Podręcznik uŝytkownika

Transkrypt

1 Podręcznik uŝytkownika 2 czerwca 2010

2 Spis treści O PROGRAMIE... 4 ELEMENTY ZESTAWU... 6 RODZAJE KART... 7 INSTALACJA URZĄDZEŃ... 9 INSTALACJA KART PRZECHWYTYWANIA VIDEO INSTALACJA KLUCZA USB INSTALACJA OPROGRAMOWANIA PIERWSZE URUCHOMIENIE KONFIGURACJA I OBSŁUGA PROGRAMU PASEK NARZĘDZI Włączenie / Wyłączenie nagrywania Archiwum Archiwum zdjęć Panel sterowania PTZ Układy kamer PASEK MENU Program Wyświetlanie Narzędzia Konfiguracja Kamery UŜytkownicy Archiwum Video Usługi sieciowe Konfiguracja PTZ Ustawienia globalne Narzędzia systemowe Dynamiczny DNS Znaczniki O programie OBSŁUGA ARCHIWUM PASEK NARZĘDZI Czas kursora Odtwarzanie Wyszukiwanie ruchu Znacznik Powiększenie Zapis do AVI Archiwum zdjęć Układy kamer Kalendarz Cała doba Kopia zapasowa AKTUALIZACJA LICENCJI SKRÓTY KLAWISZOWE ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW PYTANIA I ODPOWIEDZI PORADY DOTYCZĄCE ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPRZĘTOWYCH Komunikaty o błędach DYSTRYBUCJA I OBSŁUGA SERWISOWA

3 ZANIM ZATELEFONUJESZ

4 O programie System AVR-S jest jednym z nielicznych profesjonalnych systemów, które pozwalają rejestrować obraz z kamer telewizji przemysłowej, w pełnej dostępnej dla systemu PAL rozdzielczości, z rzeczywistą szybkością 12 klatek na sekundę. Większość oferowanych obecnie systemów, umoŝliwia zapis obrazu w efektywnej rozdzielczości 352*288 lub max 704*288 punktów. Oznacza to, Ŝe znaczna część informacji pochodzącej od kamery jest bezpowrotnie tracona podczas procesu kompresji cyfrowej oraz zapisu obrazu. Nawet jeśli potencjalny rejestrator oferuje moŝliwość ustawienia parametrów kompresji na najwyŝszym poziomie rozdzielczości, tj. 704*576 lub nawet 765*576 punktów, to w rzeczywistości uzyskany tą drogą obraz (szczególnie scen dynamicznych) jest obarczony powaŝnymi deformacjami powstającymi w procesie łączenia ramek półobrazów w celu uzyskania pełnej rozdzielczości. Uzyskany w efekcie zapis wideo jest nieczytelny: poruszające się postacie są rozmazane, a krawędzie obiektów poszarpane. Na dodatek podczas procesu przetwarzania w tych rozdzielczościach, następuje znaczne spowolnienie działania rejestratora i w efekcie zamiast 12 klatek na sekundę, uzyskujemy szybkość przetwarzania na poziomie 4 do 6 klatek. W takiej sytuacji rodzi się pytanie o zasadność stosowania kamer wysokiej rozdzielczości w systemach monitoringu, skoro w efekcie moŝemy uzyskać nie więcej niŝ połowę przekazywanych z kamery informacji. Współczesne, profesjonalne kamery CCTV oferują rozdzielczość rzędu linii. Co zrobić, aby bezpowrotnie nie utracić tych danych? Tym bardziej, Ŝe klient uświadamiany fantastycznymi filmami rodem z amerykańskich wytwórni, ma zupełnie inne wyobraŝenia o moŝliwościach systemów telewizji przemysłowej, które następnie w konfrontacji z rzeczywistością skutkują frustracją i nieuzasadnionymi pretensjami do instalatora o to, Ŝe zainstalował kiepski sprzęt, na którym ni jak nie da się rozpoznać sprawcy zdarzenia, numeru jego samochodu lub innych, waŝnych szczegółów. 4

5 W odpowiedzi na te uzasadnione potrzeby rynku został przygotowany system AVR-S, którego sercem jest specjalistyczna karta przetwarzania obrazu zbudowana w oparciu o procesory sygnałowe DSP. Dla kaŝdego kanału video został zastosowany dedykowany procesor o stosunkowo duŝej mocy obliczeniowej, którego zadaniem jest jak najwierniejsze odwzorowanie obrazu i dźwięku pochodzącego z kamery. Jednocześnie ten sam procesor dokonuje konwersji sygnału do standardu H aktualnie najlepszego dla celów telewizji przemysłowej kodeka video, charakteryzującego się doskonałą jakością obrazu, przy stosunkowo niewielkim zapotrzebowaniu pamięci. Zastosowaną kartę przetwarzania obrazu moŝna nazwać minipc, poniewaŝ realizuje wiele funkcji, które dotychczas wymagały zastosowania mikroprocesorów duŝej mocy. M.in. to karta jest odpowiedzialna za bardzo precyzyjną detekcję ruchu w obrazie pochodzącym z kamery, poprzez zastosowanie sprzętowo-programowych algorytmów, a takŝe za wyświetlanie obrazu poprzez przesłanie skompresowanych danych bezpośrednio do pamięci karty graficznej. W efekcie otrzymujemy profesjonalny system charakteryzujący się najwyŝszej jakości odwzorowaniem obrazu, maksymalną szybkością przetwarzania i zapisu (pełne 12 klatek na sekundę dla kaŝdej kamery) oraz długim czasem zapisu w doskonałej jakości 4 CIF, czyli 704 x 576 punktów. Jednocześnie system ma bardzo niewielkie zapotrzebowanie na moc obliczeniową komputera, w którym jest instalowany. W praktyce wystarcza procesor o minimalnej szybkości taktowania rzędu 2GHz i 512MB pamięci RAM. Czas zapisu jest zaleŝny od pojemności zastosowanych dysków twardych przy standardowych ustawieniach w warunkach testowych zapis obrazu z 16 kamer, przez okres 14 dni z szybkością 8 kl./sek. i bardzo dobrą jakością obrazu, zajmuje ok. 120 GB danych. Na bazie systemu AVR-S moŝna budować tzw. rejestratory hybrydowe oferowane oprogramowanie pozwala rejestrować jednocześnie obraz z maksymalnie 64 kamer róŝnych typów: analogowych, kamer IP łączonych do sieci LAN oraz serwerów IP konwertujących obraz z kamer analogowych do standardu H

6 Elementy zestawu Na elementy zestawu składają się: - karta przechwytywania obrazu, w zaleŝności od systemu (1 4 kart), - zestaw przewodów przyłączeniowych DB-15 z zakończeniami typu BNC, - licencja w postaci klucza sprzętowego USB, - skrócona Instrukcja Instalacji, - płyta CD wraz z oprogramowaniem, oraz podręcznikiem uŝytkownika. 6

7 Rodzaje kart System AVRS działa w oparciu o karty 4-, 8-, oraz 16-kanałowe. Istnieje moŝliwość łączenia kart, np. 3szt. 4-kanałowych, aby otrzymać system 12-kanałowy. Dane techniczne kart przechwytywania: Model DS-4004HCI DS-4008HCI Wejścia Video 4 Kanały(PAL/NTSC) 8 Kanałów(PAL/NTSC) BNC(Vp-p = 1.0V, 75Ω) Wejścia Audio 4 Kanały 8 Kanałów BNC(Vp-p=2.0V,SNR > 83DB,Linear Electrical Level,1000Ω) Liczba układów DSP 1 2 Rozdzielczość Podglądu Rozdzielczość: 704*576(PAL),704*480(NTSC) Kompresja Video H.264, Support CBR, VBR; Liczba klatek: 25F/s(PAL),30F/s(NTSC) Pasmo: 500kbps-2000kbps Rozdzielczość Kompresji 4CIF:704*576(PAL), 704*480(NTSC) DCIF:528*384(PAL), 528*320(NTSC) 2CIF:704*288(PAL), 704*240(NTSC) CIF:352*288(PAL), 352*240(NTSC) QCIF:176*144(PAL), 176*120(NTSC) Kompresja Audio OggVorbis, Próbkowanie: 16KHz, Transmisja: 16kbps Pobór mocy < 3.5W < 7W Temperatura Pracy -10 C C Dopuszczalna Wilgotność 10% - 90% Wymiary 155mm*95mm 185mm*107mm Wymagania Sprzętowe System operacyjny Windows XP / Vista, Procesor Intel Pentium E 2.2GHz, Płyta główna Z chipsetem Intel 945 / 965 Pamięć 1024MB Karta graficzna Nvidia Geforce 7200 GS, 8400 GS, ATI Radeon X300, X1650 series, Intel 945G / G31 7

8 Model DS-4016HCI Wejścia Video 16 Kanałów(PAL/NTSC) BNC(Vp-p = 1.0V, 75Ω) Wejścia Audio 16 Kanałów BNC(Vp-p=2.0V,SNR > 83DB,Linear Electrical Level,1000Ω) Liczba układów DSP 4 Rozdzielczość Podglądu Rozdzielczość: 704*576(PAL),704*480(NTSC) Kompresja Video H.264, Support CBR, VBR; Liczba klatek: 25F/s(PAL),30F/s(NTSC) Pasmo: 500kbps-2000kbps Rozdzielczość Kompresji 4CIF:704*576(PAL),704*480(NTSC) DCIF:528*384(PAL),528*320(NTSC) 2CIF:704*288(PAL),704*240(NTSC) CIF:352*288(PAL),352*240(NTSC) QCIF:176*144(PAL),176*120(NTSC) Kompresja Audio OggVorbis, Próbkowanie: 16KHz, Transmisja: 16kbps We/Wy Alarmowe WatchDog Pobór Mocy < 22W Temperatura Pracy C Dopuszczalna wilgotność 10% - 90% Wymiary 250mm*106mm Wymagania Sprzętowe System operacyjny Windows XP / Vista, Procesor Intel Core 2 Duo 2.8GHz, Płyta główna Z chipsetem Intel 945 / 965 Pamięć 2048MB Karta graficzna Nvidia Geforce 7200 GS, 8400 GS, ATI Radeon X300, X1650 series, Intel 945G / G31 8

9 Instalacja urządzeń W rozdziale tym zostanie omówiony pierwszy krok, jakim jest instalacja kart przechwytywania video, oraz klucza szyfrującego USB. Oba te elementy, są nierozłączną częścią systemu AVR-S. 9

10 Instalacja kart przechwytywania video Instalacja kart przechwytywania obrazu polega na umieszczeniu ich w dowolnym gnieździe PCI na płycie głównej komputera. W zaleŝności od rodzaju systemu instalujemy od 1 do 4 kart. PoniŜej przedstawione zostało zdjęcie karty przechwytywania video. Karta DS-4008HCI 10

11 Instalacja klucza USB Klucz sprzętowy (licencję) instalujemy w dowolnym porcie USB komputera. Do jego poprawnego działania nie są wymagane dodatkowe sterowniki. Prawidłowo wykonana instalacja klucza jest sygnalizowana świecącą się w jego wnętrzu diodą LED. Tak, jak zostało wcześniej wspomniane, klucz jest nieodłączną częścią systemu. W przypadku próby uruchomienia aplikacji bez klucza USB, wyświetlony zostanie komunikat o jego braku, a dalsze działanie programu nie będzie moŝliwe. Klucz sprzętowy USB!!UWAGA!! W przypadku uszkodzenia lub zgubienia klucza, nie ma moŝliwości otrzymania jego duplikatu. Konieczny jest zakup nowej licencji. 11

12 Instalacja oprogramowania JeŜeli wykonaliśmy czynności omówione w poprzednim rozdziale, moŝemy przystąpić do instalacji oprogramowania. Gdy po włączeniu komputera uruchomi się Kreator znajdowania nowego sprzętu, klikamy Anuluj. Wkładamy płytę CD do napędu i rozpoczynamy instalację za pomocą pliku AVR-S_x.xx.xx.exe, gdzie x oznacza wersję oprogramowania. Wybieramy język instalacji, klikamy OK. Wybór języka instalacji W kreatorze instalacji zapoznajemy się z zaleceniami i klikamy Dalej 12

13 Kreator instalacji Wprowadzamy dane uŝytkownika, klikamy Dalej Dane UŜytkownika 13

14 Wybieramy dodatkowe zadania do wykonania przez Instalator, klikamy Dalej Dodatkowe zadania Po weryfikacji wybranych elementów klikamy Instaluj. Rozpoczęcie instalacji 14

15 Instalator rozpocznie kopiowanie plików. Kopiowanie plików Po skopiowaniu plików przechodzimy do instalacji i aktualizacji sterowników karty przechwytywania video. Aby ją wykonać, klikamy na Install or Update Driver. Instalacja sterowników do karty przechwytywania video 15

16 JeŜeli na ekranie monitora pojawi się komunikat o niezgodności instalowanego urządzenia, klikamy Mimo to kontynuuj. Komunikat o zgodności z systemem Windows XP Gdy pojawi się komunikat potwierdzający pomyślne zakończenie instalacji sterownika, klikamy OK. Komunikat po zainstalowaniu sterownika W przypadku pojawienia się komunikatu o błędzie, naleŝy upewnić się czy karta przechwytywania video została zamontowana w komputerze, a jeŝeli tak, to czy dobrze jest dociśnięta w gnieździe PCI. Błąd instalacji sterownika karty 16

17 Następnie klikamy przycisk Exit Instalacja sterowników karty przechwytywania video!!uwaga!! W celu zapewnienia poprawnego działania programu wymagana jest instalacja pakietu redystrybucyjnego Microsoft.NET Framework wersja 2.0 lub wyŝszej, dostępnego na stronie internetowej Klikamy Dalej. Informacja o wymaganej instalacji Microsoft Framework

18 Ostatnim etapem jest instalacja pakietu redystrybucyjnego Microsoft Visual C SP1, który wymagany jest do poprawnego działania programu. Instalacja pakietu nastąpi po wciśnięciu przycisku Zakończ. Zakończenie pracy instalatora!!uwaga!! Instalacja pakietu redystrybucyjnego Microsoft Visual C++ Podczas procesu instalacji, program AVR-S jest dodawany do rejestru systemowego jako element autostartu. Automatyczne uruchamianie się aplikacji wraz z systemem Windows moŝna wyłączyć w ustawieniach programu. 18

19 Pierwsze uruchomienie Pierwsze uruchomienie programu wymaga zdefiniowania języka interfejsu, w którym ma działać program oraz nazwy uŝytkownika i hasła. W razie potrzeby ustawienia te moŝna zmodyfikować, takŝe w samym programie. Wybieramy język z listy i klikamy OK. Wybór języka JeŜeli na ekranie pojawi się komunikat błędu, naleŝy upewnić się czy klucz USB podłączony jest do komputera. Komunikat o błędzie 19

20 Wprowadzamy nazwę uŝytkownika, który domyślnie będzie posiadać uprawnienia Administratora oraz podajemy hasło logowania. Klikamy Zapisz. Zakładanie konta uŝytkownika!!uwaga!! W pola Nazwa uŝytkownika oraz Hasło moŝna wpisać ograniczoną liczbę znaków (max 20) z przyjmowanego zakresu symboli: a-z, A-Z, 0-9. Program rozpoznaje małe i duŝe litery, o czym naleŝy pamiętać przy wprowadzaniu nazw uŝytkowników oraz haseł. W przypadku, gdy pojawi się okno Alertu zabezpieczeń systemu Windows klikamy Odblokuj, aby umoŝliwić połączenie klienckie z Internetu do serwera. 20

21 W oknie poniŝej wpisujemy nazwę uŝytkownika i hasło utworzone w poprzednim kroku. Klikamy Zaloguj, po którym nastąpi uruchomienie głównego okna programu. Pierwsze logowanie 21

22 Konfiguracja i obsługa programu W rozdziale tym omówione zostaną elementy i funkcje programu takie, jak: pasek narzędzi, obsługa archiwum, pasek statusu, linia czasu, maskowanie, strefy prywatne, dodawanie nowych profili uŝytkowników itp. 22

23 Pasek narzędzi Pasek narzędzi słuŝy do szybkiego wywoływania najczęściej uŝywanych narzędzi i funkcji programu. Wł. / Wył. nagrywania Archiwum Archiwum zdjęć Głowica obrotowa Układy kamer 23

24 Włączenie / Wyłączenie nagrywania Ikona ta informuje nas o stanie nagrywania strumienia video do archiwum. Przy pierwszym uruchomieniu programu po jej wciśnięciu, pojawi się komunikat z pytaniem o utworzenie archiwum. Standardowo po zainstalowaniu programu nagrywanie nie jest włączone, ze względu na brak zdefiniowanej lokalizacji archiwum programu. Komunikat po włączeniu nagrywania przy braku archiwum Aktywny tryb nagrywania symbolizuje ikona migająca na czerwono. Dodawanie nowej ścieŝki do archiwum zostało szczegółowo omówione w podrozdziale Konfiguracja archiwum. Archiwum Archiwum jest zbiorem nagrań ze wszystkich aktywnych kamer przedstawionych za pomocą linii czasu. Funkcje obsługiwane przez archiwum to m.in.: odtwarzanie, pauza, odtwarzanie po klatkowe do przodu, zmiana prędkości odtwarzania, wyszukiwanie ruchu, wstawianie znaczników, powiększenie, eksport do pliku AVI, archiwum zdjęciowe, kalendarz, kopia zapasowa. Szczegółowe informacje dot. działania archiwum zostały omówione w rozdziale Obsługa archiwum. Archiwum zdjęć Archiwum zdjęć słuŝy do przechowywania wszystkich wykonanych przez nas zdjęć. KaŜde zdjęcie opatrzone jest datą i godziną utworzenia. Dodatkowo istnieje moŝliwość dodania podpisu pod zdjęciem komentarza. 24

25 Aby wykonać zdjęcie, klikamy prawym klawiszem myszy na wybranym polu kamery i z menu wybieramy Zrzut ekranu. W przypadku, gdy w naszym archiwum znajduje się duŝa liczba zdjęć, pomocna staje się funkcja wyboru pojedynczej kamery lub kilku kamer, a takŝe filtrowanie za pomocą kalendarza. Wybrane przez nas zdjęcie dodatkowo moŝe zostać zapisane na dysku w formacie JPG oraz wydrukowane w przypadku zainstalowanej w systemie drukarki. Panel sterowania PTZ Panel sterowania PTZ słuŝy do sterowania głowicą obrotową. Sterowaniu podlega aktywna, wybrana kamera. Konfiguracja głowicy obrotowej zostanie omówiona przy okazji omawiania zagadnień związanych z konfiguracją programu. Układy kamer Poszczególne układy kamer dzielą ekran na bloki, w celu jednoczesnego wyświetlenia określonej ilości kamer przez dany układ. Z pozycji paska narzędzi program AVR-S oferuje cztery podstawowe układy: 1, 4, 9 i 16 kamer. Kamery moŝna zamieniać miejscami poprzez przytrzymanie lewego przycisku myszy na wybranej kamerze i przeciągnięciu jej w wybrane miejsce. 25

26 Pasek Menu W rozdziale tym omówione zostaną elementy Paska menu, które znajdują się poza poruszonymi wcześniej zagadnieniami związanymi z Paskiem narzędzi programu. Program Zaloguj/wyloguj umoŝliwia zalogowanie uŝytkownika oraz jego Minimalizuj Restartuj komputer Wyłącz komputer Zamknij Wyświetlanie Tryb wyświetlania Standard Pełny ekran Układ wyświetlania wylogowanie minimalizuje program do zasobnika systemowego ponownie uruchamia komputer zamyka system i wyłącza komputer zamyka program tryb, w którym wyświetlane są wszystkie elementy programu (pasek narzędzi, pasek menu i status archiwum) wyświetla tylko okna kamer. Pasek menu pojawia się po najechaniu na górną krawędź okna jest rozszerzeniem podstawowych układów wyświetlania dostępnych z pozycji Paska narzędzi. UmoŜliwia podział ekranu na róŝnej wielkości pola. Miniatury umieszczone przed nazwą układu, obrazują sposób podziału. KaŜdy z układów oprócz nazwy posiada informację o maksymalnej moŝliwej do wyświetlenia liczbie kamer Układ kamer pozwala na zapisanie układu utworzonego przez uŝytkownika lub przywrócenie domyślnego układu kamer w programie Wyświetlanie dynamiczne umoŝliwia cykliczne, przez określony czas trwania, wyświetlanie zapisanych przez uŝytkownika układów kamer, w róŝnych układach wyświetlania. Aby dodać do listy nowy układ, naleŝy wybrać Układ wyświetlania z listy rozwijanej lub wybrać układ BieŜący, następnie wprowadzić Czas wyświetlania, oraz wybrać kamery, 26

27 które mają być widoczne w dodawanym układzie. Klikamy Dodaj, aby dodać element do listy. Wyświetlanie dynamiczne włącza się poprzez wybranie z menu opcji: Wyświetlanie > Wyświetlanie Dynamiczne > Aktywuj Narzędzia Przeglądarka logów Klawiatura ekranowa przechowuje historię zdarzeń występujących w programie m.in.: czas zalogowania, wylogowania, włączenia/wyłączenia nagrywania, wstawienia znacznika. składnik systemu Microsoft Windows, odpowiedzialny za wyświetlanie programowej klawiatury. Konfiguracja Kamery Jednym z głównych elementów mających wpływ na jakość i długość zapisywanego materiału do archiwum jest odpowiednia konfiguracja parametrów nagrywania. Umiejętne dopasowanie parametrów moŝe pozwolić nam na znaczne wydłuŝenie zapisywanego materiału wideo. PoniŜej opisane zostały poszczególne zakładki i znajdujące się pod nimi funkcje. Ogólne Pod zakładką ustawień ogólnych znajduje się pole Nazwa kamery, w którym moŝemy wprowadzić dowolną nazwę opisującą chociaŝby miejsce zainstalowania kamery. W polu poniŝej moŝemy aktywować lub dezaktywować podłączoną kamerę. Gdy zostanie ona zdezaktywowana, w głównym oknie programu, w miejscu wyświetlanego obrazu pojawi się napis: disabled. UŜytkownik moŝe wybrać spośród czterech dostępnych rozdzielczości zapisu z listy Rozdzielczość nagrywania: - QCIF (176 x 144), - CIF (352 x 288), - 2CIF (704 x 288), - 4CIF (704 x 576), 27

28 Dla kaŝdej z tych rozdzielczości maksymalna prędkość zapisu wynosi 25 kl./s., z wyjątkiem 4CIF 12 kl./s. Obraz W zaleŝności od potrzeb uŝytkownika związanych ze zbyt małą ilością światła w pomieszczeniu lub sytuacją odwrotną, kiedy do pomieszczenia wpada zbyt duŝa ilość światła, moŝemy poddać parametry wyświetlanego obrazu lekkiej korekcie. Parametry regulacji wyświetlanego obrazu to: jasność, kontrast, nasycenie, odcień. Na ekranie W miejscu tym moŝemy włączyć lub wyłączyć dodatkowe informacje, które mogą być wyświetlane w oknach kamer. Do wyboru mamy: nazwę kamery, czas oraz kolor wyświetlanych napisów. Kodeki Kodeki słuŝą do zmniejszania objętości zapisywanego strumienia audio-wideo przy jak najmniejszej utracie jakości kompresowanego materiału, posługując się specjalnymi algorytmami kompresji. h.264 Kodek h.264 zapewnia najwyŝszą jakość zapisywanego obrazu przy najmniejszych stratach. Wysoka jakość obrazu oznacza większą ilość zapisywanych informacji, która będzie większa, niŝ przy uŝyciu kompresji D-JPEG, czy M-JPEG. Parametry kodeka h.264 podlegające konfiguracji oraz ich wpływ na odtwarzany obraz w Archiwum: Strumień Program umoŝliwia nam wybór jednego z trzech strumieni zapisywanych danych: - Audio, - Video, - Video & Audio. 28

29 Bitrate CBR / VBR (kompresja) Ang. Constant / Variable BitRate, czyli stała lub zmienna wartość parametru bitrate. W pierwszym przypadku niezaleŝna od otrzymywanych treści, w drugim dostosowana do zawartości. Współczynnik ten mówi nam, ile bitów danych zostało uŝytych do zapisu dźwięku lub obrazu w 1 sekundzie. Kwantyzacja I P B (Jakość) Proces zamiany wartości próbek na wartość bitową. W duŝym uproszczeniu kwantyzacja przypomina dzielenie, choć jest o wiele bardziej skomplikowana. KaŜda klatka posiada swój własny kwantyzator (dzielnik). Średni kwantyzator fragmentu kompresowanego materiału jest wyraŝany jako suma kwantyzatorów poszczególnych klatek podzielona przez ilość tych klatek. Im niŝszy kwantyzator, tym lepsza jakość obrazu (mniejsze bloki). Wynika to z tego, Ŝe dzielenie przez niską wartość i późniejsze mnoŝenie przez zaokrągloną wartość skwantyzowaną, daje mniejsze błędy przy zaokrąglaniu do liczby całkowitej. W programie poziom kwantyzacji moŝemy zmieniać w zakresie od 10 do 20 kwantyzatorów, za pomocą zmiany parametru Jakość. Klatka kluczowa Zawiera kluczową dla danej sekwencji ruchu informację na temat rozmieszczenia elementów danej klatki. Występuje co określoną, stałą liczbę klatek róŝnicowych (delta frames). Klatki róŝnicowe posiadają tylko informację o tym, co zmieniło się od poprzedniej klatki, przez co zajmują mniej miejsca, lecz z reguły nie trzymają dokładnych informacji. Doprowadza to często do nakładania się zniekształceń - im więcej klatek róŝnicowych tym zazwyczaj jakość jest gorsza. W programie parametr ten nie podlega modyfikacji, a jego wartość ustawiona została na 100. Oznacza to, Ŝe kaŝda setna klatka jest klatką kluczową. Funkcje nagrywania Program posiada trzy funkcje nagrywania, które moŝna zastosować dla pojedynczej kamery: 29

30 - wyłączone (całkowite wyłączenie nagrywania), - tylko ruch (zapis przed i po wykryciu ruchu), - zawsze (zapis ciągły, pomijający detekcję ruchu). Alarm Funkcja ta umoŝliwia nam ustawienie czułości detekcji ruchu oraz poziomu alarmu, przy którym ma nastąpić nagrywanie. Po włączeniu Zaznacz obszary ruchu, moŝemy zobaczyć, jaki wpływ ma regulacja czułości na detekcję poruszających się obiektów. Maski Narysowanie maski na wybranej kamerze powoduje wykluczenie zaznaczonego obszaru z detekcji ruchu, a tym samym wyłączenie z nagrywania obiektów znajdujących się w polu maski. Funkcja ta jest przydatna w przypadku, gdy mamy do czynienia z często poruszającymi się obiektami, których rejestrowanie nie jest konieczne, np.: chmury, drzewa, pojazdy na drodze itp. Strefy prywatności Działanie tej funkcji polega na nakładaniu na nagrywany materiał czarnych bloków, we wcześniej zaznaczonych przez nas miejscach, które widoczne będą takŝe w archiwum. UŜycie tej funkcji moŝe mieć miejsce w przypadku, gdy nie chcemy nagrywać wszystkiego, na co patrzy kamera. Dźwięk Parametr poziomu alarmu audio informuje nas o tym, przy jakim poziomie natęŝenia sygnału ma nastąpić jego rejestracja. PTZ W tym miejscu moŝemy skonfigurować parametry komunikacji kamery szybkoobrotowej z komputerem, takie jak numer portu COM, oraz adres kamery. Istnieje takŝe moŝliwość odwrócenia kierunków obracania się głowicy. Aktywacja następuje po wciśnięci Włącz. 30

31 !!UWAGA!! Odsłuch na Ŝywo z kanałów dźwiękowych moŝliwy jest po podłączeniu przewodu CD-AUDIO, pomiędzy gniazdem karty przetwarzania obrazu podpisanym jako OUT1 a gniazdem płyty głównej opisanym jako CD audio in. UŜytkownicy Ze względu na uprawnienia rozróŝnia się dwa typy uŝytkowników. Pierwszym z nich jest Administrator, który posiada pełne uprawnienia, co do funkcjonalności i ustawień programu oraz UŜytkownik o ograniczonych uprawnieniach, kontrolowanych przez Administratora. Modyfikacji uprawnień UŜytkownika podlegają następujące elementy: - widoczne kamery, - kanały dźwiękowe, - kamery w archiwum, - dźwięk w archiwum, - widoczne wejścia-wyjścia, - sterowanie PTZ, - uprawnienia czasowe, - uprawnienia specjalne. Uprawnienia specjalne dotyczą ograniczeń, co do moŝliwości wprowadzania zmian w programie, np.: ustawień kamer, dźwięku, detekcji ruchu, nagrywania, dostępu do archiwum, drukowania oraz moŝliwości zminimalizowania i zamknięcia programu. Archiwum Video Pierwszym krokiem, jaki naleŝy wykonać po instalacji oprogramowania, jest budowa archiwum, w którym zapisywany będzie obraz z kamer. W tym celu klikamy ikonę Konfiguracja archiwum. W oknie, które się pojawi, będziemy mogli zdefiniować nowe ścieŝki zapisu archiwum. Klikamy Dodaj. 31

32 Okno konfiguracji archiwum Wskazujemy partycję lub dysk, na którym zostanie utworzone archiwum. Klikamy na OK. Wskazanie ścieŝki do archiwum!!uwaga!! Nie zaleca się tworzenia archiwum na partycji systemowej. Partycje powinny być sformatowane w systemie plików NTFS. Po dodaniu nowej ścieŝki istnieje moŝliwość zmiany wielkości miejsca przeznaczonego na zapis archiwum. Domyślna wartość po dodaniu ścieŝki jest wyznaczana jako wolne miejsce na dysku pomniejszone o 5GB na buforowanie zapisu. Po dodaniu ścieŝki klikamy Zapisz, a następnie Zamknij. 32

33 W przypadku, gdy archiwum zostało utworzone wcześniej, istnieje moŝliwość jego ponownego przyłączenia do programu. W tym celu klikamy Dodaj i wskazujemy katalog, który zawiera poprzednią wersję archiwum. Akceptujemy pytanie programu o chęć uŝycia odnalezionej konfiguracji, klikając Tak. Przy próbie zmniejszenia wielkości archiwum dla wcześniej dodanej ścieŝki, zostanie ono zmniejszone maksymalnie do rozmiaru danych, które zostały juŝ zapisane. Przycisk Zaawansowane umoŝliwia wywołanie funkcji Kreatora Archiwum w celu automatycznego dodania ścieŝek do archiwum. Funkcja Napraw indeksy czasowe, umoŝliwia naprawę wyświetlanej w archiwum linii czasu. Ze względu na konieczność przeanalizowania wszystkich plików archiwum, w zaleŝności od wielkości archiwów naprawa moŝe zająć nawet kilkanaście godzin. Usługi sieciowe Usługi sieciowe określają parametry poszczególnych kodeków wykorzystywanych do przesyłania strumienia video przez sieć. W celu aktywacji usług sieciowych naleŝy zaznaczyć pole Włącz oraz wpisać numer portu, na jakim będzie ona działać. Wartości parametrów kodeka h.264 są czysto informacyjne i odpowiadają wartościom ustawionym w konfiguracji kamer. Kodek Djpeg pozwala nam na przesyłanie mniejszej ilości danych, niŝ kodek Mjpeg, w związku z czym kompresja Mjpeg charakteryzuje się lepszymi parametrami wyświetlanego obrazu. Ilość przesyłanych danych moŝemy regulować za pomocą suwaka kompresji bazowej w przypadku Mjpeg oraz dodatkowo kompresji delty w przypadku kodeka Djpeg. Regulacji podlega kaŝda kamera z osobna. Konfiguracja PTZ Konfiguracja głowic obrotowych sprowadza się do wybrania z zakładki Porty COM odpowiedniego dla podłączonej głowicy obrotowej protokołu z listy rozwijanej. Port COM zostanie wykryty automatycznie przez system. Ustawienia globalne Pod ikoną ustawień globalnych znajdują się następujące zakładki konfiguracji: 33

34 Główne Aby szybko ocenić, na którym serwerze aktualnie pracujemy, w polu Nazwa serwera moŝemy wprowadzić nazwę, która wyświetlona zostanie w prawym dolnym rogu głównego okna programu. Ustawienia sposobu uruchamiania programu. Do wyboru mamy: - uruchom wraz z systemem Windows, - uruchom jako powłokę systemową, - uruchom jako zminimalizowany. MoŜliwe jest teŝ zablokowanie przycisku zasilania komputera przed przypadkowym wyłączeniem za pomocą opcji: Blokuj przycisk zasilania, oraz wyłączenie dostępu do MenedŜera zadań. Zdjęcia UmoŜliwia zmianę ścieŝki do zapisywanych zdjęć oraz dostosowania jakości zdjęcia za pomocą suwaka. Zrzuty Odpowiada za wysyłanie pojedynczych klatek z wybranych kamer na dysk lub serwer FTP, w wybranym odstępie czasu. Jakość wysyłanego zdjęcia moŝemy zmienić za pomocą suwaka. Wyświetlanie W opcjach wyświetlania mamy moŝliwość ustawienia formatu wyświetlania (4x3 lub 16x9) w zaleŝności od posiadanego monitora, a takŝe wyłączenie wyświetlania przy braku aktywności uŝytkownika po okresie od 10s 30min, do momentu wystąpienia ponownej aktywności. Istotną informacją, jaką moŝemy odczytać, jest zakwalifikowanie karty graficznej jako zgodną lub niezgodną. Serwer SMTP 34

35 UmoŜliwia wysyłanie powiadomień za pomocą poczty . Podobnie jak w programie pocztowym, naleŝy wprowadzić dane konta, z którego wysyłane będą informacje. Powiadomienia powiązane są z funkcjami Harmonogramu Zadań. Nagrywanie Wymuszanie klatki kluczowej dotyczy całego systemu i działa niezaleŝnie od ustawień kamer. Język Wybór języka interfejsu programu.!!uwaga!! W przypadku, gdy układ graficzny zostanie zakwalifikowany jako niezgodny, obciąŝenie procesora moŝe wzrosnąć kilkukrotnie w porównaniu z kartą zakwalifikowaną jako zgodna (pracującą w trybie overlay). Narzędzia systemowe Data i Czas Konfiguracja Sieci Konfiguracja Modemów Regulacja głośności ustawienia daty i czasu w systemie wyświetla listę połączeń sieciowych dodawanie modemu, edycja ustawień regulacja poziomu głośności dla odtwarzania oraz nagrywania dla karty dźwiękowej Dynamiczny DNS moduł stosowany najczęściej w przypadku zmiennego adresu IP, umoŝliwiający przypisanie zmieniającego się adresu IP do stałej nazwy domenowej. UŜytkownik moŝe wybrać serwis, na którym zarejestrował swoją domenę (No- IP.com, lub DynDNS.com), wprowadzić jej nazwę, nazwę uŝytkownika i hasło, oraz wybrać z listy odstęp pomiędzy kolejną aktualizacją (min.). Aby aktywować moduł, naleŝy zaznaczyć pole Włącz 35

36 Znaczniki O programie Status Licencja O programie Znaczniki powiązane są bezpośrednio z Archiwum, zostaną one omówione w rozdziale Obsługa Archiwum. wyświetlenie okna statusu dostępne jest tylko dla uŝytkowników z uprawnieniami administratora. Zawiera ono informacje m.in. o: numerze licencji, liczbie kanałów, rodzaju licencji (ograniczeniu czasowym, jeśli takie występuje) oraz przyłączonych zdalnie uŝytkownikach. tekst umowy licencyjnej informacje nt. dystrybutora, wersji programu, numeru licencji 36

37 Obsługa archiwum Obsługa archiwum programu AVR-S sprowadza się do przeszukiwania, odtwarzania i jeśli zachodzi taka potrzeba, do zapisywania wybranych fragmentów materiału video do pliku. Archiwum jest zbiorem nagrań ze wszystkich aktywnych kamer, przedstawionych za pomocą linii czasu. Zielone paski umieszczone na niebieskim tle informują nas o zarejestrowanym nagraniu. KaŜda z kamer zobrazowana jest jako oddzielna linia. Pojedyncze kliknięcie na linii czasu powoduje ustawienie kursora linii czasu (białej pionowej linii) we wskazanym miejscu zarejestrowanego materiału video Linia czasu Aby rozciągnąć linię czasu, naleŝy przytrzymać lewy przycisk myszy oraz przeciągnąć kursor w prawo. Zaznaczany obszar odznaczy się jaśniejszym kolorem. UŜycie przycisku Cała doba powoduje przywrócenie wyświetlania całej doby na linii czasu. W celu wskazania innego dnia niŝ bieŝący, naleŝy posłuŝyć się funkcją Kalendarza. Oprócz pojedynczego dnia, moŝemy wybrać zakres kilku dni poprzez przytrzymanie lewego przycisku myszy i przeciągnięcie jej nad wybranym zakresem. 37

38 Pasek narzędzi Pasek narzędzi słuŝy do szybkiego wywoływania róŝnego rodzaju funkcji oraz umoŝliwia szybkie przejście do konfiguracji elementów programu. Czas kursora Odtwarzanie Przyspieszenie Spowolnienie Wykrywanie ruchu Znacznik, powiększenie, zapis do AVI Archiwum zdjęć Układy kamer 38

39 Czas kursora Odpowiada za wyświetlanie daty i godziny odpowiadającej połoŝeniu kursora na linii czasu oraz zakresowi dni wybranych z kalendarza. Odtwarzanie Podstawowe funkcje odtwarzania realizowane są za pomocą przycisków: play, pauza, klatka do przodu. W celu zwiększenia prędkości odtwarzania naleŝy uŝyć przycisków przyspieszenia: x2, x4, x8. Do spowolnienia odtwarzanego obrazu słuŝą 1 przyciski: x 2 1, x 4 1, x 8. Wyszukiwanie ruchu Funkcja ta pozwala nam na wyszukiwanie ruchu w wybranym przez nas obszarze. Po włączeniu tej funkcji, pod oknami kamer pojawią się pola z napisem Search, informujące o gotowości do wyszukiwania. Zaznaczenia obszaru detekcji dokonujemy za pomocą bloków rysowanych przy pomocy lewego przycisku myszy. Po wybraniu interesującego nas obszaru klikamy wykrywanie ruchu wprzód lub wykrywanie ruchu wstecz, po którym pojawi się okno detekcji ruchu. W oknie tym wczytana zostanie lista czasów, w których nastąpił ruch oraz zdjęcie poprzedzające dane zdarzenie. Odtwarzanie rozpocznie się na kilka sekund przed pojawieniem się ruchu w zaznaczonym obszarze, po dwukrotnym kliknięciu na wybranym elemencie z listy. Znacznik Znacznik (w postaci pionowej linii) jest elementem, który moŝemy nanieść na linię czasu po to, aby móc się odwołać do konkretnego miejsca w archiwum, bez konieczności ponownego wyszukiwania zdarzenia. Lista znaczników przedstawia datę utworzenia znacznika i jego nazwę. W programie rozróŝnia się trzy rodzaje znaczników: systemowe, szybkie, i własne. Znaczniki systemowe tworzone są przez aplikację, niezaleŝnie od uŝytkownika i informują o włączeniu i wyłączeniu programu, włączeniu i wyłączeniu nagrywania. 39

40 Znaczniki szybkie nie zawierają dodatkowego opisu, a ich domyślna nazwa to Zdarzenie. Znaczniki własne posiadają dodatkowe pole do wprowadzenia nazwy znacznika, oraz przycisk do zmiany jego koloru. Kliknięcie lewym przyciskiem myszy na elemencie listy znaczników, powoduje rozpoczęcie odtwarzania od momentu, w którym znacznik został wstawiony. Powiększenie Aby powiększyć fragment obrazu, po aktywowaniu funkcji, naleŝy uŝyć lewego przycisku myszy, przeciągając kursor na obszarze, który chcemy powiększyć. Do zbliŝania lub oddalania obrazu słuŝy rolka myszy. Zapis do AVI UmoŜliwia zapis fragmentu materiału video z pojedynczej kamery do pliku w formacie AVI. Powstały plik moŝna odtworzyć przy pomocy domyślnego odtwarzacza Windows Media Player. W celu wykonania kopii fragmentu materiału video, naleŝy wykonać następujące czynności: - określić przedział czasu ( minimalny czas nagrania wynosi 5min), - wybrać kamerę, - określić maksymalny rozmiar plików, składających się na całkowity rozmiar kopiowanego materiału, - wskazać ścieŝkę do zapisu, - wcisnąć Wykonaj. Ze względu na to, Ŝe proces zapisu moŝe być długotrwały, istnieje moŝliwość zminimalizowania okna tak, aby moŝliwa była dalsza obsługa programu.!!uwaga!! 40

41 W celu poprawnego odtwarzania utworzonego pliku AVI, wymagana jest instalacja filtrów video dla programu Windows Media Player z pliku Windows Media Player Filter v x.x.exe Archiwum zdjęć Archiwum zdjęć słuŝy do przechowywania wszystkich wykonanych przez nas zdjęć. KaŜde zdjęcie opatrzone jest datą i godziną utworzenia. Dodatkowo istnieje moŝliwość dodania podpisu pod zdjęciem komentarza. Aby wykonać zdjęcie, klikamy prawym klawiszem myszy na wybranym polu kamery i z menu wybieramy Zrzut ekranu. W przypadku, gdy w naszym archiwum znajduje się duŝa liczba zdjęć, pomocna staje się funkcja wyboru pojedynczej kamery, lub kilku kamer, a takŝe filtrowanie za pomocą kalendarza. Wybrane przez nas zdjęcie dodatkowo moŝe zostać zapisane na dysku w formacie JPG lub wydrukowane w przypadku zainstalowanej w systemie drukarki. Układy kamer Poszczególne układy kamer dzielą ekran na bloki, w celu jednoczesnego wyświetlenia określonej ilości kamer przez dany układ. Z pozycji paska narzędzi program AVR-S Archiwum oferuje cztery układy: 1, 4, 9 i 16 kamer. Kalendarz W celu wskazania innego dnia niŝ bieŝący, naleŝy posłuŝyć się funkcją Kalendarza. Oprócz pojedynczego dnia, moŝemy wybrać zakres kilku dni poprzez przytrzymanie lewego przycisku myszy i przeciągnięcie jej nad wybranym zakresem.. Cała doba Wyświetla zakres całej doby, w której aktualnie znajduje się kursor linii czasu. 41

42 Kopia zapasowa W odróŝnieniu od zapisu do AVI, kopia zapasowa umoŝliwia zapisanie fragmentu materiału video nie tylko z jednej, lecz z kilku wybranych kamer. Pliki, które otrzymujemy w wyniku przeprowadzonego zapisu, kopiowane są bezpośrednio z plików archiwum (bez dodatkowej kompresji), w określone przez uŝytkownika miejsce. W celu wykonania kopii fragmentu materiału video, naleŝy wykonać następujące czynności: - określić przedział czasu ( minimalny czas nagrania wynosi 5min), - wybrać kamery, - wskazać katalog, do którego zostaną skopiowane pliki archiwum, - wcisnąć Wykonaj. Ze względu na to, Ŝe proces zapisu moŝe być długotrwały, istnieje moŝliwość zminimalizowania okna tak, aby moŝliwa była dalsza obsługa programu. Aby odtworzyć utworzoną kopię zapasową, naleŝy posłuŝyć się programem AVR-C. Po uruchomieniu programu AVR-C z górnego menu wybieramy Narzędzia, następnie Archiwum ze ścieŝki i wskazujemy katalog, w którym zapisana została kopia zapasowa. Materiał przeglądamy analogicznie, jak w programie AVR-S. 42

43 Aktualizacja licencji W celu zaktualizowania licencji (klucza USB), naleŝy posłuŝyć się programem DongleUpdate, który znajduje się w głównym katalogu programu AVR-S. Proces aktualizacji rozpocznie się automatycznie, po uruchomieniu programu. Kolejność występowania komunikatów i ich znaczenie: Brak połączenia z serwerem Nie wykryto klucza USB Nie znaleziono uaktualnienia Klucz uaktualniono sprawdź dostęp do Internetu sprawdź czy podłączony jest klucz USB. Prawidłowo podłączony klucz USB, zaświeci się na serwerze nie ma ustawionych aktualizacji dla klucza aktualizacja została poprawnie pobrana!!uwaga!! Aktualizacja klucza moŝe być wykonana, tylko i wyłącznie przy bezpośrednim dostępie do Internetu oraz odblokowanym porcie

44 Skróty klawiszowe Skróty klawiszowe umoŝliwiają uŝytkownikowi szybki dostęp do najczęściej wywoływanych funkcji w programie. PoniŜej znajdują się tabele opisujące wszystkie dostępne skróty na Serwerze i w Archiwum. Okno skrótów klawiszowych moŝna wywołać za pomocą klawisza F1. Serwer Archiwum skrót funkcja skrót funkcja CTRL+L Zaloguj/wyloguj CTRL+X Zamknij CTRL+M Minimalizuj INSERT Wstaw szybki znacznik CTRL+X Zamknij CTRL+M Znacznik CTRL+A Archiwum Video CTRL+Z Powiększenie CTRL+P Archiwum Zdjęć CTRL+D Panel sterowania PTZ CTRL+A Zapis do AVI CTRL+B Kopia zapasowa CTRL+F Pełny ekran CTRL+P Archiwum Zdjęć CTRL+S Widok Standardowy CTRL+C Kalendarz CTRL+G Ustawienia Globalne CTRL+E E-Mapa CTRL+U UŜytkownicy CTRL+H Przeglądarka Logów CTRL+1 CTRL+2 CTRL+3 CTRL+4 Układ 1-kamera Układ 4-kamery Układ 9-kamer Układ 16-kamer F9 Cofnij o 20 sek. ALT+P Zrzut ekranu F10 Cofnij o 40 sek. F11 Cofnij o 60 sek. INSERT Wstaw szybki znacznik ALT+P Zrzut ekranu 44

45 Rozwiązywanie problemów W rozdziale tym znajdują się porady dotyczące postępowania w przypadku wystąpienia typowych problemów z systemem. NaleŜy je przeczytać przed zwróceniem się o pomoc do pracownika pomocy technicznej. Rozwiązania bardziej powaŝnych problemów wymagają otwarcia obudowy komputera. Nie naleŝy otwierać obudowy komputera samodzielnie. W celu uzyskania pomocy naleŝy kontaktować się z dostawcą lub serwisem. Pytania i odpowiedzi P: Podłączyłem kamerę pod wejście w karcie, jednak obraz nie jest widoczny. Zamiast niego widnieje napis NO VIDEO. O: Pierwszym problemem moŝe być podłączenie kamery do wejścia Aud*(Aud1) zamiast do Vid*(Vid1). Oznaczenie Aud dotyczy Audio zaś Vid Video. Karty AVR-S posiadają zawsze tą samą ilość wejść Video jak i Audio. Następny problem to brak sygnału Video podawanego z kamery (brak zasilania w kamerze, uszkodzony kabel). P: Podczas uruchamiania programu pojawia się komunikat: Nie wykryto pliku *.vs Praca programu nie moŝe być kontynuowana. O: Program AVR-S nie wykrył plików 4x3.vs oraz 16x9.vs w katalogu : Documents and Settings\All Users\Dane aplikacji\s4n\avr-s\ NaleŜy odinstalować program oraz zainstalować ponownie. P: Ikona nagrywania mruga, ścieŝki do archiwum są utworzone. Po wejściu w archiwum brak nagrań. O: NaleŜy sprawdzić na podstawie ścieŝek w konfiguracji archiwum, czy istnieją w systemie dyski o takich literach. Jeśli nie, naleŝy przejść do Zarządzanie komputerem (PPM na Mój komputer->zarządzaj), zainicjować dyski i załoŝyć na nich partycje, oraz ponownie dodać ścieŝki do archiwum. 45

46 Porady dotyczące rozwiązywania problemów sprzętowych JeŜeli system zgłosi komunikat o błędzie lub pojawiają się objawy wystąpienia błędu, zobacz "Komunikaty o błędach" poniŝej. JeŜeli nie moŝna rozwiązać problemu, skontaktuj się z dostawcą. Zobacz "Dystrybucja i obsługa serwisowa" na stronie 47. Komunikaty o błędach JeŜeli pojawił się komunikat o błędzie, naleŝy zanotować jego treść i podjąć próbę usunięcia błędu. W poniŝszej tabeli zostały wymienione w kolejności alfabetycznej komunikaty o błędach oraz zalecany przebieg postępowania. Komunikaty o błędach CMOS battery bad COMS checksum error Hard disk 0 error Keyboard error or no keyboard connected Memory size mismatch Czynności naprawcze Skontaktuj się z dostawcą lub autoryzowanym centrum serwisowym. Skontaktuj się z dostawcą lub autoryzowanym centrum serwisowym. Skontaktuj się z dostawcą lub autoryzowanym centrum serwisowym. Skontaktuj się z dostawcą lub autoryzowanym centrum serwisowym. Naciśnij <F2> lub <Del> (podczas testu POST), aby uruchomić program narzędziowy BIOS. Następnie naciśnij EXIT, aby ponownie uruchomić komputer. JeŜeli problem utrzymuje się mimo przeprowadzenia działań naprawczych, skontaktuj się z dostawcą lub serwisem w celu uzyskania pomocy. Niektóre problemy moŝna rozwiązać poprzez uŝycie programu narzędziowego BIOS. 46

47 Dystrybucja i obsługa serwisowa Zanim zatelefonujesz Przed połączeniem telefonicznym z serwisem naleŝy przygotować następujące informacje oraz pozostawać przy komputerze podczas rozmowy. Pomoc uŝytkownika pozwoli skrócić czas rozmowy telefonicznej oraz udzielić bardziej skutecznej pomocy w rozwiązaniu problemu. JeŜeli komputer generuje komunikaty o błędach lub dźwięki, naleŝy zapisać je tak, jak są wyświetlane na ekranie (lub zanotować ilość i kolejność dźwięków). Wymagane jest podanie następujących informacji: Nazwa firmy: Numer telefonu: Rodzaj systemu: Numer licencji (klucza): Data zakupu: Wyłączny dystrybutor: Sp. z o.o. ul. Schuberta 100, Gdańsk tel.: ~44, faks: fes@fes.pl, 47