Werner (1893) związki kompleksowe. Strukturę związku określa nie wartościowość lecz liczba koordynacyjna

Transkrypt

1 KOMPLEKSOMETRIA

2 KOMPLEKSOMETRIA Arhenius związki jonowe Werner (1893) związki kompleksowe. Strukturę związku określa nie wartościowość lecz liczba koordynacyjna Miareczkowanie kompleksometryczne oparte jest na reakcjach analitycznych z użyciem w charakterze a e titrantu t tu odpowiedniego ego odczynnika kompleksotwórczego, który z jonem oznaczanym tworzy trwały kompleks o jednoznacznym składzie chemicznym reakcje wymiany ligandów

3 KOMPLEKSOMETRIA M + nl M(L) n M - atom centralny, akceptor ligandu L - ligand, czynnik kompleksotwórczy (titrant) t) może ż być ć to jon lub cząsteczka obojętna M(L)n - kompleks n - liczba koordynacyjna

4 Kompleksometria

5 Kompleksometria. atomy ligandowe (najczęściej O; N; S) - wiążą się bezpośrednio ednio z metalem (pierwiastki iastki elektroujemne) O: H 2 0, OH -, O 2-, CO 2-3, RO -, R 2 0; N: H HN - 3 N, 2, RC:NOH, RNH 2 ; S: H 2 S, S 2-, S 2 O 2-3, SCN - n - liczba koordynacyjna (zależy od: budowy elektronowej, miejsca w układzie okresowym symetrii przestrzennej i upakowania): n=2 - kompleksy Ag: [Ag(NH 3 ) 2 ] +, Cu i Au n=4 - tetraedr (Be, B, Zn, Cd) lub płaska (Ni, Cu, Pd) n=6 - oktaedr n=8 - kompleksy wolframu, osmu, toru i uranu)

6 Kompleksometria Liczba koordynacyjna zgadza się często z liczbą par elektronów, która nadaje jonowi metalu konfigurację najbliższego, cięższego gazu szlachetnego. Przykład: jon Co 3+ (ma 24 elektrony) + 6 cząsteczek NH 3 dostarcza 12 elektronów razem 36 elektrony, tyle co krypton.

7 Grupy odczynników kompleksujących ligandy jednofunkcyjne (tylko jeden atom ligandowy w cząsteczce) - NH - 3 ; SCN ; H 2 O kompleksy proste: aminokompleksy Cu(NH 2+ 3 ) 4 - tetraaminomiedziowy; Ag(NH 3 ) 2+ - diaminosrebrowy; cyjanokompleksy - żelazo i żelazicyjanki kompleksy rodankowe (z żelazem) ) akwokompleksy M(L 1 ) n + m L 2 M(L 2 ) m + n L 1 bardziej trwały kompleks; czasem zmiana liczby koordynacyjnej

8 Grupy odczynników kompleksujących 2. ligandy wielofunkcyjne ligandy wielokleszczowe (atomy ligandowe + grupy kwasowe); trwalsze niż proste, większa zmiana entropii; chelat - jeśli w cząsteczce ligandu atomy ligandowe i grupy kwasowe są tak usytuowane, że tworzą trwały beznaprężeniowy pierścień (5, 6 atomów); chelaty elektroujemne i elektrododatnie służą do maskowania; chelat wewnętrzny kompleks elektrycznie obojętny (ze skompensowanym ładunkiem)

9 Grupy odczynników kompleksujących 2. ligandy wielofunkcyjne grupy solotwórcze: hydroksylowa (-OH), tiolowa (-SH), karboksylowa (-COOH), oksymowa (-NOH) sole wewnątrzkompleksowe: - nie rozpuszczają się w wodzie, ale w rozpuszczalnikach niepolarnych (CCl 4, CHCl 3 ); - wykorzystywane do ekstrakcji i w analizie wagowej.

10 Grupy odczynników kompleksujących kompleks jednordzeniowy M(L) n OH O H CH 3 C N +Ni +2 CH 3 C N OH CH 3 C N N C CH 3 Ni CH 3 C N N C CH 3 O H Dimetyloglioksym różowy osad - analiza wagowa bądź też ekstrakcja rozpuszczalnikiem organicznym

11 Grupy odczynników kompleksujących kompleksy wielordzeniowe M 0 L n (struktura łańcuchowego polimeru), np. pirogalol i Bi 3+ lub Sb 3+ Uwarunkowania sferyczne, nie rozpuszczają się w wodzie

12 Grupy odczynników kompleksujących 3. KOMPLEKSONY pochodne kwasów aminopolikarboksylowych 1/ Komplekson I kwas aminotiooctowy (NTA) CH 2 COOH HN+ CH 2 CH 2 COO- COOH H 3 Y- ligand czterokleszczowy

13 Grupy odczynników kompleksujących 2/ Komplekson II kwas etyleno-diamino N,N'-tetraoctowy -OOC CH 2 CH 2 COO- NH+ CH 2 CH 2 HN+ HOOC CH 2 CH 2 COOH H 4 Y- ligand sześciokleszczowyś

14 Kompleksometria Sól sodowa kwasu dietylenoaminotetraoctowego 3/ Komplekson III EDTA; Na 2 H 2 Y 2 H 2 O (95 % wszystkich zastosowań)

15 Cechy charakterystyczne y kompleksonu III 1. Jest odczynnikiem bardzo trwałym (titrant o trwałym mianie) 2. Łatwo rozpuszczalny w wodzie 3. Tworzy stosunkowo trwałe kompleksy chelatowe z wieloma jonami metali wielowartościowych (duży skok krzywej miareczkowania) 4. Powstałe kompleksy są bezbarwne jeśli sam metal nie ma właściwości chromoforowych (możliwość stosowania barwnych wskaźników) k ź

16 Cechy charakterystyczne y kompleksonu III 5. Reaguje z jonami metali wielowartościowych w stosunku 1:1, niezależnie od wartościowości. M n+ + H 2 Y H 2 O MY (n-4)+ + 2 H 3 O + W przypadku kationu czterowartościowego powstały kompleks jest chelatem wewnętrznym z zerowym ładunkiem elektrycznym. 6. Równowaga reakcji kompleksowania zależy od ph roztworu, co pozwala a łatwe sterowanie przebiegiem reakcji.

17 Zastosowania EDTA odczynnik kompleksujący w chemii analitycznej, środek zmiękczający wodę, środek konserwujący żywność (wiązanie kationów metali ciężkichę - kofaktorów niepożądanych enzymów), składnik roztworów buforowych, zapobieganie pozaustrojowemu krzepnięciu krwi (wiązanie jonów wapnia), stosowany jako odtrutka w zatruciach metalami ciężkimi, stosowany w nawozach mikroelementowych, inhibitor metaloproteaz.

18 Grupy odczynników kompleksujących 4/ kwas 1,2-diaminocykloheksano N,N'- tetraoctowy (DCTA) H 2 C H 2 C H 2 C C H 2 H C H N CH 2 COO- CHCOOH C CHCOOH H N H CH 2 COO- ligand sześciokleszczowy (b. trwałe kompleksy)

19 Grupy odczynników kompleksujących 5/ kwas dietyleno-triamino-pentaoctowy ti i t t (DTPA) -OOC CH 2 NH+ CH 2 CH 2 NH+ HOOC CH 2 CH 2 COO- CH 2 CH 2 CH 2 HN+ CH COO- 2 COOH trwałe ł kompleksy k oktaedryczne z pierwiastkami z grupy lantanowców i aktynowców

20 Tworzenie się i trwałość kompleksów 1. Wiązania ą w kompleksach koordynacyjne: - wiązania i kowalencyjne -para elektronów pochodzi od atomu ligandowego g (trwalsze) - [Fe(CN) 4-6 ] - elektrostatyczne [Ca(H 2 O) 6 ] 2+

21 Tworzenie się i trwałość kompleksów 2. Trwałość wiązania: - typ wiązania, - ładunek i promień atomu akceptora elektronów, - natura atomu-donora i cząsteczki, kó której część on stanowi - tworzenie pierścieni, - charakter kompleksu (kationowy, anionowy, obojętny), - skład rozpuszczalnika.

22 Tworzenie się i trwałość kompleksów 3. Stopniowe tworzenie się związków kompleksowych amoniak z Cu, Ni, Co, Zn, Cd - od 1-4 do 6 [FeSCN] 2+ do [Fe(SCN) 6 ] 3- (koordynacyjnie wysycony) 4. Wpływ ph Ligandy -słabe kwasy HR H + + R - w środowisku kwaśnym tylko bardzo trwałe związki kompleksowe w środowisku alkalicznym - mniej specyficzne

23 Tworzenie się i trwałość kompleksów - Warunkowe stałe równowagi reakcji ML ML K nietrwałości K trwałości M + L M + L [ML] STĘŻENIE KOMPLESKU W ROZTWORZE [M] STĘŻENIE METALU W ROZTWORZE POZA[ML] [L] STĘŻENIE LIGANDU POZA [ML] K = [ M ][ L ] [ ML ] Warunkowa stała nietrwałości

24 Tworzenie się i trwałość kompleksów Warunkowa stała trwałości K'= 1 [ ML] K ' = K [ M ][ L ] Miarą trwałości kompleksu jest wartość liczbowa pk, czyli wykładnika stałej nietrwałości kompleksu (im pk większe tym kompleks trwalszy) pk = - lgk = lg K = - lg[m] lg [L] + lg [ML]

25 Tworzenie się i trwałość kompleksów t = 20 oc, I = 0,1 pk 25 FeY - (25,1) 16 ZnY 2- (16,5), AlY - (16,1) pk<7 14 FeY 2- (14,3) MnY 2- (13,8) 10,7 CaY 2- (10,8) 8,7 MgY 2- (8,7) czerń eriochromowa T Jony tych metali nie tworzą zazwyczaj kompleksów prostych EDTA wypiera słabszy ligand ph ~ 13 - mureksyd (kwas purpurowy)

26 Wskaźniki kompleksometryczne dwubarwne wskaźniki kompleksometryczne pk < 7 ph ~10 - czerń eriochromowa T (bufor amoniakalny) (barwnik azowy - 3 atomy ligandowe) MgHF + H 2 Y H 2 O MgY H 3 O + + HF 2- (jasnofiołkowy) (niebieski) ph ~ 13 - mureksyd środowisko NaOH lub KOH (kwas purpurowy) - ligand pięciokleszczowy CaH 3 F (różowy) H 3 F 2- (fioletowy) jednobarwne wskaźniki kompleksometryczne barwny kompleks z metalem, bezbarwny bez metalu

27 Tworzenie się i trwałość kompleksów 4. Labilność i bezwładność kompleksów (często związane z naturą jonu centralnego) kompleksy labilne - szybkie powstawanie kompleksy bezwładne (inertne, bierne) - wolne powstawanie (Cr, Ni, Pt) Obniżenie się labilności - wzrost kowalencyjnego charakteru wiązania (często trwalsze)

28 Związki kompleksowe barwne a) deformacja struktury elektronowej ligandu lub jonu metalu; b) ligand ma grupy chromoforowe >C=C< ; >C=O; - N=N-c) zmiana zabarwienia ze wzrostem intensywności d) metal ma działanie chromoforowe: Fe, Cu, Ni, Co, Cr, V e) powstaje ugrupowanie chromoforowe (nadfiolet widzialne) f) grupy auksochromowe wzmacniają : -NH 2 ; -CH 3 ; -Cl ; -Br

29 Krzywe miareczkowania kompleksometrycznego -lg[m] = p[m] = f (v L ) Założenia upraszczające: 1. Reakcja analityczna ma prostą postać M + L = ML 2. Kompleks jest dostatecznie t trwały ł (pk > 10) 3. Początkowe stężenie c M = c L 3. Początkowe stężenie c M c L przed PR (można nie uwzględniać stężeń M i L wynikających z dysocjacji ML)

30 Krzywe miareczkowania kompleksometrycznego [ M ] = c M v v 0 0 c + v L v Dla c M = c L pm = lg c M v0 v v0 = lg[ cm (1 f v + v v + v 0 0 )] Przed PR przebieg krzywej zależy od c M

31 Krzywe miareczkowania kompleksometrycznego w pobliżu PR i w PR należy uwzględnić stężenia [M] i [L] wynikające z dysocjacji kompleksu założenia: [M] PR = [L] PR [ML] = c M /2 [ ML] K = M = ; [ 2 M ] [ L ] 2[ M ] c [ M ] = c M 2K ' Wniosek : Położenie PR zależy od K i od c M pm = 1 2 lg cm 2K' = 1 2 lg 2K' c M

32 Krzywe miareczkowania kompleksometrycznego PR po PR założenia: [ ] v v c L = 0 [ ] v c ML L = 0 [ ] v v c L L + = 0 [ ] v v L + 0 ] [ ] [ v v v v c ML M t L + v v v ) ( ' ' ] [ ' ] [ v v K v v v v c K L K M t t t L t = + = = [ ] ( ) ' lg ' lg lg v v v K v v K v M pm = = = Wniosek: Przebieg krzywej zależy od K

33 Wnioski analityczne 1. Przebieg krzywej przed PR zależy od stężenia c M 2. Skok krzywej tym większy im większe stężenie początkowe metalu c M 3. Skok krzywej tym większy im większe pk (K - stała nietrwałości) 4. Położenie PR zależy od wartości stałej nietrwałości kompleksu oraz od c M 5. PR tym wyżej, im mniejsze c M oraz im większe pk 6. Przy małych wartościach pk i dużym rozcieńczeniu należy szczególnie starannie wyznaczać punkt końcowy PK 7. Błąd oznaczenia rośnie ze zmniejszeniem pk i c M

34 Obliczanie skoku krzywej miareczkowania przed PR dla Ca i Mg tak samo pm = lg c M v0 vt v0 = lg[ cm (1 f v + v v + v 0 f = 0,999; c M = 0,1 mol/l ; v t v 0 t 0 t )] pm = lg10 10 = 4 + 0,3 4,3 2 f = 0,999; c M = 0,01 mol/l ; v t v pm = lg10 10 = 5 + 0,3 5,3 2 f = 0,9999; c M = 0,1 mol/l ; v t v 0 pm = = 5 + 0,3 5,3 lg

35 Obliczanie skoku krzywej miareczkowania w PR: pm = 1 2 cm lg = 2K' dla Ca, pk = 10,7; c M = 0,1 mol/l pm 1 2K' lg lg K' lg c M 1 (11,7 + 0,3) 2 10,7 = = = = 1 c M 6 c M = 0,01 mol/l pca = ½ (12,7+0,3) = 6,5 c M = 0, mol/l pca = ½ (13,7+0,3) 3) = 7

36 Obliczanie skoku krzywej miareczkowania dla Mg: pk = 8,7 c M = 0,1 mol/l pmg = ½ (9,7+0,3) = 5 c M = 0,01 mol/l pmg = ½ (10,7+0,3) = 5,5 c M = 0,001 mol/l pmg = ½ (11,7+0,3) = 6

37 Obliczanie skoku krzywej miareczkowania po PR: pm = lg K' ( f 1) dla Ca, f = 1,001 pca = 10,7 3 = 7,7 dla Ca, f = 1,0001 pca = 10,7 4 = 6,7 dla Mg, f = 1,001 pmg = 8,7 3 = 5,7 dla Mg, f = 1,0001 pmg = 8,7 4 = 4,7

38 Obliczanie skoku krzywej miareczkowania dla Ca, c M = 0,1 mol/l, Δf = ± 0,001 ΔpCa = 7,7 4,3 = 3,4 dla Ca, c M = 0,01 mol/l, Δf = ± 0,001 ΔpCa = 7,7 5,3 = 2,4 dla Ca, c M = 0,1 mol/l, Δf = ± 0,0001 ΔpCa = 6,7 5,3 = 1,4 dla Mg, c M = 0,1 mol/l, Δf = ± 0,001 M ΔpMg = 5,7 4,3 = 1,4

39 Techniki miareczkowania komplekso(no)metrycznego 1. Miareczkowanie i bezpośrednie ś - środki maskujące jony przeszkadzające; - ph (selektywność; cztero i tój trójwartościowe t ś w kwaśnym) ś - wskaźnik; - EDTA - Mg; Ca; Ba; Zn; Cd; Pb; Cu; Ni; Co; Fe; Bi; Th; Zr

40 Techniki miareczkowania komplekso(no)metrycznego 2. Miareczkowanie i odwrotne (odmiareczkowanie nadmiaru) - gdy brak odpowiedniego wskaźnika; - gdy metal wytrąca się przy wymaganym y ph; - gdy reakcja przebiega powoli (Al; Cr).

41 Techniki miareczkowania komplekso(no)metrycznego 3. Miareczkowanie przez podstawienie - metoda wypierania - gdy brakuje wyraźnego PK - dodatek kompleksu MgY 2- ; - wypieranie Mg i jego odmiareczkowanie - Ca 2+ + MgY 2- CaY 2- + Mg 2+ 4 Miareczkowanie alkalimetryczne 4. Miareczkowanie alkalimetryczne (uwolnionych 2H + ) Mn + + H 2 Y 2- MY (n-4) + 2H +

42 Techniki miareczkowania komplekso(no)metrycznego 5. Miareczkowanie pośrednie - siarczany, fosforany, arseniany, szczawiany - dodatek soli Ba - strąca się BaSO 4 itd - odsącza ą się, ę przemywa, rozpuszcza i miareczkuje jony Ba 2+ - odsącza się, przemywa i miareczkuje pozostałe jony Ba 2+ (przy znanej ilości ś i dodanego d Ba 2+ )

43 Przykłady metod kompleksometrycznych 1. Oznaczani jonów Mg wobec czerni eriochromowej T w środowisku buforu amoniakalnego (ph 10) - Ca przeszkadza 2. Oznaczanie jonów Ca (wobec mureksydu) - ph 13 (Mg wytrąca się) 3. Suma Mg i Ca (wobec czerni eriochromowej T) 4. Oznaczanie twardości wody - Wskaźnik- czerń eriochromowa T

44 Przykłady metod kompleksometrycznych 4. Oznaczanie twardości ś wody Sposoby wyrażania twardości wody 1 0 F = 10 mg CaCO 3 3 /dm 1 0 N = 10 mg CaO/dm 3 = 7,19 mg MgO mg CaCO 3 /dm 3

45 Przykłady metod kompleksometrycznych Rodzaje twardości ś wody twardość całkowita - zawartość Ca i Mg w przeliczeniu na CaO; twardość węglanowa - Ca i Mg w postaci wodorowęglanów; twardość niewęglanowa - Ca i Mg w postaci chlorków, siarczanów i azotanów; twardość przemijająca (po wygotowaniu) - mniejsza od węglanowej - MgCO 3 jest częściowo rozpuszczalny).

46 MERKURYMETRIA - do miareczkowania chlorków, bromków, cyjanków i rodanków - titrant - Hg(NO 3 ) 2, Hg(ClO 4 ) 2, HgCl , HgCl, HgCl 2 (bardzo trwały), HgCl - ph - 1,5 do 2,0 - wskaźnik - difenylokarbazon (niebieskofiołkowy kompleks), nitroprusydek sodu (osad z nadmiarem Hg 2+ ) - nie przeszkadzają - Na, K, Ca, Mg, Al, Mn, Zn, F -, SO 4 2-, NO 3-, CH 3 COO - - przeszkadzają -CrO 4 2-, Fe 3+ (reagują z difenylokarbazonem)

47 Zastosowanie kompleksometrii Reakcje kompleksowania a reakcje strącania soli Reakcja strącania A + + B - = AB K = + - SO [A ] [B ] (iloczyn rozpuszczalności) A + Reakcja kompleksowania L AL K AL = [ + A ][ L] [ AL + ] stała nietrwałości kompleksu Przebiegnie ta reakcja, która zostawi mniej [A+]

48 Zastosowanie kompleksometrii Przykładowe trzy zastosowania: strącanie jonu wobec czynnika kompleksującego; k rozpuszczanie trudno rozpuszczalnego osadu; maskowanie.

49 Zastosowanie kompleksometrii c) Maskowanie jonu C + przy strącaniu jonu A + A + + B - AB K SO = [A + ][B - ] iloczyn rozpuszczalności A + [ A ] [ L] + [ AL ] L AL K + = AL -stała nietrwałości kompleksu [C + ] stężenie jonu przeszkadzającego C + + B - CB K SOCB =[C+][B-](iloczyn rozpuszczalności) C + [ C ] [ L] + [ CL ] L CL K + = CL stała nietrwałości kompleksu

50 Zastosowanie kompleksometrii Jon A+ zostanie wytrącany z roztworu gdy: - stężenie e [A + ] wynikające z K SO AB < wynikającego z K AL+ Jon C + zostanie w roztworze gdy: stężenie [C + ] wynikające z K SOCB > wynikającego z K + CL

51 Zastosowanie kompleksometrii Przykład: Strącanie jonów kadmu wobec jonów miedzi za pomocą H 2 S w obecności cyjanków jako czynnika maskującego K K [ Cu + ] [ CN = ( CN ) 2 [ Cu ( CN ) Cu ( 2 [ 2 2 [ Cd + ] [ CN 2 = ( CN ) 4 2 [ Cd ( CN ) [ 4 ] ] ] ] Cd 4 ] 4 2 =10-24 ; K SOCu2S =10-47 =10-18 ; K SOCdS =10-28

52 Zastosowanie kompleksometrii zał: [Cu + ]=[Cd 2+ ]= 0,01 mol/l [CN - ]=0,1 mol/l [S 2- ] = 0,01 mol/l Obliczenie stężeń jonów ze stałych nietrwałości kompleksów K Cu ( CN ) [ Cu( CN ) 2 ] 10 = [Cu ] = [CN ] 10 = mol/l; [Cd 2+ ] = K [ Cd( CN ) 2 18 Cd ( CN 2 ) = 4 4 [CN ] 10 ] 10 2 = mol/l

53 Zastosowanie kompleksometrii stąd iloczyny stężeń [Cu + ] 2 [S 2- ] = (10-24 ) = < K SO, Cu2S = (nie wytrąci się) [Cd 2+ ][S 2- ] = = > K SO, CdS = (wytrąci się) Cu spektroskopowo (EDTA maskuje Co, Ni, Fe, Mn, Cd, Pb, Zn) [Fe(CN) 4-6 ] - bardzo trwały kompleks; Fe 2+ nie daje reakcji z o-fenantroliną CN - nie reaguje z Ag +

54 Zastosowanie kompleksometrii Strącanie jonu wobec czynnika kompleksującego [ A ] + STR = K SO [ B ] << [ ] K [ AL ] + + AL A KOMPL = [ L] K SO np. : << K K Ag AL ( NH ) = [ + Ag ][ NH ] ( ) + Ag NH [ ] = 10 7

55 Zastosowanie kompleksometrii zał: ł [Ag(NH 3 ) 2+ ] = 0,01 mol/l (w niewielkim stopniu zdysocjowany) Z dysocjacji [Ag(NH 3 ) 2+ ] [NH 3 ] = 2 [Ag + ] [Ag + ][NH 3 3] 2 = 4 [Ag + ] 3 = K Ag ( NH 3 ) [ Ag( NH 3) 2 ] 10-9 [Ag + ] 10-3,2

56 Zastosowanie kompleksometrii K SOAgCl = dla stężenia [Ag+] 10-3,2 [Cl-] 10-6,8 jeszcze strąca się osad, a nie powstaje kompleks ale dla nadmiaru NH 3, np. 1 mol/l K [ Ag( NH Ag ( NH + 3 ) 2 [Ag+] (z kompleksu) = = = 10-9 [ NH 3 ] 2 3 ) + ] a więc trzeba aż [Cl-] = 0,1 mol/l, żeby wytrącił się osad.

57 Zastosowanie kompleksometrii b) Rozpuszczanie trudno rozpuszczalnego osadu AB + L AL + + B - Przykład rozpuszczania się AgCl wobec amoniaku [Ag + ] str = 10-5 w stanie równowagi (z K SOAgCl ) + K [ Ag( NH ) ] [ Ag ] 10 + Ag( NH ) [ NH ] = = = Początek rozpuszczania dla [NH -2 3 ] = 10 mol/l czyli dla [NH 3 ] = 10-1 mol/l + K 7 2 [Ag + ] (z kompleksu) = Ag ( NH + [ Ag( NH ) 3) ] = 10-7 = 2 2 [ NH ] 10 pozostanie tylko 10-7 jonów [Ag + ] 3

58 Przykłady wzbogacania metali z fazy wodnej za pomocą chelatowania 1,10-fenantrolina do, np.: Cd(II), Cu(II), Co(II) dodatek 2 ml roztworu 1,10-fenantroliny (0,1 mol/l) z kwasem HClO 4 (0,1 mol/l) do 50 ml próbki; ustalenie właściwego ph; izolacja chelatu na złożu sorbentu (SPE) z grupami oktylowymi (C18); elucja za pomocą EDTA lub HCl; końcowe oznaczanie za pomocą ICP-AES.

59 Zastosowanie kompleksometrii w chemii analitycznej 1. Analiza strąceniowa (Ni i dimetyloglioksym) F = 0, Miareczkowanie kompleksometryczne, szczególnie EDTA 3. Ekstrakcja ze wzbogacaniem metali (ciężkich) - wewnętrzne chelaty są rozpuszczalne w rozp. organicznych. 4. Polarografia - przesunięcie potencjału półfali 5. Absorpcja cząsteczkowa (Fe 3+ z SCN- ), ditizon

60 Zastosowanie kompleksometrii w chemii analitycznej 6. Rozpuszczanie odpornych chemicznie metali, np. Au, Ta, Zr (kompleksy fluorkowe, chlorkowe, cyjankowe, winianowe) 7. Elektroanaliza (lepsza struktura osadów, wolniejsze wydzielanie) 8 Maskowanie w innych reakcjach 8. Maskowanie w innych reakcjach wykorzystywanych w anlityce - maskowanie jonów przeszkadzających

61 Zalety kompleksometrii uniwersalność (prawie cały układ okresowy); dokładność, prostota; skrócenie czasu analizy skomplikowanych mieszanin; uproszczenie trudnych zagadnień analitycznych; pośrednie oznaczanie kationów z grupy litowców i fosforanów: - wytrącenie fosforanu amonowo-magnezowego; magnezowego; - oznaczenie magnezu (po rozpuszczeniu); pośrednie oznaczanie siarczanów - (nadmiar BaCl 2 i odmiareczkowanie nadmiaru Ba 2+ ).