Fotonika. Plan: Wykład 9: MOEMS. MEMS, MOEMS, NEMS wprowadzenie Podział Przykładowe realizacje i koncepcje

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Fotonika. Plan: Wykład 9: MOEMS. MEMS, MOEMS, NEMS wprowadzenie Podział Przykładowe realizacje i koncepcje"

Transkrypt

1 Wykład 9: MOEMS Plan: MEMS, MOEMS, NEMS wprowadzenie Podział Przykładowe realizacje i koncepcje

2 MEMS, NEMS, MOEMS Terminologia: MEMS Micro-Electro-Mechanical-System MOEMS Micro-Opto-Electro-Mechanical-System MOMS Micro-Opto-Mechanical-System MST MicroSystem Technology (w Europie) NEMS Nano-Electro-Mechanical-Systems Micromachining technologie związane z produkcję mikroukładów

3 MEMS, NEMS, MOEMS

4 MEMS, NEMS, MOEMS Mikro-ława optyczna Ława optyczna

5 MEMS, NEMS, MOEMS

6 Schemat realizacji elementów MEMS/MOEMS PROJEKT CEL MODELOWANIE KONCEPCJA REALIZACJI WYKONANIE Duża liczba konkurencyjnych układów WYBÓR NAJLEPSZEGO OPTYMALIZACJA Niski koszt POWIELENIE SPRZEDAŻ

7 stół optyczny macierze mikrozwierciadeł LCD reaktory chemiczne Fotonika MEMS, NEMS, MOEMS - podział Optyka Siłowniki zwierciadła dzielnik wiązki soczewki Fresnela soczewki refrakcyjne Systemy comb-drive comb-drive silnik ugięcie

8 MEMS, NEMS, MOEMS - podział Wyróżniamy dwa rodzaje układów typu MEMS: powierzchniowe (surface) objętościowe (bulk) Ze względu na rodzaj wykorzystywanej siły układy MEMS dzielimy na: układy elektrostatyczne układy piezoelektryczne układy magnetyczne układy pneumatyczne Ze względu na rodzaj wykonywanych zadań układy MEMS dzielimy na: siłowniki detektory, mierniki reaktory chemiczne mieszacze wyświetlacze elementy pasywne modulatory

9 MEMS, NEMS, MOEMS Rodzaje siłowników mechanizm działania: elektrostatyczne piezoelektryczne membranowe termiczne stopy z pamięcią kształtu pneumatyczno-hydrauliczne elastomerowe magnetyczne chemiczne biologiczne Rodzaje siłowników - funkcja: belki comb-drive motory zawory rezonatory mechaniczne przełączniki zwierciadła szczypce

10 MEMS, NEMS, MOEMS - podział Detektory - funkcja: pomiar przyspieszenia żyroskop pomiar ciśnienia pomiar odległości pomiar sił makroskopowych pomiar sił atomowych pomiary pól: elektrycznego, magnetycznego pomiar temperatury interferometry

11 MEMS, NEMS, MOEMS Rodzaj oddziaływania Pojemność elektryczna temperatura Piezoopór Piezoelektryczne Magnetyczne Tunelowanie Optyka Mierzona wielkość ΔC, Δf (częstotliwość) ΔR (przesunięcie) ΔR (przesunięcie) ΔV Efekt Halla ΔI ΔT, ΔI, dufrakcja

12 r S 3 2 * * lt r a f l m F y 2 3 * * a b el m Fotonika MEMS, NEMS, MOEMS skalowanie

13 MEMS, NEMS, MOEMS MEMS Zalety brak ręcznego ustawiania integracja wielu funkcji w jeden układ masowa produkcja małe wymiary mały pobór energii szybkość działania małe bezwładności niska cena

14 MEMS, NEMS, MOEMS - belka Przestrajany mechanicznie VCSEL belka zwierciadła Bragga obszar czynny podstawa Parametry belek dla różnych półprzewodników: Rozmiar [mm] (dl x szer x grub) materiał 100 x 3 x 0,1 10 x 0,2 x 0,1 1 x 0,05 x 0,05 0,1 x 0,01 x 0,01 SiC 19 khz 1,9 MHz 93 MHz 1,9 GHz Si 12 khz 1,2 MHz 60 MHz 1,2 GHz GaAs 6,5 khz 0,65 MHz 32 MHz 0,65 GHz

15 MEMS, NEMS, MOEMS - belka Strukturę typu belka można zrobić na trzy sposoby: Metoda 1: Metoda 2: Metoda 3:

16 MEMS, NEMS, MOEMS

17 MEMS, NEMS, MOEMS pomiar temperatury promieniowanie termiczne Materiał 1 Materiał 2 oświetlacz Kamera termowizyjna detektor promieniowanie termiczne

18 MEMS, NEMS, MOEMS comb-drive zasada działania Siła elektrostatyczna k m + V - g E A Siła nie zależy od odległości Zalety: liniowa zależność między napięciem a ugięciem niskie napięcie pracy (duża powierzchnia elektrod) V przyciąganie elektrostatyczne (niski pobór mocy) - mw szybkość pracy 100 MHz

19 MEMS, NEMS, MOEMS comb-drive Przyciąganie Wyrównywanie Wciąganie

20 MEMS, NEMS, MOEMS comb-drive

21 MEMS, NEMS, MOEMS

22 MEMS, NEMS, MOEMS comb-drive Układ z dużym względnym przesunięciem XY Układ z małym względnym przesunięciem XY

23 MEMS, NEMS, MOEMS comb-drive (inne możliwości)

24 MEMS, NEMS, MOEMS kołowy comb-drive

25 MEMS, NEMS, MOEMS kołowy comb-drive

26 MEMS, NEMS, MOEMS szczypce (tweezer) Problemy z manipulacją małymi obiektami: jak je odczepić jak przymocować

27 MEMS, NEMS, MOEMS Układ z wymiennymi końcówkami

28 MEMS, NEMS, MOEMS szczypce Układ z wymiennymi końcówkami

29 MEMS, NEMS, MOEMS

30 MEMS, NEMS, MOEMS przesuw na duże odległości Układ z mikrosilniczkiem i śrubą Sprężyny do przesuwu na duże odległości

31 MEMS, NEMS, MOEMS przesuw na duże odległości Układ comb-drive napęda koło zębate napędza linijkę zębatą

32 MEMS, NEMS, MOEMS silnik elektrostatyczny

33 MEMS, NEMS, MOEMS silnik elektrostatyczny

34 MEMS, NEMS, MOEMS silnik elektrostatyczny Etapy produkcji silnika elektrostatycznego w technologii litograficznej

35 MEMS, NEMS, MOEMS silnik elektrostatyczny

36 MEMS, NEMS, MOEMS silnik elektrostatyczny

37 MEMS, NEMS, MOEMS silnik elektrostatyczny

38 MEMS, NEMS, MOEMS koła zębate

39 MEMS, NEMS, MOEMS koła zębate

40 MEMS, NEMS, MOEMS koła zębate

41 MEMS, NEMS, MOEMS

42 MEMS, NEMS, MOEMS skrzynia biegów

43 MEMS, NEMS, MOEMS mikro wiatraczki

44 MEMS, NEMS, MOEMS układy skrobiące (scratch drive) Istotna jest siła tarcia

45 MEMS, NEMS, MOEMS Mikro-tester wytrzymałości na zrywanie Próbka poddawana obciążeniu Elementy kroczące

46 MEMS, NEMS, MOEMS - skanery Różnego rodzaju skanery znalazły szerokie zastosowanie. Do najważniejszych należą: skanery oparte na SLM skanery zwierciadlane 1D, 2D wyświetlacze projektorowe czytniki kodów paskowych przełączniki

47 MEMS, NEMS, MOEMS skaner 1D (lustro uchylne)

48 MEMS, NEMS, MOEMS skaner 1D (lustro torsyjne)

49 MEMS, NEMS, MOEMS skaner 1D (lustro torsyjne)

50 MEMS, NEMS, MOEMS skaner 1D (comb-drive)

51 MEMS, NEMS, MOEMS skaner 1D (siłowniki termiczne)

52 MEMS, NEMS, MOEMS skaner 2D na bazie skanera 1D

53 MEMS, NEMS, MOEMS skaner 2D (elektrostatyczny)

54 MEMS, NEMS, MOEMS skaner 2D Parametry elektrostatycznego skanera 2D: skanowanie: ±14º i ±7º rozmiar zwierciadła: 400x400 mm 2 częstość pracy: 500 Hz napięcie sterowania: ~100V możliwość tworzenia dowolnych wzorów

55 MEMS, NEMS, MOEMS skaner 2D (elektrostatyczny)

56 MEMS, NEMS, MOEMS skaner 2D (magnetyczny) Do sterowania wykorzystana jest siła Lorentza

57 MEMS, NEMS, MOEMS skaner 2D (combdrive, mikrosoczewka)

58 MEMS, NEMS, MOEMS układy 2,5 D

59 MEMS, NEMS, MOEMS układy 2,5 D

60 MEMS, NEMS, MOEMS układy 2,5 D

61 MEMS, NEMS, MOEMS

62 MEMS, NEMS, MOEMS układy 2,5 D Układy podnoszone przez krople kurczące się po podgrzaniu

63 MEMS, NEMS, MOEMS układy planarne phase contrast filter (PCF)

64 MEMS, NEMS, MOEMS przełączniki światłowodowe Rodzaje przełączników światłowodowe zwierciadlane polaryzacyjne sprzęgaczowe

65 MEMS, NEMS, MOEMS przełączniki zwierciadlane

66 MEMS, NEMS, MOEMS przełącznik odchylane lustra

67 MEMS, NEMS, MOEMS przełącznik odchylane lustra

68 MEMS, NEMS, MOEMS przełącznik wsuwane lustra

69 MEMS, NEMS, MOEMS przełącznik wsuwane lustra

70 MEMS, NEMS, MOEMS przełącznik podnoszone lustra

71 MEMS, NEMS, MOEMS przełącznik odchylane lustra

72 MEMS, NEMS, MOEMS Nie mogą być dowolne wielkości ze względu na gaussowskość wiązki

73 MEMS, NEMS, MOEMS przełączniki siatkowe

74 MEMS, NEMS, MOEMS przełącznik kroplowy

75 MEMS, NEMS, MOEMS przełącznik kroplowy Pęcherzyk powietrza lub oleju

76 MEMS, NEMS, MOEMS przełącznik soczewkowy

77 MEMS, NEMS, MOEMS przełącznik przesuw światłowodu

78 MEMS, NEMS, MOEMS przełączniki światłowodowe

79 MEMS, NEMS, MOEMS przełącznik światłowodowy soczewka dzielnik wiązki

80 MEMS, NEMS, MOEMS przełącznik elektryczny OFF ON Częstość pracy do 3 GHz

81 MEMS, NEMS, MOEMS mikroskop sił atomowych (AFM) Atom Force Microscope - Odczyt prądu lub elektrostatycznie Macierz detektorów (odległość ~5mm)

82 MEMS, NEMS, MOEMS mikroskop sił atomowych Do sterowania układu wykorzystuje się układy elektrostatyczne. Przesunięcie o 1 nm uzyskuje się przy zmianie prądu o 10 mv przy prądzie rzędu 100 V)

83 MEMS, NEMS, MOEMS mikroskop sił atomowych

84 MEMS, NEMS, MOEMS - SNOM Scanning Near-field Optical Microscope - SNOM

85 MEMS, NEMS, MOEMS pamięć mechaniczna (millipede) Możliwe stany pracy: Zapis wgniecenie Odczyt opuszczenie Wymazanie podgrzanie + wyciągniecie

86 MEMS, NEMS, MOEMS pamięć mechaniczna 25 dźwigni 1024 dźwigni

87 MEMS, NEMS, MOEMS czujniki ciśnienia pojemnościowy Bezprzewodowy (zmiana pola magnetycznego) 1. Szkło 2. Krzem 3. Selenoid 4. Warstwa złota 5. Podpora

88 MEMS, NEMS, MOEMS czujniki ciśnienia Optyczny

89 MEMS, NEMS, MOEMS pomiar przyspieszenia Układ oparty na comb-drivach

90 MEMS, NEMS, MOEMS - żyroskop c y c x m k x k y

91 MEMS, NEMS, MOEMS - żyroskop

92 MEMS, NEMS, MOEMS - żyroskop

93 MEMS, NEMS, MOEMS - żyroskop

94 MEMS, NEMS, MOEMS - żyroskop

95 MEMS, NEMS, MOEMS - sejsmometr

96 MEMS, NEMS, MOEMS - rezonatory Rezonator 3 MHz Rezonator 2 GHz Rezonator 1 THz

97 MEMS, NEMS, MOEMS układy oparte na dyfrakcji Pomiar ciśnienia: Pomiar przyspieszenia:

98 MEMS, NEMS, MOEMS - interferometry Sterowane zwierciadło interferencyjne Czułe na przyspieszenie zwierciadło zawieszone na ramce. Demultiplexer oparty na interferencji

99 MEMS, NEMS, MOEMS interferometr Michelsona WE WY

100 MEMS, NEMS, MOEMS interferometr siatkowy

101 MEMS, NEMS, MOEMS - spektrometr

102 MEMS, NEMS, MOEMS - mikrosoczewki

103 MEMS, NEMS, MOEMS mikrosoczewki fresnelowskie

104 MEMS, NEMS, MOEMS - mikropryzmaty

105 MEMS, NEMS, MOEMS soczewki cieczowe

106 MEMS, NEMS, MOEMS - sprężyny

107 MEMS, NEMS, MOEMS - mikroprzepływy Parametry istotne przy projektowaniu układów mikroprzepływów: lepkość menisk wklęsły, wypukły tarcie przepływu wiry siły działające na zakrętach ciśnienie Wykonywanie kanałów przepływowych

108 MEMS, NEMS, MOEMS mikroreaktory chemiczne

109 MEMS, NEMS, MOEMS mikroreaktory chemiczne Elementy: mieszacze rozdzielacze reaktory chemiczne strzykawki, dozowniki preparatory pompy analizatory elementy transportowe (kanały) rezerwuary elementy kontroli przepływu i ciśnienia mieszacz reaktor kanały pompa membranowa

110 MEMS, NEMS, MOEMS - mikropompy Rodzaje pomp: Bezzaworowe piezoelektryczne termo-pneumatyczne elektrostatyczne Zaworowe elektro-hydrodynamiczne dyfuzyjne elektroosmotyczne bąbelkowe Pompa elektroosmotyczna Pompa elektro-hydrodynamiczna

111 MEMS, NEMS, MOEMS Pompa rotorowa tłok pompy rotorowej Pompa membranowa Pompa Archimedesa

112 MEMS, NEMS, MOEMS - mikropompy

113 MEMS, NEMS, MOEMS - mikromieszcze Rodzaje mieszaczy - przepływowe

114 MEMS, NEMS, MOEMS Rodzaje mieszaczy przepływowe rapid prototyping silicon guma ceramika

115 MEMS, NEMS, MOEMS mikromieszcacze strumieniowe

116 MEMS, NEMS, MOEMS mikromieszacze strumieniowe

117 MEMS, NEMS, MOEMS mikrodetektory chemiczne Rodzaje detektorów: Optyczne: fluorescencja absorpcja rozpraszanie współczynnik załamania radiacja plazmony Elektrochemiczne: amperomierz potencjometr pomiar przewodności Mechaniczne Termiczne Chemiczne Magnetyczne Piezoelektryczne

118 MEMS, NEMS, MOEMS Przykłady wykorzystania: elektroforeza 1D, 2D chromatografia gazowa chromatografia cieczowa embriologia macierzowa hybrydyzacja DNA PCR (polimerazowa reakcja łańcuchowa)

119 MEMS, NEMS, MOEMS czujniki gazu Chromatograf gazowy

120 MEMS, NEMS, MOEMS - medycyna Zalety w stosowaniu układów MEMS w zastosowaniach medycznych: niższe koszty mniejsza inwazyjność zabiegów zmniejszenie ilości potrzebnych próbek, np. krwi szybkość uzyskiwania wyników krótsze zabiegi łatwość użycia

121 MEMS, NEMS, MOEMS - medycyna Elektroforeza

122 MEMS, NEMS, MOEMS - medycyna Czujniki oparte na fluorescencji wymuszonej laserem

123 MEMS, NEMS, MOEMS - medycyna Macierz mikro-igieł do dozowania lekarstw

124 MEMS, NEMS, MOEMS- medycyna Macierz DNA

125 MEMS, NEMS, MOEMS - medycyna Pomiar aktywności elektrycznej komórki

126 MEMS, NEMS, MOEMS - medycyna Sztuczna skóra Wielkość pojedynczego detektora - 3x3 mm

127 MEMS, NEMS, MOEMS czujnik ciśnienia

128 MEMS, NEMS, MOEMS - magnetyczne czujnik lub silnik elektro-magnetyczny efekt Halla zwierciadło deformowalne przełącznik elektro-magnetyczny

129 MEMS, NEMS, MOEMS magnetoopór GMR Giant magnetoresistance gigantyczny magnetoopór 2 warstwy ferromagnetyczne (np. kobalt lub żelazo) rozdzielone warstwą metalu nie magnetycznego (np. miedź). Jedna warstwa ferromagnetyczna jest namagnesowana ze stałą orientacją. Namagnesowanie drugiej warstwy może się zmieniać. Natężenie prądu przepływającego przez te warstwy ma wartość maksymalną gdy kierunki namagnesowania są zgodne.

130 MEMS, NEMS, MOEMS - magnetoopór

131 MEMS, NEMS, MOEMS filtr strojony

132 MEMS, NEMS, MOEMS optyka adaptatywna

133 MEMS, NEMS, MOEMS optyka adaptatywna Deformowalne membrany

134 MEMS, NEMS, MOEMS optyka adaptatywna Deformowalne membrany

135 MEMS, NEMS, MOEMS - wyświetlacze Wyróżniamy kilka rodzajów wyświetlaczy: oparte na mikrozwierciadłach (DMD) ciekłokrystaliczne (LCD) TFT oparte na diodach organicznych (OLED) oparte na membranie mikrozwierciadła LCD membrana

136 MEMS, NEMS, MOEMS - wyświetlacze Wyświetlacze oparte na mikrozwierciadłach

137 MEMS, NEMS, MOEMS - wyświetlacze Wyświetlacze oparte na mikrozwierciadłach

138 MEMS, NEMS, MOEMS- wyświetlacze Wyświetlacze oparte na mikrozwierciadłach

139 MEMS, NEMS, MOEMS- wyświetlacze Wyświetlacze ciekłokrystaliczne

140 MEMS, NEMS, MOEMS Wyświetlacze ciekłokrystaliczne

141 MEMS, NEMS, MOEMS wyświetlacze OLED, MOLED, PLED

142 MEMS, NEMS, MOEMS papier elektroniczny Polimery przewodzące Pomalowane kulki

143 MEMS, NEMS, MOEMS - mikrofon Mikrofon

144 MEMS, NEMS, MOEMS - pneumatyczne

145 MEMS, NEMS, MOEMS modyfikacja siły nośnej

146 MEMS, NEMS, MOEMS modyfikacja siły nośnej

147 t=0 s t=10 ms t=25 ms t=50 ms Fotonika MEMS, NEMS, MOEMS mikro silniki odrzutowe

148 MEMS, NEMS, MOEMS Układy MEMS które odniosły sukces komercyjny: drukarki atramentowe papier

149 mikroprobówki mikrokanały Fotonika MEMS, NEMS, MOEMS mikroreaktory chemiczne mtas Micro Total Analysis System Założena: Jeden układ do przeprowadzenia całościowej analizy chemicznej Wykonany w skali mikro z użyciem dostępnych technologii w postaci scalonej Nie wymaga zewnętrznego udziału operatora Zalety: Szybki Przenośny Łatwy w użyciu Elastyczny w zastosowaniach Tani Modularny

150 MEMS, NEMS, MOEMS - mikrooptyka Wprowadzanie/wyprowadzanie światła do/z światłowodu:

151 MEMS, NEMS, MOEMS - mikrooptyka Most optyczny:

152 MEMS, NEMS, MOEMS - mikrooptyka Łączenie macierzy światłowodów:

153 MEMS, NEMS, MOEMS kryształy fotoniczne

154 MEMS, NEMS, MOEMS światłowody fotoniczne SKALOWANIE

Dr Piotr Sitarek. Instytut Fizyki, Politechnika Wrocławska

Dr Piotr Sitarek. Instytut Fizyki, Politechnika Wrocławska Podstawy fizyki Wykład 11 Dr Piotr Sitarek Instytut Fizyki, Politechnika Wrocławska D. Halliday, R. Resnick, J.Walker: Podstawy Fizyki, tom 3, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2003. K.Sierański, K.Jezierski,

Bardziej szczegółowo

Politechnika Wrocławska Wydział Podstawowych Problemów Techniki

Politechnika Wrocławska Wydział Podstawowych Problemów Techniki Politechnika Wrocławska Wydział Podstawowych Problemów Techniki specjalność FOTONIKA 3,5-letnie studia stacjonarne I stopnia (studia inżynierskie) FIZYKA TECHNICZNA Charakterystyka wykształcenia: - dobre

Bardziej szczegółowo

Czujniki światłowodowe

Czujniki światłowodowe Czujniki światłowodowe Pomiar wielkości fizycznych zaburzających propagację promieniowania Idea pomiaru Dioda System optyczny Odbiornik Wejście pośrednie przez modulator Wielkość mierzona wejście czujnik

Bardziej szczegółowo

SPM Scanning Probe Microscopy Mikroskopia skanującej sondy STM Scanning Tunneling Microscopy Skaningowa mikroskopia tunelowa AFM Atomic Force

SPM Scanning Probe Microscopy Mikroskopia skanującej sondy STM Scanning Tunneling Microscopy Skaningowa mikroskopia tunelowa AFM Atomic Force SPM Scanning Probe Microscopy Mikroskopia skanującej sondy STM Scanning Tunneling Microscopy Skaningowa mikroskopia tunelowa AFM Atomic Force Microscopy Mikroskopia siły atomowej MFM Magnetic Force Microscopy

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do optyki nieliniowej

Wprowadzenie do optyki nieliniowej Wprowadzenie do optyki nieliniowej Prezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. Niniejsze opracowanie chronione jest prawem autorskim. Wykorzystanie niekomercyjne dozwolone pod warunkiem podania

Bardziej szczegółowo

Mechatronika i inteligentne systemy produkcyjne. Sensory (czujniki)

Mechatronika i inteligentne systemy produkcyjne. Sensory (czujniki) Mechatronika i inteligentne systemy produkcyjne Sensory (czujniki) 1 Zestawienie najważniejszych wielkości pomiarowych w układach mechatronicznych Położenie (pozycja), przemieszczenie Prędkość liniowa,

Bardziej szczegółowo

Optyka. Optyka geometryczna Optyka falowa (fizyczna) Interferencja i dyfrakcja Koherencja światła Optyka nieliniowa

Optyka. Optyka geometryczna Optyka falowa (fizyczna) Interferencja i dyfrakcja Koherencja światła Optyka nieliniowa Optyka Optyka geometryczna Optyka falowa (fizyczna) Interferencja i dyfrakcja Koherencja światła Optyka nieliniowa 1 Optyka falowa Opis i zastosowania fal elektromagnetycznych w zakresie widzialnym i bliskim

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizyki wykład 8

Podstawy fizyki wykład 8 Podstawy fizyki wykład 8 Dr Piotr Sitarek Katedra Fizyki Doświadczalnej, W11, PWr Optyka geometryczna Polaryzacja Odbicie zwierciadła Załamanie soczewki Optyka falowa Interferencja Dyfrakcja światła D.

Bardziej szczegółowo

Def. MO Optyczne elementy o strukturze submm lub subμm, produkowane głównie metodami litograficznymi

Def. MO Optyczne elementy o strukturze submm lub subμm, produkowane głównie metodami litograficznymi Mikro optyka MO Def. MO Optyczne elementy o strukturze submm lub subμm, produkowane głównie metodami litograficznymi Systemy bazujące na mikrooptyce Zalety systemów MO duże macierze wysoka dokładność pozycjonowania

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI ««*» ( # * *»»

SPIS TREŚCI ««*» ( # * *»» ««*» ( # * *»» CZĘŚĆ I. POJĘCIA PODSTAWOWE 1. Co to jest fizyka? 11 2. Wielkości fizyczne 11 3. Prawa fizyki 17 4. Teorie fizyki 19 5. Układ jednostek SI 20 6. Stałe fizyczne 20 CZĘŚĆ II. MECHANIKA 7.

Bardziej szczegółowo

3GHz (opcja 6GHz) Cyfrowy Analizator Widma GA4063

3GHz (opcja 6GHz) Cyfrowy Analizator Widma GA4063 Cyfrowy Analizator Widma GA4063 3GHz (opcja 6GHz) Wysoka kla sa pomiarowa Duże możliwości pomiarowo -funkcjonalne Wysoka s tabi lność Łatwy w użyc iu GUI Małe wymiary, lekki, przenośny Opis produktu GA4063

Bardziej szczegółowo

Grafen materiał XXI wieku!?

Grafen materiał XXI wieku!? Grafen materiał XXI wieku!? Badania grafenu w aspekcie jego zastosowań w sensoryce i metrologii Tadeusz Pustelny Plan prezentacji: 1. Wybrane właściwości fizyczne grafenu 2. Grafen materiał 21-go wieku?

Bardziej szczegółowo

Czujniki. Czujniki służą do przetwarzania interesującej nas wielkości fizycznej na wielkość elektryczną łatwą do pomiaru. Najczęściej spotykane są

Czujniki. Czujniki służą do przetwarzania interesującej nas wielkości fizycznej na wielkość elektryczną łatwą do pomiaru. Najczęściej spotykane są Czujniki Ryszard J. Barczyński, 2010 2015 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Czujniki Czujniki służą do przetwarzania interesującej

Bardziej szczegółowo

Metody chromatograficzne w chemii i biotechnologii, wykład 5. Łukasz Berlicki

Metody chromatograficzne w chemii i biotechnologii, wykład 5. Łukasz Berlicki Metody chromatograficzne w chemii i biotechnologii, wykład 5 Łukasz Berlicki Chromatografia cieczowa adsorbcyjna Faza stacjonarna: Ciało stałe -> chromatografia adsorbcyjna Faza ruchoma: Ciecz -> chromatografia

Bardziej szczegółowo

AFM. Mikroskopia sił atomowych

AFM. Mikroskopia sił atomowych AFM Mikroskopia sił atomowych Siły van der Waalsa F(r) V ( r) = c 1 r 1 12 c 2 r 1 6 Siły van der Waalsa Mod kontaktowy Tryby pracy AFM związane z zależnością oddziaływania próbka ostrze od odległości

Bardziej szczegółowo

Dobór materiałów konstrukcyjnych cz.13

Dobór materiałów konstrukcyjnych cz.13 Dobór materiałów konstrukcyjnych cz.13 dr inż. Hanna Smoleńska Katedra Inżynierii Materiałowej i Spajania Wydział Mechaniczny, Politechnika Gdańska Materiały edukacyjne ROZSZERZALNOŚĆ CIEPLNA LINIOWA Ashby

Bardziej szczegółowo

BADANIE WYMUSZONEJ AKTYWNOŚCI OPTYCZNEJ. Instrukcja wykonawcza

BADANIE WYMUSZONEJ AKTYWNOŚCI OPTYCZNEJ. Instrukcja wykonawcza ĆWICZENIE 89 BADANIE WYMUSZONEJ AKTYWNOŚCI OPTYCZNEJ Instrukcja wykonawcza 1. Wykaz przyrządów Polarymetr Lampa sodowa Solenoid Źródło napięcia stałego o wydajności prądowej min. 5A Amperomierz prądu stałego

Bardziej szczegółowo

VII Wybrane zastosowania. Bernard Ziętek

VII Wybrane zastosowania. Bernard Ziętek VII Wybrane zastosowania Bernard Ziętek 1. Medycyna Oddziaływanie światła z tkanką: 1. Fotochemiczne (fotowzbudzenie, fotorezonans, fotoaktywakcja, fotoablacja, fotochemoterapia, biostymulacja, synteza

Bardziej szczegółowo

(Pieczęć Wykonawcy) Załącznik nr 8 do SIWZ Nr postępowania: ZP/259/050/D/11. Opis oferowanej dostawy OFERUJEMY:

(Pieczęć Wykonawcy) Załącznik nr 8 do SIWZ Nr postępowania: ZP/259/050/D/11. Opis oferowanej dostawy OFERUJEMY: . (Pieczęć Wykonawcy) Załącznik nr 8 do SIWZ Nr postępowania: ZP/259/050/D/11 Opis oferowanej dostawy OFERUJEMY: 1) Mikroskop AFM według pkt 1 a) załącznika nr 7 do SIWZ, model / producent..... Detekcja

Bardziej szczegółowo

Laboratorum teledetekcji. Sensory akustyczne. płk dr hab. inż. Mateusz Pasternak

Laboratorum teledetekcji. Sensory akustyczne. płk dr hab. inż. Mateusz Pasternak Laboratorum teledetekcji Sensory akustyczne płk dr hab. inż. Mateusz Pasternak 22 683 76 67 mpasternak@wat.edu.pl http://mpasternak.wel.wat.edu.pl/ najprostsze źródła dźwięku minimalne długości fal -10

Bardziej szczegółowo

Pomiar drogi koherencji wybranych źródeł światła

Pomiar drogi koherencji wybranych źródeł światła Politechnika Gdańska WYDZIAŁ ELEKTRONIKI TELEKOMUNIKACJI I INFORMATYKI Katedra Optoelektroniki i Systemów Elektronicznych Pomiar drogi koherencji wybranych źródeł światła Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego

Bardziej szczegółowo

Spektrometr ICP-AES 2000

Spektrometr ICP-AES 2000 Spektrometr ICP-AES 2000 ICP-2000 to spektrometr optyczny (ICP-OES) ze wzbudzeniem w indukcyjnie sprzężonej plazmie (ICP). Wykorztystuje zjawisko emisji atomowej (ICP-AES). Umożliwia wykrywanie ok. 70

Bardziej szczegółowo

UMO-2011/01/B/ST7/06234

UMO-2011/01/B/ST7/06234 Załącznik nr 7 do sprawozdania merytorycznego z realizacji projektu badawczego Szybka nieliniowość fotorefrakcyjna w światłowodach półprzewodnikowych do zastosowań w elementach optoelektroniki zintegrowanej

Bardziej szczegółowo

FIZYKA MOLEKULARNA I CIEPŁO

FIZYKA MOLEKULARNA I CIEPŁO FIZYKA MOLEKULARNA I CIEPŁO 102. Wyznaczanie współczynnika lepkości cieczy metodą Stokesa. 105. Pomiar wilgotności powietrza psychrometrem Assmana. 106. Wyznaczanie stosunku c p χ = dla powietrza. c V

Bardziej szczegółowo

Technika laserowa, otrzymywanie krótkich impulsów Praca impulsowa

Technika laserowa, otrzymywanie krótkich impulsów Praca impulsowa Praca impulsowa Impuls trwa określony czas i jest powtarzany z pewną częstotliwością; moc w pracy impulsowej znacznie wyższa niż w pracy ciągłej (pomiędzy impulsami może magazynować się energia) Ablacja

Bardziej szczegółowo

Dyspersja światłowodów Kompensacja i pomiary

Dyspersja światłowodów Kompensacja i pomiary Dyspersja światłowodów Kompensacja i pomiary Prezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. Niniejsze opracowanie chronione jest prawem autorskim. Wykorzystanie niekomercyjne dozwolone pod warunkiem

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Instytut Mikroelektroniki i Optoelektroniki Zakład Optoelektroniki

Politechnika Warszawska Instytut Mikroelektroniki i Optoelektroniki Zakład Optoelektroniki Politechnika Warszawska Instytut Mikroelektroniki i Optoelektroniki Zakład Optoelektroniki LASEROWY POMIAR ODLEGŁOŚCI INTERFEROMETREM MICHELSONA Instrukcja wykonawcza do ćwiczenia laboratoryjnego ćwiczenie

Bardziej szczegółowo

Techniki immunochemiczne. opierają się na specyficznych oddziaływaniach między antygenami a przeciwciałami

Techniki immunochemiczne. opierają się na specyficznych oddziaływaniach między antygenami a przeciwciałami Techniki immunochemiczne opierają się na specyficznych oddziaływaniach między antygenami a przeciwciałami Oznaczanie immunochemiczne RIA - ( ang. Radio Immuno Assay) techniki radioimmunologiczne EIA -

Bardziej szczegółowo

Wybrane elementy elektroniczne. Rezystory NTC. Rezystory NTC

Wybrane elementy elektroniczne. Rezystory NTC. Rezystory NTC Wybrane elementy elektroniczne Rezystory NTC Czujniki temperatury Rezystancja nominalna 20Ω 40MΩ (typ 2kΩ 40kΩ) Współczynnik temperaturowy -2-5% [%/K] Max temperatura pracy 120 200 (350) [ºC] Współczynnik

Bardziej szczegółowo

Optyka. Optyka falowa (fizyczna) Optyka geometryczna Optyka nieliniowa Koherencja światła

Optyka. Optyka falowa (fizyczna) Optyka geometryczna Optyka nieliniowa Koherencja światła Optyka Optyka falowa (fizyczna) Optyka geometryczna Optyka nieliniowa Koherencja światła 1 Optyka falowa Opis i zastosowania fal elektromagnetycznych w zakresie widzialnym i bliskim widzialnemu Podstawowe

Bardziej szczegółowo

P Y T A N I A. 8. Lepkość

P Y T A N I A. 8. Lepkość P Y T A N I A 1. Moment bezwładności 1.1 Co to jest bryła sztywna? 1.2 Co to jest środek masy ciała? 1.3 Co to jest moment bezwładności? 1.4 Co to jest wahadło torsyjne? 1.5 Jak zapisać II zasadę dynamiki

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia do ćwiczeń laboratoryjnych z fizyki

Zagadnienia do ćwiczeń laboratoryjnych z fizyki Zagadnienia do ćwiczeń laboratoryjnych z fizyki M.1 1. Gęstość, ciężar właściwy, masa właściwa - definicja, jednostka 2. Różnica pomiędzy masą a ciężarem, ciężarem a siłą grawitacji 3. Ogólna zależność

Bardziej szczegółowo

Nastawniki (aktuatory, aktory)

Nastawniki (aktuatory, aktory) Nastawniki (aktuatory, aktory) SCHEMAT SYSTEMU MECHATRONICZNEGO WEJŚCIE UKŁAD MECHANICZNY WYJŚCIE NASTAWNIKI CZUJNIKI procesor(y) Nastawnikiem (aktuatorem - ang. actuator) nazywa się urządzenie, które

Bardziej szczegółowo

Aparat do magnetoterapii. MagneticWave - CTL 1109-1 mini. Aparat do magnetoterapii MagneticWave - CTL 1109-1. Aparat do magnetoterapii

Aparat do magnetoterapii. MagneticWave - CTL 1109-1 mini. Aparat do magnetoterapii MagneticWave - CTL 1109-1. Aparat do magnetoterapii APARATY DO MAGNETOTERAPII ORAZ akcesoria do ich wyposażenia Aparat do magnetoterapii MagneticWave - CTL 1109-1 mini Aparat do magnetoterapii MagneticWave - CTL 1109-1 Aparat do magnetoterapii MagneticWave

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. Od Autora. Wykaz ważniejszych oznaczeń. 1. Wstęp 1_. 2. Fale i układy akustyczne Drgania układów mechanicznych 49. Literatura..

SPIS TREŚCI. Od Autora. Wykaz ważniejszych oznaczeń. 1. Wstęp 1_. 2. Fale i układy akustyczne Drgania układów mechanicznych 49. Literatura.. SPIS TREŚCI Od Autora XI Wykaz ważniejszych oznaczeń Xlii 1. Wstęp 1_ Literatura.. 9 2. Fale i układy akustyczne 11 2.1. Fale akustyczne 11 2.2. Energia fali i natężenie dźwięku 14 2.3. Fala kulista i

Bardziej szczegółowo

Wykaz ćwiczeń laboratoryjnych z fizyki(stare ćwiczenia)

Wykaz ćwiczeń laboratoryjnych z fizyki(stare ćwiczenia) Wykaz ćwiczeń laboratoryjnych z fizyki(stare ćwiczenia) Nr ćw. w Temat ćwiczenia skrypcie 1 ćwiczenia 7 12 Badanie zależności temperatury wrzenia wody od ciśnienia 24 16 16 Wyznaczenie równoważnika elektrochemicznego

Bardziej szczegółowo

1. W gałęzi obwodu elektrycznego jak na rysunku poniżej wartość napięcia Ux wynosi:

1. W gałęzi obwodu elektrycznego jak na rysunku poniżej wartość napięcia Ux wynosi: 1. W gałęzi obwodu elektrycznego jak na rysunku poniżej wartość napięcia Ux wynosi: A. 10 V B. 5,7 V C. -5,7 V D. 2,5 V 2. Zasilacz dołączony jest do akumulatora 12 V i pobiera z niego prąd o natężeniu

Bardziej szczegółowo

Autokoherentny pomiar widma laserów półprzewodnikowych. autorzy: Łukasz Długosz Jacek Konieczny

Autokoherentny pomiar widma laserów półprzewodnikowych. autorzy: Łukasz Długosz Jacek Konieczny Autokoherentny pomiar widma laserów półprzewodnikowych autorzy: Łukasz Długosz Jacek Konieczny Systemy koherentne wstęp Systemy transmisji światłowodowej wykorzystujące podczas procesu transmisji światło

Bardziej szczegółowo

Technologia elementów optycznych

Technologia elementów optycznych Technologia elementów optycznych dr inż. Michał Józwik pokój 507a jozwik@mchtr.pw.edu.pl Część 1 Treść wykładu Specyfika wymagań i technologii elementów optycznych. Ogólna struktura procesów technologicznych.

Bardziej szczegółowo

I. Wstęp teoretyczny. Ćwiczenie: Mikroskopia sił atomowych (AFM) Prowadzący: Michał Sarna (sarna@novel.ftj.agh.edu.pl) 1.

I. Wstęp teoretyczny. Ćwiczenie: Mikroskopia sił atomowych (AFM) Prowadzący: Michał Sarna (sarna@novel.ftj.agh.edu.pl) 1. Ćwiczenie: Mikroskopia sił atomowych (AFM) Prowadzący: Michał Sarna (sarna@novel.ftj.agh.edu.pl) I. Wstęp teoretyczny 1. Wprowadzenie Mikroskop sił atomowych AFM (ang. Atomic Force Microscope) jest jednym

Bardziej szczegółowo

(zwane również sensorami)

(zwane również sensorami) Czujniki (zwane również sensorami) Ryszard J. Barczyński, 2016 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Czujniki Czujniki służą do

Bardziej szczegółowo

Temat: Pomiar współczynnika załamania światła w gazie za pomocą interferometru Michelsona

Temat: Pomiar współczynnika załamania światła w gazie za pomocą interferometru Michelsona Ćwiczenie Nr 450. Temat: Pomiar współczynnika załamania światła w gazie za pomocą interferometru Michelsona 1.iteratura: a) D. Halliday, R. Resnick, J. Walker, Podstawy fizyki 4, PWN, W-wa b) I. W. Sawieliew

Bardziej szczegółowo

Ogólne cechy ośrodków laserowych

Ogólne cechy ośrodków laserowych Ogólne cechy ośrodków laserowych Gazowe Cieczowe Na ciele stałym Naturalna jednorodność Duże długości rezonatora Małe wzmocnienia na jednostkę długości ośrodka czynnego Pompowanie prądem (wzdłużne i poprzeczne)

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie. Napędy hydrauliczne są to urządzenia służące do przekazywania energii mechanicznej z miejsca jej wytwarzania do urządzenia napędzanego.

Wprowadzenie. Napędy hydrauliczne są to urządzenia służące do przekazywania energii mechanicznej z miejsca jej wytwarzania do urządzenia napędzanego. Napędy hydrauliczne Wprowadzenie Napędy hydrauliczne są to urządzenia służące do przekazywania energii mechanicznej z miejsca jej wytwarzania do urządzenia napędzanego. W napędach tych czynnikiem przenoszącym

Bardziej szczegółowo

Sensory i systemy pomiarowe Prezentacja Projektu SYNERIFT. Michał Stempkowski Tomasz Tworek AiR semestr letni 2013-2014

Sensory i systemy pomiarowe Prezentacja Projektu SYNERIFT. Michał Stempkowski Tomasz Tworek AiR semestr letni 2013-2014 Sensory i systemy pomiarowe Prezentacja Projektu SYNERIFT Michał Stempkowski Tomasz Tworek AiR semestr letni 2013-2014 SYNERIFT Tylne koła napędzane silnikiem spalinowym (2T typu pocket bike ) Przednie

Bardziej szczegółowo

Metody Optyczne w Technice. Wykład 5 Interferometria laserowa

Metody Optyczne w Technice. Wykład 5 Interferometria laserowa Metody Optyczne w Technice Wykład 5 nterferometria laserowa Promieniowanie laserowe Wiązka monochromatyczna Duża koherencja przestrzenna i czasowa Niewielka rozbieżność wiązki Duża moc Największa możliwa

Bardziej szczegółowo

Nr lekcji Pole elektryczne (Natężenie pola elektrostatycznego. Linie pola elektrostatycznego)

Nr lekcji Pole elektryczne (Natężenie pola elektrostatycznego. Linie pola elektrostatycznego) Nr lekcji 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Tematy lekcji 9.1. Ładunki elektryczne i ich oddziaływanie (Elektryzowanie ciał. Oddziaływanie ładunków elektrycznych) 9.2. Prawo Coulomba 9.3. Pole elektryczne (Natężenie

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie. - Napęd pneumatyczny. - Sterowanie pneumatyczne

Wprowadzenie. - Napęd pneumatyczny. - Sterowanie pneumatyczne Wprowadzenie Pneumatyka - dziedzina nauki i techniki zajmująca się prawami rządzącymi przepływem sprężonego powietrza; w powszechnym rozumieniu także technika napędu i sterowania pneumatycznego. Zastosowanie

Bardziej szczegółowo

Skaningowy Mikroskop Elektronowy. Rembisz Grażyna Drab Bartosz

Skaningowy Mikroskop Elektronowy. Rembisz Grażyna Drab Bartosz Skaningowy Mikroskop Elektronowy Rembisz Grażyna Drab Bartosz PLAN PREZENTACJI: 1. Zarys historyczny 2. Zasada działania SEM 3. Zjawiska fizyczne wykorzystywane w SEM 4. Budowa SEM 5. Przygotowanie próbek

Bardziej szczegółowo

Pytania z przedmiotu Inżynieria materiałowa

Pytania z przedmiotu Inżynieria materiałowa Pytania z przedmiotu Inżynieria materiałowa 1.Podział materiałów elektrotechnicznych 2. Potencjał elektryczny, różnica potencjałów 3. Związek pomiędzy potencjałem i natężeniem pola elektrycznego 4. Przewodzenie

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKACJA TECHNICZNA ZESTAWU DO ANALIZY TERMOGRAWIMETRYCZNEJ TG-FITR-GCMS ZAŁĄCZNIK NR 1 DO ZAPYTANIA OFERTOWEGO

SPECYFIKACJA TECHNICZNA ZESTAWU DO ANALIZY TERMOGRAWIMETRYCZNEJ TG-FITR-GCMS ZAŁĄCZNIK NR 1 DO ZAPYTANIA OFERTOWEGO SPECYFIKACJA TECHNICZNA ZESTAWU DO ANALIZY TERMOGRAWIMETRYCZNEJ TG-FITR-GCMS ZAŁĄCZNIK NR 1 DO ZAPYTANIA OFERTOWEGO NR 113/TZ/IM/2013 Zestaw ma umożliwiać analizę termiczną próbki w symultanicznym układzie

Bardziej szczegółowo

Podstawy inżynierii fotonicznej

Podstawy inżynierii fotonicznej Podstawy inżynierii fotonicznej Prof.dr hab.inż. Romuald Jóźwicki Instytut Mikromechaniki i Fotoniki Pokój 513B tylko konsultacje Rok III, semestr V, wykład 30 godz., laboratorium 15 godz. Zaliczenie wykładu

Bardziej szczegółowo

1 k. AFM: tryb bezkontaktowy

1 k. AFM: tryb bezkontaktowy AFM: tryb bezkontaktowy Ramię igły wprowadzane w drgania o małej amplitudzie (rzędu 10 nm) Pomiar zmian amplitudy drgań pod wpływem sił (na ogół przyciągających) Zbliżanie igły do próbki aż do osiągnięcia

Bardziej szczegółowo

Gotronik. UT195DS multimetr cyfrowy uniwersalny Uni-t

Gotronik. UT195DS multimetr cyfrowy uniwersalny Uni-t UT195DS multimetr cyfrowy przemysłowy Cena : 700,00 zł Nr katalogowy : UT195DS Producent : Uni-t Dostępność : Dostępny Stan magazynowy : wysoki Średnia ocena : brak recenzji Utworzono 31-12-2017 UT195DS

Bardziej szczegółowo

FIZYKA Podręcznik: Fizyka i astronomia dla każdego pod red. Barbary Sagnowskiej, wyd. ZamKor.

FIZYKA Podręcznik: Fizyka i astronomia dla każdego pod red. Barbary Sagnowskiej, wyd. ZamKor. DKOS-5002-2\04 Anna Basza-Szuland FIZYKA Podręcznik: Fizyka i astronomia dla każdego pod red. Barbary Sagnowskiej, wyd. ZamKor. WYMAGANIA NA OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ DLA REALIZOWANYCH TREŚCI PROGRAMOWYCH Kinematyka

Bardziej szczegółowo

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. SPRZĘT DO OKREŚLANIA PARAMETRÓW FIZYKOCHEMICZNYCH POWIETRZA KOPALNIANEGO

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. SPRZĘT DO OKREŚLANIA PARAMETRÓW FIZYKOCHEMICZNYCH POWIETRZA KOPALNIANEGO SPRZĘT DO OKREŚLANIA PARAMETRÓW FIZYKOCHEMICZNYCH POWIETRZA KOPALNIANEGO 1. SPRZĘT DO OKREŚLANIA SKŁADU CHEMICZNEGO POWIETRZA KOPALNIANEGO WYKRYWACZ GAZÓW WG - 2M WYKRYWACZ GAZÓW WG - 2M Wykrywacze rurkowe

Bardziej szczegółowo

Elementy elektrotechniki i elektroniki dla wydziałów chemicznych / Zdzisław Gientkowski. Bydgoszcz, Spis treści

Elementy elektrotechniki i elektroniki dla wydziałów chemicznych / Zdzisław Gientkowski. Bydgoszcz, Spis treści Elementy elektrotechniki i elektroniki dla wydziałów chemicznych / Zdzisław Gientkowski. Bydgoszcz, 2015 Spis treści Przedmowa 7 Wstęp 9 1. PODSTAWY ELEKTROTECHNIKI 11 1.1. Prąd stały 11 1.1.1. Podstawowe

Bardziej szczegółowo

Bernard Ziętek OPTOELEKTRONIKA

Bernard Ziętek OPTOELEKTRONIKA Uniwersytet Mikołaja Kopernika Bernard Ziętek OPTOELEKTRONIKA Wydanie III, uzupełnione i poprawione Toruń 2011 SPIS TREŚCI PRZEDMOWA DO III WYDANIA 1 PRZEDMOWA DO II WYDANIA 3 PRZEDMOWA DO I WYDANIA 4

Bardziej szczegółowo

Warunki uzyskania oceny wyższej niż przewidywana ocena końcowa.

Warunki uzyskania oceny wyższej niż przewidywana ocena końcowa. NAUCZYCIEL FIZYKI mgr Beata Wasiak KARTY INFORMACYJNE Z FIZYKI DLA POSZCZEGÓLNYCH KLAS GIMNAZJUM KLASA I semestr I DZIAŁ I: KINEMATYKA 1. Pomiary w fizyce. Umiejętność dokonywania pomiarów: długości, masy,

Bardziej szczegółowo

CENTRUM MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH I WĘGLOWYCH POLSKIEJ AKADEMII NAUK

CENTRUM MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH I WĘGLOWYCH POLSKIEJ AKADEMII NAUK Zabrze, dn. 5.02.209 r. sprawy: PN/UOPWE/0/208 Wg rozdzielnika Powiadomienie o wyborze Informujemy, iż w przetargu w sprawie dostawy: Dostawa aparatury badawczej dla Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych

Bardziej szczegółowo

Fotonika kurs magisterski grupa R41 semestr VII Specjalność: Inżynieria fotoniczna. Egzamin ustny: trzy zagadnienia do objaśnienia

Fotonika kurs magisterski grupa R41 semestr VII Specjalność: Inżynieria fotoniczna. Egzamin ustny: trzy zagadnienia do objaśnienia Dr inż. Tomasz Kozacki Prof. dr hab.inż. Romuald Jóźwicki Zakład Techniki Optycznej Instytut Mikromechaniki i Fotoniki pokój 513a ogłoszenia na tablicach V-tego piętra kurs magisterski grupa R41 semestr

Bardziej szczegółowo

I Pracownia Fizyczna Dr Urszula Majewska dla Biologii

I Pracownia Fizyczna Dr Urszula Majewska dla Biologii Ćw. 6/7 Wyznaczanie gęstości cieczy za pomocą wagi Mohra. Wyznaczanie gęstości ciał stałych metodą hydrostatyczną. 1. Gęstość ciała. 2. Ciśnienie hydrostatyczne. Prawo Pascala. 3. Prawo Archimedesa. 4.

Bardziej szczegółowo

1. Właściwości urządzenia

1. Właściwości urządzenia Instrukcja obsługi Spis treści 1. Właściwości urządzenia 2. Specyfikacje 2.1. Specyfikacje ogólne 2.2. Specyfikacje elektryczne 2.3. Charakterystyka widmowa czujnika światła 3. Opis panelu czołowego 3.1.

Bardziej szczegółowo

VI. Elementy techniki, lasery

VI. Elementy techniki, lasery Światłowody VI. Elementy techniki, lasery BERNARD ZIĘTEK http://www.fizyka.umk.pl www.fizyka.umk.pl/~ /~bezet a) Sprzęgacze czołowe 1. Sprzęgacze światłowodowe (czołowe, boczne, stałe, rozłączalne) Złącza,

Bardziej szczegółowo

Treści nauczania (program rozszerzony)- 25 spotkań po 4 godziny lekcyjne

Treści nauczania (program rozszerzony)- 25 spotkań po 4 godziny lekcyjne (program rozszerzony)- 25 spotkań po 4 godziny lekcyjne 1, 2, 3- Kinematyka 1 Pomiary w fizyce i wzorce pomiarowe 12.1 2 Wstęp do analizy danych pomiarowych 12.6 3 Jak opisać położenie ciała 1.1 4 Opis

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka urządzeń zewnętrznych

Charakterystyka urządzeń zewnętrznych Charakterystyka urządzeń zewnętrznych PAMIĘĆ OPERACYJNA MIKROPROCESOR KANAŁY WE WY Urządzenia zewnętrzne WE WY Urządzenia pamięci zewnętrznej Urządzenia transmisji danych Budowa jednostki centralnej Pamięć

Bardziej szczegółowo

GONIOMETR DSA25 SPECYFIKACJA

GONIOMETR DSA25 SPECYFIKACJA GONIOMETR DSA25 SPECYFIKACJA Goniometr DSA 25 Kruss - analizator kształtu kropli i napięcia powierzchniowego (metoda kropli zawieszonej - Pendant Drop). Służy do analizy procesów: zwilżania i adhezji (na

Bardziej szczegółowo

Technika wysokich napięć : podstawy teoretyczne i laboratorium / Barbara Florkowska, Jakub Furgał. Kraków, Spis treści.

Technika wysokich napięć : podstawy teoretyczne i laboratorium / Barbara Florkowska, Jakub Furgał. Kraków, Spis treści. Technika wysokich napięć : podstawy teoretyczne i laboratorium / Barbara Florkowska, Jakub Furgał. Kraków, 2017 Spis treści Wstęp 13 ROZDZIAŁ 1 Laboratorium Wysokich Napięć. Organizacja i zasady bezpiecznej

Bardziej szczegółowo

Pytania do ćwiczeń na I-szej Pracowni Fizyki

Pytania do ćwiczeń na I-szej Pracowni Fizyki Ćw. nr 5 Oscylator harmoniczny. 1. Ruch harmoniczny prosty. Pojęcia: okres, wychylenie, amplituda. 2. Jaka siła powoduje ruch harmoniczny spręŝyny i ciała do niej zawieszonego? 3. Wzór na okres (Studenci

Bardziej szczegółowo

Przewaga klasycznego spektrometru Ramana czyli siatkowego, dyspersyjnego nad przystawką ramanowską FT-Raman

Przewaga klasycznego spektrometru Ramana czyli siatkowego, dyspersyjnego nad przystawką ramanowską FT-Raman Porównanie Przewaga klasycznego spektrometru Ramana czyli siatkowego, dyspersyjnego nad przystawką ramanowską FT-Raman Spektroskopia FT-Raman Spektroskopia FT-Raman jest dostępna od 1987 roku. Systemy

Bardziej szczegółowo

II. Badanie charakterystyki spektralnej źródła termicznego promieniowania elektromagnetycznego

II. Badanie charakterystyki spektralnej źródła termicznego promieniowania elektromagnetycznego 1 II. Badanie charakterystyki spektralnej źródła termicznego promieniowania elektromagnetycznego Cel ćwiczenia: Wyznaczenie charakterystyki spektralnej termicznego źródła promieniowania (lampa halogenowa)

Bardziej szczegółowo

Dział: 7. Światło i jego rola w przyrodzie.

Dział: 7. Światło i jego rola w przyrodzie. Dział: 7. Światło i jego rola w przyrodzie. TEMATY I ZAKRES TREŚCI NAUCZANIA Fizyka klasa 3 LO Nr programu: DKOS-4015-89/02 Moduł Dział - Temat L. Zjawisko odbicia i załamania światła 1 Prawo odbicia i

Bardziej szczegółowo

Laboratorium nanotechnologii

Laboratorium nanotechnologii Laboratorium nanotechnologii Zakres zagadnień: - Mikroskopia sił atomowych AFM i STM (W. Fizyki) - Skaningowa mikroskopia elektronowa SEM (WIM) - Transmisyjna mikroskopia elektronowa TEM (IF PAN) - Nanostruktury

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie: "Zagadnienia optyki"

Ćwiczenie: Zagadnienia optyki Ćwiczenie: "Zagadnienia optyki" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia: 1.

Bardziej szczegółowo

Niezwykłe światło. ultrakrótkie impulsy laserowe. Piotr Fita

Niezwykłe światło. ultrakrótkie impulsy laserowe. Piotr Fita Niezwykłe światło ultrakrótkie impulsy laserowe Laboratorium Procesów Ultraszybkich Zakład Optyki Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego Światło Fala elektromagnetyczna Dla światła widzialnego długość

Bardziej szczegółowo

Sprzęganie światłowodu z półprzewodnikowymi źródłami światła (stanowisko nr 5)

Sprzęganie światłowodu z półprzewodnikowymi źródłami światła (stanowisko nr 5) Wojciech Niwiński 30.03.2004 Bartosz Lassak Wojciech Zatorski gr.7lab Sprzęganie światłowodu z półprzewodnikowymi źródłami światła (stanowisko nr 5) Zadanie laboratoryjne miało na celu zaobserwowanie różnic

Bardziej szczegółowo

Potencjał technologiczny i produkcyjny PCO S.A. w zakresie wytwarzania urządzeń termowizyjnych

Potencjał technologiczny i produkcyjny PCO S.A. w zakresie wytwarzania urządzeń termowizyjnych Seminarium Termowizja: Projekty badawcze i wdrożenia przemysłowe XXII MSPO Kielce, 02.09.2014 r. Potencjał technologiczny i produkcyjny PCO S.A. w zakresie wytwarzania urządzeń termowizyjnych Jerzy Wiśnioch,

Bardziej szczegółowo

Amperomierz analogowy AC/DC [ BAP_ doc ]

Amperomierz analogowy AC/DC [ BAP_ doc ] Amperomierz analogowy AC/DC [ ] Uwagi wstępne dot. obsługi Ustawić przyrząd w stabilnej pozycji (poziomej lub nachylonej). Sprawdzić, czy igła jest ustawiona na pozycji zerowej (śruba regulacji mechanicznej

Bardziej szczegółowo

FACULTY OF ADVANCED TECHNOLOGIES AND CHEMISTRY. Wprowadzenie Podstawowe prawa Przetwarzanie sygnału obróbka optyczna obróbka elektroniczna

FACULTY OF ADVANCED TECHNOLOGIES AND CHEMISTRY. Wprowadzenie Podstawowe prawa Przetwarzanie sygnału obróbka optyczna obróbka elektroniczna Interferometry światłowodowe Wprowadzenie Podstawowe prawa Przetwarzanie sygnału obróbka optyczna obróbka elektroniczna Wprowadzenie Układy te stanowią nową klasę czujników, gdzie podstawowy mechanizm

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie deflektometrii do pomiarów kształtu 3D. Katarzyna Goplańska

Zastosowanie deflektometrii do pomiarów kształtu 3D. Katarzyna Goplańska Zastosowanie deflektometrii do pomiarów kształtu 3D Plan prezentacji Metody pomiaru kształtu Deflektometria Zasada działania Stereo-deflektometria Kalibracja Zalety Zastosowania Przykład Podsumowanie Metody

Bardziej szczegółowo

Techniki analityczne. Podział technik analitycznych. Metody spektroskopowe. Spektroskopia elektronowa

Techniki analityczne. Podział technik analitycznych. Metody spektroskopowe. Spektroskopia elektronowa Podział technik analitycznych Techniki analityczne Techniki elektrochemiczne: pehametria, selektywne elektrody membranowe, polarografia i metody pokrewne (woltamperometria, chronowoltamperometria inwersyjna

Bardziej szczegółowo

Fotonika. Plan: Wykład 3: Polaryzacja światła

Fotonika. Plan: Wykład 3: Polaryzacja światła Fotonika Wykład 3: Polaryzacja światła Plan: Równania Maxwella w ośrodku optycznie liniowym Równania Maxwella dla fal monochromatycznych Polaryzacja światła Fala płaska spolaryzowana Polaryzacje liniowe,

Bardziej szczegółowo

Włókna z cieczowym rdzeniem oraz włókna plastykowe. Liquid-Core and Polymer Optical Fibers

Włókna z cieczowym rdzeniem oraz włókna plastykowe. Liquid-Core and Polymer Optical Fibers Włókna z cieczowym rdzeniem oraz włókna plastykowe Liquid-Core and Polymer Optical Fibers Prowadzenie światła w falowodach cieczowych Zastosowanie falowodów cieczowych Włókna polimerowe Efekt propagacji

Bardziej szczegółowo

KONKURS FIZYCZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 26 lutego 2010 r. zawody III stopnia (finałowe) Schemat punktowania zadań

KONKURS FIZYCZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 26 lutego 2010 r. zawody III stopnia (finałowe) Schemat punktowania zadań Maksymalna liczba punktów 60 90% = 54pkt KONKURS FIZYCZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 26 lutego 200 r. zawody III stopnia (finałowe) Schemat punktowania zadań Uwaga!. Za poprawne rozwiązanie

Bardziej szczegółowo

Dźwięk. Cechy dźwięku, natura światła

Dźwięk. Cechy dźwięku, natura światła Dźwięk. Cechy dźwięku, natura światła Fale dźwiękowe (akustyczne) - podłużne fale mechaniczne rozchodzące się w ciałach stałych, cieczach i gazach. Zakres słyszalnej częstotliwości f: 20 Hz < f < 20 000

Bardziej szczegółowo

i elementy z półprzewodników homogenicznych część II

i elementy z półprzewodników homogenicznych część II Półprzewodniki i elementy z półprzewodników homogenicznych część II Ryszard J. Barczyński, 2016 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego

Bardziej szczegółowo

Próżnia w badaniach materiałów

Próżnia w badaniach materiałów Próżnia w badaniach materiałów Pomiary ciśnień parcjalnych Konstanty Marszałek Kraków 2011 Analiza składu masowego gazów znajduje coraz większe zastosowanie ze względu na liczne zastosowania zarówno w

Bardziej szczegółowo

LASERY NA CIELE STAŁYM BERNARD ZIĘTEK

LASERY NA CIELE STAŁYM BERNARD ZIĘTEK LASERY NA CIELE STAŁYM BERNARD ZIĘTEK TEK Lasery na ciele stałym lasery, których ośrodek czynny jest: -kryształem i ciałem amorficznym (również proszkiem), - dielektrykiem i półprzewodnikiem. 2 Podział

Bardziej szczegółowo

Możliwości techniczne wojskowych ośrodków metrologii

Możliwości techniczne wojskowych ośrodków metrologii Możliwości techniczne wojskowych ośrodków metrologii PRZYSPIESZENIE, PRĘDKOŚĆ I ODLEGŁOŚĆ Przyspieszenie drgań - czułość (0,1 1000 mv) mv/g (10 10000) Hz 3,5 % g przyspieszenie ziemskie Prędkość obrotowa

Bardziej szczegółowo

MODULATOR CIEKŁOKRYSTALICZNY

MODULATOR CIEKŁOKRYSTALICZNY ĆWICZENIE 106 MODULATOR CIEKŁOKRYSTALICZNY 1. Układ pomiarowy 1.1. Zidentyfikuj wszystkie elementy potrzebne do ćwiczenia: modulator SLM, dwa polaryzatory w oprawie (P, A), soczewka S, szary filtr F, kamera

Bardziej szczegółowo

POMIARY OPTYCZNE 1. Wykład 1. Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak

POMIARY OPTYCZNE 1. Wykład 1.  Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak POMIARY OPTYCZNE Wykład Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej Pokój 8/ bud. A- http://www.if.pwr.wroc.pl/~wozniak/ OPTYKA GEOMETRYCZNA Codzienne obserwacje: światło

Bardziej szczegółowo

Pole elektrostatyczne

Pole elektrostatyczne Termodynamika 1. Układ termodynamiczny 5 2. Proces termodynamiczny 5 3. Bilans cieplny 5 4. Pierwsza zasada termodynamiki 7 4.1 Pierwsza zasada termodynamiki w postaci różniczkowej 7 5. Praca w procesie

Bardziej szczegółowo

Wykaz urządzeń Lp Nazwa. urządzenia 1. Luksomierz TES 1332A Digital LUX METER. Przeznaczenie/ dane techniczne Zakres 0.. 200/2000/20000/ 200000 lux

Wykaz urządzeń Lp Nazwa. urządzenia 1. Luksomierz TES 1332A Digital LUX METER. Przeznaczenie/ dane techniczne Zakres 0.. 200/2000/20000/ 200000 lux Wykaz urządzeń Lp Nazwa urządzenia 1 Luksomierz TES 1332A Digital LUX METER Przeznaczenie/ dane techniczne Zakres 0 200/2000/20000/ 200000 lux 2 Komora klimatyczna Komora jest przeznaczona do badania oporu

Bardziej szczegółowo

Emisyjność wybranych materiałów. Specyfikacja:

Emisyjność wybranych materiałów. Specyfikacja: Emisyjność wybranych materiałów Materiał Emisyjność Materiał Emisyjność Aluminium 0.30 Żelazo 0.70 Azbest 0.95 Ołów 0.50 Asfalt 0.95 Wapien 0.98 Bazalt 0.70 Olej 0.94 Mosiądz 0.50 Farba 0.93 Cegła 0.90

Bardziej szczegółowo

DOPPLEROWSKA ANEMOMETRIA LASEROWA (L D A)

DOPPLEROWSKA ANEMOMETRIA LASEROWA (L D A) DOPPLEROWSKA ANEMOMETRIA LASEROWA (L D A) Dopplerowska anemometria laserowa (LDA) jest techniką pomiarową umożliwiająca pomiar chwilowej prędkości przepływu poprzez pomiar przesunięcia częstotliwości światła

Bardziej szczegółowo

Kurs przygotowawczy NOWA MATURA FIZYKA I ASTRONOMIA POZIOM ROZSZERZONY

Kurs przygotowawczy NOWA MATURA FIZYKA I ASTRONOMIA POZIOM ROZSZERZONY Kurs przygotowawczy NOWA MATURA FIZYKA I ASTRONOMIA POZIOM ROZSZERZONY 1.Wielkości fizyczne: - wielkości fizyczne i ich jednostki - pomiary wielkości fizycznych - niepewności pomiarowe - graficzne przedstawianie

Bardziej szczegółowo

Własności optyczne półprzewodników

Własności optyczne półprzewodników Własności optyczne półprzewodników Andrzej Wysmołek Wykład przygotowany w oparciu o wykłady prowadzone na Wydziale Fizyki UW przez prof. Mariana Grynberga oraz prof. Romana Stępniewskiego Klasyfikacja

Bardziej szczegółowo

Laboratorum teledetekcji. Sensory akustyczne. ppłk dr inż. Mateusz Pasternak

Laboratorum teledetekcji. Sensory akustyczne. ppłk dr inż. Mateusz Pasternak Laboratorum teledetekcji Sensory akustyczne ppłk dr inż. Mateusz Pasternak 22 683 76 67 mpasternak@wat.edu.pl http://strony.aster.pl/mpasternak/ czujnik (sensor) def. Czujnikiem akustycznym nazywa się

Bardziej szczegółowo

Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej

Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej Część I: Optyka, wykład 8 wykład: Piotr Fita pokazy: Andrzej Wysmołek ćwiczenia: Anna Grochola, Barbara Piętka Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski 2014/15

Bardziej szczegółowo