Pogranicze środkowoeuropejskie w badaniach ośrodka cieszyńskiego Komunikat
|
|
- Roman Żurawski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Halina Rusek Uniwersytet Śląski Filia w Cieszynie Pogranicze środkowoeuropejskie w badaniach ośrodka cieszyńskiego Komunikat Profil badań naukowych realizowanych w Filii Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie wyznaczają dwa główne czynniki: - specyfika istniejącego w Filii Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego z kierunkami: Pedagogika, Wychowanie Muzyczne, Wychowanie Plastyczne i Etnologia - oraz położenie tej Uczelni na polsko-czeskim pograniczu państwowym, narodowym i etniczno-kulturowym. Czynniki te powodują, że znaczący wymiar badań naukowych dotyczy procesów społeczno-kulturowych zachodzących w Europie, a szczególnie w Europie Środkowej i Wschodniej, badanych z perspektywy różnych dziedzin nauki. Próba poszukiwania wspólnej płaszczyzny dla tych licznych kierunków badań prowadzi do stwierdzenia, że jest nią przeszłość i współczesność Europy, przeobrażenia społeczno-kulturowe we współczesnej Europie, szczególnie Środkowo-Wschodniej. Płaszczyzną tą jest również proces dyfuzji kulturowej, przenikania wzorów kulturowych, modeli kultur i ich wartości w kontekście procesów integracyjnych i globalizacyjnych. Położenie Filii UŚ w dużym stopniu wyznacza charakter aktywności badawczej jej pracowników- jest ona w pierwszym rzędzie ukierunkowana na problemy pogranicza państw, narodów i kultur. Na przemiany tożsamości pograniczy europejskich, problematykę mniejszości narodowych i etnicznych 1
2 oraz przemiany kultur mniejszościowych. Zagadnienia te badane są z perspektywy historycznej, socjologicznej, etnologicznej, antropologicznej, religioznawczej a także pedagogicznej. Szczególne miejsce w badaniach tych zajmują pogranicza: polsko-czeskie i polsko słowackie, w mniejszym stopniu polsko-niemieckie i polsko-ukraińskie. Od wielu lat pracownicy Filii UŚ w Cieszynie prowadzą badania w przedstawionym wyżej zakresie, ale wystarczy przyjrzeć się programom badawczym z ostatnich lat, żeby poznać ich ideę i kierunki. Pierwszą grupę stanowią badania o profilu socjologiczno-etnologicznym, koncentrujące się na społeczno- politycznych i kulturowych procesach zachodzących współcześnie na szeroko pojmowanym pograniczu: państw, narodów, kultur, tożsamości. Znajdziemy tu tematy: - funkcje tradycji w społeczeństwie nowoczesnym na pograniczu kulturowym i etnicznym: przestrzeń kulturowego współistnienia, miejsca znaczące i symboliczne; - pogranicza państwowe i etniczno-kulturowe jako awangarda państw Europy Środkowej w drodze do Unii Europejskiej; - kształtowanie się demokratycznej kultury w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Nowe elity polityczne i gospodarcze a integracja europejska; - tożsamość kulturowa pogranicza w dobie europejskiej integracji politycznej i społecznej oraz globalizacji kulturowej; - specyfika gmin na pograniczu w sferze samorządowej i społecznokulturalnej; - przemiany tożsamości etniczno-kulturowej na pograniczu polskoczeskim i innych pograniczach w kontekście dokonujących się w ostatnim dziesięcioleciu przemian społecznych, politycznych i ekonomicznych. Pogranicze polsko-czeskie stanowi interesujący teren 2
3 badań nie tylko dlatego, że w jakiś sposób łączy dwa narody, dwie kultury, dwa państwa, ale także, a może przede wszystkim dlatego, że po jego czeskiej stronie żyje ponad 40-tysięczna polska mniejszość, która znalazła się tam nie z wyboru, ale w wyniku działań politycznych. Ważne miejsce zajmują tu badania nad wzorami życia i ich przemianami polskiej mniejszości, zwłaszcza procesy asymilacyjne obecne w życiu tej społeczności i ich odzwierciedlenie w życiu polskich rodzin. - Tu znajdziemy badania (prowadzone z Wyższą Szkołą Pedagogiczną w Krnowie) dotyczące postaw wobec życia młodych Polaków i Czechów ich rozumienie szczęścia. - Kolejny temat to wskaźniki tożsamości kulturowej polskiej społeczności zaolziańskiej w kontekście badań etnokulturowych. Celem tych badań jest ukazanie funkcji społeczno-kulturowych tradycji we współczesnym życiu tej społeczności w jej działaniach oświatowych i zorganizowanej aktywności kulturalnej. - Religijność na pograniczach kulturowych i etnicznych. Szczególną płaszczyzną badawczą jest tu pogranicze polsko-czeskie ze swoim specyficznym zróżnicowaniem religijnym: po obu stronach podzielonego granicą państwową Śląska Cieszyńskiego żyje najliczniejsza w Polsce i Czechach społeczność luteran. Badania w tym zakresie idą przede wszystkim w kierunku poznania wzajemnych odniesień między wyznawcami odmiennych religii, różnorodnych wzorów ekumenicznego współżycia, problemu małżeństw mieszanych wyznaniowo, ekumenizmu realizowanego przez Kościoły. W tym nurcie mieszczą się również badania nad tożsamością, postawami i zachowaniami religijnymi mieszkańców pogranicza polsko- 3
4 ukraińskiego. Badania te realizowane są w polskim środowisku we Lwowie i na ukraińskiej wsi. Odrębną grupę stanowią badania na pograniczu polsko-niemieckim na Dolnym Śląsku. Ich przedmiotem jest przede wszystkim tradycyjna kultura, której charakter wynika z faktu, że na Dolnym Śląsku mamy do czynienia z dwiema tradycjami: pierwsza to tradycja kształtowana tu od stuleci, której ostatni nosiciele żyją w rozproszeniu w wielu miejscowościach w Niemczech. Druga to tradycja ludności napływowej, zróżnicowana wskutek różnego pochodzenia osadników. Przewodnim motywem badań etnologiczno-antropologicznych na tym pograniczu jest poznanie przeszłości kulturowej i historycznej Dolnego Śląska jako pomostu między kulturą polską i niemiecką. Wydaje się, że ułatwi to w zasadniczy sposób zrozumienie kultury naszych zachodnich sąsiadów i kontakty z nim. Przedmiotem zainteresowań cieszyńskich etnologów i folklorystów jest również pogranicze polsko-słowackie, gdzie w wielu miejscowościach po obu stronach granicy żyje obok siebie w dobrosąsiedzkich stosunkach ludność polska i słowacka. Zamiarem badaczy jest ustalenie przy współpracy etnologów słowackich skupionych w Katedrze Etnologii Uniwersytetu w Bratysławie - wspólnych cech dziedzictwa kulturowego na tym obszarze. Drugą grupę stanowią badania dotyczące zagadnień pedagogicznych, edukacyjnych w społecznościach wielokulturowych, czego egzemplifikacją są badania na pograniczu polsko-czeskim w środowisku dzieci i młodzieży uczącej się. W tej grupie znalazły się zagadnienia: - dzieje oświaty na pograniczu w kontekście swoistości polskiego szkolnictwa mniejszościowego na Zaolziu; edukacja w rejonach pogranicza i poszukiwanie modeli edukacji wielokulturowej; 4
5 - hierarchia wartości i plany życiowe dzieci z Zaolzia. Badano tu i porównywano systemy wartości, aspiracje i plany życiowe uczniów z polskich szkół działających po czeskiej stronie granicy; - świadomość i tożsamość narodowa młodzieży polskiej i czeskiej z obu stron pogranicza i jej przemiany, stereotypy i autostereotypy młodzieży pogranicza; - drogi życiowe młodzieży z Zaolzia i ich kulturowe, społeczne i edukacyjne wyznaczniki; miejsce polskiej szkoły w planach życiowych polskiej młodzieży zaolziańskiej; - społeczne funkcjonowanie młodzieży na pograniczu i jego osobowościowe uwarunkowania; - język, komunikacja społeczna na pograniczu, bilingwizm mieszkańców pogranicza; - edukacja międzykulturowa w Polsce i na świecie; edukacja a wielokulturowość pogranicza, dialog kulturowy na pograniczach; historyczno-pedagogiczny wymiar edukacji międzykulturowej. Warto wspomnieć również o trzeciej grupie badań, które ogólnie określić możemy jako badania nad współczesną kulturą artystyczną. Tu znajdziemy przyczynki do studiów nad życiem artystycznym polskiej społeczności w Republice Czeskiej, szczególnie w odniesieniu do życia teatralnego, co wiąże się z faktem, iż na Zaolziu działa jedyny polski teatr zawodowy poza granicami kraju macierzystego. Jak wynika z powyższych rozważań, cieszyńskie badania koncentrują się na problematyce szeroko rozumianego pogranicza: w sensie dosłownym ale i symbolicznym. Nie zrozumiemy fascynacji badaczy tą problematyką bez przybliżenia istoty pogranicza, sedna i niepowtarzalnego wymiaru jego egzystencji warto i temu zagadnieniu poświęcić nieco uwagi, przywołując jako przykład pogranicze polsko-czeskie. 5
6 Pogranicze etniczno-kulturowe czy państwowe jest niewyczerpaną skarbnicą wiedzy o złożoności międzyetnicznego i międzykulturowego współżycia. Tu dochodzi do intensywnej wymiany kulturowych wzorów zachowań, bezustannej dyfuzji kulturowej, czego rezultatem jest tworzenie się specyficznego typu kultury kultury synkretycznej, nasyconej pierwiastkami kilku kultur narodowych i jeszcze innych jej kategorii. Tak jest na pograniczu polsko-czeskim, szczególnie w przypadku jej czeskiej części, Zaolzia, gdzie żyje polska mniejszość narodowa. Społeczność tego regionu żyje w kilku wymiarach kulturowych: kultury czeskiej jako kultury większościowej, a więc w jakiś sposób dominującej; kultury polskiej płynącej z polskich źródeł, głównie poprzez masmedia, bo na Zaolziu można oglądać polskie programy telewizyjne, słuchać polskiego radia, a polska prasa też jest po drugiej stronie granicy w zasięgu ręki. Zaolzianie pozostają też pod wpływem kultury polskiej, której treści tworzy polska społeczność, tradycyjnie niezwykle aktywna na polu działalności kulturalno-oświatowej i społecznej, co pozwoliło użyć w stosunku do niej już w okresie międzywojennym określenia fenomen kulturowy. Na te wymiary kultury nakłada się śląska kultura regionalna, łącząca podzielony Śląsk Cieszyński, narzucająca jej mieszkańcom po obu stronach granicy podobne sposoby życia, obyczaje i zwyczaje, podobne wartości uznawane za godne poszanowania, wspólny gwarowy język. Podobne procesy mają miejsce na pograniczu polsko-słowackim, choć ono kształtowało się w odmienny sposób. Tu od schyłku średniowiecza napływała ludność polska z górnego Powiśla w poszukiwaniu ziemi, przekraczając w wiekach późniejszych pasmo Beskidu Śląskiego i Żywieckiego, kolonizując częściowo Górną Orawę i docierając do Liptowa i na Spisz. W wyniku tych długotrwałych kontaktów ukształtowały się dialekty, o których przynależności do języka polskiego czy słowackiego nawet językoznawcy nie potrafią rozstrzygnąć. Nie jest to spokojne pogranicze. Ostatnie dziesięciolecia 6
7 obfitują tu w zadrażnienia i konflikty, między innymi w wyniku niezadawalającego żadnej ze stron podziału regionu między państwo polskie i czechosłowackie w 1920 roku. Obecnie na Orawie lokalne władze polskie pozostają w dosyć napiętych stosunkach ze Stowarzyszeniem Słowaków w Polsce. Jednak miejscowa ludność żyje ze sobą w zgodzie, uczestniczy w kulturze o rodowodzie zarówno polskim jak i słowackim, w której te narodowe pierwiastki przemieszały się w tak znacznym stopniu, że ich oddzielenie jest już niemożliwe. Jak wynika z badań etnologów, dla Słowaków w Polsce językiem macierzystym jest język polski, a dla Polaków w Słowacji język słowacki. Kultura nie uznaje granic państwowych, uznaje granice narodowe, ale na pograniczu etniczno-kulturowym ich ostrość zdecydowanie łagodnieje potwierdza to tezę, że o ile granica zawsze coś dzieli, to pogranicze zawsze coś łączy, coś spaja np. na płaszczyźnie kultury. Ale nie tylko na tej płaszczyźnie pogranicze wyciska wyraźne piętno na tożsamości kulturowej, etnicznej czy narodowej jego mieszkańców. Powoduje, że tożsamość ta traci jednolity wymiar, staje się wielo-, a co najmniej dwuwymiarowa, bo konstruują ją pierwiastki dwóch narodów, dwóch kultur. Wydaje się, że na taką dwoistość skazani są członkowie mniejszości narodowych, którzy funkcjonują w społeczeństwie większościowym jako jego obywatele przestrzegający ustalonych norm, zasad życia, uczestniczący w jego kulturze, a jednocześnie identyfikujący się ze swoją grupą mniejszościową, a poprzez to z macierzystym narodem i jego kulturą. Ta podwójność dotyczy często także walencji kulturowej ludzie pogranicza często są biwalentni, co oznacza, że z równą swobodą poruszają się na gruncie dwóch kultur, uznając je w równym stopniu za swoje własne, bliskie. Pogranicza europejskie są awangardą integracji europejskiej, bo tu rodzą się jej zalążki w postaci współpracy transgranicznej. Zrzeszenie krajów Europy Środkowej z Zachodnią zapowiadają już teraz coraz liczniejsze wspólne 7
8 działania na różnych płaszczyznach życia gospodarczego, politycznego i kulturalnego na pograniczach. Jeżeli chcielibyśmy się przyjrzeć, jak może wyglądać i przebiegać integracja między państwami, to zajrzyjmy właśnie na pogranicza są one dobrym laboratorium i przykładem małych czy większych unii. Tu rozwija się praca transgraniczna, tu mieszkańcy obu obszarów przygranicznych przechodzą codziennie do pracy z jednej strony granicy na drugą i muszą w związku z tym rozwiązać wiele problemów codziennego życia, które mają wymiar międzynarodowy. Pogranicza bliżej są na pewno Unii Europejskiej niż państwowe centra. Polsko-czeska współpraca przygraniczna rodziła się z trudem. Obydwie części tego pogranicza żyły przez długie lata osobno, nie znając się zbyt dobrze i nie wykazując chęci do bliższego poznania, odnosząc się do siebie nieufnie i nie wykazując ochoty do jakiejkolwiek współpracy. Dopiero ostatnie dziesięciolecie zmieniło tę sytuację - pierwsza oficjalna wizyta burmistrza Cieszyna u starosty Czeskiego Cieszyna w 1990 roku otworzyła zupełnie nowy etap we wzajemnych relacjach między władzami i mieszkańcami dwóch części w gruncie rzeczy jednego miasta. Zrodziła się współpraca między związkami regionalnymi samorządów gminnych po obu stronach granicy, po polskiej i po czeskiej stronie powstały ośrodki informacji przygranicznej, gotowych do wymiany informacji na temat kultury, sportu, turystyki i rekreacji, czego ukoronowaniem było wydanie kilka lat temu mapy regionu Śląsk Cieszyński Těšínske Slezsko. Od początku lat dziewięćdziesiątych po polskiej i czeskiej stronie granicy odbywają się wspólnie inicjowane imprezy kulturalne, a niektóre z nich stały się już symbolem współpracy obu części Cieszyna. Należy do nich na pewno Święto Trzech Braci, festyn nawiązujący w nazwie do legendy o genezie Cieszyna, który odbywa się na rynkach obu miast i jak wynika z obserwacji, bierze w nim udział coraz więcej mieszkańców regionu z obu stron granicy. Symbolicznym wymiarem współpracy jest wzajemna wymiana zespołów 8
9 artystycznych, występujących w czasie trwania święta. Co roku dawniej jesienią a obecnie wiosną odbywa się teatralny Festiwal Na Granicy przyciągający do Cieszyna i Czeskiego Cieszyna coraz więcej zespołów teatralnych z obu krajów, które stratują w konkursie o Złamany Szlaban, a mieszkańcy obu miast w ciągu kilku dni trwania Festiwalu krążą między obu teatrami i scenami pod gołym niebem. Jednym z największych, najważniejszych i szeroko znanych świąt polskiej społeczności zaolziańskiej jest coroczne, sierpniowe Gorolski Święto odbywające się w Jabłonkowie. Ta impreza, będąca prezentacją góralskiego folkloru beskidzkiego, a także z innych stron świata, została w 1990 roku włączona do programu Tygodnia Kultury Beskidzkiej organizowanego w Wiśle i okolicznych miejscowościach. Na pograniczu polsko-czeskim umacnia się współpraca transgraniczna. Istnieje tu siedem euroregionów, a pierwszy z nich Śląsk Cieszyński - powstał w kwietniu 1998 roku. Euroregiony wspierają rozwój w obszarze przygranicznym w różnych dziedzinach: w zakresie wymiany doświadczeń i informacji o rozwoju regionu, w zakresie planowania przestrzennego, wymiany doświadczeń i informacji dotyczących rynku pracy, współpracy w zakresie transportu, bezpieczeństwa mieszkańców, ekologii i środowiska naturalnego, współpracy przy zapobieganiu i likwidacji skutków klęsk żywiołowych, w dziedzinie gospodarczej i handlowej, w zakresie turystyki, kultury, oświaty i sportu, opieki nad wspólnym dziedzictwem kultury, współpracy między szkołami i młodzieżą, a także współpracy służb ratowniczych i górskich. Pogranicza zatem zawsze są usytuowane blisko współpracy międzynarodowej, są bardziej dynamiczne i dynamizujące niż centra. Nawet tak pobieżna charakterystyka pogranicza jaką przedstawiono wyżej pozwala wysnuć wniosek, że jest to ważny, frapujący i pasjonujący obszar badań, że obserwując życie na pograniczach można pokusić się o sformułowanie 9
10 prawidłowości co do przyszłości kultur europejskich i kierunków ich przemian. To, co dzieje się na pograniczach etniczno-kulturowych i państwowych wyprzedza procesy społeczne, kulturowe, często ekonomiczne, a nawet polityczne, które nastąpią w centrach. Ten szczególny urok pograniczy powoduje, że zapewne nie stracą swojej centralnej pozycji w programach badawczych cieszyńskiego ośrodka akademickiego. 10
Społeczności młodzieżowe na Pograniczu. Red. T. Lewowicki. Cieszyn, Uniwersytet Śląski Filia.
Wykaz publikacji w serii Edukacja Międzykulturowa 1992 1. Dzieci z Zaolzia (z badań osobowości uczniów szkół podstawowych z polskim językiem nauczania). Red. T. Lewowicki. Cieszyn, Uniwersytet Śląski Filia.
Bardziej szczegółowoWykaz publikacji w serii Edukacja Międzykulturowa
Wykaz publikacji w serii Edukacja Międzykulturowa W serii Edukacja Międzykulturowa przygotowywanej w kolejnych latach przez Społeczny Zespół Badań Kultury i Oświaty Pogranicza, Zakład Pedagogiki Ogólnej,
Bardziej szczegółowoElżbieta Pałka "Religijność na pograniczu. Polacy na Zaolziu", Małgorzata Michalska, Czeski Cieszyn 2006 : [recenzja] Wschodnioznawstwo 1,
Elżbieta Pałka "Religijność na pograniczu. Polacy na Zaolziu", Małgorzata Michalska, Czeski Cieszyn 2006 : [recenzja] Wschodnioznawstwo 1, 543-546 2007 Małgorzata Michalska, Religijność na pograniczu.
Bardziej szczegółowodr hab. Ewa Ogrodzka-Mazur prof. UŚ Uniwersytet Śląski Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie
dr hab. Ewa Ogrodzka-Mazur prof. UŚ Uniwersytet Śląski Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie Realizacja edukacji międzykulturowej w szkołach na pograniczu polsko-czeskim Polsko-czeskie pogranicze
Bardziej szczegółowoCIESZYŃSKA SZKOŁA BADAŃ POGRANICZA KU WSPÓŁCZESNEJ PEDAGOGICE MIĘDZYKULTUROWEJ
SPIS TREŚCI Wprowadzenie... 9 CIESZYŃSKA SZKOŁA BADAŃ POGRANICZA KU WSPÓŁCZESNEJ PEDAGOGICE MIĘDZYKULTUROWEJ Ewa Ogrodzka-Mazur, Alina Szczurek-Boruta Działalność naukowo-badawcza, dydaktyczna i organizacyjna
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYCHOWANIA PATRIOTYCZNEGO DLA ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH W STRZELINIE
PROGRAM WYCHOWANIA PATRIOTYCZNEGO DLA ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH W STRZELINIE Podstawa prawna: 1.Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. ( Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z póżn. zm.).
Bardziej szczegółowoOd nowego roku akademickiego mogą Państwo wybierać następujące specjalności i seminaria dyplomowe:
Od nowego roku akademickiego mogą Państwo wybierać następujące specjalności i seminaria dyplomowe: specjalność: Polityka regionalna opiekun: prof. dr hab. Marzanna Poniatowicz Europejska polityka regionalna
Bardziej szczegółowoDziałalność na rzecz upowszechniania i popularyzacji tenisa stołowego, piłki siatkowej, piłki siatkowej plażowej.
Klub Sportowy Piast Zawidów ul. Zgorzelecka 39 zaglj@interia.pl Cele stowarzyszenia: Celem Klubu Sportowego jest propagowanie i organizowanie wychowania fizycznego i sportu oraz stworzenie swym członkom
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do socjologii. Barbara Szacka. Spis treści
Wprowadzenie do socjologii Barbara Szacka Spis treści CZĘŚĆ PIERWSZA. PROLEGOMENA Rozdział I. CHARAKTER SOCJOLOGII I HISTORYCZNE WARUNKI JEJ POWSTANIA 1. Przedsocjologiczna wiedza o społeczeństwie Przedsocjologiczna
Bardziej szczegółowoUMOWA O WSPÓŁPRACY REGIONALNEJ. pod nazwą: EUROREGION ŚLĄSK CIESZYŃSKI - TĚŠÍNSKÉ SLEZSKO. zawarta w dniu 22 kwietnia 1998 w Cieszynie.
UMOWA O WSPÓŁPRACY REGIONALNEJ pod nazwą: EUROREGION ŚLĄSK CIESZYŃSKI - TĚŠÍNSKÉ SLEZSKO zawarta w dniu 22 kwietnia 1998 w Cieszynie pomiędzy: STRONĄ POLSKĄ reprezentowaną przez: Stowarzyszenie Rozwoju
Bardziej szczegółowoROZPRAWY HABILITACYJNE UNIWERSYTETU ŁÓDZKIEGO A AAARIANNA GRETA. Euroregiony. a integracja europejska. Wnioski dla Polski
ROZPRAWY HABILITACYJNE UNIWERSYTETU ŁÓDZKIEGO A 368790 AAARIANNA GRETA Euroregiony a integracja europejska Wnioski dla Polski WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU ŁÓDZKIEGO tódź 2003 Spis treści Wstęp 7 CZĘŚĆ I -
Bardziej szczegółowoUniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Wydział Filologiczny. 2. Zakładane efekty kształcenia modułu kod efektu kształcenia
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 1. nazwa kierunku Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo 2. poziom kształcenia pierwszy 3. profil kształcenia ogólnoakademicki. forma prowadzenia Stacjonarne/niestacjonarne
Bardziej szczegółowoOd nowego roku akademickiego mogą Państwo wybierać następujące specjalności i seminaria dyplomowe na kierunku STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE:
Od nowego roku akademickiego mogą Państwo wybierać następujące specjalności i seminaria dyplomowe na kierunku STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE: specjalność: Polityka regionalna opiekun: prof. dr hab. Marzanna Poniatowicz
Bardziej szczegółowoKarpaty łączą - mechanizm konsultacji i współpracy dla wdrażania Konwencji Karpackiej
Karpaty łączą - mechanizm konsultacji i współpracy dla wdrażania Konwencji Karpackiej Karpaty: nasze ich wspólne Historia i współczesność wielokulturowego pogranicza dr Grzegorz Demel PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY
Bardziej szczegółowocharakter interdyscyplinarny Proponowane tematy:
Ogólnopolska studencko-doktorancko-ekspercka Konferencja Naukowa W poszukiwaniu tożsamości. Synkretyzm Nowego Świata 24 25 maja 2014 Kraków, Collegium Broscianum UJ, Ul. Grodzka 52, p.ii Z przyjemnością
Bardziej szczegółowoPROJEKT GMINY SŁOPNICE
PROJEKT GMINY SŁOPNICE Europa dla Obywateli, Działanie 1 - Aktywni obywatele dla Europy, Działanie 1.1 Spotkanie mieszkańców miast partnerskich, tytuł projektu "Upowszechnianie idei Zjednoczonej Europy"
Bardziej szczegółowoDorota Dąbrowska WOM Gorzów Wlkp.
Dorota Dąbrowska WOM Gorzów Wlkp. Edukacja wielokulturowa zajmuje się przybliżaniem uczniom wielu innych kultur i służy przełamywaniu etnocentrycznego sposobu myślenia oraz stereotypów kulturowych. Edukacja
Bardziej szczegółowoStudia I stopnia Plan studiów na kierunku: stosunki międzynarodowe studia niestacjonarne
Specjalność: logistyka w Europie I rok studiów, 1 semestr Studia I stopnia Plan studiów na kierunku: stosunki międzynarodowe studia niestacjonarne Lp. Nazwa modułu Egz. Zal. Razem W. 1 Ćw. 2 ECTS 1. Socjologia
Bardziej szczegółowoProgram studiów podyplomowych z zakresu etnologii, edycja 2014/2015
Program studiów podyplomowych z zakresu etnologii, edycja 2014/2015 Ogólna charakterystyka studiów podyplomowych Wydział prowadzący studia podyplomowe: Nazwa studiów podyplomowych: Nazwa studiów podyplomowych
Bardziej szczegółowo27. ZRÓŻNICOWANIE ETNICZNO-KULTUROWE BAŁKANÓW
27. ZRÓŻNICOWANIE ETNICZNO-KULTUROWE BAŁKANÓW I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu : Zróżnicowanie etniczno-kulturowe Bałkanów 2. Kod modułu : 03-ZEKB-21BADL 3. Rodzaj modułu : obowiązkowy 4. Kierunek
Bardziej szczegółowoWPŁYW GLOBALIZACJI NA ZARZĄDZANIE I ROZWÓJ KULTURY W CZESKIEJ CZĘŚCI ŚLĄSKA CIESZYŃSKIEGO
Projekt Kulturalna inicjatywa edukacyjno-naukowa RAZEM DLA POGRANICZA jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Funduszu Mikroprojektów z Programu Operacyjnego
Bardziej szczegółowoproblemy polityczne współczesnego świata
Zbigniew Cesarz, Elżbieta Stadtmuller problemy polityczne współczesnego świata Wrocław 1998 Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Spis treści Od autorów 5 Wstęp 7 I. Problemy globalne współczesności -
Bardziej szczegółowoProblemy polityczne współczesnego świata
A 372536 Zbigniew Cesarz, Elżbieta Stadtmiiller Problemy polityczne współczesnego świata Wrocław 2002 Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Spis treści Od autorów 5 Wstęp 7 I. Problemy globalne współczesności
Bardziej szczegółowoPreambuła. Cel i zasady współpracy
Załącznik nr 2 do uchwały Rady Miejskiej Nr XXVI/ 182 /2004 z dnia 30.06.2004r. Zasady współpracy samorządu gminy Węgorzewo z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3
Bardziej szczegółowo1. Europejski Plan Rozwoju Szkoły założenia
1. Europejski Plan Rozwoju Szkoły założenia Od 1 stycznia 2014 program Erasmus+ oferuje wsparcie finansowe dla instytucji i organizacji działających w Europie w obszarze edukacji i szkoleń, młodzieży oraz
Bardziej szczegółowoINFORMACJE. Zakład Komparatystyki Literackiej i Kulturowej IFP UAM. Collegium Maius ul. Fredry Poznań pokoje: 210, 212
INFORMACJE Zakład Komparatystyki Literackiej i Kulturowej IFP UAM Collegium Maius ul. Fredry 10 61-701 Poznań pokoje: 210, 212 Kierownik specjalności: Prof. dr hab. Bogusław Bakuła Opiekun specjalności:
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowy regionalizm, czyli współpraca bibliotek i instytucji kultury w obrębie euroregionów na przykładzie województwa śląskiego
Biblioteki za granicą: Organizacja Kooperacja Inspiracja Katowice, 17 XI 2014 Międzynarodowy regionalizm, czyli współpraca bibliotek i instytucji kultury w obrębie euroregionów na przykładzie województwa
Bardziej szczegółowoPLAN PRACY PIN INSTYTUTU ŚLĄSKIEGO W OPOLU na 2019 rok
A. PLAN ZADANIOWO-FINANSOWY W CZĘŚCI ZADAŃ BADAWCZYCH PRZEWIDZIANYCH DO SFINANSOWANIA LUB DOFINANSOWANIA Z BUDŻETU PAŃSTWA W ROKU 2018 (DZIAŁALNOŚĆ STATUTOWA) I. DZIEJE GÓRNEGO ŚLĄSKA OD XVIII WIEKU JAKO
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z realizacji współpracy międzynarodowej i krajowej Powiatu Hrubieszowskiego za 2017 r.
Załącznik do uchwały Nr XXVII/243/2018 Rady Powiatu z dnia 25 stycznia 2018 r. Sprawozdanie z realizacji współpracy międzynarodowej i krajowej Powiatu Hrubieszowskiego za 2017 r. HRUBIESZÓW 2018 1 Współpraca
Bardziej szczegółowoHarmonogram otwartych konkursów ofert na realizację zadań publicznych należących do Samorządu Województwa Podlaskiego w 2018 roku
Załącznik do Programu współpracy Samorządu Województwa Podlaskiego z organizacjami pozarządowymi w 08 roku Lp. Harmonogram otwartych konkursów ofert na realizację zadań publicznych należących do Samorządu
Bardziej szczegółowoRozwój bez granic wzajemne wsparcie dla wzmocnienia regionalnych produktów turystycznych i kulturowych
Rozwój bez granic wzajemne wsparcie dla wzmocnienia regionalnych produktów turystycznych i kulturowych PL-SK/BES/IPP/II/24 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju
Bardziej szczegółowoSEMINARIA STUDIA STACJONARNE II STOPNIA INSTYTUT PEDAGOGIKI. Zakład Wczesnej Edukacji. Katedra Podstaw Pedagogiki
SEMINARIA STUDIA STACJONARNE STOPNIA INSTYTUT PEDAGOGIKI lp. Nazwisko i imię promotora 1 Józefa Bałachowicz tytuł naukowy 2. Danuta Gielarowska Sznajder Prof. Katedra/Zakład Zakład Wczesnej Katedra Podstaw
Bardziej szczegółowo- Temat: Europejska polityka Rosji u progu XXI wieku Kierownik tematu: prof. dr hab. Bogdan Łomiński
Informacje ogólne Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego powstał w 1975 roku. Na dzień 30 listopada 2000 roku w Instytucie zatrudnionych było (w przeliczeniu na pełne etaty)
Bardziej szczegółowoKARTA PROJEKTU. Odpowiedzialni, Aktywni, Pewni Siebie i Efektywni Tytuł projektu Poprzez Dialog Wielokulturowy Okres realizacji 01.08.2011 31.07.
KARTA PROJEKTU Informacje o projekcie Odpowiedzialni, Aktywni, Pewni Siebie i Efektywni Tytuł projektu Poprzez Dialog Wielokulturowy Okres realizacji 01.08.2011 31.07.2013 Informacje o projektodawcy Nazwa
Bardziej szczegółowoZaproszenie na konferencję naukową. Miejsce religii w sferze publicznej w Europie Środkowo-Wschodniej
Zaproszenie na konferencję naukową Miejsce religii w sferze publicznej w Europie Środkowo-Wschodniej 22-23 I 2016 Instytut Europeistyki Uniwersytet Jagielloński Pytanie o miejsce religii sferze publicznej
Bardziej szczegółowoMożliwości uzyskania wsparcia na realizację polsko-czeskich projektów
Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej RCz-RP 2007-2013 Możliwości uzyskania wsparcia na realizację polsko-czeskich projektów 23.11.2007 Racibórz / 30.11.2007 Cieszyn / 7.12.2007 Bielsko-Biała spotkanie
Bardziej szczegółowoDziedzictwo. kulturowo-historyczne regionu. Pedagogika międzykulturowa i regionalna aspekty wychowawcze. Pedagogika. Redakcja naukowa Anna Królikowska
Pedagogika Dziedzictwo kulturowo-historyczne regionu Pedagogika międzykulturowa i regionalna aspekty wychowawcze Redakcja naukowa Anna Królikowska Akademia Ignatianum Wydawnictwo WAM Kraków 2013 Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PEDAGOGIKA. I. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia wraz z uzasadnieniem
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PEDAGOGIKA Poziom kształcenia Profil kształcenia Tytuł zawodowy absolwenta studia I stopnia ogólnoakademicki licencjat I. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia
Bardziej szczegółowoCHRZEŚCIJAŃSKA AKADEMIA TEOLOGICZNA W WARSZAWIE STUDIA PODYPLOMOWE
CHRZEŚCIJAŃSKA AKADEMIA TEOLOGICZNA W WARSZAWIE STUDIA PODYPLOMOWE INTEGRACJA SPOŁECZNA i PRAWA CZŁOWIEKA W KONTEKŚCIE WIELORELIGIJNOŚCI realizowane w ramach projektu współfinansowanego ze środków Europejskiego
Bardziej szczegółowoOFERTA WSPÓŁPRACY ZE STOWARZYSZENIEM NA RZECZ ROZWOJU WSI SUCHY BÓR
OFERTA WSPÓŁPRACY ZE STOWARZYSZENIEM NA RZECZ ROZWOJU WSI SUCHY BÓR ADRES: Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Wsi Suchy Bór ul. Szkolna 2 46-053 Suchy Bór, Polska TELEFON: Waldemar Pogrzeba - Prezes Zarządu:
Bardziej szczegółowoTermin realizacji zadania. IV kwartał 2011 r. od 11 stycznia 2012 do 31 grudnia 2012 r.
Harmonogram konkursów na realizację zadań publicznych Województwa Dolnośląskiego w 2012 r. Nazwa zadania priorytetowego/konkursu Termin ogłoszenia konkursu Termin realizacji zadania Pula środków do rozdysponowania
Bardziej szczegółowoRozwijanie kompetencji społecznych i obywatelskich. Warszawa, 25 maja 2011 r.
Rozwijanie kompetencji społecznych i obywatelskich Warszawa, 25 maja 2011 r. Nauczyciel, Wychowawca, Autorytet Przygotowanie kadry do zadań kształtowania kompetencji społecznych i obywatelskich dzięki
Bardziej szczegółowoMisja i strategia rozwoju Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku na lata
Misja i strategia rozwoju Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku na lata 2015 2024 WPROWADZENIE Misja i Strategia Rozwoju Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne niezbędne dla uzyskania poszczególnych śródrocznych ocen klasyfikacyjnych z wiedzy o społeczeństwie dla klasy I
Wymagania edukacyjne niezbędne dla uzyskania poszczególnych śródrocznych ocen klasyfikacyjnych z wiedzy o społeczeństwie dla klasy I Temat lekcji Zagadnienia 1. Ja, czyli kto? - tożsamość - tożsamość osobista
Bardziej szczegółowoSEMINARIA STUDIA NIESTACJONARNE I STOPNIA Rok akademicki 2016/2017 PEDAGOGIKA
SEMINARIA STUDIA NIESTACJONARNE I STOPNIA Rok akademicki 2016/2017 PEDAGOGIKA lp. Nazwisko i imię promotora tytuł naukowy Katedra/zakład Temat -zagadnienia Tytuł: Uczniowie (dzieci i młodzież) a zagrożenia
Bardziej szczegółowoHarmonogram otwartych konkursów ofert na realizację zadań publicznych należących do Samorządu Województwa Podlaskiego w 2019 roku
Załącznik do Programu współpracy Samorządu Województwa Podlaskiego z organizacjami pozarządowymi w 09 roku Harmonogram otwartych konkursów ofert na realizację zadań publicznych należących do Samorządu
Bardziej szczegółowoWSHiG Karta przedmiotu/sylabus
WSHiG Karta przedmiotu/sylabus KIERUNEK SPECJALNOŚĆ TRYB STUDIÓW SEMESTR Turystyka i rekreacja Obsługa Ruchu Turystycznego, Hotelarstwo i Gastronomia, Zarządzanie i Marketing w Hotelarstwie, Gastronomii,
Bardziej szczegółowoPLAN PRACY PIN INSTYTUTU ŚLĄSKIEGO W OPOLU na 2016 rok
Plan pracy Przyjęty na posiedzeniu Rady Naukowej PIN-Instytutu w Opolu w dniu 24 czerwca 2015 roku PLAN PRACY PIN INSTYTUTU ŚLĄSKIEGO W OPOLU na 2016 rok A. PLAN ZADANIOWO-FINANSOWY W CZĘŚCI ZADAŃ BADAWCZYCH
Bardziej szczegółowoPLAN PRACY PIN INSTYTUTU ŚLĄSKIEGO W OPOLU na 2018 rok
Plan pracy Zaopiniowany na posiedzeniu Rady Naukowej PIN-Instytutu w Opolu 9 sierpnia 2017 roku PLAN PRACY PIN INSTYTUTU ŚLĄSKIEGO W OPOLU na 2018 rok A. PLAN ZADANIOWO-FINANSOWY W CZĘŚCI ZADAŃ BADAWCZYCH
Bardziej szczegółowoKierunek Stosunki Międzynarodowe. Studia I stopnia. Profil ogólnoakademicki. Efekty kształcenia:
Kierunek Stosunki Międzynarodowe Studia I stopnia Profil ogólnoakademicki Efekty kształcenia: Kierunek: Stosunki Międzynarodowe Poziom kształcenia: studia I stopnia Uczelnia: Uczelnia Łazarskiego w Warszawie
Bardziej szczegółowoLaureaci nagród powiatu cieszyńskiego w dziedzinie kultury
Biuletyn Informacji Publicznej Starostwa Powiatowego w Cieszynie https://bip.powiat.cieszyn.pl/sprawa-do-zalatwienia/5898/laureaci-nagrod-powiatu-cieszynskego-w-dziedzinie-kultury Laureaci nagród powiatu
Bardziej szczegółowookreślone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013
Załącznik Nr 2.9 do Uchwały Nr 156/2012/2013 Senatu UKW z dnia 25 września 2013 r. EFEKTY KSZTAŁCENIA określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013 z dnia 25 września 2013
Bardziej szczegółowoLp. Nr projektu Nazwa wnioskodawcy Tytuł projektu. Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej. Miejska Biblioteka Publiczna w Czechowicach-Dziedzicach
Wnioski złożone do SRB podczas II naboru wniosków w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska - Republika Słowacka 2007-2013 do 15 października 2010 r. Lp. Nr projektu Nazwa wnioskodawcy
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW NAUK O RODZINIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW NAUK O RODZINIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Umiejscowienie kierunku w obszarach kształcenia Kierunek studiów nauki o rodzinie należy do obszarów
Bardziej szczegółowoRoczny plan pracy z wiedzy o społeczeństwie dla I klasy gimnazjum zintegrowany z serią Dziś i jutro część 1 - wymagania na poszczególne oceny
Roczny plan pracy z wiedzy o społeczeństwie dla I klasy gimnazjum zintegrowany z serią Dziś i jutro część 1 - wymagania na poszczególne oceny Temat lekcji Zagadnienia Wymagania na poszczególne oceny dopuszczająca
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA HISTORIA
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA HISTORIA 1 Kryteria oceniania osiągnięć uczniów Poziom wymagań koniecznych: umiejętność umieszczania wydarzeń w czasie, szeregowanie ich w związkach poprzedzania, współistnienia
Bardziej szczegółowoXVII FESTIWAL TEATRÓW SZKOLNYCH Zielona Gęś. rok 2018/2019
XVII FESTIWAL TEATRÓW SZKOLNYCH Zielona Gęś rok 2018/2019 Ogólne założenia Zachęcamy instruktorów teatralnych i nauczycieli do podjęcia trudu przygotowania uczniów do prezentacji teatralnych. Tradycją
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1WZORCOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
Dz.U. z 2013 poz. 1273 Brzmienie od 31 października 2013 Załącznik nr 1WZORCOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Umiejscowienie kierunku
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim Kultura i społeczeństwo wieków średnich 2. Nazwa przedmiotu/modułu w języku angielskim Anthropology of the middle
Bardziej szczegółowoMapa aktywności społecznej organizacji pozarządowych działających na terenie Powiatu Kieleckiego
Lp. Nazwa organizacji Miejscowość Adres organizacji nr tel./fax Przedstawiciel Zakres działania Informacje dodatkowe 1. Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Rakowskiej i Regionu Świętokrzyskiego Raków ul. Bardzka
Bardziej szczegółowoInicjatywy kulturalne Łucka jako istotna część artystycznego oraz kulturalnego rozwoju Eroregionu BUG. Wira Kudriawcewa
Inicjatywy kulturalne Łucka jako istotna część artystycznego oraz kulturalnego rozwoju Eroregionu BUG Wira Kudriawcewa Euroregion Bug został utworzony w celu rozwoju współpracy obszarów przygranicznych
Bardziej szczegółowoNAZWA PROJEKTU: TRANSGRANICZNE BARWY ROZTOCZA WSPÓŁPRACA TOMASZOWA LUBELSKIEGO I RAWY RUSKIEJ
NAZWA PROJEKTU: TRANSGRANICZNE BARWY ROZTOCZA WSPÓŁPRACA TOMASZOWA LUBELSKIEGO I RAWY RUSKIEJ PARTNERZY Miasto Tomaszów Lubelski - jednostka samorządu terytorialnego Rawa Ruska Miejska Rada - jednostka
Bardziej szczegółowoProgram zajęć artystycznych w gimnazjum
Program zajęć artystycznych w gimnazjum Klasy II Beata Pryśko Cele kształcenia wymagania ogólne I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji percepcja sztuki. II. Tworzenie wypowiedzi
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY II W ROKU SZKOLNYM 2016/2017
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY II W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca wymienić charakterystyczne Afryki.
Bardziej szczegółowoOpublikowane scenariusze zajęć:
mgr Magdalena Tomczyk nauczyciel dyplomowany historii, wiedzy o społeczeństwie oraz wychowania do życia w rodzinie w Gimnazjum Nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Tarnowie. Naukowo zajmuje się historią XIX i
Bardziej szczegółowoDziennik Ustaw Nr 99 5818 Poz. 580 ROZPORZĄDZENIE KRAJOWEJ RADY RADIOFONII I TELEWIZJI. z dnia 27 kwietnia 2011 r.
Dziennik Ustaw Nr 99 5818 Poz. 580 Na podstawie art. 21 ust. 4 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2011 r. Nr 43, poz. 226 i Nr 85, poz. 459) zarządza się, co następuje:
Bardziej szczegółowoPogranicza w perspektywie wyzwań współczesności
PAŃSTWOWA SZKOŁA WYŻSZA IM. PAPIEŻA JANA PAWŁA II W BIAŁEJ PODLASKIEJ KATEDRA NAUK HUMANISTYCZNYCH I SPOŁECZNYCH ZAKŁAD SOCJOLOGII II Ogólnopolska Konferencja Naukowa Pogranicza w perspektywie wyzwań współczesności
Bardziej szczegółowoTematyka prac licencjackich proponowana przez promotorów Katedry Turystyki i Promocji Zdrowia
Katedra Turystyki i Promocji Zdrowia Główne tematy naukowo-badawcze podejmowane w katedrze: Turystyka kulturowa w Polsce i na świecie. Wpływ walorów turystycznych, historycznych i kulturowych miast na
Bardziej szczegółowoObywatele Ukrainy w aglomeracji poznańskiej
Urząd Miasta Poznania Wydział Rozwoju Miasta i Współpracy Międzynarodowej Obywatele Ukrainy w aglomeracji poznańskiej W aglomeracji poznańskiej przebywa około 100 tys. obywateli Ukrainy, większość to mężczyźni,
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU S2A. Wielokulturowość USA. Kod Punktacja ECTS* 1. Koordynator dr Kinga Orzeł - Dereń Zespół dydaktyczny
KARTA KURSU S2A Nazwa Wielokulturowość USA Nazwa w j. ang. Multiculturalism of USA Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator dr Kinga Orzeł - Dereń Zespół dydaktyczny Opis kursu (cele kształcenia) Celem zajęć
Bardziej szczegółowoRodzaj zajęć dydaktycznych*
I ROK STUDIÓW I semestr: Rodzaj zajęć O/F** Forma zaliczenia*** Liczba 1. Historia stosunków międzynarodowych od 1815-1945r. Wykład / ćwiczenia O Egzamin 30+30 6 2. Filozofia Wykład / ćwiczenia O Zaliczenie
Bardziej szczegółowoNa podstawie par. 29 pkt. 3 Statutu Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie uchwala się, co następuje:
Uchwała Senatu Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie z dnia 27 czerwca 2011 r. w sprawie przyjęcia Strategii rozwoju Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie w latach 2012-2017 Na
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 6 czerwca 2012 r. Poz. 1785 UCHWAŁA NR XV/115/12 RADY GMINY GODZIANÓW z dnia 27 kwietnia 2012 r. w sprawie przekształcenia gminnej jednostki organizacyjnej
Bardziej szczegółowoUniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Wydział Nauk Społecznych. Efekty kształcenia
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Załącznik nr 74 do uchwały nr Senatu Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach z dnia 29 maja 2012 r. Efekty kształcenia dla: nazwa kierunku poziom kształcenia profil kształcenia
Bardziej szczegółowoProgram międzyprzedmiotowy Moja mała Ojczyzna Ziemia Choszczeńska opracowany w ramach ścieżki regionalnej.
Program międzyprzedmiotowy Moja mała Ojczyzna Ziemia Choszczeńska opracowany w ramach ścieżki regionalnej. Wstęp Program jest skierowany do uczniów gimnazjum klas 2-3 w ramach realizacji ścieżki regionalnej.
Bardziej szczegółowoP r o g r a m s t u d i ó w. Ogólna charakterystyka studiów. Wydział Nauk Historycznych. studia drugiego stopnia. ogólnoakademicki. studia stacjonarne
P r o g r a m s t u d i ó w Ogólna charakterystyka studiów Wydział prowadzący kierunek studiów: Wydział Nauk Historycznych Kierunek studiów: (nazwa kierunku musi być adekwatna do zawartości programu kształcenia
Bardziej szczegółowoHISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO KLASA IV
2016-09-01 HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO KLASA IV Podstawa programowa przedmiotu SZKOŁY BENEDYKTA Cele kształcenia wymagania ogólne I. Chronologia historyczna. Uczeń posługuje się podstawowymi określeniami
Bardziej szczegółowoOddolne projekty uczniów
Samorząd uczniowski jako doświadczenie aktywności obywatelskiej Oddolne projekty uczniów Olga Napiontek, Joanna Pietrasik projekt Szkolenie jest częścią projektu Samorząd uczniowski jako doświadczenie
Bardziej szczegółowoDEKLARACJA PRAW OSÓB NALEŻĄCYCH DO MNIEJSZOŚCI NARODOWYCH LUB ETNICZNYCH, RELIGIJNYCH I JĘZYKOWYCH
DEKLARACJA PRAW OSÓB NALEŻĄCYCH DO MNIEJSZOŚCI NARODOWYCH LUB ETNICZNYCH, RELIGIJNYCH I JĘZYKOWYCH rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 47/135 przyjęta i proklamowana w dniu 10 grudnia 1992 roku Zgromadzenie
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim Antropologia etniczności 2. Nazwa przedmiotu/modułu w języku angielskim Anthropology of ethnicity 3. Jednostka prowadząca
Bardziej szczegółowoPorozumienie o współpracy pomiędzy Województwem Dolnośląskim (Rzeczpospolita Polska) a Regionem Alzacji (Republika Francuska)
Porozumienie o współpracy pomiędzy Województwem Dolnośląskim (Rzeczpospolita Polska) a Regionem Alzacji (Republika Francuska) zwani dalej Stronami WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE Reprezentowane przez Marszałka
Bardziej szczegółowoKIERUNEK SOCJOLOGIA. Zagadnienia na egzamin magisterski na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych II stopnia
KIERUNEK SOCJOLOGIA Zagadnienia na egzamin magisterski na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych II stopnia 1. Podstawowe paradygmaty współczesnej socjologii K_W25 Posiada pogłębioną wiedzę na temat
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z pracy pełnomocnika wojewody opolskiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych za rok 2013
Załącznik Sprawozdanie z pracy pełnomocnika wojewody opolskiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych za rok 2013 1. Liczba spotkań ze środowiskami mniejszości narodowych i etnicznych zorganizowanych
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 2 do Olimpiady Wiedzy o Unii Europejskiej pn. "GWIEZDNY KRĄG" Zagadnienia VII Olimpiada GWIEZDNY KRĄG
Załącznik nr 2 do Olimpiady Wiedzy o Unii Europejskiej pn. "GWIEZDNY KRĄG" Zagadnienia VII Olimpiada GWIEZDNY KRĄG I. Zawody I stopnia 1. Społeczeństwo. Definicja społeczeństwa. Pojęcie zbiorowości społecznej.
Bardziej szczegółowoWYKAZ ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH I ORGANIZACJI DZIAŁAJĄCYCH NA TERENIE GMINY W FORMIE KÓŁ TERENOWYCH numer w nazwa Stowarzyszenia lub.
Gmina Popielów l.p. 1. WYKAZ ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH I ORGANIZACJI DZIAŁAJĄCYCH NA TERENIE GMINY W FORMIE KÓŁ TERENOWYCH numer w nazwa Stowarzyszenia lub adres siedziby obszar działania ze jednostki
Bardziej szczegółowoProjekt do konsultacji
Projekt do konsultacji Załącznik Nr do Programu współpracy Samorządu Województwa Podlaskiego z organizacjami pozarządowymi w roku Harmonogram otwartych konkursów ofert na realizację zadań publicznych należących
Bardziej szczegółowoCENTRUM EUROPEJSKICH STUDIÓW REGIONALNYCH I LOKALNYCH UW. Nowe granice. Redakcja naukowa. Grzegorz Gorzelak Katarzyna Krok
CENTRUM EUROPEJSKICH STUDIÓW REGIONALNYCH I LOKALNYCH UW Nowe granice Unii Europejskiej -współpraca czy wykluczenie? Redakcja naukowa Grzegorz Gorzelak Katarzyna Krok Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR SPIS TREŚCI
Bardziej szczegółowoWSPÓLNY PROJEKT POLSKIEJ SIECI ALF 2012/2013
WSPÓLNY PROJEKT POLSKIEJ SIECI ALF 2012/2013 Podstawowe informacje: wspólne działanie członków polskiej sieci (lider + minimum 10 innych organizacji członkowskich), kwota grantu: 15 000 euro, wsparcie
Bardziej szczegółowoSZTUKA I TWÓRCZOŚĆ ORAZ ELEMENTY PEDAGOGIKI MIĘDZYKULTUROWEJ W PROCESIE KSZTAŁTOWANIA OSOBOWOŚCI DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM
Pod patronatem Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie ul. Świtezianki 2, 10-465 Olsztyn, tel. 89 533 72 52 SZTUKA I TWÓRCZOŚĆ ORAZ ELEMENTY PEDAGOGIKI MIĘDZYKULTUROWEJ W PROCESIE KSZTAŁTOWANIA OSOBOWOŚCI
Bardziej szczegółowoFormularz zgłaszania projektów. do zrealizowania w ramach projektów obywatelskich w Województwie Podlaskim
Formularz zgłaszania projektów do zrealizowania w ramach projektów obywatelskich w Województwie Podlaskim 1. Podstawowe informacje* a) Tytuł projektu: Poprzez sztukę do własnej kultury b) Pomysłodawca/y:
Bardziej szczegółowoSTUDIA ETNOLOGICZNE I ANTROPOLOGICZNE. Tom 11. Etnologia na granicy
STUDIA ETNOLOGICZNE I ANTROPOLOGICZNE Tom 11 Etnologia na granicy NR 2771 STUDIA ETNOLOGICZNE I ANTROPOLOGICZNE Tom 11 Etnologia na granicy pod redakcją Ireny Bukowskiej-Floreńskiej i Grzegorza Odoja Wydawnictwo
Bardziej szczegółowoWyższa Szkoła Hotelarstwa i Gastronomii w Poznaniu SYLABUS. Moduł (typ) przedmiotów: Katedra Zarządzania i Marketingu
Wyższa Szkoła Hotelarstwa i Gastronomii w Poznaniu SYLABUS Profil kształcenia: ogólnoakademicki Stopień studiów: II Kierunek studiów: Turystyka i Rekreacja Specjalność: Semestr: Forma studiów: Nazwa przedmiotu:
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR IV/28/07 RADY GMINY AUGUSTÓW z dnia 5 marca 2007 roku
UCHWAŁA NR IV/28/07 RADY GMINY AUGUSTÓW z dnia 5 marca 2007 roku w sprawie uchwalenia Programu współpracy Gminy Augustów z organizacjami pozarządowymi i innymi uprawnionymi podmiotami na 2007 rok Na podstawie
Bardziej szczegółowoSTUDIA I STOPNIA PRZEKŁAD PISEMNY
STUDIA I STOPNIA PRZEKŁAD PISEMNY - Student ma podstawową, uporządkowaną wiedzę z zakresu aparatu pojęciowo-terminologicznego stosowanego w przekładoznawstwie oraz w naukach pomocniczych i pokrewnych,
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU. Socjologia. Kod Punktacja ECTS* 3. Koordynator Dr hab. Piotr Stawiński, prof. UP Zespół dydaktyczny
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Socjologia Sociology Kod Punktacja ECTS* 3 Koordynator Dr hab. Piotr Stawiński, prof. UP Zespół dydaktyczny Opis kursu (cele kształcenia) Celem zajęć jest dostarczenie
Bardziej szczegółowoRodzaj zajęć dydaktycznych*
Plan studiów na kierunku: Stosunki międzynarodowe (studia stacjonarne, I stopnia) Rok akademicki 2013/14 I ROK STUDIÓW I semestr: Rodzaj zajęć O/F** Forma zaliczenia*** Liczba 1. Historia stosunków międzynarodowych
Bardziej szczegółowoSUMA GODZIN SUMA GODZIN 356
PROGRAM STUDIÓW KIERUNEK: STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE, I stopień (licencjackie) SEMESTR 1 (od roku 2013/2014) W C K L P S rozliczenie ECTS Historia stosunków międzynarodowych 1815-1945 30 30 E 6 Mikroekonomia
Bardziej szczegółowoPROPONOWANA PROBLEMATYKA SEMINARIUM MAGISTERSKIEGO NA KIERUNKU NAUKI O RODZINIE W ROKU AKADEMICKIM 2016/2017
PROPONOWANA PROBLEMATYKA SEMINARIUM MAGISTERSKIEGO NA KIERUNKU NAUKI O RODZINIE W ROKU AKADEMICKIM 2016/2017 Imię i nazwisko: Ks. dr hab. prof. UR Andrzej Garbarz Zakład/Katedra: Katedra Nauk o Rodzinie
Bardziej szczegółowoPOLITOLOGIA Studia I stopnia. Profil ogólnoakademicki
Opis efektów kształcenia dla kierunku politologia I stopnia przyjętych uchwałą Rady Wydziału Nauk Politycznych w dniu 27 lutego 2012 r., zmodyfikowanych 24 września 2012 r. oraz 25 maja 2015 r. Efekty
Bardziej szczegółowo