System plików. Implementacja systemu plików. I. Interfejs systemu plików.
|
|
- Krzysztof Szewczyk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 1 System plików I. Interfejs systemu plików. Pojęcie pliku. Metody dostępu. Struktura katalogowa. Montowanie systemu plików. Dzielenie plików. Ochrona. II. Implementacja systemu plików. Budowa systemu plików. Implementacja systemu plików. Implementacja katalogu. Metody przydziału miejsca na dysku. Zarządzanie wolną przestrzenią. Efektywność i wydajność. Rekonstrukcja. System plików ze strukturą dziennika.
2 Pojęcie pliku Plik (file) jest logiczną jednostką magazynowania informacji w pamięci pomocniczej (magnetyczne dyski i taśmy, dyski optyczne). Plik jest ciągiem bitów, bajtów, wierszy lub rekordów, których znaczenie określa twórca pliku i jego użytkownik. W pliku można przechowywać różnego rodzaju informacje: programy źródłowe, programy wynikowe, programy wykonywalne, dane liczbowe, teksty, listy płac, obrazy grafiki komputerowej, nagrania dźwiękowe itd. Za pomocą systemu operacyjnego pliki odwzorowywane są na fizycznych urządzeniach pamięci, które charakteryzują się nieulotnością (nonvolatile devices). System plików składa się z dwu lub trzech części: Zbiór plików; Struktura katalogów do organizowania i udostępniania informacji o wszystkich plikach w systemie; W niektórych systemach występują ponadto partycje (strefy) (partitions), służące do wyodrębniania fizycznie lub logicznie wielkich zbiorów katalogów. Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 2
3 Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 3 Atrybuty pliku Nazwa symboliczna nazwa pliku jest jedyną informacją przechowywaną w postaci czytelnej dla człowieka (niektóre systemy rozróżniają wielkie i małe litery, inne zaś nie). Identyfikator pole o niepowtarzalnej wartości, zwykle liczbowej; wyodrębnia plik w całym systemie (jest to nazwa pliku w postaci nieczytelnej dla człowieka). Typ informacja potrzebna w systemach, w których rozróżnia się typy plików. Lokacja wskaźnik do urządzenia i położenia pliku na tym urządzeniu. Rozmiar atrybut zawierający bieżący rozmiar pliku (w bajtach, słowach lub blokach); może też zawierać maksymalny dopuszczalny rozmiar pliku. Ochrona informacje kontroli dostępu, służące do sprawdzania, kto może plik czytać, zapisywać, wykonywać itd. Czas, data i identyfikator użytkownika dane o czasie utworzenia pliku, ostatniej modyfikacji, ostatnim użyciu itp. Informacje o wszystkich plikach są przechowywane w strukturze katalogowej, która również rezyduje w pamięci pomocniczej.
4 Operacje plikowe Tworzenie pliku (create) niezbędne dwa kroki: (1) znalezienie miejsca na plik oraz (2) utworzenie wpisu pliku w katalogu (nazwa pliku i informacja o jego położeniu w systemie plików). Zapisywanie pliku (write) wywołanie odpowiedniej funkcji systemowej i podanie jej nazwy pliku oraz informacji, która ma być zapisana; system musi przechowywać wskaźnik pisania określający miejsce pliku, do którego będzie się odnosić kolejna operacja pisania (musi być uaktualniany podczas każdego pisania). Czytanie pliku (read) wywołanie funkcji systemowej, której podaje się nazwę pliku oraz miejsce (w pamięci operacyjnej), gdzie należy umieścić następny blok pliku; potrzebny jest wskaźnik czytania. Niektóre systemy utrzymują tylko jeden wskaźnik bieżącego położenia w pliku (current-file-position) używany zarówno do czytania, jak i pisania (oszczędność miejsca, uproszczenie systemu). Zmiana pozycji w pliku (repositioning) lub przemieszczenie w pliku (seek) nadanie określonej wartości wskaźnikowi bieżącego położenia w pliku. Usuwanie pliku (deleting) zwolnienie całej przestrzeni zajmowanej przez plik i likwidacja danego wpisu katalogowego. Skracanie pliku (truncating) ponowne ustalenie zerowej długości pliku przy niezmienionych pozostałych atrybutach. Mogą też istnieć inne operacje, jak: dopisywanie (appending) na końcu pliku, przemianowywanie (renaming) istniejącego pliku itd. Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 4
5 Tablica otwartych plików Większość operacji plikowych zawiera przeszukiwanie katalogu. Aby uniknąć ciągłego przeszukiwania, wiele systemów otwiera (open) plik przy pierwszym jego użyciu oraz przechowuje tablicę otwartych plików, zawierającą informację o wszystkich otwartych plikach; przy operacjach plikowych używa się indeksu tej tablicy (nie trzeba przeszukiwać). Kiedy plik przestaje być potrzebny, zostaje przez proces zamknięty (close), a system operacyjny usuwa jego wpis z tablicy otwartych plików. W systemach wielodostępnych (np. UNIX) istnieją na ogół dwa poziomy tablic: Procesowa tablica otwartych plików dane o plikach danego procesu. Ogólnosystemowa tablica otwartych plików dane o wszystkich otwartych plikach w systemie: położenie pliku na dysku, daty dostępu, rozmiar pliku, licznik otwarć (open count) pokazujący w ilu procesach plik został otwarty. Każdy wpis w tablicy procesowej wskazuje na tablicę ogólnosystemową. Niektóre systemy umożliwiają ponadto: Blokowanie (locking) części otwartego pliku umożliwia współużytkowanie fragmentów pliku przez kilka procesów (np. funkcje fcntl i lockf w systemie UNIX). Odwzorowywanie pliku w pamięci (memory mapping) logiczne przyporządkowanie części wirtualnej przestrzeni adresowej do danej sekcji pliku (np. funkcja mmap w systemie UNIX). Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 5
6 Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 6 Elementy związane z otwartym plikiem Wskaźnik plikowy wskaźnik bieżącej pozycji w pliku (inny dla każdego procesu działającego na pliku); utrzymywany w systemach, w których funkcje czytania i pisania plikowego nie zawierają informacji o odległości w pliku. Licznik otwarć pliku służy do nadzorowania liczby otwarć i zamknięć pliku; staje się równy zeru po ostatnim zamknięciu pliku, wtedy system może usunąć jego wpis w tablicy otwartych plików. Położenie (lokacja) plik na dysku informacje potrzebne do zlokalizowania pliku na dysku; przechowywane w pamięci operacyjnej w celu unikania konieczności wczytywania ich z dysku podczas każdej operacji plikowej. Prawa dostępu informacja o trybie dostępu, w którym proces otworzył plik; przechowywana w tablicy procesowej, dzięki czemu system operacyjny może zezwolić lub nie na następne operacje wejścia-wyjścia na pliku.
7 Typ pliku Wykonywalny Wynikowy Kod źródłowy Wsadowy obj, o Typy plików Rozszerzenie exe, com, bin, x lub brak rozszerzenia c, c++, cpp, cxx, java, pas, f, asm, a bat, sh, csh Funkcja Gotowy do wykonania program w języku maszynowym Plik skompilowany, w języku maszynowym, bez konsolidacji Kod źródłowy wyrażony w różnych językach Polecenie dla interpretera poleceń Tekstowy Plik edytora tekstu Biblioteka Druk lub obraz Archiwalny Multimedialny txt, doc doc, rtf, wp, tex lib, a, so dvi, ps, pdf, gif, jpeg a, arc, zip, tar mpeg, mov, rm Dane i dokumenty tekstowe Formaty plików edytorów tekstu Biblioteki podprogramów Plik binarny lub ASCII w formacie do drukowania lub oglądania Archiwum plików Plik binarny zawierający informację audio lub audio-wideo Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 7
8 Struktura pliku Minimalna struktura: plik jako ciąg bajtów lub słów (np. UNIX, MS-DOS); każdy program użytkowy musi posiadać własny kod interpretujący plik wejściowy jako odpowiednią strukturę. Każdy system operacyjny musi realizować przynajmniej jedną struktur: plik wykonywalny w celu ładowania i wykonywania programów. Niektóre systemy realizują pewien zbiór struktur plików zaopatrzonych w zestawy specjalnych operacji do manipulowania takimi plikami (np. DEC VMS, Macintosh OS). Wewnętrzna struktura pliku: Blok (rekord fizyczny) jednostka fizycznej pamięci dyskowej; wszystkie bloki są tego samego rozmiaru. Rekord logiczny logiczna jednostka informacji; rekordy logiczne mogą być różnej długości. Często stosuje się upakowywanie (packing) pewnej liczby rekordów logicznych w fizycznych blokach, np. UNIX: rekord logiczny ma długość 1B, a blok fizyczny zwykle 512B. Przydział przestrzeni dyskowej w postaci bloków prowadzi do fragmentacji wewnętrznej. Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 8
9 Metody dostępu Dostęp sekwencyjny (sequential access) informacje w pliku są przetwarzane sekwencyjnie, jeden rekord za drugim; najpowszechniejszy rodzaj dostępu (np. edytory, kompilatory). Początek Pozycja bieżąca Koniec Przewiń Czytaj lub pisz Dostęp bezpośredni (direct access) plik składa się z rekordów logicznych o stałej długości, które mogą być przetwarzane bez jakiegokolwiek porządku (tzn. bezpośrednio): Operacje czytania i pisania typu: czytaj n; pisz n; gdzie n jest numerem bloku zwykle tzw. numerem względnym bloku (relative block number), tzn. indeksem względem początku pliku. Przy pomocy dostępu bezpośredniego można łatwo symulować dostęp sekwencyjny; symulacja w drugą stronę jest bardzo nieefektywna. Dostęp indeksowy (indexed access) z plikiem związany jest indeks zawierający wskaźniki do bloków pliku; dla dużych plików wprowadza się podwójne indeksowanie, tzn. pierwotny indeks zawiera wskaźniki do wtórnego indeksu. Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 9
10 Struktura katalogowa Struktura katalogowa Duże zasoby dyskowe często dzieli się na partycje (strefy) (partition), w niektórych systemach zwane minidyskami lub wolumenami (volumes). Jeden dysk może być podzielony na kilka partycji, ale też kilka dysków może tworzyć jedną partycję. Katalog urządzenia (device directory) zawiera informacje o plikach w danej partycji: nazwy, położenia, rozmiary, typy. Katalog można uważać za tablicę symboli tłumaczącą nazwy plików na ich wpisy katalogowe. Operacje na katalogu: Odnajdywanie pliku znajdowanie plików według ich nazw. Tworzenie pliku tworzenie plików i dołączanie ich do katalogu. Usuwanie pliku usuwanie plików z katalogu. Wyprowadzanie katalogu sporządzanie wykazu plików w katalogu. Przemianowywanie pliku zmiana nazwy pliku lub jego miejsca w strukturze katalogowej. Obchód systemu plików uzyskiwanie dostępu do każdego pliku i katalogu w obrębie struktury katalogowej, regularne zapamiętywanie zawartości i struktury całego systemu plików (kopie zapasowe). Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 10
11 Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 11 Katalogi jedno- i dwupoziomowe Katalog jednopoziomowy jeden katalog dla wszystkich plików. Katalog kat dok a dane test poczta hex inne Pliki Katalog dwupoziomowy oddzielny katalog dla każdego użytkownika. Główny katalog plików Katalog plików użytkownika Użytkownik 1 Użytkownik 2 Użytkownik 3 Użytkownik 4 kat dok a test a dane a test x dane a Możliwe te same nazwy plików dla różnych użytkowników. Nazwa użytkownika i nazwa pliku definiuje nazwę ścieżki (path name). Brak możliwości grupowania plików, użytkowników itd. Master file directory MFD User file directory UFD
12 Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 12 Katalogi o strukturach drzewiastych Korzeń teksty binaria programy start poczta spec klucz rachunki wykazy zmiany p e poczta prog kopie druki eksport zmiany listy klucz wykazy rachunki listy wyniki teksty wszystko pierwszy ostatni
13 Własności katalogów drzewiastych Katalog zawiera zbiór plików lub podkatalogów. Jeden bit w każdym wpisie katalogowym określa, czy wpis dotyczy pliku (0), czy podkatalogu (1). Do tworzenia, usuwania, kopiowania, przenoszenia, zmiany katalogów służą specjalne funkcje systemowe. Podczas normalnej pracy każdy użytkownik ma do dyspozycji katalog bieżący (current directory). Nazwy ścieżek mogą być: Bezwzględne biegnie od korzenia aż do danego pliku (podkatalogu). Względne od bieżącego (lub domowego) katalogu do pliku (podkatalogu). Użytkownik ma możliwość tworzenia własnych podkatalogów, a tym samym kształtowania struktury własnych plików. Niektóre systemy pozwalają usuwać tylko puste katalogi (np. MS- DOS), a inne również katalogi z zawartością (np. UNIX: rm). Użytkownicy mogą mieć dostęp do plików innych użytkowników. Niektóre systemy pozwalają użytkownikom definiować własne ścieżki przeszukiwań (np. UNIX: zmienna $PATH). Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 13
14 Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 14 Acykliczne grafy katalogów Korzeń słownik wymowa listy wszystko w licznik licznik wyrazy listy listy inne w7 Graf acykliczny (acyclic graph) umożliwia dzielenie plików i katalogów. Do dzielonych plików czy katalogów mogą odnosić się z różnych miejsc różne nazwy (aliasy). Powszechną metodą implementacji dzielenia plików/katalogów są tzw. dowiązania (links), np. dowiązania symboliczne (symbolic links) w systemie UNIX. Problem: Jak pogodzić istnienie dowiązań z usuwaniem plików? UNIX: Dowiązania symboliczne pozostają po usunięciu pliku, ale nie mają żadnego efektu; użytkownik musi sam je usuwać. Można wprowadzić licznik dowiązań do pliku plik zostaje usunięty, gdy licznik dowiązań wyniesie zero, np. twarde dowiązania (hard links) w systemie UNIX.
15 Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 15 Graf ogólny katalogów Korzeń rachunki ala ala tc jan książka poczta pisma książka poczta rachunki inne inne wykazy dane Dodanie dowiązań do struktury drzewiastej katalogu przekształca ją w ogólną strukturę grafu. W strukturze mogą pojawiać się cykle niebezpieczeństwo nieskończonych pętli przeszukiwania katalogów! Potrzebne staje się odśmiecanie (garbage collection), tzn. usuwanie cykli oderwanych od reszty struktury katalogów kosztowny proces! Można użyć algorytmu wykrywania cykli w grafach i nie pozwalać na tworzenie dowiązań prowadzących do takich cykli wymaga to jednak sporych nakładów obliczeniowych! Drzewiaste struktury katalogów są powszechniej stosowane.
16 Montowanie systemu plików Zanim system plików stanie się dostępny dla procesów musi zostać zamontowany (mounted). Procedura montażu: Systemowi operacyjnemu podaje się nazwę urządzenia oraz punkt montażu (mount point), tzn. miejsce w strukturze plików, do którego należy przyłączyć system plików; na ogół jest to pusty katalog. System operacyjny sprawdza, czy urządzenie zawiera właściwy system plików (przy pomocy modułu obsługi urządzenia). Na koniec system operacyjny zaznacza w swojej strukturze katalogowej zamontowanie pliku w określonym punkcie montażu. Przykłady: Komputery Macintosh system operacyjny automatycznie poszukuje systemu plików na dołączonym urządzeniu i w przypadku znalezienia takowego wykonuje automatyczne montowanie, umieszczając na ekranie odpowiednią ikonę. Microsoft Windows 95/98/NT/2000/XP dwupoziomowa struktura katalogów: urządzenia i partycje mają przydzielone oznaczenia literowe, tzw. literę napędu (drive letter) ścieżka: litera-napędu:\ścieżka\do\pliku; podczas rozruchu automatycznie wykrywane są wszystkie urządzenia i montowane są zlokalizowane na nich systemy plików (również przy podłączaniu urządzeń podczas działania SO). System UNIX polecenia montowania są jawne; plik konfiguracji systemu (fstab) zawiera wykaz urządzeń i punktów montażu do automatycznego montowania przy rozruchu, ale można też wykonywać ręczne inne montowania. Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 16
17 Dzielenie plików W systemach umożliwiających użytkownikom wspólne korzystanie z plików konieczne jest kontrolowanie dostępu i ochrona system operacyjny musi pośredniczyć w dzieleniu plików. W większości systemów przyjęto koncepcję właściciela (użytkownika) i grupy pliku lub katalogu. Właścicielem jest użytkownik, który może zmienić atrybuty, zezwalać na dostęp i ma największą kontrolę nad plikiem lub katalogiem. Grupowy atrybut pliku służy do definiowania podzbioru użytkowników, którzy mogą dzielić dostęp do pliku. Atrybuty właściciela realizowane są przez zarządzanie wykazem nazw użytkowników i przynależnych im identyfikatorów użytkowników (user identifiers, UIDs) są one niepowtarzalne dla każdego użytkownika. Atrybuty grupowe realizuje się przy pomocy identyfikatorów grup (group identifiers, GIDs); użytkownik może należeć do jednej lub więcej grup. Identyfikatory użytkownika i jego grup są dołączane do wszystkich wątków i procesów użytkownika kiedy proces lub wątek zamawia operację na pliku, wtedy system operacyjny porównuje odpowiednie identyfikatory i związane z nimi prawa dostępu do pliku, zezwalając na daną operację lub nie. Wraz z rozwojem sieci komputerowych problem dzielenia plików stał się bardziej złożony! (Zagadnienia te będą omawiane na wykładzie nt. sieci komputerowych.) Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 17
18 Semantyka spójności Semantyka spójności (consistency semantics) właściwość systemu określająca semantykę jednoczesnego dostępu do pliku dzielonego przez wielu użytkowników. Semantyka spójności systemu UNIX: Wynik operacji pisania wykonanej przez jednego użytkownika na otwartym pliku jest natychmiast widoczny przez innych użytkowników, którzy mają otwarty ten plik. Istnieje tryb dzielenia, w którym użytkownicy wspólnie korzystają ze wskaźnika bieżącego położenia w pliku przesuwanie wskaźnika przez dowolnego użytkownika jest odbierane przez pozostałych użytkowników. Dostęp do pliku dzielonego odbywa się na zasadzie wyłączności. Semantyka sesji (np. rozproszony system plików Andrew, tzw. AFS): Wynik operacji pisania wykonanej przez dowolnego użytkownika na otwartym pliku nie jest natychmiast widoczny dla innych użytkowników, którzy mają otwarty równocześnie ten plik. Zmiany wprowadzone do pliku będą widoczne po jego zamknięciu dopiero w następnych sesjach. Semantyka stałych plików dzielonych (immutable shared files): Z chwilą gdy twórca pliku zadeklaruje go jako dzielony, nie wolno go modyfikować (dopuszcza się tylko czytanie) stosowana w systemach rozproszonych. Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 18
19 Ochrona Ochrona (protection) systemu plików przed niewłaściwym dostępem jest jednym z podstawowych zagadnień związanych z przechowywaniem informacji w systemie komputerowym. Kontroli mogą podlegać następujące operacje: Czytanie czytanie z pliku. Pisanie pisanie do pliku lub zapisywanie go na nowo. Wykonywanie załadowanie pliku do pamięci i wykonanie go. Dopisywanie zapisywanie danych na końcu pliku. Usuwanie usuwanie pliku i zwalnianie jego obszaru dyskowego. Opisywanie wyprowadzenie nazwy i atrybutów pliku. Ochronę innych operacji (wyższego poziomu) można zaimplementować za pośrednictwem powyższych operacji. Kontrolowanie dostępu: Najogólniejsza metoda skojarzenie z każdym plikiem i katalogiem listy kontroli dostępów (ACL) zawierającego nazwy użytkowników i dozwolone dla nich rodzaje dostępu. Wysokie koszty utrzymywania i uaktualniania. Efektywniejsza metoda skojarzenie z każdym plikiem trzech klas użytkowników: właściciel, grupa, wszeświat i przypisywanie praw dostępu (np. czytania, pisania, wykonywania) do każdej z klas (np. system UNIX). Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 19
20 Budowa systemu plików Dyski (disks) stanowią podstawową część pamięci pomocniczej, w której utrzymywany jest system plików (file system). System plików ma na ogół strukturę warstwową każda warstwa korzysta z własności niższych warstw do tworzenia nowych właściwości, używanych przez warstwy wyższe. Warstwa najniższa: sterowanie wejściem-wyjściem (I/O control) moduły obsługi urządzeń i procedur przerwań związanych z przesyłaniem informacji między pamięcią operacyjną a systemem dyskowym. Podstawowy system plików (basic file system) wydaje ogólne instrukcje odpowiedniemu modułowi obsługi urządzenia w celu czytania i pisania poszczególnych bloków na dysku (każdy blok ma swój adres liczbowy). Moduł organizacji pliku (file-organization module) w oparciu o zastosowany rodzaj przydziału miejsca dla pliku i położenia pliku, tłumaczy adresy logiczne bloków na adresy bloków fizycznych do przesłania przez podstawowy system plików; zawiera również zarządcę wolnych obszarów Logiczny system plików (logical file system) używa struktury katalogowej, aby w oparciu o symboliczną nazwę pliku dostarczać informacji potrzebnych modułowi organizacji pliku; odpowiada także za ochronę i bezpieczeństwo. Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 20
21 Warstwowy system plików Aby utworzyć nowy plik, program użytkowy Programy użytkowe Logiczny system plików Moduł organizacji pliku Podstawowy system plików Sterowanie wejściem-wyjściem Urządzenia wywołuje logiczny system plików. Logiczny system plików czyta do pamięci odpowiedni katalog, uaktualnia go dodając nowy wpis i zapisuje ponownie na dysku (niektóre systemy, np. UNIX, traktują katalogi tak samo jak pliki, inne, jak np. Windows XP, jako odrębne jednostki). Aby udostępnić plik operacjom WE/WY należy go otworzyć. Informacje o otwartych plikach są przechowywane w tablicy otwartych plików, rezydującej w pamięci operacyjnej. Do programu użytkownika przekazuje się indeks tej tablicy, zwany deskryptorem pliku (UNIX), uchwytem plikowym (file handle) (Windows XP) lub blokiem kontrolnym pliku (file control block FCB). Wszystkie dalsze odwołania do pliku odbywają się za pomocą tego indeksu, a nie nazwy symbolicznej. Po zamknięciu pliku przez wszystkich korzystających z niego użytkowników uaktualnione informacje o nim są z powrotem kopiowane do dyskowej struktury katalogowej. Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 21
22 Implementacja systemu plików Implementacja systemu plików Do realizacji systemu plików używanych jest kilka struktur, które przechowywane są w pamięci dyskowej i operacyjnej. Struktury utrzymywane na dysku: Blok sterujący rozruchem (boot control block) zawiera informacje potrzebne do rozruchu systemu operacyjnego z danej partycji. Blok sterujący partycji (partition control block) zawiera szczegóły dotyczące partycji: liczba i rozmiar bloków, wskaźniki do bloków FCB itd. Struktura katalogowa używana do organizowania plików. Blok kontrolny pliku zawiera szczegóły dotyczące pliku; w systemie UNIX nazywany jest i-węzłem (inode). Struktury przechowywane w pamięci operacyjnej (podręcznej): Tablica partycji zawiera informacje o zamontowanych partycjach. Struktura katalogowa zawierająca informacje odnoszące się do ostatnio odwiedzanych katalogów. Ogólnosystemowa tablica otwartych plików zawiera kopię bloku FCB dla każdego otwartego pliku i inne informacje. Procesowa tablica otwartych plików zawiera wskaźnik do odpowiedniego wpisu w ogólnosystemowej tablicy otwartych plików i inne informacje. Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 22
23 Wirtualny system plików (Virtual File System) Interfejs systemu plików (open, read, write, close) Interfejs wirtualnego systemu systemu plików (VFS) Lokalny system plików typu 1 Lokalny system plików typu 2 Zdalny system plików typu 1 Dysk Dysk Sieć Interfejs wirtualnego systemu plików (VFS) oddziela ogólne operacje plikowe od ich implementacji (może współistnieć kilka implementacji interfejsu VFS). VFS opiera się na strukturze reprezentacji pliku zwanej v-węzłem (vnode), zawierającej liczbowy oznacznik pliku, jednoznaczny w całej sieci. Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 23
24 Implementacja katalogu Wybór algorytmów przydzielania miejsca dla katalogu i zarządzania katalogiem ma istotny wpływ na wydajność, działanie i niezawodność systemu plików. Lista liniowa: Liniowa lista nazw plików ze wskaźnikami do bloków danych. W celu znalezienia konkretnej pozycji na liście wpisów katalogowych stosuje się przeszukiwanie liniowe. Metoda łatwa do zaprogramowania. Liniowe przeszukiwanie jest zbyt wolne! Zwykle stosuje się pamięć podręczną do przechowywania ostatnio używanych katalogów; czasem stosuje się listę uporządkowaną i przeszukiwanie binarne lub struktury drzewiaste. Tablica z haszowaniem (hash table): Wpisy katalogowe przechowuje się na liście liniowej, ale stosuje się haszowaną strukturę danych. Wartość obliczona na podstawie nazwy pliku jest odnoszona do tablicy haszowanej, z której pobiera się wskaźnik do nazwy pliku na liście liniowej. Mniejszy czas przeszukiwania katalogu, proste wstawianie i usuwanie wpisu. Stały rozmiar tablicy z haszowaniem oraz problem sytuacji kolizyjnych. Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 24
25 Metody przydziału miejsca na dysku Podstawowa kwestia: Dysk powinien być zagospodarowany efektywnie, a dostęp do plików powinien być szybki. Główne metody przydziału: ciągła, listowa i indeksowa. Przydział ciągły (contiguous allocation) Każdy plik musi zajmować ciąg kolejnych bloków na dysku. Wpis katalogowy pliku zawiera adres bloku początkowego i długość obszaru przydzielonego danemu plikowi. Dostęp do pliku jest łatwy; możliwy dostęp sekwencyjny jak i bezpośredni (adres bloku i w pliku o bloku początkowym b: b + i). Minimalny ruch głowicy dysku w obrębie danego pliku. Problem przydziału miejsca dla nowego pliku dynamiczny przydział pamięci (jak dla pamięci operacyjnej): najpowszechniej stosowane strategie pierwszego lub najlepszego dopasowania. Występuje fragmentacja zewnętrzna. Plik nie może rosnąć albo trzeba z góry określić jego maksymalny rozmiar (na ogół trudne!) fragmentacja wewnętrzna. Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 25
26 Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 26 Ciągły przydział miejsca na dysku licznik f tr poczta Plik Katalog Początek Długość licznik 0 2 tr 14 3 poczta 19 6 lista 28 4 f lista
27 Przydział listowy W przydziale listowym (linked allocation) każdy plik jest listą powiązanych ze sobą bloków dyskowych; bloki te mogą znajdować się gdziekolwiek na dysku. Katalog zawiera wskaźnik do pierwszego i ostatniego bloku pliku. Każdy blok zawiera wskaźnik do następnego bloku. Łatwy i efektywny dostęp sekwencyjny do pliku (np. przy pisaniu znajduje się kolejne wolne bloki i tworzy odpowiednie dowiązania). Brak fragmentacji zewnętrznej nie ma potrzeby upakowywania. Plik może rosnąć dopóki są wolne bloki nie trzeba deklarować rozmiaru pliku. Realizacja dostępu bezpośredniego jest niewydajna (dostęp do bloku i wymaga przeszukiwania listy od początku pliku). Wskaźniki pochłaniają część przestrzeni dyskowej: W celu zaoszczędzenia miejsca czasami bloki łączy się po kilka w tzw. klastry zwiększa to jednak fragmentację wewnętrzną. Gorsza niezawodność zagubienie lub uszkodzenie wskaźnika w którymś bloku może spowodować utratę fragmentu pliku. Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 27
28 Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 28 Listowy przydział miejsca na dysku Katalog Plik Początek Koniec test.c
29 Tablica przydziału plików Odmianą przydziału listowego jest użycie tablicy przydziału (alokacji) plików (file allocation table FAT), np. w systemach MS-DOS i OS/2. Początkowa część każdej partycji dysku jest zarezerwowana na tablicę FAT. Wpis katalogowy zawiera numer pierwszego bloku pliku. Tablica FAT ma po jednej pozycji na każdy blok dyskowy, jest indeksowana numerami bloków i zawiera numer następnego bloku w pliku; wolne bloki oznaczone są zerem. Może powodować znaczny ruch głowic dyskowych (między FATem a blokami). Wpis katalogowy test.c Nazwa Blok początkowy Koniec pliku Numery bloków dyskowych 1 Tablica FAT Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 29
30 Przydział indeksowy W przydziale indeksowym (indexed allocation) każdy plik ma własny blok indeksowy, będący tablicą adresów bloków dyskowych. Pozycja o numerze i w bloku indeksowym wskazuje na blok i pliku. Katalog zawiera adres bloku indeksowego. Umożliwia dostęp bezpośredni (bez fragmentacji zewnętrznej). Marnowanie przestrzeni dyskowej na bloki indeksowe, szczególnie dla małych plików (potrzebny dodatkowy blok dyskowy na indeks). Ogólna struktura bloków indeksowych (dla dużych plików): Schemat listowy: Bloki dyskowe zawierające indeksy połączone w listę, tzn. ostatnia pozycja bloku zawiera wskaźnik do kolejnego bloku z indeksami itd. Indeks wielopoziomowy: Blok indeksowy pierwszego poziomu zawiera wskaźniki do zbioru bloków indeksowych drugiego poziomu itd., a dopiero zbiór bloków ostatniego poziomu zawiera wskaźniki do bloków plików. Schemat kombinowany np. UNIX BSD: 15 wskaźników bloku indeksowego przechowywane w i-węźle (inode) pliku, z czego pierwszych 12 wskazuje na bloki bezpośrednie (tzn. bloki z danymi pliku), 13-ty jest adresem bloku jednopośredniego zawierającego adresy bloków z danymi, 14-ty bloku dwupośredniego, a 15-ty bloku trójpośredniego. Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 30
31 Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 31 Indeksowy przydział miejsca na dysku Katalog Plik Blok indeksowy test.c
32 Zarządzanie wolną przestrzenią Obszar dysku jest ograniczony, zatem należy dbać o zagospodarowywanie dla nowych plików przestrzeni po plikach usuniętych. System utrzymuje listę wolnych obszarów (free-space list), na której odnotowane są wszystkie wolne bloki dyskowe. Wektor bitowy (bit vector): Każdy blok jest reprezentowany przez 1 bit: blok wolny bit ma wartość 1, blok zajęty bit = 0. Umożliwia proste i wydajne odnajdywanie wolnych bloków na dysku; często wspierane sprzętowo, np. procesory Intel od i Motorola od dysponują rozkazami przekazującymi pozycję pierwszego bitu o wartości 1. Mało wydajne dla dużych dysków, kiedy nie można przechowywać całego wektora bitowego w pamięci operacyjnej (czasem bloki łączy się wklastry). Lista powiązana: Powiązanie ze sobą wszystkich wolnych bloków (jak w przydziale listowym miejsca na dysku dla pliku) i przechowywanie wskaźnika do pierwszego wolnego bloku w specjalnym miejscu na dysku oraz podręcznie w pamięci. Mało wydajna aby przejrzeć listę trzeba odczytać każdy blok. Grupowanie: Powiązana lista bloków pierwszy zawiera n adresów bloków, z których n 1 bloków jest wolnych, a n-ty zawiera kolejnych n adresów bloków w tym samym schemacie. Zliczanie: Dla przylegających n wolnych bloków przechowuje się adres pierwszego wolnego bloku i liczbę n wolnych bloków następujących po sobie. Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 32
33 Efektywność i wydajność Dyski są najwolniejszymi spośród podstawowych elementów komputera, dlatego bywają główną przeszkodą jego sprawnego działania. Efektywność (efficiency) zależy od: Algorytmów przydziału miejsca na dysku i algorytmów obsługiwania katalogów, np. w systemie UNIX bloki danych umieszcza się blisko bloku z i-węzłem, a bloki łączy się w klastry, co zwiększa szybkość dostępu. Typów danych przechowywanych we wpisie katalogowym pliku im więcej informacji o pliku znajduje się w takim wpisie i im częściej wymaga ona aktualizacji (jak np. data ostatniego dostępu), tym wolniejszy system; przy większym rozmiarze wskaźników do danych zwiększa się maksymalna długość pliku (np. dla adresu 32 bajtowego jest to 4 GB), ale potrzeba więcej przestrzeni dyskowej na przechowywanie wskaźników. Metody poprawiania wydajności (performance) systemu plików: Pamięć podręczna bloków dyskowych (disk cache) specjalne miejsce w pamięci operacyjnej do przechowywania często używanych bloków. Wczesne zwalnianie (free-behind) i czytanie z wyprzedzeniem (readahead) techniki do optymalizacji dostępu sekwencyjnego. Dyski wirtualne (RAM-dyski) część pamięci operacyjnej, na której wykonuje się operacje dyskowe (stosowane w komputerach PC). Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 33
34 Różne lokalizacje dyskowej pamięci podręcznej RAM-dysk Bufor ścieżek Procesor Sterownik dysku Dysk Tablica otwartych plików Bufor bloków Pamięć operacyjna RAM-dysk jest w całości pod nadzorem użytkownika. Pamięć podręczna bloków dyskowych jest pod kontrolą systemu operacyjnego. Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 34
35 Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 35 Rekonstrukcja Ponieważ pliki i katalogi są przechowywane zarówno na dysku jak i w pamięci operacyjnej, należy zadbać o to by awaria systemu nie doprowadziła do utraty danych, czy ich niespójności. Sprawdzanie spójności: Informacje w dyskowej pamięci podręcznej są na ogół nowsze niż odpowiadające im informacje na dysku (dane na dysku zapisuje się zwykle z pewnym opóźnieniem). Awaria komputera może pozostawić system plików w stanie niespójnym bieżący stan niektórych plików będzie niezgodny z widniejącym w strukturze katalogowej. Program sprawdzania niespójności (consistency checker) porównuje dane w strukturze katalogowej z blokami na dysku i próbuje usunąć napotkane niezgodności. Składowanie (backup) i odtwarzanie (restoring): Aby nie utracić danych na skutek awarii dysku magnetycznego, można stosować systemowe programy do składowania informacji na innych urządzeniach, jak dyski elastyczne, taśmy magnetyczne lub dyski optyczne. Aby zminimalizować niezbędne kopiowanie, często tylko pierwszego dnia wykonuje się pełne składowanie (full backup), a w kolejnych dniach tzw. składowanie przyrostowe (incremental backup), tzn. kopiowanie tylko zmienionych plików. W celu zrekonstruowania utraconego pliku lub całego dysku można zastosować odtworzenie danych na podstawie danych zawartych w kopii zapasowej.
36 Systemy plików ze strukturą dziennika Dyskowe struktury danych (struktury katalogowe, wskaźniki wolnych bloków danych, wskaźniki wolnych bloków FCB itp.) mogą utracić spójność wskutek załamania systemu (np. awaria). Rozwiązanie tego problemu polega na uaktualnianiu metadanych systemu plików za pomocą technik odtwarzania opartych na dzienniku transakcyjne systemy plików ze strukturą dziennika (log-based transaction-oriented file systems), zwane też systemami plików z kronikowaniem (journaling file systems). Wszystkie zmiany metadanych zapisuje się po kolei w dzienniku (bufor cykliczny) każdy zestaw operacji jest transakcją. Z chwilą zapisania zmian do dziennika uważa się je za zatwierdzone i może nastąpić powrót z wywołania systemowego do procesu użytkownika. Tymczasem zarejestrowane wpisy są odtwarzane w rzeczywistych strukturach systemu. Po zakończeniu zmian uaktualniany jest wskaźnik pokazujący, które działania zostały zakończone, a które są jeszcze niekompletne. Po zakończeniu całej zatwierdzonej transakcji usuwa się ją z dziennika. Przykłady: Windows XP system NTFS, Linux system ext3fs (dziennikowe rozszerzenie systemu ext2fs), Veritas File System. Wiesław Płaczek Systemy Operacyjne: Wykład 8 36
ang. file) Pojęcie pliku (ang( Typy plików Atrybuty pliku Fragmentacja wewnętrzna w systemie plików Struktura pliku
System plików 1. Pojęcie pliku 2. Typy i struktury plików 3. etody dostępu do plików 4. Katalogi 5. Budowa systemu plików Pojęcie pliku (ang( ang. file)! Plik jest abstrakcyjnym obrazem informacji gromadzonej
Bardziej szczegółowoI. Interfejs systemu plików. Implementacja systemu plików.
System plików I. Interfejs systemu plików. Pojęcie pliku i jego atrybuty, typy plików, operacje plikowe. Tablica otwartych plików. Struktura pliku. Metody dostępu do pliku. Struktura katalogowa. Montowanie
Bardziej szczegółowoSystem plików warstwa fizyczna
System plików warstwa fizyczna Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Przydział miejsca na dysku Zarządzanie wolną przestrzenią Implementacja katalogu Przechowywanie podręczne Integralność systemu plików Semantyka
Bardziej szczegółowoSystem plików warstwa fizyczna
System plików warstwa fizyczna Dariusz Wawrzyniak Przydział miejsca na dysku Zarządzanie wolną przestrzenią Implementacja katalogu Przechowywanie podręczne Integralność systemu plików Semantyka spójności
Bardziej szczegółowoSystem plików warstwa fizyczna
System plików warstwa fizyczna Dariusz Wawrzyniak Przydział miejsca na dysku Przydział ciągły (ang. contiguous allocation) cały plik zajmuje ciąg kolejnych bloków Przydział listowy (łańcuchowy, ang. linked
Bardziej szczegółowoTworzenie pliku Zapisywanie pliku Czytanie pliku Zmiana pozycji w pliku Usuwanie pliku Skracanie pliku
System plików Definicje: Plik jest logiczną jednostką magazynowania informacji w pamięci nieulotnej Plik jest nazwanym zbiorem powiązanych ze sobą informacji, zapisanym w pamięci pomocniczej Plik jest
Bardziej szczegółowoSystem plików. dr inż. Krzysztof Patan. Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Uniwersytet Zielonogórski
System plików dr inż. Krzysztof Patan Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Uniwersytet Zielonogórski k.patan@issi.uz.zgora.pl Wstęp System plików System plików jest tym komponentem systemu operacyjnego,
Bardziej szczegółowoobszar bezpośrednio dostępny dla procesora rozkazy: load, store (PAO rejestr procesora)
Pamięć operacyjna (main memory) obszar bezpośrednio dostępny dla procesora rozkazy: load, store (PAO rejestr procesora) cykl rozkazowy: pobranie rozkazu z PAO do rejestru rozkazów dekodowanie realizacja
Bardziej szczegółowoSystem plików warstwa logiczna
Dariusz Wawrzyniak Pojęcie u Plik jest abstrakcyjnym obrazem informacji gromadzonej i udostępnianej przez system komputerowy. Plik jest podstawową jednostką logiczną magazynowania informacji w systemie
Bardziej szczegółowoSystemy plików i zarządzanie pamięcią pomocniczą. Struktura pliku. Koncepcja pliku. Atrybuty pliku
Systemy plików i zarządzanie pamięcią pomocniczą Koncepcja pliku Metody dostępu Organizacja systemu plików Metody alokacji Struktura dysku Zarządzanie dyskiem Struktura pliku Prosta sekwencja słów lub
Bardziej szczegółowo1. Pliki i ich organizacja
1. Pliki i ich organizacja (1.1) Pojęcie pliku Dane bezpośrednio potrzebne procesorowi do wykonywania jego zadań są umieszczane w pamięci operacyjnej systemu. Jest to jednak pamięć ulotna i dane w niej
Bardziej szczegółowoSYSTEMY OPERACYJNE WYKLAD 5 - zarządzanie pamięcią pomocniczą
Wrocław 2007 SYSTEMY OPERACYJNE WYKLAD 5 - zarządzanie pamięcią pomocniczą Paweł Skrobanek C-3, pok. 323 e-mail: pawel.skrobanek@pwr.wroc.pl www.equus.wroc.pl/studia.html 1 PLAN: 3. Struktura katalogowa
Bardziej szczegółowoSystem plików. Warstwowy model systemu plików
System plików System plików struktura danych organizująca i porządkująca zasoby pamięci masowych w SO. Struktura ta ma charakter hierarchiczny: urządzenia fizyczne strefy (partycje) woluminy (w UNIXie:
Bardziej szczegółowoSystem plików i zarządzanie pamięcią pomocniczą. Koncepcja pliku. Atrybuty pliku. Struktura pliku. Typ pliku nazwa, rozszerzenie (extension)
System plików i zarządzanie pamięcią pomocniczą Koncepcja pliku Ciągła logiczna przestrzeń adresowa Koncepcja pliku Metody dostępu Organizacja systemu plików Metody alokacji Struktura dysku Zarządzenie
Bardziej szczegółowoSystem plików przykłady. implementacji
Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu CP/M MS DOS ISO 9660 UNIX NTFS System plików (2) 1 Przykłady systemu plików (1) CP/M katalog zawiera blok kontrolny pliku (FCB), identyfikujący 16 jednostek alokacji (zawierający
Bardziej szczegółowoDziałanie systemu operacyjnego
Budowa systemu komputerowego Działanie systemu operacyjnego Jednostka centralna dysku Szyna systemowa (magistrala danych) drukarki pamięci operacyjnej sieci Pamięć operacyjna Przerwania Przerwania Przerwanie
Bardziej szczegółowoSystem plików przykłady implementacji
System plików przykłady implementacji Dariusz Wawrzyniak CP/M MS DOS ISO 9660 UNIX NTFS Plan wykładu System plików (2) Przykłady implementacji systemu plików (1) Przykłady implementacji systemu plików
Bardziej szczegółowodr inż. Jarosław Forenc
Informatyka 2 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr III, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2016/2017 Wykład nr 7 (11.01.2017) Rok akademicki 2016/2017, Wykład
Bardziej szczegółowoDziałanie systemu operacyjnego
Działanie systemu operacyjnego Budowa systemu komputerowego Jednostka centralna Sterownik dysku Sterownik drukarki Sterownik sieci Szyna systemowa (magistrala danych) Sterownik pamięci operacyjnej Pamięć
Bardziej szczegółowoDziałanie systemu operacyjnego
Budowa systemu komputerowego Działanie systemu operacyjnego Jednostka centralna dysku Szyna systemowa (magistrala danych) drukarki pamięci operacyjnej I NIC sieci Pamięć operacyjna Przerwania Przerwania
Bardziej szczegółowoZarządzanie pamięcią operacyjną
SOE Systemy Operacyjne Wykład 7 Zarządzanie pamięcią operacyjną dr inż. Andrzej Wielgus Instytut Mikroelektroniki i Optoelektroniki WEiTI PW Hierarchia pamięci czas dostępu Rejestry Pamięć podręczna koszt
Bardziej szczegółowoSystem plików. - warstwa logiczna. - warstwa fizyczna. - przykłady implementacji. Systemy operacyjne Wykład 6 1
System plików - warstwa logiczna - warstwa fizyczna - przykłady implementacji Systemy operacyjne Wykład 6 1 System plików warstwa logiczna Pojęcie pliku. Typy i struktury plików. Metody dostępu do plików.
Bardziej szczegółowoSYSTEMY OPERACYJNE: STRUKTURY I FUNKCJE (opracowano na podstawie skryptu PP: Królikowski Z., Sajkowski M. 1992: Użytkowanie systemu operacyjnego UNIX)
(opracowano na podstawie skryptu PP: Królikowski Z., Sajkowski M. 1992: Użytkowanie systemu operacyjnego UNIX) W informatyce występują ściśle obok siebie dwa pojęcia: sprzęt (ang. hardware) i oprogramowanie
Bardziej szczegółowoDziałanie systemu operacyjnego
Działanie systemu operacyjnego Budowa systemu komputerowego I NIC Jednostka centralna Sterownik dysku Sterownik drukarki Sterownik sieci Szyna systemowa (magistrala danych) Sterownik pamięci operacyjnej
Bardziej szczegółowoPodstawowe wiadomości o systemach plików.
Podstawowe wiadomości o systemach plików. Komputery mogą przechowywać informacje w kilku różnych postaciach fizycznych na różnych nośnikach i urządzeniach np. w postaci zapisów na dysku twardym, płytce
Bardziej szczegółowoPliki. Operacje na plikach w Pascalu
Pliki. Operacje na plikach w Pascalu ścieżka zapisu, pliki elementowe, tekstowe, operacja plikowa, etapy, assign, zmienna plikowa, skojarzenie, tryby otwarcia, reset, rewrite, append, read, write, buforowanie
Bardziej szczegółowoArchitektura systemu komputerowego
Architektura systemu komputerowego Klawiatura 1 2 Drukarka Mysz Monitor CPU Sterownik dysku Sterownik USB Sterownik PS/2 lub USB Sterownik portu szeregowego Sterownik wideo Pamięć operacyjna Działanie
Bardziej szczegółowoSystem plików. System plików. Operacje plikowe. Inne operacje. Typy plików. Typy dostępu do plików
System System Plik jest logiczną jednostką magazynowania informacji w pamięci nieulotnej Plik jest nazwanym zbiorem powiązanych ze sobą informacji, zapisanym w pamięci pomocniczej Plik jest ciągiem bitów,
Bardziej szczegółowoSektor. Systemy Operacyjne
Sektor Sektor najmniejsza jednostka zapisu danych na dyskach twardych, dyskietkach i itp. Sektor jest zapisywany i czytany zawsze w całości. Ze względów historycznych wielkość sektora wynosi 512 bajtów.
Bardziej szczegółowoSystem plików. Definicje:
System plików Definicje: System plików Plik jest logiczną jednostką magazynowania informacji w pamięci nieulotnej Plik jest nazwanym zbiorem powiązanych ze sobą informacji, zapisanym w pamięci pomocniczej
Bardziej szczegółowoSystem plików warstwa fizyczna. Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak
System plików warstwa fizyczna Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak System plików warstwa fizyczna Celem wykładu jest prezentacja różnych podejść do implementacji systemu plików. Podejścia
Bardziej szczegółowoSystem plików. Atrybuty pliku. Typy plików. Pojęcie pliku (ang. file) Zadania systemu operacyjnego. Struktura pliku. Dariusz Wawrzyniak 1
1. Pojęcie pliku 2. Typy i struktury plików 3. Metody dostępu do plików 4. Katalogi 5. Budowa systemu plików 6. Przechowywanie podręczne 7. Integralność systemu plików 8. Semantyka spójności 9. Przykłady
Bardziej szczegółowoSystem plików. Systemy operacyjne System plików 1. Pojęcie pliku (ang. file)
1. Pojęcie pliku 2. Typy i struktury plików 3. Metody dostępu do plików 4. Katalogi 5. Budowa systemu plików 6. Przechowywanie podręczne 7. Integralność systemu plików 8. Semantyka spójności 9. Przykłady
Bardziej szczegółowoSystem plików Linuksa
Łódzka Grupa Użytkowników Linuksa Studenckie Koło Naukowe PŁ Strona 1 z 15 System plików Linuksa Bartłomiej Świercz 20 maja 2002 roku Strona 1 z 15 1. Wstęp Podstawowymi składnikami jądra Linux a są: moduł
Bardziej szczegółowoUNIX SYSTEM PLIKÓW. UNIX System plików
UNIX SYSTEM PLIKÓW UNIX System plików UNIX SYSTEM PLIKÓW Jednym z podstawowych zadań SO jest zarządzanie zasobami danych Komputer może być wyposażony w różnego rodzaju urządzenia przechowujące dane i programy
Bardziej szczegółowoPAMIĘĆ OPERACYJNA...107
SPIS TREŚCI: Od Autora...9 PODSTAWY...11 Charakterystyka systemu...13 Standardy...15 PIERWSZE KROKI...31 Uruchomienie...33 Instalacja na twardym dysku...34 Czynności poinstalacyjne...49 Program instalacyjny...49
Bardziej szczegółowoZarządzanie pamięcią w systemie operacyjnym
Zarządzanie pamięcią w systemie operacyjnym Cele: przydział zasobów pamięciowych wykonywanym programom, zapewnienie bezpieczeństwa wykonywanych procesów (ochrona pamięci), efektywne wykorzystanie dostępnej
Bardziej szczegółowoPamięć. Jan Tuziemski Źródło części materiałów: os-book.com
Pamięć Jan Tuziemski Źródło części materiałów: os-book.com Cele wykładu Przedstawienie sposobów organizacji pamięci komputera Przedstawienie technik zarządzania pamięcią Podstawy Przed uruchomieniem program
Bardziej szczegółowoOd programu źródłowego do procesu
Zarządzanie pamięcią Przed wykonaniem program musi być pobrany z dysku i załadowany do pamięci. Tam działa jako proces. Podczas wykonywania, proces pobiera rozkazy i dane z pamięci. Większość systemów
Bardziej szczegółowoBudowa systemów komputerowych
Budowa systemów komputerowych Krzysztof Patan Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Uniwersytet Zielonogórski k.patan@issi.uz.zgora.pl Współczesny system komputerowy System komputerowy składa
Bardziej szczegółowoSystemy operacyjne System plików
Systemy operacyjne System plików Dr inż. Dariusz Caban mailto:dariusz.caban@pwr.wroc.pl tel.: (071)320-2823 Pamięci o bezpośrednim dostępie powierzchnia/głowica sektor cylinder/ścieżka Przykłady: HDD,
Bardziej szczegółowoZarządzanie pamięcią. Od programu źródłowego do procesu. Dołączanie dynamiczne. Powiązanie programu z adresami w pamięci
Zarządzanie pamięcią Przed wykonaniem program musi być pobrany z dysku i załadowany do pamięci. Tam działa jako proces. Podczas wykonywania, proces pobiera rozkazy i dane z pamięci. Większość systemów
Bardziej szczegółowoProgramowanie Strukturalne i Obiektowe Słownik podstawowych pojęć 1 z 5 Opracował Jan T. Biernat
Programowanie Strukturalne i Obiektowe Słownik podstawowych pojęć 1 z 5 Program, to lista poleceń zapisana w jednym języku programowania zgodnie z obowiązującymi w nim zasadami. Celem programu jest przetwarzanie
Bardziej szczegółowo16MB - 2GB 2MB - 128MB
FAT Wprowadzenie Historia FAT jest jednym z najstarszych spośród obecnie jeszcze używanych systemów plików. Pierwsza wersja (FAT12) powstała w 1980 roku. Wraz z wzrostem rozmiaru dysków i nowymi wymaganiami
Bardziej szczegółowoCelem wykładu jest prezentacja różnych podejść do implementacji systemu plików. Podejścia opierają się na założeniu, że urządzeniem składowania
Celem wykładu jest prezentacja różnych podejść do implementacji systemu plików. Podejścia opierają się na założeniu, że urządzeniem składowania danych jest dysk i dotyczą one przede wszystkim organizacji
Bardziej szczegółowoStruktura i funkcjonowanie komputera pamięć komputerowa, hierarchia pamięci pamięć podręczna. System operacyjny. Zarządzanie procesami
Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 2/21 Plan wykładu nr 6 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016
Bardziej szczegółowoZarządzanie pamięcią operacyjną
Dariusz Wawrzyniak Plan wykładu Pamięć jako zasób systemu komputerowego hierarchia pamięci przestrzeń owa Wsparcie dla zarządzania pamięcią na poziomie architektury komputera Podział i przydział pamięci
Bardziej szczegółowoDOS COMMAND.COM. Rys. 2. Główne moduły programowe systemu operacyjnego DOS. Interpreter poleceń. Rys. 3. Warstwowa struktura systemu DOS
System Operacyjny DOS DOS (ang. Disc Operating System) jest to 16-bitowy jednozadaniowy system operacyjny. Głównym zadaniem systemu jest obsługa plików w systemie FAT (ang. File Allocation Table) i wsparcie
Bardziej szczegółowoProgramowanie współbieżne Wykład 2. Iwona Kochańska
Programowanie współbieżne Wykład 2 Iwona Kochańska Miary skalowalności algorytmu równoległego Przyspieszenie Stały rozmiar danych N T(1) - czas obliczeń dla najlepszego algorytmu sekwencyjnego T(p) - czas
Bardziej szczegółowoArchitektura systemu komputerowego. Działanie systemu komputerowego. Przerwania. Obsługa przerwań (Interrupt Handling)
Struktury systemów komputerowych Architektura systemu komputerowego Działanie systemu komputerowego Struktura we/wy Struktura pamięci Hierarchia pamięci Ochrona sprzętowa Architektura 2.1 2.2 Działanie
Bardziej szczegółowoInformatyka. informatyka i nauki komputerowe (computer science)
Informatyka informacja i jej reprezentacje informatyka i nauki komputerowe (computer science) algorytmika efektywność algorytmów poprawność algorytmów złożoność obliczeniowa, problemy NP-trudne (NP-zupełne)
Bardziej szczegółowoSystemy plików FAT, FAT32, NTFS
Systemy plików FAT, FAT32, NTFS SYSTEM PLIKÓW System plików to sposób zapisu informacji na dyskach komputera. System plików jest ogólną strukturą, w której pliki są nazywane, przechowywane i organizowane.
Bardziej szczegółowoWykład PASCAL - Pliki tekstowe
Podstawy programowania Wykład PASCAL - Pliki tekstowe 1 dr Artur Bartoszewski - Podstawy prograowania, sem. 1- WYKŁAD Rodzaje plików Dane przechowywane w pliku mogą mieć reprezentację binarną (taką samą,
Bardziej szczegółowoStruktura dysku. Dyski podstawowe i dynamiczne
Struktura dysku Dyski podstawowe i dynamiczne System Windows 2000 oferuje dwa rodzaje konfiguracji dysków: dysk podstawowy i dysk dynamiczny. Dysk podstawowy przypomina struktury dyskowe stosowane w systemie
Bardziej szczegółowoSposoby zwiększania efektywności systemu Windows
Grzegorz Trześniewski kl 1Tia 26.05.08r. Sposoby zwiększania efektywności systemu Windows Prof. Artur Rudnicki Uruchamiianiie ii zamykaniie Należy monitorować oprogramowanie ładowane podczas uruchamiania
Bardziej szczegółowoBazy danych. Plan wykładu. Model logiczny i fizyczny. Operacje na pliku. Dyski. Mechanizmy składowania
Plan wykładu Bazy danych Wykład 10: Fizyczna organizacja danych w bazie danych Model logiczny i model fizyczny Mechanizmy składowania plików Moduł zarządzania miejscem na dysku i moduł zarządzania buforami
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do systemów operacyjnych
SOE - Systemy Operacyjne Wykład 1 Wprowadzenie do systemów operacyjnych dr inż. Andrzej Wielgus Instytut Mikroelektroniki i Optoelektroniki WEiTI PW System komputerowy Podstawowe pojęcia System operacyjny
Bardziej szczegółowoMemeo Instant Backup Podręcznik Szybkiego Startu
Wprowadzenie Memeo Instant Backup pozwala w łatwy sposób chronić dane przed zagrożeniami cyfrowego świata. Aplikacja regularnie i automatycznie tworzy kopie zapasowe ważnych plików znajdujących się na
Bardziej szczegółowoSystem operacyjny UNIX system plików. mgr Michał Popławski, WFAiIS
System operacyjny UNIX system plików System plików systemu UNIX (s5fs) System plików ma strukturę drzewa. Na samym szczycie znajduje się korzeń (root), symbolicznie przedstawiany jako /. Z punktu widzenia
Bardziej szczegółowoZaawansowane funkcje systemów plików. Ewa Przybyłowicz
Zaawansowane funkcje systemów plików. Ewa Przybyłowicz Agenda: 1. Idea journalingu. 2. NTFS. 3. ext4. 4. exfat. 5. Porównanie systemów. Idea journalingu. Dziennik systemu plików zapewnia możliwość odzyskiwania
Bardziej szczegółowoSystemy operacyjne. Systemy operacyjne. Systemy operacyjne. Program wykładów. Strona WWW przedmiotu: Program ćwiczeń projektowych
Systemy operacyjne Systemy operacyjne Inżynieria obliczeniowa, II rok Krzysztof Wilk Katedra Informatyki Stosowanej i Modelowania wilk@agh.edu.pl Wykłady: 7 tygodni po 2 h, s. 209, B-4 Projekty: 2 godziny
Bardziej szczegółowoPodstawy programowania skrót z wykładów:
Podstawy programowania skrót z wykładów: // komentarz jednowierszowy. /* */ komentarz wielowierszowy. # include dyrektywa preprocesora, załączająca biblioteki (pliki nagłówkowe). using namespace
Bardziej szczegółowoJarosław Kuchta. Administrowanie Systemami Komputerowymi. System plików
Jarosław Kuchta System plików Partycja a wolumin Partycja część dysku podstawowego (fizycznego) Wolumin część dysku dynamicznego (wirtualnego) System plików 2 Rodzaje dysków Dyski podstawowe partycjonowane
Bardziej szczegółowosprowadza się od razu kilka stron!
Bazy danych Strona 1 Struktura fizyczna 29 stycznia 2010 10:29 Model fizyczny bazy danych jest oparty na pojęciu pliku i rekordu. Plikskłada się z rekordów w tym samym formacie. Format rekordujest listą
Bardziej szczegółowoPodstawy informatyki. System operacyjny. dr inż. Adam Klimowicz
Podstawy informatyki System operacyjny dr inż. Adam Klimowicz System operacyjny OS (ang. Operating System) Program komputerowy bądź zbiór programów, który zarządza udostępnianiem zasobów komputera aplikacjom.
Bardziej szczegółowoTworzenie partycji i dysków logicznych
Tworzenie partycji i dysków logicznych Podstawowe pojęcia Dysk twardy fizyczny napęd, który służy do przechowywania danych Dysk podstawowy zawierają tzw. woluminy podstawowe, takie jak partycje podstawowe
Bardziej szczegółowoLEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera.
LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. 1. Ogólna budowa komputera Rys. Ogólna budowa komputera. 2. Komputer składa się z czterech głównych składników: procesor (jednostka centralna, CPU) steruje działaniem
Bardziej szczegółowoPamięć wirtualna. Przygotował: Ryszard Kijaka. Wykład 4
Pamięć wirtualna Przygotował: Ryszard Kijaka Wykład 4 Wstęp główny podział to: PM- do pamięci masowych należą wszelkiego rodzaju pamięci na nośnikach magnetycznych, takie jak dyski twarde i elastyczne,
Bardziej szczegółowoArchitektura komputerów
Architektura komputerów Wykład 3 Jan Kazimirski 1 Podstawowe elementy komputera. Procesor (CPU) 2 Plan wykładu Podstawowe komponenty komputera Procesor CPU Cykl rozkazowy Typy instrukcji Stos Tryby adresowania
Bardziej szczegółowo1. Podstawy...P Polecenia podstawowe...p... 18
Spis treści Wstęp...P... 5 1. Podstawy...P... 7 Wersje systemu MS-DOS 8 Windows NT: konsola czy DOS? 9 Jak uruchomić system MS-DOS 10 Szybkie uruchamianie 13 Okno a pełny ekran 14 Windows 2000/XP a pełnoekranowe
Bardziej szczegółowo1 Instalowanie i uaktualnianie serwera SQL Server 2005... 1
Spis treści Przedmowa... ix Podziękowania... x Wstęp... xiii Historia serii Inside Microsoft SQL Server... xiii 1 Instalowanie i uaktualnianie serwera SQL Server 2005... 1 Wymagania SQL Server 2005...
Bardziej szczegółowoMikroprocesor Operacje wejścia / wyjścia
Definicja Mikroprocesor Operacje wejścia / wyjścia Opracował: Andrzej Nowak Bibliografia: Urządzenia techniki komputerowej, K. Wojtuszkiewicz Operacjami wejścia/wyjścia nazywamy całokształt działań potrzebnych
Bardziej szczegółowoPRZYDZIAŁ PAMIĘCI OPERACYJNEJ
PRZYDZIAŁ PAMIĘCI OPERACYJNEJ dr inż. Krzysztof Patan Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Uniwersytet Zielonogórski k.patan@issi.uz.zgora.pl Wstęp Pamięć komputera wielka tablica słów (bajtów)
Bardziej szczegółowodr inż. Jarosław Forenc
Informatyka 2 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr III, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2010/2011 Wykład nr 7 (24.01.2011) dr inż. Jarosław Forenc Rok akademicki
Bardziej szczegółowoTechnologia informacyjna. Urządzenia techniki komputerowej
Technologia informacyjna Urządzenia techniki komputerowej System komputerowy = hardware (sprzęt) + software (oprogramowanie) Sprzęt komputerowy (ang. hardware) zasoby o specyficznej strukturze i organizacji
Bardziej szczegółowoKomputer i urządzenia z nim współpracujące.
Komputer i urządzenia z nim współpracujące. Program komputerowy Komputer maszynaelektroniczna przeznaczona do przetwarzania informacji Ogólny schemat działania komputera Podstawowe elementy komputera Większość
Bardziej szczegółowoMANAGER 2010 PROFESSIONALP VS. VIRTUALIZATION WIRTUALIZACJA OBSŁUGIWANE ANAGER 2010 C MANAGER 2010 CORPORATE: Funkcja. Korzyści.
VIRTUALIZATION MANAGER 2010 PROFESSIONALP VS. VIRTUALIZATION MANAGER 2010 CORPORATE: ANAGER 2010 C Funkcja Opis Korzyści VM 2010 Professional VM 2010 Corporate WIRTUALIZACJA I MIGRACJE Funkcja Connect
Bardziej szczegółowoDział Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry Celujący
Przedmiotowy system oceniania Zawód: Technik Informatyk Nr programu: 312[ 01] /T,SP/MENiS/ 2004.06.14 Przedmiot: Systemy Operacyjne i Sieci Komputerowe Klasa: pierwsza Dział Dopuszczający Dostateczny Dobry
Bardziej szczegółowoStruktura systemów komputerowych
Struktura systemów komputerowych Działanie systemu komputerowego Struktury WE/WY Struktura pamięci Hierarchia pamięci Ochrona sprzętowa Ogólna architektura systemu Wykład 6, Systemy operacyjne (studia
Bardziej szczegółowoWarstwy systemu Windows 2000
Warstwy systemu Windows 2000 Tryb użytkownika (User Mode) Tryb jądra (Kernel Mode) Tryb użytkownika (User Mode) Zarządzanie pamięcią wirtualną Cechy charakterystyczne systemu Windows XP: system bardzo
Bardziej szczegółowodr inż. Krzysztof Patan Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Uniwersytet Zielonogórski k.patan@issi.uz.zgora.pl WSTĘP 1 Struktury danych oraz algorytmy do implementacji interfejsu systemu plików
Bardziej szczegółowowykład Organizacja plików Opracował: dr inż. Janusz DUDCZYK
wykład Organizacja plików Opracował: dr inż. Janusz DUDCZYK 1 2 3 Pamięć zewnętrzna Pamięć zewnętrzna organizacja plikowa. Pamięć operacyjna organizacja blokowa. 4 Bufory bazy danych. STRUKTURA PROSTA
Bardziej szczegółowoSYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE
SYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE WINDOWS 1 SO i SK/WIN 006 Wydajność systemu 2 SO i SK/WIN Najprostszym sposobem na poprawienie wydajności systemu, jeżeli dysponujemy zbyt małą ilością pamięci RAM
Bardziej szczegółowoSystem plików warstwa logiczna. Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak
Wykład prowadzą: Jerzy Brzeziński Dariusz Wawrzyniak Nazwa modułu Celem wykładu jest pokazanie systemu plików, jako abstrakcyjnego obrazu informacji, przechowywanej i udostępnianej przez system operacyjny.
Bardziej szczegółowoSystemy operacyjne i sieci komputerowe. 1 SYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE. Etapy uruchamiania systemu
Systemy operacyjne i sieci komputerowe. 1 SYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE Etapy uruchamiania systemu 010 2 Systemy operacyjne i sieci komputerowe. Część 010. I. Etapy uruchamiania systemu Windows
Bardziej szczegółowoZADANIE nr 4 Sprawdzian z informatyki
Rafał Siczek Uniwersytet Wrocławski Studia Podyplomowe z Informatyki dla Nauczycieli SPI51 ZADANIE nr 4 Sprawdzian z informatyki Tematyka sprawdzianu: Systemy operacyjne Czas sprawdzianu: 25 min SPI51
Bardziej szczegółowoSchematy zarzadzania pamięcia
Schematy zarzadzania pamięcia Segmentacja podział obszaru pamięci procesu na logiczne jednostki segmenty o dowolnej długości. Postać adresu logicznego: [nr segmentu, przesunięcie]. Zwykle przechowywana
Bardziej szczegółowoKOMPONENTY SYSTEMÓW OPERACYJNYCH
KOMPONENTY SYSTEMÓW OPERACYJNYCH dr hab. inż. Krzysztof Patan, prof. PWSZ Instytut Politechniczny Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Głogowie k.patan@issi.uz.zgora.pl PRZYDZIAŁ CZASU PROCESORA Cel: Stałe
Bardziej szczegółowoPrzykładowe zagadnienia na sprawdzian z wiedzy ogólnej. Linux to nazwa: A. Programu biurowego. B. Systemu operacyjnego. C. Przeglądarki internetowej.
Przykładowe zagadnienia na sprawdzian z wiedzy ogólnej Linux to nazwa: A. Programu biurowego. B. Systemu operacyjnego. C. Przeglądarki internetowej. Przycisk RESET znajdujący się na obudowie komputera,
Bardziej szczegółowoWykład 7. Zarządzanie pamięcią
Wykład 7 Zarządzanie pamięcią -1- Świat idealny a świat rzeczywisty W idealnym świecie pamięć powinna Mieć bardzo dużą pojemność Mieć bardzo krótki czas dostępu Być nieulotna (zawartość nie jest tracona
Bardziej szczegółowoAdministracja systemem Linux
Administracja systemem Linux mgr inż. Łukasz Kuczyński lkucz@icis.pcz.pl Instytut Informatyki Teoretycznej i Stosowanej Administracja systemem Linux p. 1 Urzadzenia Blokowe Administracja systemem Linux
Bardziej szczegółowoARCHITEKTURA PROCESORA,
ARCHITEKTURA PROCESORA, poza blokami funkcjonalnymi, to przede wszystkim: a. formaty rozkazów, b. lista rozkazów, c. rejestry dostępne programowo, d. sposoby adresowania pamięci, e. sposoby współpracy
Bardziej szczegółowoAlgorytm. a programowanie -
Algorytm a programowanie - Program komputerowy: Program komputerowy można rozumieć jako: kod źródłowy - program komputerowy zapisany w pewnym języku programowania, zestaw poszczególnych instrukcji, plik
Bardziej szczegółowoStruktury systemów operacyjnych
Struktury systemów operacyjnych Jan Tuziemski Część slajdów to zmodyfiowane slajdy ze strony os-booi.com copyright Silberschatz, Galvin and Gagne, 2013 Cele wykładu 1. Opis usług dostarczanych przez OS
Bardziej szczegółowoZarządzanie wolną przestrzenią
wydajność metody przydziału - różnice w zapotrzebowaniu na pamięć i czas dostępu do bloków danych przydział ciągły - pobranie danych wymaga 1 kontaktu z dyskiem ( dostęp sekwencyjny i swobodny) przydział
Bardziej szczegółowoHARD DISK MANAGER 2010 - PORÓWNANIE EDYCJI
HARD DISK MANAGER 2010 - PORÓWNANIE EDYCJI Funkcja Partycjonowanie dysku Tworzenie nowej partycji Ekspresowe tworzenie partycji Formatowanie partycji Usuwanie partycji Przywracanie usuniętej partycji Przeniesienie/zmiana
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI: KARTY GRAFICZNE... 15
SPIS TREŚCI: Od Autora... 13 KARTY GRAFICZNE... 15 PRZEGLĄDANIE GRAFIKI... 17 Nowe formaty danych... 17 Program CyberView... 18 Konfiguracja za pomocą parametrów ikony... 21 Ustawianie parametrów ekranu
Bardziej szczegółowoArchitektura komputerów
Architektura komputerów Wykład 7 Jan Kazimirski 1 Pamięć podręczna 2 Pamięć komputera - charakterystyka Położenie Procesor rejestry, pamięć podręczna Pamięć wewnętrzna pamięć podręczna, główna Pamięć zewnętrzna
Bardziej szczegółowoSpis treści. Podstawy posługiwania się komputerem
Spis treści Podstawy posługiwania się komputerem 1. Budowa i działanie komputera 15 1.1. Komputery i ich rodzaje 15 1.2. Zasada działania komputera 18 1.2.1. Komputer a użytkownik 18 1.2.2. Przetwarzanie
Bardziej szczegółowoSystem komputerowy. System komputerowy
System komputerowy System komputerowy System komputerowy układ współdziałających ze sobą (według pewnych zasad) dwóch składowych: sprzętu komputerowego (hardware) oraz oprogramowania (software) po to,
Bardziej szczegółowo