WYBRANE WSPÓŁCZESNE WYZWANIA ZDROWIA PUBLICZNEGO Z PERSPEKTYWY KOMISJI EUROPEJSKIEJ

Transkrypt

1 WYBRANE WSPÓŁCZESNE WYZWANIA ZDROWIA PUBLICZNEGO Z PERSPEKTYWY KOMISJI EUROPEJSKIEJ lek. Olga Rostkowska rostkowska.o@gmail.com 13/05/2016 Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego (CMKP)

2 PLAN PREZENTACJI Organizacja Komisji Europejskiej w DG SANTE Wybrane zagadnienia z pracy DG SANTE Oporność antybiotykowa i infekcje szpitalne Gorączka krwotoczna Ebola Epidemia wirusa Zika Uchodźcy z krajów pozaeuropejskich Dyskusja

4 DG SANTE? Directorate-General for Health and Food Safety (DG SANTE) Dyrekcja Generalna ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności

5 ORGANIZACJA KOMISJI EUROPEJSKIEJ W DG SANTE Dyrekcja Generalna ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności (DG SANTE) zatrudnia ok. 960 osób. ok. 660 ==> Bruksela ok. 120 ==> Luksemburg ok. 180 ==> Grange, pod Dublinem

6 ORGANIZACJA KOMISJI EUROPEJSKIEJ W DG SANTE Cele wyznaczone przez DG SANTE ochrona zdrowia publicznego (info) bezpieczeństwo i zdrowie żywności (info) dbanie o zdrowie i warunki hodowli zwierząt (info) dbanie o zdrowie roślin uprawnych i lasów (info)

7 ORGANIZACJA KOMISJI EUROPEJSKIEJ W DG SANTE Komisarz Vytenis Andriukaitis Dyrektor Generalny Xavier Prats Monné

8 ORGANIZACJA KOMISJI EUROPEJSKIEJ W DG SANTE Siatka organizacyjna

9 ORGANIZACJA KOMISJI EUROPEJSKIEJ W DG SANTE Oddział C3: Zagrożenia dla zdrowia Zagrożenia typu: choroby zakaźne zagrożenia chemiczne zagrożenia biologiczne promieniowanie jądrowe inne (?) Biuro założone w 2003 r. składające się z ok. 15 pracowników. PRACA ADMINISTRACYJNA

10 ORGANIZACJA KOMISJI EUROPEJSKIEJ W DG SANTE Oddział C3: Zagrożenia dla zdrowia GŁÓWNY DOKUMENT: Decyzja 1082/2013/EU border_threats_ _pl.pdf

11 ORGANIZACJA KOMISJI EUROPEJSKIEJ W DG SANTE DECYZJA DECYZJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY NR 1082/2013/UE z dnia 22 października 2013 r. w sprawie poważnych transgranicznych zagrożeń zdrowia oraz uchylająca decyzję nr 2119/98/WE

12 ORGANIZACJA KOMISJI EUROPEJSKIEJ W DG SANTE DECYZJA 1082/2013/EU -> typy zagrożeń (bio / chemo / tox / env / inf / nieznane) -> komunikacja przez System Wczesnego Ostrzegania i Reagowania (Early Warning and Response System, EWRS) -> odniesienie się do Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych (International Health Regulations, IHR) -> podział ról w przypadku kryzysu i definicje -> wspólny zakup produktów medycznych -> rola Komitetu ds. Bezpieczeństwa Zdrowia (Health Security Committee, HSC)

13 TYPY ZAGROŻEŃ (BIO / CHEMO / TOX / ENV / INF ) Epidemia grypy H1N1 (2009) Wybuch wulkanu na Islandii (2010) Epidemia E. coli O104:H4 w Niemczech (2011) Implanty piersi we Francji (2011/2012) Koronawirus MERS-CoV (2015) (Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus) Epidemia wirusa Zika (2016)

14 ORGANIZACJA KOMISJI EUROPEJSKIEJ W DG SANTE DECYZJA 1082/2013/EU -> typy zagrożeń (bio / chemo / tox / env / inf / nieznane ) -> komunikacja przez System Wczesnego Ostrzegania i Reagowania (Early Warning and Response System, EWRS) -> odniesienie się do Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych (International Health Regulations, IHR) -> podział ról w przypadku kryzysu i definicje -> wspólny zakup produktów medycznych -> rola Komitetu ds. Bezpieczeństwa Zdrowia (Health Security Committee, HSC)

15 SYSTEM WCZESNEGO OSTRZEGANIA I REAGOWANIA (EARLY WARNING AND RESPONSE SYSTEM, EWRS) Nadzór: Europejskie Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) Polska: Główny Inspektorat Sanitarny dyżury C3

17 OPORNOŚĆ ANTYBIOTYKOWA I INFEKCJE SZPITALNE Żarówka Jeż Blister Mucha Zombie

18 OPORNOŚĆ ANTYBIOTYKOWA I INFEKCJE SZPITALNE Oporność to cecha części szczepów bakteryjnych, która umożliwia im przeciwstawianie się wpływowi antybiotyku. Mechanizmy a. Degradacja lub modyfikacja leku b. Zmiana miejsca aktywnego c. Zmiana szlaków metabolicznych Przyczyny I. Nadużywanie antybiotyków przez lekarzy i pacjentów II. Nadużywanie w rolnictwie d. Usuwanie leku z komórki

19 OPORNOŚĆ ANTYBIOTYKOWA I INFEKCJE SZPITALNE RADA UNII EUROPEJSKIEJ REKOMENDACJA RADY UNII EUROPEJSKIEJ z dnia 15 listopada 2001 r. w sprawie racjonalnego stosowania antybiotyków 2002/77/EC

20 OPORNOŚĆ ANTYBIOTYKOWA I INFEKCJE SZPITALNE REKOMENDACJA RADY UNII EUROPEJSKIEJ 2002/77/EC umocnienie lub ustanowienie systemów nadzoru ( surveillance ) prewencja i kontrola stosowania antybiotyków -- dobre praktyki i zalecenia, promocja szczepień edukacja kadry medycznej edukacja społeczeństwa -- stosowanie się do zaleceń i przestrzeganie zasad antybiotykoterapii

21 OPORNOŚĆ ANTYBIOTYKOWA I INFEKCJE SZPITALNE

22 OPORNOŚĆ ANTYBIOTYKOWA I INFEKCJE SZPITALNE Co roku w dniu 18 listopada obchodzimy Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach (European Antibotic Awareness Day, EAAD) W 2015 r. szczególnie podkreślony został problem samoleczenia antybiotykami.

23 OPORNOŚĆ ANTYBIOTYKOWA I INFEKCJE SZPITALNE European Antimicrobial Resistance Surveillance System (EARSS) European Surveillance of Antibiotic Consumption (ESAC) Informacje zebrane w tych dwóch bazach stanowią podstawę stworzenia epidemiologicznego raportu rocznego

24 OPORNOŚĆ ANTYBIOTYKOWA I INFEKCJE SZPITALNE European Antimicrobial Resistance Surveillance System (EARSS) European Surveillance of Antibiotic Consumption (ESAC) Informacje zebrane w tych dwóch bazach stanowią podstawę stworzenia epidemiologicznego raportu rocznego

25 OPORNOŚĆ ANTYBIOTYKOWA I INFEKCJE SZPITALNE Annual epidemiological report Antimicrobial resistance and healthcareassociated infections

26 OPORNOŚĆ ANTYBIOTYKOWA I INFEKCJE SZPITALNE Ankieta dla poszczególnych krajów dotycząca wdrażania Rekomendacji 2002/77/EC oraz szczegółów kontroli chorób zakaźnych.

27 OPORNOŚĆ ANTYBIOTYKOWA I INFEKCJE SZPITALNE Wspólna Inicjatywa Programowa ds. Oporności Drobnoustrojów (Joint Programming Initiative on Antimicrobial Resistance, JPIAMR)

28 OPORNOŚĆ ANTYBIOTYKOWA I INFEKCJE SZPITALNE Wspólna Inicjatywa Programowa ds. Oporności Drobnoustrojów (Joint Programming Initiative on Antimicrobial Resistance, JPIAMR) Początek w 2008 r. (Komisja Europejska) 19 państw: Belgia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Izrael, Kanada, Niemcy, Norwegia, Polska, Rumunia, Szwajcaria, Szwecja, Turcja, Wielka Brytania, Włochy Partnerstwa publiczno / prywatne na szczeblu krajowym / unijnym przeciwdziałające rozwojowi oporności

29 OPORNOŚĆ ANTYBIOTYKOWA I INFEKCJE SZPITALNE Wspólna Inicjatywa Programowa ds. Oporności Drobnoustrojów (Joint Programming Initiative on Antimicrobial Resistance, JPIAMR) Główne obszary działani JPIAMR: nowe antybiotyki nowe metody diagnostyczne badanie mechanizmów transmisji zakażeń i rozwoju oporności wypracowanie globalnego systemu nadzoru kroki ograniczające transmisję zakażeń weterynaria, środowisko a oporność

30 OPORNOŚĆ ANTYBIOTYKOWA I INFEKCJE SZPITALNE MYCIE RĄK

31 OPORNOŚĆ ANTYBIOTYKOWA I INFEKCJE SZPITALNE 15 października Światowy Dzień Mycia Rąk

32 OPORNOŚĆ ANTYBIOTYKOWA I INFEKCJE SZPITALNE Dlaczego myć ręce?

33 OPORNOŚĆ ANTYBIOTYKOWA I INFEKCJE SZPITALNE Profilaktyka p. drobnoustrojowa wśród pracowników szpitala

34

35

36

37

38 Prawda czy Fałsz? Kilka faktów o higienie rąk...

39 Prawda czy Fałsz? PRAWDA

40 Prawda czy Fałsz? FAŁSZ

41 Prawda czy Fałsz? PRAWDA

42 Zalecenia WHO: Dłonie nie są wyraźnie zabrudzone płyn dezynfekcyjny (alk%) Widoczne zabrudzenie + toaleta + C.difficile mydło z wodą PRAWDA

43 Zalecenia WHO: Mydło i środki odkażające do rąk na bazie alkoholu nie powinny być stosowane łącznie. PRAWDA

44 EDUKACJA W SZPITALU

45 Co utrudnia zachowanie właściwej higieny rąk... brak materiałów płeć męska pracownika pośpiech czas kontaktu z pacjentem < 2 min obecne podrażnienie skóry

46 Źródła: Wytyczne WHO dotyczące higieny rąk w opiece zdrowotnej podsumowanie WHO brochure: Hand Hygiene: Why, How & When? _Brochure.pdf Kampf G, Loffler H. Dermatological aspects of a successful introduction and continuation of alcohol-based hand rubs for hygienic hand disinfection. Journal of Hospital Infection, 2003, 55:1-7. Kampf G, Löffler H. Prevention of irritant contact dermatitis among health care workers by using evidence based hadn hygiene practices: a review. Industrial Health, 2007, 45:

47 OPORNOŚĆ ANTYBIOTYKOWA I INFEKCJE SZPITALNE Mycobacterium chimerae Szwajcaria Holandia Niemcy Source: Clifton E. Barry III, Ph.D., NIAID, NIH Found on biosnippets.com Wielka Brytania

48 PLAN PREZENTACJI Organizacja Komisji Europejskiej w DG SANTE Wybrane zagadnienia z pracy DG SANTE Oporność antybiotykowa i infekcje szpitalne Gorączka krwotoczna Ebola Epidemia wirusa Zika Uchodźcy z krajów pozaeuropejskich Możliwości pracy w Komisji Europejskiej

49 GORĄCZKA KRWOTOCZNA EBOLA by Frederick Murphy CDC

50 QUIZ PYTANIE 1 Epidemia wirusa Ebola, która wybuchła w 2014 r. była dotychczas największą (?) TAK!

51 QUIZ PYTANIE 3 Wirus Ebola może być przenoszony drogą płciową przez wiele miesięcy po zakażeniu (?) TAK!

52 GORĄCZKA KRWOTOCZNA EBOLA Pierwszy raz opisana w 1976r. Pierwszy przypadek epidemii > grudzień 2013 Największa epidemia w historii Jednym z objawów jest różnie nasilona koagulopatia, prowadząca do licznych krwawień z błon śluzowych i otworów ciała Śmierć w wyniku niewydolności wielonarządowej

53 GORĄCZKA KRWOTOCZNA EBOLA

54 GORĄCZKA KRWOTOCZNA EBOLA How does Ebola work? by Frederick Murphy CDC

55 GORĄCZKA KRWOTOCZNA EBOLA Pierwotnym siedliskiem wirusa są nietoperze, małpy, niektóre gatunki antylop. Dotychczas zidentyfikowane szczepy wirusa Ebola: Zaire, Bundibugyo, Sudan, Reston i Taï Forest

56 GORĄCZKA KRWOTOCZNA EBOLA Kontrola i Prewencja (wg WHO) Ograniczenie ryzyka transmisji zwierzęta-ludzie Ograniczenie ryzyka transmisji ludzie-ludzie Ograniczenie ryzyka przeniesienia drogą płciową (!) Monitoring. Edukacja. Współpraca.

57 GORĄCZKA KRWOTOCZNA EBOLA Jaka jest rola Komisji Europejskiej i Europejskiego Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) w takich zdarzeniach? by Frederick Murphy CDC

58 GORĄCZKA KRWOTOCZNA EBOLA Wkład finansowy (ponad 1.2 bln EUR) Wspieranie rozwoju medycyny i technologii contr. Ebola Pomoc humanitarna (pracownicy, materiały sanitarne, transport) Ocena zagrożenia w Europie Komunikacja pomiędzy państwami członkowskimi System ewakuacji Kooperacja z innymi DG Komisji (np. DG ECHO) i organizacjami Podnoszenie świadomości społecznej, konferencje, konkursy

59 GORĄCZKA KRWOTOCZNA EBOLA Cele na dzień dzisiejszy dla środowisk międzynarodowych: Przerwanie wszystkich łańcuchów transmisji Reakcja wobec występujących nadal przypadków zakażeń Pomoc w odbudowaniu systemów zdrowotnych w krajach Afryki Zachodniej by Frederick Murphy CDC

60 GORĄCZKA KRWOTOCZNA EBOLA Cele na dzień dzisiejszy dla środowisk międzynarodowych: Przerwanie wszystkich łańcuchów transmisji Reakcja wobec występujących nadal przypadków zakażeń Pomoc w odbudowaniu systemów zdrowotnych w krajach Afryki Zachodniej by Frederick Murphy CDC

61 GORĄCZKA KRWOTOCZNA EBOLA Symulacja przygotowania do przyjęcia pacjenta z wirusem Ebola #GetToZero UNICEF wjg

62 GORĄCZKA KRWOTOCZNA EBOLA Raport WHO na dzień 24 kwietnia 2016 r. Na gorączkę krwotoczną Ebola zachorowało osób zmarło osób

63 GORĄCZKA KRWOTOCZNA EBOLA W liczbach...

64 GORĄCZKA KRWOTOCZNA EBOLA Zakończenie epidemii wirusa Ebola? Gwinea 12 nowe przypadki na Liberia 10 nowych przypadków na Sierra Leone koniec epidemii 17 marca 2016

65 GORĄCZKA KRWOTOCZNA EBOLA Szczepionka! (VSV-EBOV) Różne firmy, różne produkty (GSK, NIAID, J&J, Merck, Newlink Genetics) Początek prób w Gwinei w maju 2015 C.ca osób zaszczepionych na etapie randomizacji Wysoka skuteczność WHO/S. Hawkey

66 GORĄCZKA KRWOTOCZNA EBOLA post-ebola baby boom 5/11/sierra-leone-s-baby-boom-anunpleasant-legacy-of-ebolaoutbreak/

67 GORĄCZKA KRWOTOCZNA EBOLA Czy się bać? (2015 r.) Fakt24.pl Fakt24.pl

68 GORĄCZKA KRWOTOCZNA EBOLA Co na to Główny Inspektorat Sanitarny? (koniec 2015r.) Obecne ryzyko zawleczenia Eboli do Polski jest niezwykle niskie, nie może być jednak całkowicie wykluczone.

70 EPIDEMIA WIRUSA ZIKA Znany od lat 40. XX wieku Arbovirus RNA Afryka, Azja, północna Australia, Wyspy Pacyfiku Ameryka Południowa Komary gatunku Aedes aegypti oraz Aedes albopictus Przenoszenie też drogą płciową! Zachoruje 1 / 5 zakażonych osób

71 EPIDEMIA WIRUSA ZIKA

72 EPIDEMIA WIRUSA ZIKA OBJAWY ZAKAŻENIA zazwyczaj łagodne, wręcz niedostrzegalne dreszcze, rozbicie, wysypka, ból stawów, możliwy światłowstręt, zapalenie spojówek zespół Guillain-Barré niebezpieczny dla kobiet w ciąży małogłowie u dzieci

73 EPIDEMIA WIRUSA ZIKA

74 EPIDEMIA WIRUSA ZIKA Przygotowanie w krajach Unii Europejskiej (zalecenia ECDC): Nadzór epidemiologiczny Zabezpieczenie materiałów biologicznych (krew, ślina, nasienie) Informacje dla podróżujących Flaviviridae

75 EPIDEMIA WIRUSA ZIKA Informacje dla podróżujących (zalecenia ECDC): Unikanie podróży w rejony epidemiczne Stosowanie repellentów Odpowiedni ubiór Ochrona pomieszczeń SZCZEGÓLNE OSTRZEŻENIA DLA KOBIET W CIĄŻY I OSÓB Z NIEDOBORAMI ODPORNOŚCI

76 EPIDEMIA WIRUSA ZIKA DLA MĘŻCZYZN, po powrocie z podróży stosowanie prezerwatyw Potwierdzone przypadki transmisji wirusa Zika drogą płciową.

77 EPIDEMIA WIRUSA ZIKA Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej w 2014 r. Letnie Igrzyska Olimpijskie w 2016

78 EPIDEMIA WIRUSA ZIKA WIRUS ZIKA a MAŁOGŁOWIE - REPORTAŻ

80 UCHODŹCY Z KRAJÓW POZAEUROPEJSKICH Porozmawiajmy o możliwych obawach ZDROWOTNYCH

81 UCHODŹCY Z KRAJÓW POZAEUROPEJSKICH Jakie problemy medyczne? -> choroby zakaźne (szczególnie ukł. oddechowego, ukł. pokarmowego) -> choroby wynikające z niskiej/niepełnej wyszczepialności (ospa, odra, gruźlica) -> gorączka okopowa, tyfus, dur endemiczny i epidemiczny, błonica, świerzb -> zaostrzenie chorób przewlekłych -> uszkodzenia ciała, oparzenia, odmrożenia -> zaburzenia psychiczne (molestowanie seksualne, agresja, trauma w kraju pochodzenia) Szczepionki odra (MMR, szczególnie dla dzieci <15 r.ż.), poliomyelitis (szczególnie osoby z Afganistanu, Pakistanu, Somalii), meningokoki (kwadriwalentna: A, C, W-135, Y), błonica (DPT), grypa (w zależności od sezonu)

82 UCHODŹCY Z KRAJÓW POZAEUROPEJSKICH Uchodźcy nie stanowią zagrożenia dla Europy pod kątem chorób zakaźnych, ale sami są grupą podatną na zachorowania ECDC, raport RRA z dnia

83 UCHODŹCY Z KRAJÓW POZAEUROPEJSKICH Kraje doświadczające znacznego napływu uchodźców powinny ocenić swój stan przygotowania i możliwości reakcji w obliczu zagrożeń zdrowotnych w postaci chorób zakaźnych ECDC, raport RRA z dnia

84 UCHODŹCY Z KRAJÓW POZAEUROPEJSKICH Ucieczka z Syrii (UNICEF)

85 DZIEKUJĘ ZA UWAGĘ Wybrane współczesne wyzwania zdrowia publicznego z perspektywy Komisji Europejskiej lek. Olga Rostkowska rostkowska.o@gmail.com 13/05/2015 Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego (CMKP)

86 DESER DLA CIERPLIWYCH dbajmy o nasze bezpieczeństwo