msp.krakow.pl 32 ISSN X INFORMATOR DLA PRZEDSIĘBIORCÓW kwiecień 2008

Transkrypt

1 msp.krakow.pl 32 kwiecień 2008 ISSN X INFORMATOR DLA PRZEDSIĘBIORCÓW

2 Wydział Podatków i Opłat Renta a prowadzenie działalności gospodarczej 32 kwiecień 2008 msp.krakow.pl SPIS TREŚCI WYDZIAŁ PODATKÓW I OPŁAT URZĄD MIASTA KRAKOWA Pomoc de minimis dla zakładów pracy chronionej GRODZKI URZĄD PRACY W KRAKOWIE Drenaż mózgów czy szansa do wykorzystania?...5 ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH Choroba się przedłuża? Spokojnie, jest świadczenie rehabilitacyjne...9 Jeśli już zdarzy się wypadek w pracy...10 URZĄD STATYSTYCZNY Komunikat o sytuacji społecznogospodarczej województwa małopolskiego w lutym 2007 r REDAKCJA Informator dla Przedsiębiorców msp.krakow.pl Referat ds. Rozwoju Przedsiębiorczości Wydział Strategii i Rozwoju Miasta Urząd Miasta Krakowa Pl. Wszystkich Świętych 3/ Kraków tel.: (012) , msp@um.krakow.pl Sekretarz redakcji: Anna Brydniak Opracowanie graficzne, skład, łamanie tekstu: mygraf grafika użytkowa Wybrane wskaźniki ogólnopolskie...14

3 Program pomocy de minimis Pomoc de minimis dla zakładów pracy chronionej Na podstawie art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92 tekst jedn.) prowadzący zakład pracy chronionej lub zakład aktywności zawodowej w stosunku do tego zakładu zwolniony jest m. in. z podatku od nieruchomości, rolnego, leśnego, od podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych opłat. Środki z tych zwolnień w 90% przekazywane są na odrębne konto Zakładowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (ZFRON), do utworzenia którego zobowiązany jest każdy pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej. Rodzaje wydatków oraz sposób wykorzystania środków zgromadzonych na tym koncie od dnia 1 stycznia 2008 r. reguluje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2007 r. w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr. 245, poz. 1810). Przed dniem akcesji Polski do UE samo nabycie prawa do zwolnienia z podatków i opłat traktowane było jako pomoc publiczna. Zgodnie z obowiązującymi przepisami dniem udzielenia pomocy w tym wypadku był dzień, w którym upływał termin do złożenia deklaracji lub innego dokumentu określającego wartość tej pomocy. Z chwilą wejścia w życie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy de minimis przedsiębiorcom prowadzącym zakłady pracy chronionej (Dz. U. Nr 98, poz. 989 z późn. zm.) dniem udzielenia pomocy de minimis stał się dzień wydatkowania środków zgromadzonych na koncie ZFRON. Warunkiem uznania wydatkowanych środków jako pomoc de minimis było to, aby środki zostały przeznaczone na cele enumeratywnie wyszczególnione w rozporządzeniu. Ta zasada obowiązuje do chwili obecnej, ale zasady wydatkowania środków zgromadzonych na koncie ZFRON oraz warunki uznania niektórych z nich za pomoc de minimis od dnia 1 stycznia 2008 r. określa Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2007 r., o którym mowa na wstępie. Katalog wydatków stanowiący pomoc de minimis zawarty jest w 2 Rozporządzenia. Pomoc de minimis to pomoc, która jest zgodna z warunkami Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L 379 z r.). W sytuacji kiedy wydatek poniesiony ze środków funduszu stanowi pomoc de minimis, zgodnie z 9 rozporządzenia, przedsiębiorca musi uzyskać od właściwego organu stosowne zaświadczenie poświadczające charakter i wysokość udzielonego wsparcia. W celu uzyskania zaświadczenia o pomocy de minimis, przedsiębiorca wraz z wnioskiem o wydanie zaświadczenia zobowiązany jest przedłożyć: 1. informację o dokonaniu wydatku kwalifikującego się do uznania go za pomoc de minimis w myśl 2 rozporządzenia; Wydział Podatków i Opłat 2. wszystkie zaświadczenia o pomocy de minimis jaką otrzymał w bieżącym roku kalendarzowym oraz dwóch latach poprzedzających rok bieżący lub oświadczenie o nieotrzymaniu pomocy de minimis w tym okresie; 3. informację o każdej innej pomocy jaką otrzymał w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowanych na dany projekt z którym związana jest pomoc de minimis o poświadczenie której wnioskował;

4 Program pomocy de minimis Wydział Podatków i Opłat 4. oświadczenie, że nie jest przedsiębiorcą znajdującym się w trudnej sytuacji w rozumieniu Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (Dz. Urz. WE C 244 z ); Zakład pracy chronionej powinien przedstawić także wyciąg z konta ZFRON, co pozwoli na ustalenie czy wydatki zostały rzeczywiście poniesione ze środków funduszu. W przypadku zwolnień wynikających z art. 31 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, kwota pomocy de minimis nie może przekroczyć 81% wartości zwolnienia a dniem udzielenia pomocy jest dzień wydatkowania środków z konta ZFRON. Zaświadczenie o pomocy de minimis może być wystawione dopiero wówczas, kiedy beneficjent udokumentuje poniesione wydatki a organ wydający zaświadczenie będzie miał pewność, że zakład pracy chronionej nie przekroczył dopuszczalnego dla pomocy de minimis pułapu 1. Na każdym etapie postępowania organ wydający zaświadczenie ma prawo do przeprowadzenia dodatkowego postępowania wyjaśniającego. Zaświadczenie o pomocy de minimis uwzględnia pomoc w wysokości poniesionych wydatków (brutto) i pomoc ta jest jednocześnie przeliczana na euro według kursu z dnia wydatkowania środków z konta ZFRON. W przypadku kiedy przedsiębiorca nie złoży wszystkich wymaganych dokumentów lub z innych powodów nie jest możliwe wydanie zaświadczenia organ odmawia jego wydania. Zaświadczenia o pomocy de minimis wydawane są na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 marca 2007 r. w sprawie zaświadczeń o pomocy de minimis i pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie (Dz. U. Nr 53, poz. 354). Marzena Radzikowska tys. euro brutto dla jednego przedsiębiorcy w okresie trzech kolejnych lat kalendarzowych lub 100 tys. euro brutto dla przedsiębiorcy prowadzącego działalność w sektorze transportu drogowego.

5 Drenaż mózgów czy szansa do wykorzystania? Drenaż mózgów czy szansa do wykorzystania? Drenaż mózgów: ściąganie specjalistów wysokiej klasy do innego kraju, poprzez zapewnienie im tam lepszych warunków pracy i płacy. Tyle definicja. Opisuje ona w sposób dość czytelny omawiane zjawisko. Aby jednak odpowiedzieć na pytania zawarte w temacie, należy poddać zawarte w niej elementy głębszej analizie. Czym jest zatem ściąganie specjalistów wysokiej klasy? Mamy tu do czynienia przynajmniej z dwoma zjawiskami. Pierwsze (starsze) to udzielenie wiz oraz zezwoleń na wykonanie pracy w sposób wybiórczy. Administracje poszczególnych krajów w dbałości o rozwój rodzinnych gałęzi gospodarki stosowały i stosują politykę różnorakich zachęt adresowanych do obywateli innych krajów. Zachęty te zresztą mogą przyjmować różne formy. Od najprostszych, czyli udzielaniu wiz i zezwoleń na pracę po oferowaniu wybitnym studentom stypendiów naukowych wraz z propozycją zatrudnienia w renomowanych firmach. Znana na całym świecie amerykańska loteria wizowa może określać, poza poziomem kwalifikacji czy profesjami, dodatkowe kryteria jak: sytuację rodzinną, wiek itp. w zależności od potrzeb rynku pracy jak i ogólnej polityki kraju. Działania tego typu mogą być podejmowane przez gospodarki mocniejsze w stosunku do gospodarek słabszych. Zdarza się jednak, że nawet w wysoko rozwiniętych krajach pewne gałęzie gospodarcze funkcjonują na różnych poziomach zaawansowania. W takich przypadkach odnotować można równoległe przepływy specjalistów to znaczy obserwujemy tu ruch w dwie strony jeśli chodzi o państwa natomiast dominantą stają się sektory do których odnotowujemy przypływ lub sektory z których odpływ ma miejsce. Omawiając w dalszym ciągu ten element definicji (ściąganie specjalistów wysokiej klasy), nie można pominąć cezury czasu na jaki to ściganie jest oznaczone. Ma ona bowiem fundamentalne znaczenie dla kraju, z którego odpływ następuje. W przypadku krótkoterminowych wyjazdów zagranicznych, powiedzmy rok czy dwa lata, z punktu widzenia interesów kraju rodzimego, wyjazdy takie należy ocenić jako pozytyw. Jeśli wykonywana praca jest zgodna z kwalifikacjami wiąże się w sposób oczywisty z nabyciem nowych umiejętności, poznaniu nowych technologii, trendów w technologii, organizacji pracy, a więc szeroko rozumianego doświadczenia możliwego do wykorzystania w rodzimym kraju. Problem zaczyna się przy dłuższych pobytach na emigracji: kilku, kilkunastoletnich. Następuje w tych przypadkach erozja więzi międzyludzkich. Dotychczasowe są wypierane przez nowe, przyjmowane są nowe wzorce kulturowe (czasem lepsze, czasem gorsze). Odnalezienie się na nowo w kraju ojczystym staje bardzo trudne jeśli nie niemożliwe. Cena jaką trzeba więc zapłacić za tak długie odizolowanie może okazać się bardzo wysoka. W przypadku stałej emigracji wysoko wykwalifikowanych kadr sytuacja, przynajmniej dla gospodarki kraju z którego emigracja ma miejsce, wydaje się być jednoznacznie negatywna. Wydaje się być jednoznaczna, ale czy w istocie tak jest? Można sobie wyobrazić sytuację, w której grupa specjalistów w danej dziedzinie jest tak nieliczna, że odpływ pojedynczych nawet jednostek stanowi dla gospodarki istotny uszczerbek. Może i są takie dziedziny, ale w większości przypadków sytuacja taka jest raczej teoretyczna. W większości przypadków odnotować należy zjawisko odwrotne to znaczy bądź nadmiar kadr i tu wchodzimy w zjawisko bezrobocia, bądź warunki samorealizacji ekonomicznej czy zawodowej są na tak niskim poziomie, że mowa o utracie specjalistów przez daną gospodarkę narodowa staje się nadużyciem. GRODZKI URZĄD PRACY

6 Drenaż mózgów czy szansa do wykorzystania? GRODZKI URZĄD PRACY W takim przypadku występuje brak korelacji wewnątrz kraju pomiędzy produkcją specjalistów przez wyższe uczelnie, a możliwością wchłaniania ich przez gospodarkę narodową. Owszem bezrobocie wśród młodych ludzi jest problemem w niektórych wysoko rozwiniętych krajów starej Unii np. we Francji, jednakże tam wśród zatrudnionych udział wysokiej klasy specjalistów jest na tyle duży, że trudno go znacząco zwiększyć. To zupełnie inny etap rozwoju niż ten, na którym znajdują się kraje nowo przyjęte, w tym Polska. W przytoczonej definicji jest mowa o specjalistach wysokiej klasy. Jest to pojęcie o tyle czytelne co nieostre. Kim oni są? Kogo należy uznać za specjalistę? Czy jest to człowiek legitymujący się uznanymi przez środowisko indywidualnymi osiągnięciami, czy człowiek legitymujący się formalnym wykształceniem np. uniwersyteckim. A może jest to świetny fachowiec z wykształceniem zawodowym np. hydraulik, spawacz, budowlaniec. Do jakiego momentu mówimy o drenażu mózgów, a od jakiego po prostu o emigracji zarobkowej osób, które w swoim kraju nie mogą znaleźć satysfakcjonującej ich pracy. Logiczną odpowiedzią na tak postawione pytanie staje się sytuacja wewnątrz krajów, do których emigracja ma miejsce. Może się bowiem okazać, że deficyt bardzo dobrych spawaczy jest na tyle głęboki, że osoby reprezentujące ten zawód będą traktowane jak wysokiej klasy specjaliści. W innym zaś kraju przy ich nadmiarze, traktowane będzie jako jeden z zawodów koniecznych wprawdzie do funkcjonowania gospodarki, ale nikt nie będzie traktował go w sposób wyjątkowy. Jak się wydaje logika ta ma zastosowanie również do osób z wyższym wykształceniem. Jeśli w danym kraju mamy do czynienia z niedoborem np. personelu medycznego to nawet lekarz stażysta będzie bardzo atrakcyjnym kandydatem do pracy. Gdzie indziej, aby mieć szansę na zatrudnienie w tym samym zawodzie trzeba będzie spełnić o wiele ostrzejsze kryteria. Idąc tym tropem jawi się nam taki oto obraz: w zależności od sytuacji na rynku pracy kraju do którego emigracja występuje te same osoby mogą być uznane za specjalistów o których się walczy, bądź migrantami szukającymi swego miejsca poza krajem ojczystym, gotowymi podjąć jakiekolwiek zatrudnienie. Jak więc widać do tego samego człowieka można zastosować przywołaną na wstępie definicję drenażu mózgów jak i określić jego sytuację jako zwykłego emigranta zarobkowego. Wróćmy do definicji. Mówi ona o ściąganiu specjalistów do innego kraju. Czy w istocie w dzisiejszej rzeczywistości warunkiem koniecznym przejęcia przez gospodarkę innego kraju obywateli innych państw jest fizyczne przemieszczanie się tych drugich? W warunkach globalizacji, swobodnego przepływu kapitału normalnym już zjawiskiem jest lokowanie się firm w krajach innych niż macierzysty. Chcąc skorzystać z pracy specjalistów zagranicznych można przecież przenieść miejsce produkcji lub świadczenia usług do wybranego kraju biorąc pod uwagę wszelkie parametry mające wpływ na opłacalność tej inwestycji. Robi się tu wyłom logiczny w przytoczonej definicji, która migrację pojmuje jako jeden z warunków drenażu mózgów. Jest to zjawisko, którego nie należy pomijać przy rozważaniach na ten temat, tym bardziej, że gospodarka światowa zmierza w kierunku ponadnarodowych korporacji gospodarczych. Zajmijmy się teraz drugim członem definicji tj. zapewnienie im (specjalistom) lepszych warunków pracy i płacy, a w szczególności sformułowaniu lepszych warunków pracy. Naturalną sytuacją jest, że uzyskana w trakcie wieloletniej edukacji, studiów, badań wiedzę chce się wprowadzić w życie i osiągać z niej profity. Szanse takie mogą dać dobrze i bardzo dobrze funkcjonujące organizmy gospodarcze. Im wyższa świadomość, ambicje poszczególnych osób tym bardziej precyzyjne poszukiwanie takich warunków, które oczeki-

7 Drenaż mózgów czy szansa do wykorzystania? wania te mogą spełnić. Między wysoko rozwiniętymi gospodarkami należy raczej mówić o wymianie mózgów niż o drenażu. Kraje o niższym poziomie rozwoju częstokroć dla wybranych specjalistów w ogóle nie mogą spełnić warunków na miarę ich oczekiwań. Jakiekolwiek kontestowanie migracji w takich przypadkach stanowić może przejaw marnotrawstwa intelektualnego. Samo zjawisko oczywiście należy obserwować i jednocześnie wyciągać wnioski. Jak mało które pokazuje słabe dziedziny gospodarki, z której obserwowany jest odpływ ludzi, Powinno to dać asumpt do przeciwdziałania tym niekorzystnym zjawiskom poprzez wsparcie rozwoju technologicznego, a zatem podniesienie wzrostu konkurencyjności. W konsekwencji kraje dziś netto emigracyjne w ciągu kilku lat mogą stać się netto imigracyjnymi. Eksperci zastanawiają się już dziś co się stanie po powrocie dzisiejszych emigrantów. Fala powrotów nie jest rzeczą niewyobrażalną, może nie od razu na poziomie np. 1,7 mln osób jak w przypadku Polski ale na przestrzeni kilku czy kilkunastu lat zjawisko to może zaistnieć. Nie oznacza to oczywiście, że wrócą wszyscy i nie wyjedzie nikt. Prawo do migracji i sama migracja jest przypisana wolności człowieka, jego chęci poznawania świata z jego dobrymi i gorszymi stronami, realizacji własnych ambicji choćby to miało miejsce w innym mieście, kraju czy na innym kontynencie. Lekarstwem zaś na uzdrowienie osłabionej gospodarki w wyniku odpływu najwartościowszych jednostek jest dbałość o jej dobrą kondycję, natomiast państwo winno ukierunkować swą politykę na podniesienie jakości życia swoich obywateli. Jedynie ta droga może zastąpić zjawisko drenażu mózgów zjawiskiem wymiany mózgów. Reasumując można pokusić się o sformułowanie następujących wniosków: 1. Proces migracji uznać można za naturalny sposób wyrównania niedoborów demograficznych i neutralizowanie ich skutków. Swoboda podróżowania i podejmowania pracy w całej Europie ma ogromne znaczenie dla konkurencyjności UE., zwiększa też szansę awansu gospodarczego krajów biedniejszych oraz sprzyja wyrównaniu różnic w poziomie życia. 2. Nie ma uzasadnienia utrzymania ograniczeń na rynkach pracy w krajach bogatych UE. Dowód stanowią kraje, które tych ograniczeń wewnątrz Unii nie stosują. 3. Głównymi przyczynami emigracji jest brak miejsc pracy. Duże znaczenie mają również różnice w poziomie wynagrodzeń. Zauważyć należy, że swoboda przepływu towarów i usług doprowadziła praktycznie do wyrównania cen wewnątrz Unii co niestety nie przekłada się na poziom wynagrodzenia. 4. Na emigrację zarobkową udają się zarówno osoby o wysokich kwalifikacjach (lekarze, inżynierowie, ekonomiści) jak i robotnicy i pracownicy fizyczni. 5. Jak w przypadku Polski, emigracja zarobkowa poprawia sytuację na krajowym rynku pracy doprowadzając do rynku pracobiorców w miejsce rynku pracodawców. Sytuacja ta wymusza postęp technologiczny, postęp w zarządzaniu przedsiębiorstw, a tym samym prowadzi do wzrostu ich konkurencyjności w obrocie międzynarodowym. 6. Ponieważ w większości przypadków mamy do czynienia z emigracją krótkookresową, a w takim przypadku pieniądze zarobione na emigracji wydawane są głównie w kraju ojczystym. Zyskuje więc na emigracji i gospodarka. Ponadto powracający do kraju emigranci przynoszą wyższą kulturę biznesu przejętą od przedsiębiorców zagranicznych. Powroty emigrantów przyczyniają się do większej aktywności społecznej. Są oni GRODZKI URZĄD PRACY

8 Drenaż mózgów czy szansa do wykorzystania? GRODZKI URZĄD PRACY z reguły bardziej otwarci na świat i lepiej przygotowani do potrzeb ciągle zmieniającego się rynku pracy. 7. Nie wszyscy emigranci znajdują lepszy byt zagranicą. Niektórzy wracają, gdyż przystosowanie się do nowego środowiska przerosło ich możliwości. 8. Zbyt duży odpływ wysoko kwalifikowanych specjalistów cenionych z punktu widzenia gospodarki może stanowić dla niej zagrożenie. Tym większa strata im większej grupy dotyczy emigracja na stałe. 9. Aby zapobiegać wyjazdom na stałe ludzi dynamicznych, wykształconych i gotowych do ryzyka należy stworzyć im realne alternatywy dla wyjazdu. 10. W przyszłości emigrację zarobkową hamować będą procesy związane ze zmniejszającymi się dysproporcjami w wynagrodzeniach za podobną pracę. 11. Migracja będzie istniała zawsze, ale podłożem decyzji o emigracji będą sprawy związane z ambicjami osobistymi, a nie przymus ekonomiczny. Waldemar Jakubas Grodzki Urząd Pracy w Krakowie ul. Wąwozowa Kraków

9 Choroba się przedłuża? Choroba się przedłuża? Spokojnie, jest świadczenie rehabilitacyjne Świadczenie rehabilitacyjne może dostać osoba, która po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal jest chora, ale dalsze leczenie lub rehabilitacja dają jej szanse na odzyskanie zdolności do pracy. Zasiłek chorobowy może trwać do 182 dni, a w wypadku gruźlicy do 270 dni. Po upływie tego czasu można się starać o świadczenie rehabilitacyjne. W takim wypadku jeśli ubezpieczony jest nadal niezdolny do pracy, ale rokuje powrót do niej, lekarz orzecznik orzeka o jego stanie zdrowia i składają wniosek o świadczenie rehabilitacyjne. Jest to druk NP-7. Ponadto do tego wniosku o świadczenie rehabilitacyjne powinien być złożony druk N-10, który jest wystawiany przez pracodawcę oraz zaświadczenie o stanie zdrowia ubezpieczonego, to jest druk N-9. To są podstawowe dokumenty, które należy złożyć, ubiegając się o świadczenie rehabilitacyjne wyjaśnia Elżbieta Fijor z centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. O stanie zdrowia i konieczności przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych właściwy ze względu na miejsce zamieszkania ubezpieczonego. Wniosek wraz z kompletną dokumentacją ubezpieczony powinien złożyć w oddziale ZUS właściwym ze względu na siedzibę płatnika składek, a jeżeli ubiega się o świadczenie rehabilitacyjne po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, to w oddziale ZUS właściwym ze względu na miejsce zamieszkania zaznacza Elżbieta Fijor. Świadczenie rehabilitacyjne może być przyznane maksymalnie na 12 miesięcy. Ubezpieczony ma prawo odwołać się od orzeczenia lekarza, może to zrobić w ciągu 14 dni. Również w ciągu 14 dni od wydania orzeczenia prezes ZUS ma prawo wnieść zarzut wadliwości. Jeżeli nie zostanie wniesiony ani sprzeciw, ani zarzut wadliwości orzeczenie staje się prawomocne. Na jego podstawie ZUS wydaje decyzję wyjaśnia dalej Elżbieta Fijor. Świadczenie rehabilitacyjne jest świadczeniem, które przysługuje w wysokości 90% podstawy wymiaru zasiłku przez okres pierwszych 3 miesięcy. Za pozostały okres ubezpieczony otrzymuje świadczenie w wysokości 75% tłumaczy Elżbieta Fijoł. Świadczenie w wysokości 100% jest wypłacane wtedy, gdy ta niezdolność do pracy przypada na okres ciąży. W takim wypadku wymagane jest zaświadczenie lekarskie, potwierdzające ciążę. Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobom uprawnionym do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego. Osoba, która pobiera świadczenie rehabilitacyjne nie może pracować ani w inny sposób dorabiać. Jakiekolwiek zajęcie zarobkowe pozbawi ją prawa do świadczenia. Materiały źródłowe ZUS ZUS

10 Wypadek przy pracy Jeśli już zdarzy się wypadek w pracy ZUS 10 Jednorazowe odszkodowanie, renta z tytułu niezdolności do pracy, renta szkoleniowa, renta rodzinna wszystkie te świadczenia mogą mieć jeden mianownik: wypadek przy pracy. W poprzednim odcinku naszego cyklu pisaliśmy o zasadach rządzących naliczaniem składek na ubezpieczenie wypadkowe, teraz przyjrzymy się świadczeniom przysługującym osobie, której zdarzył się wypadek w pracy lub jego rodzinie. Za wypadek przy pracy uważa się zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą. Innymi słowy, pracownik, któremu przydarzyło się nieszczęście może starać się o świadczenie wypadkowe jeśli wykonywał pracę w miejscu zatrudnienia lub też jeśli pozostawał w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy, a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy. Na świadczenie mogą jednak liczyć nie tylko osoby zatrudnione na umowę o pracę. Osoby prowadzące działalność gospodarczą również są objęte takim ubezpieczeniem i świadczeniami wynikającymi z ubezpieczenia wypadkowego. Tak samo rzecz się ma z osobami prowadzącymi współpracę lub pracujące na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia. Ubezpieczeniem takim są też objęci posłowie i senatorowie, a także osoby uprawiające sport w trakcie zawodów lub treningów, o ile uległy takim zdarzeniom. wylicza Wiesława Lempska z Centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Bywa że wypadek zdarzy się nie w pracy, ale ma jednak związek z wykonywanym zawodem. Chodzi na przykład o wypadek w czasie podróży służbowej, podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony, albo przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe w takich sytuacjach osobie ubezpieczonej także przysługują świadczenia. Odszkodowanie czy renta Na jakie świadczenia może więc liczyć osoba, która uległa wypadkowi przy pracy lub wypadkowi zrównanemu z wypadkiem przy pracy? Jednorazowe odszkodowanie dla osoby ubezpieczonej, a w przypadku wypadku śmiertelnego również jednorazowe odszkodowanie, należy się członkom rodziny osoby zmarłej Takim świadczeniem jest też renta z tytułu niezdolności do pracy, renta szkoleniowa, renta rodzinna dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, jest to dodatek do renty rodzinnej, chodzi tutaj o dodatek dla sieroty zupełnej, oraz dodatek pielęgnacyjny wyjaśnia Wiesława Lempska. Identyczne świadczenia można uzyskać z tytułu choroby zawodowej. Należy jednak pamiętać, że składając wniosek o przyznanie świadczenia z tytułu choroby zawodowej konieczne jest przedłożenie decyzji państwowego inspektora sanitarnego, w której będzie stwierdzona choroba zawodowa. Wysokość świadczenia z tytułu wypadku zależy od wysokości zarobków i stażu pracy. W sytuacji zwykłej renty dla osoby, która jest chora musi ona udowodnić pięcioletni okres składkowy i nieskładkowy. Natomiast w przypadku rent wypadkowych taka osoba może ulec wypadkowi nawet w pierwszym dniu swojej pracy i wtedy też może liczyć na świadczenia tłumaczy Wiesława Lempska. Jakie dokumenty? Podstawowym dokumentem, jaki trzeba złożyć ubiegając się o rentę z tytułu wypadku przy pracy jest protokół ustalania okoliczności

11 Wypadek przy pracy i przyczyn wypadku. Dokument ten wystawia pracodawca. Do tego wniosku należy również dołączyć zaświadczenie o stanie naszego zdrowia na druku N-9. Pracodawca powinien też załączyć wszelkie inne dokumenty dotyczące samych okoliczności tego zdarzenia, oczywiście jeśli takie posiada. Jeżeli organ rentowy uzna, że są to dokumenty niewystarczające bądź istnieje jakaś niejasność, zawsze może od zakładu pracy lub osoby zainteresowanej zażądać dodatkowych wyjaśnień w celu ustalenia pełnych okoliczności wypadku tłumaczy Wiesława Lempska. Rentę z tytułu wypadku przy pracy oblicza się na podobnych zasadach jak rentę z tak zwanego ogólnego stanu zdrowia. Ale do rent wypadkowych jest tzw. gwarancja. Po obliczeniu renty w sposób tradycyjny badamy, czy ten drugi sposób nie byłby korzystniejszy dla osoby zainteresowanej. Wówczas renta z tytułu niezdolności do pracy nie może być niższa niż 80% podstawy jej wymiaru dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy, bądź 60% podstawy jej wymiaru dla osoby częściowo niezdolnej do pracy wyjaśnia Wiesława Lempska. Osoby, które pobierają renty z tytułu wypadku przy pracy bądź chorób zawodowych mogą dodatkowo pracować, ale nie mogą zarobić więcej niż wynosi ustalony limit. W przeciwnym wypadku muszą liczyć się z tym, że świadczenie zostanie zawieszone bądź zmniejszona zostanie jego wysokość Natomiast w przypadku osób, które są uprawnione do renty z tytułu choroby zawodowej lub wypadku przy pracy i jednocześnie pobierają emerytury, pobierają te świadczenia w wysokości półtorakrotnej, czyli albo całą emeryturę i do tego połowę takiej renty lub całą taką rentę i do tego połowę emerytury. Jeśli podejmą zatrudnienie, muszą się liczyć z tym, że wypłacie podlega tylko jedno z tych świadczeń, wyższe lub wybrane przez osobę zainteresowaną, a pobierając to drugie świadczenie należy liczyć się z limitami zarobków tłumaczy dalej Wiesława Lempska. Materiały źródłowe ZUS ZUS 11

12 Komunikat o sytuacji społeczno gospodarczej URZĄD STATYSTYCZNY Komunikat o sytuacji społeczno gospodarczej województwa małopolskiego w lutym 2008 r. W lutym 2008 r. sytuacja społeczno-gospodarcza województwa małopolskiego charakteryzowała się następującymi zmianami i tendencjami: Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w lutym br. wyniosło 399,2 tys. osób, czyli zwiększyło się w skali roku o 3,4% (w Polsce o 5,9%). W sektorze publicznym zatrudnionych było 48,7 tys. osób, tj. o 1,3% mniej niż przed rokiem, natomiast w sektorze prywatnym, skupiającym 87,8% ogółu (przed rokiem 87,2%), zatrudnienie wzrosło o 4,1% do poziomu 350,5 tys. osób. Według stanu w końcu lutego br. liczba bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy wyniosła 115,2 tys. osób, tj. była niższa zarówno w skali roku, jak i miesiąca, odpowiednio o: 21,8% i 1,5%. Stopa bezrobocia rejestrowanego ukształtowała się na poziomie 8,9% (rok wcześniej wynosiła 11,4%, a w styczniu br. 9,1%). Wśród województw Małopolska plasowała się na drugim miejscu, za Wielkopolską (7,9%). W kraju stopa bezrobocia wyniosła 11,5%. W lutym br. w województwie małopolskim przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 2730,04 zł i było nadal niższe od średniego w kraju (o 10,0%), ale w porównaniu z lutym 2007 r. zwiększyło się o 14,8%. Średnia płaca w Polsce wzrosła w ujęciu rocznym o 12,8% do 3032,70 zł. Najwyższe płace otrzymali pracownicy zatrudnieni w: wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, wodę (3577,97 zł), górnictwie (3394,72 zł) oraz obsłudze nieruchomości i firm (3089,52 zł), a najniższe w hotelach i restauracjach (1905,02 zł), a także w handlu i naprawach (2408,72 zł). Według wstępnych danych w lutym br. w województwie małopolskim oddano do użytkowania 1430 nowych mieszkań, czyli 12,3% mieszkań wybudowanych w Polsce. W ujęciu rocznym liczba nowych realizacji zwiększyła się o 68,6% (w kraju zanotowano wzrost o 33,7%). Deweloperzy budujący na sprzedaż lub wynajem oddali do użytkowania 823 mieszkania (57,6% ogółu), a inwestorzy indywidualni 607 mieszkań (42,4%). Rozpoczęto budowę 914 mieszkań, tj. o 44,7% mniej niż przed rokiem, w zdecydowanej większości realizowanych przez inwestorów indywidualnych (656 mieszkań 71,8%), a także na sprzedaż lub wynajem (258 mieszkań, tj. 28,2% ogółu). Od początku roku (według wstępnych danych) oddano do użytkowania 2344 mieszkania o łącznej powierzchni użytkowej wynoszącej 262,5 tys. m 2. Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania wyniosła 112,0 m 2. W odniesieniu do dwóch pierwszych miesięcy 2007 r. efekty budownictwa mieszkaniowego zwiększyły się o 21,4% Produkcja sprzedana uzyskana przez jednostki prowadzące działalność przemysłową w województwie małopolskim wyniosła w lutym br. 4644,5 mln zł i była wyższa w skali roku o 24,6%, ale w stosunku do stycznia br. obniżyła się o 3,8%. W kraju przychody ze sprzedaży produkcji przemysłowej wzrosły w ujęciu rocznym o 14,9%, a w porównaniu z ub. miesiącem o 1,6%. Wydajność pracy w przemyśle (mierzona produkcją sprzedaną na 1 zatrudnionego) w lutym br. wyniosła 25,5 tys. zł i zwiększyła się w skali roku o 21,1%. Wzrost ten spowodowany był m.in. znacznie większą dynamiką produkcji sprzedanej (o 24,6%) niż przeciętnego zatrudnienia (o 2,9%). 12

13 Komunikat o sytuacji społeczno gospodarczej W omawianym miesiącu produkcja budowlano-montażowa ukształtowała się na poziomie 335,2 mln zł, co oznacza wzrost zarówno w skali roku, jak i miesiąca, odpowiednio o: 43,8% i 53,1%. Jej udział w ogólnej kwocie przychodów ze sprzedaży budownictwa wyniósł 55,9% wobec 54,6% przed rokiem. Wydajność pracy (mierzona przychodem ze sprzedaży na 1 zatrudnionego) w budownictwie w lutym br. wyniosła 18,2 tys. zł, czyli była wyższa tak w ujęciu rocznym, jak i w odniesieniu do stycznia br., odpowiednio o: 29,4% i 37,0%. W odniesieniu do lutego 2007 r. zwiększyła się najbardziej w jednostkach wykonujących roboty budowlane wykończeniowe o 82,5% oraz zajmujących się przygotowaniem terenu pod budowę o 42,2%. Sprzedaż hurtowa prowadzona przez jednostki handlowe i niehandlowe w lutym br. osiągnęła wartość 4839,3 mln zł, czyli wzrosła zarówno w skali roku, jak i miesiąca, odpowiednio o: 31,6% i 4,3%. Sprzedaż detaliczna prowadzona przez jednostki handlowe i niehandlowe wyniosła w omawianym miesiącu 2599,1 mln zł i była wyższa w ujęciu rocznym o 14,8%, a w porównaniu ze styczniem br. wzrosła o 1,7%. W odniesieniu do lutego 2007 r. w strukturze sprzedaży detalicznej zwiększył się udział m.in.: żywności, napojów i wyrobów tytoniowych (o 1,5 pkt procentowego, tj. do poziomu 32,7%), mebli, sprzętu RTV i AGD (o 1,3 pkt do 4,8%) oraz pojazdów samochodowych, motocykli, części (o 1,2 pkt do 11,1%). Zmniejszył się natomiast udział sprzedaży w sklepach bez specjalizacji z przewagą żywności, napojów i wyrobów tytoniowych (o 7,5 pkt do 9,1%), a także prasy, książek (o 0,2 pkt do 3,2%). W końcu stycznia br. według wstępnych danych na terenie województwa małopolskiego z bazy noclegowej skorzystało 182,0 tys. osób, tj. o 4,7% więcej niż przed rokiem. Turyści zagraniczni, których było 42,9 tys., stanowili 23,6% ogółu korzystających z noclegów (w ub. roku 27,4%). Udzielono 553,1 tys. noclegów, co oznacza wzrost w ujęciu rocznym o 5,0%, w tym turystom z zagranicy 116,8 tys. noclegów (tj. mniej o 10,2%). Największą liczbę gości przyjęły hotele 93,4 tys. osób (w tym 32,7 tys. to goście z zagranicy). Wynajęto 146,3 tys. pokoi (tj. o 9,4% więcej niż w analogicznym miesiącu ub. roku), w tym 34,2% turystom zagranicznym. Z ogólnej liczby wynajętych pokoi 79,0% znajdowało się w hotelach. Wykorzystanie miejsc noclegowych w obiektach zbiorowego zakwaterowania w województwie małopolskim kształtowało się na poziomie 33,4% (przed rokiem 32,0%), a wykorzystanie pokoi 39,5% (w styczniu ub. roku 37,7%). Urząd Statystyczny ul. Kazimierza Wyki Kraków tel URZĄD STATYSTYCZNY 13

14 Wybrane wskaźniki ogólnopolskie URZĄD STATYSTYCZNY OKRESY/PERIODS A - analogiczny okres roku poprzedniego = 100 B - okres poprzedni=100 C - grudzień roku poprzedniego = 100 PKB brutto ogółem A % bezrobocia rejestrowa-nego WYBRANE WSKAŹNIKI OGÓLNOPOLSKIE Przeciętne miesięczne wynagrodzenia w gospodarce narodowej w zł in zl B w sektorze przedsiębiorstw w zł in zl towarów i usług konsumpcyjnych Wskaźniki cen produkcji budowlanomontażowej B A B C A B C 2006 I-III 105,2 17,8 2530,18 100,1 2539,55 95,1 100,6 100,0 100,1 102,2 100,3. IV-VI 105,5 15,9 2427,27 95,9 2582,33 101,7 100,8 100,9 101,0 102,3 100,8. VII-IX 106,6 15,2 2464,66 101,5 2627,53 105,3 101,4 100,2 101,2 103,0 101,3. X-XII 106,6 14,8 2662,51 108,0 2822,51 105,7 101,3 100,3 101,5 104,1 101, I-XII 106,2 14,8 2475,88 104,9 2643,92 105,1 101,0 x 101,0 102,9 x I-III 107,2 14,3 2709,14 101,8 2737,78 97,0 102,0 100,7 100,7 105,6 101,8. IV-VI 106,4 12,3 2644,34 97,6 2812,61 102,7 102,4 101,2 102,0 108,0 103,1. VII-IX 106,4 11,6 2703,41 102,2 2891,06 102,8 102,0 99,9 101,9 108,9 102,1. X-XII. 11, ,06 107,4 103,5 101,6 103,5 108,5 101, I-XII. 11, ,20 109,2 102,5 x 102,1 107,8 x I. 15, ,55 88,0 101,6 100,4 100,4 104,8 100,5 100,5 II. 14, ,48 100,9 101,9 100,3 100,7 105,6 100,8 101,3 III 107,2 14,3 2709,14 101,8 2852,71 106,1 102,5 100,5 101,1 106,5 101,0 102,3 IV. 13, ,29 97,7 102,3 100,5 101,6 107,3 101,1 103,4 V. 12, ,92 99,7 102,3 100,5 102,2 108,1 101,1 104,5 VI 106,4 12,3 2644,34 97,6 2869,69 103,3 102,6 100,0 102,2 108,7 100,9 105,4 VII. 12, ,71 100,8 102,3 99,7 101,9 108,9 100,6 106,0 VII. 11, ,97 99,7 101,5 99,6 101,6 109,0 100,6 106,6 IX 106,4 11,6 2703,41 102,2 2858,83 99,1 102,3 100,8 102,3 108,8 100,5 107,1 X. 11, ,67 103,2 103,0 100,6 103,0 108,6 100,5 107,6 XI. 11, ,01 104,8 103,6 100,7 103,7 108,6 100,2 107,8 XII. 11,4 2899,83 107,3 3246,00 105,0 104,0 100,3 104,0 108,4 100,2 108, I. 11, ,65 91,5 104,3 100,7 100,7 108,1 100,3 100,3 II. 11, ,70 102,1 104,2 100,4 101,1 107,7 100,5 100,8 14

15 PUNKTY INFORMACJI GOSPODARCZEJ URZĄD STATYSTYCZNY PUNKT OBSŁUGI PRZEDSIĘBIORCY w Centrum Administracyjnym Urzędu Miasta Krakowa ul. Wielicka 28 a (III piętro), tel.: czynne: od poniedziałku do piątku 08:00-18:00 Funkcjonuje on na mocy porozumienia pomiędzy Gminą Kraków a Urzędem Statystycznym, Izbą Skarbową i Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Istotą jego działalności jest możliwość załatwienia w jednym miejscu większości spraw związanych z uruchomieniem i prowadzeniem działalności gospodarczej. Przepływ informacji pomiędzy przedsiębiorcami a Punktem Obsługi Przedsiębiorcy jest dodatkowo wspomagany on-line, za pośrednictwem strony internetowej W jednym miejscu: wszelkie czynności ewidencyjne, nadawanie, zmiany i likwidacje numeru REGON przedsiębiorcom, udzielanie informacji na temat uzyskiwania i aktualizacji wpisu do krajowego rejestru podmiotów gospodarki narodowej REGON stanowisko Urzędu Statystycznego, przyjmowanie wniosków, informacja i doradztwo w zakresie ubezpieczeń społecznych dla osób otwierających pozarolniczą działalność gospodarczą stanowisko Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, informacja o obowiązkach przedsiębiorcy wobec Państwowej Inspekcji Pracy, oraz przyjmowanie zgłoszeń przez przedsiębiorcę pracownika do PIP, udzielanie pożyczek i poręczeń przedsiębiorcom stanowisko Małopolskiej Agencji Rozwoju Regionalnego, informacja o funduszach europejskich dla przedsiębiorców stanowisko Urzędu Miasta Krakowa oraz Małopolskiego Regionalnego Centrum Informacji Europejskiej informacja o rejestracji działalności gospodarczej, zmian w istniejących już wpisach, wykreśleń z ewidencji, pomocy w wypełnianiu odpowiednich formularzy, informacja o procedurach obowiązujących w UMK w sprawach leżących w sferze zainteresowań przedsiębiorcy w związku z działalnością gospodarczą, informacja o instrumentach wsparcia finansowego oferowanego przez instytucje i organizacje dla krakowskich przedsiębiorców, informacja o obowiązkach przedsiębiorcy wobec Urzędu Skarbowego, przyjmowanie zgłoszeń identyfikacyjnych lub aktualizacyjnych, doradztwo w zakresie klasyfikacji działalności gospodarczej według PKD. NOWOHUCKIE CENTRUM INFORMACJI w tym: Biuro Lokalne Nowa Huta, prowadzone wspólnie ze Stowarzyszeniem na Rzecz Rozwoju Nowej Huty os. Centrum B 9, tel.: forum_nh@interia.pl czynne: od poniedziałku do piątku Punkt świadczy usługi w zakresie udzielania informacji o możliwości rozpoczęcia działalności gospodarczej, wraz ze wskazaniem instytucji, do których należy się udać w celu załatwienia formalności, a także o możliwości i zasadach pozyskiwania funduszy z Unii Europejskiej i innych źródeł. Zajmuje się także szeroko pojętą współpracą z siecią informacji miejskiej i innymi instytucjami działającymi na terenie miasta Krakowa, wraz z promocją społeczną i gospodarczą Nowej Huty. 15

16 STANOWISKO INFORMACJI O FUNDUSZACH EUROPEJSKICH DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Stanowisko prowadzone wspólnie przez Urząd Miasta Krakowa oraz Małopolskie Regionalne Centrum Informacji Europejskiej (MRCIE) i ośrodek Europe Direct (ED) w Urzędzie Miasta Krakowa przy ul. Wielickiej 28 a (III piętro, stanowisko nr 3). Czynne jest od poniedziałku do piątku w godz tel.: stanowiskoue@um.krakow.pl Stanowisko specjalizuje się w informacji: na temat możliwości i warunków pozyskiwania środków finansowych z funduszy unijnych, o możliwości prowadzenia działalności gospodarczej na terenie państw UE.