Gimnazjum Publiczne z Oddziałami Integracyjnymi w Mircu Projekt komputeryzacji biblioteki

Transkrypt

1 Gimnazjum Publiczne z Oddziałami Integracyjnymi w Mircu Projekt komputeryzacji biblioteki Opracowała: mgr Teresa Gach nauczyciel - bibliotekarz

2 2 Wstęp Tradycyjna biblioteka, której wizerunek jest głęboko zakorzeniony w świadomości społeczeństwa, z regałami i książkami jest w chwili obecnej instytucją mało atrakcyjną i niewystarczającą, gdy chodzi o poszukiwanie informacji. Szybki rozwój mediów i Internetu powoduje, że czytelnik potrzebuje wiadomości bardziej zróżnicowanych i rozleglejszych dziedzinowo. Nowoczesna biblioteka szkolna powinna stać się więc pełnowartościowym centrum dydaktyczno- informacyjnym, wyposażonym w nowoczesny sprzęt umożliwiający szybkie dotarcie do poszukiwanej informacji, bogaty księgozbiór w wersji tradycyjnej i elektronicznej. Modelem optymalnym, do którego niewątpliwie powinni dążyć i dyrekcja, i oddani swojej pracy bibliotekarze jest uczynienie z biblioteki Multimedialnego Centrum Informacji (MCI). Powstanie takiego centrum wymaga wprowadzenia kolejnych etapów komputeryzacji. Jest to proces wieloletni. Termin rozpoczęcia przedsięwzięcia: Planowany termin rozpoczęcia: Październik 2003 Planowany termin zakończenia: Czerwiec 2008 Cele: Główny Poprawa jakości pracy szkoły. Szczegółowe Przekształcenie biblioteki w nowoczesne Multimedialne Centrum Informacji; Automatyzacja obsługi biblioteki obejmująca opracowywanie i wypożyczenia zbiorów; Poszerzenie oferty biblioteki obejmującej wyszukiwanie informacji na takich nośnikach jak: CD ROM, DVD, kasety video i magnetofonowe lub dostępnych w Internecie; Budowanie przez bibliotekarza własnej bazy danych na nowoczesnych nośnikach: CD (np. kartoteka zagadnieniowa) i DVD;

3 3 Promocja biblioteki i szkoły poprzez udostępnianie katalogów komputerowych biblioteki na stronach WWW, również utworzenie strony WWW biblioteki szkolnej. Etapy komputeryzacji biblioteki Etap pierwszy tworzenie bazy Etap ten wiąże się z: 1) zakupem jednego komputera - pierwsza stacja robocza bibliotekarza, 2) wyborem i zakupem programu - wersja MOL 2000+, 3) tworzeniem komputerowej bazy danych wprowadzaniem nowości i opracowaniem retrospektywnym, 4) tworzeniem bazy danych o czytelnikach, 5) podłączeniem do Internetu w celu pobierania z Serwera Biblioteki Narodowej opisów bibliograficznych, 6) zakupem drukarki. Program MOL gwarantuje sprawniejszą i nowocześniejszą pracę biblioteki. Za pomocą programu można: rejestrować wypożyczenia opracowywać nabytki przeprowadzać skontrum wyszukiwać informacje o książkach i innych materiałach bibliotecznych zbierać dane statystyczne wykonywać sprawozdania śledzić zaległości Zalety programu: 1) Wyszukiwanie informacji w programie jest bardzo sprawne. Zadbano o prostotę opcji poszukiwania - mając również na względzie młodego użytkownika. 2) Raz wprowadzony opis jest automatycznie powielany w rozmaitych katalogach zawartych w pamięci programu. 3) Na podstawie raz wprowadzonej informacji program utworzy wpis w odpowiedniej księdze inwentarzowej. 4) Tworzy bank wyczerpujących informacji o zbiorach biblioteki. Umożliwia tym samym tworzenie zestawień bibliograficznych na użytek czytelnika.

4 4 5) Program tworzy rejestr czytelników, prowadzi ewidencję, ustala terminy zwrotu wszystkie zaległości są automatycznie raportowane, karty książek, statystyki wypożyczeń. 6) Przejmuje opisy bibliograficzne oraz hasła przedmiotowe z baz danych Biblioteki Narodowej 7) Program umożliwia wzajemną wymianę informacji między bibliotekami. 8) Pozwala na opublikowanie katalogu w Internecie i w szkolnej sieci komputerowej. Czytelnicy nie muszą już przychodzić do biblioteki tylko po to, aby zasięgnąć informacji. Każdy,kto ma dostęp do Internetu, może sam sprawdzić, ile książek ma na koncie i kiedy mija termin zwrotu. Może się też dowiedzieć, czy potrzebna książka nie jest aktualnie wypożyczona. 9) Program umożliwia obsługę kodów kreskowych do automatycznej identyfikacji zbiorów oraz realizacji wypożyczeń i zwrotów. Etap drugi -umożliwienie uczniom dostępu do informacji medialnej Etap ten wiąże się z: 1) zakupem drugiego komputera i drukarki dla czytelników, 2) zainstalowaniem na tym komputerze systemu bibliotecznego lub modułu wyszukiwawczego, 3) zainstalowaniem wydawnictw multimedialnych dla użytkowników 4) zakupem i przekazaniem sprzętu audiowizualnego: telewizor magnetowid odtwarzacz DVD wieża stereo z odtwarzaczem płyt kompaktowych i Mp3 rzutnik pisma projektor multimedialny kamera cyfrowa 5) zakupem kserokopiarki. Serwer MOLa w wypożyczalni zawiera główny program oraz wszystkie dane MOLa i umożliwia edytowanie bazy danych księgozbioru biblioteki. Serwer obsługuje wypożyczenia i zwroty. Do serwera podłączona jest drukarka sieciowa, co umożliwia wydruk kart katalogowych, materiałów internetowych. Serwer zapewnia dostęp do Internetu z istniejącej sieci szkolnej. Można rozbudować go o czytnik kodów kreskowych, co przyczyni się do usprawnienia wypożyczeń, ułatwi skontrum i wyeliminuje pomyłki.

5 5 Stacja Robocza w czytelni zawiera m.in. moduł wyszukiwawczy MOLa dla potrzeb użytkowników (tylko podgląd i wydruk na drukarce). Na dysku twardym Stacji Roboczej są zainstalowane wydawnictwa multimedialne. Za pośrednictwem serwera jest udostępniony Internet. Etap III szeroki dostęp do informacji - centrum multimedialne Etap ten wiąże się z: 1) zakupem kilku komputerów (co najmniej czterech) i podłączeniem ich w sieć w celu umożliwienia uczniom korzystania z Internetu i wykorzystania multimedialnych programów zapisanych na CD- ROM, 2) zakupem czytników: czytnika kodów kreskowych czytnika OCR (skaner) zakupem nalepek kodowych na książki i inne zbiory oraz kart bibliotecznych dla czytelników 3) odpowiednim zabezpieczeniem czytelni. Ostatnie etapy będą najkosztowniejsze, ale przyniosą najlepsze efekty w pracy z czytelnikami. Obsługa techniczna centrum Ze względu na zaawansowanie technologiczne urządzeń i konieczność podejmowania decyzji odnośnie konfiguracji sprzętu oprogramowania komputerowego, konieczna jest fachowa obsługa techniczna. Są dwa możliwe rozwiązania tego problemu: 1. W szkole jest duża pracownia komputerowa z etatem technicznym, obsługą biblioteki może zająć się za dodatkowym wynagrodzeniem szkolny informatyk sprzętowiec. 2. Można rozważyć zatrudnienie fachowca z zewnątrz ( na zasadzie umowy zlecenia, 0,5 etatu).

6 6 Dodatkowe kwalifikacje personelu biblioteki Nauczyciel bibliotekarz powinien zostać przeszkolony w obsłudze komputerowego programu bibliotecznego. Musi też dysponować umiejętnością obsługi systemu operacyjnego Windows, edytora i arkusza kalkulacyjnego i jakiegoś programu graficznego oraz posiadać podstawy obsługi Internetu i poczty elektronicznej. Zakończenie Zdaję sobie sprawę, że komputeryzacja biblioteki oparta na przedstawionym projekcie jest i procesem bardzo kosztownym, i długofalowym. Wymaga dużych nakładów finansowych, często przerastających możliwości oświaty, wykształcenia pracowników i żmudnej pracy przy wprowadzaniu do komputera. Nie można jednak dłużej zwlekać z unowocześnieniem biblioteki i wyjściem naprzeciw potrzebom czytelników. Wszystkie przedstawione działania mają na celu stworzenie w naszej gminie wzorcowej biblioteki pracowni interdyscyplinarnej na miarę XXI wieku.