Gimnazjum i co dalej?

Transkrypt

1 Drogi Gimnazjalisto! Gimnazjum i co dalej? - takie pytanie zadaje sobie większość trzecioklasistów Gimnazjum i co dalej? Bogata oferta edukacyjna dla absolwentów gimnazjów stwarza im szansę realizowania różnorodnego zdobywania wykształcenia i planowania własnej ścieżki edukacyjnej i zawodowej. Nowe typy szkół ponadgimnazjalnych funkcjonują od 1 września 2002 roku, zaś Uzupełniające ogólnokształcące i technika uzupełniające ruszyły od 1 września 2004 roku. Do szkół policealnych będą przyjmowani absolwenci ze świadectwem ukończenia liceów ogólnokształcących, liceów profilowanych i techników. Kształcenie zawodowe w szkołach policealnych, technikach, technikach uzupełniających zasadniczych zawodowych będzie się odbywało w zawodach określonych w rozporządzeniu w sprawie klasyfikacji szkolnictwa zawodowego (Rozp. MENiS z dnia 18 kwietnia 2002 r., DzU nr 63, poz. 571) Centralna Komisja Egzaminacyjna opracowuje standardy wymagań egzaminacyjnych absolwentom zreformowanych szkół zawodowych przystępowanie do egzaminów zewnętrznych, którym będzie potwierdzeniem kwalifikacji zawodowych. Liceum ogólnokształcące Kształcenie w trzyletnim liceum ogólnokształcącym ma zapewnić absolwentowi gimnazjum wykształcenie ogólne na poziomie średnim. Szkołę tego typu powinni wybierać ci absolwenci gimnazjów, którzy planują po 3 latach nauki prowadzić nauczanie wyższe. Mogą w niej również znaleźć miejsce osoby nie mające jeszcze sprecyzowanych planów swojej drogi edukacyjnej i zawodowej. Absolwenci liceum ogólnokształcącego będą mogli: * Po otrzymaniu świadectwa ukończenia liceum ogólnokształcącego podjąć dalszą naukę w szkole policealnej. Ukończenie szkoły policealnej i zdanie zewnętrznego egzaminu umożliwi im otrzymanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, lub * Po zdaniu egzaminu maturalnego otrzymać świadectwo dojrzałości i podjąć studia wyższe, * Uzyskać kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych, bądź w trakcie pracy zawodowej. Liceum profilowane Kształcenie w trzyletnim liceum profilowanym kształcącym w profilach kształcenia ogólnozawodowego ma zapewnić absolwentowi dobre przygotowanie ogólnokształcące umożliwiające zdawanie egzaminu maturalnego oraz kontynuowanie kształcenia w szkołach wyższych na równi z absolwentami liceów ogólnokształcących.

2 Gwarantuje to zgodność podstawy programowej kształcenia ogólnego w liceum profilowanym i w liceum ogólnokształcącym. Licea profilowane będą dawały szeroką wiedzę ogólnozawodową, ale nie będą dawały kierunków zawodowych. Zgodnie z art. 3 pkt 12 ustawy o systemie przez profil kształcenia ogólnozawodowego ma rozumieć kształcenie w zakresie określonej dziedziny gospodarki. Aby zdobyć tytuł potwierdzający kwalifikacje zawodowe, np. na poziomie technika, trzeba będzie ukończyć szkołę policealną. Jeżeli nauka w szkole policealnej będzie stanowić kontynuację w dziedzinie, którą wybrało się liceum profilowanym, to będzie możliwe ukończenie szkoły o skróconym cyklu kształcenia. Nauka w liceum profilowanym ma zapewnić uczniom dobre przygotowanie ogólnozawodowe, które umożliwi podjęcie kształcenia zawodowego (specjalistycznego) w różnych zawodach. Absolwenci liceum profilowanego będą mogli: * po zdaniu egzaminu maturalnego otrzymać świadectwo dojrzałości i podjąć studia wyższe, * kształcić się w szkole policealnej, której ukończenie oraz zdanie zewnętrznego egzaminu umożliwi otrzymanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, * uzyskać kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych, bądź w toku pracy zawodowej. Zdobyte przez absolwentów liceów profilowanych umiejętności ogólnozawodowe pozwolą im na kształcenie zawodowe w krótkich cyklach w szkołach policealnych, w systemie pozaszkolnym, na kursach lub na wyższych, a także na przekwalifikowanie się w toku pracy zawodowej (wielokrotnie w ciągu życia zawodowego) Zanim zdecydujesz, którą szkołę ponadgimnazjalną wybrać zastanów się, pomyśl: W jakich dziedzinach jesteś dobry, Co Cię interesuje, Jaki zawód chciałbyś wykonywać w przyszłości a może nie wiesz

3 W jaki sposób możesz kształcić się dalej? ROZWAŻ TO I WÓWCZAS: Urzeczywistniaj swoje marzenia. Konsekwentne dążenie do wyznaczonego celu i pokonywanie kolejnych etapów, da Ci pewność siebie i zapobiegnie niepowodzeniom. Pozwoli Ci to zaplanować swoją przyszłość, swoją karierę zawodową, tzn.ustalić cele i wybrać najodpowiedniejszą drogę do ich realizacji. Jeśli chcesz kierować swoim życiem i karierą zawodową, musisz dokonywać wyborów i brać za nie odpowiedzialność. Musisz się do tego właściwie przygotować. POSZUKAJ I ZBIERZ INFORMACJE O SOBIE Jakie masz zainteresowania Jakie masz zdolności i umiejętności Jakie są Twoje możliwości intelektualne i fizyczne Jakie posiadasz cechy osobowościowe Jaki jest Twój stan zdrowia O SZKOŁACH Typy szkół Wymagania rekrutacyjne Możliwości dalszej edukacji Zajęcia pozalekcyjne danej szkoły Przedmioty nauczane w danej szkole, adresy, dojazd

4 Rozwiąż test i poznaj siebie POZNAJ SIEBIE CZY MASZ NAWYKI SPRAWNEGO UCZENIA SIĘ? (TEST) Zechciej odpowiedzieć zupełnie szczerze na poniższe pytania. Wpisz na kartce numer pytań oraz słowa "Tak" - "Nie" i zgodnie ze swoja odpowiedzią na kolejne pytania podkreśl przy każdym numerze "Tak" - "Nie". 1. Czy w trakcie lekcji, wykładu lub samodzielnej lektury nasuwają Ci się pytania świadczące o tym, że myślisz? 2. Czy prosisz o wyjaśnienie Ci rzeczy, które przy pewnym wysiłku mógłbyś sam zrozumieć? 3. Czy zdarza Ci się "wkuwać" coś bez zrozumienia? 4. Czy studiując podręcznik posługujesz się czasem z własnej inicjatywy jakimiś źródłami pomocniczymi w celu lepszego zgłębienia treści? 5. Czy pisząc referat ograniczasz się do mechanicznego przedstawiania treści przeczytanej lektury? 6. Czy masz zwyczaj wyciągać od swego rozmówcy, reprezentującego bliską Ci specjalność, interesujące wiadomości? 7. Czy w Twych książkach i notatkach panuje bałagan, zmuszający do ciągłego szukania czegoś? 8. Czy tracisz cenne minuty na powolne zbieranie się do pracy? 9. Czy szybkie tempo pracy umiesz sobie narzucać jedynie w przeddzień obowiązującego terminu jej zakończenia? 10. Czy wychodząc z domu zabierasz jakiś materiał do czytania lub powtarzania podczas przejazdu, stania w kolejce? 11. Czy dużo czasu zabiera Ci dobrowolne wysłuchiwanie lub uprawianie czczego gadulstwa? 12. Czy masz poczucie, że trwonisz wiele czasu, który przy dobrej woli mógłbyś lepiej wykorzystać zarówno na pracę, jak i na rozrywki? 13. Czy Twoje normalne tempo czytania łatwego tekstu (np. gazety) wynosi co najmniej słów na minutę? 14. Czy odczytujesz notatki przynajmniej z najtrudniejszej lekcji (wykładu) lub podręcznika wkrótce (najwyżej 1 dzień) po ich zrobieniu? 15. Czy w ogóle stosujesz jakiś system powtarzania materiału, dostosowany do praw rządzących pamięcią? 16. Czy Twój jedyny plan pracy stanowi szkolny rozkład zajęć i narzucane Ci z zewnątrz zadania oraz propozycje? Pytania powyższe nie wyczerpują wszystkich spraw związanych z techniką uczenia się, jednak nie będziemy ich mnożyć. Za każde podkreślenie słowa "TAK" przy pytaniach 1, 4, 6, 10, 13, 14, 15 oraz "NIE" przy pytaniach 2, 3, 5, 7, 8, 9, 11, 12, 16 policz sobie jeden punkt. Im bardziej uzyskiwana w ten sposób suma oddala się od 16, tym więcej masz do zrobienia w dziedzinie usprawnienia swej pracy. (1, 68-69)*

5 O ZAWODACH Jaki zdobędziesz zawód Jakie zadania zawodowe będziesz wykonywać w przyszłej pracy Wymagania zdrowotne zawodu Wymagania osobowościowe zawodu a czym jest zawód CZYM JEST ZAWÓD??? Zawód moŝna równieŝ rozumieć jako system wiadomości, umiejętności i predyspozycji, przypisany danemu człowiekowi. Mówimy on opanował zawód, on ma zawód. Zawodem teŝ nazywamy róŝnorodne działania (tak jak i pracę). W końcu, zawodem moŝemy nazwać wszystko, co jest działaniem niezbędnym dla społeczności i (na skutek podziału pracy) ograniczone fizycznymi i duchowymi moŝliwościami człowieka, dającym mu moŝliwości istnienia i rozwoju. Jest jeszcze pojęcie specjalisty. Znaczeniowo jest ono bliskie pojęciu zawód i odpowiada róŝnorodnym strefom pracy w obszarach zawodu. PrzecieŜ nie ma obecnie kogoś takiego jak nauczyciel w ogóle : jest albo nauczyciel matematyki, albo geografii itd. To samo moŝna powiedzieć o innych zawodach: lekarz- pediatra, stomatolog, chirurg...; prawnik- adwokat, prokurator, notariusz...; ślusarz- ślusarz mechanik, ślusarz narzędziowy...itd. ZAPLANOWANIE KARIERY Świat zawodów zmienia się. Ludzie tworzą nowe zawody, łączą je, rozdzielają lub likwidują. W zaleŝności od przedmiotu pracy wszystkie zawody moŝna podzielić na pięć typów:

6 < CZŁOWIEK- PRZYRODA> Głównym przedmiotem zainteresowania jest tu przyroda. W tym typie występują takie zawody jak: hodowca roślin, zootechnik, bakteriolog, farmer, hodowca zwierząt, ogrodnik, laborant w ośrodkach doświadczalnych, farmaceuta itd. Wśród zawodów <człowiek- przyroda> moŝna wydzielić zawody, których przedmiotem pracy są: organizmy roślinne, organizmy zwierzęce, mikroorganizmy. Przedstawiony podział nie oznacza, Ŝe praca człowieka skierowana jest tylko na ukazane wyŝej przedmioty. Na przykład hodowcy roślin, pracując w kolektywie wykorzystują róŝnorodną technikę, zajmują się pytaniami dotyczącymi ekonomicznej oceny pracy. Głównym jednak przedmiotem ich uwagi jest troska o hodowlę roślin. Przy wyborze zawodów tego typu bardzo waŝne jest, aby zwrócić szczególną uwagę na swój stosunek do przyrody: zarówno jako do miejsca odpoczynku, jak i do warsztatu pracy. Jeszcze jeden waŝny warunek, który naleŝy brać pod uwagę przy wyborze zawodu. Osobliwości biologicznych obiektów pracy zawierają się tym,ŝe są one złoŝone, zmienne (rządzą nimi wewnętrzne prawa). I rośliny i zwierzęta, i mikroorganizmy Ŝyją, rosną, rozwijają się, a takŝe chorują, giną. Dlatego pracownik nie tylko powinien wiele o nich wiedzieć, ale równieŝ przewidywać zmiany w nich zachodzące. <CZŁOWIEK- TECHNIKA> Tutaj głównym, wiodącym przedmiotem pracy są obiekty techniczne (maszyny, mechanizmy), materiały, rodzaje energii. Zawody w tym obszarze to: rębacz, stolarz, technik-metalurg, inŝyniermechanik, architekt, elektromonter, pilot samolotu, radiomechanik itp. Oczywiście, praca w tym przypadku skierowana jest nie tylko na technikę, ale na cała dziedzinę obiektów technicznych i ich techniczne właściwości. Wśród zawodów typu <człowiek- technika> moŝna wyodrębnić następujące grupy: zawody wydobywcze, eksploatacja gruntów, minerałów; zawody przeróbcze z wykorzystaniem niemetalicznych materiałów przemysłowych, wyrobów, półfabrykatów; zawody związane z produkcją i obróbka metali, montowaniem mechanicznym, montaŝem maszyn, narzędzi; zawody remontowe, obsługi maszyn technologicznych, obsługi urządzeń instalacyjnych, środków transportu; zawody związane z montaŝem i remontowaniem budynków, konstrukcji;

7 zawody instalacyjne, montaŝ przyrządów elektrycznych, aparatów; zawody związane ze środkami transportu, sprzętem cięŝkim; zawody związane z przeróbką produktów rolno-przemysłowych. Przy przeróbce, przekształceniu albo ocenie technicznej obiektów, od pracownika wymaga się dokładności i określonej odpowiedzialności. PoniewaŜ obiekty techniczne zawsze są wytwarzane przez człowieka, w świecie techniki istnieją szerokie moŝliwości tworzące postęp oparty na pomyśle, na twórczości technicznej. Na równi więc z podejściem twórczym, wymaga się od tej grupy pracowników wysokiej wewnętrznej dyscypliny. <CZŁOWIEK- CZŁOWIEK> Tutaj głównym, wiodącym przedmiotem pracy są ludzie. Tą grupę reprezentują zawody: lekarz, fizjoterapeuta, specjalista rekreacji ruchowej, nauczyciel, trener, psycholog, fryzjer, kosmetyczka, stylistka, wizaŝysta, przewodnik, menedŝer, sekretarka, doradca zawodowy, kierownik grupy artystycznej, dziennikarz, telemarketer, barman, policjant, agent ochrony mienia, agent reklamy, agent ubezpieczeniowy, akwizytor i inni. Wśród tej grupy zawodów moŝna wydzielić: zawody związane z nauka i wychowaniem ludzi; zawody związane z kierowaniem produkcją, kierowaniem zasobami ludzkimi; zawody związane z obsługą klienta; zawody związane z informacją i usługami artystycznymi, kierowaniem zespołami artystycznymi, z kulturą i sztuką; zawody związane z obsługą medyczną Dla osiągnięcia sukcesu w tych zawodach niezbędne jest nauczenia się nawiązywania i podtrzymywania kontaktów miedzy ludźmi, rozumienia ludzi, negocjowania, a takŝe opanowanie wiadomości z zakresu niektórych obszarów produkcji, nauki, sztuki. Krótki zarys cech osobowościowych, które są waŝne przy tego rodzaju zawodach moŝe wyglądać następująco: pogodny nastrój w procesie pracy z ludźmi; umiejętności komunikacyjne; pomysłowość, otwartość; umiejętność szybkiej reakcji w stosunkach miedzy ludzkich;

8 umiejętności znalezienia wspólnego języka w kontaktach międzyludzkich. <CZŁOWIEK- SYSTEMY ZNAKÓW> Głównym, wiodącym przedmiotem pracy są tutaj umowne znaki, cyfry, kody, istniejące i sztuczne języki. Zawody reprezentujące tą grupę to: tłumacz, kreślarz, inŝynier, topograf, sekretarka-maszynistka, programista, webmaster, administrator baz danych itp. Zawody typu <człowiek systemy znaków> występują w takich grupach jak: zawody związane z opracowaniem dokumentów, biurowością, analizą tekstów i ich przekształceniem, przekodowaniem; zawody, dla których przedmiotem pracy są liczby, ilościowe odpowiedniki elementów otaczającej rzeczywistości; zawody związane z obróbką informacji, systemami znaków umownych, schematycznymi wyobraŝeniami obiektów. śeby osiągnąć sukces w pracy w tych zawodach, potrzebne są specjalne predyspozycje umysłowe do poruszania się w świecie-wydawać by się mogło suchych znaczeń; odejście od własności przedmiotowych otaczającego świata i koncentrowanie się na informacjach, które niosą ze sobą te lub inne sygnały. <CZŁOWIEK-ARTYSTYCZNY WIZERUNEK> Tutaj głównym przedmiotem pracy jest wizerunek artystyczny, sposoby jego budowania. Zawody charakterystyczne dla tej grupy to: artysta, malarz, muzyk, grafik, jubiler, rzeźbiarz, prezenter radiowy, literat. Zawody typu <człowiek artystyczny wizerunek> uwzględniają: zawody związane z pracą twórczo-artystyczną; zawody związane z pracą muzyczną; zawody związane z pracą literacką; zawody związane z praca aktorsko-sceniczną.

9 kto lub co wpływa na wybór zawodu kto lub co wpływa na wybór zawodu 1. POZYCJA STARSZYCH CZŁONKÓW RODZINY Są starsi, którzy ponoszą jawną odpowiedzialność za to, jak układa się twoje życie. Ta troska rozprzestrzenia się i na pytanie o twoja przyszłość zawodową. 2.POZYCJA KOLEGÓW, KOLEŻANEK Przyjacielskie związki w twoim wieku są już bardzo trwałe, mogą wpłynąć na wybór zawodu. Można dać tylko ogólną radę: poprawnym będzie postanowienie, które odpowiada twoim zainteresowaniom i jest zbieżne z zainteresowaniami towarzystwa, w którym żyjesz. 3. POZYCJA NAUCZYCIELI, PEDAGOGÓW SZKOLNYCH Obserwując zachowanie, szkolną i przedszkolną aktywność uczniów, doświadczony nauczyciel wie o tobie wiele takiego, co ukryte jest przed nieprofesjonalnymi oczyma i przed tobą samym. 4. OSOBISTE PLANY ZAWODOWE Pod planem w danym przypadku rozumie się twoje wyobrażenia o etapach opanowania zawodu. 5. ZDOLNOŚCI O wyobrażeniach o swoich zdolnościach należy brać pod uwagę nie tylko sukcesy w nauce, ale i osiągnięcia w najrozmaitszych rodzajach działań. 6. POZIOM WYMAGAŃ I SPOŁECZNE UZNANIE Planując swoją drogę kariery, bardzo ważne jest, aby nie zapominać o realności swoich wymagań. 7. PEŁNA INFORMACJA Ważne jest, aby zatroszczyć się o to, żeby zdobyte przez Ciebie wiadomości o tym czy innym zawodzie nie okazały się wypaczonymi, niepełnymi, jednostronnymi. 8. ZAMIŁOWANIA Zamiłowania przejawiają się w ulubionych zajęciach, na niektóre poświęcamy większość czasu wolnego; to zainteresowania, wzmocnione określonymi zdolnościami.

10 1. Zestawić spis odpowiednich zawodów SIEDEM KROKÓW PRZY WYBORZE ZAWODU Ułóż spis zawodów, które ci się podobają i są dla Ciebie interesujące, w których chciał(a)byś pracować. 2. Zestawić wykaz wymogów wybieranego zawodu Ułóż spis swoich oczekiwań: Wybierany zawód i przyszły rodzaj pracy, Wybierany zawód i życiowe wartości, Wybierany zawód i życiowe cele, Wybierany zawód i moje dzisiejsze palące problemy, Wybierany zawód i realna twórcza praca w wybranej specjalności, Potrzebny poziom przygotowań zawodowych, Wybierany zawód i moje skłonności i predyspozycje, Ogólne oczekiwania, charakter i warunki pracy. 3.Określić znaczenie każdego wymogu Określ kilka ze wszystkich wyliczonych wymogów za znaczące. Może okazać się, że są mniej ważne wymogi, które w wyniku podsumowania nie odgrywają znaczącej roli. 4. Ocenić zbieżne wymogi każdego z wybieranych zawodów Oprócz tych wymogów, które występują u Ciebie w stosunku do wybieranego zawodu, występują i te wymogi, których oczekuje się od pracownika przy wykonywanej pracy. Przeanalizuj, czy występują u Ciebie zawodowe predyspozycje, odpowiadające Twoim intelektualnym, psychologicznym zdolnością oraz stan zdrowia wymagany w określonym zawodzie. 5. Podliczyć i przeanalizować rezultaty Przeanalizuj, który zawód z twojego spisu najbardziej jest zbieżny z Twoją oceną. 6. Sprawdzić wyniki Żeby przekonać się o prawidłowości Twojego wyboru. Omów swoje wyniki z przyjaciółmi, rodzicami, nauczycielami, psychologiem, doradcą zawodowym.

11 7. Określić podstawowe praktyczne kroki do sukcesu Teraz, po dokonanym wyborze zawodu, już tylko droga do określenia uczelni wyższej. Ale uczelni jakiej? Takiej, która pomoże Ci w rozwoju zawodowym i da Ci możliwości rozwoju wymaganych predyspozycji w określonej dziedzinie. Dalej należy zastanowić się, gdzie zdobyć potrzebne doświadczenie zawodowe, aby trafić odpowiednio przygotowanym na konkurencyjny rynek pracy. błędy przy wyborze zawodu Błędy przy wyborze zawodu 1.Stosunek do wybieranego zawodu jak do czegoś, co się nie zmienia W dowolnej sferze działań występuje zmiana zajęć, oczekiwań na miarę wzrostu kwalifikacji człowieka. W końcu największe sukcesy osiąga ten, kto dobrze przeszedł podstawowe stopnie,,kariery. Analizując sytuację na rynku pracy, można zwrócić na to, że z każdym rokiem pojawiają się nowe zawody. Trzeba być przygotowanym na to, że w przyszłości wystąpi konieczność regularnego podnoszenia swoich kwalifikacji, oswajania się z innymi, nowymi specjalnościami. Nie należy się tego bać, że wybór zawodu w ostatniej klasie może pokrzyżować wcześniejsze plany. Zmiana wyboru, zmiana zawodu\specjalności może być źródłem nowych, cennych doświadczeń. Pierwszy, już wybrany zawód, nie zawsze musi oznaczać ostatni. Każdy dodatkowy poszerza zainteresowania, ale i daje większe możliwości rozwiązania czasami nieprzewidzianych spraw i problemów. Na przykład wcześniejsze wykształcenie w dziedzinie historii sztuki pomoże policjantowi w swoim drugim zawodzie odróżnić skradzione dzieło sztuki od falsyfikatu. 2.Życiowy podgląd na prestiż zawodu W stosunku do niektórych zawodów ważnych społecznie, pojawiają się czasem uprzedzenia. Podyktowanie są one tym, ze wykonywana praca może być traktowana jako mniej szlachetna lub nawet poniżająca. Ekonomista czy psycholog nie może być postrzegany jako ważniejszy od chemika czy ślusarza. Prestiż, wartości danego zawodu można oceniać według własnych zainteresowań i zdolności. W przeciwnym razie wybierający może się okazać osobą,,modną, ale niezadowoloną. 3.Wybór zawodu pod wpływem kolegów ( za innymi, aby nie odstawać) Zawód wybieramy według swojego,,smaku i,,rozmiaru, a wiec z uwzględnieniem swoich zainteresowań, preferencji, aspiracji, możliwości.

12 4.Przeniesienie odczuć człowieka do przedstawiciela lub innego zawodu na sam zawód Przy wyborze zawodu należy brać pod uwagę przede wszystkim szczególy związane z jego wykonywaniem, a nie wybierać tylko dla tego, ze spodobał się człowiek, który wykonuje dany rodzaj pracy. Szczególnie niebezpieczne jest oczarowanie wykładowcą, (jeśli podoba Ci się dusza fizyka to nie musi oznaczać, że spodoba Ci się fizyka sama w sobie). Oprócz tego, często zdarza się, że młodzież popełnia błędy, starając się zdobyć zawód lidera sportu, polityka, dziennikarz, artysty. 5.Zauroczenie tylko zewnętrzną formą, albo jakąś częścią charakterystyczną zawodu Za łatwością gry aktorskiej na scenie stoi ciężka codzienna praca. A dziennikarze nie zawsze występują w audycjach radiowych lub telewizyjnych częściej wertują masę informacji, archiwów, rozmawiają z dziesiątkami ludzi aby przygotować 10 minut informacji, które i tak ktoś inny wygłosi, np. dyżurny spiker. 6.Odniesienie szkolnego pojęcia nauczanego przedmiotu do zawodu lub złe zrozumienie tego pojęcia Jest taki przedmiot jak język obcy, a zawodów gdzie potrzebne są predyspozycje językowe jest wiele: tłumacz, przewodnik, telefonista połączeń międzynarodowych i inne. Dlatego przy wyborze zawodu należy wiedzieć, jakie realne zajęcia i zawody stoją za konkretnym przedmiotem nauczania. Dlatego ważne jest, aby studiować opisy zawodów. Można śledzić gazety z ogłoszeniami w dziale,,praca (tam zazwyczaj ukazują się notatki dotyczące wymagań stawianych przyszłemu kandydatowi). 7.Przestarzałe stereotypy o charakterze pracy w sferze działań przedsiębiorstwa Do wszystkich zawodów, a przede wszystkim do procesu pracy wkracza postęp techniczny, poprawia się kultura pracy, (a komputer opanowuje wszystkie strefy działań aż do gospodarstw rolnych i domowych włącznie). 8.Nieumiejętności lub niechęć do orientowania się w swoich cechach osobowości (skłonnościach, zdolnościach) Pożytecznymi mogą się okazać psychologiczne testy, a także artykuły i publikacje na temat tzw. Psychologii popularnej. Jednakże należy pamiętać, że wśród nich Wielenie jest profesjonalnych. Należy odnosić się do nich krytycznie, podobnie jak ido samych rezultatów testów. Zadaniem popularnych testów jest aktywizacja zawodowa z samopoznania, samoobserwacji, a nie udzielanie gotowej odpowiedzi na pytanie, kim zostać. 9.Nieznajomość, niedocenianie swoich fizycznych walorów (lub braków), istotny przy wyborze zawodu Istnieją zawody, które dla konkretnej osoby mogą być przeciwwskazane. Mogą one źle wpłynąć na stan zdrowia. Takich zawodów jest niewiele i odnoszą się do nich określone

13 wymogi, np. długotrwałego natężenia tych lub innych procesów fizjologicznych. Komputerowcy silnie wytężają oczy, a lotnicy nadwyrężają serce 10.Nieznajomość podstawowych działań, operacji i ich kolejność, przy obmyślaniu zadań związanych z wyborem zawodu Rozwiązując zadanie z matematyki, należy wykonać określone działania w określonej kolejności. Byłoby zasadne, aby podobnie postępować przy wyborze określonego zawodu. Można w tym procesie wyodrębnić takie elementy, jak: analiza propozycji rynku edukacyjnego, analiza na rynku pracy, obiektywna ocena swoich cech, skłonności, wiedzy, doświadczeń, np. przy pomocy stosowanych testów lub narzędzi. Ta propozycja może ukierunkować działania, pokazać podstawowe etapy rozwiązywania problemu. Jednakże nie należy przyjmować jej zbyt dosłownie. Lepiej byłoby podejść do niej twórczo, wypracować dla siebie swój plan. planowanie własnej kariery PLANOWANIE WŁASNEJ KARIERY Jak zdecydować co jest dla Ciebie najważniejsze? Wysiłek włożony w pozyskiwanie informacji przed podjęciem ważnej decyzji zostaje z reguły nagradzany. Zrozumiesz to, gdy przeanalizujesz swoje wybory, ich trafność. Ocenisz, czy osiągnięte rezultaty przynoszą Ci satysfakcję i zaspakajają Twoje potrzeby. Zanim zdecydujesz, co jest dla Ciebie najważniejsze - spróbuj zebrać możliwie dużo informacji, aby: trafnie wybrać zawód, ocenić tendencje w świecie pracy, porównać informacje z róŝnych źródeł. Wybór zawodu Masz setki zawodów do wyboru. Musisz poświęcić sporo czasu i wysiłku, aby je poznać. Zrób to - może będzie to początek Twojej udanej kariery zawodowej?

14 ZAPAMIĘTAJ Za każdym produktem i usługą kryje się wiele zawodów. Zawody, które łączy rodzaj wykonywanej pracy tworzą grupy zawodów Grupy zawodów to np: rolnictwo praca w biurze kultura budownictwo nauki humanistyczne reklama i sprzedaż usługi służby publiczne transport zasoby i środowisko naturalne, itd. nauki ścisłe usługi służba zdrowia produkcja turystyka i rekreacja łączność i środki przekazu gospodarstwo domowe nauki związane z morzem Wybór zawodu wymaga dokładnego przemyślenia wszystkich za i przeciw. Okres pracy to prawie połowa czasu, jaki mamy dla siebie w ciągu dnia. Rodzaj pracy, jaką wybierzesz i do jakiej masz predyspozycje, i kwalifikacje określi styl, i standard Twojego życia. Dlatego warto zatrzymać się dłużej nad czynnikami wyboru zawodu. Mogą nimi być: wynagrodzenie, możliwości podnoszenia kwalifikacji, możliwości awansu, reputacja firmy, siedziba,

15 współpracownicy. Tendencje w świecie pracy Tendencje na rynku pracy mówią o tym, jakie zawody cieszą się największą popularnością wśród pracodawców. Tendencje te mówią o tym, czy zapotrzebowanie na dany zawód będzie wzrastać, czy też maleć w ciągu kolejnych lat. Poznając różne grupy zawodowe staraj się odpowiedzieć na pytanie: czy są to zawody przyszłości? Obojętnie, jaki zawód wybierzesz, zawsze musisz obserwować zmiany w świecie pracy, musisz orientować się w rynku pracy, uczyć się nazw nowych zawodów i wiedzieć, czego one dotyczą, a także chętnie poddawać się zmianom i uczyć się przez resztę życia. Źródła informacji Zdobycie informacji o zawodach jest łatwiejsze niż myślisz. Możesz to uczynić czytając, rozmawiając z ludźmi lub wykorzystując własne doświadczenie. Niektóre źródła informacji o zawodach: Teczki informacji o zawodach - to doskonałe źródło ogólnych informacji o zawodach. W każdym opisie znajdziesz informację na temat zakresu obowiązków, warunków pracy, wymaganego wykształcenia i szkoleń, tendencji na rynku pracy. Teczki informacji o zawodach znajdziesz w urzędach pracy oraz Centrach Informacji i Planowania Kariery Zawodowej. Klasyfikacja zawodów i specjalności - materiał publikowany przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, który klasyfikuje zawody na różne sposoby. Dowiesz się o istnieniu zawodów, o których nie wiedziałeś, w tym takich, które są zgodne z Twoimi zainteresowaniami. (Klasyfikację możesz znaleźć w urzędach pracy.) Broszury, gazety, czasopisma - coraz częściej można w nich znaleźć informacje o rynku pracy - także o popularnych zawodach. Materiały te są ogólnie dostępne. Programy komputerowe - są to programy, które zawierają wiadomości o świecie pracy. Dotyczą różnych problemów i zagadnień: samooceny, predyspozycji zawodowych, wiadomości o zawodach, wiadomości o kształceniu, przygotowania do poszukiwania pracy, planowania kariery zawodowej. Dostępne są programy komputerowe, które pozwolą Ci określić Twoje wartości i zobaczyć, jaki mogą mieć wpływ na wybór zawodu.

16 W programy doradcze wyposażone są urzędy pracy, Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej oraz organizacje zajmujące się doradztwem zawodowym. Rozmowy o pracy - żyjesz w otoczeniu osób, które pracują. Rozmawiając z ludźmi, możesz się wiele dowiedzieć o ich codziennych obowiązkach. Może Twoja rodzina lub znajomi będą najlepszym źródłem wiadomości o pracy i różnych zawodach. Doświadczenie w pracy - jednym z najlepszych sposobów na zdobycie informacji o różnych zawodach jest znalezienie pracy po lekcjach, w sobotę lub w niedzielę w dziedzinie, która Cię interesuje. Może nie będziesz wykonywał pracy o jakiej marzysz, ale będziesz pracował z ludźmi, którzy taką właśnie pracę wykonują. Zdobywając wiadomości o zawodach w czasie pracy zdobędziesz doświadczenie, tzn. będziesz wiedział jak wykonywać niektóre zadania. A TERAZ Zastanów się, która szkoła da Ci najlepsze szanse rozwoju i będzie tą, która pomoże Ci w osiągnięciu Twoich celów i marzeń. INFORMATOR O SZKOŁACH PONADGIMNAZJALNYCH WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO DO WGLĄDU U PEDAGOGA SZKOLNEGO ŻYCZĘ UDANEGO WYBORU Pedagog szkolny: mgr Magdalena Rybacka