JAK ZROBIĆ DOBRĄ KISZONKĘ
|
|
- Antoni Jarosz
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 WARMIŃSKO-MAZURSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO Z SIEDZIBĄ W OLSZTYNIE JAK ZROBIĆ DOBRĄ KISZONKĘ Olsztyn, 2016 r.
2 Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie Marcin Gołębiewski JAK ZROBIĆ DOBRĄ KISZONKĘ Olsztyn, 2016 r.
3 Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie ul. Jagiellońska 91, Olsztyn, tel./fax (89) , , sekretariat@w-modr.pl, W-MODR Oddział w Olecku ul. Kolejowa 31, Olecko tel. (87) , , fax (87) olecko.sekretariat@w-modr.pl Dyrektor W-MODR mgr inż. Damian Godziński Zastępca Dyrektora W-MODR mgr Małgorzata Micińska-Wąsik Zastępca Dyrektora W-MODR mgr inż. Zdzisław Kamiński Druk: Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie ul. Jagiellońska 91, Olsztyn tel./fax , redakcja@w-modr.pl, Nakład: 600 egz. Wydanie I
4 WSTĘP Pasze objętościowe są podstawowym składnikiem dawki w żywieniu przeżuwaczy. Stanowią one główne źródło energii, która otrzymywana poprzez reakcje biochemiczne dostarcza glukozy, służącej do syntezy laktozy wpływającej na ilość produkowanego mleka. Według definicji pasze objętościowe, to pasze które w 1 kg suchej masy zawierają mniej niż 4,1 MJ energii netto (EN) i więcej niż 18% włókna surowego. Za względu na ilość wody w paszy, dzielimy je na soczyste (>40% wody), np. zielonki, kiszonki, okopowe; oraz pasze objętościowe suche (<40% wody) np. siano. Opłacalność produkcji mleka czy też mięsa wołowego uzależniona jest od wysokości poniesionych kosztów. Zmniejszenie wysokości kosztów można uzyskać poprzez ograniczenie stosowania drogich pasz treściwych, a zwiększanie udziału wysokiej jakości pasz objętościowych. W dzisiejszej technologii produkcji bydła mlecznego czy też opasowego podstawową skarmianą paszą objętościową jest kiszonka. Kiszonka jest to produkt konserwacji materiału paszowego otrzymanego na skutek działania mikroorganizmów wytwarzających kwas mlekowy. Na pomyślnym przebiegu fermentacji wpływa: q Pojemność buforowa roślin - określana jest na podstawie ilości w komórkach roślin białek, aminokwasów oraz soli organicznych i ich soli. Wraz ze wzrostem pojemności buforowej rośliny maleje zdolność do jej zakiszania. Wysoką pojemnością buforową charakteryzują się rośliny o wysokiej zawartości białka, a niskiej cukru np. lucerna, koniczyna. Dużo łatwiej zakiszają się rośliny o niskiej pojemności buforowej, a dużej zawartości cukru np. kukurydza, zielonki zbóż, niektórych traw. Warto zaznaczyć, że wysokie nawożenie azotowe działa niekorzystnie na łatwość zakiszania surowca. q Zawartość cukrów w zakiszanym surowcu - w przypadku zakiszania roślin bez dodatku konserwantu jest to bardzo ważny aspekt. Cukry są pożywką dla bakterii fermentacyjnych oraz służą do produkcji kwasu mlekowego, który obniża ph kiszonki uniemożliwiając rozwój bakterii niepożądanych. Rośliną o najwyższej koncentracji cukrów jest kukurydza (250 g/kg s.m.), pośrednią trawy, a najniższą koncentracją cukru cechują się rośliny bobowate. q Zawartość suchej masy - najefektywniej zakiszają się rośliny o zawartości suchej masy na poziomie 30-35%. Rośliny zbyt wilgotne cechują się niższą koncentracją cukrów. Podczas procesu kiszenia roślin nadmiernie wilgotnych wytwarza się więcej kwasu octowego oraz następuje istotny odpływ soku kiszonkowego. Natomiast rośliny o zbyt wysokiej zawartości suchej masy >40% trudniej się ugniatają, w wyniku czego następuje niższe wyparcie tlenu z kiszonego surowca. q Obecność tlenu - proces kiszenia roślin zachodzi wyłącznie w warunkach beztlenowych, w których mogą rozwijać się bakterie fermentacji mlekowej odpowiedzialne za wytwarzanie kwasu mlekowego konserwującego surowiec. Obecność tlenu w sporządzanej kiszonce skutkuje rozwojem niepożądanych bakterii tlenowych, pleśni oraz grzybów, które psują kiszonkę. 4 WMODR z siedzibą w Olsztynie 2016 r.
5 Stworzeniu warunków beztlenowych oprócz ograniczonej zawartości suchej masy ułatwia rozdrobnienie surowca na frakcje 0,5-2cm. Aby chronić kiszonkę przed dostępem tlenu należy ją szczelnie okryć folią. q Substancje konserwujące (zakiszacze) - środki te ułatwiają przebieg procesu fermentacji, poprawiają jakość oraz trwałość kiszonki. Wyróżnia się konserwanty chemiczne np. kwas mlekowy, kwas mrówkowy oraz konserwanty biologiczne, które zawierają szczepy bakterii mlekowych. Prawidłowo sporządzona kiszonka powinna charakteryzować się parametrami zbliżonymi do wartości zamieszczonych w tabeli 1. W niniejszej publikacji postaram się Państwu przedstawić co należy zrobić i jak należy postępować w procesie sporządzania dobrej jakości kiszonki aby uzyskać pożądane wartości. Tabela 1. Procentowa zawartość składników pokarmowych (g/100g) w suchej masie paszy Parametr Jednostka Kiszonka z kukurydzy lucerny traw motylkowych z trawami Sucha masa % silos: baloty: silos: baloty: silos: baloty: Popiół surowy % poniżej 5 poniżej 11 poniżej 7 poniżej 8 Białko ogólne % powyżej 15 powyżej 17 Włókno surowe % poniżej 28 NDF % max.41 ADF % max.30 Skrobia % Kwasowość paszy ph ok. 4,2 ok. 4,6 ok. 4,4 ok. 4,6 Źródło: Analiza pasz-polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka WMODR z siedzibą w Olsztynie 2016 r. 5
6 KISZONKA Z KUKURYDZY Kukurydza jest rośliną, która cechuje się niską zawartością białka, a wysoką zawartością cukrów. W związku z tym jest to pasza o wysokiej koncentracji energii. Ze względu na swoją energetyczność jest bardzo popularną paszą wśród gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka jak i mięsa. Niestety jest ona uboga w witaminy oraz składniki mineralne tj. wapń, fosfor, potas i sód. Chcąc sporządzić kiszonkę wysokiej jakości należy pamiętać, że oprócz prawidłowej agrotechniki, nawożenia, ochrony, przebiegu pogody ważnym aspektem jest dobranie odpowiedniej odmiany. Pierwszym kryterium doboru odmiany są wymagania glebowe oraz długość okresu wegetacji. Należy wybrać odmianę, która sprosta warunkom panujących w naszym gospodarstwie. Głównym wyznacznikiem doboru odmiany kukurydzy jest jej wczesność, czyli liczba FAO. W warunkach klimatu Polski wczesność odmiany rozkłada się następująco: q FAO dla północno-wschodniej części kraju, q FAO dla środkowej oraz południowej części kraju. Jednak doświadczenia przeprowadzone przez COBORU wykazują, że rośliny o średniopóźnej wczesności również dają sobie świetnie radę w województwie warmińsko-mazurskim (tabela 2). Oprócz kryterium wczesności przy doborze odmiany trzeba zwrócić uwagę na wysokość plonu ogólnego suchej masy kiszonki, udział plonu suchej masy kolb w ogólnym plonie suchej masy oraz zawartość suchej masy w roślinach w czasie zbioru, która powinna wynosić 30-35%. Za wysoką wartość energetyczną kiszonki odpowiada jej ziarno, a więc pożądane jest aby udział kolb w czasie zbioru stanowił 45-55% ogólnej masy rośliny. Termin zbioru Termin rozpoczęcia zbioru rośliny jest bardzo ważnym elementem technologii produkcji kiszonki z kukurydzy, gdyż od niego uzależniona jest jakość sporządzanej kiszonki. Wyznacznikiem rozpoczęcia zbioru kukurydzy jest zawartość suchej masy w roślinie. Uważa się, że dobra kiszonka powinna zawierać jak najwięcej ziarna przy odpowiedniej zawartości suchej masy. Ilość suchej masy w całej roślinie powinna wynosić 32-35%. Natomiast tak ważne z punktu energetycznego ziarno kukurydzy powinno się cechować dojrzałością mleczną o zawartością suchej masy na poziomie 50-55%. Wyznacznikiem danego stanu fizjologicznego kukurydzy jest tak zwana linia mleczna ziarniaka, określana po przełamaniu kolby w połowie jej długości (fot.1) Kiszonka sporządza z rośliny o takich parametrach zostanie dobrze wykorzystana przez krowy czy też młode bydło opasowe. Właściwy termin zbioru ma miejsce wtedy gdy lina mleczna znajduje się w połowie ziarniaka (fot. 1, fot. 2). 6 WMODR z siedzibą w Olsztynie 2016 r.
7 Innym sposobem pomiaru zawartości suchej masy w roślinie jest wykorzystanie kuchenki mikrofalowej, wagi oraz kalkulatora. W metodzie tej pomiar dokonuje się gdy roślina jest w stadium dojrzałości woskowej ziarna. Wybieramy kilka całych roślin z różnych miejsc pola. Następnie tniemy je na sieczkę, mieszamy i odważamy 100g próbę. Tak sporządzoną próbę umieszczamy razem z naczyniem wypełnionym wodą w kuchence mikrofalowej ważąc co 2 minuty. Jeżeli waga próby z kilku pomiarów utrzymuje się na stałym poziomie, np. 28 g oznacza to, że zawartość suchej masy w roślinie wynosi 28%. Znając zawartość suchej masy w roślinie możemy precyzyjnie Tabela 2. Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych (COBORU) kukurydzy uprawianej na kiszonkę w województwie warmińsko-mazurskim w roku 2015 Odmiana Wczesność FAO Plon s.m. (dt/ha) Zawartość suchej masy (%) Plon ogólny świeżej masy (dt/ha) Ogólny Kolb Plon ogólny Plon kolb Odmiany wczesne Pirro ,8 93,4 38,2 55,6 515 Ricardinio ,1 94,6 36,5 53,3 518 Babexx CCA ,8 106,7 38,9 52,4 528 Carolinio KWS ,0 101,8 38,0 54,6 543 Ambrosini ,7 103,8 37,0 53,1 548 Assano ,1 102,6 37,7 56,0 555 Odmiany średniowczesne Ronaldinio ,6 106,9 37,6 55,4 539 Touran ,9 101,8 36,4 54,1 568 Geoxx ,0 101,0 36,2 53,8 527 MAS 27L ,6 96,6 34,3 53,0 557 Dynamite ,5 99,5 35,2 51,6 572 Giancarlo ,9 92,3 34,8 53,7 528 Arturo ,3 89,5 35,9 51,9 528 ES Metronom ,1 94,8 34,1 52,9 556 Juhas ,0 93,0 34,9 55,9 558 MAS 20S ,2 100,4 35,1 52,7 552 Perinio KWS ,0 104,0 35,4 52,9 583 SY Gibuti ,2 87,4 33,4 54,1 537 Sultixx CCA ,1 87,8 35,9 50,8 549 Xxilo CCA ,2 96,6 36,6 52,0 537 Odmiany średniopóźne DKC ,6 97,6 32,9 50,8 585 Bogoria ,3 96,0 34,9 54,9 562 Koneser ,8 98,1 34,7 53,1 577 Podlasiak ,3 85,3 32,5 51,5 610 Indexx CCA ,8 99,2 35,0 53,0 556 WMODR z siedzibą w Olsztynie 2016 r. 7
8 Fot. 1 Linia mleczna ziarniaka Fot. 2 Właściwe stadium dojrzałości ziarniaka zaplanować termin zbioru wiedząc, że dziennie zawartość suchej masy w dni pochmurne wzrasta o 0,5%, natomiast w dni słoneczne o 0,75%. Wcześniejszy od zalecanego zbiór kukurydzy na kiszonkę - w stadium mlecznej lub mleczno - woskowej dojrzałości (20% s.m.) - nie jest wskazany z uwagi na niską koncentrację energii oraz podwyższoną ilość włókna surowego w suchej masie. Ponadto kiszonka sporządzona przed terminem optymalnym skutkuje wyciekiem soku kiszonkowego oraz wytwarza się więcej soku octowego powodującego zakwaszenie kiszonki. Wysokość cięcia oraz rozdrobnienie roślin Optymalna wysokość ścinania kukurydzy wynosi cm. Ścinanie roślin na takiej wysokości pozwala zwiększyć udział kolb, a zmniejszyć udział frakcji zdrewniałej w ogólnej masie roślinnej. Zalecana wysokość cięcia pozwala uchronić masę rośliną przed zanieczyszczeniem ziemią oraz patogenami, np. grzybami. Zaleca się aby rozdrobnienie roślin mieściło się w granicach 0,5-1,0 cm. Dana długość cięcia zapewnia nam rozbicie 90% ziarniaków, dzięki czemu straty ziarna w kale są minimalne. Krótsze frakcje zielonki sprzyjają lepszemu ubiciu pryzmy, a tym samym stworzeniu warunków beztlenowych. 8 WMODR z siedzibą w Olsztynie 2016 r.
9 KISZONKA Z UŻYTKÓW ZIELONYCH Pasze z użytków zielonych są paszami uniwersalnymi ponieważ mogą być wykorzystywane do bezpośredniego skarmiania - wypas, jak i produkcji pasz konserwowanych - siano, susz oraz kiszonki i sianokiszonki. W warunkach klimatycznych Polski, gdzie w ostatnich latach mamy do czynienia z suszą prawidłowo prowadzona uprawa traw plonuje lepiej w porównaniu do upraw kukurydzy. W intensywnej produkcji bydła najefektywniejszą formą wykorzystania użytków zielonych jest produkcja kiszonek. Kiszonki z użytków zielonych są źródłem białka (ok. 17%). Dzięki nim możemy ograniczyć ilość śrut poekstrakcyjnych stosowanych w dawce pokarmowej. Poprzez zastosowanie mniejszych ilości śrut wysokobiałkowych przyczyniamy się do poprawy rentowności produkcji stada oraz minimalizujemy ryzyko wystąpienia chorób np. kwasica. W warunkach Polski w kiszeniu najczęściej wykorzystywane są życice, kostrzewy, a z roślin białkowych koniczyna czerwona oraz lucerny. Termin koszenia roślin Odpowiedni termin koszenia roślin jest bardzo ważnym elementem technologii zbioru traw na kiszonkę. Duża część rolników zwleka z terminem zbioru rekompensując to sobie wyższym plonem zielonki z hektara. Jest to częsty i poważny błąd ponieważ trawy skoszone zbyt późno charakteryzują się wyższą zawartością włókna oraz niższą koncentracją składników pokarmowych (tabela 3). Jakość kiszonki uzależniona jest od jej zawartości suchej masy. Należy dążyć aby kiszonka z traw lub ich mieszanek z roślinami bobowatymi cechowała się zawartością suchej masy na poziomie 30-35%. Podczas koszenia rośliny zawierają od 15 do 23% suchej masy. Przy bardzo dobrej pogodzie zielonka podsycha około 15%, a przy dobrej 10%. Wystarczy dzień słonecznej pogody aby surowiec osiągną pożądaną zawartość suchej masy. Krótki czas podsychania zielonki ogranicza straty cukrów oraz karotenu. określenie zawartości suchej masy w roślinie możemy przeprowadzić na polu za pomocą tzw. reguły praczki. Polega ona na tym, że jeżeli podczas wykręcania roślin nie wydobywa się z nich płyn, a ręce stają się wilgotne, zielonka ma pożądaną zawartość suchej masy na poziomie około 30%. Najodpowiedniejszy termin zbioru dla następujących roślin to: q Trawy - od początku do pełni kłoszenia, q Bobowate (lucerna, koniczyna czerwona) - faza pąkowania do początku kwitnienia (również w mieszankach z trawami), q Zielonki roślin strączkowych - w stadium płaskiego strąka, Zielonki koszone w tych stadiach rozwojowych charakteryzują się wyższą zawartością cukru co z kolei zwiększa ilość kwasu mlekowego niezbędnego w procesie kiszenia. Ponadto rośliny WMODR z siedzibą w Olsztynie 2016 r. 9
10 Tabela 3. Zawartość składników pokarmowych w życicy wielokwiatowej i lucernie w zależności od stadium koszenia Rodzaj rośliny oraz faza rozwojowa Zawartość składników pokarmowych w 1 kg paszy Sucha masa (g) Białko ogólne (g) Włókno surowe (g) Popiół surowy (g) Tłuszcz surowy (g) Energia netto (w kg) Życica wielokwiatowa początek kłoszenia 156, ,2 0,16 0,15 50% kłoszenia 202, ,9 0,20 0,19 kłoszenie 219, ,0 0,19 0,18 JPM JPŻ początek kwitnienia 251, ,5 0,21 0,20 Lucerna pączkowanie 215, ,6 0,16 0,14 początek kwitnienia 216, ,5 0,14 0,12 koniec kwitnienia 258, ,8 0,16 0,13 Tabele składu chemicznego i wartości pokarmowej pasz krajowych - IŻ-PIB w danej fazie rozwoju cechują się najwyższą koncentracją białka ogólnego (tabela 3). Z opóźnieniem terminu koszenia wiąże się również strawność kiszonki, która maleje wraz z rozwojem roślin. Rośliny zaleca się kosić w porze południowej oraz popołudniowej ze względu na wyższą zawartość cukrów w roślinach. Poranne koszenie roślin wiąże się z obecnością rosy przez co trawa jest wilgotna i słabiej podsycha. Aby zielonka zbierana z kolejnych pokosów cechowała się zbliżonymi parametrami do zielonki z I pokosu należy następne pokosy wykonać w następujących odstępach czasowych: II pokos tyg. po zbiorze I pokosu, III pokos tyg. po zbiorze II pokosu. Podsumowując aspekt terminowości zboru należy pamiętać, że poprzez każdy dzień zwłoki z terminem koszenia roślin odpowiadamy spadkiem zawartości białka oraz cukrów rozpuszczalnych o średnio 2-3%, a wzrasta nam o 3-5% zawartość włókna surowego. Wysokość koszenia oraz rozdrobnienie roślin Kolejną ważną kwestią jest wysokość koszenia, której wpływ uwidacznia się przy następnym pokosie. Zaleca się kosić rośliny na wysokości nie mniejszej jak 5 cm. Rośliny nisko skoszone słabo odrastają, a wrażliwe odmiany wręcz w ogóle. Ponadto nisko skoszone rośliny są zanie- 10 WMODR z siedzibą w Olsztynie 2016 r.
11 czyszczone ziemią co sprzyja rozwojowi bakterii Clostridium oraz bakterii kwasu masłowego. Z kolei koszenie roślin na wysokości powyżej 7 cm również powoduje słabszy ich odrost oraz mamy niższy plon z jednostki powierzchni. Przewiędniętą zielonkę zaleca się rozdrobnić na frakcje o długości 20-30mm. Rozdrobnienie roślin na zalecane frakcje sprzyja lepszemu ugnieceniu pryzmy oraz ogranicza wybieranie paszy przez zwierzęta. Belowanie surowca W przypadku zielonek pozyskiwanych z użytków zielonych powszechne jest kiszenie surowca w belach cylindrycznych lub prostopadłościennych. Zalety technologii: q jakość kiszonek w belach może być porównywalna z jakością kiszonek sporządzanych w pryzmach lub silosach q jest to technologia dla mniejszych gospodarstw q łatwe gospodarowanie paszą q brak dostępu tlenu do kiszonki dzięki czemu straty na skutek działania bakterii tlenowych są niewielkie, q niższe straty suchej masy podczas produkcji i magazynowania w porównaniu z kiszeniem w pryzmie q niskie zanieczyszczenie surowca podczas zbioru q łatwe magazynowanie bele można magazynować na polu i transportować do gospodarstwa q świetnie sprawdza się w przypadku konserwowania nadwyżki zielonek, którą można sprzedać Wady technologii: q wysoki koszt jednostkowy oraz koszt utylizacji tworzyw sztucznych, q nie można zakiszać surowca nadmiernie uwilgotnionego q pracochłonność podczas skarmiania q podatność na uszkodzenia, WMODR z siedzibą w Olsztynie 2016 r. 11
12 FORMOWANIE PRYZMY Zakiszanie w pryzmach lub silosach przy wysokiej ilości masy zielonki jest korzystniejsze z uwagi na niższy koszt w porównaniu do zakiszania w belach. Technika zakiszania w silosach i pryzmach jest taka samach dla różnych surowców. Formowanie pryzmy jest zabiegiem wymagającym wysokiej sprawności organizacyjnej ponieważ czas w jakim powinna być sporządzona kiszonka wynosi maksymalnie trzy dni. Zielonkę można formować w postaci pryzm jak i w silosach betonowych. Fot.2 Silos kiszonkarski Ważne jest aby świeżo przywieziony surowiec był starannie ubity. Z punktu widzenia równomierności ubicia zaleca się silosy o ścianach betonowych ponieważ można podjechać sprzętem do samej krawędzi ściany silosu bez obawy przewrócenia się maszyny. Natomiast w przypadku formowania pryzmy istnieje ryzyko większych powstawania strat składników pokarmowych w obrębie ścian bocznych z tytułu niedostatecznego ich ubicia. Dlatego też, zaleca się wydłużyć ściany boczne pryzmy w celu dokładniejszego ich ubicia. Pozwoli to na ubijanie masy poprzez przejeżdżanie wzdłuż jak i w poprzek pryzmy. Aby zapewnić odpowiedni stosunek powierzchni do objętości zaleca się formowanie pryzm o wymiarach: q 6 m szerokości q 1,5-1,8 m wysokości q m długości Najlepiej ugniatają się warstwy o grubości cm. Zbyt grube warstwy surowca o grubości 30 cm i więcej mimo zastosowania najcięższego sprzętu nie zostaną wystarczająco ubite. Dobrze ubita kiszonka powinna charakteryzować się masą objętościową 650 kg/m 3. Ważna jest 12 WMODR z siedzibą w Olsztynie 2016 r.
13 czystość zakiszonego surowca (brak zanieczyszczeń ziemią). Dlatego zaleca się aby zestawy transportowe nie wjeżdżały na zakiszaną masę lecz rozładowywały surowiec na betonową płytę przed wjazdem na pryzmę bądź silosu. Formowanie pryzmy czy też napełnianie silosu należy do ciągników wyposażonych w ładowacze czołowe lub ładowarek samojezdnych. Rozgarniają one równomiernie zielonkę jednocześnie ją ubijając. Fot. 3 Ciągnik rolniczy z wałem ugniatającym oraz pługiem śnieżnym służącym do rozgarniania surowca Zakiszaną zielonkę należy przemieszczać w głąb silosu zachowując spadek 30 O. Lepsze efekty ubicia zielonki można uzyskać poprzez zastosowanie wałów ugniatających na trzypunktowym układzie zawieszenia ciągnika. Po zakończeniu formowania pryzmy należy szczelnie okryć silos lub pryzmę folią kiszonkarską o grubości 0,2 mm. Zabezpiecza ona przed dostępem tlenu oraz chroni pryzmę przed opadami atmosferycznymi. Folię należy zabezpieczyć przed zerwaniem przez wiatr okrywając ją oponami lub kostkami słomy. Nieszczelne okrycie pryzmy oraz niedostateczne ubicie surowca będzie skutkowało jego zagrzewaniem się, co w konsekwencji obniży wartość pokarmową paszy. WMODR z siedzibą w Olsztynie 2016 r. 13
14 DODATKI KISZONKARSKIE O łatwości zakiszania się surowca świadczy jego stosunek zawartości cukrów do pojemności buforowej. Jeżeli wartość wskaźnika oscyluje na poziomie 4 to kiszonka sporządzona z takiego surowca dobrze się zakisi. Do łatwo kiszących się surowców z uwagi na wysoką zawartość cukrów zalicza się kukurydzę, której wartość wskaźnika to 7. Do roślin średnio kiszących zaliczmy trawy natomiast do trudno kiszących bobowate grubo i drobnonasienne. Trudność zakiszania roślin bobowatych wynika z ich wysokiej zawartości biała, a niskiej cukrów. W związku z tym do zakiszania zaleca się przeznaczać surowiec pochodzący z upraw mieszanych traw z bobowatymi. Jednak gdy warunki zbioru nie należą do korzystnych, a surowiec ma podwyższoną zawartość suchej masy czy też białka zaleca się stosować konserwanty wspomagające proces fermentacji. Powodują one obniżenie ph surowca potrzebnego do prawidłowego przebiegu fermentacji mlekowej oraz zahamowanie rozkładu cukrów. Dodatki kiszonkarskie zabezpieczają lub hamują rozwój niekorzystnych mikroorganizmów, tj. grzyby i pleśni powodujących obniżenie wartości pokarmowej paszy oraz straty podczas kiszenia. Wśród dodatków wspomagających proces kiszenia wyróżniamy dodatki: q Biologiczne - zaliczamy do nich inokulanty (Lactobacillus plantarum, Streptococcus Faecium, Lactobacillus Buchnarii delbricki) oraz enzymy, q Chemiczne - w tej grupie wyróżniamy kwasy organiczne i ich sole (mrówkowy, propionowy, octowy, sorbowy, benzoesowy), kwasy mineralne i ich sole (kwas fosforowy) oraz pirosiarczyn sodu, q Inne surowce i produkty roślinne wzbogacające w cukier lub suchą masę np. melasa, sieczka ze słomy zbożowej. 14 WMODR z siedzibą w Olsztynie 2016 r.
15 OCENA JAKOŚCI KISZONKI Szczegółową ocenę jakości kiszonki możemy przeprowadzić jedynie za pomocą badania laboratoryjnego. Własną ocenę aby przekonać się czy wyprodukowaliśmy dobrej jakości kiszonkę możemy oprzeć na ocenie organoleptycznej przy której uwzględniamy: q ph kiszonki - wraz ze wzrostem suchej masy surowca wzrasta wartość optymalnego ph, czyli: ph 3,9-4,2 dla kiszonek tzw. świeżych, np. kiszonka z kukurydzy, ph 4,4-4,7 dla kiszonek podwiędniętych, np. kiszonka z traw, ph 4,5-5,2 dla sianokiszonek, q strukturę - powinna być zbliżona do struktury surowca podczas zbioru. Struktura mazista nie przypominająca struktury surowca wyjściowego świadczy o złej jakości kiszonki, q zapach oraz barwę - kiszonka powinna cechować się przyjemnym, aromatycznym lekko kwaskowatym zapachem, zbliżonym do zapachu kwasu chlebowego lub kiszonej kapusty. Barwa kiszonki powinna być zbliżona do koloru zakiszanego surowca z lekko brązowym odcieniem. Barwy odbiegające od barwy surowca świadczą o wskazują na niepomyślny przebieg procesu fermentacji. Kiszonka nie powinna zawierać zanieczyszczeń ani pleśni. Kiszonkę sporządzoną według opisanych zasad możemy skarmiać po upływie 6-7 tygodni. WMODR z siedzibą w Olsztynie 2016 r. 15
16 Adresy Powiatowych Zespołów Doradztwa Rolniczego: Bartoszyce, ul. Hubalczyków 2, tel. (89) Braniewo, ul. Kościuszki 118, tel. (55) Działdowo, Lidzbark, ul. Jeleńska 6 lok. 13/2, tel. (23) Elbląg, ul. Grunwaldzka 2, tel. (55) Pasłęk, ul. Bankowa 25, tel. (55) Ełk, ul. Suwalska 84, tel. (87) Giżycko, ul. Przemysłowa 2, tel. (87) Gołdap, ul. Wolności 20, tel. (87) Iława, ul. Lubawska 3, tel. (89) Lubawa, ul. Gdańska 26, tel. (89) Kętrzyn, ul. Powstańców Warszawy 1 (Budynek Społem), tel. (89) Lidzbark Warmiński, ul. Krasickiego 1, tel. (89) Mrągowo, ul. Kormoranów 1, tel. (89) Nowe Miasto Lubawskie, ul. Jagiellońska 24d, tel. (56) Nidzica, ul. Słowackiego 17, tel. (89) Olecko, ul. Kolejowa 31, tel. (87) Olsztyn Biskupiec, ul. Niepodległości 4A, tel. (89) Ostróda, ul. Składowa 2, tel. (89) Morąg, ul. Dworcowa 13, tel. (89) Pisz, ul. Wojska Polskiego 33, tel. (87) Szczytno, ul. Kościuszki 1/6, tel. (89) Węgorzewo, ul. Kraszewskiego 40, tel. (87)
17
18 Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie ul. Jagiellońska 91, Olsztyn tel , sekretariat@w-modr.pl
Produkcja sianokiszonki
Warunkiem zdrowia i dobrych wyników produkcyjnych jest stosowanie paszy o wysokiej wartości odżywczej. Kluczem do sukcesu w hodowli bydła jest maksymalizacja udziału dobrych jakościowo kiszonek w dziennej
Bardziej szczegółowoPasze objętościowe wysokiej jakości podstawą żywienia zwierząt
Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Marcin Gołębiewski Pasze objętościowe wysokiej jakości podstawą żywienia zwierząt Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Zakład Hodowli Bydła Katedra
Bardziej szczegółowoZasady i cele stosowania dodatków kiszonkarskich
.pl https://www..pl Zasady i cele stosowania dodatków kiszonkarskich Autor: dr hab. inż. Rafał Bodarski Data: 1 kwietnia 2016 Wykorzystanie na szeroką skalę kiszonek jako podstawowych gospodarskich pasz
Bardziej szczegółowoKrowa na dobrej trawie
https://www. Krowa na dobrej trawie Autor: mgr inż. Joanna Soraja Tumanowicz Data: 25 kwietnia 2018 Odpowiednie wykorzystanie potencjału użytków zielonych poprzez przeprowadzenie ich renowacji, pozwoli
Bardziej szczegółowoZakiszanie pasz. Przydatność różnych pasz do zakiszania. Zawartość składników o istotnym znaczeniu. wysoka zawartość cukrów i niska zawartość białka
Zakiszanie pasz Zakiszanie pasz polega na poddaniu zakiszanej masy procesowi fermentacji. Zasadniczo jest to fermentacja mlekowa, jednak towarzyszą jej także niepożądane fermentacje: octowa, propionowa
Bardziej szczegółowoKiszonka z sorga, czyli jaka pasza?
https://www. Kiszonka z sorga, czyli jaka pasza? Autor: dr inż. Barbara Król Data: 14 czerwca 2016 Kiszonka z sorga charakteryzuje się wyższą zawartością białka surowego, włókna surowego, ligniny i związków
Bardziej szczegółowoKukurydza Uwagi ogólne
Kukurydza Uwagi ogólne W roku 2015 w ramach PDO w woj. warmińsko-mazurskim przeprowadzone zostały dwa doświadczenia z kukurydzą na kiszonkę w SDOO i ZDOO Rychliki. Opracowanie zostało wzbogacone o dane
Bardziej szczegółowoKiszonki z traw: wartość pokarmowa a technologia zbioru
.pl Kiszonki z traw: wartość pokarmowa a technologia zbioru Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 15 grudnia 2015 Kiszonki z traw podwiędniętych są znakomitą paszą dla bydła mlecznego i mięsnego. Czy
Bardziej szczegółowoNowa jakość w produkcji kiszonek
Nowa jakość w produkcji kiszonek Josiferm Biologiczny preparat do produkcji kiszonek. Utrzymuje wysoką stabilność tlenową kiszonki. Korzyści: świetna, smakowita o wysokiej stabilności dzięki: wysokiemu
Bardziej szczegółowoWpływ suszy na wartość pokarmową pasz objętościowych
Wpływ suszy na wartość pokarmową pasz objętościowych Zygmunt M. Kowalski Katedra Żywienia i Dietetyki Zwierząt Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Plan wykładu Niska wartość pokarmowa Susza skutki w produkcji
Bardziej szczegółowoProjekt pozyskiwania, produkcji i konserwacji pasz we własnym gospodarstwie rolnym
Projekt pozyskiwania, produkcji i konserwacji pasz we własnym gospodarstwie rolnym Źródła pozyskiwania pasz w obrębie własnego gospodarstwa Uprawa zbóż (jako baza do pasz treściwych lub materiał zielony
Bardziej szczegółowoTabela 3. Zawartość składników pokarmowych oraz wartość pokarmowa w wybranych paszach dla przeżuwaczy. (g/kg)
Tabela 3. Zawartość składników pokarmowych oraz wartość pokarmowa w wybranych paszach dla przeżuwaczy zielonki PASZE 1 koniczyna czerwona, I pokos, 102 16 86 28 19 0,09 0,09 18 12 0,08 0,09 0,09 do pączkowania
Bardziej szczegółowoTabela 1. Skład chemiczny pasz Zawartość składników pokarmowych w paszy.
Tabela 1. Skład chemiczny pasz Zawartość składników pokarmowych w paszy. nr ZIELONKI Zawartość składników pokarmowych w 1 kg paszy Sucha Białko Tłuszcz Włókno Włókno Zw. bez. N Popiół masa ogólne surowy
Bardziej szczegółowoMieszanki poplonowe traw idealne na pasze objętościowe!
https://www. Mieszanki poplonowe traw idealne na pasze objętościowe! Autor: Małgorzata Srebro Data: 11 lipca 2018 Sporym problemem w obecnym sezonie wegetacyjnym jest niedobór pasz objętościowych. Dobrym
Bardziej szczegółowoWzorzec ,9 37,2 37,5 35,9
KUKURYDZA Kukurydza jest rośliną coraz bardziej popularną w Polsce, o czym świadczy ciągle zwiększający się areał uprawy. W roku 2015 areał uprawy kukurydzy w woj. podlaskim wyniósł 126 000 ha, w tym na
Bardziej szczegółowoZasady żywienia krów mlecznych
Zasady żywienia krów mlecznych Żywienie jest najważniejszym czynnikiem środowiskowym wpływającym na ilość i jakość mleka. Prawidłowe żywienie polega na zastosowaniu takich pasz (pod względem ilości i jakości),
Bardziej szczegółowoMAGAZYN. Numer 4/2008.
MAGAZYN Numer 4/2008 Utrzymanie jakości kiszonki oznacza prawidłowy zbiór a zwłaszcza zachowanie optymalnego terminu zbioru. Z doświadczeń przeprowadzonych przez firmę Limagrain w Europie i w Polsce wynika,
Bardziej szczegółowoMieszanki traw pastewnych:
Trawy Pastewne Mieszanki traw pastewnych: Nasze mieszanki powstały poprzez dobór najlepszych gatunków traw i nasion motylkowych. Wykorzystywane są dla potrzeb gospodarstw rolnych, prowadzących intensywną
Bardziej szczegółowoTabela 55. Kukurydza kiszonkowa odmiany badane w 2015r.
KUKURYDZA Kukurydza odznacza się wszechstronnością użytkowania i jest wykorzystywana na cele: pastewne, spożywcze i przemysłowe. Jako pasza energetyczna (ziarno, kiszonka z całych roślin, kiszonka z kolb,
Bardziej szczegółowoPROGRAM EKSPERT KISZONKOWY LG 5 KROKÓW DO WZOROWEJ KISZONKI
PROGRAM EKSPERT KISZONKOWY LG 5 KROKÓW DO WZOROWEJ KISZONKI krok 1 Wybór wysokostrawnej odmiany kiszonkowej Wysokostrawna odmiana kukurydzy LGAN Pochodzi ze specjalnego programu hodowlanego Energia pochodzi
Bardziej szczegółowoPlanowanie zapotrzebowania pokarmowego krów mlecznych
Pagina: Ferma Podpagina: Żywienie krów mlecznych Planowanie zapotrzebowania pokarmowego krów mlecznych Bilans jest zestawieniem zapotrzebowania na poszczególne e w ciągu całego okresu ich skarmiania i
Bardziej szczegółowododatki paszowe DODATKI DO KISZONEK i konserwacji KATALOG PRODUKTÓW
www.agrifood.com.pl dodatki paszowe DODATKI DO KISZONEK i konserwacji KATALOG PRODUKTÓW od 2015 DODATKI PASZOWE I KISZONKARSKIE AGRIFOOD jest polską firmą, funkcjonującą na rynku od 1998 roku. Ponad 15-letnie
Bardziej szczegółowoTabela 3. Zawartość składników pokarmowych oraz wartość pokarmowa w wybranych paszach dla przeżuwaczy
Tabela 3. Zawartość składników pokarmowych oraz wartość pokarmowa w wybranych paszach dla przeżuwaczy Nr () ZIELONKI 1 Koniczyna czerwerwona 153,6 135 30 36 19 3,8 0,13 0,12 7 19 15 0,14 0,15 0,14 zielonka,
Bardziej szczegółowoTabela 56. Kukurydza kiszonkowa odmiany badane w 2013 r.
KUKURYDZA. Kukurydza odznacza się wszechstronnością użytkowania i jest wykorzystywana na cele: pastewne, spożywcze, przemysłowe. Jako pasza energetyczna (ziarno, kiszonka z całych roślin, kiszonka z kolb,
Bardziej szczegółowoNaturalny zakiszacz oraz zakwaszacz z probiotykami na bazie ekstraktów z roślin leczniczych (mieszanka paszowa uzupełniajaca)
Nasze Biuro Obsługi Klienta jest do Państwa dyspozycji od poniedziałku do piątku, w godzinach 8:00-16:00 tel. +48 61 44 73 013, 61 44 75 633 info in English: +48 692 536 139 Agrisil Extra a 20 L Agrisil
Bardziej szczegółowoSzkolenie dla doradców rolnych
Szansą dla rolnictwa i środowiska - ogólnopolska kampania edukacyjno-informacyjna Piła Płotki, 10-14 grudnia 2012 r. Szkolenie dla doradców rolnych Wykorzystanie kukurydzy w biogazowniach rolniczych Dr
Bardziej szczegółowoPrzechowywanie kiszonki z kukurydzy - 4 najczęstsze problemy.
https://www. Przechowywanie kiszonki z kukurydzy - 4 najczęstsze problemy. Autor: Tomasz Kodłubański Data: 2 stycznia 2018 O kiszonkę z kukurydzy w pryzmie trzeba zadbać. Zapewnienie jej właściwych warunków
Bardziej szczegółowoWYNIKI PLONOWANIA ODMIAN KUKURYDZY W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko-pomorskim
Kujawsko-Pomorski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN KUKURYDZY W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko-pomorskim 2015 WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE
Bardziej szczegółowoSilos betonowy - jak przechowywać kiszonkę z kukurydzy
Silos betonowy - jak przechowywać kiszonkę z kukurydzy Autor: Tomasz Kodłubański Data: 13 listopada 2017 Głównym komponentem dawki żywieniowej dla krów mlecznych jest pasza objętościowa. Do najczęściej
Bardziej szczegółowoABC kiszonki z kukurydzy
ABC kiszonki z kukurydzy Marcin Gołębiewski SGGW w Warszawie, Wydział Nauk o Zwierzętach, Zakład Hodowli Bydła Zarządzanie wysokowydajnym stadem bydła nie jest łatwe i wymaga dużej precyzji, szczególnie
Bardziej szczegółowoOpas gniecionym jęczmieniem w systemie angielskim
.pl https://www..pl Opas gniecionym jęczmieniem w systemie angielskim Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 8 kwietnia 2018 System angielski, czyli opas gniecionym jęczmieniem, słomą jęczmienną i koncentratem
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 218 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej Oznaczenie kwalifikacji: R.16 Numer
Bardziej szczegółowoKOLEKCJA MIESZANEK TRAW w 2013 i 2014 roku. Pole Doświadczalno-Wdrożeniowe w Pożogu II
KOLEKCJA MIESZANEK TRAW w 2013 i 2014 roku. Pole Doświadczalno-Wdrożeniowe w Pożogu II 1. COUNTRY Energy 2020 późna z koniczyną - mieszanka o wysokiej koncentracji energii, do wieloletniego intensywnego
Bardziej szczegółowoNazwa kwalifikacji: Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej Oznaczenie kwalifikacji: R.16 Numer zadania: 01
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2017 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej Oznaczenie kwalifikacji: R.16 Numer
Bardziej szczegółowoJak zrobić dobrą sianokiszonkę - zacznij od pierwszego pokosu
.pl https://www..pl Jak zrobić dobrą sianokiszonkę - zacznij od pierwszego pokosu Autor: Karol Bogacz Data: 20 maja 2017 Dobrze prowadzone użytki zielone stanowią cenne źródło paszy objętościowej w gospodarstwach
Bardziej szczegółowoŻywienie bydła mlecznego
Żywienie bydła mlecznego Najważniejszym czynnikiem wpływającym na jakość i ilość jest żywienie. Prawidłowe żywienie polega na zastosowaniu takich pasz, które pozwolą na pełne wykorzystanie potencjału genetycznego
Bardziej szczegółowoWykres 1. Zamiany w produkcji mleka, kondycji, pobraniu dawki pokarmowej w trakcie cyklu produkcyjnego.
Żywienie krów mlecznych w laktacji Tekst: dr Marcin Gołębiewski, SGGW w Warszawie Potrzeby pokarmowe krów mlecznych zależą w dużej mierze od stadium laktacji oraz zaawansowania ciąży. Poniżej zamieszczony
Bardziej szczegółowoKukurydza Uwagi ogólne
Kukurydza Uwagi ogólne W roku 2014 w ramach PDOiR w woj. warmińsko-mazurskim przeprowadzone zostały dwa doświadczenia z kukurydzą na kiszonkę w SDOO i ZDOO Rychliki. Opracowanie zostało wzbogacone o dane
Bardziej szczegółowoJak dobrze zakisić kukurydzę?
.pl https://www..pl Jak dobrze zakisić kukurydzę? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 7 września 2016 Kiszonka z całych roślin kukurydzy jest jedną z najczęściej wykorzystywanych pasz objętościowych
Bardziej szczegółowoMieszanka traw na gleby suche: energia na start
https://www. Mieszanka traw na gleby suche: energia na start Autor: Joanna Soraja Tumanowicz Data: 20 kwietnia 2018 Sezon wiosenny można uznać za otwarty, a wraz z nim zabiegi na użytkach zielonych, które,
Bardziej szczegółowoŚLAZOWCA POZYSKANEJ W RÓŻNYCH TERMINACH JEJ ZBIORU. Purwin C., Pysera B., Fijałkowska M., Wyżlic I.
CENTRUM BADAŃ ENERGII ODNAWIALNEJ UNIWERSYTETU WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO W OLSZTYNIE 10-719 Olsztyn, ul. M. Oczapowskiego 8, Tel. (089) 523 43 97 e-mail: cbeo@uwm.edu.pl www.uwm.edu.pl/cbeo PROGRAM STRATEGICZNY
Bardziej szczegółowoPrzemiany energetyczno-białkowe w żywieniu bydła mlecznego z elementami paszoznawstwa
Przemiany energetyczno-białkowe w żywieniu bydła mlecznego z elementami paszoznawstwa Proces trawienia u przeżuwaczy Żywienie przeżuwaczy w pierwszym etapie polega na karmieniu mikroorganizmów w żwaczu,
Bardziej szczegółowoJak wybrać dobry wycinak do kiszonek?
.pl Jak wybrać dobry wycinak do kiszonek? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 16 grudnia 2015 Na rynku pojawia się coraz więcej maszyn, dzięki którym zadawanie paszy staje się prostsze i przebiega
Bardziej szczegółowoZapotrzebowanie na energię
Zapotrzebowanie na energię Krowa wykorzystuje na produkcję mleka tylko około 20% pobranej energii. Pozostałe 80% jest przeznaczone na podtrzymanie funkcji życiowych oraz stanowi stratę w postaci wypromieniowanego
Bardziej szczegółowoNiezawodny sposób na zdrowy żwacz
https://www. Niezawodny sposób na zdrowy żwacz Autor: Joanna Soraja Tumanowicz Data: 20 listopada 2018 Stosowanie w żywieniu zwierząt produktów ubocznych pochodzących z przemysłu rolno-spożywczego jest
Bardziej szczegółowoQQrydza. w produkcji biogazu. Kukurydza
QQrydza w produkcji biogazu Kukurydza Kukurydza w produkcji biogazu Kukurydza swój wielki sukces w żywieniu bydła, powtórzyła w imponujący sposób jako koferment do produkcji biogazu w biogazowniach. Od
Bardziej szczegółowoTabele składu chemicznego i wartości pokarmowej pasz
Instytut Zootechniki w Krakowie Państwowy Instytut Badawczy Tabele składu chemicznego i wartości pokarmowej pasz Dane zawarte w Bazie Danych Pasz Krajowych Instytutu Zootechniki w Balicach k/ Krakowa Wydanie
Bardziej szczegółowoZielone białko w żywieniu bydła
https://www. Zielone białko w żywieniu bydła Autor: mgr inż. Joanna Soraja Tumanowicz Data: 16 kwietnia 2018 Odważnym byłoby stwierdzenie, że białko w żywieniu bydła jest najistotniejsze. Owszem, jest
Bardziej szczegółowoKUKURYDZA. Wstępne wyniki plonowania odmian w doświadczeniach porejestrowych POREJESTROWE DOŚ WIADCZALNICTWO ODMIANOWE
POREJESTROWE DOŚ WIADCZALNICTWO ODMIANOWE CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wstępne wyniki plonowania odmian w doświadczeniach porejestrowych KUKURYDZA 2016 Słupia Wielka, grudzień 2016
Bardziej szczegółowoŻywienie opasów: jak wyliczyć dawkę pokarmową?
.pl Żywienie opasów: jak wyliczyć dawkę pokarmową? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 13 kwietnia 2017 Zbilansowanie dawki paszowej dla opasów jest bardzo ważne. Po pierwsze dlatego, że poprawiamy
Bardziej szczegółowoProdukty uboczne przemysłu rolno-spożywczego dla opasów
.pl https://www..pl Produkty uboczne przemysłu rolno-spożywczego dla opasów Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 14 grudnia 2015 Bydło mięsne bardzo dobrze wykorzystuje nawet słabej jakości pasze gospodarskie,
Bardziej szczegółowoHurtownia Materiałów Przemysłowych. FAZOT Więtczak i Wspólnicy Sp. Jawna Gnojno30A Kutno
Hurtownia Materiałów Przemysłowych FAZOT Więtczak i Wspólnicy Sp. Jawna Gnojno30A 99-300 Kutno OFERTA : KUKURYDZA Odmiany wczesne, średniowczesne, średniopóźne Producent : KWS 2 SPIS : Odmiany wczesne
Bardziej szczegółowoŻywienie bydła mlecznego
Żywienie bydła mlecznego Najważniejszym czynnikiem wpływającym na jakość i ilość jest żywienie. Prawidłowe żywienie polega na zastosowaniu takich pasz, które pozwolą na pełne wykorzystanie potencjału genetycznego
Bardziej szczegółowo3. Technologia uprawy pszenicy ozimej Produkcja i plony Odmiany pszenicy Zmianowanie Termin siewu
SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ I ZBOŻA... 11 1. Biologia zbóż... 11 1.1. Pochodzenie i udomowienie zbóż... 11 1.1.1. Pszenica... 13 1.1.2. Jęczmień... 14 1.1.3. Żyto... 15 1.1.4. Owies... 15 1.1.5. Pszenżyto...
Bardziej szczegółowoŻywienie krów w okresie zasuszenia
Pagina: Ferma Podpagina: Żywienie krów Żywienie krów w okresie zasuszenia Właściwe postępowanie z krowami i ich żywienie w okresie zasuszenia jest konieczne do osiągnięcia określonego poziomu pobrania
Bardziej szczegółowoCENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH. Wstępne wyniki plonowania odmian. w doświadczeniach porejestrowych KUKURYDZA
POREJESTROWE DOŚWIADC Z A L N I C T W O O D M I A N O W E CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wstępne wyniki plonowania odmian w doświadczeniach porejestrowych KUKURYDZA 2017 Słupia Wielka,
Bardziej szczegółowoBILANSOWANIE DAWEK POKARMOWYCH PODSTAWĄ ŻYWIENIA KRÓW MLECZNYCH
WARMIŃSKO-MAZURSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO Z SIEDZIBĄ W OLSZTYNIE BILANSOWANIE DAWEK POKARMOWYCH PODSTAWĄ ŻYWIENIA KRÓW MLECZNYCH Olsztyn, 2017 r. WARMIŃSKO-MAZURSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO z
Bardziej szczegółowoKolba pełna węglowodanów
KUKURYDZA. Zbiór na kiszonkę Kolba pełna węglowodanów Wczesne odmiany kukurydzy, mogą być zbierane już we wrześniu. Mają one niższą wilgotność ziarna niż odmiany późniejsze, które generują co prawda wyższy
Bardziej szczegółowoMierniki wartości pokarmowej pasz i zapotrzebowania zwierząt
Mierniki wartości pokarmowej pasz i zapotrzebowania zwierząt W Polsce obowiązują dwa systemy oceny wartości pokarmowej pasz i potrzeb pokarmowych przeżuwaczy: francuski - INRA, niemiecki - DLG. Mierniki
Bardziej szczegółowoKukurydza. Uwagi ogólne
Kukurydza Uwagi ogólne W roku 2016 w ramach PDO w woj. warmińsko-mazurskim przeprowadzone zostały dwa doświadczenia z kukurydzą na kiszonkę w SDOO Wrócikowo i ZDOO Rychliki oraz dwa doświadczenia w użytkowaniu
Bardziej szczegółowoZawartość składników pokarmowych w roślinach
Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie
Bardziej szczegółowoWięcej białka, większy zysk
Więcej białka, większy zysk Wiemy, co w trawach piszczy NARESZCZIE! Dzięki wieloletniej pracy Działu Badań i Rozwoju Barenbrug hodowcy bydła i producenci mleka otrzymują rewolucyjne mieszanki do produkcji
Bardziej szczegółowoKukurydza: jak wybrać nasiona?
.pl https://www..pl Kukurydza: jak wybrać nasiona? Autor: Katarzyna Dobroń Data: 23 grudnia 2015 Tegoroczna kukurydza osiągała nie więcej niż 1,5 m wysokości, po czym rośliny zaczynały wiechować. Ich kolby
Bardziej szczegółowoTechnologia otoczkowania nasion w uprawie lucerny
https://www. Technologia otoczkowania nasion w uprawie lucerny Autor: agrofakt.pl Data: 13 kwietnia 2018 Uprawa lucerny i innych rośliny bobowatych (nazywanych kiedyś motylkowatymi) jest niezbędna przy
Bardziej szczegółowoOcena przydatności żyta hybrydowego w żywieniu krów mlecznych
Międzynarodowy Kongres Projektu RYE BELT Żyto z perspektywy roku 2012 Poznań 23-24.05.2012 Ocena przydatności żyta hybrydowego w żywieniu krów mlecznych Marian Kamyczek 1, Magdalena Łopuszańska-Rusek 2,
Bardziej szczegółowoŻwacz centrum dowodzenia krowy
https://www. Żwacz centrum dowodzenia krowy Autor: mgr inż. Joanna Soraja Tumanowicz Data: 7 lipca 2018 Pierwszy przedżołądek przeżuwaczy jest newralgicznym punktem poligastrycznego układu pokarmowego.
Bardziej szczegółowoTabela1. KUKURYDZA NA ZIARNO. Doświadczenia porejestrowe Odmiany wczesne. Plon ziarna, dt. z ha
KUKURYDZA Rozmieszczenie upraw kukurydzy na terenie kraju jest znacznie zróżnicowane, co wynika przede wszystkim z przyczyn przyrodniczych, ale także ekonomicznych. Przykładem ekonomicznej rejonizacji
Bardziej szczegółowoDZIENNICZEK PRAKTYK ZAWODOWYCH
DZIENNICZEK PRAKTYK ZAWODOWYCH ZAWÓD: TECHNIK ROLNIK 314207 Zespół Szkół Nr 1 im. Batalionów Chłopskich, 95-011 Bratoszewice, Plac Staszica 14 tel. 42/719 89 83, faks 42/719 66 77 2 I. DANE OSOBOWE DOTYCZĄCE
Bardziej szczegółowoWartość pokarmowa zbóż i zasady ich skarmiania w żywieniu świń
.pl https://www..pl Wartość pokarmowa zbóż i zasady ich skarmiania w żywieniu świń Autor: prof. dr hab. Bogdan Szostak Data: 3 listopada 2017 Wartość pokarmowa zbóż zajmuje ważną pozycję w żywieniu wszystkich
Bardziej szczegółowoPROFESJONALNE PRZYGOTOWANIE KISZONEK. Dodatki do zakiszania Blattisil
PROFESJONALNE PRZYGOTOWANIE KISZONEK Dodatki do zakiszania Blattisil 2 PROFESJONALNE PRZYGOTOWANIE KISZONEK. Dodatki do zakiszania Blattisil PROFESJONALNE PRZYGOTOWANIE KISZONEK Preparaty Blattisil sterują
Bardziej szczegółowoMakro- i mikroskładniki w dokarmianiu dolistnym kukurydzy
https://www. Makro- i mikroskładniki w dokarmianiu dolistnym kukurydzy Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk Data: 14 maja 2018 Kukurydza posiada jedne z największych potrzeb pokarmowych ze wszystkich zbóż.
Bardziej szczegółowoRośliny strączkowe w żywieniu świń
Rośliny strączkowe w żywieniu świń Autor: prof. dr hab. Bogdan Szostak Data: 22 sierpnia 2017 Rośliny strączkowe w żywieniu świń mogą być wykorzystywane na cele energetyczne. W związku z tym, warto je
Bardziej szczegółowoMikołajczak J. 1, Majtkowski W. 2,Topolińska P. 1, Marć- Pieńkowska J. 1
Mikołajczak J. 1, Majtkowski W. 2,Topolińska P. 1, Marć- Pieńkowska J. 1 1 Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy, Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt, Katedra Żywienia i Gospodarki Paszowej
Bardziej szczegółowoCentralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych. tel.: do 47 faks:
Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych 63-022 Słupia Wielka tel.: 61 285 23 41 do 47 faks: 61 285 35 58 e-mail: sekretariat@coboru.pl www.coboru.pl Dyrektor prof. dr hab. Edward S. Gacek Program
Bardziej szczegółowoWARMIŃSKO-MAZURSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO Z SIEDZIBĄ W OLSZTYNIE. Korekcja racic. Olsztyn, 2016 r.
WARMIŃSKO-MAZURSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO Z SIEDZIBĄ W OLSZTYNIE Korekcja racic Olsztyn, 2016 r. Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Olsztynie Marcin Gołębiewski KOREKCJA
Bardziej szczegółowoBez fosforu w kukurydzy ani rusz!
.pl https://www..pl Bez fosforu w kukurydzy ani rusz! Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk Data: 18 kwietnia 2018 Kukurydza posiada jedne z największych potrzeb pokarmowych ze wszystkich zbóż. Największe zapotrzebowanie
Bardziej szczegółowoKukurydza. Uwagi ogólne
Kukurydza Uwagi ogólne Postęp w hodowli oraz znajomość właściwej agrotechniki są bodźcem do systematycznego powiększenia powierzchni uprawy kukurydzy w Polsce, także i w woj. pomorskim. W Polsce powierzchnia
Bardziej szczegółowoJak przebiega trawienie w żwaczu?
https://www. Jak przebiega trawienie w żwaczu? Autor: Joanna Soraja Tumanowicz Data: 26 maja 2019 Przeżuwacze, w tym bydło, zostały obdarowane przez naturę w wielokomorowy żołądek. Tak wyspecjalizowany
Bardziej szczegółowoPasze objętościowe soczyste
Jakość pasz stosowanych w żywieniu zwierząt zależy od wielu czynników. Zalicza się do nich: - środowisko (glebę, klimat, nawożenie itp.), - gatunek i odmianę roślin, - fazę rozwoju roślin przy zbiorze,
Bardziej szczegółowoMogę więcej. Żyto też. Żyto hybrydowe w żywieniu bydła
Mogę więcej. Żyto też Żyto hybrydowe w żywieniu bydła Żyto hybrydowe - wysoka jakość paszy Zalety żyta hybrydowego w żywieniu bydła: Wysoka energetyczność ziarna porównywalna do kukurydzy Wysoki poziom
Bardziej szczegółowoWitaminy w żywieniu świń
https://www. Witaminy w żywieniu świń Autor: prof. dr hab. inż. Damian Knecht Data: 6 października 2016 Prawidłowe, żywienie świń jest podstawą produkcji, z punktu widzenia osiąganego poziomu produkcji
Bardziej szczegółowoZapomnieliśmy o bobowatych drobnonasiennych
.pl https://www..pl Zapomnieliśmy o bobowatych drobnonasiennych Autor: prof. dr hab. inż. Józef Sowiński Data: 25 marca 2016 Jednym z ważniejszych osiągnięć rewolucji rolniczej, jaka miała miejsce w XVIII
Bardziej szczegółowoKOSZTY PRODUKCJI PFHBIPM
KOSZTY PRODUKCJI PFHBIPM 12.10.2016 O zysku z produkcji mleka decydują nie tylko ceny skupu mleka, ale także koszty. Zysk to różnica pomiędzy ceną skupu, a kosztami produkcji. Zysk= - ( + ) Niekorzystne
Bardziej szczegółowoAgroYeast PLC i AgroYeast PLC II w żywieniu krów o poziomie wydajności 9000 i więcej kg mleka
prezentacje Zastosowanie preparatów drożdżowych AgroYeast PLC i AgroYeast PLC II w żywieniu krów o poziomie wydajności 9000 i więcej kg mleka Witold Podkówka Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy
Bardziej szczegółowoWozy paszowe. produkujące inny rodzaj mieszanki - potwierdzone przez rolników uzyskanie wyższej produkcji z mniejszej ilości paszy
Wozy paszowe produkujące inny rodzaj mieszanki - potwierdzone przez rolników uzyskanie wyższej produkcji z mniejszej ilości paszy Różnica tkwi w mieszance Karmienie zwierząt (przeżuwaczy) opiera się głównie
Bardziej szczegółowoŻywienie gęsi rzeźnych: wykorzystaj kiszonki z kukurydzy!
https://www. Żywienie gęsi rzeźnych: wykorzystaj kiszonki z kukurydzy! Autor: dr Tomasz Hikawczuk Data: 7 listopada 2018 Gęsi są ptakami domowymi, które spośród wszystkich gatunków drobiu posiadają największą
Bardziej szczegółowoCzy warto produkować?
Czy warto produkować? Andrzej Mirek Zbigniwe Pustuła Blattin Polska sp. z o.o. Nic więc dziwnego, że wielu hodowców zaczyna bardziej przyglądać się kosztom produkcji mleka. Bardzo często to przyglądanie
Bardziej szczegółowoWYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko pomorskim. Kukurydza 2016
Kujawsko-Pomorski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko pomorskim Kukurydza 2016 WOJEWÓDZTWO
Bardziej szczegółowoZwiększenie pobrania paszy to więcej mleka
.pl https://www..pl Zwiększenie pobrania paszy to więcej mleka Autor: mgr inż. Joanna Soraja Tumanowicz Data: 21 czerwca 2018 Efektem długoletniej pracy hodowlanej są wysokowydajne krowy mleczne, a celem
Bardziej szczegółowoSkąd wziąć dużo dobrego mleka?
https://www. Skąd wziąć dużo dobrego mleka? Autor: mgr inż. Joanna Soraja Tumanowicz Data: 10 lipca 2018 Produkcja mleka wysokiej jakości, w równych partiach i bez nadmiernej eksploatacji krowy wcale nie
Bardziej szczegółowo9.Tylko jedna odpowiedź jest poprawna. 10. Wybierz właściwą odpowiedź i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą np., gdy wybrałeś odpowiedź A :
6.Czytaj uważnie wszystkie zadania. 7. Rozwiązania zaznaczaj na KARCIE ODPOWIEDZI długopisem lub piórem z czarnym tuszem/atramentem. 8. Do każdego zadania podane są cztery możliwe odpowiedzi: A, B, C,
Bardziej szczegółowoOmacnica: jaką odmianę kukurydzy wybrać?
.pl https://www..pl Omacnica: jaką odmianę kukurydzy wybrać? Autor: Magdalena Kowalczyk Data: 1 czerwca 2016 Dobór odpowiedniej odmiany to niemal połowa sukcesu w uprawie kukurydzy. Od tej decyzji zależą
Bardziej szczegółowoDobry rozkład resztek pożniwnych i wyższy plon - jak to zrobić?
https://www. Dobry rozkład resztek pożniwnych i wyższy plon - jak to zrobić? Autor: Karol Bogacz Data: 29 lipca 2017 Zagospodarowanie resztek pożniwnych jest ważnym elementem uprawy ściernisk. Prawidłowe
Bardziej szczegółowoWapnowanie gleby po żniwach - wybierz dobry nawóz!
.pl https://www..pl Wapnowanie gleby po żniwach - wybierz dobry nawóz! Autor: Małgorzata Srebro Data: 5 czerwca 2018 Okres pożniwny to idealny czas na wapnowanie gleby. Na efektywność tego zabiegu, oprócz
Bardziej szczegółowoOdmiany kukurydzy wydajne i szybkoschnące. Sprawdź nowości na rynku!
.pl https://www..pl Odmiany kukurydzy wydajne i szybkoschnące. Sprawdź nowości na rynku! Autor: Małgorzata Srebro Data: 1 lutego 2018 Odmiany kukurydzy w zależności od kierunku ich użytkowania mogą różnić
Bardziej szczegółowoKUKURYDZA WYNIKI DOŚWIADCZEŃ
CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH W SŁUPI WIELKIEJ KUKURYDZA WYNIKI DOŚWIADCZEŃ PRZEPROWADZONYCH W ROKU 2014 we współpracy z Polskim Związkiem Producentów Kukurydzy DOŚWIADCZENIA ROZPOZNAWCZE
Bardziej szczegółowoOpóźniony siew kukurydzy - co zrobić aby nie obniżyć plonu?
.pl https://www..pl Opóźniony siew kukurydzy - co zrobić aby nie obniżyć plonu? Autor: Karol Bogacz Data: 16 maja 2017 W wielu regionach Polski siew kukurydzy jest znacznie opóźniony. W pierwszej dekadzie
Bardziej szczegółowoŻywienie gęsi rzeźnych: wykorzystaj kiszonki z kukurydzy!
.pl Żywienie gęsi rzeźnych: wykorzystaj kiszonki z kukurydzy! Autor: dr Tomasz Hikawczuk Data: 16 stycznia 2017 Gęsi są ptakami domowymi, które spośród wszystkich gatunków drobiu posiadają największą zdolność
Bardziej szczegółowoO DDGS słów kilka. Naturalna utylizacja
https://www. O DDGS słów kilka Autor: Joanna Soraja Tumanowicz Data: 17 czerwca 2019 Wizja kurczenia się zasobów surowców kopalnianych zrodziła potrzebę poszukiwania alternatyw, które nie obciążają w znacznym
Bardziej szczegółowo