Wykład1: Zajęcia organizacyjne. Przedsiębiorczość jako siła napędowa rozwoju gospodarczego i postępu naukowotechnicznego

Transkrypt

1 Wykład1: Zajęcia organizacyjne. Przedsiębiorczość jako siła napędowa rozwoju gospodarczego i postępu naukowotechnicznego Prowadzący zajęcia: dr inż. Edyta Ropuszyńska Surma Politechnika Wrocławska Wydział Informatyki i Zarządzania edyta.ropuszynska-surma@pwr.edu.pl Wrocław, rok akademicki: 2014/15; sem. letni

2 Informacje podstawowe 1. Miejsce konsultacji: B-4, p Terminy konsultacji: Na stronie internetowej 3. Telefon: Strona internetowa: Szukaj linku do Edyta Ropuszyńska-Surma

3 Cele przedmiotu: Ekonomicznoprawne aspekty przedsiębiorczości C1 Zapoznanie studentów z cechami przedsiębiorcy i rolą przedsiębiorczości w rozwoju społeczno-gospodarczym kraju i regionu. C2. Zapoznanie studentów z kluczowymi czynnikami mikro- i makroekonomicznymi i ich wpływem na prowadzenie działalności gospodarczej. C3Zapoznanie studentów z formami organizacyjno-prawnymi prowadzenia działalności gospodarczej. C4 Zapoznanie studentów z postawami wobec ryzyka i metodami zmniejszania ryzyka. C5 Przedstawienie funkcji i struktury biznes planu. C6 Zapoznanie z kluczowymi pojęciami związanymi z systemami zarządzania jakością.

4 Przedmiotowe efekty kształcenia Przedmiot: Ekonomiczno-prawne aspekty przedsiębiorczości Z zakresu wiedzy: PEK_W01 Zna cechy przedsiębiorcy. PEK_W02 Zna i rozumie wpływ czynników otoczenia ekonomicznego na przedsiębiorstwo, przedsiębiorczość i podejmowane decyzje biznesowe. PEK_W03 Zna formy organizacyjno-prawne prowadzenia działalności gospodarczej. PEK_W04 Zna zasady i metody zmniejszania ryzyka przedsięwzięć gospodarczych. PEK_W05 Zna strukturę biznesplanu. PEK_W06 Zna istotę, cele systemów zarządzania jakością.

5 Przedmiotowe efekty kształcenia Przedmiot: Ekonomiczno-prawne aspekty przedsiębiorczości Z zakresu umiejętności: PEK_U01 Potrafi zidentyfikować i zinterpretować szanse i zagrożenia dla działalności gospodarczej wynikające z otoczenia mikro- i makroekonomicznego. PEK_U02 Potrafi zaproponować formę organizacyjno-prawą dla danej działalności gospodarczej. PEK_U03 Potrafi napisać wybrane elementy biznes planu. Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01 Identyfikuje uwarunkowania prawne i ekonomiczne oraz społeczne przedsiębiorczości.

6 Wymagania dotyczące zaliczenia kursu P=0,2*F1+0,4*F2+0,4*F3 F1 udział w dyskusji; case study na bieżąco (w czasie wykładu, konsultacji) F2 Wykonanie wybranych elementów biznes planu instrukcja zostanie podana na wykładzie Wy_5 F3 Zadania domowe (krótko, jasno i na temat): Zad. 1 (PEK_U01; PEK_W04): Wymień szanse i zagrożenia wynikające z otoczenia mikroi makroekonomicznego dla wybranej przez Ciebie działalności gospodarczej. Jakie podjąłbyś działania w przypadku wystąpienia tych zagrożeń (ryzyk). Zad. 2 (PEK_W03; PEK_U2): Zaproponuj formę organizacyjno-prawną dla własnej działalności gospodarczej; uzasadnij swój wybór Zad. 3 (PEK_W04): Jakie podjąłbyś działania, aby zmniejszyć ryzyko prowadzonej działalności gosp.

7 Literatura: Literatura podstawowa: 1. Samuelson P.A., Nordhaus W.D., Ekonomia, PWN, Warszawa Skrzypek J., Filar E., Biznes plan, Poltext, Warszawa Dereń A.M., Spółki handlowe w obrocie gospodarczym, Oficyna Wydawnicza PWSZ w Nysie, Nysa Literatura uzupełniająca: 1. Podstawy ekonomii, pod red. Milewskiego R., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Samuelson F. W., Marks S., Ekonomia menedżerska, PWE, Warszawa Tokarski A., Tokarski M., Wójcik J., Biznesplan w praktyce, CeDeWu Sp. z o.o., Warszawa 2007.

8 ZAKRES WYKŁADU Nr tematu Wy1 Wy2 Wy3 TEMAT Przedsiębiorczość jako siła napędowa rozwoju gospodarczego i postępu naukowo-technicznego. Czynniki otoczenia mikroekonomicznego warunkujące prowadzenia działalności inżynierskiej: rynek i jego struktura, konkurencja, konsument, popyt. Uwarunkowania makroekonomiczne prowadzenia działalności inżynierskiej: dynamika rozwoju gospodarczego, polityka fiskalna państwa, polityka monetarna państwa, uwarunkowania międzynarodowe (kursy walutowe, handel zagraniczny). Wy4 Wy5 Wy6 Wy7 Uregulowania prawne zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej. Struktura biznesplanu. Indywidualne postawy wobec ryzyka, rodzaje ryzyka oraz metody zmniejszania ryzyka przy prowadzeniu działalności inżynierskiej. Istota, cele, prawidłowości i problemy zarządzania jakością

9 Przedsiębiorczość jako siła napędowa rozwoju gospodarczego i postępu naukowo-technicznego

10 PLAN WYKŁADU 1. Typy gospodarek a społeczna gospodarka rynkowa 2. Pojęcie przedsiębiorczości: Dane statystyczne dot. przedsiębiorstw Przedsiębiorca jego cechy Przedsiębiorca a przedsiębiorczość ujęcie prawne Bariery rozwoju przedsiębiorczości

11 Podział gospodarek wg kryterium powiązanie z rynkami zagranicznymi Zamknięte: Polityka autarkii (samowystarczalności), Aby wypracować oszczędności (źródła inwestycji) należy ograniczyć konsumpcję, Przykłady gospodarek: Chiny i Japonia w XIX w.; państwa bloku radzieckiego w XX w.; współcześnie: Kuba, Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna. Uwaga może również występować samowystarczalność wymuszona z zewnątrz jest t o bojkot i ogłoszenie międzynarodowego embarga w stosunku do danego państwa, jako odwet za: nieprzestrzeganie praw człowieka, wspieranie terroryzmu itp.. Otwarte: Oszczędności są zasilane częściowo ze źródeł zewnętrznych: Nadwyżki eksportu nad importem, Zagranicznych pożyczek, Darowizn i pomocy międzynarodowej( np. w UE) Transferów własnych obywateli pracujących za granicą (np. w warunkach swobody przepływu pracowników) Otwartość gospodarki może być świadomie ograniczana w celu: Ochrony rynku producentów, Kształtowania rynku pracy, Zwiększania wpływów do budżetu, Ochrony rodzimej produkcji. Wykorzystywanymi instrumentami są: cła, instrumenty pozataryfowe, parataryfowe, subsydia dla producentów lub konsumentów, podatki pośrednie, itp..

12 Gospodarka centralnie planowana a wolnorynkowa (rynkowa) Kryterium Gospodarka rynkowa Gospodarka centralnie planowana Kto / co podejmuje decyzje o tym: co, jak i dla kogo produkować? Wady Dominująca forma własności Rola państwa Rynek, mechanizm rynkowy Najczęściej wymienianymi wadami są tzw. błędy rynku: Powstawanie monopoli na niektórych rynkach i ponoszenie tzw. społecznych kosztów monopoli, Przedsiębiorcy prywatni nie są zainteresowani dostarczaniem dóbr nieopłacalnych ekonomicznie (tzw. publicznych i niektórych mieszanych) Powstawanie rynków nieakceptowanych społecznie, Problem efektów zewnętrznych, Wzrost rozwarstwienia społecznego (Zwróć uwagę, że niektóre z wymienionych wad są dyskusyjne i występują również w gospodarkach centralnie planowanych) Prywatna (zróżnicowane formy prowadzenia działalności gospodarczej osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, przez spółki prawa handlowego, spółdzielnie, fundacje, stowarzyszenia, spółki prawa europejskiego) stróż prawa ewentualnie regulacje celem niwelowania błędów rynku, i wykorzystanie polityki makroekonomicznej do stabilnego wzrostu i rozwoju gospodarczego Plan, Organ administracji publicznej Błędy w agregacji danych i przekłamania oraz opóźnienia w przepływie informacji powodują permanentne powstawanie niedoborów i nadwyżek w gospodarce, Słaba motywacja do innowacji i brak środków na innowację, Cena regulowana nie spełnia swoich funkcji rynkowych, co powoduje nieefektywną alokację zasobów Niedobory powodują brak presji na podwyższanie jakości, Spadek efektywności gospodarowania, Rozwój czarnego rynku i szarej strefy Państwowa (przedsiębiorstwa państwowe, agencje państwa, własność spółdzielcza) Tworzenie planów i ich realizacja

13 Cechy społecznej gospodarki rynkowej 1. Wolność jednostki 2. Gospodarka ma być sprawna 3. Obowiązują reguły etyczne 4. Budżet nie może rosnąć szybciej niż wzrost gospodarczy

14 Wybrane artykuły z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. Art. 20. Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 21. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Art. 22. Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny. Art. 23. Podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. Zasada ta nie narusza postanowień art. 21 i art. 22. Art. 24. Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Państwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy.

15 Zasady społecznej gospodarki rynkowej wg Grzegorza W. Kołodki 1. Prywatna własność, 2. Godzenie efektywności ze sprawiedliwością, 3. Oparcie bogactwa na maksymalizacji wartości dodanej, 4. Ekspansja przedsiębiorczości, 5. Instytucjonalna obudowa rynku, 6. Społeczna solidarność

16 Przedsiębiorstwa dane statystyczne Liczba oraz struktura przedsiębiorstw w 2012 r. Ogółem Udział firm mikro małe średnie duże ,78% 3,18% 0,86% 0,18% Źródło: Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2012 r. GUS Warszawa 2013; za s. 41

17 Przedsiębiorstwa dane statystyczne W 2012 r. liczba pracujących w przedsiębiorstwach = tys. osób (o 90 tys. mniej niż w roku 2011). Liczba zatrudnionych w przedsiębiorstwach = 5,5 mln osób (o 50 tys. osób mniej niż w roku 2011). Struktura pracujących w 2012 r. Struktura zatrudnionych w 2012 r. w mikro: 39% w małych: 13% średnich: 18% dużych: 30% w mikro: 20% w małych: 17% średnich: 25% dużych: 39% Najwięcej osób pracowało w: Przetwórstwie przemysłowym Handlu i naprawie pojazdów samochodowych Budownictwie, Transporcie

18 Udział przedsiębiorstw w PKB przedsiębiorstwa w Polsce generują (73% 71,8% w 2011 r.). W strukturze udziału w PKB przedsiębiorstw MSP generują 48,5%, w tym najmniejsze firmy blisko 29,7%. Udział średnich podmiotów jest trzy razy mniejszy (11,0%) niż mikroprzedsiębiorstw a małych prawie cztery razy (7,8%). W Polsce mniejszy niż w UE jest rozmiar sektora mikro i małych przedsiębiorstw w Polsce mierzony jego udziałem w wartości dodanej brutto przedsiębiorstw (Polska 50,9%, UE27 57,9%). Zauważalnie większy wkład w tworzenie wartości dodanej brutto w Polsce niż w UE-28 cechuje średnie i duże podmioty. W okresie wzrósł udział dużych przedsiębiorstw w tworzeniu PKB. Udział małych i średnich przedsiębiorstw w tworzeniu PKB waha się i trudno wskazać wyraźne tendencje.

19 Udział wartości dodanej brutto wygenerowanej w sektorze przedsiębiorstw w Polsce, wybranych krajach UE i Norwegii w 2011 r. Źródło: Raport o stanie, 2014, s. 14

20 Udział w tworzeniu PKB grup przedsiębiorstw według liczby pracujących w Polsce w 2012 Źródło: Raport o stanie, 2014, s. 15

21 Struktura wartości dodanej brutto w sektorze MSP wg sektorów gospodarki w Polsce (z lewej) i UE-28 (z prawej) w 2011 r. Źródło: Raport o stanie, 2014, s. 16

22 Triada Schumpeteriańska 1. Inwencja 2. Innowacja 3. Naśladownictwo (dyfuzja innowacji)

23 Funkcje przedsiębiorcy wg Schumpetera 1. Realizowanie nowych kombinacji 2. twórcze niszczenie

24 Cechy przedsiębiorcy Jakie cechy powinien mieć przedsiębiorca?

25 Cechy przedsiębiorcy wg Schumpetera wyprzedza innych, przewodzi innym, pokonuje różne trudności, nie stosuje rutyny w działaniu, wychodzi poza przyzwyczajenia twórczo, nieszablonowo myśli, musi przezwyciężać opory natury społecznej (jego działanie narusza systemy wartości, istniejące układy władzy, i zagraża interesom innych), ma wiarę w realne możliwości zrealizowania przedsięwzięcia, posługuje się intuicją przy podejmowaniu decyzji w warunkach niepewności. Psychikę przedsiębiorcy można określić jako niehedonistyczną, tj. taką, która nie przyjmuje łatwo maksymalizacji przyjemności i minimalizacji przykrości w zaspokajaniu potrzeb zgodnie z tradycyjnym motywem rządzącym homo oeconomicus. [Mikosik, 1993, s. 79]

26 Cechy i umiejętności przedsiębiorcy 1. Pewność siebie, wiara we własne siły i umiejętności 2. Umiejętność podejmowania decyzji i ponoszenia odpowiedzialności 3. Wytrwałość, cierpliwość, wysoka motywacja, i determinacja w dążeniu do celu 4. Umiejętność podniesienia się po upadku i wyciągania wniosków z porażek. 5. Samodyscyplina i zorganizowanie (w tym umiejętność zarządzania czasem terminowość) 6. Kreatywność, inicjatywa i wizja 7. Realizm i racjonalizm (umiejętność kalkulowania) 8. Wytrzymałość fizyczna i psychiczna, 9. Wysoka wytrzymałość na stres (umiejętność panowania nad stresem i lękiem oraz pracy w warunkach niepewności) 10. Asertywność i niezależność 11. Umiejętność zrelaksowania się i odpoczynku (hobby, pasja) 12. Otwartość (na ludzi, pomysły, wiedzę, nowinki technologiczne), 13. Umiejętność budowania zaufania, klimatu współpracy (sam potrafi współpracować) 14. Elastyczność 15. Pilność i niezawodność

27 Czy masz cechy przedsiębiorcy? Przy każdej cesze zaznacz, czy to jest Twoja mocna strona, czy słaba. 1. Pewność siebie ale nie przesadna 2. Realista umiejętność widzenia rzeczy takimi jakie są w rzeczywistości 3. Wytrzymałość psychiczna zdolność do wytrwałego i długiego obmyśliwania i przemyśliwania rzeczy ponownie 4. Wytrzymałość fizyczna- zdolność do pracy po godzinach 5. Umiejętność podniesienia się po niepowodzeniu 6. Umiejętność podejmowania wliczonego ryzyka 7. Umiejętność życia w niepewności 8. Wytrwałość bycie przygotowanym na próbowanie ciągle od nowa 9. Cierpliwość rozumienie, ze potrzeba czasu, aby rozkręcić firmę 10. Determinacja zaangażowanie się w przedsięwzięcie

28 Czy masz cechy przedsiębiorcy? 11. Elastyczność gotowość do szybkiego reagowania, zmiany planów i wykonywania potrzebnych prac 12. Motywacja umiejętność zabrania się do robienia danej czynności i kontynuowania jej 13. Zorganizowanie wiesz czego potrzebujesz, wiesz gdzie to jest 14. Dokładność umiejętność zwracania uwagi na szczegóły (ale bez przesady) 15. Umiejętność zrelaksowania się i odprężenia zapomnienie czasem o firmie i obowiązkach 16. Gotowość i chęć do nauki od innych 17. Otwartość wobec nowych pomysłów 18. Niezawodność 19. Kreatywność 20. Poczucie humoru

29 7 Zasad Sukcesu 1. Rób to co kochasz (Do what you love): People with passion can change the world for the better. (Ludzie z pasją mogą zmienić świat na lepszy. Pasja jest wszystkim) 1. Uczynić ślad we wszechświecie (Put a dent in the universe) Kiedyś zapytał prezesa Pepsi Johna Sculley a: Do you want to spend your life selling sugar water or do you want to change the world? Don t lose sight of the big vision. ( Czy chcesz spędzić życie na sprzedawaniu słodzonej wody, czy też chcesz zmieniać świat? Nie zgub widoku wielkiej wizji) 3. Rób połączenia (Make connection). Powiedział: creativity is connecting things. 4. Powiedzieć nie 1000 rzeczy (Say no to 1,000 things) 5. Szaleńczo kreować różne doświadczenia (Create insanely different experiences): What are you doing to enrich the lives of your customers? 6. Opanuj, Bądź mistrzem wiadomości (Master the message) 7. Sprzedawaj marzenia, nie produkty (Sell dreams, not products) Na podstawie:

30 Pojęcie przedsiębiorcy ujęcie prawne 1. Wg k.c. art. 43: osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art , prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową Uwagi interpretacyjne: działalność musi być prowadzona we własnym imieniu, cechy zarobkowości, konieczność pewnego zorganizowania, stałość czynności podejmowanych przez przedsiębiorcę, działalność wykonywany w sposób profesjonalny (patrz wole zawody). K.c. nie zawiera wyłączeń działalności gospodarczej działalności wytwórczej i usługowej w rolnictwie. Sp. cywilna nie jest traktowana jako przedsiębiorca Przedsiębiorcą są podmioty wykonujące działalność gospodarczą i działalność zawodową k.c. rozróżnia te pojęcia)

31 Pojęcie przedsiębiorcy ujęcie prawne 2. Wg ustawy o swobodzie działalności gospodarczej art. 4 ust. 1: osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, niebędąca osobą prawną której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Wg art. 4 ust. 2 u.s.d.g.: Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej Wg art. 3 u.s.d.g. przedsiębiorcami nie są podmioty zajmujące się działalnością wytwórcza i usługową w rolnictwie. Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów oraz wyrobu wina przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego, o których mowa w art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. Nr 120, poz. 690 i Nr 171, poz. 1016)

32 Działalność gospodarcza u. s.d.g. art. 2 Działalnością gospodarcza jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły Uwaga: Działaność gospdarcza mogą prowadzić fundacje i stowarzyszenia

33 Wolne zawody 1. Ustawa z r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (art. 4): lekarz, tłumacz, lekarz dentysta, lekarz weterynarii, felczer, pielęgniarka, położna, nauczyciel w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny 2. Kodeks Spółek Handlowych (art. 88): adwokat doradca inwestycyjny pielęgniarka aptekarz księgowy położna architekt lekarz radca prawny inżynier budownictwa lekarz dentysta rzecznik patentowy biegły rewident lekarz weterynarii rzeczoznawca majątkowy broker ubezpieczeniowy doradca podatkowy makler papierów wartościowych notariusz tłumacz

34 Rejestr przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) 1. spółki jawne, 2. europejskie zgrupowania interesów gospodarczych, 3. spółki partnerskie, 4. spółki komandytowe, 5. spółki komandytowo-akcyjne 6. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, 7. spółki akcyjne, 8. spółki europejskie, 9. spółdzielnie, 10. Spółdzielnie europejskie, 11. Przedsiębiorstwa państwowe, 12. Instytuty badawcze,

35 Rejestr przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) 13. przedsiębiorcy określeni w przepisach o zasadach prowadzenia na terytorium RP działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne, zwane przedsiębiorstwami zagranicznymi, 14. towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, 15. towarzystwa reasekuracji wzajemnej, 16. Inne osoby prawne, jeżeli wykonują działalność gospodarczą i podlegają obowiązkowi wpisu do rejestru, o którym mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy o KRS, 17. Oddziały przedsiębiorstw zagranicznych działających na terytorium RP, 18. Główne oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń, 19. Główne oddziały zagranicznych zakładów reasekuracji, 20. Instytucje gospodarki budżetowej (art. 36 pkt. 2-17) (np.: Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, Zakład Inwestycji Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego oraz Instytucja Gospodarki Budżetowej w Kancelarii Prezydenta RP.

36 Klasyfikacje przedsiębiorców: Kryterium Liczba osób wykonujących daną działalność Ze względu na kraj pochodzenia podmiotu Wielkości zatrudnienia, wielkości obrotu netto, sumy aktywów jednoosobowy krajowy Przedsiębiorca: zbiorowy zagraniczny mikro Małe Średnie duże Formy własności kapitału prywatne publiczne Określonej przepisami prawa formy prowadzenia przedsiębiorstwa Np.: spółki prowadzące giełdy, spółki prowadzące działalność bankową

37 Europejska Karta Małych Przedsiębiorstw (W Feira w czerwcu 2000) klasyfikacja od 2005 roku Kryteria spełnione w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych Mikroprzedsiębiorca Przedsiębior ca mały Przedsiębiorca średni Zatrudnienie średnioroczne (Z) Z < 10 Z < 50 Z < 250 Roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów, usług i operacji finansowych (P) P <= 2 mln euro P <= 10 mln euro P <= 50mln euro Suma aktywów na koniec jednego z dwóch ostatnich lat (A) A <= 2 mln euro A <= 10 mln euro A <= 43 mln euro

38 Bariery rozwoju przedsiębiorczości (2013 r.) 1. Podatki i opłaty przewidziane prawem (36% ankietowanych przedsiębiorstw) 2. Małe obroty (ograniczenia popytowe) (22%) 3. Skomplikowane przepisy prawne (6%) 4. Konkurencja małych przedsiębiorstw (6%) 5. Konkurencja dużych przedsiębiorstw (6%) 6. Biurokracja 7. Koszty siły roboczej (4%) 8. Odpowiednie kwalifikacje siły roboczej (2%) 9. Warunki lokalowe (2%)

39 Najważniejsze bariery rozwoju przedsiębiorczości w drugiej połowie 2013 r. Źródło: Badanie ankietowe sektora MSP. Ministerstwo Gospodarki, kwiecień 2014; za Ministerstwo Gospodarki, 2014, s.134

40 Źródło: Badanie ankietowe sektora MSP. Ministerstwo Gospodarki, kwiecień 2014; za Ministerstwo Gospodarki, 2014, s. 135

43 Literatura: 1. Bogusz W., Knecht Z., Kordys S., Pieńkowska E., Pieńkowski J., Poradnik mikroprzedsiębiorcy, Biblioteka Sanatora, Wrocław Makro- i mikroekonomia. Podstawowe problemy współczesności, S. Marciniak (red. nauk.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Mikosik St., Teoria rozwoju gospodarczego Josepha A. Schumpetera, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Ministerstwo Gospodarki, Przedsiębiorczość w Polsce, Warszawa, wrzesień Podstawy ekonomii, pod red. Milewskiego R., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce w latach , Warszawa Ustawa z dn. 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz.U Nr 16 poz. 93 tekst ujednolicony z późn. zmianami, ost. Dz. U. z 2014 r. poz. 121, 827 z 2015 r. poz Ustawa z dn. 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych, Dz.U Nr 94 poz. 1037, tekst jednolity opracowano na podstawie: Dz.U. z 2013 r. poz. 1030, z 2014 r. późn. 265, 1161, z 2015 r. poz Ustawa z dn. 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483, z 2001 r. Nr 28, poz. 319, z 2006 r. Nr 200, poz. 1471, z 2009 r., Nr 114, poz Ustawa z r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, Dz.U. z 1998 r. Nr 144 poz z późn. zmianami. 11. Ustawa z dn. 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, tekst ujednolicony opracowano na podstawie: Dz. U. z 2013 r. poz. 672, 675, 983, 1036, 1238, 1304, 1650, z 2014 r. poz. 822, 1133, 1138, 1146, 1885.

44 Dziękuję za uwagę