PRACE STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH

Transkrypt

1 WyŜsza Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu PRACE STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH Redakcja: Bogdan Kawałko Mieczysław Kowerski Zamość, sierpień

2 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE...3 Andrzej Pysz, Pałac Zamoyskich w Zamościu jako muzeum...4 Ewa Małarzewska, Sacrum w malarstwie...7 Bohdan Prystupa, Informatyzacja administracji publicznej na przykładzie projektu E-powiat Zamojski w społeczeństwie informacyjnym...14 Patrycja Mulawa, Paulina Chmiel, Wykorzystanie współczesnych metod terapeutycznych w procesie resocjalizacji...22 Anna Jaroszyńska, Katarzyna Nizioł, Działanie wolontarystyczne jako przejaw postawy altruistycznej...29 Anna Kot, Magdalena Semczuk, Małgorzata Ściseł, Wpływ telefonii komórkowej na komunikację interpersonalną wśród młodzieŝy licealnej...33 Michał Olczyk, Prawo do wyboru śmierci problem współczesnego Europejczyka...38 Karolina Gwiazdowska, Emilia Witek, Człowiek niepełnosprawny w świecie współczesnym...41 Paweł Trzebiński, Krioterapia - lecznicze działanie zimna...48 Marcin Myszkowski, Agnieszka Czerska, Michał Olczyk, Rola fizjoterapii w rehabilitacji seksualnej osób po uszkodzeniu rdzenia kręgowego...53 Tomasz Derewiecki, Nadciśnienie tętnicze jako stan zagroŝenia zdrowia publicznego

3 WPROWADZENIE Rozwój studenckiego ruchu naukowego jest jednym z waŝnych zadań i czynników kształtujących sylwetkę absolwenta naszej Uczelni. MoŜliwość rozwijania swoich zainteresowań badawczych i naukowych studenci mogą realizować w 11 funkcjonujących kołach na wszystkich kierunkach studiów. Prezentacja ich dorobku następuje zarówno na krajowych oraz międzynarodowych konferencjach i w ramach organizowanej corocznie w WSZiA Międzyuczelnianej Sesji Kół Naukowych, których rezultaty drukowane są w periodyku. W kolejnym 7 zeszycie prac studenckich kół naukowych zawarte są artykuły i prace z zakresu fizjoterapii, pedagogiki oraz ochrony dóbr kultury i administracji. Rezultatem zainteresowań naukowych są coraz lepsze wyniki w nauce naszych studentów /wstawka MK/ Oddając do rąk czytelników niniejszy tom prac studentów, wyraŝamy przekonanie, Ŝe dla wielu ich autorów będzie to początek prawdziwej drogi do badań i kariery naukowej. Mieczysław Kowerski Prorektor ds. nauczania Zamość, maj 2007 Bogdan Kawałko Dyrektor Centrum Informacji Europejskiej Europe Direct w Zamościu 3

4 Andrzej Pysz 1 PAŁAC ZAMOYSKICH W ZAMOŚCIU JAKO MUZEUM Prezentowany referat jest tematem mojej pracy licencjackiej. Jego zdefiniowanie nastąpiło juŝ podczas pierwszego roku studiów, przy wielkim udziale i wsparciu ze strony prof. B. M. Pawlickiego, inicjatora powołania studenckiego koła naukowego Ochrona Dóbr Kultury. Wówczas zrodził się w moim umyśle pierwszy pomysł pt. Pałac Zamoyskich jako muzeum, który stał się ostatecznie tematem mojej pracy dyplomowej. Pałac Zamoyskich jest zespołem budowli mającym od dawna swe miejsce w literaturze naukowej. 2 Podobnie jak wzniesiony nieopodal Arsenał stanowi wraz nim kompleks najstarszej fazy budowy Zamościa. 3 Głównym argumentem był codzienny widok tego obiektu niszczejącego, opustoszałego po godzinach urzędowania Sądu, prezentującego się wieczorami z ciemnymi oknami jak martwy obiekt. Obserwacje te są rozległe w czasie. Jako mieszkaniec Starego Miasta miałem codziennie widok w kierunku pałacu z okna w lukarnie, na elewacje frontową rezydencji, a dzisiaj jako pracownik Muzeum Arsenał widzę jego południową stronę z zawilgoconymi ścianami bocznych oficyn. Codzienny widok pałacu, o kaŝdej porze roku, o świcie, w pełnym słońcu lub o zachodzie. we mgle, w słocie, przy śnieŝycach zawsze mnie intrygował, skłaniał do refleksji i zadania pytania, dlaczego pałac Ŝyje tak krótko? Bez iluminacji, bez świateł, nie tętniący Ŝyciem, z nieuporządkowaną bardzo wysoką zielenią przesłaniającą cały obiekt. Zadawałem sobie pytanie, dlaczego w takim obiekcie nie funkcjonuje muzeum, z salami ekspozycyjnymi, z pracowniami konserwatorskimi, zapleczem magazynowym, itd. Zdawałem sobie sprawę, Ŝe obiekt uŝytkowany, gorzej, lepiej, ale zawsze funkcjonuje, obiekt nie uŝytkowany ulega ruinie poprzez grabieŝe, rozbiórki, dewastacje i podpalenia. Reszty dokonują czynniki atmosferyczne i umykający czas. Kwestie uŝytkowania obiektów zabytkowych, o powinnościach ich uŝytkowników opisuje Piotr Stępień. 4 Dlaczego nie moŝe być takiego muzeum w Zamościu, jak Muzeum Zamoyskich w Kozłówce, inny w formie, sprzęŝony z organizmem miejskim i z dogodniejszym układem komunikacyjnym. Oprowadzani po ekspozycjach w Muzeum Barwy i OręŜa Arsenał 5 w Zamościu turyści byli zdezorientowani, albo złą, albo niepełną informacją z Internetu, która powodowała, Ŝe byli mocno zawiedzeni nie moŝnością zwiedzenia wnętrz pałacowych. Zadawali pytania, dlaczego nie mieści się tutaj muzeum?. Jako wieloletni pracownik zamojskiego oddziału Pracownie Konserwacji Zabytków, później jako kierownik Pracowni Modelarskiej tamŝe, uczestniczyłem bezpośrednio w pracach konserwatorskich od maja 1980 roku, jako sztukator, metaloplastyk, pozłotnik, konserwator m. innymi drewnianych belek stropowych, bram drewnianych, mebli aptecznych, itp. Uczestniczyłem w przygotowywaniu modeli Twierdzy Zamość. 6 Prezentowałem model Zamościa w Moskwie na wystawie Zdiełano w Polsze. Wykonywałem modele takich obiektów, jak: Pałac w Suchej Beskidzkiej, Katedra w Augsburgu 7, wnętrze bocznej nawy z tejŝe katedrze, Zamek w Niedzicy, Stare Miasto w Brzegu, Kamienica w Rydze 8, wreszcie modele z zamojskiej starówki Kościół Franciszkanów, Kościół Ormiański, Kamienica Tellaniego. W muzeum wykonałem model Pałacu Zamoyskich, jego teoretyczną rekonstrukcję, wg opracowania autorskiego Adama Klimka, pochodzącego z jego pracy Rezydencja Jana Zamoyskiego, która powstała w wyniku długotrwałych konsultacji tego tematu z prof. Wiktorem Zinem recenzentem tej pracy. Makieta ta jest eksponowana od 1996 roku w kamienicach ormiańskich 9, gdzie mieści się Muzeum Zamojskie 10. Wykonałem równieŝ makietę twierdzy zamojskiej z początku XVII wieku prezentowaną na ekspozycji stałej w Arsenale oraz zabudowę twierdzy w dwóch pozostałych makietach, z maksymalną zalewą i po jej modernizacji przez gen. Mallet Malletskiego. PodłoŜe makiety wykonał Leszek Tukiendorf, pracownik Muzeum Arsenał. Wszystkie modele pełnią funkcje dydaktyczne, informacyjne, dokumentacyjne, np. model zagroŝonego Zamku w Niedzicy odbierany przez inwestora na Zamku Królewskim na Wawelu, wykonany przy pomocy suwmiarki, świadczy 1 Student III roku kierunku Ochrona Dóbr Kultury WyŜszej Szkoły Zarządzania i Administracji w Zamościu. Opiekun prof. dr hab. inŝ. arch. Bonawentura Maciej Pawlicki 2 A. Klimek, Rezydencja Jana Zamoyskiego w Zamościu, [w:] Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, t.xxv,r. 1980, z. 2, s ; zob. teŝ: A. Kędziora, Dawna architektura i budownictwo Zamościa, Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Zamość 1990, s , A. Kędziora, Encyklopedia Miasta Zamościa, Towarzystwo Opieki Nad Zabytkami, Chełm 2000, s A. Kadłuczka, Arsenał Zamojski w XVI i XVII wieku, [w:] Kwartalnik, op. cit. s P. Stępień, Zabytki na co dzień, [w:] Spotkania z zabytkami, Ministerstwo Kultury i Sztuki, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, Warszawa 1986, nr 1, 2, 3, 4 5 A. Stompór, Działalność Muzeum Arsenał w Zamościu, [w:] Twierdza Zamość w 350 rocznicę chrztu bojowego, pod red. P. Kondraciuk, A. Urbański, Muzeum Okręgowe w Zamościu 1997, s M. Tebinka, Modele zabytków, [w:] Spotkania z zabytkami, 1985, nr 3-4, s Ibidem, s THE ATELIER FOR CONSERVATION OF CULTURAL PROPERTY PKZ, s. 49 ISBN , PKZ Editor 9 B. M. Pawlicki, Kamienice ormiańskie w Zamościu, [w:] Zamość miasto idealne pod red. J. Kowalczyka, Wydawnictwo Lubelskie 1980, s , zobacz teŝ B. M. Pawlicki, Kamienice mieszczańskie Zamościa-Problemy ochrony, Wyd. Naukowe DWN, Kraków Muzeum w Zamościu pod red. P. Kondraciuk, A. Urbański, Zamość

5 o precyzji autorów. Nieistniejące obiekty zostały uwiecznione w formie makiet. Pełnią one równieŝ funkcje promocyjne, są eksponowane na wystawach w kraju i zagranicą (Moskwa, ParyŜ, Berlin, Sabbionetta, Warszawa, Wieliczka). Historię powstania rezydencji Jana Zamoyskiego analizowało i opracowywało wielu badaczy, m.in.: S. Herbst, J. Zachwatowicz, A. Klimek, M. Kurzątkowska, I. Kutyłowska, J. Arct, A. Miłobęcki, A. Pawłowska, M. Pawlicki, A Kadłuczka, A. A. Witusik, T. Zarębska, W. Zin oraz wielu innych. Sąd uŝytkuje pomieszczenia pałacowe od roku, w którym pracował poeta Bolesław Leśmian jako notariusz przy Wydziale Hipotecznym Sądu Okręgowego. 12 W tylnych oficynach mieszczą się obecnie mieszkania komunalne, których zarządcą jest Zakład Gospodarki Lokalowej w Zamościu. Praca i ciągła obserwacja rezydencji skłoniła mnie do zajęcia się tematem Pałac Zamoyskich jako muzeum. Pragnę go przedstawić jako motyw poszukiwania najwłaściwszej funkcji, jako uwznioślenie istoty renesansowego dzieła, o którego powstaniu decydowały m. in. takie idee jak: prawda, piękno i dobro, by jego uŝytkownikom Ŝyło się łatwiej, przyjemniej i dostatniej. W twierdzy zamoyskiej i rezydencji przyjmowani byli znakomici goście: królowie Władysław IV, Jan Kazimierz, Michał Korybut Wiśniowiecki, Jan III Sobieski, August II. Twierdzę odwiedzali carowie Piotr I Wielki, Aleksander I i Mikołaj I oraz król szwedzki Karol II i cesarz Austrii Józef II. 13 Klasycyzujące próby przebudowy pałacu Zamoyskich w Zamościu z funkcją mieszkalną, reprezentacyjną, biblioteczną i muzealną zamierzał wykonać XII ordynat Stanisław Kostka Zamoyski. Plany te pozostały w sferze projektowej. WyposaŜenie i najcenniejsze zbiory artystyczne z Pałaców w Zamościu, Klemensowi i Zwierzyńca umieszczono w Pałacu Błękitnym w Warszawie. Uległy one w czasie II wojny światowej w około 80% zniszczeniu. W swojej pracy postaram się zaprezentować problemy badań, uŝytkowania, stanu zachowania oraz ochrony, a takŝe propozycję zagospodarowania rezydencji na cele muzealne. W głównym budynku muzeum, w oficynach tylnych zespół hotelowy, a w oficynach bocznych pracownie konserwatorskie i handlowo pamiątkarskie. Takie rozwiązanie nada nowej rangi obiektowi, podkreśli wielkość załoŝyciela miasta Jana Zamoyskiego 14, drugiej osoby po królu w ówczesnej Rzeczypospolitej. Problemy badawcze są utrudnione z uwagi na specyfickę obecnego uŝytkowania, jakim jest sąd od 1831 r. nieprzerwanie siedziba sądów regionalnych Prowadzone od 1960 roku badania terenowe i architektoniczne, następnie w latach , kontynuowane w latach moŝna potraktować jako sondaŝowe 15. Ale juŝ te badania pozwoliły odkryć nieznane fazy powstania rezydencji. Kolejne badania terenowe prowadzone w 2004 roku, przy okazji uściślenia lokalizacji pomnika Hetmana Jana Zamoyskiego, który powstał na terenie dziedzińca honorowego cour d honneur zespołu pałacowego, potwierdziły wcześniejsze wyniki badań, doprowadziły do odsłonięcia, opisania i udokumentowania dwóch bram wiodących do rezydencji. 16 Kompleksowe, szczegółowe badania archeologiczno architektoniczne i historyczne całej rezydencji oraz przestrzeni wokół zespołu pałacowego, dopowiedzą nam o historii powstania rezydencji rodowej Zamoyskich. NajbliŜsze lata pokaŝą, kto będzie przyszłym uŝytkownikiem i jakie zostaną nakreślone kierunki dalszych działań. Uchwalenie i zatwierdzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Zamościa, jako wielkie zamierzenia w interesującej mnie części miasta, przyczynią się do ich zrealizowania. Będą to: odtworzenie bastionów I, II, III, IV, ich kurtyn, mostu, bramy Szczebrzeskiej, przywrócenie i odtworzenie wyglądu zespołu pałacowego ze schodami na piętro, a moŝe zrekonstruowanie wieŝy belwederu, historycznej dominanty miejskiej, z tarasem widokowym. Z następujących powodów postulowałbym konieczność kompleksowej rekonstrukcji i przywrócenie wyglądu oraz przeznaczenie Pałacu Zamoyskich na funkcje muzealne: Pałac Zamoyskich jest urbanistycznym elementem zespołu Starego Miasta w Zamościu wpisanym na listę Światowego Dziedzictwa Kultury i Natury UNESCO. Obiekt będzie dostępny dla szerokiej rzeszy zwiedzających. Gmach pałacu będzie lepiej wykorzystany K. Czubara, Dawniej w Zamościu, Wydawca Atut BiuroPromocji, Zamość 1998, s. 69 i s Ibidem 14 A. Śliwiński, Jan Zamoyski, kanclerz i hetman wielki koronny, Warszawa 1947, zobacz teŝ: S. Grzybowski, Jan Zamoyski polityk renesansu, R. Szczygieł, Rozwój majątku i gospodarność Jana Zamoyskiego, J. Kowalczyk, Działalność fundacyjna i mecenat Jana Zamoyskiego w świetle jego osobowości, E. Janas, Jan Zamoyski Ŝołnierz i wódz, Z. śygulski jr, Buława hetmana Jana Zamoyskiego, K. Czubara, Jan Zamoyski a jego krewni z młodszej linii rodu, J. Feduszka, Jan Zamoyski jako budowniczy fortec, T. Makowski, Biblioteka Jana Zamoyskiego kanclerza i hetmana wielkiego koronnego, [w:] Zamojsko Wołyńskie Zeszyty Muzealne, Muzeum Zamojskie 2005, pod red. P. Kondraciuk i inni, plon Konferencji naukowej Jan Zamoyski , Wódz mecenas polityk 15 W. Zin, A. Kadłuczka, M. Pawlicki, Z badań nad najstarszymi dziejami Pałacu Zamojskiego, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury, t.xvi, 1982, s A. Witkowski, dokumentacja, Urząd Miasta, Wydział Planowania Przestrzennego 5

6 Odtworzenie wieŝy z tarasem widokowym, ogrodów zamkowych i otoczenia kulturowego wraz z infrastrukturą techniczną podniesie atrakcyjność nie tylko samego zespołu pałacowego, ale równieŝ miasta Zamościa. Pałac jako muzeum będzie miejscem reprezentacyjnym pełniącym funkcje muzealne, koncertowe, miejscem waŝnych uroczystości, konferencji naukowych i spotkań. Przeprowadzone przeze mnie badania sondaŝowe wskazują na oczekiwania utworzenia w głównym budynku Muzeum (85,48% ankietowanych), w oficynie tylnej hoteul z restauracją (61,29% ankietowanych). 6

7 Ewa Małarzewska 1 SACRUM W MALARSTWIE Sacrum sfera ducha i świętości, koncentrująca się wokół wierzeń i praktyk religijnych we wszystkich kulturach i kręgach cywilizacyjnych. Emanacja sacrum przybierała róŝne formy i obrzędy. Siedzibą i manifestacją świętości mogły być osoby / kapłani, wodzowie /, przestrzenie / święte gaje, wzgórza, świątynie /, okresy /czas poświęcony Bogu lub bóstwom / równieŝ zdarzenia / objawienia /, a takŝe przedmioty i zwierzęta. Wszystko co pozostaje poza sferą świętości i wtajemniczenia, jest profanum. Sztuka jest przesłaniem, środkiem ekspresji, formą kontaktu, komunikacją między ludźmi i być moŝe poprzedza nawet mowę, a zaczyna się w chwili, gdy człowiek nie tworzy tylko w uŝytkowym celu, co zdarza się zwierzętom, lecz z myślą przedstawienia lub wyobraŝenia czegoś. JuŜ pradziejowe malowidła naskalne, z przed kilkunastu tysięcy lat, z grot i jaskiń sanktuariów (Lascaux, Altamira, Niaux, Roufignac i in.), były sztuką odwołującą się do swoistego sacrum, do magii. Siła tworząca naskalne dzieło była magią mającą zapewnić myśliwemu pomyślność i szczęście w łowach. Sztuka i sacrum, sacrum i sztuka są ze sobą ściśle związane i właściwe tylko człowiekowi, od zarania jego dziejów. Religijne treści sztuki występują we wszystkich epokach rozwoju człowieka i odkrywamy je we wszystkich kręgach cywilizacyjnych. Rysunek 1. Malowidło naskalne z ( górny paleolit) Rysunek 2. Malowidło z Niaux (górny paleolit) Rysunek 3. Malowidło z Altamiry (kultura magdalęńska) pne. Pawlicki 1 Studentka III roku kierunku Ochrona Dóbr Kultury WyŜszej Szkoły Zarządzania i Administracji w Zamościu. Opiekun prof. dr hab. inŝ. arch. Bonawentura Maciej 7

8 Na ziemiach polskich ślady twórczości artystycznej sięgają paleolitu i równieŝ dotykają sfery sacrum. Rysunek 4. Swiatowit ze Zbrucza (IX w.) Rysunek 5. Swiatowit z Wolina (IX w.) Ale dopiero w X w. okrzepła państwowość Polski i przyjęte chrześcijaństwo zaowocowało bogactwem i róŝnorodnością sztuki sakralnej. NaleŜymy zatem do kręgu kulturowego ukształtowanego na wyrosłym z judaizmu chrześcijaństwie. Dlatego na chrześcijańskim obszarze malarstwa chciałabym skoncentrować naszą uwagę. Starotestamentowe, pierwsze z Dziesięciorga Przykazań, jakie otrzymał MojŜesz na górze Horeb mówi, Ŝe : Jam jest Pan, Bóg twój, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej, z domu niewoli. Nie będziesz miał bogów innych oprócz Mnie. Nie uczynisz sobie posągu Ŝadnego ani obrazu tego, co jest na niebie wysoko albo na ziemi nisko, lub w wodzie poniŝej ziemi (Powt. 5,6 8). Przykazanie to, skierowane do narodu wybranego było przeciwko bałwochwalstwu, które przenikało od ludów sąsiednich. Zakaz ten spowodował, iŝ brak jest u śydów figuratywnej sztuki religijnej. Chrześcijaństwo jednak jest czymś więcej, niŝ tylko prostą kontynuacją religii mojŝeszowej. Narodziny Chrystusa Zbawiciela odmieniły ludzki stosunek do świata, Boga i człowieka. ChociaŜ w dwóch pierwszych wiekach stosunek Ojców Kościoła do malarstwa i rzeźby figuratywnej był negatywny, to jednak bosko ludzka natura Chrystusa i Jego Święte Oblicze Mandylion ( nadzwyczaj zagadkowe obrazy: Całun turyński, Boskie Oblicze z Manopello ), obrazy nie ludzką ręką malowane [gr. Acheiropoietos] związane z legendą o Abgarze, królu Edessy i Chustą św. Weroniki [gr. Vera eikon prawdziwy obraz], oraz obrazy Matki Boskiej Hodegetria i Eleusa przypisywane św. Łukaszowi dawały asumpt do powstania i rozwoju chrześcijańskiej sztuki figuratywnej. 8

9 Rysunek 6. Całun turyński-negatyw (fragment), Boskie Oblicze z Manopello i efekt suprapozycji Sztuka ta zyskała dwojaki status i przybrała róŝne formy, spowodowane doktrynalnymi, kultowymi i organizacyjnymi róŝnicami, oraz rywalizacją biskupów Kościoła Wschodniego ( Greckiego ) - którego kolebką było Bizancjum i patriarchat w Konstantynopolu - z biskupami Kościoła Zachodniego ( Rzymskiego ) o prymat w świecie chrześcijańskim. W świecie chrześcijaństwa greckiego obraz religijny ikona [ gr.eikon] malowany według pierwowzoru acheiropoietos i przeniknięty jego boską energią był obrazem, któremu naleŝna była cześć i głęboki pokłon, choć nie uwielbienie winne samemu Bogu. Rysunek 7. Ikony W sztuce wschodniego chrześcijaństwa w VIII i IX w. wystąpił epizod, kiedy wprowadzono zakaz przedstawiania Chrystusa i Świętych, zwany ikonoklazmem. Zakaz ten został jednak ostatecznie odwołany i w następnych wiekach nastąpił rozwój malarstwa związanego ze zdobieniem cerkwi i monasterów. Rysunek 8. Ikonostas Rysunek 9. Ikona apostoła 9

10 Rysunek 10. Trója św. Andriej Rublow Od X w. zaczęły powstawać wspaniałe ikonostasy i malowidła naścienne oraz niezliczona ilość ikon obrazów słuŝących wiernym prawosławnym - do kontemplacji i modlitwy. Rysunek 11. M.B. Włodzimierska (Eleusa) Umilenije Rysunek 12. Desis- Hagia Sofia W chrześcijaństwie zachodnim obraz nie zawierał Ŝadnych elementów natury pierwowzoru. Był malowany wyłącznie ludzką ręką i na ludzką miarę wyobraŝał i uzmysławiał prawdy wiary, przybliŝał biblijne wydarzenia i święte osoby. Obraz taki miał pomagać wiernym w religijnej koncentracji i rozpamiętywaniu Słowa BoŜego. Pełnił teŝ funkcję edukacyjną, bo jak pisał papieŝ św. Grzegorz Wielki (ok r.) : Obraz jest bowiem tym dla ludzi prostych, czym pismo dla umiejących czytać, poniewaŝ ci, którzy pisma nie znają, w obrazie widzą i odczytują wzór, jaki powinni naśladować. ToteŜ obrazy istnieją przede wszystkim dla pouczenia ludu. W czasach średniowiecza, renesansu i baroku obraz sakralny zazwyczaj związany był z budowlą kościelną i sprawowaną w niej liturgią. Był wystrojem wnętrza kościoła, zdobił ściany ( freski, mozaiki ), okna ( witraŝe ) i nastawy ołtarzowe. Był takŝe przed wynalezieniem druku dekoracją i uzupełnieniem tekstu rękopiśmiennych ksiąg liturgicznych. 10

11 Rysunek 13. Malarstwo wczesnochrześcijańskie (katakumby) Rysunek 14. Giotto ( ) Rysunek 15. R.Campin-mistrz z Flemalle( ) Rysunek 16. H.v.der Goes( ) 11

12 Rysunek 17. Fra Angelico-Guido di Pietro da Mugello ( ) Rysunek 18. H.Memling ( ) Rysunek 19.J.v.Eyck ( ) Sztuka sakralna, która bezpośrednio związana była z wnętrzem świątyni i sprawowaną weń liturgią, zawsze poddawana była ocenie czynników kościelnych, co do zgodności ikonografii z dogmatami wiary i przepisami kanonicznymi. W XIX i XX w. obok malarstwa sakralnego, zaczęło pojawiać się równieŝ malarstwo o tematyce religijnej które nie słuŝyło bezpośrednio Kościołowi. Artyści wypowiadali się w indywidualnych twórczych działaniach malarskich, przedstawiając własne wizje i interpretacje zdarzeń biblijnych Malowali w celach wystawienniczych i na uŝytek prywatnych odbiorców. W Polsce malarstwo religijne uprawiało wielu znakomitych artystów tej miary co Jan Matejko, Stanisław Wyspiański, Józef Mehoffer, Włodzimierz Przerwa-Tetmajer, Józef Chełmoński, Józef Brandt, Jacek Malczewski, i wielu innych. Rysunek 20. Jan Matejko 12

13 Rysunek 21. Jacek Malczewski Rysunek 22. Adam Styka Dzisiaj wiele tych dzieł, często o wybitnych walorach artystycznych znajduje się w krajowych i zagranicznych kolekcjach muzealnych. Do współczesnych nam artystów malujących tematy religijne, naleŝał na wskroś polski malarz ( niestety juŝ nie Ŝyjący ), Jerzy Duda-Gracz. Do najbardziej znanych jego prac naleŝy Przemienienie na plafonie kościoła w Toporowie i Golgota Jasnogórska cykl obrazów znajdujących się w klasztorze o.o. Paulinów w Częstochowie. TakŜe współcześnie, jednym z najwybitniejszych malarzy uprawiających sztukę sakralną jest prof. Jerzy Nowosielski. Jego monumentalne polichromie, witraŝe i mozaiki zdobią wnętrza wielu kościołów i cerkwi, m.in. w Hajnówce, Tychach, Lublinie, Warszawie, Lourdes. Sztuka ta przesiąknięta jest tradycją i duchowością wschodnią. Jak sam o sobie mówi: [ ] ja, malarz polski, duchowo narodziłem się w Ławrze Poczajowskiej. Właśnie słowami profesora Nowosielskiego, ni tylko malarza, ale takŝe autora prac teoretycznych o ikonie, moŝna spuentować ten referat: Sztukę uwaŝam za sprawę powaŝną, śmiertelnie powaŝną i to zawdzięczam ikonie. Ikona była dla mnie po prostu wprowadzeniem w sztukę. 13

14 Bohdan Prystupa 1 INFORMATYZACJA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ NA PRZYKŁADZIE PROJEKTU E-POWIAT ZAMOJSKI W SPOŁECZEŃSTWIE INFORMACYJNYM 1. Wprowadzenie MoŜliwości techniczne oferowane przez rozwijającą się telekomunikację i informatykę, a takŝe cywilizacyjne i pro europejskie aspiracje Polski stawiają przed nią przeprowadzenia przemyślanej i skoordynowanej informatyzacji. Dodać takŝe naleŝy, iŝ w naszych czasach fundamentalne znaczenie odgrywa informacja oraz wiedza jako kluczowe determinanty w rozwoju społeczno gospodarczym wielu krajów. Stąd teŝ szczególne znaczenie odgrywa zapewnienie odpowiedniego dostępu do informacji poprzez rozwój technologii informacyjno komunikacyjnych (ICT) oraz Internet. Proces ten określany jest generalnie jako kształtowanie się społeczeństwa informacyjnego oraz gospodarki opartej na wiedzy. Jego finalnym efektem ma być powstanie Globalnego Społeczeństwa Informacyjnego. Obecnie w wielu krajach, w tym i w Polsce prowadzi się na szeroką skalę aktywną politykę informatyzacji. Podejmowanym przez władze rządowe inicjatywom legislacyjnym i administracyjnym, towarzyszą działania inwestycyjne prowadzone zarówno przez sektor publiczny jak i prywatny. W przypadku Polski kluczową role w procesie tworzenia społeczeństwa informacyjnego odgrywają środki pochodzące z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej oraz innych funduszy pomocniczych. W ramach prowadzonej polityki regionalnej środki te powinny przede wszystkim wspierać konkurencyjność lokalnych i regionalnych samorządów poprzez rozwój infrastruktury Społeczeństwo informacyjne Społeczeństwo informacyjne - nowy system społeczeństwa kształtujący się w krajach o wysokim stopniu rozwoju technologicznego, gdzie zarządzanie informacją, jej jakość, szybkość przepływu są zasadniczymi czynnikami konkurencyjności zarówno w przemyśle, jak i w usługach, a stopień rozwoju wymaga stosowania nowych technik gromadzenia, przetwarzania, przekazywania i uŝytkowania informacji. Decydującą rolę we współczesnej gospodarce zaczyna odgrywać informacja. Staje się ona coraz cenniejszym zasobem i zaczyna być traktowana jak szczególnie poŝądany towar. Celami społeczeństwa informacyjnego są: zapewnienie powszechnego, szybszego i bezpieczniejszego dostępu do Internetu; rozwój dostępu do infrastruktury komunikacji elektronicznej; wykorzystanie nowych Technologii Informacyjnych i Komunikacyjnych dla realizacji usług publicznych; rozwój e-usług publicznych spełniających specyficzne potrzeby obywateli; uŝycie Technologii Informacyjnych i Komunikacyjnych do poprawienia efektywności pracy administracji (e-administracja). W latach rząd zamierza wydać ponad 3 mld zł na informatyzację administracji. W tym roku w szesnastu przetargach firmy informatyczne mają do uzyskania 2,2 mld zł. Wydatki na lata to blisko 4 mld zł. Kolejne 822 mln zł to wydatki wynikające z programu modernizacji Policji, StraŜy Granicznej, Państwowej StraŜy PoŜarnej i Biura Ochrony Rządu w latach Większość rządowych projektów informatycznych ma szansę dofinansowania przez Unię Europejską, Fundusze Schengen i Norweski Mechanizm Finansowy. Dzięki informatyzacji moŝna obniŝyć koszty działania urzędów o 50%. Roczne oszczędności budŝetu państwa z przeniesienia obsługi zamówień publicznych na płaszczyznę wirtualną 10 mld zł 3 3. Informatyzacja administracji e-administracja Wprowadzenie systemów teleinformatycznych do ministerstw, urzędów publicznych i instytucji samorządowych ma umoŝliwić swobodną wymianę informacji. Dla zainteresowanych stron (obywateli, organizacji społecznych i przedsiębiorców) oznacza to szybszy dostęp do urzędów i moŝliwość załatwienia tam spraw niemal z dnia na dzień. Nie bez znaczenia jest przewidywana, znaczna poprawa przejrzystości działania instytucji publicznych. Dla budŝetu 1 Student II roku Administracji WyŜszej Szkoły Zarządzania i Administracji w Zamościu. Koło Naukowe Integracji Międzynarodowej. Opiekun mgr inŝ. Bogdan Kawałko 2 Standardy eeurope nadal poza naszym zasięgiem. Anna Kniaź, PC Kurier 13/ Rząd chce przełamać impas w informatyzacji. Krzysztof Polak, Gazeta prawna NR 38 (1908) 14

15 państwa korzyścią będą oszczędności liczone w miliardach złotych. NajwyŜsza Izba Kontroli (NIK) szacuje, Ŝe tylko realizacja projektu Wrota Polski zakładająca przeniesienie usług świadczonych przez administrację publiczną na platformę internetową przyniesie budŝetowi oszczędności rzędu kilkudziesięciu miliardów zł rocznie. Informatyzacja urzędów w organach administracji samorządowej znajdujących się na terenie powiatu Zamojskiego i innych powiatów jest głównym celem programu e-powiat. Informatyzacja administracji publicznej polegała będzie na udostępnieniu mieszkańcom przy pomocy nowoczesnych technologii informatycznych świadczenia usług publicznych on-line. Zakłada się świadczenie powyŝszych usług poprzez wprowadzenie systemów informatycznych. Informatyzacja urzędów ma z jednej strony: pomóc urzędnikom w pracy; podnieść efektywność ich pracy; skrócić czas potrzebny na wykonywanie poszczególnych czynności; usprawnić bieg dokumentów w urzędzie; zmniejszyć koszt pracy urzędów Z drugiej strony natomiast powinna ułatwić petentom: załatwienie pewnej grupy spraw w urzędach; dostarczyć informacji o pracy urzędu; umoŝliwić sprawdzenie etapu na jakim znajduje się aktualnie załatwiana sprawa po załogowaniu się na konto w urzędzie; korespondencję elektroniczną z urzędem; Zgodnie z symulacjami i opiniami ekspertów wprowadzenie informatyzacji do urzędów powinna podnieś sprawność ich funkcjonowania o 10% dla rzeczywistej i o 40% dla potencjalnej efektywności. Będzie to spowodowane polepszeniem przejrzystości prac (obiektywnego i bieŝącego wglądu w jej funkcjonowanie) oraz elastyczności (zdolności szybkiego dostosowania się do częstych zmian w prawodawstwie i do nowych potrzeb mieszkańców powiatu). Informatyzacja i wyposaŝenie urzędów w nowe technologie będzie wpływała na polepszenie kontaktów zarówno pomiędzy urzędem i obywatelami oraz pomiędzy urzędem a podmiotami gospodarczymi E-powiat Program e-powiat jest częścią programu e-europa jest współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Celem projektu e-powiat jest poprawa obsługi społeczeństwa lokalnego, w tym inwestorów, a przez to zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej powiatu i podniesienie jego konkurencyjności inwestycyjnej. Program e-powiat jest juŝ realizowany w wielu powiatach Polski, w szczególności: Wolsztyńskim, Lęborskim, Głogowskim, Bocheńskim, Wejherowskim, Krasnostawskim Makowskim, Zamojskim i wielu innych. 5. Powiat Zamojski (ziemski) Ostatnia reforma administracyjna kraju dokonała nowego podziału administracyjnego na Zamojszczyźnie. Miasto Zamość otrzymało status powiatu grodzkiego, autonomicznego, z własną Radą, Zarządem i Prezydentem, zaś 15 gmin utworzyło Powiat Zamojski ziemski, którym zarządza Starosta. Te zmiany nie wpłynęły jednak zasadniczo na rolę jaką miasto pełni w regionie. Zamość nadal jest waŝnym ośrodkiem administracyjnym (siedziba Starostwa oraz filii Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie), kulturowym, komunikacyjnym, handlowym, naukowym (siędziby uczelni wyŝszych), turystycznym i religijnym (Kuria Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej). Powiat zamojski ziemski wchodzi w skład województwa lubelskiego. Graniczy z powiatami: biłgorajskim, chełmskim, hrubieszowskim, krasnostawskim, tomaszowskim, leŝącym w jego centrum, zamojskim grodzkim. Mieści w sobie - gminy miejsko-wiejskie: Krasnobród, Szczebrzeszyn, Zwierzyniec; gminy wiejskie: Adamów, Grabowiec, 4 Plan Informatyzacji Państwa na lata Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Podsekretarz Stanu Dr inŝ. G. Bliźniuk., 18 styczeń 2007 r. 15

16 Komarów-Osada, Łabunie, Miączyn, Nielisz, Radecznica, Sitno, Skierbieszów, Stary Zamość, Sułów, Zamość; miasta: Krasnobród, Szczebrzeszyn, Zwierzyniec Pod względem powierzchni zajmuje w województwie drugie miejsce, po bialskim. Przez powiat przechodzą międzynarodowe szlaki komunikacyjne, łączące środkową część kraju z polskoukraińskimi przejściami granicznymi w Hrebennem i Zosinie. NajwaŜniejszymi z nich są: trasa szybkiego ruchu biegnąca z Warszawy przez Lublin i Zamość do Lwowa oraz linie kolejowe -Warszawa-Rawa Ruska i Linia Hutniczo- Siarkowa (szerokotorowa) prowadząca z Europy Wschodniej do Tarnobrzegu i na Górny Śląsk. Odległość z Zamościa do Hrebennego wynosi 59 km, a do Zosina - 69 km. Powiat Zamojski zamieszkuje osób. W miastach osób, na wsi osób. Powierzchnia powiatu stanowi 1872,27 km². Na terenie powiatu działa ok podmiotów gospodarczych. Szansę na rozwój gospodarczy regionu stwarza bliskość granicy wschodniej państwa. 6. Miasto Zamość (powiat grodzki) Zamość - regionalne centrum kulturalno-gospodarcze u wschodnich granic Unii Europejskiej - miasto wygodne dla mieszkańców i atrakcyjne dla turystów. Jest miastem powiatowym połoŝonym w południowej części województwa lubelskiego. Jest jednym z waŝniejszych miast tego województwa. Pod względem liczby ludności zajmuje trzecią pozycję w województwie mieszkańców (2005 r.), natomiast powierzchnia klasuje miasto na siódmym miejscu - 30,5 km² Wśród ogółu zatrudnionej ludności większość pracuje w usługach 75%, natomiast w przemyśle i budownictwie ok. 21%. Dominują tu małe i średnie przedsiębiorstwa, ale działa takŝe kilka większych zakładów produkcyjnych, wśród których większość to przedsiębiorstwa i zakłady przemysłu spoŝywczego, co jest związane z dominacją rolnictwa w tym regionie. Zamość podzielony jest oficjalnie na 16 dzielnic o statusie osiedli, czyli na jednostki pomocnicze gminy. W granicach niektórych dzielnic znajduje się kilka osiedli mieszkaniowych nieposiadających statusu jednostki pomocniczej. Zabytkowe Stare Miasto wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO oraz pobliski pas wzniesień Roztocze sprawiają, Ŝe waŝną rolę odgrywa tu turystyka. 7. E-powiat Zamojski w społeczeństwie informacyjnym Lokalizacja inwestycji Przedmiotem projektu jest budowa platformy teleinformatycznej dla obsługi procesów administracyjnych w Urzędzie Miasta Zamość. Projekt jest ukierunkowany na oszczędności w Urzędzie i poprawę obsługi petenta przez wprowadzenie wewnętrznego, wspólnego dla całego Urzędu systemu telefonii, elektronicznego systemu zarządzania informacją, elektronicznego obiegu dokumentów oraz spełnienie specyficznych usług publicznych dla społeczeństwa przez przygotowanie do wprowadzenia w Urzędzie systemu e-government. Projekt będzie realizowany w budynkach w których mieszczą się poszczególne wydziały Urzędu Miasta Zamość. Jest to w sumie sześć lokalizacji: Ratusz wraz z oficyną (8 wydziałów), ul. Pereca 12, Rynek Wielki 3, Rynek Wieki 4, ul. Kołłątaja 1, ul. Partyzantów 3. Całość platformy powstałej w trakcie realizacji projektu "e-powiat zamojski w społeczeństwie informacyjnym" będzie własnością i będzie zarządzana i finansowana po skończeniu projektu przez Miasto Zamość. Calość wartości projektu sklada ,88 zł, w tym: ,10 dotacja z funduszu, ,70 krajowe środki publiczne, 35458,08 środki własne. Analiza róŝnorodności moŝliwych do zastosowania rozwiązań technicznych oraz sprzeczności występujące pomiędzy wymogami składania wniosku o dofinansowanie inwestycji i koniecznością przeprowadzenia postępowania przetargowego a wykonaniem zgłoszenia budowlanego wskazuje na potrzebę wykonania projektów technicznych i budowlanych dopiero po wyborze konkretnego rozwiązania technologicznego i urządzeń dokonanego w trakcie postępowania przetargowego. NaleŜy zwrócić uwagę na fakt, Ŝe do rzeczowej realizacji projektu spełniającego zakładane parametry techniczne Urząd Miasta jako inwestor otrzyma (i musi spośród nich wybrać) w przetargu róŝne oferty sprzętowe, które mogą wymagać specyficznego podejścia do struktury i układu sieci (kwestia umieszczenia węzłów sieci, urządzeń do łączności bezprzewodowej, ilości przewodów i typu korytek,...) a co za tym idzie zmiany wstępnego projektu pod potrzeby konkretnych urządzeń. Mogłoby to doprowadzić do sytuacji niewaŝności załączonego do wniosku o dofinansowanie z funduszy ZPORR zgłoszenia budowlanego i uzgodnień z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Te uwarunkowania definiują juŝ na samym początku celowość przyjęcia w przypadku omawianego projektu schematu postępowania zgodnie z zasadą "Zaprojektuj i wybuduj". 16

17 Wykonanie zgłoszenia prac budowlanych i uzgodnienia z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków powinno zawierać karty katalogowe urządzeń przewidzianych do instalacji wraz z opracowaniem wizualizacji urządzenia/sieci i wynikających z tego powodu systemów mocowania, instalacji, uzbrojenia itp. elementów. UniemoŜliwia to przeprowadzenie postępowania przetargowego nieograniczonego, poniewaŝ nie moŝna tu zastosować zapisów ustawy o zamówieniach publicznych elementów z zapisem "lub równowaŝny", poniewaŝ w zgłoszeniu zostałby podany konkretny typ, rodzaj i karta katalogowa urządzenia, co zresztą kłóci się z zasadą otwartości technologicznej. Stan obecny i zidentyfikowane problemy W wyniku przeprowadzonej analizy określono następujące problemy związane z realizacją projektu "e-powiat zamojski w społeczeństwie informacyjnym": wydziały Urzędu Miasta Zamość znajdują się obecnie w 7 róŝnych lokalizacjach - budynkach; do momentu rozpoczęcia rzeczowego wykonania inwestycji planowane jest przeniesienie Wydziału Architektury z ul. Zamenhoffa 5 do budynku w którym znajduje się obecnie Wydziałów Geodezji UM (ul. Kołłątaja 1), ale do pomieszczeń nie posiadających jeszcze Ŝadnej infrastruktury sieciowej, infrastruktura telekomunikacyjna dla łączności między wydziałami w postaci połączenia światłowodowego istnieje tylko między budynkiem Ratusza a budynkiem Wydziału Geodezji, Urząd Miasta Zamość nie posiada urządzeń, systemów ani nie dzierŝawi infrastruktury dla zapewnienia łączności i transmisji danych pomiędzy wszystkimi wydziałami Urzędu, Urząd Miasta Zamość nie posiada programu do elektronicznego obiegu dokumentów, archiwizacji danych, elektronicznej obsługi petenta, Urząd Miasta Zamość nie świadczy Ŝadnych usług publicznych on-line, Urząd Miasta Zamość nie posiada szerokopasmowego dostępu do internetu zapewniającego odpowiedniej jakości obsługę i pracę wszystkich Wydziałów we wspólnej sieci; dostęp do internetu dla potrzeb poszczególnych Wydziałów realizowany jest indywidualnie przez poszczególne Wydziały, obecna centrala telefoniczna Urzędu Miasta Zamość nie pozwala na niezbędne dla uzyskania zakładanych w projekcie celów podłączenia kolejnych numerów wewnętrznych dla Wydziałów obecnie nie posiadających wewnętrznej łączności telefonicznej w ramach Urzędu, istniejące w poszczególnych wydziałach lokalne sieci komputerowe dla pełnego wykorzystania do pracy w sieci obiegu dokumentów wymagają w róŝnych lokalizacjach róŝnego stopnia przebudowy, unowocześnienia, wymiany lub budowy, Urząd Miasta Zamość nie posiada dostatecznej ilości odpowiedniej klasy komputerów i urządzeń peryferyjnych dla wdroŝenia systemu elektronicznego obiegu dokumentów, obsługi on-line petenta i archiwizacji danych; dla uzyskania pełnej funkcjonalności tworzonej w ramach projektu platformy teleinformatycznej w skład której zostanie włączona część istniejącej juŝ infrastruktury niezbędna będzie wymiana części sprzętu komputerowego, okablowania i switchy. Brak wewnętrznej sieci telefonicznej, a w szczególności koszty abonamentu telefonicznego i połączeń pomiędzy Wydziałami Urzędu Miasta Zamość korzystającymi z niezaleŝnych linii abonenckich stanowią pokaźny wydatek Urzędu. RóŜnorodność numerów do róŝnych Wydziałów Urzędu Miasta, wynikająca z niezaleŝnych linii abonenckich poszczególnych Wydziałów Urzędu Miasta jest dodatkowym utrudnieniem dla petenta w sprawnym uzyskaniu informacji. Dodatkowym problemem formalno - prawnym stojącym przed inwestorem jest zabytkowy charakter Starego Miasta, wpisanego na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1992 roku, podlegającego w całości i we wszystkich elementach ochronie zabytkowej. KaŜda inwestycja obejmująca naruszenie w jakikolwiek sposób stanu istniejącego zabudowy (wykopy, wejścia do budynków, prowadzenie dróg kablowych po elewacji, budowa sieci wewnątrz pomieszczeń budynków...) wymaga uzgodnień i akceptacji SłuŜby Ochrony Zabytków i Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Zgodnie z Prawem Budowlanym oraz wynikającymi z niego przepisów szczegółowych: budowa sieci komputerowych wewnątrz budynku nie wymaga zgłoszenia, instalacja urządzeń do wysokości 3 m nad powierzchnią terenu nie wymaga zgłoszenia, 17

18 jednakŝe ze względu na zabytkowy charakter budynków wewnątrz których mieszczą się poszczególne Wydziału Urzędu Miasta niezbędne jest uzyskanie akceptacji w drodze postępowania administracyjnego od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na wykonanie prac przewidzianych w projekcie. ZałoŜenia techniczne i zakres prac Dla osiągnięcia zakładanych celów i funkcji projektu przyjęto w wyniku analizy wykonanie platformy w skład której wchodzą następujące elementy: budowa, rozbudowa lub przebudowa okablowania teleinformatycznego w poszczególnych budynkach w których mieszczą się wydziały Urzędu Miasta, sieć LAN wg standardu UTP kat. 5e, ok. 700 m sieci, nabycie i instalacja urządzeń do połączenia sieci teleinformatycznych w budynkach w których mieszczą się Wydziały Urzędu Miasta Zamość - w technologii bezprzewodowych połączeń optycznych - 4 komplety, nabycie 45 sztuk komputerów osobistych z systemem operacyjnym oraz 5 skanerów, wprowadzenie na bazie zintegrowanej sieci teleinformatycznej i połączeń optycznych systemu telefonii VoIP wraz z systemami zabezpieczeń sieciowych UPS/firewall/antywirus, wdroŝenie elektronicznego systemu zarządzania informacją dla Urzędu Miasta Zamość z modułem elektronicznego obiegu oraz serwerami, wykonanie ogólnodostępnego punkt informacyjnego PIAP, na bazie komputera PC wyposaŝonego w urządzenia umoŝliwiające korzystanie z elektronicznego podpisu, wykonanie dwóch punktów publicznego dostępu do internetu w bezprzewodowej, radiowej technologii HotSpot, zakup serwera dla umieszczenia internetowego portalu informacyjno - promocyjnego miasta i serwera smtp/www, nabycie 12 podpisów i zestawów do elektronicznego podpisu dla osób posiadających uprawnienia do składania oświadczeń woli w imieniu Urzędu Miasta Zamość, Oraz nie wchodzące bezpośrednio w zakres projektu: uzyskanie szerokopasmowego dostępu do internetu dla sieci komputerowej oraz łącza telekomunikacyjnego do sieci telekomunikacyjnej dla urządzeń pracujących w zintegrowanej sieci teleinformatycznej Urzędu Miasta Zamość. Rzecowa realizacja projektu była rozpocząta r. Planowane rezliczenie projektu r. 5 Tabela 1. Spis kosztów. Spis kosztów Punkty PIAP i HotShop 7564,00 Lącza optyczne ,96 Sieć LAN i VolP ,24 Serwery i programy obiegu dokumentów ,20 Podpis cyfrowy 8784,00 Komputery, skanery, UPS, serwer WWW ,00 Programy antywirusowe 3660,00 Studium wykonalności 9000,00 5 Projekt nr. Z/2.06/I/1.5/726/05 E-powiat zamojski w społeczeństwie informacyjnym, Zamość 2005 r. 18

19 Spis kosztów Projekt sieci LAN 9662,00 Promocja projektu 18056,00 Razem wartość projektu ,88 Planowane rezultaty Ostatecznymi odbiorcami projektu są mieszkańcy, przedsiębiorcy oraz turyści w powiecie Zamojskim. Realizacja celów projektów ma przyczynić się do uzyskania następujących efektów: trwały wzrost gospodarczy regionu uzyskany przez podniesienie atrakcyjności regionu dla inwestorów poprzez poprawę obsługi administracyjnej; trwały wzrost gospodarczy regionu poprzez tworzenie nowych firm i miejsc pracy w oparciu o technologie teleinformatyczne; ochrona i poprawa środowiska poprzez redukcję zuŝywanego w powiecie papieru oraz zuŝycie przez petentów paliwa na dojazd do urzędów; przeciwdziałanie procesowi wykluczenia cyfrowego społeczeństwa. Rezultaty projektu naleŝy podzielić na rezultaty bezpośrednie dla Urzędu oraz rezultaty długofalowe, o szerokim oddziaływaniu na region. W wyniku realizacji projektu uzyskuje się następujące bezpośrednie efekty dotyczące działalności Urzędu: ograniczenie kosztów działania Urzędu wynikające z oszczędności czasowych, kosztowych i materiałowych; podniesienie kwalifikacji pracowników urzędu; usprawnienie pracy urzędu; zwiększenie wydajności pracy urzędu; zwiększenie bezpieczeństwa obiegu, przetwarzania i przechowywania dokumentów i danych. 6 System elektronicznego obiegu dokumentów waŝna składowa projektu E-powiat Zamojski w społeczeństwie informacyjnym Wprowadzenie systemu realizującego elektroniczny obieg dokumentów pomiędzy komórkami urzędu lub pomiędzy urzędami z pewnością podniesie efektywność pracy i usprawni pracę, a poza tym przyspieszy bieg spraw. Jako naleŝy wymienić: budowę elektronicznego archiwum dokumentów zawierającego szereg dokumentów; ciągłe poszerzanie moŝliwych do realizowania usług drogą elektroniczną; budowa kiosków informacyjnych. Odpowiednia platforma informatyczna moŝe wspierać wymianę informacji pomiędzy poszczególnymi urzędami. Grupami docelowymi, a zarazem beneficjantami będą zarówno urzędy ze swoimi pracownikami, którym to system ułatwi znacznie pracę, mieszkańcy, którzy uzyskają lepszą obsługę ze strony pracowników urzędów oraz firmy, które mniej energii i czasu będą poświęcać na sprawy formalne, fiskalne i inne podobne. Dzięki takiemu systemowi obiegu dokumentów pracownicy uzyskają moŝliwość pracy nad wszystkimi sprawami w jednym miejscu bez konieczności przemieszczanie się. Dokumenty na kaŝdym etapie przetwarzania sprawy mieszkańca nie wychodzą poza system, co przyspiesza obsługę i nie stwarza warunków np. do zaginięcia korespondencji. Ponadto system taki zapewnia kompleksową obsługę dokumentów i nie wymaga uruchamiania zewnętrznych aplikacji, umoŝliwia teŝ drukowanie dokumentów. Natychmiastowość przesyłania dokumentów pozwala na tworzenie raportów opartych na stanie bieŝącym bez konieczności oczekiwania na dotarcie dokumentów do adresata czy spłynięcia rezultatów załatwiania sprawy. RównieŜ problem omyłek i błędów będzie odgrywał mniejszą rolę, poniewaŝ na kaŝdym etapie kopie pism i korespondencji będą trafiały do elektronicznego archiwum, skąd będzie je moŝna pobrać w celu analizy, który z urzędników popełnił błąd

20 WaŜnym zagadnieniem z punktu widzenia działalności urzędu i jego wiarygodności jest problem bezpieczeństwa danych i informacji. Dzięki takiemu systemowi wszystkie dane są zgromadzone na jednym serwerze w jednym miejscu, systematycznie wykonywane są kopie zapasowe wszystkich danych, co zapewnia ciągłość realizacji procesów i całkowitą kontrolę nad danymi w bazie. Dostęp do danych powinien być zorganizowany za pomocą logowania się pracowników do systemu za pomocą loginu i hasła lub np. danych biometrycznych. KaŜdy pracownik lub inna osoba upowaŝniona do dostępu do danych systemu miałaby dostęp jedynie do danych dla niego niezbędnych i koniecznych w pracy. Zminimalizowałoby to moŝliwość omyłkowego usunięcia lub wprowadzenia błędu do dokumentów, a w razie wyjaśniania zaniedbań zawęziłoby krąg podejrzanych. Analizy i symulacje pokazują, Ŝe zainstalowanie i wdroŝenie w urzędach systemu elektronicznego obiegu dokumentów pozwala na oszczędności materiałów biurowych i kosztów o nawet 60%, pozwalają na przyspieszenie rozpatrywania spraw o 35%, a do tego wszystkiego dzięki prostemu i szybkiemu dostępowi do wszystkich danych o sprawie, urzędnik jest w stanie w krótszym czasie podjąć kaŝdą decyzję. 7 Współpraca instytucji administracji publicznej na terenie powiatu Aby zrealizować w pełni program E-powiat Zamojski w społeczeństwie informacyjnym naleŝy załoŝyć współpracę wszystkich urzędów administracji. Współpraca ta opierać się powinna na stworzeniu wspólnej platformy cyfrowej oferującej wskazanym instytucją: działania w zakresie wymiany dokumentów elektronicznych, w tym wniosków, deklaracji, zgłoszeń, pytań itp; określony dostęp do wspólnej bazy danych zawierającej niezbędne informację takie jak dane statystyczne, dane związane z nieruchomościami, dane podatkowe itp; współpracę w zakresie informowania mieszkańców powiatu, miasta i gmin; WaŜnym aspektem w zakresie informatyzacji jest włączenie do współpracy Urzędów Gmin znajdujących się na terenie powiatu. Ma to na celu pośrednie dotarcie do mieszkańców oraz umoŝliwienie im korzystanie z programu e- administracji w pełnym wydaniu. Udostępnienie w regionie poprzez Urzędy Gmin nowoczesnych technologii związanych z administracją publiczną wpłynie na prace zarówno urzędów znajdujących się w danych gminach jak równieŝ urzędów powiatowych. Główną zaletą centralizacji postępowań w zakresie administracji jest wzrost szybkości załatwiania spraw, zwiększenie niezawodności urzędów administracji publicznej oraz wzrost zadowolenia mieszkańców z działań administracji. Szybki dostęp pracowników urzędu do informacji związanej z regionem, informacji organizacyjnej czy prawnej spowoduje wzrost efektywności pracy. Odpowiednie informacje oczywiście muszą być zabezpieczone systemem dostępu, odpowiednie osoby mogą mieć dostęp do informacji niejawnych. Informacje jawne powinny być udostępniane uŝytkownikom systemu danych. Połączenie działań e-administracji wszystkich urzędów zaowocuje stworzeniem systemu obiegu dokumentów, który umoŝliwiać będzie załatwienie sprawy związanej z działaniem urzędu z dowolnego miejsca z dostępem do Internetu. Widzimy zatem jak waŝny jest aspekt zapewnienia dostępu do technologii informatycznych mieszkańcom. Zapewniając dostęp do Internetu w większości gospodarstw oraz wprowadzenie w pracy urzędów administracji publicznej najnowszych technologii informatycznych ma na celu budowę nowoczesnej infrastruktury relacji mieszkańców z urzędnikami państwowymi. W związku z moŝliwością podjęcia współpracy w zakresie wprowadzanie strategii informatyzacji społeczeństwa przez wszystkie instytucie administracji publicznej, zakłada się moŝliwość wspólnego występowanie tychŝe instytucji w celu osiągnięcia niezbędnych dotacji z funduszów przeznaczonych na powyŝsze cele. Połączenie sił oraz niezbędnych działań w tym zakresie niewątpliwie wpłynie na jakość zgłaszanych programów oraz na ich zasięg co zaowocuje wynikami urzędów administracji związanych z pozyskiwaniem dofinansowania. Wspólne działania urzędów powiatowych, miejskich oraz gminnych to integracja dąŝeń do zapewnienia wzrostu informatycznego, a tym samym gospodarczego oraz intelektualnego. Bibliografia Biuletyn Informacji Publicznej. Informatyzacja administracji. Michał Bernaczyk, Mariusz Jabłoński, Krzysztof Wygoda. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 20

21 Biuletyn Informacji Publicznej. Informatyzacja administracji. Michał Bernaczyk, Mariusz Jabłoński, Krzysztof Wygoda. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2005 Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne Dz. U. z 2005 r. Nr 64, poz. 565 Sprawozdanie z konferencji: Ewidencje i Rejestry w Administracji Publicznej. Integracja platform elektronicznych 2 marca 2005r. Instytut IBIB, Warszawa. Plan Informatyzacji Państwa na lata Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Podsekretarz Stanu Dr inŝ. G. Bliźniuk. 18 styczeń 2007 r. Standardy eeurope nadal poza naszym zasięgiem. Anna Kniaź, PC Kurier 13/2002 Rząd chce przełamać impas w informatyzacji. Krzysztof Polak, Gazeta prawna NR 38 (1908) Systemy informatyczne w administracji celnej. Biuletyn Informacji Publicznej. NajwyŜsza Izba Kontroli. Informatyzacja/19/2005, Październik 2005r. Informatyzacja administracji publicznej. enews Społeczeństwo, 23 września 2002; nr 37 Stan prac nad standardami interoperacyjności. Dr inŝ. G. Bliźniuk. MSWiA, Zakopane r. Projekt nr. Z/2.06/I/1.5/726/05 E-powiat zamojski w społeczeństwie informacyjnym, Zamość 2005 r. ( r.) 21

22 Patrycja Mulawa 1 Paulina Chmiel 2 WYKORZYSTANIE WSPÓŁCZESNYCH METOD TERAPEUTYCZNYCH W PROCESIE RESOCJALIZACJI Jeśli potrafię przekonać, potrafię poruszyć wszechświat Frederick Douglas 3 Istnieje wiele definicji pojęcia resocjalizacja, jak teŝ płaszczyzn jej oddziaływania w strukturze behawioralno poznawczej jednostki niedostosowanej społecznie. Z jednej strony, proces resocjalizacji moŝna rozpatrywać jako tresurę i trening oparty na bazie teorii uczenia się, kar i nagród, wzmacniania pozytywnego i wygaszania. Z drugiej strony na proces powtórnej socjalizacji naleŝy spojrzeć jak na rozwój potencjału człowieka. Oba podejścia zwracają uwagę na sens samej resocjalizacji, innymi słowy reintegracji społecznej. Mianowicie chodzi o wywołanie zmian w strukturze osobowości człowieka, rozwijania tejŝe osobowości, a w efekcie przygotowania go do pełnienia określonych ról w społeczeństwie. Resocjalizacja to oddziaływanie wychowawcze na jednostkę źle przystosowaną do Ŝycia społecznego, a takŝe celowy i zorganizowany proces uspołecznienia osób, które uzewnętrzniły swą asocjalność. 4 Cz. Czapów i S. Jedlewski wyjaśniają, Ŝe ( ) proces wykolejenia społecznego jest to ( ) proces uczenia się wykolejającego, stąd socjalizacja młodzieŝy wykolejonej społecznie musi polegać m.in. na oduczeniu się tego, czego się nauczyło. 5 Chodzi więc o to, aby zmienić pomysł na Ŝycie oraz postawy osadzonego na takie, które byłyby zgodne z obowiązującymi i oczekiwanymi standardami społecznymi. Zatem zmiana zachowań jednostki moŝe nastąpić na skutek określonych działań i przemyśleń osobistych, bez celowej interwencji korekcyjnej więzienia. NaleŜy zwrócić równieŝ uwagę na konieczność spełnienia tego warunku, gdy mówimy o skutecznych oddziaływaniach resocjalizacyjnych. 6 Przyjmując, Ŝe działalność resocjalizacyjna jest procesem identyfikowania rozwoju osobowości, naleŝy zwrócić szczególną uwagę na kwestię kształcenia samych wychowanków. Nauczanie resocjalizujące nie tylko zapewnia przyrost wiedzy, rozwój pewnych umiejętności, moŝliwość znalezienia pracy, ale pomoc w procesie wtórnej adaptacji do społeczeństwa. Tak więc cele dydaktyczne w resocjalizacji obejmują wszystkie sfery osobowości skazanego: poznawczą, emocjonalno-motywacyjną i behawioralną. 7 Swoistym odpowiednikiem tych załoŝeń jest Arteterapia - system działań stosowanych nie tylko wobec osób chorych, ale takŝe jednostek o zaburzonym rozwoju lub poszukujących rozwiązań sytuacji trudnych, równieŝ do osób pozostających w obrębie patologii społecznej, a więc dotkniętych nałogami, pozbawionych wolności, objętych głębszymi wykolejeniami, objawiających cechy zaawansowanej psychopatii. 8 Arteterapia pełni następujące funkcje: rekreacyjną, która ma na celu tworzenie odpowiednich warunków wypoczynku, sprzyjających nabraniu nowych sił pomocnych w przezwycięŝaniu problemu, edukacyjną - dostarczenie osadzonym dodatkowych wiadomości przydatnych do reinterpretacji sensu i celu Ŝycia oraz korekcyjną - przekształcanie szkodliwych mechanizmów na bardziej wartościowe. 9 1 Patrycja Mulawa, studentka II roku kierunku Pedagogika w WSZiA w Zamościu. Studenckie Koło Naukowe Młodych Pedagogów. Opiekun dr Beata Maria Nowak. 2 Paulina Chmiel, studentka II roku kierunku Pedagogika w WSZiA w Zamościu. Studenckie Koło Młodych Pedagogów. Opiekun dr Beata Maria Nowak. 3 K. Barnes, Wywieranie wpływu. Ćwiczenia, Wyd. GWP, Gdańsk 2005, s P. Szczepański, Kara pozbawienia wolności a wychowanie, Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Uniwersytet Warszawski, Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji, Warszawa 2003, s Cz. Czapów, S. Jedleński, Pedagogika resocjalizacyjna, Warszawa 1971, s H. Machel, Sens i bezsens resocjalizacji penitencjarnej casus polski. Studium penitencjarno-pedagogiczne, Oficyna Wydawnicza NOVUM, Kraków 2006, s A. Konon-Kol, P. Szczepaniak, W poszukiwaniu modelu edukacji resocjalizacyjnej. Przegląd doświadczeń w USA i w Polsce, Przegląd Więziennictwa Polskiego, Warszawa 1998, s E. J. Konieczna, Arteterapia w teorii i praktyce, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2004, s Ibidem, s