FUNDACJA PROGRAMÓW POMOCY DLA ROLNICTWA (FAPA) ul. Wspólna 30, pokój Warszawa

Transkrypt

1 FUNDACJA PROGRAMÓW POMOCY DLA ROLNICTWA (FAPA) ZESPÓŁ MONITORINGU ZAGRANICZNYCH RYNKÓW ROLNYCH (FAMMU) ul. Wspólna 30, pokój Warszawa tel , faks , RYNEK CUKRU Dania 9% Procentowy udział krajów członkowskich w wygranych przetargach na eksport cukru białego z dopłatami w II kwartale 2006r. Francja 8% Polska 4% Niemcy 3% Grecja 1% W.Bryt. 46% Holandia 10% Belgia 19% Bieżące informacje i analizy funkcjonowania WPR opracowanie kwartalne, wrzesień 2006r.

2 Opracowanie zostało przygotowane w Fundacji Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA) przez Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych (FAMMU), w ramach realizacji Umowy ROW/5/2006 z dn roku Kompleksowe wsparcie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie polityki rolnej i rozwoju wsi, upowszechniania informacji z zakresu funkcjonowania Unii Europejskiej, współpracy z OECD. FAPA Autor opracowania: Łukasz Chmielewski SPIS TREŚCI Spis treści... 2 Streszczenie... 3 Podstawowe dane o regulacji rynku cukru w Unii Europejskiej Funkcjonowanie instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej wymienionych w budżecie Budżet Dopłaty do eksportu cukru białego w ramach przetargu stałego Refundacje eksportowe do cukru zawartego w towarach przetworzonych Okresowe dopłaty do eksportu cukru Refundacja produkcji w przemyśle chemicznym Funkcjonowanie pozostałych instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej Cena reprezentatywna i cło dodatkowe na import melasy Cena reprezentatywna i cło dodatkowe na import cukru i syropów Preferencyjny import cukru surowego z AKP w sezonie 2005/06 i 2006/ Nowe kontyngenty taryfowe Bezcłowe kontyngenty importowe w UE Interwencyjny skup cukru Handel zagraniczny UE a WTO Informacje z wybranych krajów Europy Kraje członkowskie Zmiany uninego prawodawstwa wynikające z reformy rynku cukru Aspartam nie jest rakotwórczy Założenia budżetu rolnego UE na rok 2006 na tle lat poprzednich FAMMU/FAPA Bieżące informacje i analizy funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej UE IX 2006r. 2

3 STRESZCZENIE W sezonie 2005/06 KE przyznała dopłaty eksportowe dla ponad 2,655 mln ton cukru. Wartość subsydiów wyniosła zaś niespełna 955 mln EUR. Wysokość dopłat zmniejszyła się o 13,6%, ilość sybsydiowanego eksportu wzrosła zaś o 3,5%. Na początku 2006 r. WTO orzekła, że UE musi zredukować eksport cukru do 22 maja br. do poziomu 1,273 mln ton pod względem ilości i/lub 499 mln EUR w ujęciu wartościowym bez dopłat (rozliczane na koniec września danego roku) uzgodnionego podczas rundy urugwajskiej. WTO podkreśliła także, że do eksportu subsydiowanego należy wliczać też cukier C i reeksport cukru sprowadzonego z krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku. Decyzja WTO oznacza, że w sezonie 2006/07 unijni eksporterzy, żeby nie przekroczyć ww. limitu, będą musieli zredukować sprzedaż poza granicami celnymi wspólnoty o ok. 50%. Zreformowany system regulacji rynku cukru w Unii Europejskiej funkcjonuje od pierwszego lipca 2006 roku zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 318/2006 z 20 lutego 2006 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków w sektorze cukru. Zasadniczymi zmianami w polityce w sektorze cukrowniczym są: 1) zastąpienie dotychczasowej ceny gwarantowanej na cukier biały ceną referencyjną, która będzie wynosić: 631,9 EUR/t w sezonach 2006/07 i 2007/08, 541,5 EUR/t w sezonie 2008/09 i 404,4 EUR/t w sezonie 2009/10; 2) zastąpienie ceny gwarantowanej na import cukru surowego z krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) ceną referencyjną w wysokości: 496,8 EUR/t w sezonach 2006/07 i 2007/08, 448,8 EUR/t w sezonie 2008/09 i 335,2 EUR/t w sezonie 2009/10; 3) utrzymanie w przypadku buraków cukrowych kwotowych (użytych do produkcji cukru kwotowego) ceny minimalnej w sezonie 2006/07 wyniesie ona 32,86 EUR/t, 29,78 EUR/t w sezonie 2007/08, 27,83 EUR/t w sezonie 2008/09 i 26,29 EUR/t od sezonu 2009/10; 4) ujednolicenie kwoty produkcyjnej poprzez zsumowanie dotychczasowych kwot A i B, obowiązujących w sezonie 2005/06 dla cukru białego w UE-25 wyniesie ona nieco ponad 17,4 mln ton w przypadku Polski ton; dla izoglukozy dla UE-25 nieco ponad 506,7 tys. ton (w tym ton dla Polski) i 320,7 tys. ton syropu inulinowego (Polska nie jest jego producentem). Wysokość kwot na cukier, izoglukozę i syrop inulinowy została podana w załączniku III do rozporządzenia 318/06. Niemiecka firma analityczna F. O. Licht szacuje, że powierzchnia upraw buraków cukrowych w UE-25 w 2006 r. będzie aż o 18,7% mniejsza i wyniesie 1,74 mln ha. W 2005 r. burakami obsiano 2,14 mln ha. Firma oczekuje, że w związku z redukcją areału upraw tych ziemiopłodów produkcja cukru może być mniejsza nawet o blisko 1/4 i wynieść 16,5 mln ton w porównaniu do 21,9 mln ton w 2005 r. w przeliczeniu na cukier surowy. Najprawdopodobniej jednak dzięki rosnącym z roku na rok plonom redukcja nie będzie aż tak duża. Powodów spadku areału upraw (i w konsekwencji także produkcji) należy upatrywać właśnie w reformie unijnego rynku cukru. W ciągu ostatniego roku odsprzedaż cukru z interwencji nie cieszyła się zainteresowaniem handlowców. Ciągle wpływały za to kolejne wnioski o skup interwencyjny i w konsekwencji rósł wolumen zapasów interwencyjnych. Na mocy rozporządzenia (WE) nr 1039/2006 zaoferowała do odsprzedaży na unijnym rynku ,672 tony cukru skupionych w ramach interwencji. Komisja Europejska opublikowała także rozporządzenie (WE) 642/2006 ustalające ilości zobowiązań na dostawy cukru trzcinowego z państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) i Indii w sezonie 2006/07. Na mocy ww. aktu prawnego do UE zostanie sprowadzone nieco ponad 1,3 mln ton cukru w przeliczeniu na cukier biały. Największym dostawcą w ramach preferencyjnego dostępu jest Mauritius z nieco ponad 491 tys. ton. Głównymi odbiorcami cukru trzcinowego w UE są: Francja, Wielka Brytania, Portugalia i Finlandia. FAMMU/FAPA Bieżące informacje i analizy funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej UE IX 2006r. 3

4 PODSTAWOWE DANE O REGULACJI RYNKU CUKRU W UNII EUROPEJSKIEJ dla sezonu 2005/06 System regulacji rynku cukru w Unii Europejskiej funkcjonował od 1968 roku w niezmienionej i wygasł z dniem 30 czerwca br. Zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 1260/2001 z dnia 19 czerwca 2001 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków w sektorze cukru, podstawowe elementy tej organizacji to: kwoty produkcji cukru, cena interwencyjna cukru, cena minimalna buraków cukrowych, dopłaty do eksportu cukru i syropów cukrowych oraz cukru zawartego w towarach przetworzonych, refundacja produkcji, instrumenty ochrony rynku wewnętrznego (m.in. wspólna taryfa celna i licencje) Kwoty Kwota A+B cukru ilość cukru przeznaczona na zaopatrzenie rynku krajowego i eksport z dopłatami, przypisana do danego przedsiębiorstwa produkującego cukier w danym roku gospodarczym (od lipca do czerwca). Państwo członkowskie przydziela kwoty produkcyjne cukru A i B przedsiębiorcom produkującym cukier i znajdującym się na terenie danego państwa członkowskiego. Otrzymana kwota oznacza gwarancję ceny i zbytu. Cukier C każda ilość cukru wyprodukowana ponad kwotę A+B lub wyprodukowana przez przedsiębiorstwo nie posiadające kwot. Brak gwarancji zbytu i ceny. Cukier C musi być wyeksportowany bez dopłat na rynki poza Unią Europejską. Opłata cukrowa jest nakładana na producentów cukru w wysokości 2% ceny interwencyjnej cukru białego od produkcji cukru A+B i dodatkowo do 37,5% ceny interwencyjnej cukru białego od produkcji cukru B. Opłata cukrowa służy finansowaniu dopłat do eksportu cukru kwoty B. Producent może odzyskać część opłaty cukrowej od sprzedawcy buraków. Ceny Cena interwencyjna cukru białego ma zastosowanie do cukru niepakowanego, loco cukrownia, załadowanego na środek transportu wybrany przez nabywcę dla cukru białego o standardowej jakości w sezonach od 2001/2002 do 2005/2006 wynosi 63,19 euro/100 kg. Cena minimalna buraków cukrowych (o standardowej jakości) jest ceną jaką muszą zapłacić producenci cukru dokonujący skupu buraków nadających się do przetworzenia na cukier oraz przeznaczonych do produkcji cukru. Cena jest zróżnicowana w zależności od tego, czy dana partia buraków przeznaczona została do produkcji cukru A czy cukru B. Cena minimalna dla buraków A wynosi w ww. sezonach 46,72 euro/tonę, a dla buraków B 32,42 euro/t. Cena buraków B może być niższa, jeśli opłata cukrowa nie pokrywa kosztów dopłat do eksportu cukru kwoty B. Cena skupu buraków służących do produkcji cukru C jest ceną umowną. Dopłaty do eksportu przyznawane są głównie na podstawie przetargu stałego, odbywającego się zazwyczaj w każdy, lub co drugi, czwartek. Komisja Europejska ustala w ramach danego przetargu maksymalną wysokość dopłaty i ilość jaka może być wyeksportowana. Z dniem pierwszego lipca br. będzie obowiązywać nowa organizacja rynku cukru w UE. FAMMU/FAPA Bieżące informacje i analizy funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej UE IX 2006r. 4

5 dla sezonów 2006/ /15 Zreformowany system regulacji rynku cukru w Unii Europejskiej funkcjonuje od pierwszego lipca 2006 roku i wygaśnie z dniem 30 września 2015 r. Zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 318/2006 z 20 lutego 2006 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków w sektorze cukru, podstawowe elementy tej organizacji to: kwota produkcji cukru, cena referencyjna cukru i cena minimalna buraków cukrowych, a także w zredukowanej formie skup interwencyjny, dopłaty do eksportu cukru i syropów cukrowych oraz cukru zawartego w towarach przetworzonych, refundacja produkcji oraz instrumenty ochrony rynku wewnętrznego (m.in. wspólna taryfa celna i licencje). Ustanowiony został także fundusz restrukturyzacyjny i płatności bezpośrednie dla plantatorów buraków cukrowych. Kwota produkcyjna Dotychczasowe kwoty produkcyjne A i B zostały zastąpione jednolitą kwota produkcyjną (wyprodukowany cukier, izoglukoza i syrop inulinowy będą klasyfikowane jako kwotowe lub pozakwotowe), której wysokość została podana w załączniku III do rozporządzenia 318/06. Nowa, ujednolicona kwota produkcyjna będzie sumą kwot A i B obowiązujących w sezonie 2005/06 dla cukru białego w UE-25 wyniesie ona nieco ponad 17,4 mln ton w przypadku Polski ton; dla izoglukozy dla UE-25 nieco ponad 506,7 tys. ton (w tym ton dla Polski) i 320,7 tys. ton syropu inulinowego (Polska nie jest jego producentem). Każda ilość wyprodukowana poza przyznany poziom kwoty może być użyta jako cukier przemysłowy, przeniesiona na poczet produkcji w kolejnym roku lub wyeksportowana w ramach uzgodnionych limitów. Ceny Cena gwarantowana na cukier biały została zastąpiona ceną referencyjną, która będzie wynosić: 631,9 EUR/t w sezonach 2006/07 i 2007/08, 541,5 EUR/t w sezonie 2008/09 i 404,4 EUR/t od sezonu sezonie 2009/10. Podobnie cena gwarantowana na import cukru surowego z krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) została zastąpiona ceną referencyjną, która będzie wynosić: 496,8 EUR/t w sezonach 2006/07 i 2007/08, 448,8 EUR/t w sezonie 2008/09 i 335,2 EUR/t od sezonu 2009/10; Cena referencyjna nie jest gwarancją ceny, a jedynie jej szacunkowym poziomem. W przypadku buraków cukrowych kwotowych (użytych do produkcji cukru kwotowego) utrzymano mechanizm ceny minimalnej. W sezonie 2006/07 cena minimalna za buraki cukrowe wyniesie 32,86 EUR/t, 29,78 EUR/t w sezonie 2007/08, 27,83 EUR/t w sezonie 2008/09 i 26,29 EUR/t od sezonu 2009/10. Cena minimalna oznacza gwarancję zbytu i ceny. Opłaty Opłata produkcyjna została ustalona na 12 EUR/t dla cukru i na 6 EUR/t dla izoglukozy, za nadwyżki produkcyjne zostanie naliczona specjalna opłata przez Komitet Zarządzający ds. Cukru. FAMMU/FAPA Bieżące informacje i analizy funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej UE IX 2006r. 5

6 1. FUNKCJONOWANIE INSTRUMENTÓW WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ WYMIENIONYCH W BUDŻECIE 1.1. BUDŻET Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (skrót angielski: EAGGF, francuski: FEOGA), stanowi część unijnego budżetu i jest podstawowym instrumentem finansowania Wspólnej Polityki Rolnej. Składa się on z dwóch sekcji: Sekcji Gwarancji i Sekcji Orientacji. Z Sekcji Gwarancji finansowane są działania związane z polityką rynkową. Parlament Europejski przyjął budżet UE-25 na 2006r., w którym na wydatki w sektorze cukru przewidziano 1,376 mld EUR o 12,8% mniej niż szacunek poniesionych wydatków w 2005r. w wysokości 1,577 mld EUR, ale już o 7,6% więcej niż faktycznie poniesione wydatki w 2004r. w wysokości blisko 1,279 mld EUR. Wydatki Sekcji Gwarancji w części dotyczącej cukru (w euro) Wyszczególnienie Wydatki Wydatki Budżet wstępny szacunek Refundacje eksportowe do cukru i izoglukozy , Refundacja produkcji w przemyśle chemicznym , Środki pomocowe dla cukru surowego , Pomoc dostosowawcza do przemysłu rafineryjnego , Inne wydatki na cukier ,61 p.m Razem , Opracowanie własne na podst. Dz. U. UE Cukrowy budżet w wysokości 1,376 mld EUR nie uwzględnia wydatków na refundacje wywozowe do produktów nie objętych załącznikiem I (Non-Anex I) na ten cel przewidziano w budżecie unijnym w sumie 415 mln EUR (w tym do zbóż, ryżu, masła, mleka, jajek etc.) Komisja Europejska opublikowała wstępny projekt budżetu na 2007 r. dla UE-27. W porównaniu do przyjętego na 2006 r. budżetu wydatki na sektor cukrowniczy zmniejszono aż o blisko 83% z 1,376 mld EUR do zaledwie 235 mln EUR. Założenia budżetowe na 2007 r. przewidują także dodatkowe środki (poza ww. kwotą) na restrukturyzację tego sektora, ich wysokość nie została jednak jeszcze oszacowana. Drastyczny spadek wydatków w sektorze cukrowniczym jest związany z reformą tego rynku, głównie za sprawą zmniejszenia subsydiów eksportowych. Oczekuje się, że na ten cel Komisja przeznaczy jednak dodatkowe 380 mln EUR w 2007 r DOPŁATY DO EKSPORTU CUKRU BIAŁEGO W RAMACH PRZETARGU STAŁEGO Od początku 2004 r. da się zaobserwować sukcesywny spadek dopłat. Trend ten był kontynuowany także w drugim kwartale 2006 r. KE zdecydowała się tylko w czerwcu br. na zwiększenie poziomu subsydiowania eksportu. W analizowanym okresie 100 poziom dopłat wahał się między 269,6 0 a 315,2 EUR/t; średnia dopłata wyniosła ~294,6 EUR/t w porównaniu do ~398,7 EUR/t w analogicznym okresie 2005 r. Dopłaty do eksportu cukru w ramach przetargu stałego w okresie I.2004-VI.2006 EUR/t I.2004 VII.2004 XII.2004 VI.2005 XI.2005 VI.2006 FAMMU/FAPA Bieżące informacje i analizy funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej UE IX 2006r. 6

7 Od marca do czerwca 2006 r. zorganizowano dziewięć przetargów stałych, na których dopłaty do eksportu cukru uzyskano dla nieco ponad 429,4 tys. ton cukru białego. Łączna wartość subsydiów eksportowych przekroczyła 122,6 mln EUR. W omawianym okresie polscy eksporterzy uzyskali dopłaty do eksportu 17,5 tys. ton cukru ich łączna wartość wyniosła 2,17 mln EUR. Na podstawie wygranych przetargów najwięcej subsydiowanego cukru wysłali eksporterzy z Wielkiej Brytanii (194 tys. ton) i z Belgii (81 tys. ton). Szczegóły przedstawia poniższe tabela. Wyniki przetargu stałego na eksport cukru białego w II kwartale 2006 roku (w tys. ton) Opis Sezon 2005/ Razem W.Bryt. 47,00 20,00 95,00 3,00 5,00 8,90 15,50 194,40 Belgia 6,00 51,50 8,80 12,00 0,45 2,50 81,25 Holandia 8,50 24,00 10,00 42,50 Dania 33,00 5,00 38,00 Francja 8,00 6,00 5,00 2,00 2,50 10,00 2,00 35,50 Polska 7,50 5,00 5,00 17,50 Niemcy 4,00 10,00 14,00 Grecja 5,00 5,00 Włochy 0,25 1,00 1,25 Razem 119,25 55,00 56,50 100,00 11,00 26,30 12,00 29,35 20,00 429,40 Opracowanie własne na podst. KE, Reuters Warto przypomnieć, że nie wszystkie oferty uzyskują dopłaty eksportowe ok. 43% w drugim kwartale br. Szczegóły w poniższym zestawieniu. Oferty eksporterów na przetargach stałych na eksport cukru białego z dopłatami w II kwartale 2006r. (w tys. ton) Opis Sezon 2005/ Razem liczba ofert wolumen ofert 209,75 214,70 207,30 153,00 54,80 57,80 38,65 46,05 20, ,55 Opracowanie własne na podst. Reuter Wyniki przetargów cząstkowych w ramach przetargu stałego na euro/t eksport cukru w formie nieprzetworzonej z UE w II kwartale 2006r. tys. ton kwi 21 kwi 5 maj 19 maj 2 cze 9 cze 16 cze 23 cze 30 cze wysokość maksymalnej dopłaty wolumen eksportu FAMMU/FAPA Bieżące informacje i analizy funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej UE IX 2006r. 7

8 W sezonie 2005/06 KE przyznała dopłaty eksportowe dla ponad 2,655 mln ton cukru. Wartość subsydiów wyniosła zaś niespełna 955 mln EUR. Wysokośc dopłat zmniejszyła się o 13,6%, ilość sybsydiowanego eksportu wzrosła zaś o 3,5%. Ilość i wartość subsydiowanego eksportu w UE 2 564, , , , ,9 955, / / /06 wolumen (tys. t) wartość dopłat (mln EUR) Na początku 2006 r. WTO orzekła, że UE musi zredukować eksport cukru do 22 maja br. do poziomu 1,273 mln ton pod względem ilości i/lub 499 mln EUR w ujęciu wartościowym, nie wliczając dopłat (rozliczane na koniec września danego roku), uzgodnionego podczas rundy urugwajskiej. WTO podkreśliła także, że do eksportu subsydiowanego należy wliczać też cukier C i reeksport cukru sprowadzonego z krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku. Decyzja WTO oznacza, że w sezonie 2006/07 unijni eksporterzy, żeby nie przekroczyć ww. limitu, będą musieli zredukować sprzedaż poza granicami celnymi wspólnoty o ok. 50%. Od marca br. dał się obserwować stały trend wzrostowy notowań cukru w kontrakcie terminowym z dostawą na maj, jak i sierpień 2006 r na giełdzie towarowej w Londynie (LIFFE) i Nowym Jorku (NYBoT). 12 maja br. padł rekord cukier był notowany najwyżej w historii giełdy londyńskiej na zawrotnym poziomie 497 USD/t. Tak znaczna zwyżka notowań była konsekwencją trwającej hossy na rynkach towarowych zwłaszcza metali i ropy oraz wysokiej aktywności funduszy inwestycyjnych i inwestorów krótkoterminowych. Jednak wówczas rynki towarowe zelektryzowały informacje, że tak wysokie notowania metali (zwłaszcza miedzi, cynku) i ropy mogą wyhamować gospodarkę. Rynek zareagował gwałtownymi spadkami. Pociągnęło to za sobą także redukcję poziomu notowań cukru, dodatkowo wzmocnioną prognozami mniejszego niż oczekiwano deficytu cukru w sezonie 2005/06 i potencjalnej nadwyżki produkcyjnej w sezonie 2006/07 (poprzednie dwa sezony zamknęły się deficytem). Należy nadmienić, że trzeci tydzień maja br. określa się mianem czarnego na giełdach towarowych na całym świecie. Uznano go za najgorszy od 4 lat dla notowań metali, ropy naftowej i towarów rolniczych. Gwałtowne spadki wynosiły od kilku do kilkunastu procent. Tak nagła redukcja notowań po kilkumiesięcznej hossie była konsekwencją kilku czynników. Aktywnie inwestujące w rynki towarowe fundusze inwestycyjne i inwestorzy krótkoterminowi wycofali się z rynku. Nie bez znaczenia pozostał także słabnący ostatnio brazylijski real, który automatycznie spowodował wzmożoną podaż cukru z Brazylii. Spadki notowań zaowocowały także przeniesieniem aktywności inwestorsko-handlowej na rynek rzeczywisty, co dodatkowo pogłębiło redukcję notowań na rynku terminowym. FAMMU/FAPA Bieżące informacje i analizy funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej UE IX 2006r. 8

9 USD/t 520 Notowania cukru białego w kontraktach terminowych na londyńskiej giełdzie towarowej w II kw r MAJ 2006 SIERPIEN 2006 PAZDZIERNIK Trend spadkowy mimo okresowego gwałtownego skoku notowań jest obserwowany także w kontrakcie terminowym z dostawą na sierpień 2006 r. Na początku czerwca br. notowania białego cukru oscylowały w granicach USD/t i wykazywały tendencję wzrostową. Na rynek powróciły także choć w nieco mniejszej skali fundusze inwestycyjne i kapitał spekulacyjny. Doprowadziło to do ponownego wyśrubowania notowań cukru na początku lipca ( ) do aż 489,0 USD/t. Od tego momentu kontrakt sierpniowy zaczął jednak już tracić. Trend ten utrzymał się także po jego zmianie. Notowania spadły do poziomu ok. 430 USD/t na początku sierpnia br. w kontrakcie z dostawą na październik br. Na początku lipca pojawiły się prognozy zarówno ISO, jak i F. O. Licht, które zakładają, że sezon 2005/06 w przeciwieństwie do dwóch poprzednich nie zamknie się deficytem bieżącej konsumpcji nad bieżącą produkcją za to nadwyżka produkcyjna może wynieść nawet 3 mln ton. Niekorzystne prognozy pociągnęły za sobą realizację zysków przez uczestników rynku i odejście funduszy i inwestorów krótkoterminowych. Podobna sytuacja, lecz o większym natężeniu była obserwowana na giełdzie nowojorskiej (NYBoT) w przypadku notowań cukru surowego. Spadające notowania zarówno cukru nierafinowanego, jak i rafinowanego dodatkowo wpływały wzajemnie na siebie deprecjonująco. Warto nadmienić także, że od lipca br. londyńska giełda towarowa LIFFE zdecydowała się zamknąć gotówkowe kontrakty na cukier biały FOB (nr 5) i na cukier surowy CIF (nr 7) ze względu na niskie zainteresowanie inwestorów tym instrumentem. Komisja Europejska na mocy rozporządzenia (WE) nr 958/2006 ustaliła terminy i szczegóły organizacyjno-techniczne dla 30 przetargów w sezonie 2006/07, podczas których przyznawane będą refundacje eksportowe. Subsydia nie będą przysługiwać w przypadku eksportu do Albanii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Macedonii, Rumunii, Serbii i Czarnogóry, będzie się można jednak o nie ubiegać w przypadku wysyłki do Kosowa. Przetargi potrwają od 13 lipca br. aż do końca września 2007 r. (reforma zastępuje dotychczasowy sezon lipiec/czerwiec na październik/wrzesień). Minimalny wolumen eksportu wynosi 250 ton, wadium zaś 11 EUR/t. Szczegóły w rozporządzeniu REFUNDACJE EKSPORTOWE DO CUKRU ZAWARTEGO W TOWARACH PRZETWORZONYCH Wielkość dopłat do cukru zawartego w towarach przetworzonych (w euro/t) nie przekracza wielkości dopłat udzielonych dla eksportu cukru w postaci naturalnej. FAMMU/FAPA Bieżące informacje i analizy funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej UE IX 2006r. 9

10 Wysokośc refundacji eksportowych do cukru zawartego w towarach nieobjętych Zał. I do Traktatu w okresie I.2001-VII.2006 euro/t Mimo iż w drugim kwartale br. podniesiono w stosunku do pierwszych trzech miesięcy 2006 r. wysokość refundacji eksportowych, to ich poziom wykazuje stałą tendencję spadkową od początku 2004 r. Poziom refundacji eksportowych do towarów nie objętych załącznikiem I do Traktatu kształtował się w omawianym okresie od 219,6 EUR/t do 265,2 EUR/t OKRESOWE DOPŁATY DO EKSPORTU CUKRU Komisja Europejska przyznaje także dopłaty okresowe do eksportu cukru białego i surowego w stanie naturalnym i syropów cukrowych, syropu inulinowego i izoglukozy w stanie naturalnym. W sezonie 2005/06 podstawę do przyznawania dopłat do eksportu cukru i syropów cukrowych stanowi rozporządzenie Rady (WE) nr 1260/2001, które w artykule 27 stanowi, że różnica między cenami tych towarów na światowym rynku a ich poziomem na obszarze Wspólnoty może być pokryta dopłatami do ich eksportu. Dopłaty do eksportu cukru białego i surowego w stanie naturalnym, okresowe Wysokość refundacji eksportowej w EUR/100 kg Kod CN ,97 21,52 21,52 20,20 24,40 22,88 22,88 24, ,48 21,52 20,97 20,20 24,40 22,88 22,88 24, ,97 21,52 21,52 20,20 24,40 22,88 22,88 24, ,48 21,52 20,97 20,20 24,40 22,88 22,88 24, * 0,2389 0,2340 0,2340 0,2196 0,2652 0,2488 0,2488 0, ,89 23,40 23,40 21,96 26,52 24,88 24,88 26, ,52 23,40 22,80 21,96 26,52 24,88 24,88 26, ,52 23,40 22,80 21,96 26,52 24,88 24,88 26, * 0,2389 0,2340 0,2340 0,2196 0,2652 0,2488 0,2488 0,2609 Źródło: FAMMU, opracowanie własne na podstawie Dziennika Urzędowego UE, *wysokość refundacji podana w EUR/1% sacharozy x 100 kg netto produktu FAMMU/FAPA Bieżące informacje i analizy funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej UE IX 2006r. 10

11 Dopłaty do eksportu syropów i innych cukrów w stanie naturalnym Kod CN Opis Wysokość refundacji eksportowej w EUR/100 kg suchej masy lub *EUR/1% sacharozy x 100 kg netto produktu Izoglukoza zawierająca w stanie 27,17 23,89 23,40 21,96 26,52 24,88 suchym 20-50% frutozy Izoglukoza zawierająca w stanie 27,17 23,89 23,40 21,96 26,52 24,88 suchym >50% fruktozy Syrop inulinowy 51,61 45,38 44,46 41,73 50,39 47, Inne cukry i syropy cukr. w stanie stałym 0,2717 0,2389 0,2340 0,2196 0,2652 0,2488 nie aromat. i nie barw. oprócz laktozy, glukozy, maltodekstryny i izoglukozy Izoglukoza inna niż w poz. poz. 27,17 23,89 23,40 21,96 26,52 24, i Miód sztuczny, zmieszany lub nie 0,2717 0,2389 0,2340 0,2196 0,2652 0,2488 z miodem naturalnym Karmel zawierający wagowo 50% lub 0,2717 0,2389 0,2340 0,2196 0,2652 0,2488 więcej sacharozy w suchej masie Cukier inwertowany i inne cukry 0,2717 0,2389 0,2340 0,2196 0,2652 0, Syropy izogluk. aromatyz. lub barw. 27,17 23,89 23,40 21,96 26,52 24, Inne cukry i syropy cukrowe aromat. lub barw. oprócz laktozy, glukozy, 0,2717 0,2389 0,2340 0,2196 0,2652 0,2488 maltodekstryny i izoglukozy Źródło: FAMMU, opracowanie własne na podstawie Dziennika Urzędowego UE Należy przypomnieć, że reforma rynku cukru wyłączyła z systemu refundacji syrop inulinowy o kodzie PCN i od pierwszego lipca br. produkt ten w przeciwieństwie do poprzednich sezonów nie jest objęty już refundacjami eksportowymi REFUNDACJA PRODUKCJI W PRZEMYŚLE CHEMICZNYM Wielkość refundacji produkcji w przemyśle chemicznym ustalana jest w okresach miesięcznych. Celem wprowadzenia tego instrumentu rynkowego było zwiększenie rynku zbytu dla krajowej produkcji cukru i jednocześnie zwiększenie konkurencyjności unijnego towaru wobec produktów spoza Wspólnoty. EUR/t Refundacje produkcji w przemyśle chemicznym w UE w okresie I.2003-VI I.03 VI.03 XI.03 IV.04 IX.04 II.05 VII.05 XII.05 V.06 Od marca 2004 roku poziom refundacji produkcji w przemyśle chemicznym wykazuje stałą tendencję spadkową. W drugim kwartale 2006 r. tendencja ta nasiliła się. Średnia dopłata do produkcji w przemyśle chemicznych wyniosła w analizowanym okresie 224,0 EUR/t w porównaniu do 328,9 EUR/t w analogicznym okresie 2005r. Oznacza to spadek o średnio 32% lub ~105 EUR/t. KE zdecydowała się nie przyznawać refundacji produkcji w przemyśle chemicznym w lipcu br. ze względu na fakt, że na rynku wewnętrznym znajdują się znaczne ilości taniego cukru. FAMMU/FAPA Bieżące informacje i analizy funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej UE IX 2006r. 11

12 2. FUNKCJONOWANIE POZOSTAŁYCH INSTRUMENTÓW WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ UNII EUROPEJSKIEJ 2.1. CENA REPREZENTATYWNA I CŁO DODATKOWE NA IMPORT MELASY W celu wyeliminowania wpływu wahań cen melasy na rynku światowym na unijny rynek, ceny reprezentatywne melasy trzcinowej i buraczanej w imporcie do Wspólnoty, ustalane są na bazie C.I.F. Amsterdam i w zależności od poziomu tych cen także cło dodatkowe EUR/t sty 05 Cena reprezentatywna na melasę w Unii Europejskiej w okresie I.2005-VII.2006 Po okresie spadku w pierwszych czterech miesiącach 2006 r. cena reprezentatywna na melasę buraczaną zaczęła od maja br. sukcesywnie rosnąć. Jednocześnie obniżała się cena dla melasy trzcinowej. W analizowanym okresie 2006 r. ustalona była na poziomie 10,74-11,42 euro za 100 kg w stosunku do melasy trzcinowej i 10,87-11,42 euro/100kg w odniesieniu do importu melasy buraczanej. Zarówno w przypadku importu melasy buraczanej jak i trzcinowej nie stosowano cła dodatkowego. sty 05 lut 05 kwi 05 cze 05 sie 05 paź 05 z trzciny cukr. z buraków cukr. gru 05 lut 06 kwi 06 maj 06 cze 06 cze CENA REPREZENTATYWNA I CŁO DODATKOWE NA IMPORT CUKRU I SYROPÓW Cena reprezentatywna Kod PCN Wyszczególnienie euro/100kg netto cukier surowy trzcinowy do rafinacji 35,66 31,32 30,74 31,46 29,79 28, cukier surowy trzcin. oprócz do rafinacji 35,66 31,32 30,74 31,46 29,79 28, cukier surowy buraczany do rafinacji 35,66 31,32 30,74 31,46 29,79 28, cukier surowy buracz. oprócz do rafinacji 35,66 31,32 30,74 31,46 29,79 28, cukier inny niż sur., zaw. dod. aromat. i barw. 37,68 38,15 38,10 36,94 35,62 33, cukier biały, bez dodatków aromat. i barwiących 37,68 38,15 38,10 36,94 35,62 33, pozostały cukier, bez dodatków aromat. i barw. 37,68 38,15 38,10 36,94 35,62 33, cukier inwertowany i inne cukry 0,38 0,38 0,38 0,37 0,36 0,34 Źródło: FAMMU, opracowanie własne na podstawie Dziennika Urzędowego UE Cło dodatkowe Kod PCN Wyszczególnienie euro/100kg netto cukier surowy trzcinowy do rafinacji 0,59 1,89 2,06 1,85 2,35 2, cukier surowy trzcin. oprócz do rafinacji 4,21 5,87 6,16 5,80 6,64 7, cukier surowy buraczany do rafinacji 0,45 1,76 1,93 1,71 2,21 2, cukier surowy buracz. oprócz do rafinacji 3,91 5,44 5,73 5,37 6,21 7, cukier inny niż sur., zaw. dod. aromat. i barw. 6,39 6,16 6,18 6,76 7,42 8, cukier biały, bez dodatków aromat. i barwiących 3,03 2,89 2,91 6,26 3,65 4, pozostały cukier, bez dodatków aromat. i barw. 3,03 2,89 2,91 3,26 3,65 4, cukier inwertowany i inne cukry 0,29 0,29 0,29 0,30 0,31 0,32 Źródło: FAMMU, opracowanie własne na podstawie Dziennika Urzędowego UE 2.3. PREFERENCYJNY IMPORT CUKRU SUROWEGO Z AKP W SEZONIE 2005/06 I 2006/07 Komisja Europejska opublikowała rozporządzenie (WE) 642/2006 ustalające ilości zobowiązań na dostawy cukru trzcinowego z państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) i Indii w sezonie 2006/07. Na mocy ww. aktu prawnego do UE zostanie sprowadzone nieco ponad 1,3 mln ton cukru w przeliczeniu na cukier biały. Największym dostawcą w ramach preferencyjnego dostępu jest Mauritius z nieco ponad 491 tys. ton. Głównymi odbiorcami cukru trzcinowego w UE są: Francja, Wielka Brytania, Portugalia i Finlandia. Komisja Europejska opublikowała rozporządzenie (WE) nr 863/2006 korygujące ilości zobowiązań na cukier trzcinowy dla krajów Afryki, Pacyfiku i Karaibów (AKP) i Indii w sezonach 2005/06. Dwa państwa należące do AKP Wyspy St. Kitts i Nevis (Karaiby) oraz FAMMU/FAPA Bieżące informacje i analizy funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej UE IX 2006r. 12

13 Trinidad i Tobago poinformowały KE, że nie będą w stanie dostarczyć całości przysługującej im kwoty importowej. Niewykorzystany wolumen został podzielony pomiędzy pozostałe państwa. Szczegóły w poniższym zestawieniu. Preferencyjny import cukru z krajów AKP (t) Państwa wolumen imporu wolumen imporu w 2005/06 w 2006/07 Barbados , ,40 Belize , ,80 Fidżi , ,30 Gujana , ,10 Indie , ,00 Jamajka , ,00 Kenia 6 413, ,00 Kongo , ,10 Madagaskar , ,40 Malawi , ,40 Mauritius , ,50 Mozambik 7 390, ,00 Suezi , ,50 Surinam 0,00 0,00 Tanzania , ,10 Trinidad i Tobago , ,60 Uganda 0,00 0,00 Wybrzeż Kości Słoniowej , ,10 Wyspy St. Kitts i Nevis 785, ,90 Zambia 8 470, ,00 Zimbabwe , ,80 Razem , ,00 Opracowanie własne na podst. danych KE 2.4. NOWE KONTYNGENTY TARYFOWE Ze względu na przystąpienie w maju 2004r. 10 nowych państw członkowskich do UE, wspólnota zwiększyła preferencyjny dostęp do unijnego rynku dla niektórych produktów z sektora cukrowniczego i cukierniczego. Import w ramach GATT został zmieniony przez: 1) zwiększenie kontyngentu dla surowego cukru trzcinowego (PCN ) przy cle 98 EUR/t (erga omnes) o ton; 2) otwarcie kontyngentu dla ton fruktozy (PCN ) po 20% stawce celnej (erga omnes); 3) otwarcie kontyngentu dla 107 ton dla czekolady (PCN 1806) przy 43% cle (erga omnes). W dzienniku Urzędowym UE została opublikowana także decyzja Rady UE (L149/1) dotycząca zmian w regulacjach handlowych między Wspólnotą a Izraelem (nowe prawodawstwo jest wynikiem dostosowania układów handlowych między Wspólnotą a jej partnerami ze względu na poszerzenie UE w maju 2004r.). Na mocy ww. aktu prawnego Izrael zobowiązał się znieść cło podstawowe (ad valorem) na import cukru (kody PCN i , cło dodatkowe nie zostało zmniejszone) i na fruktozę (PCN ) w ramach kontyngentu w wysokości 200 ton (cło dodatkowe również nie zostało zmniejszone). Natomiast o 15% zostało zmniejszone cło podstawowe i dodatkowe w ramach kontyngentu na 1,2 tys. ton glukozy (PCN ). FAMMU/FAPA Bieżące informacje i analizy funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej UE IX 2006r. 13

14 2.5. BEZCŁOWE KONTYNGENTY IMPORTOWE W UE Kod PCN Nazwa towaru Stawka Kwota Wykorzystanie na dzień Lp. (Num er (kraj pochodzenia) celna w tonach pozostało % do term in kontyngentu) w tonach wykorzystania wygaśnięcia Cukier i pozostałe cukry bez cła ,1 0,0% (095902) (Bułgaria) Cukier i pozostałe cukry bez cła ,7 24,0% (095902) (Bułgaria) Cukier i pozostałe cukry bez cła ,9 0,0% (095844) (Rumunia) Cukier i pozostałe cukry bez cła ,0 76,0% (095844) (Rumunia) Melasy z ekstrakcji ( ) lub rafinacji cukru bez cła ,6 99,2% (Egipt) Melasy z ekstrakcji ( ) lub rafinacji cukru bez cła ,0 1 00,0% (ACP) Wyroby cukiernicze ( ) bez kakao bez cła ,8 1 00,0% (Chile) Guma do ż ucia ( ) nawet pokryta bez cła ,8 90,5% cukrem (M eksyk) Guma do ż ucia ( ) nawet pokryta bez cła ,7 98,4% cukrem (M eksyk) Wyroby cukiernicze ( ) bez kakao*** bez cła ,6 99,6% (Egipt) Wyroby cukiernicze (095921) bez kakao bez cła ,5 42,1 % (Bułgaria) Wyroby cukiernicze 50% cła z kakao i bez**** nie wię cej ,0 1 00,0% (090799) (Islandia) niż 351,5 EUR/t Wyroby cukiernicze (090764) z kakao * 351,5 EUR/t ,1 8 1,5% (Norwegia) Wyroby cukiernicze z kakao bez cła 60 60,0 1 00,0% (Bułgaria) (095922) W y roby cukiernicze z kakao bez cła 60 60,0 1 00,0% ( ) ( Bułgaria) Poz. wy roby czek. ( ) ( Rumunia) bez cła ,3 58,0% Wy roby czek. ( ) ( Rumunia) bez cła 50 50,0 1 00,0% Poz. wy roby czek. ( ) ( Rumunia) bez cła 50 49,3 98,6% Biała czekolada ( ) ( Izrael) bez cła ,1 50,1 % W y roby cukiernicze ( ) z kakao 43% ,5 99,5% ( kraje GATT) Opracowanie własne na podst. danych UE FAMMU/FAPA Bieżące informacje i analizy funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej UE IX 2006r. 14

15 Szczegółowy wykaz towarów objętych ww. kontyngentami, wg kodów PCN * dotyczy: ** dotyczy: *** dotyczy: **** dotyczy: oraz niektórych towarów o kodzie PCN 1905 Opracowanie własne na podst. danych UE 2.6. INTERWENCYJNY SKUP CUKRU Komisja Europejska opublikowała rozporządzenie (WE) nr 915/2006 (L169/10), które zmienia rozporządzenie (WE) nr 2148/1996 ustanawiające zasady oceny i monitorowania publicznych zapasów interwencyjnych produktów rolnych. Na mocy ww. aktu prawnego został zmieniony załącznik III do rozporządzenia 2148/96 znalazły się w nim zapisy dotyczące szczegółów proceduralno-techniczych, jakie muszą być spełnione w sezonach 2004/05, 2005/06 i 2006/07 w przypadku składowania przez państwo cukru. Szczegóły w rozporządzeniu. Od połowy lutego 2005 r. do lipca br. wg nieoficjalnych danych Komisji Europejskiej, w UE zgłoszono blisko 2,1 mln ton. Wnioski złożyły firmy z 12 unijnych krajów: Francji, Belgii, Szwecji, Polski, Węgier, Włoch, Słowenii, Irlandii, Niemiec, Hiszpanii, Czech i Słowacji. Pozytywnie rozpatrzono wnioski aż dla blisko 1,9 mln ton. Wysokość wolumenu zaakceptowanego w Szwecji została wyrażona w cukrze surowym (ok. 54,3 tys. ton w przeliczeniu na cukier biały). Szczegóły w poniższym zestawieniu (dane w tonach). Interwencja na rynku cukru w UE Skup interwencyjny cukru w UE udział produkcja zaakceptowanego Opis zaakceptowany odrzucony rozpatrywany razem cukru* wolumenu skupu do produkcji Francja ,0 3,7% Belgia ,0 11,8% Szwecja ,0 15,1% W ęgry ,0 52,7% W łochy ,0 56,8% Polska ,0 11,6% Słowenia ,0 46,1% Irlandia ,0 6,5% Niemcy ,0 1,0% Hiszpania ,0 12,6% Czechy ,0 14,8% Słowacja ,0 23,5% Razem Stan na 11 lipca 2006r., dane w tonach * szacunek dla sezonu 2005/06 wg F. O. Licht, Burak Cukrowy (Słowenia), cukier biały FAPA/FAMMU na podst. Dz. U. UE, Reuters, AgraFacts, F. O. Licht FAMMU/FAPA Bieżące informacje i analizy funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej UE IX 2006r. 15

16 Odsprzedaż cukru pochodzącego ze skupu interwencyjnego Opis na rynku wewnętrznym UE do sprzedania sprzedany do sprzedania sprzedany do sprzedania sprzedany do sprzedania sprzedany sprzedany aktualnie I transza* II transza** III transza*** III transza**** łącznie w sprzedaży ***** Francja Belgia Szwecja Węgry Włochy Polska Słowenia Irlandia Niemcy Hiszpania Czechy Słowacja Razem Stan na 23 czerwca 2006r., dane w tonach * rozporządzenia (WE) nr 1306/2005, 1307/2005 i 1308/2005 z 11 sierpnia 2005r. wolumen dostępny na stałych przetargach między 25 sierpnia a 27 października 2005r. ** rozporządzenia (WE) nr 1648/2005, 1649/2005, 1650/2005, 1651/2005 i 1652/2005 z 10 października 2005r. wolumen dostępny na stałych przetargach między 20 października a 21 grudnia 2005r. *** rozporządzenie (WE) nr 22/2006 z 9 stycznia 2006r. **** rozporządzenie (WE) nr 705/2006 z 8 maja 2006r. zmieniające rozporządzenie 22/2006 ***** wolumen zaoferowany w ramach III transzy dostępny na stałych przetargach między 15 lutym a 28 czerwca 2006r. FAPA/FAMMU na podst. Dz. U. UE, Reuters, AgraFacts Do tej pory Komisja Europejska otwierała już czterokrotnie przetargi na odsprzedaż cukru skupionego w ramach interwencji na unijnym rynku. Zaoferowany cukier nie cieszył się jednak zainteresowaniem (wg nieoficjalnych informacji na ostatniej serii przetargów z blisko 1,5 mln ton nabywców znalazło zaledwie 233 tys. ton). Ciągle wpływały za to kolejne wnioski o skup interwencyjny i w konsekwencji rósł wolumen zapasów interwencyjnych. Dlatego też KE po wygaśnięciu ostatniego przetargu 28 czerwca br. postanowiła otworzyć kolejne przetargi. Na mocy rozporządzenia K(WE) nr 1039/2006 zaoferowano do odsprzedaży na unijnym rynku ,672 tony cukru skupionych w ramach interwencji na rynku UE. W sumie przewidziano 15 przetargów, która potrwają od 19 lipca 2006 r. do 26 września 2007 r. Szczegóły w poniższym zestawieniu. Kraj do sprzedania sprzedany pozostało do IV transza* sprzedania Belgia Szwecja Węgry Włochy Polska Słowenia Irlandia Niemcy Hiszpania Czechy Słowacja Razem * rozporządzenia (WE) nr 1039/2006 z 7 lipca 2006r. Stan na 11 lipca 2006r., dane w tonach FAPA/FAMMU na podst. Dz. U. UE, Reuters, AgraFacts Zgodnie z unijnym prawodawstwem o interwencyjny skup cukru można wystąpić, jeśli cena cukru na rynku spadnie poniżej ceny gwarantowanej ustalonej na 631,9 EUR/t. Interwencji na rynku cukru w UE nie prowadzono od prawie 20 lat. Po raz ostatni w 1986r. wystąpiono o skup 15 tys. ton. FAMMU/FAPA Bieżące informacje i analizy funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej UE IX 2006r. 16

17 3. HANDEL ZAGRANICZNY UE A WTO Zdaniem Russella Mildona, dyrektora ds. upraw polowych w Komisji Europejskiej, reforma rynku cukru doprowadzi do ok. 35% redukcji produkcji cukru w UE z ok. 20 mln ton do mln ton. Eksport spadnie zaś prawie do zera: z 5-6 mln ton do maksymalnie 100 tys. ton. W wyniku reformy zostanie zamkniętych najprawdopodobniej 60 cukrowni, pracę straci zaś ok. 80 tys. osób w całej unii. Dlatego też bardzo ważnym dla funkcjonowania rynku cukru w UE będą wyniki negocjacji w ramach WTO nt. liberalizacji światowego rynku. Obecnie prowadzone rozmowy to tzw. runda z Doha, która zaczęła się w 2001 roku. Negocjacje obejmują dwadzieścia tematów, m.in.: obniżenie lub zniesienie barier celnych na produkty rolne, likwidacja dotacji eksportowych. UE ciągle nie zdecydowała się, czy cukier powinien być wpisany na listę produktów wrażliwych (w praktyce oznacza to mniejszą redukcję cła). Zdaniem Mildona, takie ustalenia pozwoliłyby producentom i handlowcom opracować plan, ułatwiający funkcjonowanie w nowych warunkach polityczno-ekonomicznych. Zdaniem Coabisco unijnego związku zrzeszającego producentów ciastek, słodyczy i czekolady, cukier nie powinien znaleźć się na liście tzw. produktów wrażliwych. Taka lista jest tworzona w ramach rozmów o liberalizacji światowego handlu pod egidą WTO. Komiksja Europejska jeszcze nie zdecydowała, jakie produkty zostaną uznane za wrażliwe cukier uznawany jest jednak za jednego z pewnych kandydatów. Około 8% unijnych produktów zostanie w ten sposób sklasyfikowanych i ich cła zostaną zmniejszone o 20%. Dla pozostałych przewiduje się redukcję stawek celnych od 1/3 do 2/3. Wg Coabisco, reforma rynku cukru, która zmniejszy cenę na cukier do 404 EUR/t (z 631,9 EUR/t aktualnie) do sezonu 2009/10, spowoduje, że cukier nie będzie potrzebował statusu produktu wrażliwego. Biorąc pod uwagę rynkową cenę cukru (~470 USD/t lub ~370 EUR/t) i zmniejszoną nawet o 2/3 stawkę celną na import tego produktu (aktualnie 419 EUR/t), cena sprowadzonego cukru i tak będzie przekraczać cenę referencyjną. Zdaniem związku, skutkiem uznania cukru jako produktu wrażliwego będą tylko wyższe koszty ponoszone przez przemysł cukierniczy i konsumentów. Oszacowano je na 1,2 mld EUR. Szczegóły w poniższych modelach cenowych, które oparto na wysokości ceny referencyjnej zawartej w rozporządzeniu KE nr 318/2006 i szacunkowej, rynkowej cenie cukru na poziomie 470 USD/t (~370 EUR/t). Opis sezony 2006/07 i 2007/08 zliberalizowany dostęp produkt wrażliwy wysokość cła 419,0 419,0 redukcja cła o 20% - 335,2 o 30% 293,3 - o 60% 167,6 - cena rynkowa 370,0 370,0 koszt importu* opcja 20% - 705,2 opcja 30% 663,3 - opcja 60% 537,6 - cena referencyjna 631,9 631,9 różnica** opcja 20% - 73,3 opcja 30% 31,4 - opcja 60% -94,3 - * suma cła i ceny rynkowej ** różnica kosztu importu i ceny referencyjnej Opracowanie własne na podst. Reuters FAMMU/FAPA Bieżące informacje i analizy funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej UE IX 2006r. 17

18 Opis sezon 2008/09 zliberalizowany dostęp produkt wrażliwy wysokość cła 419,0 419,0 redukcja cła o 20% - 335,2 o 30% 293,3 - o 60% 167,6 - cena rynkowa 370,0 370,0 koszt importu* opcja 20% - 705,2 opcja 30% 663,3 - opcja 60% 537,6 - cena referencyjna 541,5 541,5 różnica** opcja 20% - 163,7 opcja 30% 121,8 - opcja 60% -3,9 - * suma cła i ceny rynkowej ** różnica kosztu importu i ceny referencyjnej Opracowanie własne na podst. Reuters Opis sezon 2009/10 zliberalizowany dostęp produkt wrażliwy wysokość cła 419,0 419,0 redukcja cła o 20% - 335,2 o 30% 293,3 - o 60% 167,6 - cena rynkowa 370,0 370,0 koszt importu* opcja 20% - 705,2 opcja 30% 663,3 - opcja 60% 537,6 - cena referencyjna 404,4 404,4 różnica** opcja 20% - 300,8 opcja 30% 258,9 - opcja 60% 133,2 - * suma cła i ceny rynkowej ** różnica kosztu importu i ceny referencyjnej Opracowanie własne na podst. Reuters Należy podkreślić, że szacunki Coabisco oparte są na dość sztywnych założeniach i nie uwzględniają trudnych do oszacowania, znacznych wahań notowań tego towaru na światowych giełdach. Powyższe modele pokazują, że przy cle zmniejszonym o 60% i cenie cukru rzędu 370 EUR/t na giełdach koszt importu byłby niższy o ok. 94 EUR/t od ceny referencyjnej (631,9 EUR/t od lipca br. przez dwa najbliższe sezony) i wyniósłby ok. 538 EUR/t. FAMMU/FAPA Bieżące informacje i analizy funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej UE IX 2006r. 18

19 4. INFORMACJE Z WYBRANYCH KRAJÓW EUROPY 4.1. KRAJE CZŁONKOWSKIE Niemiecka firma analityczna F. O. Licht szacuje, że powierzchnia upraw buraków cukrowych w UE-25 w 2006 r. będzie aż o 18,7% mniejsza i wyniesie 1,74 mln ha. W 2005 r. burakami obsiano 2,14 mln ha. Firma oczekuje, że w związku z redukcją areału upraw tych ziemiopłodów produkcja cukru może być mniejsza nawet o blisko 1/4 i wynieść 16,5 mln ton w porównaniu do 21,9 mln ton w 2005 r. w przeliczeniu na cukier surowy. Najprawdopodobniej jednak dzięki rosnącym z roku na rok plonom redukcja nie będzie aż tak duża. F. O. Licht oszacowało areał upraw w Europie na 3,95 mln ha (-6,4%), czyli również mniej niż w 2005 r., kiedy to pod burakami cukrowymi znalazło się 4,22 mln ha. Zdaniem niektórych handlowców i analityków rynków rolnych w UE, reforma rynku cukru i orzeczenie WTO ograniczające subsydiowany eksport unijnego cukru spowodują spadek upraw buraków cukrowych we wspólnocie. Cześć ziemi zostanie z pewnością przeznaczona pod uprawę zbóż i oleistych, pozostała ilość zostanie odłogowana. Tegoroczny areał upraw buraków we Francji wyniesie najprawdopodobniej ok. 354 tys. ha (-6,8%). W Niemczech oczekuje się spadku rzędu 10-15% do ok. 418,8 tys. ha. Analitycy podkreślają, że te redukcje będą najprawdopodobniej jedynie przejściowe, ponieważ wysoka wydajność produkcyjna i zaawansowanie technologiczne produkcji rolnej sprawi, że produkcja cukru w tych krajach będzie nadal opłacalna. Dodatkowo buraki, których cena zostanie zmniejszona dzięki reformie rynku cukru, będą mogły być użyte do produkcji bioetanolu. Warto zaznaczyć, że już z końcem 2005r. związek rolników w Wlk. Brytanii FNU podpisał umowę z koncernem British Sugar na dostawę buraków przez trzy najbliższe lata. Buraki mają być właśnie wykorzystane do produkcji bioetanolu. Oczekuje się także, że oleiste i zboża, które zostaną obsiane na części ziemi po burakach, będą wykorzystane do produkcji biodiesela. Obserwatorzy podkreślają, że reforma rynku cukru spowoduje, że coraz więcej buraków cukrowych będzie przerabianych na bioetanol. Handlowcy i analitycy zgodnie uznają, że skala i waga zmian, jakie w najbliższym miesiącu dotkną unijny rynek cukru, powodują, iż wszelkie prognozy spadku areału upraw buraków cukrowych i produkcji cukru lub wzrostu zasiewów zbóż, czy produkcji biopaliw są mało miarodajne. Zdaniem niezależnej analityk Joan Noble z Joan Noble Associates Ltd., na skutek reformy rynku cukru, produkcja tego towaru w UE może spaść nawet o połowę do 8-9 mln ton w sezonie 2009/2010. Za główną przyczynę redukcji produkcji należy uznać 36% zmniejszenie ceny na biały cukier do 404 EUR/t (aktualnie 631,9 EUR/t). Noble przypomina, że taki poziom gwarantował wg wstępnej prognozy Komisji Europejskiej sprzed dwóch lat opłacalność produkcji cukru tylko we Francji. Zdaniem analityk, najprawdopodobniej jeszcze przemysł cukrowniczy w Niemczech i Wlk. Brytanii będzie w stanie sprostać nowej rzeczywistości. Trzy europejskie koncerny: Cristal Union (Francja), Nordzucker (Niemcy) i ED&F Man (Wlk. Brytania) zamierzają połączyć swoje siły, tworząc Eurosugar. Nowy koncern ma być odpowiedzią na unijną reformę rynku cukru. Jeśli dojdzie do powstania Eurosugar, to będzie to drugi co do wielkości po niemieckim Suedzuckerze koncern w Europie. Francja Zdaniem francuskiego związku plantatorów buraka cukrowego CGB, marcowe deszcze, które opóźniły zasiewy buraków cukrowych o ponad tydzień, wpłyną negatywnie na plony tych ziemiopłodów. CGB, powołując się na ekspertyzę francuskiego instytutu badawczego ITB, szacuje, że spadek plonowania w 2006 r. wyniesie ok. 5%. FAMMU/FAPA Bieżące informacje i analizy funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej UE IX 2006r. 19