INFORMACJA O SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ KRAJU

Transkrypt

1 GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY INFORMACJA O SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ KRAJU W KWIETNIU 2014 R. Warszawa, 23 maja 2014 r.

2 2 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Spis treści strona Wstęp... 3 Rynek pracy... 5 Wynagrodzenia i świadczenia społeczne Ceny Rolnictwo Przemysł Budownictwo Budownictwo mieszkaniowe Rynek wewnętrzny Transport Bilans płatniczy Handel zagraniczny Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych Pieniądz Budżet państwa Wybrane wskaźniki sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne... 69

3 Wstęp 3 Wstęp W kwietniu br. w podstawowych obszarach gospodarki utrzymały się tendencje wzrostowe. Produkcja sprzedana przemysłu rosła w tempie zbliżonym do notowanego w poprzednich dwóch miesiącach. Obserwowano znaczny wzrost produkcji sprzedanej w budownictwie, po głębokim spadku przed rokiem. Nieco wolniejszy niż w marcu br. był wzrost sprzedaży usług w transporcie. Szybciej niż w poprzednich miesiącach rosła sprzedaż detaliczna, na co wpłynął m.in. układ kalendarza. Wyniki finansowe uzyskane w I kwartale br. przez badane przedsiębiorstwa były lepsze niż w analogicznym okresie ub. roku. Zwiększyła się aktywność inwestycyjna przedsiębiorstw. Tempo wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w skali roku w kwietniu br. zwolniło do 0,3%, głównie w wyniku znacznego osłabienia dynamiki cen żywności i napojów bezalkoholowych. Utrzymał się spadek cen producentów w przemyśle i budownictwie. Wzrost przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń nominalnych brutto w sektorze przedsiębiorstw w skali roku w kwietniu br. był nieco wolniejszy niż w poprzednich miesiącach. Słabsze niż w marcu br. było również tempo wzrostu siły nabywczej płac. Utrzymał się wzrost przeciętnych nominalnych i realnych świadczeń emerytalnorentowych w obu systemach w skali roku. Na rynku pracy obserwowano dalszą, stopniową poprawę trudnej sytuacji. W kwietniu br. nieznacznie umocniło się tempo wzrostu przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw w skali roku. Niższa niż przed rokiem była liczba osób rejestrujących się w urzędach pracy i jednocześnie więcej bezrobotnych skreślono z ewidencji. Stopa bezrobocia rejestrowanego zmniejszyła się do 13,0%. Wstępne wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności za I kwartał br. wskazują na wzrost liczby pracujących i wskaźnika zatrudnienia w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku. Stopa bezrobocia była niższa niż w I kwartale ub. roku; poprawiła się relacja liczby osób niepracujących do pracujących. Produkcja sprzedana przemysłu w kwietniu br. wzrosła w skali roku o 5,4% (po wyeliminowaniu czynników o charakterze sezonowym zwiększyła się o 5,3%). Wzrost obserwowano w przetwórstwie przemysłowym oraz dostawie wody; gospodarowaniu ściekami i odpadami; rekultywacji, przy spadku sprzedaży w pozostałych sekcjach przemysłu. Wyższa niż w kwietniu ub. roku była produkcja wszystkich rodzajów dóbr, a największy wzrost notowano w grupie dóbr zaopatrzeniowych. Produkcja budowlanomontażowa zwiększyła się w skali roku o 12,2% (po wyeliminowaniu czynników o charakterze sezonowym o 13,3%). Sprzedaż detaliczna była o 8,9% wyższa niż w kwietniu ub. roku.

4 4 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Według badań przeprowadzonych w maju br., ogólny klimat koniunktury gospodarczej w przetwórstwie przemysłowym jest oceniany nieco mniej korzystnie niż przed miesiącem. Pogorszyły się oceny bieżące; mniej optymistyczne są przewidywania w większości badanych kategorii (z wyjątkiem zagranicznego portfela zamówień oraz sytuacji finansowej, gdzie utrzymały się pozytywne prognozy). W budownictwie ogólny klimat koniunktury oceniany jest pesymistycznie, podobnie jak w kwietniu. W najbliższych trzech miesiącach przedsiębiorcy nie przewidują zmiany sytuacji finansowej. Prognozy dotyczące krajowego portfela zamówień są mniej pozytywne niż w kwietniu br., przy utrzymaniu korzystnych przewidywań w zakresie produkcji. Oceny bieżące w tych obszarach są negatywne, chociaż lepsze niż przed miesiącem. Podmioty handlu detalicznego oceniają ogólny klimat koniunktury nieco mniej optymistycznie niż w kwietniu br., w tym korzystne, ale ostrożniejsze, są ich przewidywania dotyczące popytu na towary oraz sprzedaży. Przedsiębiorcy nadal negatywnie postrzegają bieżącą sytuację finansową, jednocześnie przewidując jej stabilizację w najbliższych trzech miesiącach. Wyniki finansowe badanych przedsiębiorstw niefinansowych w I kwartale br. poprawiły się w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku. Znacznie zwiększyły się m.in. wyniki finansowe brutto i netto, po spadku przed rokiem. Poprawiły się wskaźniki rentowności (ze sprzedaży oraz obrotu brutto i netto) oraz wskaźnik poziomu kosztów; wzrosły wskaźniki płynności. Zwiększył się udział przedsiębiorstw wykazujących zysk netto w ogólnej liczbie badanych przedsiębiorstw. Wskaźniki uzyskane przez eksporterów były lepsze niż w I kwartale ub. roku i kształtowały się korzystniej niż dla ogółu podmiotów. Badane przedsiębiorstwa ogółem poniosły większe niż przed rokiem nakłady inwestycyjne wzrost w cenach stałych o 16,3% (wobec spadku o 1,6% w I kwartale ub. roku); znacznie wyższy niż przeciętnie w zakresie nakładów na zakup środków transportu. Na rynku rolnym w kwietniu br. obserwowano spadek cen skupu w skali roku większości podstawowych produktów rolnych, z wyjątkiem cen mleka i ziemniaków. W porównaniu z poprzednim miesiącem obniżyły się ceny ziemniaków, żywca drobiowego oraz mleka, a wzrosły zbóż oraz żywca wołowego i wieprzowego. Opłacalność produkcji trzody chlewnej, pomimo poprawy, nadal była niska. Wstępne wyniki badania przeprowadzonego w końcu marca br. wskazują na, pierwszy od ponad trzech lat, wzrost liczebności pogłowia tego gatunku w skali roku. W I kwartale br. obroty towarowe handlu zagranicznego wzrosły w skali roku, w większym stopniu po stronie eksportu niż importu. Saldo wymiany było dodatnie wobec ujemnego w poprzednich latach. Zwiększyła się wartość obrotów z krajami rozwiniętymi, w tym z krajami UE, a zmniejszyła się z krajami Europy Środkowo-Wschodniej. W okresie styczeń-luty br. wskaźnik terms of trade ogółem był korzystniejszy niż w analogicznym okresie ub. roku (103,9 wobec 100,5). Dochody budżetu państwa po czterech miesiącach br. ukształtowały się na poziomie 95,6 mld zł, a wydatki 116,9 mld zł (tj. odpowiednio 34,4% i 35,9% kwoty założonej w ustawie budżetowej na 2014 r.). W rezultacie odnotowano deficyt w wysokości 21,3 mld zł, co stanowiło 44,8% planu.

5 Rynek pracy 5 Rynek pracy W kwietniu br. utrzymał się zapoczątkowany w listopadzie ub. roku wzrost w skali roku przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw. Mniej bezrobotnych niż przed rokiem zarejestrowało się w urzędach pracy; jednocześnie więcej bezrobotnych skreślono z ewidencji. Stopa bezrobocia była niższa zarówno w skali miesiąca, jak i roku. Wstępne wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności za I kwartał br. wskazują na poprawę sytuacji na rynku pracy w porównaniu z I kwartałem ub. roku zwiększyła się liczba pracujących, wzrósł wskaźnik zatrudnienia. Bezrobocie obniżyło się, a relacja liczby niepracujących do pracujących poprawiła się. Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw 1 w kwietniu br. ukształtowało się na poziomie 5514,5 tys. osób i było o 0,7% większe niż przed rokiem (wobec wzrostu o 0,5% w marcu br. i spadku o 1,0% w kwietniu ub. roku). Wzrost zatrudnienia notowano m.in. w dostawie wody; gospodarowaniu ściekami i odpadami; rekultywacji (o 3,3%), administrowaniu i działalności wspierającej (o 3,1%), informacji i komunikacji (o 3,0%) oraz obsłudze rynku nieruchomości (o 2,0%). Zatrudnienie zwiększyło się również w przetwórstwie przemysłowym (o 1,9%) i handlu; naprawie pojazdów samochodowych (o 1,3%). Niższe niż przed rokiem było przeciętne zatrudnienie m.in. w budownictwie (o 7,3%), górnictwie i wydobywaniu (o 5,7%) oraz wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 3,9%). Przeciętne zatrudnienie kształtowało się następująco: Wyszczególnienie IV I IV w tys. analogiczny okres roku poprzedniego=100 w tys. Sektor przedsiębiorstw ,5 100,7 99,0 99,1 100,3 5509,5 w tym: Przemysł ,8 101,1 98,7 98,8 100,6 2464,4 górnictwo i wydobywanie ,8 94,3 99,2 99,8 94,2 160,7 przetwórstwo przemysłowe ,4 101,9 99,0 99,0 101,4 2055,9 wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę ,4 96,1 92,4 92,5 96,2 131,6 dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja ,2 103,3 102,1 102,4 103,0 116,2 Budownictwo ,5 92,7 91,8 92,3 91,9 408,0 Handel; naprawa pojazdów samochodowych ,0 101,3 99,7 99,7 100,7 1124,0 Transport i gospodarka magazynowa ,0 100,2 100,0 100,3 99,8 484,4 Zakwaterowanie i gastronomia ,9 99,4 99,4 100,3 98,2 107,7 Informacja i komunikacja ,9 103,0 102,7 102,5 102,6 179,5 Obsługa rynku nieruchomości... 95,4 102,0 96,3 96,5 101,4 95,3 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna a ,9 105,3 103,3 102,9 105,8 182,3 Administrowanie i działalność wspierająca ,3 103,1 103,9 102,6 104,4 328,4 a Nie obejmuje działów: badania naukowe i prace rozwojowe oraz działalność weterynaryjna. 1 W jednostkach o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

6 6 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Zwiększyło się przeciętne zatrudnienie w większości działów o znaczącym udziale w zatrudnieniu; najbardziej w przedsiębiorstwach zajmujących się produkcją mebli (o 6,1%), produkcją pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (o 5,5%), produkcją wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (o 4,8%), produkcją wyrobów z metali (o 3,1%), handlu detalicznym oraz transporcie lądowym i rurociągowym (po 2,7%). Spadek przeciętnego zatrudnienia notowano m.in. w budowie budynków (o 11,0%), wydobywaniu węgla kamiennego i węgla brunatnego (o 8,3%), budowie obiektów inżynierii lądowej i wodnej (o 5,9%) oraz produkcji odzieży (o 5,4%). W okresie styczeń kwiecień br. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 5509,5 tys. osób i było o 0,3% wyższe niż w analogicznym okresie ub. roku. W końcu kwietnia br. liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy ukształtowała się na poziomie 2079,0 tys. i zmniejszyła się w porównaniu z poprzednim miesiącem o 4,7% (tj. o 103,2 tys.) oraz w skali roku o 7,8% (tj. o 176,7 tys.). Stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 13,0%, tj. była niższa o 0,5 p.proc. wobec notowanej przed miesiącem i o 1,0 p.proc. w skali roku. tys. osób BEZROBOCIE REJESTROWANE liczba bezrobotnych ogółem stopa bezrobocia I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV Stopa bezrobocia w województwach kształtowała się w granicach od 9,1% w wielkopolskim do 20,5% w warmińsko-mazurskim. W ujęciu miesięcznym obniżyła się we wszystkich województwach, najbardziej w warmińsko-mazurskim (o 1,0 p.proc.), a najmniej w mazowieckim (o 0,3 p.proc.). W porównaniu z kwietniem ub. roku stopa bezrobocia również zmniejszyła się we wszystkich województwach, w największym stopniu w województwie opolskim (o 1,6 p.proc.) oraz dolnośląskim i lubuskim (po 1,5 p.proc.), a w najmniejszym w województwie świętokrzyskim (o 0,5 p.proc.).

7 Rynek pracy 7

8 8 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju W końcu kwietnia br. w strukturze bezrobotnych zarejestrowanych zwiększył się w skali roku udział kobiet (o 0,6 p.proc. do 50,0%) oraz osób bez prawa do zasiłku (o 3,6 p.proc. do 86,6%). Wzrósł również odsetek osób wcześniej pracujących o 0,2 p.proc. do 82,9% (w tym osoby zwolnione z przyczyn dotyczących zakładów pracy stanowiły 6,5% wobec 6,2% w końcu kwietnia ub. roku). Obniżył się natomiast udział osób dotychczas niepracujących (o 0,2 p.proc. do 17,1%) oraz absolwentów (o 0,4 p.proc. do 3,1%). Spośród osób bezrobotnych znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, w końcu kwietnia br. odsetek osób długotrwale bezrobotnych 2, stanowiących najliczniejszą grupę wśród bezrobotnych zarejestrowanych, zwiększył się o 6,3 p.proc. i wyniósł 55,7%. Zwiększył się również udział osób bezrobotnych powyżej 50 roku życia (o 2,1 p.proc. do 25,0%), osób, które nie posiadały kwalifikacji zawodowych (o 0,9 p.proc. do 30,3%), osób bezrobotnych samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko w wieku do 18 roku życia (o 0,7 p.proc. do 9,6%) oraz osób niepełnosprawnych (o 0,4 p.proc. do 5,5%). Zmniejszył się jedynie odsetek osób bezrobotnych w wieku do 25 roku życia (o 1,9 p.proc. do 16,8%). Liczba bezrobotnych zmniejszyła się w skali roku wśród osób w wieku do 25 roku życia (o 16,9%), osób nie posiadających kwalifikacji zawodowych (o 5,1%) oraz osób samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko w wieku do 18 roku życia (o 1,0%). W kwietniu br. liczba nowo zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 172,5 tys. osób, tj. była niższa o 7,7% niż przed miesiącem i o 14,1% niż przed rokiem. Najliczniejszą grupę nadal stanowiły osoby rejestrujące się po raz kolejny, a ich udział w nowo zarejestrowanych ogółem zwiększył się w porównaniu z notowanym przed rokiem (o 1,6 p.proc. do 81,0%). Wzrósł odsetek nowo zarejestrowanych bezrobotnych zamieszkałych na wsi (o 0,8 p.proc. do 40,0%), absolwentów (o 0,3 p.proc. do 10,8%) oraz dotychczas niepracujących (o 0,2 p.proc. do 17,7%). Zmniejszył się natomiast udział osób rejestrujących się po raz pierwszy (o 1,6 p.proc. do 19,0%) oraz osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładów pracy (o 1,1 p.proc. do 5,9%). Z ewidencji bezrobotnych w kwietniu br. skreślono 275,6 tys. osób, tj. więcej o 5,8% niż przed miesiącem i o 6,2% niż przed rokiem. Główną przyczynę wyrejestrowania nadal stanowiło podjęcie pracy, w wyniku czego z rejestru bezrobotnych skreślono 125,1 tys. osób (wobec 113,6 tys. przed miesiącem i 116,0 tys. przed rokiem). Udział tej kategorii w ogólnej liczbie wyrejestrowanych zwiększył się o 0,7 p.proc. do 45,4%. Więcej osób niż w kwietniu ub. roku podjęło pracę niesubsydiowaną (105,8 tys. osób wobec 96,8 tys.) oraz subsydiowaną (19,4 tys. wobec 19,2 tys.). Spośród osób wykreślonych z ewidencji wzrósł również odsetek osób, które utraciły status bezrobotnego w wyniku niepotwierdzenia gotowości do podjęcia pracy (o 0,2 p.proc. do 23,1%), osób, które nabyły prawa emerytalne i rentowe (o 0,2 p.proc. do 1,2%) oraz tych, które dobrowolnie zrezygnowały ze statusu bezrobotnego (o 0,1 p.proc. do 5,5%). Zmniejszył się natomiast udział osób wyrejestrowanych w związku z rozpoczęciem stażu lub szkolenia u pracodawców 2 Do długotrwale bezrobotnych zalicza się osoby pozostające w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego w miejscu pracy.

9 Rynek pracy 9 (o 0,9 p.proc. do 15,2%). Odsetek osób, które nabyły uprawnienia do świadczenia przedemerytalnego pozostał na podobnym poziomie do ubiegłorocznego (1,1%). W kwietniu br. do urzędów pracy zgłoszono 102,0 tys. ofert zatrudnienia 3, tj. o 6,2% mniej niż przed miesiącem, ale o 20,0% więcej niż przed rokiem. Oferty z sektora publicznego stanowiły 18,4% ogółu ofert (wobec 24,8% w marcu br. i 25,3% przed rokiem). Liczba ofert z sektora publicznego znacznie obniżyła się zarówno w skali miesiąca, jak i roku. W sektorze prywatnym liczba ofert nieco wzrosła w ujęciu miesięcznym i była dużo wyższa niż przed rokiem. W końcu kwietnia br. oferty zatrudnienia niewykorzystane dłużej niż jeden miesiąc stanowiły 21,8% ogółu ofert (wobec 18,0% przed miesiącem i 19,8% przed rokiem). W końcu kwietnia br. w ramach zwolnień grupowych zadeklarowano zwolnienie większej liczby pracowników niż przed miesiącem, ale mniejszej niż przed rokiem 255 zakładów zadeklarowało zwolnienie 30,5 tys. pracowników, w tym 5,0 tys. osób z sektora publicznego (w końcu marca br. odpowiednio 270 zakładów, 28,6 tys. pracowników, w tym 2,9 tys. z sektora publicznego, natomiast w końcu kwietnia ub. roku 435 zakładów, 34,0 tys. pracowników, w tym 6,9 tys. z sektora publicznego). Według wstępnych wyników kwartalnego reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) 4, liczba aktywnych zawodowo w I kwartale br. wyniosła tys. osób, tj. o 1,1% więcej niż przed rokiem. Zwiększyła się liczba pracujących, przy jednoczesnym spadku liczby bezrobotnych. Współczynnik aktywności zawodowej wyniósł 56,1%, tj. ukształtował się na poziomie notowanym w poprzednim kwartale i był wyższy niż przed rokiem. % 58 WSPÓŁCZYNNIK AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ I WSKAŹNIK ZATRUDNIENIA (BAEL) a współczynnik aktywności zawodowej wskaźnik zatrudnienia 40 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw a Aktywność ekonomicza ludności w wieku 15 lat i więcej. 3 Dotyczy wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. 4 Prezentowane wyniki BAEL zostały uogólnione w oparciu o bilanse ludności opracowane na podstawie NSP Ponadto uwzględniono zmiany metodologiczne, wyłączając z zakresu badania osoby przebywające poza gospodarstwem domowym 12 miesięcy i więcej (dotychczas było to powyżej 3 miesięcy).

10 10 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Liczba osób pracujących w I kwartale br. wyniosła tys., tj. zwiększyła się o 1,8% wobec notowanej przed rokiem, ale obniżyła się o 0,9% w porównaniu z poprzednim kwartałem. W porównaniu z sytuacją sprzed roku więcej było pracujących kobiet (o 3,1%) i mężczyzn (o 0,8%). Zwiększyła się liczba pracujących w sektorze przemysłowym (o 2,5% do 4695 tys. osób) i usługowym (o 2,1% do 9073 tys. osób). Obniżyła się natomiast liczba pracujących w rolnictwie (o 1,0% do 1799 tys. osób). Więcej niż przed rokiem było pracujących zarówno w sektorze publicznym (wzrost o 0,4% do 3892 tys. osób), jak i prywatnym (o 2,3% do tys. osób). Wskaźnik zatrudnienia ogółem (dla osób w wieku 15 lat i więcej) w I kwartale br. wyniósł 50,2%, tj. był wyższy o 0,9 p.proc. niż przed rokiem i niższy o 0,4 p.proc. niż w poprzednim kwartale. Wśród osób w wieku produkcyjnym (18 59/64 lata) wyniósł on 66,1%, tj. zwiększył się w skali roku o 1,7 p.proc., ale obniżył o 0,4 p.proc. wobec notowanego w poprzednim kwartale. W porównaniu z I kwartałem ub. roku zwiększył się wskaźnik zatrudnienia wśród osób w wieku lata (o 1,6 p.proc. do 24,8%), lata (o 1,5 p.proc. do 75,6%), 45 59/64 lata (o 1,5 p.proc. do 63,2%). Poprawił się on również w grupie osób w wieku lata (o 0,5 p.proc. i wyniósł 80,8%). Na poziomie zbliżonym do notowanego przed rokiem pozostał wskaźnik wśród osób w wieku poprodukcyjnym, tj. 60/65 lat i więcej (6,5%). Liczba osób bezrobotnych ukształtowała się na poziomie 1846 tys., tj. zmniejszyła się w skali roku o 5,0% (podczas gdy przed rokiem notowano jej wzrost odpowiednio o 7,5%) i zwiększyła się o 8,6% w porównaniu z poprzednim kwartałem. Odsetek osób spełniających kryteria bezrobotnego według BAEL i jednocześnie deklarujących, że są zarejestrowane w urzędach pracy jako bezrobotne wyniósł 72,1%, tj. zwiększył się o 2,4 p.proc. w skali roku i o 2,1 p.proc. w porównaniu z poprzednim kwartałem. Stopa bezrobocia według BAEL w I kwartale br. wyniosła 10,6%, tj. była o 0,7 p.proc. niższa w porównaniu z obserwowaną przed rokiem i o 0,8 p.proc. wyższa niż w poprzednim kwartale. Wskaźnik ten na wsi wyniósł 11,1%, a w mieście 10,3%, przy czym w skali roku bardziej obniżył się wskaźnik w mieście (spadek o 0,8 p.proc.). W większym stopniu obniżyła się stopa bezrobocia wśród kobiet (o 0,9 p.proc. do 11,0%) niż wśród mężczyzn (o 0,5 p.proc. do 10,3%). Najwyższą stopę bezrobocia według BAEL w I kwartale br. notowano w województwie podkarpackim (16,7%), gdzie obserwowano jednocześnie najwyższy jej wzrost w skali roku (o 1,8 p.proc.). Najniższą stopę bezrobocia obserwowano natomiast w województwie wielkopolskim (8,7%) i mazowieckim (8,8%). W skali roku stopa bezrobocia zmniejszyła się w większości województw, z wyjątkiem podkarpackiego, podlaskiego, mazowieckiego i pomorskiego.

11 Rynek pracy 11 Liczba bezrobotnych i stopa bezrobocia według płci i miejsca zamieszkania kształtowały się następująco: Okres badania Ogółem Miasto Wieś Mężczyźni Kobiety bezrobotni w tys. w % ogółem I kw ,0 40,0 52,7 47,3 II kw ,7 40,3 51,9 48,1 III kw ,4 38,6 50,6 49,4 IV kw ,1 38,9 51,4 48, I kw. a ,0 41,0 53,1 46,9 stopa bezrobocia w % I kw. 11,3 11,1 11,6 10,8 11,9 II kw. 10,4 10,2 10,8 9,8 11,2 III kw. 9,8 9,9 9,7 9,0 10,8 IV kw. 9,8 9,8 9,7 9,1 10, I kw. a 10,6 10,3 11,1 10,3 11,0 a Dane wstępne. Źródło: BAEL. W I kwartale br. w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku stopa bezrobocia obniżyła się we wszystkich grupach wyodrębnionych ze względu na wiek: wśród osób w wieku lata (o 2,0 p.proc. do 27,2%), lata (o 0,5 p.proc. do 11,6%), lata (o 0,5 p.proc. do 8,0%) oraz 45 lat i więcej (o 0,6 p.proc. do 7,8%). Wśród osób w wieku produkcyjnym (18 59/64 lata) stopa bezrobocia wyniosła 10,8%, tj. była o 0,7 p.proc. niższa niż przed rokiem. Stopa bezrobocia według poziomu wykształcenia ludności kształtowała się następująco: Poziom wykształcenia Okres badania wyższe policealne i średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe gimnazjalne, podstawowe i niepełne podstawowe w % I kw. 6,2 10,0 15,1 14,0 22,0 II kw. 5,3 9,6 14,4 12,7 20,9 III kw. 5,7 9,2 13,9 11,3 19,0 IV kw. 5,6 9,2 12,9 11,7 19, I kw. a 5,4 10,0 13,2 13,2 22,6 a Dane wstępne. Źródło: BAEL. W większości grup wyodrębnionych ze względu na poziom wykształcenia stopa bezrobocia w I kwartale br. obniżyła się w skali roku: wśród osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym o 1,9 p.proc. do 13,2%, zasadniczym zawodowym i wyższym po 0,8 p.proc., do odpowiednio 13,2% i 5,4%. Na takim samym poziomie jak przed rokiem

12 12 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju ukształtowała się stopa bezrobocia wśród osób z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (10,0%), natomiast wśród osób z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym obserwowano jej wzrost (o 0,6 p.proc. do 22,6%). Wśród bezrobotnych w I kwartale br. dominowały osoby, które straciły pracę, przy czym ich udział zmniejszył się w skali roku (o 1,3 p.proc. do 48,4%). Niższy był również odsetek osób zamierzających powrócić do pracy po przerwie (o 0,4 p.proc. i wyniósł 27,6%). Wzrósł natomiast udział osób planujących podjąć pracę po raz pierwszy (o 1,4 p.proc. do 18,7%) oraz osób, które zrezygnowały z pracy (o 0,3 p.proc. do 5,3%). Odsetek osób długotrwale bezrobotnych (tzn. poszukujących pracy 13 miesięcy lub dłużej) w bezrobotnych ogółem zwiększył się w skali roku o 2,8 p.proc. i wyniósł 37,1%. Przeciętny czas poszukiwania pracy wydłużył się z 11,4 miesiąca przed rokiem do 12,5 miesiąca w I kwartale br. tys. osób BEZROBOTNI WEDŁUG CZASU POSZUKIWANIA PRACY (BAEL) % I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw pozostali bezrobotni (poniżej 13 miesięcy) długotrwale bezrobotni (13 miesięcy i więcej) udział osób długotrwale bezrobotnych w bezrobotnych ogółem Liczba biernych zawodowo w wieku produkcyjnym zmniejszyła się wobec notowanej przed rokiem o 5,5% do 5925 tys. osób. Główną przyczyną bierności zawodowej osób w wieku produkcyjnym nadal była nauka i uzupełnianie kwalifikacji (26,7% biernych zawodowo w wieku produkcyjnym, tj. o 0,5 p.proc. mniej niż przed rokiem). Zwiększył się udział osób biernych zawodowo z powodu obowiązków rodzinnych i związanych z prowadzeniem domu (o 0,6 p.proc. do 23,8%) oraz biernych zawodowo z powodu chorób i niesprawności (o 0,9 p.proc. do 24,0%). Osoby będące na emeryturze stanowiły 12,6% biernych zawodowo w wieku produkcyjnym (wobec 14,1% przed rokiem). Zniechęcenie bezskutecznością poszukiwania pracy było natomiast przyczyną bierności 8,1% ogółu biernych zawodowo w wieku produkcyjnym (wobec 7,6% przed rokiem).

13 Rynek pracy 13 BIERNI ZAWODOWO W WIEKU PRODUKCYJNYM WEDŁUG PRZYCZYN BIERNOŚCI (BAEL) Nauka, uzupełnianie kwalifikacji Obowiązki rodzinne i związane z prowadzeniem domu Choroba, niesprawność Emerytura Zniechęcenie bezskutecznością poszukiwania pracy I kwartał 2013 I kwartał 2014 Inne przyczyny % RELACJA LICZBY OSÓB NIEPRACUJĄCYCH DO PRACUJĄCYCH (na 1000 osób, BAEL) I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw Relacja osób niepracujących do pracujących pogorszyła się w porównaniu z poprzednim kwartałem, ale poprawiła się w skali roku w I kwartale br. na 1000 pracujących przypadały 993 osoby bierne zawodowo i bezrobotne (w poprzednim kwartale 975, a przed rokiem 1030 osób).

14 14 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Wynagrodzenia i świadczenia społeczne W kwietniu br. tempo wzrostu przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń nominalnych brutto w sektorze przedsiębiorstw w skali roku było nieco wolniejsze niż w I kwartale br. Wzrost siły nabywczej płac, pomimo osłabienia dynamiki cen konsumpcyjnych, był nieznacznie mniejszy niż w okresie styczeń-marzec br. Przeciętne nominalne i realne emerytury i renty brutto w systemie pracowniczym w kwietniu rosły szybciej niż przed miesiącem, natomiast tempo wzrostu świadczeń rolników indywidualnych nie uległo istotnej zmianie PRZECIĘTNE MIESIĘCZNE WYNAGRODZENIA BRUTTO W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW (analogiczny okres roku poprzedniego=100) nominalne realne I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw 5 w kwietniu br. wyniosło 3976,80 zł i było wyższe niż przed rokiem o 3,8% (wobec wzrostu o 4,8% w marcu br. i o 3,0% w kwietniu ub. roku). Przeciętne płace wzrosły w większości sekcji o znaczącym udziale w zatrudnieniu, najbardziej w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 6,3%), przetwórstwie przemysłowym (o 5,8%), handlu; naprawie pojazdów samochodowych (o 5,4%), administrowaniu i działalności wspierającej (o 5,1%), obsłudze rynku nieruchomości (o 5,0%). Spadek płac obserwowano w sekcji informacja i komunikacja (o 5,0%) oraz górnictwo i wydobywanie (o 1,3%). Spośród działów o znaczącym udziale w zatrudnieniu wyższe niż przed rokiem były wynagrodzenia m.in. w produkcji wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (o 8,6%), produkcji wyrobów z gumy i tworzyw 5 W przedsiębiorstwach o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

15 Wynagrodzenia i świadczenia społeczne 15 sztucznych (o 8,1%), handlu hurtowym i detalicznym pojazdami samochodowymi oraz ich naprawie (o 7,8%), produkcji wyrobów z metali (o 6,6%) oraz produkcji mebli (o 6,1%). Spadek wynagrodzeń obserwowano w przedsiębiorstwach zajmujących się wydobywaniem węgla kamiennego i węgla brunatnego (o 2,5%) oraz magazynowaniem i działalnością usługową wspomagającą transport (o 1,0%). W okresie styczeń kwiecień br. przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 3924,36 zł i było o 4,2% wyższe niż w analogicznym okresie ub. roku (przed rokiem zanotowano wzrost o 2,5%). Wynagrodzenia zwiększyły się we wszystkich sekcjach; najbardziej w transporcie i gospodarce magazynowej (o 6,0%), przetwórstwie przemysłowym (o 5,2%), administrowaniu i działalności wspierającej (o 4,5%), budownictwie (o 4,3%) oraz w handlu; naprawie pojazdów samochodowych (o 4,0%), Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto kształtowały się następująco: Wyszczególnienie IV I IV w zł analogiczny okres roku poprzedniego=100 w zł Sektor przedsiębiorstw ,80 103,8 103,0 102,5 104,2 3924,36 w tym: Przemysł ,86 104,4 103,2 102,6 104,2 4006,53 górnictwo i wydobywanie ,57 98,7 106,5 105,0 102,6 6348,74 przetwórstwo przemysłowe ,58 105,8 103,1 102,4 105,2 3696,45 wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę 5879,08 wodną i gorącą wodę ,3 101,6 104,3 103,5 6249,68 dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; 3779,88 rekultywacja ,9 102,8 101,6 103,0 3711,55 Budownictwo ,63 103,7 99,3 98,8 104,3 3751,35 Handel; naprawa pojazdów samochodowych ,86 105,4 101,1 101,9 104,0 3576,89 Transport i gospodarka magazynowa ,26 102,6 104,2 102,8 106,0 3676,64 Zakwaterowanie i gastronomia ,64 103,2 105,4 104,4 103,5 2725,58 Informacja i komunikacja ,55 95,0 103,4 102,9 102,2 6991,69 Obsługa rynku nieruchomości ,27 105,0 103,3 103,1 103,6 4083,60 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna a ,20 103,8 104,7 103,3 103,8 5836,10 Administrowanie i działalność wspierająca ,56 105,1 104,5 105,0 104,5 2704,47 a Nie obejmuje działów: Badania naukowe i prace rozwojowe oraz Działalność weterynaryjna. Kwota wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw w okresie styczeń-kwiecień br. była wyższa niż w analogicznym okresie ub. roku o 4,5% (przed rokiem obserwowano wzrost o 1,5%). Siła nabywcza przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w sektorze przedsiębiorstw w kwietniu br. wzrosła w skali roku o 3,5% (wobec wzrostu w marcu br. o 4,2% oraz w kwietniu ub. roku o 2,2%). W okresie czterech miesięcy br. przeciętna

16 16 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju miesięczna płaca realna brutto była wyższa niż przed rokiem o 3,7% (wobec wzrostu o 1,3% w analogicznym okresie ub. roku). Liczba emerytów i rencistów oraz przeciętne miesięczne świadczenia brutto kształtowały się następująco: Liczba emerytów i rencistów Przeciętne miesięczne świadczenie brutto Wyszczególnienie IV 2014 I IV 2014 w tys. IV IV I IV w zł w zł 2013= = =100 Emerytury i renty z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych ,5 99,2 2002,17 103,7 1969,52 104,2 emerytury ,4 99,5 2133,90 103,9 2093,96 104,1 renty z tytułu niezdolności do pracy ,7 96,3 1585,17 103,1 1570,05 104,3 renty rodzinne ,4 100,1 1825,70 102,6 1808,10 103,9 Emerytury i renty rolników indywidualnych ,8 97,2 1161,92 101,5 1142,45 103,1 Przeciętna miesięczna nominalna emerytura i renta brutto z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych w kwietniu br. była o 3,7% większa niż przed rokiem i wyniosła 2002,17 zł. W okresie styczeń kwiecień br. ukształtowała się ona na poziomie 1969,52 zł (wzrost w skali roku o 4,2%). Przeciętna miesięczna realna emerytura i renta w systemie pracowniczym w kwietniu br. zwiększyła się w skali roku o 3,2%, natomiast w okresie czterech miesięcy br. odpowiednio o 3,4% PRZECIĘTNA MIESIĘCZNA EMERYTURA I RENTA REALNA BRUTTO (analogiczny okres roku poprzedniego=100) z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych rolników indywidualnych I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV Przeciętna miesięczna nominalna emerytura i renta brutto rolników indywidualnych w kwietniu br. ukształtowała się na poziomie 1161,92 zł i wzrosła w skali roku o 1,5%. W okresie styczeń kwiecień br. wyniosła 1142,45 zł, tj. o 3,1% więcej niż przed

17 Wynagrodzenia i świadczenia społeczne 17 rokiem. Przeciętna miesięczna realna emerytura i renta brutto rolników indywidualnych w kwietniu br. była wyższa niż przed rokiem o 1,0%, a w okresie czterech miesięcy br. odpowiednio o 2,3%. Kwota brutto zasiłków dla bezrobotnych (bez składki na ubezpieczenie społeczne) wyniosła w okresie styczeń-kwiecień br. 868,6 mln zł, tj. o 16,9% mniej niż w analogicznym okresie ub. roku. W kwietniu br. wypłacono bezrobotnym 218,3 mln zł, tj. o 1,3% mniej niż w marcu br. oraz o 21,3% mniej niż przed rokiem. Wartość wypłat z tytułu zasiłków i świadczeń przedemerytalnych wyniosła w kwietniu br. 201,1 mln zł, tj. wzrosła zarówno w skali miesiąca (o 2,7%), jak i w skali roku (o 17,1%). W okresie styczeń-kwiecień br. wypłacono ogółem świadczenia na kwotę 782,2 mln zł, tj. o 19,0% większą niż przed rokiem. W kwietniu br. zrealizowano 10,3 tys. wypłat z Funduszu Emerytur Pomostowych (wobec 7,8 tys. przed rokiem). Łączna wartość wypłat wyniosła 23,5 mln zł i była niższa o 0,5% niż w marcu br. oraz wyższa o 32,9% niż przed rokiem. W okresie styczeń kwiecień br. suma wypłaconych świadczeń ukształtowała się na poziomie 92,2 mln zł (więcej o 35,4% niż w analogicznym okresie ub. roku). Przeciętna liczba osób pobierających świadczenia z tego źródła wyniosła w tym okresie 9,9 tys. (wobec 7,5 tys. przed rokiem).

18 18 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Ceny W kwietniu br. obserwowano niewielki wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w skali roku, słabszy niż w poprzednich miesiącach. Wpłynęło na to głównie spowolnienie tempa wzrostu cen żywności i napojów bezalkoholowych. Utrzymał się spadek cen producentów w przemyśle i budownictwie WSKAŹNIKI CEN (analogiczny okres roku poprzedniego=100) produkcja sprzedana przemysłu produkcja budowlano-montażowa towary i usługi konsumpcyjne I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV Według wstępnych danych, ceny produkcji sprzedanej przemysłu w kwietniu br. były niższe niż w poprzednim miesiącu o 0,1%. Spadek cen notowano w górnictwie i wydobywaniu (o 0,7%) oraz w przetwórstwie przemysłowym (o 0,1%). Wzrost obserwowano w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 0,2%), a także w dostawie wody, gospodarowaniu ściekami i odpadami; rekultywacji (o 0,1%). Spośród działów przetwórstwa przemysłowego niższe niż w marcu br. były ceny m.in. produkcji: urządzeń elektrycznych (o 0,8%), metali (o 0,7%), wyrobów z drewna, korka oraz słomy i wikliny, wyrobów z metali, maszyn i urządzeń oraz mebli (po 0,4%). Wzrosły natomiast ceny m.in. w produkcji komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych, wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych, a także napojów (po 0,3%). Ceny produkcji sprzedanej przemysłu w kwietniu br. były niższe niż przed rokiem o 0,7% (wobec spadku o 1,3% w marcu br.). Spadek cen notowano w sekcji górnictwo i wydobywanie (o 6,8%), w tym m.in. w górnictwie rud metali (o 12,6%) oraz w wydobywaniu węgla kamiennego i węgla brunatnego (o 4,6%). W sekcji przetwórstwo przemysłowe obniżono ceny o 0,6%, w tym m.in. w produkcji metali (o 1,8%), koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (o 1,6%), komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (o 1,5%), wyrobów z metali (o 1,4%) oraz pojazdów samochodowych,

19 Ceny 19 przyczep i naczep (o 1,1%). Wzrosły natomiast ceny produkcji m.in. napojów (o 2,4%), papieru i wyrobów z papieru (o 2,0%) oraz maszyn i urządzeń (o 1,9%). W sekcjach: wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę oraz dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja odnotowano wzrost cen w skali roku (po 1,1%). Szacuje się, że w kwietniu br. ceny produkcji budowlano-montażowej kształtowały się na zbliżonym poziomie do notowanego przed miesiącem, natomiast w skali roku były niższe o 1,5%. Dynamika cen w przemyśle i budownictwie kształtowała się następująco: Ceny produkcji budowlanomontażowej Ceny produkcji sprzedanej przemysłu wytwarzanie dostawa wody; i zaopatrywanie gospodarowanie ściekami Okresy górnictwo przetwórstwo w energię ogółem i wydobywanie przemysłowe elektryczną, gaz, i odpadami; parę wodną rekultywacja i gorącą wodę 2013 Grudzień roku poprzedniego=100 IV ,3 93,8 99,8 98,2 101,3 99, IV... 99,6 96,8 99,5 100,9 101,0 99, Miesiąc poprzedni=100 IV... 99,3 96,2 99,3 100,0 99,8 99,9 V ,1 99,9 100,1 100,1 100,3 99,8 VI ,7 98,7 100,9 100,1 99,7 99,9 VII ,2 99,0 100,3 100,0 100,1 99,9 VIII... 99,7 100,1 99,6 100,0 99,9 99,8 IX ,1 100,2 100,1 100,0 100,4 99,9 X... 99,3 99,5 99,2 100,0 99,8 99,9 XI... 99,7 99,6 99,7 100,0 100,0 99,9 XII... 99,9 99,2 100,0 100,0 100,0 99, I ,0 100,7 99,9 100,5 100,7 99,8 II... 99,9 99,1 99,9 100,1 99,9 99,8 III... 99,8 97,7 99,8 100,1 100,3 99,9 IV... 99,9 99,3 99,9 100,2 100,1 100, Analogiczny okres roku poprzedniego=100 IV... 97,9 89,0 98,3 98,6 101,1 98,1 V... 97,5 88,7 97,9 98,6 101,5 98,0 VI... 98,7 89,0 99,3 98,7 101,9 98,0 VII... 99,2 88,0 100,0 98,5 101,9 98,1 VIII... 98,9 89,3 99,5 98,5 101,4 98,1 IX... 98,6 87,7 99,2 98,4 101,7 98,2 X... 98,6 89,4 99,2 98,4 101,6 98,2 XI... 98,5 90,0 99,0 98,4 101,7 98,3 XII... 99,0 90,3 99,7 98,4 101,5 98, I... 99,0 92,1 99,3 100,6 100,9 98,3 II... 98,6 90,8 98,8 100,8 100,7 98,4 III... 98,7 90,2 98,9 100,9 100,9 98,5 IV... 99,3 93,2 99,4 101,1 101,1 98,5 I IV... 98,9 91,6 99,1 100,9 100,9 98,4

20 20 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju p.proc. 0,15 WPŁYW ZMIAN CEN GRUP TOWARÓW I USŁUG NA WSKAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH OGÓŁEM W KWIETNIU 2014 R. (miesiąc poprzedni=100) 0,14 0,10 0,05 0,00 0,02-0,01 0,00-0,01 0,02 0,00 0,01 0,01-0,05-0,10-0,08-0,15-0,12 żywność i napoje bezalkoholowe napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe odzież i obuwie mieszkanie zdrowie transport łączność rekreacja i kultura edukacja restauracje i hotele inne towary i usługi W kwietniu br. ceny towarów i usług konsumpcyjnych kształtowały się na poziomie zbliżonym do obserwowanego przed miesiącem. Największy wpływ na poziom tego wskaźnika miały wzrosty cen odzieży i obuwia, które podwyższyły wskaźnik cen ogółem o 0,14 p.proc. Spadek cen żywności i napojów bezalkoholowych oraz towarów i usług związanych z łącznością wpłynął na obniżenie tego wskaźnika odpowiednio o 0,12 p.proc. oraz 0,08 p.proc. Ceny żywności i napojów bezalkoholowych w kwietniu br. były niższe niż w marcu br. o 0,5%. Mniej niż przed miesiącem konsumenci płacili m.in. za cukier (o 7,8%), mąkę pszenną (o 2,4%), warzywa (o 1,7%), oleje i tłuszcze (o 1,2%) oraz ryż (o 0,7%). Niższe były ceny artykułów w grupie mleko, sery i jaja (przeciętnie o 0,3%, w tym jaj o 0,9%, mleka o 0,8%, serów i twarogów o 0,2%, przy wzroście cen jogurtów o 0,2%). Potaniało mięso (przeciętnie o 0,2%, w tym mięso drobiowe o 1,6%, wędliny o 0,2%, mięso wołowe o 0,1%, przy wzroście cen mięsa wieprzowego o 1,0%). Na poziomie zbliżonym do obserwowanego przed miesiącem kształtowały się ceny pieczywa oraz ryb i owoców morza. Wyższe niż w marcu br. były ceny m.in. owoców (o 0,7%), makaronów i produktów makaronowych, a także herbaty (po 0,4%). Ceny wyrobów tytoniowych były wyższe niż przed miesiącem o 0,5%, a napojów alkoholowych o 0,2%. Więcej niż przed miesiącem płacono za obuwie o 4,3% oraz odzież o 2,2%. W kwietniu br. ceny towarów i usług związanych z mieszkaniem kształtowały się na poziomie obserwowanym przed miesiącem. Wyższe były opłaty za zaopatrywanie w wodę oraz usługi kanalizacyjne po 0,2%. Mniej niż w marcu br. należało natomiast zapłacić za wywóz śmieci (o 0,6%) oraz nośniki energii (o 0,1%). Na niezmienionym poziomie pozostały ceny w zakresie wyposażenia mieszkania i prowadzenia gospodarstwa domowego.

21 Ceny 21 Opłaty związane ze zdrowiem nie uległy istotnej zmianie w porównaniu z marcem br. Więcej konsumenci płacili za usługi sanatoryjne (o 1,5%), a także lekarskie, stomatologiczne oraz szpitalne (po 0,1%). Na zbliżonym poziomie do notowanego przed miesiącem ukształtowały się ceny wyrobów farmaceutycznych. Ceny w zakresie transportu spadły o 0,1%. Potaniały paliwa do prywatnych środków transportu (o 1,0%), w tym olej napędowy o 1,1% oraz benzyna o 0,7%. Niższe były również ceny samochodów osobowych (o 0,3%), natomiast wyższe usług transportowych (o 4,0%). Ceny związane z rekreacją i kulturą w kwietniu br. były wyższe niż w marcu br. (o 0,3%). Więcej należało zapłacić za gazety i czasopisma (o 1,8%). Droższe były również usługi w zakresie turystyki zorganizowanej (o 1,5%). Ceny biletów do kin, teatrów i na koncerty były podobne jak przed miesiącem. Niższe niż w marcu br. były ceny sprzętu audiowizualnego, fotograficznego i informatycznego (o 1,0%) oraz książek (o 0,2%). Wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w skali roku w kwietniu br. wyniósł 0,3% (wobec 0,7% przed miesiącem). Największy wpływ na poziom tego wskaźnika miały wzrosty cen związanych z mieszkaniem oraz cen napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych, które podwyższyły wskaźnik odpowiednio o 0,45 p.proc., i 0,26 p.proc. Spadek cen odzieży i obuwia, a także obniżki opłat związanych z transportem obniżyły ten wskaźnik odpowiednio o 0,23 p.proc. i 0,19 p.proc. p.proc. 0,48 0,40 WPŁYW ZMIAN CEN GRUP TOWARÓW I USŁUG NA WSKAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH OGÓŁEM W KWIETNIU 2014 R. (analogiczny okres roku poprzedniego=100) 0,45 0,32 0,24 0,26 0,16 0,08 0,00 0,08 0,01 0,02 0,07-0,01-0,08-0,16-0,09-0,08-0,24 żywność i napoje bezalkoholowe napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe odzież i obuwie -0,23-0,19 mieszkanie zdrowie transport łączność rekreacja i kultura edukacja restauracje i hotele inne towary i usługi

22 22 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Dynamika cen towarów i usług konsumpcyjnych kształtowała się następująco: Okresy Ogółem żywność i napoje bezalkoholowe napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe odzież i obuwie mieszkanie zdrowie transport łączność rekreacja i kultura edukacja restauracje i hotele 2013 Grudzień roku poprzedniego=100 IV ,6 101,6 102,6 97,9 100,1 100,6 100,3 92,8 104,3 100,4 100, IV ,2 100,5 103,3 98,2 100,2 99,0 99,3 99,1 101,2 100,1 100, Miesiąc poprzedni=100 IV ,4 100,4 100,1 103,3 100,1 100,1 99,4 100,0 102,0 100,0 100,2 V... 99,9 100,7 100,2 100,1 100,1 100,2 97,7 97,4 99,2 100,0 100,3 VI ,0 99,7 100,2 99,2 100,0 100,0 100,4 100,0 100,2 99,8 100,2 VII ,3 99,7 100,1 97,3 101,2 100,4 101,1 100,0 100,6 100,1 100,2 VIII... 99,7 98,8 100,2 97,3 100,1 100,1 100,5 100,0 99,9 100,1 100,1 IX ,1 100,0 100,2 100,7 100,1 99,6 100,8 100,0 100,2 93,1 100,1 X ,2 99,9 100,1 103,5 100,2 99,8 99,0 102,8 99,8 100,4 100,1 XI... 99,8 100,2 100,1 99,8 100,1 101,3 98,8 95,1 99,8 100,1 100,1 XII ,1 100,7 100,0 99,4 100,0 99,9 100,4 100,0 99,3 100,0 100, I ,1 101,5 100,8 96,3 100,2 98,4 98,9 99,7 100,1 100,0 100,1 II ,1 99,8 101,4 98,3 100,1 100,2 100,4 100,3 100,3 100,0 100,1 III ,1 99,7 100,7 100,8 99,9 100,4 100,1 100,6 100,5 100,0 100,2 IV ,0 99,5 100,3 102,8 100,0 100,0 99,9 98,5 100,3 100,0 100, Analogiczny okres roku poprzedniego=100 IV ,8 101,7 103,6 94,9 101,1 101,9 97,8 92,7 103,5 102,6 102,4 V ,5 101,6 103,5 95,2 101,1 101,9 95,8 90,3 103,8 102,6 102,4 VI ,2 100,7 103,7 95,3 100,9 101,7 96,5 90,3 103,4 102,5 102,2 VII ,1 102,5 103,6 95,0 102,0 101,6 98,8 90,3 102,9 102,6 102,1 VIII ,1 102,5 103,6 95,2 102,0 101,4 98,6 90,3 102,9 102,5 102,0 IX ,0 102,6 103,7 95,3 101,8 101,2 98,6 90,3 103,9 94,1 101,9 X ,8 101,9 103,6 95,2 101,8 101,2 97,7 92,8 104,1 94,0 101,8 XI ,6 101,7 103,6 95,1 101,8 102,0 97,7 88,3 103,8 94,0 101,8 XII ,7 101,5 103,7 95,1 101,8 101,9 99,1 88,4 103,3 94,0 101, I ,5 101,6 103,4 95,0 101,9 100,4 98,5 92,2 103,0 93,8 101,5 II ,7 101,6 103,6 95,3 101,9 100,3 98,2 96,8 102,8 93,8 101,5 III ,7 101,2 103,7 95,7 101,8 100,3 97,3 99,7 101,9 93,7 101,6 IV ,3 100,3 103,9 95,6 101,7 100,2 97,9 98,3 100,3 93,7 101,6 I IV ,5 101,2 103,7 95,4 101,8 100,3 98,0 96,7 102,0 93,8 101,6

23 Ceny ,0 WSKAŹNIKI CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH W KWIETNIU 2014 r. (analogiczny okres roku poprzedniego=100) 103,0 102,0 101,0 100,0 99,0 98,0 97,0 96,0 95,0 94,0 93,0 OGÓŁEM żywność napoje i napoje alkoholowe bezalkoholowe i wyroby tytoniowe odzież i obuwie mieszkanie zdrowie transport łączność rekreacja i kultura edukacja restauracje i hotele inne towary i usługi Wzrost cen żywności i napojów bezalkoholowych w skali roku w kwietniu br. wyniósł 0,3% (wobec 1,2% przed miesiącem), przy czym żywność podrożała o 0,5%, a ceny napojów bezalkoholowych spadły o 1,0%. Więcej niż w kwietniu ub. roku płacono m.in. za artykuły z grupy mleko, sery i jaja (przeciętnie o 3,6%, w tym podrożało mleko o 7,7%, śmietana o 6,6%, sery i twarogi o 6,2%, jogurty o 3,5%, przy znacznym spadku cen jaj o 9,6%). Wzrosły również ceny owoców (o 3,4%) i warzyw (o 2,3%). Znacznie mniej niż przed rokiem konsumenci płacili natomiast za cukier (o 28,9%). Spadły również ceny m.in. mąki pszennej (o 3,5%), ryżu (o 3,0%) oraz mięsa (przeciętnie o 0,6%, w tym mięsa drobiowego o 3,6%, mięsa wieprzowego o 1,5%, mięsa wołowego o 1,0%, przy wzroście cen wędlin o 1,0%). Napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe były droższe niż przed rokiem o 3,9%, w tym znacznie podrożały wyroby tytoniowe (o 7,1%). Utrzymał się spadek cen odzieży i obuwia (odpowiednio o 5,1% i 3,5%). Ceny w zakresie mieszkania wzrosły w skali roku o 1,7%. Znacznie podniesiono opłaty za wywóz śmieci (o 43,8%). Usługi kanalizacyjne podrożały o 4,1%, a zaopatrywanie w wodę o 3,0%. Niższe niż w kwietniu ub. roku były ceny towarów i usług związanych z wyposażeniem mieszkania i prowadzeniem gospodarstwa domowego o 0,3%. Spadły ceny nośników energii o 0,2%, w tym energii elektrycznej o 4,4%. Więcej natomiast konsumenci płacili za gaz (o 4,0%), energię cieplną (o 2,9%) oraz opał (o 0,1%). Artykuły i usługi związane ze zdrowiem podrożały w skali roku o 0,2%. Podniesiono ceny usług lekarskich (o 3,3%), stomatologicznych (o 2,2%), sanatoryjnych (o 1,7%) oraz szpitalnych (o 1,6%). Spadły natomiast ceny wyrobów farmaceutycznych (o 0,9%). Ceny towarów i usług w zakresie transportu były w kwietniu br. o 2,1% niższe niż przed rokiem, głównie w wyniku spadku cen paliw do prywatnych środków transportu

24 24 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju o 3,8% (w tym benzyny o 4,5% oraz oleju napędowego o 4,2%). Tańsze były również samochody osobowe (o 1,5%). Wzrosły natomiast ceny usług transportowych (o 2,0%). Ceny towarów i usług w zakresie łączności spadły w skali roku przeciętnie o 1,7%, w tym usług telekomunikacyjnych o 1,6%. Ceny w zakresie rekreacji i kultury w kwietniu br. były o 0,3% wyższe niż przed rokiem. Wzrosły ceny gazet i czasopism (o 10,2%), biletów do kin, teatrów i na koncerty (o 3,1%), książek (o 1,1%) oraz usług w zakresie turystyki zorganizowanej (o 0,8%). Mniej niż w kwietniu ub. roku płacono za sprzęt audiowizualny, fotograficzny i informatyczny (o 6,3%). Niższe niż przed rokiem były ceny związane z edukacją (o 6,3%), natomiast wyższe w zakresie restauracji i hoteli (o 1,6%). Spośród innych towarów i usług potaniały m.in. ubezpieczenia (o 0,2%). Droższe były natomiast usługi fryzjerskie, kosmetyczne i pielęgnacyjne (o 1,6%). Wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych obliczony metodą średniej ruchomej w okresie maj 2013 r. kwiecień 2014 r. w stosunku do poprzednich dwunastu miesięcy wyniósł 0,8%. Ceny konsumpcyjne według zharmonizowanego wskaźnika cen konsumpcyjnych (HICP) 6 wzrosły w tym okresie o 0,6%. 6 Zharmonizowany wskaźnik cen konsumpcyjnych (HICP) obliczany jest według ujednoliconej metodologii Unii Europejskiej. Podstawę do opracowania HICP dla Polski stanowi obserwacja cen reprezentantów towarów i usług konsumpcyjnych oraz system wag oparty na strukturze spożycia indywidualnego w sektorze gospodarstw domowych (w 2014 r. struktura spożycia z 2012 r. w cenach grudnia 2013 r.). Grupowanie towarów i usług konsumpcyjnych oparto na Klasyfikacji Spożycia Indywidualnego według Celu opracowanej na potrzeby HICP (COICOP/HICP). Począwszy od ostatecznych danych za styczeń 2014 r., w obliczeniach wskaźników cen towarów i usług konsumpcyjnych zastosowano klasyfikację COICOP o większej szczegółowości.

25 Rolnictwo 25 Rolnictwo W kwietniu br. średnia temperatura powietrza dla Polski wyniosła ok. 10,0 C i była o ok. 2,5 C wyższa od średniej wieloletniej, a średnia suma opadów ukształtowała się na poziomie ok. 40 mm i stanowiła ok. 100% średniej normy z lat Na rynku rolnym w kwietniu br. w skali miesiąca odnotowano wzrost cen skupu większości zbóż, bydła rzeźnego i trzody chlewnej. W porównaniu z kwietniem ub. roku ceny podstawowych produktów rolnych, z wyjątkiem cen mleka i ziemniaków, były niższe. Przebieg pogody w kwietniu br. był na ogół korzystny dla rolnictwa. Ciepła i słoneczna pogoda sprzyjała szybkiemu wzrostowi i rozwojowi roślin oraz powszechnie prowadzonym pracom polowym. W drugiej i trzeciej dekadzie miesiąca na obszarze całego kraju żyto i pszenżyto ozime, a także pszenica ozima i trawy łąkowe weszły w fazę strzelania w źdźbło. W pierwszej połowie kwietnia kontynuowano, rozpoczęte w marcu, siewy zbóż jarych. Do końca drugiej dekady miesiąca zakończono siewy i obserwowano stopniowe wschody zbóż. W drugiej dekadzie kwietnia na plantacjach rzepaku ozimego rozpoczęło się wykształcanie pąków kwiatowych, a pod koniec miesiąca obserwowano jego kwitnienie. W drugiej i trzeciej dekadzie miesiąca powszechnie sadzono ziemniaki, wykonywano siew buraków cukrowych i rozpoczęto siew kukurydzy uprawianej na zielonkę i ziarno; obserwowano kwitnienie drzew owocowych. Skup zbóż a kształtował się następująco: Wyszczególnienie w tys. t VII 2013 IV 2014 IV 2014 VII 2012 IV 2013=100 udział skupu w zbiorach 2013 r. w % w tys. t IV 2013=100 III 2014=100 Ziarno zbóż b ,8 109,7 32,0 668,1 247,2 118,8 w tym: pszenica ,5 114,8 53,4 540,6 285,8 121,6 żyto ,9 123,4 36,4 57,1 198,0 99,7 a W okresie styczeń-kwiecień bez skupu realizowanego przez osoby fizyczne. b Podstawowych z mieszankami zbożowymi bez ziarna siewnego. Skup zbóż podstawowych (z mieszankami zbożowymi bez ziarna siewnego) w okresie lipiec 2013 r. kwiecień 2014 r. był o 9,7% wyższy niż w analogicznym okresie ub. roku. Dostawy pszenicy i żyta były większe odpowiednio o 14,8% i o 23,4%. W bieżącym sezonie udział skupu zbóż w zbiorach 2013 r. był większy o ponad 3% niż w analogicznym okresie przed rokiem. W kwietniu br. odnotowano znaczący wzrost skupu zbóż ogółem zarówno w skali roku (o 147,2%), jak i miesiąca (o 18,8%). Dostawy pszenicy były wyższe niż przed miesiącem i znacznie wyższe niż przed rokiem (odpowiednio o 21,6% i o 185,8%). Żyta skupiono nieco mniej niż w marcu br. (o 0,3%), ale znacznie więcej niż przed rokiem (o 98,0%).

26 26 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Skup podstawowych produktów zwierzęcych a kształtował się następująco: Wyszczególnienie I IV 2014 IV 2014 w tys. t I IV 2013=100 w tys. t IV 2013=100 III 2014 Żywiec rzeźny b ,2 110,0 231,9 118,2 107,6 w tym: wołowy (z cielęcym)... 53,1 102,9 14,7 109,2 108,2 wieprzowy ,1 108,7 89,3 124,6 106,2 drobiowy ,8 111,7 127,4 115,1 108,4 Mleko c ,8 107,3 850,0 107,2 99,7 a Bez skupu realizowanego przez osoby fizyczne. b Obejmuje bydło, cielęta, trzodę chlewną, owce, konie i drób; w przeliczeniu na mięso łącznie z tłuszczami w wadze poubojowej ciepłej. c W milionach litrów. Od początku br. producenci dostarczyli do skupu 838,2 tys. ton żywca rzeźnego (w wbc), tj. o 10,0% więcej niż przed rokiem. Wpłynęły na to większe dostawy wszystkich podstawowych gatunków żywca. Skup żywca drobiowego zwiększył się o 11,7%, wieprzowego o 8,7%, a wołowego o 2,9%. W kwietniu br. utrzymał się w skali roku wzrost skupu żywca rzeźnego ogółem (o 18,2%); w tym skup żywca wieprzowego wzrósł o 24,6%, drobiowego o 15,1%, a wołowego o 9,2%. W porównaniu z poprzednim miesiącem skup żywca rzeźnego ogółem w kwietniu br. był o 7,6% wyższy. Ceny podstawowych produktów rolnych kształtowały się następująco: Wyszczególnienie zł Ceny w skupie Ceny na targowiskach IV 2014 I IV 2014 IV 2014 I IV 2014 IV 2013= =100 III 2014= =100 zł I IV 2013= =100 zł IV 2013= =100 III 2014= =100 zł I IV 2013= =100 Pszenica za 1 dt a... 79,14 81,4 104,8 76,45 76,3 90,15 85,8 100,0 90,41 87,1 Żyto za 1 dt a... 60,55 81,8 105,8 57,95 76,0 68,35 86,2 100,4 68,16 86,4 Ziemniaki b za 1 dt... 70,91 105,0 94,3 68,87 109,4 121,83 139,1 98,3 123,71 153,0 Żywiec rzeźny za 1 kg wagi żywej... w tym: bydło c (bez cieląt)... 6,11 95,8 101,9 6,10 94,1 6,51 99,4 101,1 6,59 98,7 trzoda chlewna... 5,02 94,8 106,1 4,87 92,8 4,93 94,6 109,8 4,89 92,6 drób... 3,98 96,3 97,6 4,00 97,8. x x.. Prosię na chów za 1 szt.... x x. x 169,39 98,7 106,2 166,33 98,7 Mleko za 1 hl ,47 115,1 96,8 150,19 120,4. x x. x a W skupie bez ziarna siewnego. b Na targowiskach jadalne. c Na targowiskach średnia ważona cena bydła rzeźnego obliczona przy przyjęciu struktury ilości skupu młodego bydła i krów rzeźnych. Przeciętne ceny skupu pszenicy (79,14 zł/dt) w kwietniu br. były wyższe niż przed miesiącem (o 4,8%), ale znacznie niższe niż przed rokiem (o 18,6%). Za żyto trzeba było zapłacić 60,55 zł/dt, tj. o 5,8% więcej niż w marcu br. i o 18,2% mniej niż w kwietniu ub. roku. W obrocie targowiskowym ceny tych zbóż utrzymały się na poziomie notowanym przed miesiącem. W skali roku ceny pszenicy i żyta były znacznie niższe (odpowiednio o 14,2% i o 13,8%).

27 Rolnictwo 27 W kwietniu br. przeciętne ceny ziemniaków w skupie (70,91 zł/dt) i na targowiskach (121,83 zł/dt) były niższe niż w marcu br. (odpowiednio o 5,7% i o 1,7%). W skali roku ceny ziemniaków były nadal wyższe; w skupie o 5,0%, a na targowiskach o 39,1%. 180,00 zł za 1 dt PRZECIĘTNE CENY SKUPU ZBÓŻ I TARGOWISKOWE CENY ZIEMNIAKÓW 160,00 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 pszenica żyto ziemniaki 0,00 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV RELACJA PRZECIĘTNYCH CEN SKUPU ŻYWCA WIEPRZOWEGO DO PRZECIĘTNYCH CEN ŻYTA NA TARGOWISKACH I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV Przeciętna cena skupu żywca wieprzowego w kwietniu br. wyniosła 5,02 zł/kg i była wyższa niż w marcu br. (o 6,1%), ale niższa niż przed rokiem (o 5,2%). W obrocie targowiskowym za 1 kg żywca wieprzowego płacono 4,93 zł, tj. więcej niż przed miesiącem (o 9,8%) i mniej niż przed rokiem (o 5,4%). Relacje cen trzody do cen zbóż, pomimo poprawy, nadal kształtowały się poniżej granicy opłacalności. Cena 1 kg żywca wieprzowego w skupie równoważyła wartość 7,3 kg żyta na targowiskach, wobec 7,0 kg w marcu br. i 6,7 kg w kwietniu ub. roku. Przeciętna cena prosiąt do dalszego chowu, przy

28 28 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju ograniczonej krajowej podaży, wyniosła ok. 169 zł/szt., tj. wzrosła w skali miesiąca (o 6,2%), ale obniżyła (o 1,3%) w skali roku. Pogłowie trzody chlewnej kształtowało się następująco: 2013 Wyszczególnienie VII XI III 2014 a analogiczny okres roku poprzedniego=100 w tys. szt. Ogółem... 96,4 98,8 102, ,0 prosięta do 20 kg... 91,2 98,0 91,5 2859,2 warchlaki od 20 do 50 kg... 99,7 97,5 102,8 2932,7 trzoda chlewna o wadze 50 kg i więcej: na ubój... 99,4 101,5 111,2 4360,5 na chów... 92,0 94,3 100,2 1033,5 w tym lochy... 92,2 94,4 100,3 1010,1 w tym prośne... 94,1 94,2 100,5 669,5 a Dane wstępne. tys. szt POGŁOWIE TRZODY CHLEWNEJ trzoda chlewna lochy III VII XI III VII XI III VII XI III VII XI III VII XI III VII XI III VII XI III VII XI III VII XI III VII XI III VII XI III VII XI III VII XI III VII XI III Z przeprowadzonego w końcu marca br. reprezentacyjnego badania trzody chlewnej wynika, że po raz pierwszy od ponad trzech lat odnotowano wzrost liczebności pogłowia w skali roku. W końcu marca br. stado trzody chlewnej liczyło 11186,0 tys. sztuk, tj. było większe o 2,3% (o 254,7 tys. szt.) niż przed rokiem i o 1,7% (o 191,6 tys. szt.) w porównaniu z wynikami poprzedniego badania przeprowadzonego w listopadzie 2013 r. W skali roku zwiększyła się liczebność większości grup wiekowo-użytkowych, a największy wzrost (o 11,2%) odnotowano w przypadku trzody chlewnej na ubój o wadze 50 kg i więcej. Stan pogłowia grup decydujących o wielkości produkcji, a więc warchlaków i tuczników zwiększył się w skali roku odpowiednio o 2,8% i o 0,2%. Pogłowia loch na chów i loch prośnych, których wielkość określa aktualne możliwości reprodukcyjne stada, ukształtowały się na nieco wyższym poziomie niż w analogicznym okresie ub. roku

29 Rolnictwo 29 (odpowiednio o 0,3% i o 0,5%). Spadek liczebności notowano jedynie wśród prosiąt (o 8,5%). zł za 1 kg PRZECIĘTNE CENY SKUPU ŻYWCA I MLEKA zł za 1l 7,00 2,1 6,50 6,00 1,8 5,50 5,00 1,5 4,50 4,00 1,2 3,50 3,00 0,9 2,50 2,00 0,6 bydło trzoda chlewna drób mleko 1,50 1,00 0,3 0,50 0,00 0 I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV Ceny skupu żywca drobiowego (3,98 zł/kg), przy utrzymującej się wysokiej krajowej podaży, w kwietniu br. obniżyły się w porównaniu z marcem br. (o 2,4%) i były o 3,7% niższe niż przed rokiem. Na rynku wołowiny notowano wzrost cen żywca w skali miesiąca i spadek w skali roku. W kwietniu br. średnia cena skupu żywca wołowego (6,11 zł/kg) była o 1,9% wyższa niż przed miesiącem, a młodego bydła rzeźnego (6,29 zł/kg) wyższa o 1,5%. W obrocie targowiskowym ceny 1 kg żywca wołowego (6,51 zł) i młodego bydła rzeźnego (6,78 zł) również wykazywały niewielki wzrost (stosownie o 1,1% i o 0,4%). W porównaniu z analogicznym okresem ub. roku na obu rynkach ceny nadal były niższe. Od początku br. skupiono łącznie 3268,8 mln l mleka, tj. o 7,3% więcej niż w analogicznym okresie ub. roku. W kwietniu br. za 100 l mleka płacono ok. 145 zł, tj. o 3,2% mniej niż przed miesiącem, ale nadal więcej niż przed rokiem o 15,1%.

30 30 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Przemysł W kwietniu br. produkcja sprzedana przemysłu 7 zwiększyła się o 5,4% w skali roku (wobec wzrostu o 5,5% w poprzednim miesiącu i o 2,8% przed rokiem). Po wyeliminowaniu czynników o charakterze sezonowym produkcja była wyższa niż w kwietniu ub. roku o 5,3%, a w odniesieniu do marca br. zwiększyła się o 0,9% PRODUKCJA SPRZEDANA PRZEMYSŁU (ceny stałe) przeciętna miesięczna 2010=100 dane niewyrownane sezonowo trend I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV Produkcja sprzedana wzrosła w skali roku w przetwórstwie przemysłowym o 7,3% oraz w dostawie wody; gospodarowaniu ściekami i odpadami; rekultywacji o 1,1%. Spadek produkcji notowano natomiast w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę o 5,6% oraz w górnictwie i wydobywaniu o 5,5%. W okresie styczeń kwiecień br. produkcja sprzedana przemysłu była o 4,7% wyższa niż przed rokiem (kiedy notowano spadek o 0,9%). Wzrost obserwowano w większości głównych grupowań przemysłowych. W zakresie dóbr zaopatrzeniowych produkcja wzrosła o 9,8%, inwestycyjnych o 8,7%, konsumpcyjnych trwałych o 3,7%, a dóbr konsumpcyjnych nietrwałych o 2,9%. Obniżyła się natomiast produkcja dóbr związanych z energią o 3,8%. 7 W cenach stałych; w przedsiębiorstwach o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

31 Przemysł 31 Dynamika (w cenach stałych) i struktura (w cenach bieżących) produkcji sprzedanej przemysłu kształtowały się następująco: Wyszczególnienie IV I IV IV I IV analogiczny okres roku poprzedniego=100 struktura w % Przemysł ,8 99,1 105,4 104,7 100,0 100,0 górnictwo i wydobywanie ,9 103,4 94,5 94,1 3,9 4,7 przetwórstwo przemysłowe ,0 98,9 107,3 106,9 84,7 82,9 wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę.. 99,2 98,3 94,4 92,7 9,2 10,2 dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja ,1 102,7 101,1 102,1 2,2 2,2 Z przemysłu ogółem działy: wydobywanie węgla kamiennego i węgla brunatnego ,6 105,9 79,5 88,4 1,9 2,3 produkcja artykułów spożywczych ,7 102,8 108,6 102,3 16,5 16,7 produkcja napojów... 96,2 99,6 103,7 101,3 1,6 1,6 produkcja odzieży ,6 99,2 96,1 101,7 0,6 0,6 produkcja wyrobów z drewna, korka, słomy i wikliny ,5 103,5 107,9 111,0 2,7 2,5 produkcja papieru i wyrobów z papieru ,7 104,2 107,1 106,9 2,9 2,8 produkcja koksu i produktów rafinacji ropy naftowej... 79,1 94,2 121,8 105,7 6,8 7,1 produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych ,7 96,3 100,5 101,0 4,9 5,1 produkcja wyrobów farmaceutycznych ,3 103,6 93,2 102,5 1,1 1,0 produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych ,9 101,2 107,9 111,9 6,0 5,7 produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych... 90,7 88,5 115,3 121,8 3,4 3,0 produkcja metali ,3 91,6 108,2 107,0 3,8 3,8 produkcja wyrobów z metali ,7 97,3 109,8 110,1 6,0 5,7 produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych... 99,5 93,4 95,3 97,9 2,6 2,8 produkcja urządzeń elektrycznych ,0 104,8 104,0 109,6 3,9 3,7 produkcja maszyn i urządzeń... 90,8 89,3 106,6 110,3 3,1 2,9 produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep ,0 98,4 99,0 106,2 10,0 9,8 produkcja pozostałego sprzętu transportowego ,1 102,3 110,8 104,5 1,3 1,3 produkcja mebli ,7 102,9 114,9 116,1 2,8 2,5 Wydajność pracy w przemyśle, mierzona produkcją sprzedaną na jednego zatrudnionego, w okresie styczeń-kwiecień br. była o 4,1% wyższa niż przed rokiem, przy większym o 0,6% przeciętnym zatrudnieniu i wzroście przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto o 4,2%.

32 32 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju 115 PRODUKCJA SPRZEDANA (ceny stałe) I WSKAŹNIK CEN W PRZETWÓRSTWIE PRZEMYSŁOWYM analogiczny okres roku poprzedniego= wskaźnik cen producentów produkcja sprzedana niewyrównana sezonowo produkcja sprzedana wyrównana sezonowo 88 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV W kwietniu br. wzrost produkcji sprzedanej w skali roku notowano w 27 (spośród 34) działach przemysłu, w tym w przedsiębiorstwach produkujących m.in.: koks i produkty rafinacji ropy naftowej o 21,8% (w wytwarzaniu i przetwarzaniu produktów rafinacji ropy naftowej o 25,5%), wyroby z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych o 15,3% (w tym wyroby z betonu, cementu i gipsu o 27,6%), meble o 14,9%, pozostały sprzęt transportowy o 10,8% (m.in. statki powietrzne, statki kosmiczne i podobne maszyny o 18,5%), wyroby z metali o 9,8% (w tym wytwornice pary, z wyłączeniem kotłów do centralnego ogrzewania gorącą wodą o 55,3%), metale o 8,2% (m.in. rury, przewody, kształtowniki zamknięte i łączniki ze stali o 45,6%), wyroby z gumy i tworzyw sztucznych o 7,9% (w tym wyroby z tworzyw sztucznych o 12,6%), wyroby z drewna, korka oraz słomy i wikliny o 7,9% (m.in. wyroby z drewna, korka, słomy i materiałów używanych do wyplatania o 12,1%). Spadek produkcji w skali roku notowano m.in. w wydobywaniu węgla kamiennego i brunatnego (o 20,5%, po wysokim wzroście przed rokiem), produkcji wyrobów farmaceutycznych (o 6,8%), komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (o 4,7%) oraz odzieży (o 3,9%). Produkcja artykułów spożywczych (stanowiąca blisko 17% produkcji sprzedanej przemysłu) w kwietniu br. była o 8,6% wyższa niż przed rokiem (kiedy notowano wzrost o 3,7%). Zwiększyła się sprzedaż we wszystkich grupach, z wyjątkiem przetwarzania i konserwowania owoców i warzyw, gdzie obserwowano spadek o 0,4%. Najbardziej

33 Przemysł 33 wzrosła sprzedaż w przetwarzaniu i konserwowaniu ryb, skorupiaków i mięczaków o 27,6% oraz w produkcji olejów i tłuszczów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego o 16,4%. Zwiększenie obserwowano również w produkcji pozostałych artykułów spożywczych o 11,8%, w przetwarzaniu i konserwowaniu mięsa oraz produkcji wyrobów z mięsa o 10,4%, produkcji wyrobów piekarskich i mącznych o 9,0%, gotowych pasz i karmy dla zwierząt o 8,2%, wytwarzaniu produktów przemiału zbóż, skrobi i wyrobów skrobiowych o 7,3%, a także w produkcji wyrobów mleczarskich o 6,4%. Z obserwowanych w kwietniu br. 237 wyrobów i grup wyrobów przemysłowych produkcja 138 była wyższa niż przed rokiem, w tym m.in. produktów uboju bydła i cieląt oraz trzody chlewnej, mięsa drobiowego, wędlin, margaryny oraz produktów do smarowania, masła, serów niedojrzewających i twarogu, cukru, win owocowych, piwa, papierosów, obuwia, tarcicy iglastej, płyt pilśniowych, benzyny silnikowej, olejów napędowych, olejów opałowych, nawozów mineralnych lub chemicznych azotowych i fosforowych, mydła, opon, cementu, wyrobów walcowanych na gorąco (bez półwyrobów), rur stalowych, akumulatorów kwasowo-ołowiowych do pojazdów samochodowych, zmywarek do naczyń, pralek automatycznych, odkurzaczy, kuchni elektrycznych, samochodów osobowych, pojazdów do transportu publicznego, wagonów kolejowych towarowych oraz rowerów. Niższa niż przed rokiem była natomiast produkcja 96 wyrobów i grup wyrobów, w tym m.in. węgla kamiennego i brunatnego, gazu ziemnego, mleka, serów podpuszczkowych dojrzewających, wódki czystej, tarcicy liściastej, koksu, włókien chemicznych, stali surowej, miedzi rafinowanej, komputerów, odbiorników telewizyjnych, kuchni gazowych z piekarnikiem, ciągników rolniczych, samochodów ciężarowych i ciągników drogowych do ciągnięcia naczep oraz energii elektrycznej. W I kwartale br. przedsiębiorstwa przemysłowe uzyskały lepsze niż przed rokiem wyniki finansowe. Wynik finansowy przedsiębiorstw przemysłowych 8 ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów był o 0,9% wyższy niż w I kwartale ub. roku i wyniósł 19383,7 mln zł. Wynik finansowy brutto zwiększył się o 7,3% do 19289,3 mln zł, a netto wzrósł o 9,3% do 16399,5 mln zł. Po głębokim spadku przed rokiem, wyraźnie poprawił się wynik finansowy netto w przetwórstwie przemysłowym wzrost o 36,5%; poprawę notowano w większości działów, najbardziej znaczącą w produkcji pojazdów samochodowych, przyczep i naczep, wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych, wyrobów z metali, urządzeń elektrycznych oraz chemikaliów i wyrobów chemicznych. Niższy niż przed rokiem wynik finansowy netto obserwowano natomiast w produkcji artykułów spożywczych, wyrobów farmaceutycznych oraz komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych. W pozostałych sekcjach wynik finansowy netto był gorszy niż przed rokiem, a najbardziej obniżył się w górnictwie i wydobywaniu o 71,7%. Zwiększył się udział 8 Dane dotyczą podmiotów gospodarczych prowadzących księgi rachunkowe, w których liczba pracujących wynosi 50 i więcej osób.

34 34 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju przedsiębiorstw wykazujących zysk netto w ogólnej liczbie przedsiębiorstw przemysłowych (o 5,4 p.proc. do 74,7%), jednak udział ich przychodów w przychodach ogółem obniżył się (z 81,0% do 77,5%). Wyższe niż przed rokiem w przemyśle ogółem były wskaźniki płynności finansowej I stopnia (34,1% wobec 31,8% przed rokiem) oraz II stopnia (105,2% wobec 102,3%). Wskaźnik poziomu kosztów poprawił się z 94,1% przed rokiem do 93,7%. Na niezmienionym poziomie kształtował się wskaźnik rentowności ze sprzedaży 6,5%, poprawiły się natomiast wskaźniki rentowności obrotu brutto (z 5,9% do 6,3%) i netto (z 4,9% do 5,4%). Nakłady inwestycyjne 9 w przemyśle w I kwartale br. były wyższe niż przed rokiem o 9,6% (wobec wzrostu o 0,1% w analogicznym okresie ub. roku). Wzrost nakładów odnotowano w większości sekcji, w tym w przetwórstwie przemysłowym o 13,1%. % WSKAŹNIKI OGÓLNEGO KLIMATU KONIUNKTURY W PRZETWÓRSTWIE PRZEMYSŁOWYM niewyrównany sezonowo wyrównany sezonowo I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V W maju br. ogólny klimat koniunktury w przetwórstwie przemysłowym oceniany jest mniej optymistycznie niż w kwietniu br., na co wpływa osłabienie opinii bieżących i prognostycznych w większości badanych obszarów. Pozytywne, choć gorsze niż przed miesiącem pozostają oceny obecnego i przyszłego portfela zamówień oraz produkcji. Pogorszyły się nieco negatywne wskazania dotyczące bieżącej sytuacji finansowej, a prognozy w tym zakresie są optymistyczne, zbliżone do przewidywań z kwietnia br. Przedsiębiorcy przewidują, że ceny wyrobów mogą nie ulegać zmianie. Możliwe jest zwiększenie zatrudnienia, jednak w mniejszym stopniu niż przewidywano przed miesiącem. Nieznacznie zwiększa się nadmierny stan wyrobów gotowych. 9 Dane dotyczące nakładów inwestycyjnych podano w cenach bieżących.

35 Budownictwo 35 Budownictwo Produkcja budowlano-montażowa 10 zrealizowana w kwietniu br. na terenie kraju była o 12,2% wyższa niż przed rokiem (wobec spadku o 23,1% w kwietniu ub. roku i wzrostu o 17,4% w marcu br.) PRODUKCJA BUDOWLANO-MONTAŻOWA (ceny stałe) przeciętna miesięczna 2010=100 dane niewyrównane sezonowo trend I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV Wzrost notowano we wszystkich działach budownictwa: w jednostkach specjalizujących się w robotach budowlanych specjalistycznych o 16,8%, podmiotach wykonujących roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej o 14,5% oraz w jednostkach zajmujących się głównie budową budynków o 7,5%. Obserwowano wzrost robót zarówno o charakterze inwestycyjnym (o 12,6%), jak i remontowym (o 11,6%). Po wyeliminowaniu wpływu czynników o charakterze sezonowym produkcja budowlano-montażowa ogółem była wyższa niż przed rokiem o 13,3% i mniejsza niż przed miesiącem o 5,4%. W okresie styczeń-kwiecień br. notowano wzrost produkcji budowlano-montażowej o 10,5% w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku (wobec spadku o 17,9% przed rokiem). 10 W cenach stałych; w jednostkach budowlanych o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

36 36 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Dynamika (w cenach stałych) i struktura (w cenach bieżących) produkcji budowlanomontażowej kształtowała się następująco: Wyszczególnienie IV I IV IV I IV analogiczny okres roku poprzedniego=100 struktura w % O g ó ł e m... 76,9 82,1 112,2 110,5 100,0 100,0 roboty budowlane o charakterze: inwestycyjnym... 74,5 81,8 112,6 109,0 65,7 66,6 remontowym... 81,9 82,6 111,6 113,5 34,3 33,4 Budowa budynków... 80,9 85,6 107,5 105,0 39,9 42,3 Budowa obiektów inżynierii lądowej i wodnej... 67,6 73,9 114,5 113,5 30,4 29,6 Roboty budowlane specjalistyczne... 84,5 86,6 116,8 116,0 29,7 28,1 W I kwartale 2014 r. sytuacja finansowa przedsiębiorstw 11 prowadzących działalność w zakresie budownictwa była mniej niekorzystna niż w analogicznym okresie ub. roku. Przedsiębiorstwa uzyskały lepsze, chociaż nadal ujemne wyniki finansowe brutto (minus 43,4 mln zł wobec minus 433,6 mln zł przed rokiem) oraz netto (minus 137,2 mln zł wobec odpowiednio minus 523,4 mln zł). Najsłabsze wyniki brutto i netto odnotowano w jednostkach zajmujących się budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej (odpowiednio minus 383,0 mln zł i minus 405,6 mln zł). W pozostałych działach budownictwa wyniki finansowe były dodanie. Poprawił się wskaźnik rentowności ze sprzedaży przedsiębiorstw budowlanych (z minus 3,2% do minus 0,7%) oraz wskaźniki rentowności obrotu brutto (z minus 2,8% do minus 0,3%) i netto (z minus 3,3% do minus 0,8%). Wskaźnik poziomu kosztów ogółem poprawił się w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku ze 102,8% do 100,3%. Wzrosły wskaźniki płynności I stopnia (z 38,1% do 42,9%) oraz II stopnia (ze 100,1% do 106,1%). Zwiększył się udział przedsiębiorstw wykazujących zysk netto w ogólnej liczbie badanych przedsiębiorstw w budownictwie (z 43,9% do 50,8%). Nakłady inwestycyjne 12 w budownictwie w I kwartale 2014 r. były o 5,2% niższe niż przed rokiem (wobec wzrostu o 3,4% w okresie styczeń-marzec ub. roku). W maju br. ogólny klimat koniunktury w budownictwie jest oceniany pesymistycznie, podobnie jak przed miesiącem. Poprawiły się negatywne oceny bieżącej sytuacji finansowej oraz produkcji budowlano-montażowej. Nadal optymistyczne są prognozy przedsiębiorców dotyczące zamówień na rynku krajowym i zagranicznym oraz wartości produkcji budowlano-montażowej. Zbliżone do prognoz sprzed miesiąca są przewidywania przedsiębiorców dotyczące sytuacji finansowej, redukcji zatrudnienia oraz skali spadku cen realizacji robót budowlano-montażowych. 11 Dane dotyczą podmiotów gospodarczych prowadzących księgi rachunkowe, w których liczba pracujących wynosi 50 i więcej osób. 12 Dane dotyczące nakładów inwestycyjnych podano w cenach bieżących.

37 Budownictwo 37 % WSKAŹNIKI OGÓLNEGO KLIMATU KONIUNKTURY W BUDOWNICTWIE niewyrównany sezonowo wyrównany sezonowo I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V Podobnie jak przed miesiącem i przed rokiem, w maju br. jako główne bariery w prowadzeniu działalności budowlanej przedsiębiorcy wskazują koszty zatrudnienia oraz konkurencję na rynku. W skali roku istotnie zmniejszyła się dotkliwość utrudnień związanych z niepewnością ogólnej sytuacji gospodarczej i niedostatecznym popytem.

38 38 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Budownictwo mieszkaniowe W kwietniu br. oddano do użytkowania więcej mieszkań niż przed rokiem. Zwiększyła się również liczba wydanych pozwoleń na budowę nowych mieszkań. Po wzroście w poprzednich miesiącach, obniżyła się liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto. W końcu kwietnia br. mniej niż przed rokiem było mieszkań w budowie tys. MIESZKANIA ODDANE DO UŻYTKOWANIA I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Według wstępnych danych 13 w kwietniu br. oddano do użytkowania 11,2 tys. mieszkań, tj. o 5,7% więcej niż przed rokiem (wobec spadku w poprzednim miesiącu o 1,6% oraz w kwietniu ub. roku o 4,2%). Wzrost odnotowano w budownictwie przeznaczonym na sprzedaż lub wynajem (z 3322 mieszkań przed rokiem do 4848), komunalnym (z 48 do 113) oraz zakładowym (z 8 do 41). Spadek obserwowano natomiast w budownictwie indywidualnym (z 6776 mieszkań przed rokiem do 5993), spółdzielczym (z 397 do 193) oraz społecznym czynszowym (z 65 do 32). W okresie styczeń kwiecień br. oddano do użytkowania 46,9 tys. mieszkań, tj. o 1,8% mniej niż w analogicznym okresie ub. roku. Spadek wystąpił m.in. w budownictwie indywidualnym, a wzrost m.in. w przeznaczonym na sprzedaż lub wynajem, tj. w formach, które mają największy udział w budownictwie mieszkaniowym ogółem. 13 Dane meldunkowe mogą ulec zmianie po opracowaniu sprawozdań kwartalnych.

39 Budownictwo mieszkaniowe 39 Liczba mieszkań oddanych do użytkowania kształtowała się następująco: Wyszczególnienie I IV 2013 I IV 2014 analogiczny analogiczny w liczbach struktura w liczbach struktura okres roku okres roku bezwzględnych w % bezwzględnych w % poprzedniego=100 poprzedniego=100 O g ó ł e m ,0 100, ,0 98,2 Indywidualne ,5 105, ,4 94,5 Przeznaczone na sprzedaż lub wynajem ,9 96, ,3 102,0 Spółdzielcze ,0 101, ,9 94,9 Społeczne czynszowe ,4 36, ,1 280,2 Komunalne ,9 76, ,9 95,3 Zakładowe ,3 101, ,4 135,9 Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania oddanego do użytkowania w okresie styczeń kwiecień br. wyniosła 104,7 m 2 i była o 2,3 m 2 mniejsza niż przed rokiem. W kwietniu br. ponownie zanotowano wzrost w skali roku liczby mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia (o 16,9% do 14,9 tys.), jednak był on niższy niż przed miesiącem. Obserwowano spadek liczby mieszkań, których budowę rozpoczęto (o 6,3% do 12,9 tys.). Liczba mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia i których budowę rozpoczęto kształtowała się następująco: Mieszkania, na których budowę wydano pozwolenia Mieszkania, których budowę rozpoczęto Wyszczególnienie w liczbach struktura bezwzględnych w % analogiczny okres roku poprzedniego=100 I-IV 2014 w liczbach struktura bezwzględnych w % analogiczny okres roku poprzedniego=100 O g ó ł e m ,0 115, ,0 127,7 Indywidualne ,4 97, ,0 114,8 Przeznaczone na sprzedaż lub wynajem ,2 152, ,7 145,8 Spółdzielcze ,6 69, ,0 76,5 Społeczne czynszowe ,3 19, ,8 wzrost ponad 6-krotny Komunalne ,2 47, ,2 165,1 Zakładowe ,3 76, ,3 117,7 rokiem. W końcu kwietnia br. w budowie było 693,2 tys. mieszkań, tj. o 1,0% mniej niż przed

40 40 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Rynek wewnętrzny W kwietniu br. sprzedaż detaliczna 14 zwiększyła w skali roku o 8,9% (wobec wzrostu przed miesiącem o 3,3% oraz przed rokiem o 0,1%) SPRZEDAŻ DETALICZNA TOWARÓW (ceny stałe) analogiczny okres roku poprzedniego= I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV Wyższa niż w kwietniu ub. roku była sprzedaż w większości grup. Spośród grup o znaczącym udziale w sprzedaży detalicznej ogółem najwyższy wzrost w skali roku notowano w jednostkach prowadzących pozostałą sprzedaż detaliczną w niewyspecjalizowanych sklepach (o 15,9%) oraz w podmiotach handlujących żywnością, napojami i wyrobami tytoniowymi (o 14,6%, po spadku przed rokiem o 5,6%), co było związane m.in. z przesunięciem terminu świąt (tzw. efekt kalendarza). Wysoki wzrost sprzedaży obserwowano również w grupie pojazdy samochodowe, motocykle i części (o 10,2%). Dalszy spadek sprzedaży wystąpił w podmiotach zajmujących się handlem paliwami stałymi, ciekłymi i gazowymi (o 0,8%). W okresie styczeń kwiecień br. sprzedaż detaliczna zwiększyła się w skali roku o 6,5% (wobec nieznacznego wzrostu w analogicznym okresie ub. roku o 0,1%). 14 W cenach stałych; w przedsiębiorstwach handlowych i niehandlowych o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

41 Rynek wewnętrzny 41 Dynamika sprzedaży detalicznej kształtowała się następująco: Wyszczególnienie IV I IV IV I IV analogiczny okres roku poprzedniego=100 O g ó ł e m ,1 100,1 108,9 106,5 w tym: Pojazdy samochodowe, motocykle, części ,9 101,4 110,2 114,9 Paliwa stałe, ciekłe i gazowe... 94,8 95,2 99,2 99,0 Żywność, napoje i wyroby tytoniowe... 94,4 99,7 114,6 103,5 Pozostała sprzedaż detaliczna w niewyspecjalizowanych sklepach ,4 111,1 115,9 107,9 Farmaceutyki, kosmetyki, sprzęt ortopedyczny ,6 110,5 112,4 107,3 Włókno, odzież, obuwie ,0 107,0 111,6 122,6 Meble, rtv, agd ,1 103,6 103,6 104,7 Prasa, książki, pozostała sprzedaż w wyspecjalizowanych sklepach... 98,9 94,0 101,5 103,5 Pozostałe... 97,4 92,6 108,5 112,0 a Grupowania przedsiębiorstw dokonano na podstawie Polskiej Klasyfikacji Działalności 2007 (PKD 2007), zaliczając przedsiębiorstwo do określonej kategorii wg przeważającego rodzaju działalności, zgodnie z aktualnym w omawianym okresie stanem organizacyjnym. Odnotowane zmiany (wzrost/spadek) wolumenu sprzedaży detalicznej w poszczególnych grupach rodzajów działalności przedsiębiorstw mogą zatem również wynikać ze zmiany przeważającego rodzaju działalności przedsiębiorstwa oraz zmian organizacyjnych (np. połączenia przedsiębiorstw). Nie ma to wpływu na dynamikę sprzedaży detalicznej ogółem. Sprzedaż hurtowa 15 w kwietniu br. była o 3,8% wyższa niż przed rokiem, w tym w przedsiębiorstwach hurtowych zwiększyła się o 2,9%. W okresie styczeń kwiecień br. sprzedaż hurtowa w skali roku wzrosła o 5,3%, w tym wśród przedsiębiorstw hurtowych o 3,6%. W I kwartale br. wyniki finansowe 16 odnotowane przez przedsiębiorstwa prowadzące działalność w zakresie handlu; naprawy pojazdów samochodowych były lepsze od słabych przed rokiem. Po głębokim spadku w I kwartale ub. roku, wynik finansowy ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów zwiększył się o 49,6% (do 2562,9 mln zł), wynik finansowy brutto wzrósł o 35,6% (do 2112,7 mln zł), a netto o 35,4% (do 1499,2 mln zł). Nadal relatywnie niskie, ale lepsze niż przed rokiem były wskaźniki rentowności: ze sprzedaży (1,5% wobec 1,1% rok wcześniej), obrotu brutto (1,2% wobec 1,0%) i obrotu netto (0,9% wobec 0,7%). Nieznacznie poprawił się wskaźnik poziomu kosztów (z 99,0% do 98,8%). Zwiększył się wskaźnik płynności finansowej I stopnia (z 18,4% do 19,6%) oraz II stopnia (z 72,9% do 74,7%). Wzrósł udział przedsiębiorstw wykazujących zysk netto w ogólnej liczbie badanych przedsiębiorstw (z 55,0% do 61,3%). 15 W cenach bieżących; w przedsiębiorstwach handlowych o liczbie pracujących powyżej 9 osób. 16 Dane dotyczą podmiotów gospodarczych prowadzących księgi rachunkowe, w których liczba pracujących wynosi 50 i więcej osób.

42 Nakłady inwestycyjne 17 zrealizowane przez jednostki prowadzące działalność w zakresie handlu; naprawy pojazdów samochodowych w I kwartale br. były o 25,3% wyższe niż przed rokiem (po spadku o 13,8% w okresie styczeń-marzec ub. roku). % WSKAŹNIKI OGÓLNEGO KLIMATU KONIUNKTURY W HANDLU DETALICZNYM niewyrównany sezonowo wyrównany sezonowo I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V W maju br. ogólny klimat koniunktury w handlu detalicznym jest oceniany nieco mniej pozytywnie niż przed miesiącem. Korzystne, ale ostrożniejsze niż w kwietniu br. są oceny jednostek dużych oraz średnich, przy nieco mniej negatywnych wskazaniach podmiotów małych oraz pogłębieniu pesymizmu firm mikro. Mniej pozytywnie niż w kwietniu br. oceniają koniunkturę przedsiębiorstwa z branży pojazdy samochodowe, przy nieco bardziej optymistycznych wskazaniach jednostek z grupy włókno, odzież, obuwie. Nieznacznie negatywne (wobec pozytywnych w kwietniu br.) są wskazania podmiotów z branży żywność, pogorszyły się także pesymistyczne oceny koniunktury podmiotów z branży artykuły gospodarstwa domowego ogółem. Mniej korzystne niż w kwietniu br. są prognozy przedsiębiorstw ogółem dotyczące popytu na towary oraz sprzedaży. Oceny dotyczące bieżącej sprzedaży są nadal pozytywne. Utrzymują się negatywne wskazania dotyczące bieżącej sytuacji finansowej, przewidywania w tym zakresie są nieznacznie negatywne (wobec pozytywnych przed miesiącem). Prognozowane tempo wzrostu cen może być zbliżone do oczekiwanego przed miesiącem. Przedsiębiorcy nie przewidują istotnych zmian w obszarze zatrudnienia. Wśród czynników ograniczających działalność firm handlowych w maju br. jako najbardziej uciążliwe wskazywane są nadal: konkurencja na rynku, koszty zatrudnienia, wysokie obciążenia na rzecz budżetu oraz niedostateczny popyt. W skali roku najbardziej zmniejszyła się dotkliwość bariery związanej z niepewnością ogólnej sytuacji gospodarczej oraz niedostatecznym popytem, a wzrosła dotycząca niejasnych i niespójnych przepisów prawnych. 17 Dane dotyczące nakładów inwestycyjnych podano w cenach bieżących. Dane dotyczą podmiotów gospodarczych prowadzących księgi rachunkowe, w których liczba pracujących wynosi 50 i więcej osób.

43 Transport 43 Transport W kwietniu br. sprzedaż usług 18 w jednostkach transportu ogółem 19 była o 4,5% wyższa niż w analogicznym okresie ub. roku (w marcu br. notowano wzrost o 6,5%, a przed rokiem o 6,3%). Spośród grup o wysokim udziale w transporcie ogółem wzrost sprzedaży wystąpił w transporcie samochodowym (o 6,7%) oraz w magazynowaniu i działalności usługowej wspomagającej transport (o 1,8%). Po wzroście obserwowanym w trzech poprzednich miesiącach, zmniejszyła się sprzedaż usług w transporcie kolejowym (o 7,9%). W okresie styczeń-kwiecień br. sprzedaż usług w jednostkach transportu ogółem była o 4,4% wyższa niż w analogicznym okresie ub. roku (przed rokiem obserwowano wzrost o 3,7%). Przewozy ładunków ogółem w kwietniu br. wyniosły 38,8 mln ton, tj. o 8,1% więcej niż przed rokiem. Wzrost przewozów obserwowano we wszystkich rodzajach transportu, z wyjątkiem transportu kolejowego. Od początku roku przewieziono łącznie 148,2 mln ton ładunków, tj. o 5,5% więcej niż w okresie styczeń-kwiecień ub. roku. W transporcie kolejowym w kwietniu br. przewozy ładunków zmniejszyły się w porównaniu z kwietniem ub. roku o 0,7% do 18,4 mln ton. W okresie czterech miesięcy br. notowano wzrost przewozów ładunków o 1,0% w skali roku do 71,8 mln ton. Średniodobowe przewozy ładunków w kwietniu br. były o 0,3% większe niż przed miesiącem. Transportem samochodowym zarobkowym w kwietniu br. przewieziono 14,9 mln ton ładunków, tj. o 12,0% więcej niż przed rokiem, a w okresie styczeń-kwiecień br. 56,4 mln ton, tj. więcej odpowiednio o 10,1%. Potencjał przewozowy transportu samochodowego zarobkowego zwiększył się od początku roku o 8,4%. Transportem rurociągowym w kwietniu br. przetłoczono 4,3 mln ton ropy i produktów naftowych (o 33,0% więcej niż przed rokiem), a w okresie czterech miesięcy br. 16,5 mln ton (o 6,7% więcej niż rok wcześniej). Przewozy ładunków transportem morskim w kwietniu br. zwiększyły się o 2,9% w skali roku do 0,5 mln ton. Od początku roku żeglugą morską przewieziono 2,0 mln ton ładunków (o 3,0% mniej niż przed rokiem). W portach morskich w kwietniu br. przeładowano 6,0 mln ton ładunków, tj. o 37,7% więcej niż w kwietniu ub. roku. Znacznie wzrosły przeładunki w grupie ładunków masowych ciekłych o 250,5% do 1,7 mln ton, w tym ropy naftowej o 370,7% do 1,5 mln ton. Zwiększyły się również przeładunki w grupie pozostałych ładunków drobnicowych o 29,4%, kontenerów o 9,8%, ładunków masowych suchych o 9,7%, ładunków tocznych o 8,9%. W okresie styczeń kwiecień br. w portach morskich przeładowano 22,6 mln ton ładunków, tj. o 15,6% więcej niż przed rokiem. 18 Obejmująca wpływy za przewozy ładunków, pasażerów, bagażu i poczty, przeładunki, spedycję, składowanie i magazynowanie ładunków oraz inne usługi związane z obsługą transportu. 19 W cenach stałych; w przedsiębiorstwach transportowych o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

44 44 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju W kwietniu br., w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku, wzrost przeładunków wystąpił w portach: Police (o 137,3% do 0,2 mln ton), Gdańsk (o 85,2% do 2,8 mln ton), Gdynia (o 16,9% do 1,3 mln ton) oraz Szczecin (o 16,2% do 0,7 mln ton). Obniżyły się natomiast obroty ładunkowe w Świnoujściu (o 9,5% do 0,9 mln ton). W I kwartale br. sytuacja finansowa przedsiębiorstw 20 w transporcie i gospodarce magazynowej kształtowała się lepiej niż przed rokiem. Wyraźnie zwiększyły się, wobec niskich przed rokiem, wyniki finansowe brutto (z 343,6 mln zł do 736,2 mln zł) oraz netto (z 147,2 mln zł do 517,1 mln zł). Poprawił się wskaźnik poziomu kosztów i wyniósł 96,8%, wobec 98,4% przed rokiem. Lepsze niż przed rokiem były również wskaźniki rentowności obrotu brutto (3,2% wobec 1,6%) i netto (2,3% wobec 0,7%). Wzrosły wskaźniki płynności finansowej: I stopnia (z 53,0% do 59,1%) oraz II stopnia (z 114,2% do 124,6%). Zwiększył się udział liczby przedsiębiorstw wykazujących zysk netto w ogólnej liczbie przedsiębiorstw z 59,8% do 68,3%. Nakłady inwestycyjne 21 w sekcji transport i gospodarka magazynowa wzrosły w skali roku o 46,4% (wobec spadku przed rokiem o 4,4%). % WSKAŹNIKI OGÓLNEGO KLIMATU KONIUNKTURY W TRANSPORCIE I GOSPODARCE MAGAZYNOWEJ niewyrównany sezonowo wyrównany sezonowo I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V W maju br. wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w sekcji transport i gospodarka magazynowa kształtuje się na poziomie dodatnim, niższym niż przed miesiącem. Mniej optymistyczne niż w kwietniu br. są przewidywania odnośnie popytu i sprzedaży, natomiast oceny bieżące w tym zakresie są negatywne. Przyszła oraz bieżąca sytuacja finansowa oceniana jest niekorzystnie. Skala planowanych zwolnień pracowników może być nieco większa od przewidywanej w kwietniu br. W najbliższych miesiącach spodziewany jest dalszy niewielki spadek cen usług transportowych. 20 Dane dotyczą podmiotów gospodarczych prowadzących księgi rachunkowe, w których liczba pracujących wynosi 50 i więcej osób. 21 Dane dotyczące nakładów inwestycyjnych podano w cenach bieżących.

45 Bilans płatniczy 45 Bilans płatniczy Według wstępnych danych, saldo rachunku bieżącego bilansu płatniczego 22 w marcu br. wyniosło 517 mln EUR (wobec minus 272 mln EUR w analogicznym okresie ub. roku). Saldo obrotów towarowych było lepsze niż przed rokiem i ukształtowało się na poziomie 475 mln EUR (minus 502 mln EUR rok wcześniej). Eksport zwiększył się o 10,9% do mln EUR, a import wzrósł o 3,1% do mln EUR. Saldo usług wyniosło 412 mln EUR (wobec 444 mln EUR rok wcześniej), a na jego wartość wpłynęły: dodatnie salda: usług transportowych (295 mln EUR), podróży zagranicznych (103 mln EUR) i pozostałych usług (14 mln EUR). Przychody z tytułu eksportu usług ukształtowały się na poziomie 2319 mln EUR (wzrost o 1,2%), a rozchody z tytułu importu usług wyniosły 1907 mln EUR (o 3,2% więcej). Ujemne saldo dochodów w marcu br. wyniosło 1281 mln EUR i pogłębiło się w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku o 48 mln EUR. Na wysokość salda dochodów w znacznym stopniu wpłynęło ujemne saldo dochodów z inwestycji (1348 mln EUR). Dochody uzyskane przez bezpośrednich inwestorów zagranicznych z tytułu ich zaangażowania kapitałowego w polskich podmiotach ukształtowały się na poziomie 1001 mln EUR. Saldo transferów bieżących w marcu br. było dodatnie i wyniosło 911 mln EUR (wobec 1019 mln EUR przed rokiem), przy czym wartość przychodów zmniejszyła się o 93 mln EUR do 1371 mln EUR, a wartość rozchodów wzrosła o 15 mln EUR do 460 mln EUR. Rachunek kapitałowy zamknął się dodatnim saldem w wysokości 341 mln EUR (wobec minus 5 mln EUR w marcu ub. roku), a kwoty przychodów i rozchodów ukształtowały się odpowiednio na poziomie 387 mln EUR oraz 46 mln EUR (wobec 29 mln EUR oraz 34 mln EUR rok wcześniej). Saldo rachunku finansowego bilansu płatniczego w marcu br. wyniosło minus 980 mln EUR (wobec 1947 mln EUR w analogicznym okresie ub. roku). Saldo inwestycji zagranicznych w Polsce ukształtowało się na poziomie minus 147 mln EUR, przy czym wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych była dodatnia i wyniosła 917 mln EUR. Polskie inwestycje za granicą wyniosły minus 809 mln EUR, w tym polskie inwestycje bezpośrednie za granicą ukształtowały się na poziomie minus 354 mln EUR. Na wielkość salda rachunku finansowego wpływały również: inwestycje portfelowe, w których aktywa wyniosły minus 256 mln EUR, a pasywa minus 369 mln EUR oraz pozostałe inwestycje, gdzie aktywa wyniosły minus 199 mln EUR, a pasywa minus 695 mln EUR. Saldo pochodnych instrumentów finansowych ukształtowało się na poziomie minus 24 mln EUR. Wartość oficjalnych aktywów rezerwowych w marcu br. zmniejszyła się o 793 mln EUR do mln EUR. 22 Opracowano na podstawie danych NBP.

46 46 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Bilans płatniczy kształtował się następująco: Wyszczególnienie III 2013 III 2014 IV 2013 III 2014 a w mln EUR A. RACHUNEK BIEŻĄCY Saldo obrotów towarowych Eksport Import Saldo usług Przychody Rozchody Saldo dochodów Przychody Rozchody Saldo transferów bieżących Przychody Rozchody B. RACHUNEK KAPITAŁOWY Przychody Rozchody C. RACHUNEK FINANSOWY Polskie inwestycje bezpośrednie za granicą Zagraniczne inwestycje bezpośrednie w Polsce Inwestycje portfelowe aktywa Udziałowe papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe Inwestycje portfelowe pasywa Udziałowe papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe Pozostałe inwestycje aktywa NBP Sektor rządowy Monetarne Instytucje Finansowe Pozostałe sektory Pozostałe inwestycje pasywa NBP Sektor rządowy Monetarne Instytucje Finansowe Pozostałe sektory Pochodne instrumenty finansowe D. SALDO BŁĘDÓW I OPUSZCZEŃ Razem A D E. OFICJALNE AKTYWA REZERWOWE a Dane skumulowane są prezentowane krocząco w ujęciu 12 miesięcy.

47 Handel zagraniczny 47 Handel zagraniczny W I kwartale br. obserwowano wzrost obrotów towarowych z zagranicą. W eksporcie zwiększyła się wartość dostaw do krajów rozwiniętych, w tym krajów UE, a w imporcie ze wszystkich grup krajów, z wyjątkiem krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Wymiana ogółem zamknęła się dodatnim saldem wobec ujemnego w poprzednich latach. Relacje cenowe w okresie styczeń luty br. kształtowały się korzystniej niż przed rokiem. mln EUR OBROTY HANDLU ZAGRANICZNEGO saldo eksport import I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III W I kwartale br. eksport wyrażony w złotych zwiększył się w skali roku o 7,8% i wyniósł ,4 mln zł, a import wzrósł o 3,6% do ,7 mln zł. Wymiana zamknęła się dodatnim saldem w wysokości 1209,7 mln zł (w I kwartale ub. roku minus 5095,7 mln zł). Obroty liczone w euro zwiększyły się po stronie eksportu o 6,8% do 39586,3 mln EUR, a po stronie importu o 2,6% do 39294,7 mln EUR. Dodatnie saldo wyniosło 291,6 mln EUR (przed rokiem minus 1235,7 mln EUR). Eksport w dolarach USA był o 9,6% wyższy niż przed rokiem i wyniósł 54171,8 mln USD, a import wzrósł o 5,3% do 53763,1 mln USD. Dodatnie saldo wyrażone w tej walucie ukształtowało się na poziomie 408,7 mln USD (w I kwartale ub. roku minus 1628,8 mln USD). Eksport w cenach stałych w okresie styczeń luty br. był wyższy w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku o 5,2%, a import większy o 7,5%. W obrotach z krajami UE wolumen eksportu wzrósł o 10,0%, z krajami Europy Środkowo-Wschodniej zmniejszył się o 4,5%, a z krajami rozwijającymi się spadł o 12,2%. Wolumen towarów sprowadzanych z krajów UE wzrósł o 6,0%, z krajów Europy Środkowo-Wschodniej o 6,7%, a z krajów rozwijających o 22,4%.

48 48 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju W okresie styczeń luty br. ceny transakcyjne (liczone w złotych) towarów eksportowanych były wyższe (o 2,2%), a towarów importowanych niższe (o 1,6%) niż w analogicznym okresie ub. roku. Wskaźnik terms of trade ogółem kształtował się na poziomie 103,9 (wobec 100,5 przed rokiem). W obrotach towarowych z krajami UE wskaźnik terms of trade wyniósł 99,7 (wobec 99,9 w okresie styczeń luty ub. roku). W wymianie handlowej z krajami Europy Środkowo-Wschodniej wskaźnik terms of trade kształtował się na poziomie 105,9 (wobec 106,5 w okresie styczeń luty ub. roku), co spowodowane było spadkiem cen towarów importowanych o 3,6%, przy wzroście cen towarów eksportowanych o 2,1%. W obrotach z krajami rozwijającymi się w okresie styczeń luty br. wskaźnik terms of trade wyniósł 108,9 (wobec 108,6 przed rokiem), na co wpłynął spadek cen towarów importowanych (o 7,0%) i wzrost cen towarów eksportowanych (o 1,3%). Obroty handlu zagranicznego kształtowały się następująco: Wyszczególnienie I III 2014 w mln zł w mln EUR w mln USD I III 2013=100 I III 2013 I III 2014 zł EUR USD struktura w % EKSPORT , , ,8 107,8 106,8 109,6 100,0 100,0 Kraje rozwinięte , , ,6 110,6 109,6 112,4 82,2 84,3 w tym Unia Europejska , , ,7 111,2 110,1 113,0 75,0 77,3 w tym strefa euro , , ,9 112,2 111,1 114,0 52,0 54,1 Kraje rozwijające się ,5 3269,3 4474,5 96,8 95,9 98,4 9,2 8,3 Kraje Europy Śr.-Wsch ,9 2935,1 4014,7 92,9 92,2 94,4 8,6 7,4 IMPORT a , , ,1 103,6 102,6 105,3 100,0 100,0 Kraje rozwinięte , , ,3 102,4 101,4 104,0 65,3 64,6 w tym Unia Europejska , , ,3 104,7 103,7 106,4 57,5 58,1 w tym strefa euro , , ,0 105,2 104,2 106,8 44,9 45,6 Kraje rozwijające się ,7 8533, ,7 112,5 111,4 114,3 20,0 21,7 Kraje Europy Śr.-Wsch ,6 5393,7 7377,1 96,8 95,8 98,5 14,7 13,7 SALDO ,7 291,6 408,7 x x x x x Kraje rozwinięte ,6 8013, ,3 x x x x x w tym Unia Europejska ,2 7767, ,4 x x x x x w tym strefa euro ,0 3496,4 4790,9 x x x x x Kraje rozwijające się ,2-5263,7-7202,2 x x x x x Kraje Europy Śr.-Wsch ,7-2458,6-3362,4 x x x x x a Dane dot. importu w podziale na grupy krajów prezentowane są wg kraju pochodzenia. Dane dot. importu wg kraju wysyłki dostępne są w Informacji bieżącej o wynikach wstępnych Obroty handlu zagranicznego ogółem i wg krajów I III 2014 r. na stronie internetowej GUS: U w a g a: Dane o strukturze i dynamice dla obrotów Polski z krajami rozwiniętymi, w tym UE oraz krajami Europy Środkowo- Wschodniej podano w warunkach porównywalnych, tj. uwzględniono wartość obrotów handlu zagranicznego Chorwacji, która przystąpiła do Unii Europejskiej w dniu r., a wcześniej była zaliczana do krajów Europy Środkowo- Wschodniej. W strukturze geograficznej obrotów w porównaniu z I kwartałem ub. roku w eksporcie odnotowano wzrost udziału krajów rozwiniętych (w tym krajów UE), przy spadku udziału krajów Europy Środkowo-Wchodniej i krajów rozwijających się. W imporcie natomiast obniżył się udział jedynie krajów Europy Środkowo-Wschodniej.

49 Handel zagraniczny 49 STRUKTURA GEOGRAFICZNA OBROTÓW HANDLU ZAGRANICZNEGO w okresie styczeń marzec 2014 r. eksport 77,3% (+2,3) 7,0% (-0,2) 8,3% (-0,9) 7,4% (-1,2) Zmiany do I III 2013 r. (w p.proc.) import 58,1% (+0,6) 6,5% (-1,3) 21,7% (+1,7) 13,7% (-1,0) % Unia Europejska Pozostałe kraje rozwinięte Kraje rozwijające się Kraje Europy Środkowo-Wschodniej Obroty z krajami Unii Europejskiej wzrosły o 11,2% w eksporcie do ,7 mln zł oraz o 4,7% w imporcie do 95292,5 mln zł. Dodatnie saldo wymiany było większe niż przed rokiem i wyniosło 32393,2 mln zł (w I kwartale ub. roku 23843,5 mln zł). Obroty wyrażone w euro w eksporcie wyniosły 30618,2 mln EUR (tj. o 10,1% więcej niż przed rokiem), a w imporcie 22851,1 mln EUR (wzrost o 3,7%). Dodatnie saldo osiągnęło wartość 7767,1 mln EUR (wobec 5783,2 mln EUR przed rokiem). Eksport w dolarach USA był wyższy niż w I kwartale ub. roku o 13,0%, natomiast import wzrósł o 6,4%. Saldo wymiany wyniosło 10636,4 mln USD (wobec 7711,8 mln USD w analogicznym okresie ub. roku). Eksport do krajów Unii Europejskiej stanowił 77,3% wartości eksportu ogółem, a import z tych krajów 58,1% wartości importu ogółem (wobec odpowiednio 75,0% i 57,5% przed rokiem). Wartość obrotów z Niemcami wzrosła w eksporcie o 12,1% do 43408,0 mln zł, a w imporcie o 5,3% do 35356,9 mln zł. Wymiana zamknęła się dodatnim saldem w wysokości 8051,1 mln zł (w I kwartale ub. roku 5158,7 mln zł). Eksport wyrażony w euro wzrósł o 11,0%, a import zwiększył się o 4,3%. Dodatnie saldo wyniosło 1930,8 mln EUR (wobec 1252,4 mln EUR przed rokiem). Udział Niemiec w obrotach ogółem zwiększył się w eksporcie z 25,3% w I kwartale ub. roku do 26,3%, a w imporcie z 21,2% do 21,6%. W wymianie z Niemcami wg grup towarowych SITC odnotowano m.in. wzrost eksportu mebli i ich części oraz części i akcesoriów do pojazdów. Zmniejszył się natomiast eksport miedzi oraz spalinowych silników tłokowych i ich części. W imporcie znacznie wzrosła m.in. wartość dostaw samochodów osobowych, natomiast obniżyła się wartość spalinowych silników tłokowych i ich części, tworzyw sztucznych w formach podstawowych oraz wyrobów z metali nieszlachetnych.

50 50 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju STRUKTURA GEOGRAFICZNA OBROTÓW HANDLU ZAGRANICZNEGO w okresie styczeń marzec 2014 r. eksport Hiszpania Węgry Szwecja Holandia Rosja Włochy Francja Czechy W. Brytania 2,5% (+0,4) 2,6% (+0,2) 2,9% (+0,3) 4,1% (0,0) 4,4% (-0,6) 4,5% (+0,1) 6,0% (+0,1) 6,1% (-0,1) 6,4% (0,0) Niemcy pozostałe 26,3% (+1,0) 34,2% (-1,4) % import Stany Zjednoczone Belgia W. Brytania Czechy Holandia Francja Włochy 2,2% (-0,3) 2,5% (+0,3) 2,7% (+0,1) 3,5% (-0,2) 3,6% (-0,2) 4,0% (+0,2) 5,1% (0,0) Chiny Rosja 10,0% (+0,7) 12,0% (-1,2) Niemcy pozostałe 21,6% (+0,4) 32,8% (+0,2) % Zmiany do okresu I III 2013 r. (w p.proc.)

51 Handel zagraniczny 51 Wśród naszych partnerów handlowych, kolejne pozycje po Niemczech zajmowały w eksporcie W. Brytania (6,4%), Czechy (6,1%), Francja (6,0%), Włochy (4,5%), Rosja (4,4%), Holandia (4,1%), Szwecja (2,9%), Węgry (2,6%) i Hiszpania (2,5%), a w imporcie Rosja (12,0%), Chiny (10,0%), Włochy (5,1%), Francja (4,0%), Holandia (3,6%), Czechy (3,5%), W. Brytania (2,7%), Belgia (2,5%) oraz Stany Zjednoczone (2,2%). Obroty towarowe z krajami Europy Środkowo-Wschodniej zmniejszyły się w porównaniu z I kwartałem ub. roku w eksporcie o 7,1% do 12238,9 mln zł, a w imporcie o 3,2% do 22501,6 mln zł. Wymiana zamknęła się ujemnym saldem w wysokości 10262,7 mln zł (wobec minus 10082,9 mln zł rok wcześniej). Obroty liczone w euro w eksporcie wyniosły 2935,1 mln EUR, tj. o 7,8% mniej niż przed rokiem, a w imporcie 5393,7 mln EUR (spadek o 4,2%). Ujemne saldo ukształtowało się na poziomie 2458,6 mln EUR (wobec minus 2446,5 mln EUR w I kwartale ub. roku). Eksport w dolarach USA był niższy niż przed rokiem o 5,6%, a import o 1,5%. Ujemne saldo wyniosło 3362,4 mln USD (wobec minus 3241,4 mln USD przed rokiem). Udział obrotów z krajami Europy Środkowo-Wschodniej obniżył się w eksporcie z 8,6% w I kwartale ub. roku do 7,4%, a w imporcie z 14,7% do 13,7%. Po I kwartale br. Rosja zajmowała szóste miejsce na liście naszych partnerów handlowych w eksporcie oraz drugie w imporcie (przed rokiem odpowiednio piąte i drugie miejsce). Eksport do Rosji w porównaniu z I kwartałem ub. roku zmniejszył się o 6,3% i wyniósł 7200,4 mln zł, a import obniżył się o 5,3% do 19707,6 mln zł. Ujemne saldo obrotów poprawiło się z 13122,6 mln zł przed rokiem do wartości minus 12507,2 mln zł. Obroty z Rosją wyrażone w euro zmniejszyły się o 7,1% w eksporcie i o 6,3% w imporcie, a ujemne saldo wyniosło 2996,9 mld EUR (w I kwartale ub. roku minus 3181,0 mln EUR). Wartość wymiany liczonej w dolarach USA spadła w eksporcie o 4,8%, a w imporcie o 3,6%. Ujemne saldo ukształtowało się na poziomie 4098,3 mln USD (przed rokiem minus 4222,3 mln USD). Udział Rosji w eksporcie ogółem obniżył się z 5,0% w I kwartale ub. roku do 4,4%, a w imporcie z 13,2% do 12,0%. W obrotach z Rosją (wg grup SITC) wyższy niż przed rokiem był eksport m.in. statków, łodzi i konstrukcji pływających oraz warzyw świeżych, schłodzonych, zamrożonych i zakonserwowanych, natomiast zmniejszył się eksport m.in. owoców i orzechów świeżych lub suszonych, a także części i akcesoriów do pojazdów mechanicznych. W imporcie odnotowano spadek wartości dostaw ropy naftowej, a wzrost m.in. wyrobów walcowanych płaskich z żeliwa lub stali niestopowej, nieplaterowanych, niepokrytych ani niepowleczonych oraz węgla. Wymiana towarowa z Ukrainą obniżyła się w eksporcie o 19,9% do 3025,5 mln zł, a w imporcie wzrosła o 7,1% do 1893,3 mln zł. W rezultacie dodatnie saldo obrotów wyniosło 1132,2 mln zł (wobec 2011,0 mln zł przed rokiem). Wymiana wyrażona w euro obniżyła się w eksporcie do 725,5 mln EUR, tj. o 20,6%, natomiast w imporcie zwiększyła się do 454,0 mln EUR, tj. o 6,1%. Saldo obrotów ukształtowało się na poziomie 271,5 mln EUR

52 52 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju (485,9 mln EUR w I kwartale ub. roku). Eksport w dolarach USA był niższy niż przed rokiem o 18,6%, a import wyższy o 8,8%. Dodatnie saldo wyniosło 371,3 mln USD (wobec 648,8 mln USD rok wcześniej). Udział wymiany z Ukrainą w obrotach towarowych ogółem obniżył się w eksporcie do 1,8%, a w imporcie wzrósł do 1,2% (wobec odpowiednio 2,5% i 1,1% przed rokiem). W obrotach ogółem wg nomenklatury SITC odnotowano wzrost we wszystkich ważniejszych sekcjach towarowych, poza eksportem paliw mineralnych, smarów i materiałów pochodnych oraz importem surowców niejadalnych z wyjątkiem paliw. W strukturze eksportu zwiększył się m.in. udział maszyn, urządzeń i sprzętu transportowego oraz różnych wyrobów przemysłowych, a obniżył towarów sklasyfikowanych głównie wg surowca oraz paliw mineralnych, smarów i materiałów pochodnych. W imporcie wzrósł m.in. udział różnych wyrobów przemysłowych oraz chemikaliów i produktów pokrewnych, przy spadku udziału paliw mineralnych, smarów i materiałów pochodnych oraz surowców niejadalnych z wyjątkiem paliw. Dynamika i struktura obrotów ogółem wg sekcji SITC kształtowały się następująco: Wyszczególnienie w mln zł I III 2014 I III 2013 I III 2013=100 struktura w % EKSPORT ,4 107,8 100,0 100,0 w tym: Żywność i zwierzęta żywe ,0 108,5 10,8 10,7 Napoje i tytoń ,2 104,8 1,3 1,3 Surowce niejadalne z wyjątkiem paliw ,4 99,1 2,5 2,8 Paliwa mineralne, smary i materiały pochodne ,0 92,9 4,5 5,3 Oleje, tłuszcze i woski zwierzęce i roślinne ,2 143,6 0,3 0,2 Chemikalia i produkty pokrewne ,6 107,1 9,2 9,3 Towary przemysłowe sklasyfikowane głównie wg surowca ,6 103,1 19,6 20,5 Maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy ,6 111,1 38,0 36,9 Różne wyroby przemysłowe ,6 114,6 13,7 12,9 IMPORT ,7 103,6 100,0 100,0 w tym: Żywność i zwierzęta żywe ,3 103,2 7,5 7,5 Napoje i tytoń ,2 93,9 0,6 0,6 Surowce niejadalne z wyjątkiem paliw ,0 98,6 3,3 3,5 Paliwa mineralne, smary i materiały pochodne ,3 101,2 11,6 11,9 Oleje, tłuszcze i woski zwierzęce i roślinne ,4 99,7 0,4 0,4 Chemikalia i produkty pokrewne ,8 106,8 15,1 14,6 Towary przemysłowe sklasyfikowane głównie wg surowca ,3 105,9 17,6 17,3 Maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy ,8 103,8 32,2 32,2 Różne wyroby przemysłowe ,1 111,8 9,5 8,8

53 Handel zagraniczny 53 Eksport produktów rolno-spożywczych w porównaniu z I kwartałem ub. roku był wyższy o 8,0% i wyniósł 20949,8 mln zł (5023,8 mln EUR), a import wzrósł o 1,7% do 15073,6 mln zł (3614,5 mln EUR). Obroty zamknęły się dodatnim saldem w wysokości 5876,2 mln zł (1409,3 mln EUR) wobec 4566,6 mln zł (1105,7 mln EUR) w I kwartale ub. roku. Udział towarów rolno-spożywczych w eksporcie ogółem utrzymał się na poziomie sprzed roku tj. 12,7%, a w imporcie ogółem obniżył się z 9,4% do 9,2%. Eksport produktów rolno-spożywczych do krajów rozwiniętych był wyższy niż przed rokiem o 6,2% (w tym do krajów UE o 7,0%), do krajów rozwijających się o 41,2% (głównie z powodu wysokich dostaw pszenicy do Arabii Saudyjskiej, Egiptu, Maroka, Sudanu, Zimbabwe i Ugandy). Zmniejszył się natomiast eksport do krajów Europy Środkowo-Wschodniej o 1,4%. W imporcie odnotowano wzrost dostaw ze wszystkich grup krajów: o 0,5% z krajów rozwiniętych (w tym z krajów UE o 3,8%), o 3,0% z krajów rozwijających się i o 23,0% z krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Obroty towarowe produktami rolno-spożywczymi (wg CN) przedstawiały się następująco: Wyszczególnienie w mln zł w mln EUR eksport I III 2013= =100 struktura w % I III 2014 w mln zł w mln EUR import I III 2013= =100 struktura w % Produkty rolnospożywcze ,8 5023,8 108,0 100, ,6 3614,5 101,7 100,0 Przetwory spożywcze. 9359,0 2244,4 107,6 44,7 5753,1 1379,6 99,4 38,2 Zwierzęta żywe i produkty pochodzenia zwierzęcego ,1 1639,0 110,2 32,6 4575,5 1097,1 111,5 30,3 Produkty pochodzenia roślinnego ,6 1001,3 102,7 19,9 4024,4 965,0 96,1 26,7 Oleje i tłuszcze ,1 139,1 136,4 2,8 720,6 172,8 97,0 4,8 Eksport zbóż, w porównaniu z okresem styczeń marzec ub. roku, zwiększył się o 64,8% i wyniósł 1177,8 tys. ton o wartości 952,3 mln zł (228,4 mln euro). Na rynki zagraniczne dostarczano głównie pszenicę, kukurydzę i żyto, a największym odbiorcą zbóż były Niemcy i kraje rozwijające się. Import zbóż zwiększył się o 74,0% i wyniósł 355,1 tys. ton o wartości 493,4 mln zł (118,3 mln EUR). Najwięcej sprowadzano kukurydzy, pszenicy i jęczmienia. Dostawy zbóż pochodziły głównie z Ukrainy, Czech, Niemiec i Słowacji. W strukturze rozdysponowania importu według głównych kategorii ekonomicznych, w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku, wzrósł udział towarów przeznaczonych na cele konsumpcyjne (z 20,7% do 21,3%). Zmniejszył się udział towarów przeznaczonych na zużycie pośrednie (z 65,5% do 65,0%) oraz nieznacznie dóbr inwestycyjnych (z 13,8% do 13,7%). Odnotowano wzrost importu zarówno towarów przeznaczonych na dobra inwestycyjne o 2,3%, zużycie pośrednie o 2,6%, jak i towarów konsumpcyjnych o 6,0%.

54 54 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych Wyniki finansowe badanych przedsiębiorstw 23 w I kwartale br. były lepsze od uzyskanych przed rokiem. Wzrost przychodów z całokształtu działalności był nieco większy niż kosztów ich uzyskania, co wpłynęło na poprawę podstawowych wskaźników ekonomiczno-finansowych. Zwiększył się udział przedsiębiorstw wykazujących zysk netto w ogólnej liczbie badanych podmiotów. Podstawowe relacje ekonomiczno-finansowe osiągnięte przez eksporterów poprawiły się w porównaniu z I kwartałem ub. roku i były lepsze niż dla badanych przedsiębiorstw ogółem. Przychody z całokształtu działalności w I kwartale br. były o 2,7% wyższe od osiągniętych przed rokiem, natomiast koszty ich uzyskania wzrosły o 2,1%. W rezultacie odnotowano poprawę wskaźnika poziomu kosztów z 96,0% do 95,5%. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów wzrosły o 3,2%. Wzrost przychodów netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów odnotowano m.in. w handlu; naprawie pojazdów samochodowych, przetwórstwie przemysłowym, w budownictwie, transporcie i gospodarce magazynowej, działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej, administrowaniu i działalności wspierającej, zakwaterowaniu i gastronomii oraz obsłudze rynku nieruchomości. Najbardziej znaczący spadek przychodów netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów obserwowano m.in. w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę oraz w górnictwie i wydobywaniu. Przychody, koszty oraz wyniki finansowe podmiotów objętych badaniem kształtowały się następująco: Wyszczególnienie I III 2013 I III 2014 w mln zł Przychody z całokształtu działalności , ,9 w tym przychód netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów , ,7 Koszty uzyskania przychodów z całokształtu działalności , ,4 w tym koszt własny sprzedanych produktów, towarów i materiałów , ,1 Wynik na działalności gospodarczej , ,5 Wynik finansowy brutto , ,9 Wynik finansowy netto , ,9 Zysk netto , ,4 Strata netto ,8 7601,5 23 Dane dotyczą podmiotów gospodarczych prowadzących księgi rachunkowe, w których liczba pracujących wynosi 50 i więcej osób. Dane nie obejmują rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybactwa, działalności finansowej i ubezpieczeniowej oraz szkół wyższych.

55 Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych 55 % WSKAŹNIK POZIOMU KOSZTÓW I III I VI I IX I XII I III I VI I IX I XII I III I VI I IX I XII I III I VI I IX I XII I III Wynik finansowy ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów był o 8,9% wyższy niż w I kwartale ub. roku i wyniósł 24768,6 mln zł. Poprawił się wynik na działalności nadzwyczajnej (z minus 26,6 mln zł do 3,4 mln zł). W efekcie wzrostu przychodów i spadku kosztów, zwiększył się wynik na pozostałej działalności operacyjnej (o 967,0 mln zł do 3239,6 mln zł). Zanotowano poprawę ujemnego wyniku na operacjach finansowych (minus 2426,7 mln zł wobec minus 3108,5 mln zł przed rokiem), co było następstwem większego spadku kosztów operacji finansowych niż przychodów. W rezultacie wynik na działalności gospodarczej ukształtował się na poziomie 25581,5 mln zł i był o 16,8% wyższy niż przed rokiem. Największą poprawę wyniku na działalności gospodarczej odnotowano w przetwórstwie przemysłowym (o 3357,0 mln zł do 13074,3 mln zł), działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej (o 1070,4 mln zł do 1311,2 mln zł), w handlu; naprawie pojazdów samochodowych (o 554,3 mln zł do 2113,4 mln zł), transporcie i gospodarce magazynowej (o 393,0 mln zł do 736,1 mln zł) oraz budownictwie (z minus 433,6 mln zł do minus 43,4 mln zł). Największe jego pogorszenie w stosunku do I kwartału ub. roku odnotowano w górnictwie i wydobywaniu (o 1072,3 mln zł do 522,5 mln zł), wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 968,9 mln zł do 5330,9 mln zł) oraz w informacji i komunikacji (o 421,9 mln zł do 1301,8 mln zł). Wynik finansowy brutto wyniósł 25584,9 mln zł (zysk brutto 33239,4 mln zł, strata brutto 7654,6 mln zł) i był wyższy o 3705,8 mln zł (tj. o 16,9%) niż przed rokiem. Obciążenia wyniku finansowego brutto zwiększyły się w skali roku o 1,6%, do 4326,0 mln zł. Wynik finansowy netto ukształtował się na poziomie 21258,9 mln zł (zysk netto 28860,4 mln zł, strata netto 7601,5 mln zł), tj. wzrósł o 3636,1 mln zł (o 20,6%) w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku. Poprawę wyniku finansowego netto

56 56 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju odnotowano w przetwórstwie przemysłowym (o 3066,9 mln zł do 11470,3 mln zł), działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej (o 1110,8 mln zł do 1232,9 mln zł), handlu; naprawie pojazdów samochodowych (o 391,7 mln zł do 1499,2 mln zł), transporcie i gospodarce magazynowej (o 369,9 mln zł do 517,1 mln zł) oraz administrowaniu i działalności wspierającej (o 317,4 mln zł do 365,6 mln zł). Znaczną poprawę wyniku finansowego netto odnotowano również w budownictwie (z minus 523,4 mln zł do minus 137,2 mln zł). Wynik finansowy netto najbardziej pogorszył się w górnictwie i wydobywaniu (o 823,7 mln zł do 325,0 mln zł), wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 803,6 mln zł do 4346,6 mln zł) oraz informacji i komunikacji (o 447,6 mln zł do 1072,9 mln zł). Zysk netto wykazało 67,6% badanych przedsiębiorstw (wobec 61,6% przed rokiem), a uzyskane przez nie przychody stanowiły 73,8% przychodów z całokształtu działalności badanych przedsiębiorstw (wobec 73,0% w I kwartale ub. roku). W przetwórstwie przemysłowym zysk netto osiągnęło 75,7% przedsiębiorstw (wobec 69,7%), a udział uzyskanych przez nie przychodów w przychodach wszystkich podmiotów tej sekcji wyniósł 75,3% (wobec odpowiednio 78,8% rok wcześniej). Podstawowe wskaźniki ekonomiczno-finansowe podmiotów objętych badaniem kształtowały się następująco: Wyszczególnienie I III 2013 I III 2014 w % Wskaźnik poziomu kosztów... 96,0 95,5 Wskaźnik rentowności ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów. 4,3 4,5 Wskaźnik rentowności obrotu brutto... 4,0 4,5 Wskaźnik rentowności obrotu netto... 3,2 3,8 Wskaźnik płynności I stopnia... 32,7 34,3 Wskaźnik płynności II stopnia... 98,5 100,1 Wskaźnik rentowności ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów zwiększył się z 4,3% do 4,5%, wskaźnik rentowności obrotu brutto z 4,0% do 4,5%, a rentowności obrotu netto z 3,2% do 3,8%. W porównaniu z I kwartałem ub. roku w ogólnej liczbie badanych podmiotów zwiększył się udział jednostek rentownych (wykazujących wskaźnik rentowności obrotu netto równy lub większy od 0,0) z 61,9% do 67,9%, a ich udział w przychodach z całokształtu działalności wzrósł z 73,0% do 73,9%. Poprawę rentowności obrotu netto odnotowano m.in. w działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej (z 1,5% do 12,5%), administrowaniu i działalności wspierającej (z 0,7% do 4,7%), transporcie i gospodarce magazynowej (z 0,7% do 2,3%), przetwórstwie przemysłowym (z 3,6% do 4,8%) oraz w handlu; naprawie pojazdów samochodowych (z 0,7% do 0,9%). Lepsza niż przed rokiem, choć nadal ujemna, była rentowność obrotu netto w budownictwie (minus 0,8% wobec minus 3,3% przed rokiem). Największe osłabienie rentowności obrotu netto wystąpiło w górnictwie i wydobywaniu (spadek z 8,1% do 2,7%). Pogorszył się również wskaźnik rentowności obrotu netto w informacji i komunikacji (z 7,4% do 5,5%), dostawie wody; gospodarowaniu ściekami i odpadami; rekultywacji (z 5,3% do 4,6%), obsłudze rynku nieruchomości (z 4,3% do 3,8%) oraz wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (z 9,8% do 9,2%).

57 Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych 57 7,0 6,5 6,0 5,5 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 % WSKAŹNIKI RENTOWNOŚCI ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów obrotu brutto obrotu netto I III I VI I IX I XII I III I VI I IX I XII I III I VI I IX I XII I III I VI I IX I XII I III Wzrosła wartość wskaźników płynności finansowej: I stopnia z 32,7% w I kwartale ub. roku do 34,3% oraz II stopnia z 98,5% do 100,1%. Wskaźnik płynności I stopnia powyżej 20% uzyskało 46,5% badanych przedsiębiorstw (wobec 44,8% w I kwartale ub. roku), a wskaźnik płynności II stopnia w przedziale od 100% do 130% odnotowało 12,0% badanych przedsiębiorstw (wobec 11,7% przed rokiem). Relacja zobowiązań do należności (z tytułu dostaw i usług) ukształtowała się na poziomie nieco wyższym niż rok wcześniej (93,5% wobec 93,3%). Wartość zobowiązań z tytułu dostaw i usług wyższą od wartości należności z tego tytułu odnotowano m.in. w handlu; naprawie pojazdów samochodowych, górnictwie i wydobywaniu oraz zakwaterowaniu i gastronomii. Poziom i struktura rodzajowa kosztów kształtowały się następująco: Wyszczególnienie I III 2013 I III 2014 struktura struktura w mln zł w mln zł w % w % Koszty ogółem ,5 100, ,7 100,0 amortyzacja ,9 5, ,6 5,5 zużycie materiałów i energii ,3 48, ,4 47,7 w tym energia ,2 3, ,1 2,9 usługi obce ,6 20, ,5 20,4 podatki i opłaty ,9 5, ,0 5,8 wynagrodzenia brutto ,8 13, ,5 14,3 ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia ,1 3, ,4 3,6 w tym składki z tytułu ubezpieczeń społecznych ,5 2,6 9265,3 2,6 pozostałe koszty ,0 2,8 9414,2 2,7 Koszty bieżącej działalności poniesione przez badane podmioty ogółem w I kwartale br. były o 2,6% wyższe niż w roku poprzednim. W strukturze rodzajowej kosztów ogółem zwiększył się udział kosztów usług obcych oraz wynagrodzeń. Zmniejszył się natomiast

58 58 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju udział kosztów zużycia materiałów i energii, podatków i opłat oraz pozostałych kosztów. Na niezmienionym poziomie pozostał udział kosztów ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń oraz amortyzacji. Z grupy przedsiębiorstw objętych badaniem 48,5% jednostek wykazało w I kwartale br. sprzedaż na eksport (wobec 46,9% rok wcześniej). Poziom sprzedaży eksportowej był o 3,6% wyższy niż w analogicznym okresie ub. roku. Udział sprzedaży na eksport w przychodach netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów ogółu podmiotów zwiększył się 0,1 p.proc. do 24,1%. W I kwartale br. 68,4% sprzedaży na eksport przypadało na przedsiębiorstwa, w których stanowi ona więcej niż 50% obrotu ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów (wobec 67,9% rok wcześniej). W grupie podmiotów eksportujących zwiększył się udział jednostek wykazujących zysk netto (do 75,4% z 68,1% przed rokiem, w tym w przetwórstwie przemysłowym do 78,1% z 71,5%). Podstawowe relacje ekonomiczno-finansowe osiągnięte przez eksporterów poprawiły się w porównaniu z I kwartałem ub. roku i były lepsze niż dla badanych przedsiębiorstw ogółem. Wskaźnik płynności finansowej I stopnia był niższy od odnotowanego przez ogół przedsiębiorstw. Spośród badanych przedsiębiorstw 90,6%, tj jednostek prowadziło działalność gospodarczą zarówno w 2013 r., jak i w 2014 r. (wobec 89,5% odpowiednio przed rokiem). Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów tych podmiotów stanowiły 96,8% przychodów netto ze sprzedaży ogółu podmiotów (wobec 96,3% odpowiednio przed rokiem). Udział tej grupy przedsiębiorstw w zysku i stracie netto ogółu podmiotów objętych badaniem wyniósł odpowiednio 95,8% i 94,0% (wobec 94,8% i 90,9% przed rokiem). Podstawowe wskaźniki ekonomiczno-finansowe odnotowane przez tę zbiorowość były lepsze niż przed rokiem i kształtowały się na poziomie podobnym do notowanego przez ogół badanych podmiotów. Wartość aktywów obrotowych badanych przedsiębiorstw na koniec marca br. wyniosła ,9 mln zł i była o 2,4% wyższa niż przed rokiem, w tym wzrosła wartość inwestycji krótkoterminowych (o 6,1%), należności krótkoterminowych (o 1,0%) oraz zapasów (o 1,9%). Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe zwiększyły się o 2,1%. W rzeczowej strukturze aktywów obrotowych wzrósł udział inwestycji krótkoterminowych (z 22,3% do 23,1%), a obniżył się udział zapasów (z 28,9% do 28,7%), należności krótkoterminowych (z 44,9% do 44,2%), przy niezmienionym udziale krótkoterminowych rozliczeń międzyokresowych kształtującym się na poziomie 4,0%. W strukturze zapasów ogółem obniżył się udział półproduktów i produktów w toku (z 14,8% do 13,8%), produktów gotowych (z 18,8% do 18,2%) oraz nieznacznie materiałów (z 30,3% do 30,2%), a zwiększył się udział towarów (z 34,4% do 35,6%).

59 Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych 59 Aktywa obrotowe finansowane były głównie zobowiązaniami krótkoterminowymi, a ich udział w pokryciu finansowym aktywów stanowił 67,2% (wobec 68,2% przed rokiem). W porównaniu z I kwartałem ub. roku nie odnotowano istotnych zmian w zakresie sprawności działania przedsiębiorstw. Cykl spłaty zobowiązań z tytułu dostaw i usług oraz cykl rotacji należności krótkoterminowych uległy skróceniu o 1 dzień odpowiednio do 41 dni i 44 dni, natomiast cykl rotacji zapasów nie uległ zmianie i wyniósł 34 dni. Zobowiązania długo- i krótkoterminowe (bez funduszy specjalnych) w końcu marca br. wyniosły ,8 mln zł i były o 2,8% wyższe niż przed rokiem. Zobowiązania długoterminowe stanowiły 35,6% zobowiązań ogółem (wobec 34,5% przed rokiem). Wartość zobowiązań krótkoterminowych badanych przedsiębiorstw ukształtowała się na poziomie ,4 mln zł i była o 1,0% wyższa niż w końcu marca ub. roku, w tym m.in. zwiększyła się wartość dostaw i usług oraz emisji dłużnych papierów wartościowych po 2,1% oraz wzrosły pozostałe zobowiązania krótkoterminowe o 3,7%. Obniżyły się zobowiązania z tytułu: podatków, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń o 5,0% oraz kredytów i pożyczek o 2,5%. Rozliczenia międzyokresowe wzrosły o 5,4%. Zobowiązania długoterminowe badanych przedsiębiorstw na koniec marca br. wyniosły ,4 mln zł i były o 6,1% wyższe niż przed rokiem. Odnotowano wzrost zobowiązań z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych o 22,6% oraz zobowiązań z tytułu kredytów i pożyczek o 4,9%. Pozostałe zobowiązania długoterminowe uległy obniżeniu o 7,0%. % 20 NAKŁADY INWESTYCYJNE PRZEDSIĘBIORSTW (ceny stałe) wzrost / spadek w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego w % budynki i budowle zakupy (maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia, środki transportu) nakłady ogółem I III I VI I IX I XII I III I VI I IX I XII I III I VI I IX I XII I III I VI I IX I XII I III