Załącznik nr 2 do Sprawozdania - uwagi do Projektu RPO WSL na lata (wersja 5.1) w zakresie EFFR

Transkrypt

1 1 1. OŚ PRIORYTETOWA I. NOWOCZESNA 2 1. OŚ PRIORYTETOWA I. NOWOCZESNA Działanie 1.2. Typ beneficjentów: Dodać: Podmioty zarządzające klastrami Brak klastrów w typach beneficjentów. Klastry są narzędziem wzrostu innowacyjności gospodarki a więc spełniają cel tego działania. Nie zostały jednak uwzględnione. Działanie 1.3. Celem działania jest wzrost poziomu wyspecjalizowanych usług ośrodków innowacji. Rodzaj projektu: rozwój i udostępnianie niezbędnej infrastruktury ośrodków innowacji. Priorytet inwestycyjny: promowanie inwestycji przedsiębiorstw w badania i innowacje, rozwijanie powiązań i synergii między przedsiębiorstwami, promowanie inwestycji w zakresie tworzenia sieci, pobudzania popytu Powyższe zapisy dotyczące rodzaju projektu i priorytetu inwestycyjnego są nieco niespójne. Brak możliwości realizacji projektów polegających na internacjonalizacji i rozwijaniu współpracy przedsiębiorstw z ośrodkami innowacji w Europie. Wśród beneficjentów nie ma klastrów ani przedsiębiorców a dobrze gdyby były. Dotyczy: Działania 1.2. Badania, rozwój i innowacje w przedsiębiorstwach punkt 15. Klasyfikacja kategorii interwencji funduszy strukturalnych litera: d - Typ obszaru Brak zapisu dotyczącego obszarów wiejskich 03 - Obszary wiejskie (o małej gęstości zaludnienia) Działanie 1.2. Brak klastrów w typach beneficjentów. Klastry są narzędziem wzrostu innowacyjności gospodarki a więc spełniają cel tego działania. Nie zostały jednak uwzględnione. Działanie 1.3 Zapisy dotyczące rodzaju projektu i priorytetu inwestycyjnego są nieco niespójne. Brak możliwości realizacji projektów polegających na internacjonalizacji i rozwijaniu współpracy przedsiębiorstw z ośrodkami innowacji w Europie. Wśród beneficjentów nie ma klastrów ani przedsiębiorców a dobrze gdyby były. Rudzki Inkubator Przedsiębiorcości sp. z o.o. Brak zapisu 03 - Obszary wiejskie (o małej gęstości zaludnienia) ogranicza możliwość aplikowania o wsparcie firmie, która ma siedzibę poza obszarami miejskimi. Lokalizacja siedziby na WRAZIDŁO SP. Z O.O. obszarach wiejskich nie powinna ograniczać możliwości aplikowania firmom, które wdrażają własne lub zakupione wyniki badań naukowych oraz budują własne zaplecze badawczorozwojowe. Lokalizacja firmy na obszarach wiejskich nie przeszkadza w budowaniu i rozwijaniu powiązań i synergii między przedsiębiorstwami, ośrodkami badawczo-rozwojowymi i Kolejowa 5a Sumina ul. sektorem szkolnictwa wyższego, w szczególności promowanie inwestycji w zakresie rozwoju produktów i usług, transferu technologii, innowacji społecznych, ekoinnowacji, zastosowań w dziedzinie usług publicznych, tworzenia sieci, pobudzania popytu, klastrów i otwartych innowacji poprzez inteligentną specjalizację, oraz wspieranie badań technologicznych i stosowanych, linii pilotażowych, działań w zakresie wczesnej walidacji produktów, zaawansowanych zdolności produkcyjnych i pierwszej produkcji, w szczególności w dziedzinie kluczowych technologii wspomagających, oraz rozpowszechnianie technologii o ogólnym przeznaczeniu OŚ PRIORYTETOWA I. NOWOCZESNA 4 1. OŚ PRIORYTETOWA I. NOWOCZESNA 5 1. OŚ PRIORYTETOWA I. NOWOCZESNA 6 1. OŚ PRIORYTETOWA I. NOWOCZESNA zasadniczo większość pól zawiera zapis do uzupełnienia na późniejszym etapie (uwaga dotyczy CAŁEGO DOKUMENTU) Działanie Brak wskaźników rezultatu 2. Brak trybów przeprowadzania wyboru projektów do dofinansowania 1. Nie podano definicji badań stosowanych i prac rozwojowych (s. 8). 2.Błędny nr przypisu do punktu 18a 4 typ beneficjenta (s. 9). 3. Konieczna zmiana nazwy wskaźnika na np. liczba wspartych ośrodków innowacji. Konieczne ujednolicenie zapisów. Cel działania oraz przykładowe rodzaje projektów mówią o istniejących ośrodkach innowacji. W objaśnieniu pojęć i wskaźnikach mowa o instytucjach otoczenia biznesu (s. 21) Typy obszaru wymagają zdefiniowania (Punkt 15 d). Należy podać definicję (źródło definicji) poszczególnych obszarów. Zaproponowane nazwy nie są jednoznaczne. Przykładowo wydaje się, że miasta poniżej 5000 mieszkańców nie przynależą do żadnej kategorii. Nie wiadomo, jaki będzie poziom wsparcia, maksymalna wartość projektu; informacje zawarte w tabelach niewiele rozjaśniają i doprecyzowują podawane dotychczas informacje. Ponadto nadal nie zapisano, co z pomocą publiczną i jakie koszty będą kwalifikowane. Dla każdej osi priorytetowej brak celów i opisu osi. Urząd Miejski 1-2. Informacja niezbędna na etapie planowania projektów do realizacji. Miasto Katowice Konieczność doprecyzowania zapisów. Miasto Bielsko-Biała, Urząd Miejski w Bielsku- Białej Uwaga dotyczy calego dokumentu! Miasto Bielsko-Biała, Urząd Miejski w Bielsku- Białej, niemniej jednak kategorie interwncji i typy obszaru wskazane zostały na podstawie Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) nr 215/2014 z dnia 7 marca 2014 r OŚ PRIORYTETOWA I. NOWOCZESNA 8 1. OŚ PRIORYTETOWA I. NOWOCZESNA 9 1. OŚ PRIORYTETOWA I. NOWOCZESNA str. 9 (def. konsorcjum naukowego) i str. 14 (typy beneficjentów: Przedsiębiorstwa i Konsorcja naukowo-przemysłowe) oraz str. 19 (grupy docelowe). Nie doprecyzowano definicji przedsiębiorcy w zakresie wielkości. 1. Uzasadnienie celów działania Osi Priorytetowej 1 powinno mieć merytoryczny charakter wskazujący na potrzebę realizacji celu i typów operacji, które zostały zapisane w treści poszczególnych działań. Obecne uzasadnienia działania opierają się o zapisy RPO wskazując na planowane do osiągnięcia efekty wdrożenia działań, które zapisane w kontekście celów poszczególnych Priorytetów Inwestycyjnych służą ich objaśnieniu. Poniższe uwagi mają charakter ogólny i odnoszą się do całości dokumentu. 2. W obecnym kształcie dokument Uszczegółowienia Programu jest inną formą układu wybranych treści RPO, a nie wskazaniem szczegółowych rozwiązań merytorycznych i organizacyjnych. Opisy typów operacji są tożsame z dokumentem Programu. 3. W formularzu opis działania punkt 14 tabeli nosi tytuł "Przykładowe rodzaje projektów", proponuje się wykorzystanie zapis "Rodzaje projektów" bądź "Typy operacji". 4. W punkcie 27 należy określić konkretny dzień kwalifikowania wydatków w projektach związanych z udzielaniem pomocy publicznej dla przedsiębiorstw. Rozszerzenie zakresu działania o nowe ośrodki innowacji Jeżeli projekty mogą dotyczyć jedynie sektora MMSP należy uściślić definicję przedsiębiorcy, jako mikro, małego lub średniego przedsiębiorcy (MMSP). 1. Uzasadnienie uwzględnienia w systemie realizacji RPO poszczególnych działań powinno nawiązywać do potrzeb rozwojowych regionu. 2. Przygotowane w ten sposób uszczegółowienie RPO nie wnosi nowych treści do systemu wdrażania Programu, a przeprowadzone konsultacje ze względu na wcześniejsze konsultacje RPO nie mają podstaw merytorycznych, gdyż te dwa dokumenty nie różnią się od siebie, jeżeli chodzi o treść. Dokument nie jest przygotowany do przeprowadzania konsultacji. Dane, które w RPO nie zostały zamieszczone, a które planowane są do uzupełnienia w dalszym etapie prac mają być uzupełnione na dalszym etapie prac nad uszczegółowieniem. 3. Takie sformułowanie budzi zastrzeżenia ze względu cel opracowania uszczegółowienia, w którym lista projektów możliwych do dofinansowania powinna być wyczerpująca, a także ze względu na faktyczny sposób wypełnienia tego wiersza w tabeli (np. działaniu 1.1 podano jeden przykładowy typ projektu z adnotacją w przypisie, że podany typ projektu stanowi listę zamkniętą. 4. W przypadku tego rodzaju projektów dzień kwalifikowania wydatków uzależniony jest od terminu zgłoszenia RPO do Komisji Europejskiej. W opisie natomiast podano dwie opcje albo dzień 1 stycznia 2014 roku albo też dzień przedłożenia RPO do Komisji uzależniając datę kwalifikowalności od tego, które data jest wcześniejsza. Na tym etapie prac jasne jest, że RPO zostało przesłane do KE po dniu 1 stycznia, stąd wynika, że ta opcja jest jedyną możliwą datą kwalifikowalności. Ze względu na czytelność zapisów RPO sugeruje się wskazanie konkretnej daty, skoro jest ona znana. Ograniczenie zakresu wsparcia do istniejących ośrodków innowacji ogranicza cel zawarty w priorytecie inwestycyjnym 1.2 pobudzania popytu, klastrów i otwartych innowacji poprzez inteligentną specjalizację. Jakiekolwiek nowe inicjatywy wpisujące się w inteligentne specjalizacje nigdy nie będą miały szansy być realizowane bez wsparcia RPO. Błaszczyk Szymon Firma B-Consulting Bartłomiej Gębarowski Izba Gospodarcza Strona 1

2 10 1. OŚ PRIORYTETOWA I. NOWOCZESNA OŚ PRIORYTETOWA I. NOWOCZESNA OŚ PRIORYTETOWA I. NOWOCZESNA OŚ PRIORYTETOWA II. CYFROWE ŚLĄSKIE OŚ PRIORYTETOWA II. CYFROWE ŚLĄSKIE OŚ PRIORYTETOWA II. CYFROWE ŚLĄSKIE OŚ PRIORYTETOWA II. CYFROWE ŚLĄSKIE OŚ PRIORYTETOWA II. CYFROWE ŚLĄSKIE OŚ PRIORYTETOWA II. CYFROWE ŚLĄSKIE OŚ PRIORYTETOWA II. CYFROWE ŚLĄSKIE OŚ PRIORYTETOWA II. CYFROWE ŚLĄSKIE Działanie ) Str. 9, proszę doprecyzować nietrafnie użyty termin zdolność prawna w pkt Typ Beneficjentów: 2) Str. 9, proszę o dopisanie, by w konsorcjach mogły być JST 3) Str. 10, proszę o uściślenie, co oznacza określenie: Dodatkowo, do wsparcia z funduszy nie mogą zostać wybrane operacje, które zostały fizycznie ukończone lub w pełni zrealizowane? Czy chodzi o rzeczowe zakończenie realizacji / finansowe? 4) Wskaźnik odnoszący się tylko do laboratoriów badawczych de facto eliminuje inne typy działań i stoi w sprzeczności z zapisami całego opisu działania. Działanie ) Str. 12, brak w typach projektów tych w zakresie odnoszącym się do: promowanie inwestycji w zakresie rozwoju produktów i usług, transferu technologii, innowacji społecznych, ekoinnowacji, zastosowań w dziedzinie usług publicznych, tworzenia sieci, pobudzania popytu, klastrów i otwartych innowacji poprzez inteligentną specjalizację 6) str. 14, Typ beneficjentów, proszę o dopisanie JST w konsorcjach 7) Wskaźnik odnoszący się do laboratoriów badawczych de facto eliminuje inne typy działań i stoi w sprzeczności z zapisami całego opisu działania Działanie ) proszę o uściślenie w typie działań, czy Podmioty zarządzające ośrodkami innowacji to podmioty prowadzące ośrodek czy operatorzy? Wnosi się, by były to podmioty je zakładające. 1. Brak celów i opisów osi priorytetowych powinny być tożsame z zapisami projektu RPO WSL wersja Nie jest wyjaśnione, co oznaczają zapisy przykładowe typy projektów, które występują każdorazowo z uwagą podane typy (rodzaje) projektów stanowią listę zamkniętą (taka konstrukcja nie zgodna z zasadami języka polskiego). 3.W każdej z tabel opisujących działania w punkcie 27. Dzień rozpoczęcia kwalifikowalności wydatków znajdują się zapisy mówiące o tym, że...wydatki kwalifikują się do wsparcia, jeżeli zostały poniesione i zapłacone przez beneficjenta między dniem przedłożenia programu Komisji lub dniem 1 stycznia 2014r., w zależności od tego, która data jest wcześniejsza, a dniem 31 grudnia 2023r. 4. W odniesieniu do wszystkich działań nie podano wskaźników rezultatu. Rozszerzenie zakresu działania o nowe ośrodki innowacji Jednostka budżetowa miasta tj. Miejski Zarząd Dróg wykonuje zadania zlecone przez Prezydenta Miasta w zakresie administracji publicznej, jednak nie posiada osobowości prawnej. W punkcie 18a należałoby doprecyzować jakiego rodzaju jednostki sektora finansów publicznych mogą być beneficjentami w ramach działania. Działanie Niezgodność Priorytetów Inwestycyjnych z zapisami przyjętej Umowy Partnerstwa 2. Brak wskaźników rezultatu 3. Brak trybów przeprowadzania wyboru projektów do dofinansowania Brak definicji zasobów cyfrowych. Brak definicji cyfrowych zasobów publicznych. Brak definicji e-usługi publicznej (jest tylko definicja e-usługi w dalszej części dokumentu). Dodatkowo należałoby rozszerzyć katalog przykładowych rodzajów operacji o usługi publiczne z wykorzystaniem narzędzi ICT. 1) Na gruncie cywilistycznym nie ma takiego pojęcia. Jest "zdolność do czynności prawnych" - tę jednak ma każdy z nas, w tym osoby fizyczne pow. 13 roku życia. 2) JST często mogą być konsorcjantami jako podmiot wnoszący grunt / aport 3) jak obok, proszę ponadto o informację, czy zakończenie działań promocyjnych to koniec rzeczowej realizacji czy będzie to etap odbioru końcowego? 4) brzmienie typu projektu jest szersze niż wskaźnik, który - jeśli nie ulegnie poszerzeniu - zawęzi działanie do laboratoriów badawczych. Tymczasem istnieje potrzeba realizacji również innego typu pomieszczeń czy części służącej BRI, a nie tylko laboratoriów. 5) Wydaje się, iż tego typu projekty będą adekwatne do PRT i RIS, a ponadto poszerzą katalog projektów i sprzyjać będą budowaniu innowacyjnego i konkurencyjnego regionu. 6)j.w. 7)j.w. 8) Rozróżnienie jest dość istotne z punkt uwidzenia rozwoju ośrodka i kompetencji właściciela / założyciela takiego centrum. Tylko on może rozwijać ośrodek, chyba że umowa koncesji z operatorem przewiduje inaczej. Proszę o uściślenie ww. kwestii w programie. Wnioskuje się, by podmiotem upełnomocnionym był właściciel. 1. Informacje te ujęte są w ogólnym dokumencie RPO, więc nie powinno być przeszkód aby były elementem SZOP. 2. Proponuje usunąć słowo "przykładowe", jeśli katalog propozycji jest zamknięty 3.Obecnie wiadomo już, która z dat podanych jako początek okresu kwalifikowalności jest wcześniejsza. Uwagi 1,2,3 dotyczą wszystkich działań SZOP RPO. 4. Brak informacji z jakiego powodu nie ma wskaźników rezultatu dla wszystkich działań. Ograniczenie zakresu wsparcia do istniejących ośrodków innowacji ogranicza cel zawarty w priorytecie inwestycyjnym 1.2 pobudzania popytu, klastrów i otwartych innowacji poprzez inteligentną specjalizację. Jakiekolwiek nowe inicjatywy wpisujące się w inteligentne specjalizacje nigdy nie będą miały szansy być realizowane bez wsparcia RPO. 1. Umowa Partnerstwa jest dokumentem nadrzędnym w stosunku do RPO Informacja niezbędna na etapie planowania projektów do realizacji. Wskazane byłoby uzupełnienie definicji. Rafał Kost /Urząd Miejski w Sosnowcu Miasto Gliwice Urząd Miasta Wodzisławia Śląskiego Miejski Zarząd Dróg w Bielsku-Białej Miasto Katowice Błaszczyk Szymon Wskazane byłoby uzupełnienie definicji. Uzupełnienie katalogu pozwoli na rozszerzenie usług, które częściowo będą świadczone przy wykorzystaniu narzędzi cyfrowych (np. złożenie podania o wydanie dokumentu/pisma kończy się nie otrzymaniem produktu cyfrowego, jednak realnego dokumentu/pisma w tym przypadku takie działanie jest niezgodne z definicją e- Szymon Błaszczyk usługi). Zwracam uwagę na ten aspekt, gdyż w poprzednim okresie budżetowania brak jednoznacznych definicji i określeń powodował, iż dofinansowane były projekt niezgodne z definicją e-usługi, jednak użyteczne z punktu widzenia rynku i odbiorców. Brak grup docelowych. Wskazane byłoby uzupełnienie punktu w tym zakresie. Szymon Błaszczyk 1. Działanie 2.1 Wsparcie rozwoju e-usług publicznych. Opis typów operacji i ich zakresu (oraz charakteru) powinien zostać zawarty w punkcie W punkcie 14 powtórzono zapisy RPO, natomiast to co stanowi treść uszczegółowienia zostało zawarte w opisie pod tabelą, jako dodatkowe wyjaśnienia i uzupełnienia. Niektóre treści 2. Proponuje się jasne sprecyzowanie typu operacji polegającego na: "Wdrażaniu systemów związanych z usprawnieniem zarządzania organizacją tego opisu powtarzają zapisy zawarte w tabeli. Niecelowe jest zamieszczanie informacji o możliwości wykorzystania cross-financingu, gdy w punkcie 31 tabeli podano informację o udziale (np. wprowadzenie elektronicznego obiegu dokumentów, systemów zarządzania relacjami z klientami związanych z udostępnianiem e-usług) bez konieczności realizacji kompleksowych działań z zakresu uruchomienia lub usprawnienia e-usług. 3. Działanie należy wskazać typy operacji przewidziane do realizacji w ramach "wsparcia wykorzystania TIK w procesach biznesowych w przedsiębiorstwach" zgodnie z opisem zawartym pod tabelą. Brak informacji, czy w typ działań wchodzi także tworzenie e-usług (jedynie informacja o rozwoju produktów i usług opartych na technologiach informacyjno-komunikacyjnych (e-biznes) należy jasno określić, czy chodzi o rozwój, czy o tworzenie także oraz czy działanie obejmuje e- usługi). Wcześniejsze uszczegółowienie obejmowało także e-handel brak informacji czy działanie dalej przewiduje tego typu wsparcie. Na działanie 2.1 przeznaczone jest ,000 EUR, natomiast na działanie ,00 EUR). Wskazane byłoby zmienić proporcje na ,00 EUR na działanie 2.1 i ,00 EUR na działanie 2.2. procentowym wydatków w ramach CF. 2. Wprowadzenie elektronicznego obiegu dokumentów, systemów zarządzania relacjami z klientem, zmiany ukierunkowane na załatwianie spraw klientów organizacji poprzez wykorzystanie sieci Internet są istotnym elementem realizacji usług społecznych i publicznych. Postuluje się wprowadzenie samodzielnego typu operacji w przypadku gdy dostępna infrastruktura techniczna nie wymaga usprawnień realizowanych w ramach przedsięwzięcia projektowego (np została wcześniej przygotowana lub zakres wprowadzanych zmian nie wymaga inwestycji w infrastrukturę). Pozwoli to na zwiększenie liczby wdrożeń, które choć nie mają skomplikowanego (i kompleksowego w obecnym rozumieniu zapisów RPO) charakter będą istotnym usprawnieniem realizacji zadań publicznych i relacji z klientami. 3. Uzasadnienie jak do punkt 1. Wskazane byłoby uzupełnienie powyższych informacji. Firma B-Consulting Bartłomiej Gębarowski Szymon Błaszczyk Popularność działania 8.1 i 8.2 PO IG stwarza konieczność przekazania większej ilości środków na działania typowo rynkowe (szczególnie w Województwie Śląskim, gdzie istnieje duże zagęszczenie przedsiębiorstw, w tym produkcyjnych, wymagających m.in. wsparcia procesów zarządzania przez narzędzia ICT), realizowane przez przedsiębiorców z sektora MMSP. Szymon Błaszczyk Podczas gdy wiele działań związanych z cyfryzacją usług publicznych zostało zrealizowanych w ramach poprzedniego RPO WSL i dodatkowo zostanie wsparte Programem Operacyjnym Polska Cyfrowa, na który przeznaczono bardzo wysoką kwotę 1,9 mld EUR (z czego 872 mln EUR zostanie przeznaczonych na infrastrukturę, a pozostałe na tzw. działania soft związane z tworzeniem i rozbudową aplikacji). Strona 2

3 lp OŚ PRIORYTETOWA II. CYFROWE ŚLĄSKIE OŚ PRIORYTETOWA II. CYFROWE ŚLĄSKIE Wnioskuje się o uwzględnienie w tym priorytecie (działanie 2.1)faktu, iż część udostępnianych informacji jest odpłatna, do czego podmioty obligują przepisy prawa np. geodezyjnego. Działanie ) str. 28: Zapis: Realizowane projekty z zakresu e-administracji powinny być zintegrowane z platformami epuap i PEUP (SEKAP) oraz zakładać kompatybilność z innymi systemami wyższego i niższego rzędu oznacza warunkowość dostępu do konkursu tylko tym podmiotom, które mają epuap czy SEKAP, podczas gdy nie wszystkie kategorie Beneficjentów Działanie ) proszę o uszczegółowienie kategorii Beneficjentów 11) proszę o informację, czy nowo otwierający swój biznes mogą otrzymać dofinansowanie na swój start-up (w zakresie np. e-biznesu). Uwaga wynika z przepisów obowiązującego prawa np. geodezyjnego. 9) Nie wszyscy Beneficjenci mają SEKAP czy epuap 10) Katalog beneficjentów jest wąski. 11) jest to postulat zwłaszcza w kontekście zmian technologicznych i nowych działalności, które bazują w dużej mierze na e-biznesie. Starostwo Powiatowe w Pszczynie Rafał Kost /Urząd Miejski w Sosnowcu OŚ PRIORYTETOWA II. CYFROWE ŚLĄSKIE OŚ PRIORYTETOWA II. CYFROWE ŚLĄSKIE OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA 1. Proponuję rozważyć zmianę numeracji działań w ramach SZOP RPO, kontynuując logikę numeracji priorytetów inwestycyjnych, działania 2.1 w priorytecie inwestycyjnym 2.3, byłoby działanie Na stronie 27 (działanie 2.1) mowa jest o otwartym standardzie udostępnianych plików i znajduje się odwołanie do propozycji założeń projektu ustawy o otwartych zasobach publicznych, natomiast na stronie 35 przy definicji tych plików odniesienie jest do dokumentu KE. Działanie rozszerzenie dostępnego katalogu projektów o możliwość wdrażania systemów typu ERP lub CRM w spółkach komunalnych Działanie 3.3. Innowacje w - brak informacji o definicji innowacyjności Działanie 3.6 Rodzaj projektu: Przygotowanie, rozwijanie oraz wdrażanie wspólnego produktu lub usługi o charakterze innowacyjnym powinno uwzględniać również promocję tego produktu lub usługi. W zasadzie ten typ projektu dedykowany jest dla konsorcjum przedsiębiorców a nie dla klastra. Jak Państwo wyobrażacie sobie wdrażanie tego zapisu w klastrze, w którym jest 50 lub 100 przedsiębiorców, uczelnie, organizacje pozarządowe, instytucje otoczenia biznesu? W ramach działania 3.6 nie ma żadnych działań związanych z internalizacją. Klaster nie działa w regionie czy kraju. Klastry prowadzą współpracę międzynarodową z założenia. To jest ich cel. Jesteśmy członkiem sieci Business Roaming Agreement skupiającej klastry ICT z całego świata a nie będziemy mieli możliwości uzyskania wsparcia na rozwój tej współpracy i skorzystania ze sprawdzonych rozwiązań. Rozwój gospodarczy poprzez klastry opiera się rozwoju gospodarczych relacji i współdziałania. To rozwój kontaktów, ale nie zamknięty do skali regionu czy kraju. Klastry właśnie temu służą. Więc na co ma być przeznaczone realnie wsparcie dla klastrów? Proszę o uwzględnienie działań mających na celu rozwój sieci i klastrów z siedzibą na terenie Województwa Śląskiego czyli: 1. stymulowanie współpracy i innowacyjności członków klastra poprzez rozwijanie współpracy oraz budowanie relacji gospodarczych z klastrami oraz środowiskami biznesu i nauki w Europie 2. wspólna promocja produktów i usług klastra poprzez udział w targach i konferencjach branżowych na terenie kraju oraz zagranicą. Działanie 3.1 dotyczące rozbudowy istniejących inkubatorów przedsiębiorczości jest bardzo trafione i interesujące. Chciałam jednak zasygnalizować problem dotyczący faktu, że większość inkubatorów to spółki w których ponad 50% udziałów posiada gmina, co oznacza że są traktowane jako duże przedsiębiorstwo i mogą aplikować o poziom pomocy 25%. Nasz Inkubator chciał skorzystać z tego działania ale zatrudniamy 10 osób i mamy obroty mikroprzedsiębiorstwa i nie stać nas na wyłożenie wkładu własnego na poziomie 75%. Działanie 3.6 dotyczące klastrów. W kategorii: grupy docelowe wpisani są tylko przedsiębiorcy. Klaster tworzą przedsiębiorcy, instytucje otoczenia biznesu, uczelnie, organizacje pozarządowe więc ta kategoria powinna uwzględniać również tych odbiorców. Klaster jest generatorem innowacyjnych projektów a w typach projektów jest mowa o tworzeniu wspólnego produktu o charakterze innowacyjnym. Czy to działanie nie pasuje bardziej do Priorytetu I? To tylko sugestia. Ponadto w przypadku gdy podmiotem zarządzającym klastrem jest instytucja otoczenia biznesu, która jako spółka gminna ma status dużego przedsiębiorcy to co w tej sytuacji nie jest w kategorii MSP a jest w klastrze? Czy w ogóle w tej sytuacji klaster będzie mógł skorzystać z tego wsparcia? Klastry są narzędziami rozwoju innowacyjności i są niezwykle skuteczną formą wsparcia biznesu. Ich konstrukcja i struktura nie opiera się jednak na hierarchii wojskowej ale na nowoczesnym modelu zarządzania opartym o współpracę. Przy 50 członkach złożenie i koordynowanie realizacji oraz rozlicznie 10 projektów przez jeden podmiot zarządzający klastrem jest organizacyjnie przerażające i nie jestem przekonana, czy to dobre rozwiązanie. Tym bardziej, że angażuje finansowo lidera projektu, który może nie posiadać zasobów finansowych w wysokości niezbędnej do realizacji tylu projektów. 1. Obecna numeracja działań jest myląca, zgodnie z zaleceniem IZ i MIR należy posługiwać się numeracją priorytetów. Ponadto dużo łatwiej byłoby zidentyfikować działania EFS, które są obowiązkowe dla EFRR. W obecnym kształcie jest to bardzo trudne. Uwaga ta dotyczy wszystkich działań SZOP RPO 2. Proponuję wskazać jedno źródło danych o standardach udostępniania plików ze wskazaniem na dokument już zatwierdzony. Wiele spółek, w których większość lub 100% udziałów/akcji posiadają jst nie wykorzystuje w działalności operacyjnej nowoczesnych narzędzi, jakimi są informatyczne systemy wspierające zarządzanie. Ze względu na duże koszty związane z wdrożeniem takich systemów, istnieje duża zasadność umożliwienia uzyskania dofinansowania przez tego typu beneficjentów na ww. projekty. Brak określenia wymaganego poziomu innowacyjności na obecnym etapie uniemożliwia przygotowanie przedsiębiorców do przyszłego aplikowania. Nie sprecyzowano czy jako innowacyjność rozumie się wprowadzenie nowego produktu/zastosowania technologii znanego w województwie nie dłużej niż 3 lata, czy jako innowacyjność traktuje się nowość na poziomie przedsiębiorstwa. Jesteśmy członkiem sieci Business Roaming Agreement skupiającej klastry ICT z całego świata a nie będziemy mieli możliwości uzyskania wsparcia na rozwój tej współpracy i skorzystania ze sprawdzonych rozwiązań. Sieciowanie współpracy nie może się ograniczać do regionu czy kraju bo nie przyniesie efektów. Proszę o uwzględnienie potrzeby internacjonalizacji w tym zakresie. Utworzyliśmy nasz klaster dzięki szkoleniom i doradztwie krajów skandynawskich, które są liderem wyników innowacyjności (Szwecja, Dania, Finlandia) wśród krajów UE i dzięki temu nam się udało. Mogliśmy skorzystać z wiedzy i doświadczenia najlepszych ekspertów w Europie i to daje efekty bo nasz klaster się rozwija. Bardzo proszę o stworzenie takiej możliwości ponieważ to jest realna potrzeba od której zależy rozwój klastra. Rozwój gospodarczy poprzez klastry opiera się rozwoju gospodarczych relacji i współdziałania. To rozwój kontaktów, ale nie zamknięty do skali regionu czy kraju. Klastry właśnie temu służą. Więc na co ma być przeznaczone realnie wsparcie dla klastrów? Proszę o uwzględnienie działań mających na celu rozwój sieci i klastrów z siedzibą na terenie Województwa Śląskiego. Rozbudowa Inkubatora to inwestycja infrastrukturalna rzędu 8-10 mln zł. Przy poziomie dotacji 25% nie będziemy mogli skorzystać z tej możliwości w RPO. Jesteśmy instytucjami wsparcia biznesu ale sami też musimy się utrzymać, co wcale nie jest łatwe w dzisiejszej rzeczywistości.jest to trochę przykre bo realnie nie mamy ani kapitału ani zasobów kadrowych dużego przedsiębiorstwa a jesteśmy tak traktowani. To działanie naprawdę daje szansę na rozwój ale nie z tak niskim dofinansowaniem. Proszę o rozważenie tej kwestii bo wszystkie spółki miejskie które maja ponad 50% udziałów gminy będą w takiej sytuacji. Miasto Gliwice Artur Siwek / MPK w Częstochowie Sp.z o.o. Grzegorz Olesko Rudzki Inkubator Przedsiębiorcości sp. z o.o. Rudzki Inkubator Przedsiębiorczości Sp. z o.o. W naszym klastrze podmiotem reprezentującym klaster jest Fundacja Innovare, jako Instytucja Koordynująca, ale bieżącym zarządzaniem zajmuje się Inkubator, jako Administrator Klastra. Śląski Klaster ICT i Taki model doskonale nam się sprawdza. Organem zarządzającym klastrem jest Rada Klastra, która obydwie te instytucje powołuje i odwołuje i ja uważam, że właśnie Rada Klastra w trybie Multimediów uchwały powinna decydować, która instytucja będzie liderem w danym projekcie klastra. To naprawdę niczego nie komplikuje a ułatwia realizację zadań. Możemy umowę klastra zmienić i wprowadzić system hierarchiczno-wojskowy ale to wcale nie będzie dobre rozwiązanie i chciałabym, aby Państwa zapisy nas do tego nie zmuszały. Dlatego proszę o rozważenie zapisu, że typ beneficjenta to podmiot upoważniony przez klaster do reprezentacji ale nie wyłącznie jeden podmiot. Dobrą stroną obecnego zapisu jest to, że jest to że organ klastra kontroluje projekty, które są składane, bo gdyby mieli je składać sami przedsiębiorcy, to pewnie powstałby chaos i instytucja zarządzająca nie wiedziałaby o składanych w ramach tego działania projektach. Zgłaszam postulat dotyczący Działania 3.3 Innowacje w w sprawie minimalnego wkładu własnego beneficjenta,(punkt 24,25,28). Postuluje Projekty o charakterze innowacyjno badawczym na przykład laboratoria wszelkiego typu, mają największa szanse na optymalne wykorzystane dotacji poprzez zakup wyspecjalizowanych określić wysokość wkładu wysokości maksymalnej 10% dla projektów o charakterze badawczo - innowacyjnym. Maksymalny udział środków środków trwałych, nieumożliwiający rozszerzenie zakresu usług beneficjenta, co wiąże się z tworzeniem miejsc pracy związanej z obsługą zakupionego środka. UE w wydatkach kwalifikowanych na poziomie projektu określić 90% dla projektów o takim charakterze. Maksymalna wartość projektu na poziomie nie niższa 900tyś brutto. 1. Niepełna nazwa programu operacyjnego 2. Nielogiczny zapis 3. Nie doprecyzowano długości możliwych do wybudowania dróg dojazdowych w działaniu Brak wyjaśnienia dot. parków tematycznych i aktywnych form turystyki 5. Brak odniesienia do definicji 6. Doprecyzowanie zapisu 7.Dopuszczenie wsparcia dla nowo powstających klastrów przy spełnieniu określonych warunków, np. działalność klastra dotyczyć będzie obszarów rewitalizowanych. ŁUKASZ KURKOWSKI CENTRUM OCHRONY RADIOLOGICZNEJ 1. Nazwa programu operacyjnego w osi priorytetowej III nie jest spójna z nazwą używaną w pozostałych osiach. Urząd Miejski 2. Uzasadnieniem podjętego działania jest zwiększenie wzmocnienie przedsiębiorczości w regionie. 3. Dotychczas informowano, że długość możliwej do wybudowania drogi w ramach projektu tworzenia terenów inwestycyjnych na obszarach typu brownfiled będzie sprecyzowana. Należy więc uznać, że dopuszczone do dofinansowania będą wielokilometrowe odcinki dróg. 4. Działanie 3.4 Inwestycje w zakresie turystyki w celu rozwiania wątpliwości należałoby wyjaśnić co rozumieć pod pojęciami: parki tematyczne i aktywne formy turystki skoro wyjaśniono pojęcia baza noclegowa i gastronomiczna. 5. Działanie 3.5 Rozwój przy udziale instrumentów zwrotnych w grupach docelowych brak odniesienia np. w przypisach do definicji, tak jak np. w Działaniach 2.2, 3.3 i 3.4 przy typie beneficjentów. 6. Dla czytelności zapisów wskazane byłoby dookreślenie, że przedsiębiorcy tzn. mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa. 7. Zrozumiałe jest wsparcie klastrów już istniejących, jednak są obszary, gdzie tego typu inicjatywy nie zaistniały, a identyfikowany jest potencjał do ich powołania. Jednym z impulsów do powołania klastrów w Bytomiu są środki OSI. Podczas rozmów w trakcie aktualizacji strategii Bytomia z różnymi środowiskami, w tym przedsiębiorcami, jako ważne partnerskie przedsięwzięcia strategiczne wskazano: - Republika Przemysłów Kreatywnych budowa klastra przemysłów kreatywnych przy wykorzystaniu obiektów poprzemysłowych oraz dorobku kulturalnego Bytomia;- KlasteRRRR klaster podmiotów zajmujących się rekultywacją terenów, renowacją zabytków, rehabilitacją osiedli mieszkanio0wych i rewitalizacją przestrzeni.w kontekście OSI i szukania impulsów rozwojowych dla miasta te inicjatywy powinny uzyskać wsparcie na organizację i swój rozwój. Strona 3

4 31 3. OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA Działanie Niezgodność Priorytetów Inwestycyjnych z zapisami przyjętej Umowy Partnerstwa 2. Brak wskaźników rezultatu 3. Brak trybów przeprowadzania wyboru projektów do dofinansowania Działanie Rozszerzenie katalogu beneficjentów o Przedsiębiorców. 5. Rozszerzenie katalogu typów projektów o: Rewaloryzację obszarów przemysłowych i rekultywację skażonych gruntów (lub przeniesienie jej z Priorytetu Rewitalizacja) Działanie Brak informacji o zakresie działań promocyjnych dot. terenów inwestycyjnych Działanie Brak informacji o zakresie działań promocyjnych dot. innowacyjnych rozwiązań. 1. s należy dopisać typ obszaru 2 Małe obszary miejskie. 2. str. 61 dopisać typ beneficjenta fundusze pożyczkowe. 3. s. 62 zaproponowane wskaźniki są wskaźnikami rezultatu. Wskaźnikiem produktu mogłaby być np. liczba dokapitalizowanych funduszy 4. s. 64 brak definicji pojęcia klaster o znaczeniu regionalnym. 5. s należy dopisać typ obszaru 2 Małe obszary miejskie. Brak definicji innowacji nie technologicznych i samej innowacji (w odniesieniu do horyzontu czasowego i przestrzennego np. na terenie województwa technologia wykorzystywana nie dłużej niż 3 lata). W przykładowych rodzajach operacji należałoby dopisać horyzont czasowy do działań (np. budowa zamknięta w terminie do 2 lat od podpisania umowy, itp.). Uzupełnić pkt. 14 (przykładowe rodzaje projektów) i 18 a (typ beneficjentów). 1. W punkcie 14 uwzględnienie możliwych do realizacji operacji, jak to zostało doprecyzowane pod tabelą tj. "budowa / przebudowa / modernizacja niezbędnej infrastruktury oraz niezbędne wyposażenie istniejących inkubatorów przedsiębiorczości i akademickich inkubatorów przedsiębiorczości". Wyjaśnienie i doprecyzowania wymaga warunek realizacji inwestycji, czy odnosi się on tylko do niezbędnego wyposażenia, czy do całości operacji tj. budowy / rozbudowy / modernizacji i niezbędnego wyposażenia. 2. Uzupełnienie punktu 14 zgodnie z opisem zawartym w dodatkowych wyjaśnieniach i uzupełnieniach. 1. Umowa Partnerstwa jest dokumentem nadrzędnym w stosunku do RPO Informacja niezbędna na etapie planowania projektów do realizacji Działanie Zgodnie z SZOP działanie ma na celu zwiększenie potencjału inwestycyjnego na terenach typu brownfield ze względu na wysoki wskaźnik degradacji powierzchni w województwie. W mieście Katowice tereny takie są w większości we własności osób prywatnych, co zamyka możliwość pozyskania środków na ten cel w ramach przedmiotowego PI. W konsekwencji przedsiębiorcy mają jedynie możliwość ubiegania się o środki unijne w tym zakresie w ramach Priorytetu Rewitalizacja, gdzie zapisano wymóg objęcia obszarem rewitalizacji LPR. Trudno spodziewać się, że zgodnie z nowym podejściem do rewitalizacji w ramach RPO (nacisk na diagnozę społeczną i projekty miękkie), że tereny zdegradowane typu brownfiel oraz obiekty poprzemysłowe, powojskowe itd., które w większości znajdują się na terenach niezamieszkałych, będą zaliczać się do obszarów problemowych wskazanych w LPR. Oś - jak nazwa wskazuje, dedykowana jest PRZEDSIĘBIORCOM, którzy de facto w tym przypadku są wyłączeni z bezpośredniego wsparcia. 6. Brak informacji na czym miałaby polegać promocja terenu inwestycyjnego (czy tylko np. foldery lub ulotki czy np. możliwość udziału w targach inwestycyjnych?). 7. Brak informacji na czym miałaby polegać promocja (tj. jakie działania promocyjne byłyby możliwe do realizacji). 1. Inkubatory przedsiębiorczości funkcjonują także w mniejszych niż 50 tysięczne ośrodkach miejskich (np. w Knurowie). 2. Przykładowym typem projektów jest dokapitalizowanie m. in. funduszy pożyczkowych 3. Konieczne jest wskazanie wskaźnika produktu 4. Konieczne jest wyjaśnienie terminów 5. Klastry o znacznym oddziaływaniu mają swe siedziby także w mniejszych niż 50 tysięczne ośrodkach miejskich (np. w Cieszynie Sląski Klaster Dizajnu). Wskazane byłoby uzupełnienie definicji. Zwracam uwagę na ten aspekt, gdyż w poprzednim okresie budżetowania brak jednoznacznych definicji i określeń powodował liczne trudności w zakresie kwalifikowania projektów do wsparcia. Miasto Katowice Miasto Bielsko-Biała, Urząd Miejski w Bielsku- Białej Błaszczyk Szymon Wynika to z faktu, iż w działaniach turystycznych w poprzednim RPO WSL projekty były wydłużane w czasie lub następowała rezygnacja z nich po dłuższym okresie. Wpływało to na nieefektywność wykorzystania środków finansowych ii konieczność przesunięć. Jasne określenie terminów realizacji pozwoli na efektywniejsze podejmowanie działań zaradczych, w Szymon Błaszczyk przypadku odwlekania terminu realizacji lub zamknięcia inwestycji. W typach beneficjentów nie jest jasno wyjaśnione kto będzie udzielał pożyczek zwrotnych. W przykładowych rodzajach projektów nie są określone ich zasady. Niezrozumiałym jest fakt, iż działania innowacyjne i turystyczne dla przedsiębiorców dalej są dostępne w formie dotacji, a odpowiednik działania RPO WSL nie na to działanie zostały przeznaczone wszystkie środki w ramach przesunięć w poprzednim budżecie. W nowym nawet nie znamy ich dokładnej formy, tym bardziej, że przedsiębiorcy najczęściej sięgali po tą formę wsparcia (m.in. tworzono najwięcej miejsc pracy). Teraz, mimo największego zainteresowania taką formą wsparcia ze strony firm, dotacja została zamieniona na pożyczkę, przy której m.in. nowe miejsca pracy nie będą tak szybko i szeroko tworzone, to dodatkowo nie wiadomo w jakiej formie, na jakich warunkach i przez kogo będą udzielane (wskazanym byłoby, aby działanie realizowało Śląskie Centrum Przedsiębiorczości powołane w celu obsługi przedsiębiorców w zakresie środków unijnych). Szymon Błaszczyk 1. Uwaga wynika z charakteru dokumentu, który w sposób przejrzysty powinien wskazywać, jakie typy operacji są możliwe do dofinansowania, dane te powinny zostać zamieszczone w Firma B-Consulting odpowiednim wierszu kolumny. Jeżeli wskazane roboty budowlane oraz zakup niezbędnej infrastruktury dotyczy istniejących inkubatorów przedsiębiorczości wyjaśnienia wymaga także na Bartłomiej Gębarowski czym polegać ma rozszerzenie oferty (czy np. możliwe są tu projekty zwiększające liczbę obsługiwanych podmiotów, czy tylko związane z nowym - nie świadczonym do tej pory - rodzajem usług). 2. Uzasadnienie uwzględnienia opisu typów operacji w tabeli zostało zawarte we wcześniejszych uwagach do opisu działań RPO OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA Brak definicji klastrów o znaczeniu regionalnym. (str. 64) Należałoby uzupełnić/dookreślić powyższe, gdyż jak ocenić, czy dany klaster posiada znaczenie regionalne? (str. 64) Należy zmienić frazę: Dofinansowanie może zostać przeznaczone na projekty o charakterze inwestycyjnym, doradczym, szkoleniowym. (str. 67) Są to działania twarde, finansowane z EFRR. Wsparcie doradcze i szkoleniowe może stanowić jedynie uzupełnienie w zakresie cross-financingu projektów. (str. 67) Brak jakichkolwiek działań w priorytecie III służącym pobudzeniu działań eksportowych regionalnych przedsiębiorstw wskazanym byłoby uzupełnienie jednego z działań o tego typu projekty. Działanie 3.2:Brak zapisów dotyczących zakresu promocji terenów typu brownfield. Uwaga dodatkowa: Brak możliwości dofinansowania działań polegających na promocji inwestycyjnej terenów innych niż typu brownfield. W chwili obecnej przedsiębiorstwa działają w sferze globalnej. Polska jako członek UE jest jednocześnie uczestnikiem Strefy Schengen. Te dwa aspekty są istotne z punktu widzenia wsparcia działań eksportowych celem rozwoju przedsiębiorstw i dalszego kreowania regionalnych marek na rynku globalnym. Szymon Błaszczyk Szymon Błaszczyk Działanie 3.2 Tworzenie terenów inwestycyjnych na obszarach typu brownfield: Urząd Miasta Ruda W ramach typu projektu: Przygotowanie terenów inwestycyjnych typu brownfield (w tym kompleksowe uzbrojenie terenu) w celu nadania im nowych funkcji gospodarczych wraz z Śląska możliwością ich promocji, brakuje doprecyzowania zapisów dotyczących promocji przedmiotowych terenów. Dokument nie uszczegóławia, na czym polegać ma promocja terenów. Proszę o wskazanie zakresu promocji i określenie jakie formy promocji będą wspierane w ramach działania. Proponuje się wpisanie w ramach tego typu projektu m.in. możliwości udziału w targach. Ponadto, proszę o rozważenie możliwości odstąpienia od obligu kompleksowego uzbrojenia terenu, a potraktowanie kompleksowego uzbrojenia jako jednej z możliwości. Uwaga dodatkowa: W projekcie SzOP RPO WSL brak jest możliwości wspierania terenów inwestycyjnych innych niż typu brownfield. Brakuje działania polegającego na promocji inwestycyjnej związanej z organizacją lub udziałem w targach ofert inwestycyjnych i kampanii promujących wszystkie tereny inwestycyjne, zarówno w kraju, jak i za granicą. Tymczasem o atrakcyjności terenów inwestycyjnych decydują w dużej mierze nakłady poniesione na ich promocję. Strona 4

5 lp OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA W działaniu 3.4 "Inwestycje w zakresie turystyki" proponuje się: a) uwzględnić również podmioty agroturystyczne (jeśli nie zawierają się obecnie w ramach tego działania); b) rozszerzyć to działanie również o innych beneficjentów np. jst. W działaniu 3.6 "Rozwój klastrów o znaczeniu regionalnym" dla większej przejrzystości postuluje się doprecyzowanie co oznacza produkt lub usługa o charakterze innowacyjnym. Rozszerzenie zakresu działania o nowe inkubatory przedsiębiorczości Rozszerzenie zakresu wsparcia o nowe klastry o znaczeniu regionalnym Działanie 3.4: Uwaga ta ma na celu zwiększenie katalogu beneficjentów oraz rozszerzenie oferty działalności podmiotów w zakresie turystyki. Jest to ważna dziedzina na obszarze woj. śląskiego, gdzie ciągle istnieje konieczność dofinansowania kolejnych inwestycji. Działanie 3.6: Uwaga ta ma na celu doprecyzowanie zapisów, dla większej przejrzystości tego, co może podlegać wsparciu. Wzrost rozwoju przedsięborczości w regionie uzależniony jest od wielu nowych inicjatyw i przedsięwzięć, również tych, które mają szanse realizacji w okresie Utworzone inkubatory przedsiębiorczości działają w określonym obszarze i na określonym terenie. Ograniczenie zakresu wsparcia do istniejących inkubatorów przedsiębiorczości ogranicza pobudzanie przedsiębiorczości na terenach, które nie miało szansy wcześniej na stworzenie takiego podmiotu. Zapis taki jest dyskryminujący wobec tych inicjatyw, które znajdują się na etapie tworzenia. Ponadto priorytet inwestycyjny 3.1 promowanie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwianie gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz sprzyjanie tworzeniu nowych firm, w tym również poprzez inkubatory przedsiębiorczości nie ogranicza zakresu wsparcia tylko do istniejących inkubatorów. Ograniczenie dostępu do działania beneficjentów już istniejących (istniejących/funkcjonujących klastrów) jest dyskryminujące dla przygotowywanych i wdrażanych nowych inicjatyw w zakresie współpracy przedsiębiorstw w celu wspólnego wdrażania produktów i/lub usług. Ponadto priorytet inwestycyjny 3.3 Wspieranie tworzenia i rozszerzania zaawansowanych zdolności w zakresie rozwoju produktów i usług nie ogranicza zakresu wsparcia tylko do istniejących klastrów. Starostwo Powiatowe w Pszczynie Izba Gospodarcza OŚ PRIORYTETOWA Działanie ) proszę o uściślenie w typie działań, czy Podmioty zarządzające inkubatorami przedsiębiorczości to podmioty prowadzące inkubator (np. JST) czy operator 13) proszę o dopisanie JST w grupie Beneficjentów jako organów prowadzących istniejące inkubatory 14) definicja wskaźnika dopuszcza IOB, podczas gdy typ projektu jedynie inkubatory. Powstaje niespójność, która wymaga wyprostowania 15) str. 46: proszę o wyjaśnienie pojęcia: O wsparcie mogą się ubiegać uprawnione podmioty, które mają uregulowane prawo własności do terenów inwestycyjnych objętych projektem (własność, użytkowanie wieczyste lub własność Skarbu Państwa), tj. czy maja prawo własności oznacza, że są właścicielami. Czy dopuszczalny jest wariant, gdzie teren gminy jest przemieszany z terenem prywatnym. Sugerowane jest dopuszczenie tego typu działań z uwagi na fakt, iż duża część brownfieldów nadal nieużytkowana została sprzedana lub darowana przez np. SRK firmom. 16) typ projektów: Sugerowane jest, by dopuścić tworzenie inkubatorów nowych ale tylko i wyłącznie na terenach objętych rewitalizacją. Wzmocni to efekt oddziaływania projektów rewitalizacyjnych i pozwoli w sposób komplementarny uzupełnić inne formy kierowane do społeczności wymagających wsparcia, w tym zwłaszcza w zakresie przedsiębiorczości i samozatrudnienia. Działanie ) Czy w ramach działania mogą otrzymać wsparcie nowo powstające punkty turystyczne jako start-up? 18) Proszę o ujęcie w kategoriach Beneficjentów samorządowych spółek prowadzących działalność około- i turystyczną. To także przedsiębiorstwa, a brak ich ujęcia w działaniu powoduje, iż MMSP są potraktowane w sposób uprzywilejowany i niekonkurencyjny z dość nielicznymi podmiotami tego typu. 12) uwaga jak w priorytecie I - uwaga nr 8 Rafał Kost /Urząd 13) JST są organami założycielskimi inkubatorów wspartych ze ZPORR i RPO , więc należy mieć na uwadze także rozwój tych placówek gminnych / powiatowych Miejski w Sosnowcu 14) jak obok 15) wydaje się, że najistotniejsza jest proporcja terenów publicznych w stosunku do terenów prywatnych. Np na brownfieldach może zdarzyć się sytuacja, gdzie działka prywatna (niepubliczna) o niewielkiej powierzchni (przecina duży kompleks. trudno wykluczać w tym momencie całość terenu, leżącego po jednej lub drugiej stronie (przy założeniu, że oba spełniają kryteria formalne). Sugeruję określenie proporcji lub proponuję układ powierzchni jako dominujący (80%) publiczny i do 20% prywatny. 16) rozwiązanie zaproponowane w uwadze dotyczącej typu projektów - tworzenie nowych inkubatorów na terenach rewitalizowanych może być dobrym remedium na problemy społeczne i związane z zatrudnieniem, zwłaszcza że uzupełni działania z zakresu EFS, skierowane do obszarów rewitalizacji, w tym w priorytecie VII, IX. 17) Start-upy powinny powstawać w dziedzinach, które dopuszcza RPO WSL Pomoże to rozwiązać problemy strukturalne z bezrobociem na obszarach wymagających wsparcia. 18) Komentarz w uwadze. Brak wsparcia dla publicznych operatorów powoduje naruszenie konkurencji i równowagi na rynku OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA Rozbieżności w dokumentach programowych (RPO i uszczegółowienie EFRR) 1. Rozszerzenie zakresu działania o nowe inkubatory przedsiębiorczości 2. Rozszerzenie zakresu wsparcia w rodzajach projektów: nr 3. Budowa (w tym rozbudowa, odbudowa, nadbudowa), przebudowa i remont infrastruktury aktywnych form turystyki i rekreacji wraz z możliwością zagospodarowania otoczenia. 3. Rozszerzenie zakresu wsparcia o nowe klastry o znaczeniu regionalnym Z przeprowadzonej diagnozy wynika, że największą słabością inkubatorów w województwie jest ograniczony rozwój infrastruktury przestrzennej (RPO, s. 15), a w dokumentach jest mowa Urzad Miasta Żory tylko o budowie/przebudowie modernizacji niezbędnej infrastruktury oraz niezbędnego wyposażenia tylko o wyłącznie w przypadku rozszerzenia oferty świadczonych usług (SZOP EFRR, s. 41). Z diagnozy jednoznacznie wynika, że zwiększanie powierzchni inkubatorów powinno być priorytetem niezależnie od oferowania nowych usług (co raczej powinno być atutem, a nie wymogiem koniecznym). Dlaczego wsparcie ograniczono tylko do istniejących inkubatorów? Czy będzie jednak również dopuszczona możliwość tworzenia nowych inkubatorów? Jakie były przesłanki warunkujące taką decyzję? 1. Wzrost rozwoju przedsięborczości w regionie uzależniony jest od wielu nowych inicjatyw i przedsięwzięć, również tych, które mają szanse realizacji w okresie Utworzone inkubatory przedsiębiorczości działają w określonym obszarze i na określonym terenie. Ograniczenie zakresu wsparcia do istniejących inkubatorów przedsiębiorczości ogranicza pobudzanie przedsiębiorczości na terenach, które nie miało szansy wcześniej na stworzenie takiego podmiotu. Zapis taki jest dyskryminujący wobec tych inicjatyw, które znajdują się na etapie tworzenia. Ponadto priorytet inwestycyjny 3.1 promowanie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwianie gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz sprzyjanie tworzeniu nowych firm, w tym również poprzez inkubatory przedsiębiorczości nie ogranicza zakresu wsparcia tylko do istniejących inkubatorów. 2. Turystyka, w szczególności w zakresie infrastruktury aktywnych form turystyki ściśle wiąże się z rekreacją. Ruch turystyczny uzależniony jest niejednokrotnie od atrakcji, które mają charakter rekreacyjny. 3. Ograniczenie dostępu do działania beneficjentów już istniejących (istniejących/funkcjonujących klastrów) jest dyskryminujące dla przygotowywanych i wdrażanych nowych inicjatyw w zakresie współpracy przedsiębiorstw w celu wspólnego wdrażania produktów i/lub usług. Ponadto priorytet inwestycyjny 3.3 Wspieranie tworzenia i rozszerzania zaawansowanych zdolności w zakresie rozwoju produktów i usług nie ogranicza zakresu wsparcia tylko do istniejących klastrów Urząd Miasta Wodzisławia Śląskiego OŚ PRIORYTETOWA uwaga 1. dopisanie nowego typu projektu: "4. remont obiektów zabytkowych przeznaczonych na cele turystyczne (tj. ich produkty muszą być ogólnodostępne po zakończeniu działań w ramach projektu (vide*) uwaga 2. poszerzenie katalogu beneficjentów o: "Zarządzający obiektami zabytkowymi udostępnionymi do ruchu turystycznego (prowadzący działalność gospodarczą)". *Wszystkie realizowane projekty powinny przyczynić się do osiągnięcia trwałych korzyści społeczno-gospodarczych, a ich produkty muszą być dostępne po zakończeniu działań w ramach projektu. Przez ogólnodostępność rozumie się obowiązek udostępnienia obiektu zwiedzającym: w sezonie turystycznym (np. w okresie maj-wrzesień) przez min. 5 dni w tygodniu, z uwzględnieniem co najmniej 1 dnia wolnego od pracy, przez minimum 5 godzin dziennie, natomiast poza sezonem turystycznym (pozostałe miesiące roku), przez min. 10 godz. tygodniowo, z uwzględnieniem co najmniej jednego dnia wolnego od pracy. działanie 3.6. Rozwój klastrów o znaczeniu regionalnym uwaga 1 pkt. 12. proponuje się nie ograniczanie zakresu wsparcia tylko do klastrów istniejących /funkcjonujących. propozycja zapisu: Uzasadnieniem podjętego działania jest wsparcie istniejących/funkcjonujących klastrów lub klastów nowo utworzonych (bez możliwości ich wsparcia na tworzenie i organizację klastra), przyczyniające się do wzmocnienia współpracy między jego członami jak również umacnianiu pozycji klastra i jego członków na arenie regionalnej i międzynarodowej. W przypadku klastrów nowo utworzonych nie będą wspieranie i finansowane zadania dot. tworzenia i organizacji klastra, a jedynie jego działalność. uwaga 2. rozszerzenie typu obszaru (pkt 15 Klasyfikacja kategorii interwencji funduszy strukturalnych) dodanie: "02 - małe obszary miejskie obszary wiejskie..."pkt 18 - beneficjenci - typy beneficjentów wprowadzić zapis: "1. Podmioty zarządzające klastrami bez względu na formę organizacyjno-prawną" uzasadnienie do uwagi 1. są również właścicielami obiektów zabytkowych, na które często brak środków na remonty, adaptację, wyposażenie z przeznaczeniem na potrzeby ruchu Śląska Organizacja turystycznego; Działanie 5.3 dotyczące dziedzictwa kulturowego nie przewiduje beneficjentów w postaci ; powstaje tym samym luka, że w obiekty zabytkowe mogą inwestować tylko Turystyczna podmioty z tzw. sektora publicznego, a prywatne tylko w obiekty noclegowo - gastronomiczne; obiekty noclegowo - gastronomiczne nie są w stanie przyciągnąć turystów i zwiększyć ruch turystyczny w regionie, ani bezpośrednio wpłynąć na rozwój turystyki i produktu turystycznego. Aby nasz region mógł być konkurencyjny turystycznie w stosunku do innych regionów w Polsce, jego atrakcyjność turystyczna musi opierać się na rozpoznawalnych produktach turystycznych, w tym materialnym dziedzictwie kulturowym będącym coraz częściej w rękach prywatnych przedsiębiorców; baza noclegowo - gastronomiczna nie tworzy nowych atrakcji turystycznych; jest jedynie sferą usług zabezpieczającą potrzeby bytowe przyjeżdżających turystów. *Warunkiem przyznania dofinansowania w tym przypadku powinien być warunek udostępniania takiego obiektu dla publiczności (mieszkańców, turystów). Wszystkie realizowane projekty powinny przyczynić się do osiągnięcia trwałych korzyści społeczno-gospodarczych, a ich produkty muszą być dostępne po zakończeniu działań w ramach projektu. Przez ogólnodostępność rozumie się obowiązek udostępnienia obiektu zwiedzającym: w sezonie turystycznym (np. w okresie maj-wrzesień) przez min. 5 dni w tygodniu, z uwzględnieniem co najmniej 1 dnia wolnego od pracy, przez minimum 5 godzin dziennie, natomiast poza sezonem turystycznym (pozostałe miesiące roku), przez min. 10 godz. tygodniowo, z uwzględnieniem co najmniej jednego dnia wolnego od pracy. uzasadnienie do uwagi 2. np. stowarzyszenia zarządzające obiektami zabytkowymi (stowarzyszenie prowadzące działalność gospodarczą, czyli de facto funkcjonujące jak przedsiębiorstwo) posiadające obiekty zabytkowe w swoim władaniu, które funkcjonują jako atrakcje turystyczne (np. Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, Miłośników Kolei Wąskotorowej etc.- zarządzają konkretnymi obiektami położonymi na Szlaku Zabytków Techniki (przykład), nie są przedsiębiorcami, ale prowadzą działalność gospodarczą). Domeną bowiem tego priorytetu jest wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości, a taka forma działalności jest prowadzona także przez część organizacji społecznych, które prowadzą działania komercyjne, szczególnie jeśli chodzi o działalność turystyczną i są pracodawcami. uzasadnienie do uwag do działania 3.6. uzasadnienie uwagi nr 1. słabe funkcjonowanie klastrów o obecnym okresie programowania nie uzasadnia ograniczania swobody powstawania nowych klastów (w szczególności innowacyjnych) w tak długiej perspektywie czasowej jakim jest okres nowej perspektywy finansowej UE tj. 7 lat. Zawężenie możliwości finansowania tylko do klastrów istniejących (które w zdecydowanej większości nie spełniły pokładanych w nich nadziei, pogłębia tylko patologiczne zjawisko finansowania niedziałającej lub słabo działającej struktury, która nie była w stanie w obecnym okresie programowania wygenerować nowych, innowacyjnych produktów lub usług. Zmieniająca się dynamicznie sfera rozwoju gospodarczego może spowodować powstanie nowych cennych inicjatyw, które stworzą nowe możliwości rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw. W obawie o wydatkowanie środków na "powstanie i funkcjonowanie" nowych klastrów, zakres wsparcia nowych klastrów można ograniczyć jedynie do sfery ich działań merytorycznych, nie ograniczając jednak wsparcia ich działań w zakresie rozwoju produktów lu usług. uzasadnienie uwagi nr 2. - brak uzasadnienia ograniczenia małej i średniej przedsiębiorczości tylko do obszarów dużych miast. W sferze swobody działalności gospodarczej jest to dyskryminacja pozostałych obszarów tj. małych obszarów miejskich i wiejskich, dla których mała i średnia przedsiębiorczość jest podstawą gospodarki i tworzenia miejsc pracy. uzasadnienie uwagi nr 3. wprowadzony zapis daje możliwości aplikowania o środki na rozwój klastów bez względu na formę organizacyjno-prawną np. stowarzyszenie działające na rzecz przedsiębiorców (wg definicji klastra, członkiem klastra mogą być bowiem oprócz firm również instytucje z nimi związane w tym np. stowarzyszenia lub inne instytucje tzw. otoczenia biznesu, które w tym przypadku mogą być osobami zarządzającymi klastrami i biorące na siebie zadania organizacyjne powstania i funkcjonowania klastra (sfera działań na które nie będzie udzielane wspracie finansowe z RPO WSL), ubiegając się tylko o środki przeznaczone wprost na działalność merytoryczną klastra, tj. wspieranie tworzenia i rozszerzania zdolności w zakresie rozwoju produktów lub usług członków klastra. Strona 5

6 46 3. OŚ PRIORYTETOWA 1. Działanie 3.2 Tworzenie terenów inwestycyjnych na obszarach typu brownfield - zbyt niski poziom wsparcia finansowego, jak na tak dużą powierzch. zdegradowanych terenów. 2. Przygotowaniu terenu pod inwestycje, celem udostępnienia terenu przedsiębiorcom - ograniczenie zakresu inwestycji do rekultywacji terenu, w tym jego uzbrojenie, bez możliwości przebudowy, rozbudowy czy adaptacji istniejących obiektów (np hal czy budynków administracyjnych) ogranicza możliwy efekt końcowy OŚ PRIORYTETOWA Proszę o zdefiniowanie i uszczegółowienie zdania "Budowa nowego oświetlenia możliwa jest tylko na obszarach, których oświetlenie jest IV. EFEKTYWNOŚĆ obowiązkiem wynikającym ze stosownych ustaw" do 2. celem osi jest w szczególności ułatwianie gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz sprzyjanie tworzeniu nowych firm, w tym również poprzez inkubatory przedsiębiorczości- jeżeli zakres wsparcia ograniczy się wyłącznie do przygotowania terenu, to niewiele firm () będzie miało zdolność finansową do rozpoczęcia inwestycji. Może więc rozbudować program o możliwość dostosowania obiektów poprzemysłowych do działalności gospodarczej. Robert Białas Brak możliwości jednoznacznego interpretowania przytoczonego zapisu. Gmina Lyski OŚ PRIORYTETOWA Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej oraz wielorodzinnych budynków mieszkalnych. IV. EFEKTYWNOŚĆ Proszę o uwzględnienie, że obiekt np. Urzędu Gminy jest również obiektem użyteczności publicznej i może być objęty dofinansowaniem. W związku z konsultacjami przeprowadzonymi w dniu 12 czerwca w Bielsku - Białej uzyskano ustną informację, iż termomodernizacje obiektów Urzędów Gminy nie będą objęte Urząd Gminy dofinansowaniem. Uważamy, że Urzędy Gminy jako obiekty użyteczności publicznej powinny być objęte dofinansowaniem w ramach tego działania. Urzędy Gminy są jednymi z najczęściej Wilkowice odwiedzanych obiektów w Gminach i przeprowadzenie ich termomodernizacji promuje działania ekologiczne gmin w większym stopniu, niż realizacja termomodernizacji na innych obiektach OŚ PRIORYTETOWA Zakup taboru tramwajowego oraz modernizacja i budowa infrastruktury tramwajowej będzie wspierana wyłącznie poza obszarami Subregionu IV. EFEKTYWNOŚĆ Centralnego województwa śląskiego Zakup taboru tramwajowego oraz modernizacja i budowa infrastruktury tramwajowej będzie wspierana wyłącznie poza obszarami Subregionu Centralnego województwa śląskiego. Tramwaje Śląskie S.A. Wnosimy o usunięcie zapisu, który ewidentnie dyskryminuje i dyskwalifikuje wsparcie dla transportu tramwajowego w Aglomeracji Śląsko - Zagłębiowskiej znajdującej się w granicach Subregionu Centralnego. Uzasadnienie: W przypadku braku otrzymania dofinansowania z programu krajowego powyższy zapis ogranicza uzyskanie ewentualnego wsparcia dla modernizacji i budowy infrastruktury tramwajowej jak również dla zakupu taboru tramwajowego w Aglomeracji Śląsko- Zagłębiowskiej ze źródeł programu regionalnego. Wsparcie dla energooszczędnego, przyjaznego środowisku transportu tramwajowego, bez względu na uzgodnienia zapisów przyszłej linii demarkacyjnej winno być ujęte zarówno w zapisach określających priorytety i działania programów regionalnych, jak i zapisach programu krajowego. Zgodnie z Polityką Unii Europejskiej komunikacja tramwajowa zarówno w Subregionie Centralnym, jak również na pozostałym obszarze województwa śląskiego i całego kraju winna stanowić podstawowy element ekologicznej komunikacji publicznej. W rozwoju zrównoważonego systemu transportu zbiorowego wiodącą rolę winien pełnić transport szynowy, zaś szczególnie preferowanym środkiem komunikacji miejskiej powinien być tramwaj. Takie podejście znajduje odzwierciedlenie m.in. w Zielonej Księdze - W kierunku nowej kultury mobilności w mieście gdzie postulowane jest nowe podejście do mobilności w mieście oznaczające optymalizację wykorzystania różnorodnych środków transportu i tworzenie współmodalności pomiędzy różnymi rodzajami transportu zbiorowego (pociąg, tramwaj, metro, autobus, taksówka). Poza tym Komisja Europejska wskazuje na potrzebę dalszej rozbudowy, remontu i modernizacji ekologicznego transportu miejskiego, czyli trolejbusów, tramwajów, metra i kolei podmiejskiej ( ). Zapisy dotyczące preferencji ekologicznego transportu szynowego ujęte są także w innych dokumentach, regulujących politykę transportową, tj.: Europa Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu oraz Biała Księga - Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu, zaś szczególnie w dokumencie pod nazwą Plan działania na rzecz mobilności w miastach. W powołanych powyżej dokumentach w sposób jednoznaczny zostały określone warunki rozwoju transportu publicznego opartego na ekologicznych i niskoemisyjnych środkach transportowych, jakimi niewątpliwie są tramwaje OŚ PRIORYTETOWA IV. EFEKTYWNOŚĆ 1. Wykreślić punkt: "Zakup taboru tramwajowego oraz modernizacja i budowa infrastruktury tramwajowej będzie wspierana wyłącznie poza obszarami Subregionu Centralnego województwa śląskiego" 2. Dodać punkt, "Z priorytetu będzie wspierany zakup wyłącznie autobusów wyposażonych w napęd elektryczny o wysokiej sprawności, zakup i budowa sieci trolejbusowej (tylko w miastach, niewyposażonych w sieć tramwajową) i tramwajowej oraz budowę centrów przesiadkowych Park&Ride poza centrami miast Parkingi Park&Ride, co do zasady, powinny pełnić funkcję przesiadkową umożliwiającą kontynuacje podróży środkami komunikacji zbiorowej z obrzeży miast/ aglomeracji.". Skreślić tym samym punkt: "W ramach Działania nie będą wspierane inwestycje związane z budową parkingów Park&Ride w centrach miast (nawet jako element szerszego projektu). Parkingi Park&Ride, co do zasady, powinny pełnić funkcję przesiadkową umożliwiającą kontynuacje podróży środkami komunikacji zbiorowej z obrzeży miast/ aglomeracji." 3. Str. 97 Do wskaźników produktu dodać następujące: 1. Długość zbudowanej lub przebudowanej liniowej infrastruktury tramwajowej; 2. Długość wybudowanych dróg lub pasów dla rowerów; 3. Długość wytyczonych wydzielonych z ruchu ogólnego pasów dla autobusów; 3. Liczba punktów świetlnych wymienionych na energooszczędne. Ad.1 Środki krajowe nie wystarczą do realizacji polityki inwestycyjnej spółki Tramwaje Śląskie, potrzeby spółki w zakresie pozyskania nowych pojazdów wynoszą ok 150 sztuk taboru, obecne programy modernizacyjne sieci są niewystarczające. Ponadto punkt ogranicza możliwość ubiegania się miast o budowę nowej sieci tramwajowej, mamy tu na myśli przede wszystkim miasto Jaworzno, które ma przygotowane projekty budowy 2 nowych linii tramwajowych, w krótkiej perspektywie czasowej możliwe też jest ubieganie się Gliwic o dofinansowanie na budowę nowej sieci tramwajowej. Ad. 2 Unijna polityka niskoemisyjnego transportu i gospodarki zaleca inwestowanie w niskoemisyjne pojazdy, zmniejszy to ilość tlenków Azotu NOx i pyłów zawieszonych PM10, PM2,5 emitowanych przez transport publiczny Ad.3 Obecne wpisane wskaźniki produktu nie zawierają wszystkich typów działań wymienionych w pkt. 14 tabeli - Przykładowe rodzaje projektów. Śląski Ruch Na Rzecz Rozwoju Kolei OŚ PRIORYTETOWA Wskaźniki realizacji celów osi priorytetowej w działaniu 4.5 niskoemisyjny transport miejski i efektywne oświetlenie nie odzwierciedlają IV. EFEKTYWNOŚĆ przykładowych projektów zawartych pozycji 14 tabeli na stronie 92. Należy uwzględnić następujące wskaźniki realizacji: długość zbudowanych lub przebudowanych linii tramwajowych [km toru pojedynczego], długość wybudowanych ścieżek rowerowych [km], długość bus pasów lub pasów autobusowo-tramwajowych [km pasów ruchu]. Nie wymaga uzasadnienia. Rozwoju Kolei Górnego Śląska OŚ PRIORYTETOWA IV. EFEKTYWNOŚĆ Określenie celu działania 4.5 jako promowanie zrównoważonej mobilności miejskiej i efektywnego energetycznie oświetlenia jest skrajnie niefortunne, biorąc pod uwagę środki przewidziane na to działanie ponad 410 mln. euro. W związku z tym cel należy sformułować za pomocą bardziej adekwatnych słów oraz odpowiednio określić powiązane z nim wskaźniki realizacji. Przykładowym celem działania w zakresie transportu miejskiego może być osiągnięcie zrównoważonej mobilności miejskiej a mierzalnymi wskaźnikami osiągnięcia tego celu mogą być: a) odpowiednio wysoki udział transportu zbiorowego w podróżach na terenie miast, b) odpowiednio wysoki udział transportu rowerowego w podróżach na terenie miast, c) liczba osób korzystających ze zintegrowanych węzłów przesiadkowych, d) liczba pojazdów, jakie skorzystały z parkingów w systemie Park&Ride (Bike&Ride), e) wykorzystanie miejsc parkingowych w systemie Park&Ride (Bike&Ride), f) liczba sprzedanych biletów okresowych, jednorazowych itp. g) skrócenie czasu podróży transportem zbiorowym i indywidualnym. Rozwoju Kolei Górnego Śląska Strona 6

7 53 4. OŚ PRIORYTETOWA IV. EFEKTYWNOŚĆ 1)Działanie 4.3 Wymiana kotłów nieefektywnych ekologicznie na kotły charakteryzujące się zwiększoną sprawnością energetyczną, w ramach 1. przykładowego rodzaju projektu, powinna być również możliwa do realizacji przez duże gminy. 2)Działanie 4.5: Brak jest możliwości zakupu taboru trolejbusowego oraz budowy i przebudowy liniowej infrastruktury trolejbusowej (sieci trakcji trolejbusowej). 3) Działanie 4.5: Należy doprecyzować, czy systemy pozycjonowania pojazdów są częścią składową SID czy ITS? 4) Działanie 4.5: Konieczne jest doprecyzowanie zapisu: wymiana istniejącego oświetlenia. 5) Działanie 4.5: Brak jest możliwości wsparcia inwestycji związanych z budową parkingów Park & Ride w centrach miast. 6) Działanie 4.5: Brak jest możliwości wsparcia inwestycji związanych z budową parkingów Park & Bike. 7) Działanie 4.3: W działaniu 4.3. powinna istnieć możliwość zastosowania cross-financingu w odniesieniu do kampanii społecznych. ad. 1) Zasadne jest aby duże gminy również miały możliwość realizacji zadań z zakresu wymiany kotłów nieefektywnych ekologicznie na kotły charakteryzujące się zwiększoną sprawnością Liliana Bielas-Kostyra/ energetyczną. Urząd Miasta Tychy ad. 2) Miasto Tychy jest jedynym miastem w Województwie Śląskim, które prowadzi trolejbusową komunikację publiczną. W związku z powyższym zasadne jest umożliwienie realizacji projektów z zakresu zakupu taboru trolejbusowego oraz budowy i przebudowy sieci trakcji trolejbusowej. Wnioskuje się zatem o wprowadzenie w punkcie 3 przykładowych rodzajów projektu zapisu: Zakup taboru autobusowego, trolejbusowego i tramwajowego na potrzeby transportu publicznego oraz w punkcie 4: Budowa i przebudowa liniowej infrastruktury tramwajowej i trolejbusowej. ad. 3) Z uwagi na nieprecyzyjny zapis odnośnie systemów pozycjonowania pojazdów trudno zorientować się, czy Systemy Informacji Dynamicznej mogą zostać zaplanowane jako osobny projekt (np. jako SID obszarowy i jako uzupełnienie/projekt komplementarny wspólnego projektu w ramach KZK GOP?). Proponuje się wprowadzenie zapisu, iż projekty z zakresu ITS i SID - w ramach RPO mogą być uzupełnieniem kluczowych projektów w tym zakresie z POIŚ, prowadzonych przez KZK GOP (np. SID i ITS na głównych ciągach komunikacyjnych, a projekty z RPO jako komplementarne i wprowadzane jako projekty obszarowe, współpracujące z systemem i uzupełniające projekt szkieletowy. ad. 4) Na podstawie istniejącego zapisu trudno zaplanować zakres projektu. Zapis powinien ściśle określać, iż nie tylko dotyczy wymiany opraw oświetleniowych, ale również wymiany/przebudowy sieci energetycznych i pozostałych elementów (w tym np. szaf oświetleniowych) niezbędnych do funkcjonowania danej sieci. Proponuje się zatem zapis: przebudowa istniejącego oświetlenia wraz z infrastrukturą towarzyszącą. ad.5) Przez środek miasta Tychy przebiega linia kolejowa, prowadząca ruch pasażerski na trasie Tychy Katowice. W związku z powyższym, w celu umożliwienia pasażerom pozostawienia samochodu na parkingu i kontynuowania podróży środkami komunikacji zbiorowej, konieczne jest umożliwienie budowy parkingów Park & Ride przy przystankach kolejowych w centrum miasta. ad. 6)RPO powinno dopuszczać możliwość jeszcze jednej funkcjonalności parkingów, polegających na zaparkowaniu samochodu i wypożyczeniu roweru w celu kontynuowania podróży. ad.7 Wszelkie działania związane z efektywnością energetyczną powinny być ściśle związane z prowadzonymi kampaniami wśród mieszkańców odnośnie edukacji ekologicznej i likwidacji niskiej emisji OŚ PRIORYTETOWA IV. EFEKTYWNOŚĆ Działanie Brak wskaźników rezultatu. 2. Brak trybów przeprowadzania wyboru projektów do dofinansowania (dot. 4.1, 4.3 i 4.4). Działanie Przykładowym rodzajem projektu jest budowa i modernizacja instalacji do produkcji energii w wysokosprawnej kogeneracji, natomiast w wyjaśnieniu dot. przedmiotowego rodzaju projektu jest napisane, że możliwa jest realizacja projektów polegających na wykorzystaniu (budowie) jednostek kogeneracyjnych brak informacji o możliwości dokonania modernizacji. Działanie Brak precyzyjnych informacji dot. oświetlenia 5. Brak wskaźnika produktu dot. oświetlenia Informacja niezbędna na etapie planowania projektów do realizacji. Miasto Katowice 3. Konieczność doprecyzowania zapisów. 4. Nie można jednoznacznie stwierdzić, czy wymiana oświetlenia możliwa jest tylko na drogach miejskich i placach typu park, czy np. przy budynkach miejskich takich jak Biblioteka, placach przed budynkami miejskimi itd. 5. Brak możliwości dostosowania przedstawionych wskaźników do działań polegających na wymianie oświetlenia OŚ PRIORYTETOWA 1. Str. 90 Liczba jednostek wytwarzania energii powinna być liczba całkowitą. Konieczność doprecyzowania zapisów. IV. EFEKTYWNOŚĆ 2. S.81 brak jednoznacznego doprecyzowania możliwości dofinansowania dla programów ograniczania niskiej emisji (PONE) realizowanych przez JST, skierowanych na termomodernizację i wymianę źródeł ciepła w budownictwie indywidualnym. W ramach drugiego typu projektu brakuje wsparcia dla termomodernizacji jednorodzinnych budynków mieszkalnych. 3. W ramach Działania 4.1 oraz 4.3 (s.84) - nie przewiduje się cross-financingu - należałoby jednak dopuścić możliwość realizacji elementów promocyjnych w zakresie ograniczania zużycia energii (akcje edukacyjne, promocyjne, szkolenia), ponieważ tego typu inicjatywy w dużym stopniu wpływają na postawę ludzi w zakresie oszczędzania energii. 4. Działanie 4.5 Niskoemisyjny transport miejski i efektywne oświetlenie (s.92) w ramach priorytetu przewiduje się m.in. wsparcie dla dróg rowerowych, węzłów przesiadkowych czy parkingów Park&Ride, Park&Bike. Brakuje jednak informacji czy np. projekty dotyczące ścieżek rowerowych będą mogły być realizowane jako osobne, pojedyncze Inwestycje, czy też jedynie jako element szerszego projektu związanego np. z budową centrum przesiadkowego, parkingów itd. Konieczne jest również jednoznaczne zdefiniowanie projektów z zakresu wdrażania inteligentnych systemów transportowych (ITS) oraz Systemów Dynamicznej Informacji Pasażerskiej (SDIP). Obecne zapisy URPO w zakresie typu możliwych do realizacji projektów nie wskazują na projekty SDIP, natomiast w słowniczku znajduje się takie pojęcie. Ponadto należy sprecyzować jednoznacznie, które inwestycje mogą być realizowane samodzielnie, a które w połączeniu z innymi projektami również w tym zakresie. Miasto Bielsko-Biała, Urząd Miejski w Bielsku- Białej OŚ PRIORYTETOWA Usunąć definicję ESCO i umieścić ją na stronie 84 w działaniu 4.3. IV. EFEKTYWNOŚĆ Na stronie jest umieszczona definicja ESCO dotycząca kosztów eksploatacji obiektu (co dotyczy termomodernizacji). Samo działanie natomiast dotyczy budowy i przebudowy infrastruktury służącej do produkcji i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Błaszczyk Szymon OŚ PRIORYTETOWA IV. EFEKTYWNOŚĆ Należy doprecyzować pierwszy typ działań: z pierwszego wynika jedynie wsparcie na własne potrzeby (należałoby uwzględnić działanie związane z budową i przebudową infrastruktury służącej do produkcji i dystrybucji energii pochodzącej źródeł odnawialnych przedsiębiorcy także mogą działać w obszarze produkcji energii odnawialnej to nie tylko działania zarezerwowane dla podmiotów publicznych, które mogą uzyskać na tego typu inwestycje 85 % dofinansowania, coraz częściej to także pole działania firm prywatnych); dodatkowo formę wsparcia z instrumentów zwrotnych na bezzwrotne. Uzasadnieniem dla rozbudowy pierwszego typu działań, tj. utworzenie możliwości dofinansowania powstania infrastruktury do produkcji energii ze źródeł odnawialnych są choćby protokoły z Kioto (Polska musi je spełnić do 2020 roku 20 % energii powinno pochodzić ze źródeł odnawialnych, jednak nie tylko produkowanej przez podmioty publiczne, dodatkowo Szymon Błaszczyk podobne trendy widać w krajach zachodnich, gdzie udział sektora prywatnego w produkcji energii, także ze źródeł odnawialnych jest coraz większy). Uzasadnienie dla zmiany formy zwrotnej na bezzwrotną jest bardzo podobne. Polityka ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju to jedna z podstaw UE. Należy tego typu działania wesprzeć w formie dotacji, uzyskując jednocześnie pewność ich realizacji (w ten sposób, tj. w formie dotacji, jest wsparta nawet działalność turystyczna przedsiębiorstw działanie 3.4 nowego RPO WSL w poprzedniej wersji uszczegółowienia przewidywano jeszcze wsparcie dotacyjne w opisywanym działaniu zmiana jest całkowicie nieuzasadniona). Nawet w działaniu 4.4 (kogeneracja) czy 10.3 (rewitalizacja), w których występują przedsiębiorcy jest uwzględniona forma bezzwrotna, natomiast na OZE zostaną przekazane źródła zwrotne? OŚ PRIORYTETOWA Brak definicji źródeł kogeneracyjnych. IV. EFEKTYWNOŚĆ Brak definicji inteligentnych systemów transportowych. Należałoby uzupełnić z uwagi na jednoznaczne określenie kwalifikowalności projektu. Szymon Błaszczyk OŚ PRIORYTETOWA Zamieszczenie katalogu możliwych do realizacji typów projektów w treści tabeli, a nie pod tabelą w punkcie "dodatkowe wyjaśnienia i IV. EFEKTYWNOŚĆ uzupełnienia". Dzięki konkretnym zapisom zawartym w tabeli dokument będzie bardziej przejrzysty. Firma B-Consulting Bartłomiej Gębarowski OŚ PRIORYTETOWA W pkt. 14 przykładowe rodzaje projektów, typ 5: poprawa efektywności energetycznej oświetlenia brak informacji, czy działanie obejmuje IV. EFEKTYWNOŚĆ zakup i wdrożenie systemów zarządzania oświetleniem. Należałoby uzupełnić celem dokładnego określenia działań kwalifikujących się do wsparcia. Szymon Błaszczyk Strona 7

8 61 4. OŚ PRIORYTETOWA IV. EFEKTYWNOŚĆ Brak definicji Inteligentnych Systemów Sterowania Ruchem. Należałoby uzupełnić z uwagi na jednoznaczne określenie kwalifikowalności projektu. Szymon Błaszczyk OŚ PRIORYTETOWA Wprowadzić do grupy docelowej osoby fizyczne; Usunąć z punktu Dodatkowe wyjaśnienia i uzupełnienia zapisu ograniczającego budowę IV. EFEKTYWNOŚĆ parkingów park&ride (str ) Nie ma wymienionych osób fizycznych, jako odbiorców pomocy. Nie ma opisanego sposobu wsparcia tych osób w tym przypadku wnioskodawcą pomocy powinna być, JST, która realizując projekt udziela wsparcia finansowego dla osób fizycznych; Zasada dotycząca parkingów park&ride jest dyskryminująca, nie może wyłączać kwalifikowalności kosztów budowy takich obiektów w centrach miast, gdyż w małych miastach całą infrastruktura przesiadkowa znajduje się w centralnej części miasta. W działaniu nr 4.2 wsparciem niskoemisyjnego transportu miejskiego jest budowa parkingów park&ride i park&bike. W pkt Uzupełnienia i wyjaśnienia wyjaśniono, że nie ma możliwości udzielenia wsparcia tym projektom o ile są położone w centrach miast nawet jako element całościowego projektu. Należy skorygować ten zapis, np. nie dotyczy miast do 50 tys. mieszkańców Taka interpretacja (wyjaśnienie) uniemożliwia realizację projektów, dot. budowy węzłów przesiadkowych w ramach których jedną z podstawowych funkcji są parkingi, a nie jedynie miejsca postojowe (co to znaczy miejsca postojowe w tym kontekście jest to pojęcie niezrozumiałe). W miastach będących lokalnymi centrami rozwoju węzły przesiadkowe umożliwiają ruch pasażerski w ramach transportu publicznego w relacjach lokalnych (np. na terenie powiatu) a nie tylko w granicach małego miasta. Gmina Cieszyn OŚ PRIORYTETOWA W działaniu 4.3 należy ująć możliwość realizacji projektów z zakresu termomodernizacji budynków użyteczności publicznej, w tym budynków IV. EFEKTYWNOŚĆ stanowiących siedzibę administracji publicznej - urzędów miast i gmin w drodze pozakonkursowej ZIT/RIT. Dopuszczenie możliwości pozyskania środków w drodze ZIT/RIT pozwoli jednostkom samorządu terytorialnego na przygotowanie i zrealizowanie kompleksowych inwestycji z zakresu Urząd Miejski w termomodernizacji w budynkach stanowiących ich siedziby. Szczyrku Należy podkreślić, że inwestycje związane z poprawą efektywności energetyczne budynków urzędów, ze względu na ograniczone możliwości finansowe gmin są często odkładane na dalszy plan. Taki stan ma niekorzystny wpływ na stan powietrza atmosferycznego, gdyż budynki te są w wielu przypadkach wysoce energochłonne OŚ PRIORYTETOWA IV. EFEKTYWNOŚĆ Działanie 4.3: Brak możliwości dofinansowania działań polegających na termomodernizacji budynków jednorodzinnych. Działanie 4.3 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w infrastrukturze publicznej i sektorze mieszkaniowym: Działanie 4.5: Brak możliwości dofinansowania projektów polegających na wymianie oświetlenia na energooszczędne w budynkach użyteczności W ramach typu projektu: 1 Likwidacja niskiej emisji poprzez wymianę/modernizację indywidualnych źródeł ciepła lub podłączanie budynków do sieciowych nośników ciepła nie jest publicznej. możliwa termomodernizacja budynków jednorodzinnych. Proszę o weryfikację, gdyż celem działania jest m.in. zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej i sektora mieszkaniowego. Budownictwo jednorodzinne powinno również zostać zaliczone do tej kategorii. Działanie 4.5 Niskoemisyjny transport miejski i efektywne oświetlenie: W ramach 5 typu projektów możliwe jest wsparcie wymiany istniejącego oświetlenia dróg i placów w gminach na oświetlenie o wyższej efektywności energetycznej. Co z projektami polegającymi na wymianie oświetlenia na energooszczędne w budynkach użyteczności publicznej? Celem działania jest promowanie efektywnego energetycznie oświetlenia. Projekty polegające na kompleksowej wymianie oświetlenia w dużych halach sportowych czy basenach krytych wpisują się również w cel działania, jakim jest poprawa efektywności energetycznej w gminach. Proszę o uwzględnienie tego typu działań. Urząd Miasta Ruda Śląska OŚ PRIORYTETOWA W działaniu 4.5 "Niskoemisyjny transport miejski i efektywne oświetlenie" wnioskuje się o uwzględnienie Subregionu Centralnego w działaniu IV. EFEKTYWNOŚĆ dot. zakupu taboru tramwajowego oraz modernizacji i budowy infrastruktury tramwajowej. Obecne zapisy dyskryminują podmioty z Subregionu Centralnego. Starostwo Powiatowe w Pszczynie OŚ PRIORYTETOWA Rozszerzenie grupy beneficjentów IV. EFEKTYWNOŚĆ W projekcie zakłada się, że ze środków unijnych mogą korzystać jedynie jednostki samorządów terytorialnych oraz jednostki z nimi powiązane realizujące zadania z zakresu miejskiego transportu publicznego bez względu na wielkość tych podmiotów. W projekcie nie uwzględniono przedsiębiorstw typu PKS Częstochowa, które świadczą usługi w zakresie transportu publicznego (komunikacja regionalna). W subregionie północnym województwa śląskiego autobusowa komunikacja regionalna jest głównym środkiem transportowym dla większości mieszkańców. Na chwilę obecną przedsiębiorstwa typu PKS Częstochowa (gdzie jedynym akcjonariuszem jest Skarb Państwa) są całkowicie wykluczone z możliwości ubiegania się o środki finansowe m. in. na modernizację taboru. PKS Częstochowa na chwilę obecną obsługuje około 190 linii komunikacyjnych, które można określić mianem linii użyteczności publicznej. Zaliczenie PKS Częstochowa do grona beneficjentów zapewniłoby ograniczenie zanieczyszczenia środowiska poprzez zakup pojazdów o niższej emisyjności lub pojazdów zasilanych alternatywnymi paliwami, poprawę konkurencyjności pojazdów użyteczności publicznej w stosunku do pojazdów osobowych, utrzymanie dostępności komunikacyjnej dla mieszkańców oddalonych miejscowości przynajmniej na niezmienionym poziomie. PKS CZĘSTOCHOWA S.A OŚ PRIORYTETOWA IV. EFEKTYWNOŚĆ 1. Proponuje się określenie celu w następujący sposób: Celem działania jest przeciwdziałanie niekorzystnym zmianom klimatu oraz poprawa konkurencyjności regionalnej gospodarki poprzez zwiększenie produkcji i wykorzystania odnawialnych źródeł energii i równoczesne dostosowanie sieci dystrybucyjnych do rozwijającego się rynku odnawialnych źródeł 2. Proponujemy uzupełnienie zapisu w następujący sposób: Osiągnięcie ww. celu będzie realizowane poprzez rozwiązania sprzyjające wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii a także poprawie efektywności produkcji i dystrybucji energii 3. Proponuje się wprowadzenie następujących rodzajów projektów: 1) budowa infrastruktury służącej do produkcji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. 2) budowa infrastruktury służącej do dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. 4. Prosimy o dopisanie do listy typów beneficjentów kategorii Przedsiębiorcy, w tym Operatorzy Systemu Dystrybucyjnego. 5. Proponujemy uzupełnić zapis w następujący sposób: W ramach 1. przykładowego rodzaju projektu przewidywane jest wsparcie budowy każdej instalacji/infrastruktury wykorzystującej OZE, w tym instalacji kogeneracyjnych, a także budowa/modernizacja infrastruktury służącej włączeniu źródła wykorzystującego OZE do sieci dystrybucyjnej oraz budowa/modernizacja sieci dystrybucyjnej dla OZE. 6. Prosimy o uzupełnienie listy wskaźników o następujące pozycje: 1) przyrost mocy dostępnej w gminie 2)ilość zaoszczędzonej energii elektrycznej w wyniku realizacji projektów (MWh/rok). 7. Forma finansowania : Wsparcie za pośrednictwem instrumentów finansowych: pożyczki lub środki równoważne; gwarancje bankowe lub środki równoważne. 1. W pierwotnym zapisie cel odnosił się jedynie do produkcji energii z OZE bez uwzględnienia potrzeby rozwoju sieci dystrybucyjnych niezbędnego do zwiększenia wykorzystania OZE. TAURON Polska 2. Biorąc pod uwagę, iż w latach na terenie Województwa Śląskiego zakłada się wsparcie budowy OZE, należy uwzględnić również możliwości przyłączenia tych źródeł do sieci Energia S.A. aby inwestycje te dały efekt w postaci rzeczywistej mocy możliwej do wygenerowania. 3. Ujęcie w jednym rodzaju projektu produkcji i dystrybucji energii elektrycznej może generować problemy wynikające z faktu, iż właścicielem infrastruktury dystrybucyjnej będzie prawie w każdym przypadku podmiot inny niż budujący infrastrukturę do produkcji energii. 4. Wspierając rozwój produkcji i dystrybucji odnawialnych źródeł energii należy umożliwić pozyskanie wsparcia przedsiębiorcom, w tym przedsiębiorcom działającym w sektorze energetycznym. Właścicielami największej części infrastruktury służącej do produkcji i dystrybucji energii są duże przedsiębiorstwa energetyczne, w tym operatorzy systemu dystrybucyjnego bez których udziału realizacja celów priorytetu 4.1 może okazać się niemożliwa 5.Wsparcie finansowe projektowane w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata , powinno objąć prace inwestycyjne w szerszym zakresie, tj. nie tylko na odcinkach powiązanych bezpośrednio z konkretnymi OZE, lecz również dostosowujące sieć do zwiększenia zdolności przyłączeniowych tych źródeł w całym regionie. Należy zauważyć, że dopuszczenie wsparcia jedynie w celu budowy OZE wraz z krótkim odcinkiem sieci umożliwiającym ich przyłączenie, przy jednoczesnym braku wsparcia dla kompleksowej przebudowy i modernizacji sieci na całej jej długości, może w rzeczywistości uniemożliwić przyłączenie źródeł w większej skali w okresie perspektywy W rezultacie dla nowych instalacji OZE realizowanych ze środków Polityki Spójności założone w projektach wskaźniki mogą stać się niemożliwe do osiągnięcia co będzie równoznaczne z zablokowaniem absorbcji środków. 6.Obecna lista wskaźników jest zbyt mocno ograniczona i preferuje jedynie inwestycje w zakresie budowy OZE a uniemożliwia inwestycje w zakresie budowy/modernizacji infrastruktury służącej włączeniu źródła wykorzystującego OZE do sieci dystrybucyjnej. 7. Niekorzystna zmiana w stosunku do wersji 1.0 z lipca 2013 roku, w której działanie 4.1 przewidywało pomoc bezzwrotną w postaci dotacji dla wszystkich beneficjentów w tym przedsiębiorców. W wersji 2.0 wydzielono dla przedsiębiorców działanie 4.2 i zmieniono formę dofinansowania OŚ PRIORYTETOWA Działanie ) Sugerowane jest doprecyzowanie niefortunnego zapisu w wyjaśnieniach. Mianowicie, zapis Przewiduje się możliwość 19) Komentarz dot. struktury zabudowy i typów JST obok, w ramach uwagi. IV. EFEKTYWNOŚĆ wsparcia projektów w formule projektów typu "słoneczne gminy" (tu: np. niskoemisyjne gminy) - realizowanych głównie na obszarze gmin o rozproszonej zabudowie jednorodzinnej (gminy małe). Na terenie gmin dużych możliwe podłączanie budynków do sieci miejskich. sugeruje, iż w 20) Komentarz w ramach uwagi. gminach dużych brak jest obszarów o niskiej intensywności zabudowy, a w gminach małych brak zabudowy z problemem w zakresie podłączenia do sieci cieplnej. Zarówno w miastach dużych występują rozrastające się dzielnice podmiejskie o zabudowie rozproszonej, będące źródłem niskiej emisji, podobnie jak centra starych miast. Z kolei w gminach małych nie brak osiedli mieszkaniowych, głównie przyzakładowych, które wymagają uciepłownienia. Sugerowane jest dopuszczenie obydwu typów działań dla obydwu typów JST sugerowana rezygnacja z podziału na gminy duże i małe.działanie ) Dodatkowe wyjaśnienia: Proszę o wyjaśnienie pojęcia W ramach 1. przykładowego rodzaju projektów będą kwalifikować się wyłącznie przedsięwzięcia związane z kompleksową budową i przebudową zintegrowanych centrów przesiadkowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą związaną z transportem zbiorowym (nie jest możliwa realizacja przedsięwzięć związanych z budową/przebudową pojedynczego obiektu infrastrukturalnego). Czy jest to jeden punkt przesiadkowy? Jeśli tak, zwraca się uwagę, iż (1) w gminach małych i średnich zwykle występuje jeden punkt centralny w zakresie organizacji transportu zbiorowego. Tym samym powinny być dopuszczone do realizacji projekty w zakresie pojedynczych punktów przesiadkowych, które jednakże np. w ramach systemu transportu publicznego organizowanego przez większa liczbę JST (np. KZK GOP) współtworzą efekt synergiczny. Ponadto (2) przebudowy obiektów infrastrukturalnych nierzadko prowadzą do utworzenia w zakresie przeorganizowania ruchu np. położonych obok siebie tras rowerowych, przystanków autobusowych, tramwajowych czy kolejowych, do wykreowania punktu przesiadkowego. Tym samym należałoby bardziej zwrócić uwagę na funkcjonalności i efekty / produkty z realizacji projektu aniżeli apriorycznie wykluczać tego typu inwestycje. Strona 8 Rafał Kost /Urząd Miejski w Sosnowcu

9 lp OŚ PRIORYTETOWA IV. EFEKTYWNOŚĆ 1.Przykładowe rodzaje projektów w działaniu 4.3 nie uwzględniają kierunku, w którym zmierza dyskusja na temat linii demarkacyjnej. Nie uwzględniono tu termomodernizacji budynków jednorodzinnych, w których wymienione mają być źródła ciepła w przypadku, gdy nowym źródłem ciepła ma być pompa ciepła termomodernizacja jest niezbędnym elementem projektu. 2. W dodatkowych wyjaśnieniach dla działania 4.3 w ramach 1 przykładowego rodzaju projektu (str. 84) pojawia się zapis, że projekty w formule typu słoneczne gminy / niskoemisyjne gminy będą realizowane głównie na obszarze gmin o rozproszonej zabudowie nie ma informacji, czy projekty takie mogą być realizowane również w innych gminach. 3. Brak wskaźnika dla typu 1 projektów w ramach działania 4.3 i 4.5 typ 5 (oświetlenie) 4. W wyjaśnieniach do Działania 4.5 napisano, że nie będzie możliwości realizacji projektów związanych z budową parkingów typu Park&Ride, gdzie niejednokrotnie na piśmie i na spotkaniach mowa była o specyfice subregionu centralnego pod tym względem OŚ PRIORYTETOWA W pkt. 12. Cel działania zmienić na wzrost udziału transportu zbiorowego i rowerowego w przewozie osób oraz wzrost zwiększenie udziału IV. EFEKTYWNOŚĆ energooszczędnych źródeł światła w oświetleniu ulic. 1. Stanowisko to wielokrotnie było przekazywane IZ i na wcześniejszym etapie prac było przez IZ uwzględnione. 2. W poprzedniej wersji projektu URPO zaznaczano możliwość przenikania się rodzajów projektów w różnych gminach. Ponadto w wyjaśnieniach znajduje się zapis, że możliwa jest wymiana kotłów nieefektywnych na kotły o zwiększonej sprawności energetycznej nie uwzględniono, że kotły mogą być wymieniane na inne źródło ciepła niż kotły, np. pompy ciepła. 3. Wszystkie typy projektów powinny być odzwierciedlone we wskaźnikach 4. Na spotkaniach przedstawiciele IZ niejednokrotnie podkreślali, że przyjmują argumenty beneficjentów, którzy argumentowali sens funkcjonowania systemu Park&Ride w centrum miasta na terenie tak złożonej konurbacji jaką jest Subregion Centralny. Proponuje powrócić do możliwości realizacji tego typu inwestycji w ramach zintegrowanych centrów przesiadkowych. Obecne sformułowanie celu jest całkowicie niemierzalne i zupełnie nieadekwatne. Oś priorytetowa ma charakter inwestycyjny, a nie miękki, promocyjny. Tu są planowane twarde inwestycje za grube miliony, a nie działania promocyjne. Miasto Gliwice Centrum Zrównoważonego Transportu OŚ PRIORYTETOWA Do wskaźników produktu dodać następujące: IV. EFEKTYWNOŚĆ 1. Długość zbudowanej lub przebudowanej liniowej infrastruktury tramwajowej 2. Długość wybudowanych dróg lub pasów dla rowerów 3. Długość wytyczonych wydzielonych z ruchu ogólnego pasów dla autobusów 4. Liczba punktów świetlnych wymienionych na energooszczędne Obecne wpisane wskaźniki produktu nie zawierają wszystkich typów działań wymienionych w pkt. 14 tabeli - Przykładowe rodzaje projektów. Centrum Zrównoważonego Transportu OŚ PRIORYTETOWA 4.5: a. w zakresie uzasadnienia treść "...obniżenie emisyjności transportu publicznego" zamienić na: "...obniżenie emisyjności transportu IV. EFEKTYWNOŚĆ samochodowego poprzez poprawę jakości publicznego transportu zbiorowego" b. Typ beneficjentów: proponuję doprecyzować zapis dotyczący spółek jst na: Podmioty, w których większość udziałów posiada jednostka samorządu terytorialnego lub związek JST, którym powierzono realizację zadań publicznych z zakresu transportu publicznego OŚ PRIORYTETOWA 1. Wprowadzenie zapisu dotyczącego wsparcia w zakresie budynków mieszkalnych jednorodzinnych. IV. EFEKTYWNOŚĆ 2. Wprowadzenie zapisu dotyczącego możliwości przebudowy dworców kolejowych na potrzeby zintegrowanych centrów przesiadkowych a. samo obniżenie emisyjności transportu publicznego będzie trudne do osiągnięcia - nowoczesne pojazdy często emitują więcej CO2 od pojazdów o starej konstrukcji, które nie spełniają aktualnych norm EURO. Ustalenie jako celu obniżenia emisji CO2 tylko w zakresie transportu publicznego wymusi stosowanie drogich technologii, bądź technologii drogich w eksploatacji. Obniży to wskaźnik produktu - ilość zakupionych sztuk taboru. b. przytoczona definicja pełniej oddaje relację pomiędzy jst a tzw. podmiotami wewnętrznymi. 1. Rozszerzenie lub odpowiednie zdefiniowanie zakresu wsparcia o możliwość budowy i przebudowy infrastruktury służącej do produkcji i dystryucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w formule projektów typu słoneczne gminy realizowanych na budynkach mieszkalnych jednorodzinnych. Podobnie jak w działaniu Rozszerzenie możliwości realizacji inwestycji polegających na zintegrowaniu transportu zbiorowego w oparciu o dworce kolejowe, tj. zakwalifikowanie kosztów modernizacji dworców kolejowych. Zgodnie z zapisami pirorytetu inwestycyjnego 4.5. Artur Siwek / MPK w Częstochowie Sp.z o.o. Urząd Miasta Wodzisławia Śląskiego OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA 1. Czy projektu, które będą fizycznie zrealizowane po 1 stycznia 2014r. mogą uzyskać dofinansowanie w ramach ZIT/RIT? Jeśli nie to jaki może być stopień zaawansowania projektu? 2. Jaki termin jest obligatoryjny dla JST na opracowanie dokumentacji dla projektów w ramach ZIT / RIT? 3. Postulujemy o zmianę zapisów dot. możliwości realizacji projektu w ramach działania 5.1 dot. budowy systemu wodociągowego poprzez wykreślenie zapisu dot. konieczności ujęcia wszystkich odbiorców przyłączonych do budowanej sieci systemem odbioru ścieków. Działanie 5.2. Gospodarka odpadami: Zgodnie z dodatkowymi wyjaśnieniami na str. 109, w ramach 1. przykładowego rodzaju projektu możliwa będzie także budowa instalacji służących do zagospodarowania osadów ściekowych. Z opisu nie wynika jednoznacznie czy dla tego typu instalacje, lokalizowane zazwyczaj na terenie oczyszczalni ścieków, muszą spełniać warunki regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych. Brak wskaźnika produktu dla budowy instalacji służących do zagospodarowania osadów ściekowych w sytuacji kiedy nie jest dla nich konieczne spełnienie warunków regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych. Działanie 5.3. Dziedzictwo kulturowe: brak wskaźnika produktu dla inwestycji realizowanych w ramach 3. przykładowego rodzaju projektów tj. dla budowy instytucji kultury. Jedyny wskaźnik produktu został określony jako Liczba zabytków nieruchomych objętych wsparciem. Trudno zastosować ten wskaźnik dla nowowybudowanej instytucji kultury. Uzasadnienie dot. zapytania nr 3. Realizując projekt polegający na budowie stacji uzdatniania wody i włączając ją do istniejącej instalacji wodociągowej jesteśmy zmuszeni do przyłączenia wszystkich odbiorców do sieci kanalizacyjnej co w przypadku gmin wiejskich jest często niemożliwe do wykonania z kilku względów. Najważniejszym jest znaczne rozproszenie zabudowy i co prowadzi do niskiej efektywności pod kątem nakładów i rezultatów. Na niektórych obszarach wydatkiem bardziej efektywnym jest budowa przydomowych oczyszczalni. W niektórych przypadkach sami mieszkańcy nie chcą być podłączeni do sieci kanalizacyjnej. Konieczność przyłączenia wszystkich oznacza większy budżet projektów i spowodowanie obciążenia finansowego, którego JST nie będą w stanie unieść. Brak odpowiednich wskaźników adekwatnych do rodzaju inwestycji utrudni, a nawet uniemożliwi prawidłowe rozliczenie projektów. Gmina Lyski Urząd Miejski w Lublińcu OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA 1. Oś Ochrona różnorodności biologicznej Punkt 14 "dodać rewitalizację zbiorników wodnych, w tym zastosowanie systemów napowietrzania wody, oczyszczania wody włączając w to niezbędne środki chemiczne, zasilenia zbiorników wodnych w czystą wodę głębinową" Działanie Niezgodność Priorytetów Inwestycyjnych z zapisami przyjętej Umowy Partnerstwa 2. Brak wskaźników rezultatu. 3. Brak trybów przeprowadzania wyboru projektów do dofinansowania. Działanie W typach beneficjentów brak osób indywidualnych (w ramach 2 typu projektu przewiduje się usuwanie azbestu m.in. z budynków jednorodzinnych). Działanie Brak opisu możliwych działań promocyjnych w 3 typie projektu. Ad 1. Dopisany punkt ma na celu poprawę bytności ryb, jak i dostosowanie zbiorników wodnych do potrzeb ludzi, poprzez pozbycie się sinic (kwitnienia zbiorników wodnych) a tym samym zwiększenie różnorodności biologicznej poprzez zwiększenie natlenienia zbiorników wodnych oraz zapewnienie możliwości organizacji aktywnego wypoczynku 1. Umowa Partnerstwa jest dokumentem nadrzędnym w stosunku do RPO 2-3. Informacja niezbędna na etapie planowania projektów do realizacji. 4. Konieczność doprecyzowania zapisów. 5. Brak informacji na czym miałaby polegać promocja obiektów zabytkowych (tj. jakie działania promocyjne byłyby możliwe do realizacji). Działanie 5.4 Ochrona różnorodności biologicznej (s.116) brakuje wskaźnika produktu w większym stopniu korespondującego z turystycznym Planowane wskaźniki produktu powinny w znacznym stopniu korespondować z zakresem rzeczowym planwanych projektów. zagospodarowaniem obszarów nadrzecznych (np. powierzchnia terenów przekształconych na cele turystyczne/rekreacyjne). Wskaźnik produktu dotyczący rekultywacji gruntów może być bowiem rozumiany jako przywracanie wartości użytkowych i przyrodniczych terenom (przede wszystkim leśnym i rolniczym) zdewastowanym i zdegradowanym przez działalność człowieka. Mając na uwadze, iż w ramach tego priorytetu inwestycyjnego planuje się realizację głównie projektu kluczowego pn.: Rewitalizacja przestrzeni nadbrzeżnych rzek, potoków i zbiorników wodnych Subregionu Południowego, planowane wskaźniki produktu powinny w znacznym stopniu korespondować z zakresem rzeczowym przedmiotowego projektu. Można by rozważyć osobne działanie w ramach osi priorytetowej V Ochrona środowiska i efektywne wykorzystywanie zasobów, które może być dedykowane projektowi dot. rewitalizacji nadbrzeży, planowanemu przez subregion południowy do realizacji w ramach projektu kluczowego. Brak definicji projektów hybrydowych. Do typów beneficjentów należałoby dopisać przedsiębiorców. Definicję należałoby uzupełnić z uwagi na jednoznaczne określenie kwalifikowalności projektu. Uwzględnienie przedsiębiorców wynika z faktu, iż sektor prywatny często obsługuje jednostki miejskie w zakresie gospodarki odpadami oraz prowadzi działalność w zakresie unieszkodliwiania i odzysku odpadów, recyclingu, zbiórki odpadów. Eliminując go z możliwości ubiegania się o wsparcie, osłabiamy działania w zakresie ochrony środowiska. Strona 9 Śląski Ruch Na Rzecz Rozwoju Kolei Miasto Katowice Miasto Bielsko-Biała, Urząd Miejski w Bielsku- Białej Błaszczyk Szymon

10 80 5. OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA Należy usunąć frazę, iż projekt jest możliwy do realizacji jeżeli wynika z Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami. Ogranicza to praktycznie do minimum pole w zakresie projektów, których konieczność realizacji nastąpi w okresie budżetowania (zmiana przywołanego planu to kwestia długoterminowa). Szymon Błaszczyk Całe działanie jest skierowane jedynie do jednostek ochotniczej straży pożarnej należy to zmienić. Działanie dotyczy służb ratowniczych jednak ogranicza się tylko do ochotniczej straży pożarnej (bezzasadne jest pominięcie zwykłej straży pożarnej, pogotowia ratunkowego czy GOPR te służby także wymagają doposażenia). Szymon Błaszczyk Jak wyżej. Jak wyżej. Firma B-Consulting Bartłomiej Gębarowski Należy uzupełnić, czy 1 typ przykładowego rodzaju projektu uwzględnia także środki transportu (np. wozy strażackiej). Należałoby uzupełnić z uwagi na jednoznaczne określenie kwalifikowalności projektu. Szymon Błaszczyk W przykładowych rodzajach projektów pkt. 3 należy uzupełnić zapis o funkcje rekreacyjne, np. Budowa i modernizacja niezbędnej infrastruktury, w tym rekreacyjnej... Działanie 5.3: Brak możliwości dofinansowania projektów polegających na wspieraniu obiektów zabytkowych nieruchomych, które nie są wpisane do rejestru zabytków prowadzonego przez Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Działanie 5.5: Brak możliwości dofinansowania projektów polegających na doposażeniu innych służb ratowniczych (poza ochotniczą strażą pożarną). W celu ochrony obszarów nadwodnych planowane jest przeprowadzanie kampanii informacyjno-edukacyjnych. Interesującym rozwiązaniem będzie połączenie funkcji edukacyjnej (oznakowanie terenu, postawienie tabliczek informacyjnych i edukacyjnych prezentujących walory terenu) z funkcją rekreacyjną. Aby ją zrealizować należałoby wybudować lub zmodernizować już istniejące, ścieżki spacerowe oraz rowerowe (np. na wałach przeciwpowodziowych). Ułatwi to dostęp między innymi do tablic informacyjnych i wykonywania funkcji edukacyjnej, jednocześnie udostępniając miejsce dla rekreacji i wypoczynku w zadbanym środowisku przyrodniczym. Działanie 5.3 Dziedzictwo kulturowe: W ramach działania realizowane będą inwestycje dotyczące obiektów stanowiących zasób dziedzictwa kulturowego regionu, jednakże ograniczono możliwość aplikowania tylko dla obiektów zabytkowych nieruchomych, wpisanych do rejestru zabytków prowadzonego przez Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Proszę rozważyć ponownie prośbę o objęcie działaniem każdej z form ochrony zabytków, wynikającej z Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Działanie 5.5 Wzmocnienie potencjału służb ratowniczych: Celem działania jest skuteczna i efektywna pomoc mieszkańcom regionu w sytuacjach wystąpienia klęsk żywiołowych, dlatego też niezrozumiałe jest ograniczenie możliwości skorzystania ze wsparcia jedynie przez ochotniczą straż pożarną. Należy rozważyć wpisanie w katalog beneficjentów innych służb ratowniczych oraz jednostek samorządu terytorialnego (np. zarządzanie kryzysowe). Kompleksowa pomoc poszkodowanym w wyniku wystąpienia niekorzystnych zjawisk, będzie możliwa w przypadku wyposażenia w niezbędny sprzęt wszystkich służb ratowniczych. Ponadto, przedstawiony wskaźnik Liczba jednostek służb ratowniczych doposażonych w sprzęt do prowadzenia akcji ratowniczych i usuwania skutków katastrof odnosi się również do wszystkich służb ratowniczych. Gmina Cieszyn Urząd Miasta Ruda Śląska OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA W działaniu 5.3 "Dziedzictwo kulturowe" wnioskuje się o umożliwienie w ramach niniejszego działania dofinansowania inwestycji polegających na: a)modernizacji, wyposażeniu i zabezpieczeniu zabytkowych obiektów użyteczności publicznej (np. urzędy, szkoły); b)odnowie parków (wyłącznie). W działaniu 5.5, na podstawie potrzeb zgłaszanych przez OSP, wnioskuje się o rozszerzenie działań możliwych do wsparcia w ramach tego działania o: a) budowę, rozbudowę i przebudowę budynków remiz OSP; b) zakup wyposażenia, w tym również sprzętu multimedialnego oraz informatycznego dla OSP. Działanie ) DODATKOWE WYJAŚNIENIA I UZUPEŁNIENIA: Czy pod pojęciem typu 3 istnieje możliwość wsparcia inwestycji związanej z budową sieci wodociągowej dla wody pitnej wraz ze stacją uzdatniania wody dopuszcza się również przebudowę, rozbudowę i modernizację wodociągu, o co niniejszym wnosimy, czy tylko budowę nowej sieci? Czy budową w rozumieniu URPO jest budowa nowej sieci w miejsce likwidowanej starej sieci (np. żeliwnej)? Działanie ) Typ projektów: proszę o informację, czy w ramach 1 typu działania możliwe będzie uruchomienie nowych / rozbudowa istniejących instalacji do segregacji odpadów pozwalających przetwarzać recyklaty Działanie ) Typ projektów nr 1, dodatkowe wyjaśnienia: wnosimy o rezygnację z ograniczenia możliwych inwestycji jedynie do zabytków rejestrowych. Nie wszystkie niezwykle cenne zabytki ruchome i nieruchome znajdują się w rejestrze zabytków z różnych powodów i względów. Chronione są na mocy ustawy w kilku formach i nierzadko taka forma ochrony jest wystarczająca. Niech panel ekspertów decyduje, które z projektów mają największą wartość, dokonując analizy rekomendacji / opinii konserwatorskich (ŚWKZ), załączanych obowiązkowo do projektu. 24) Zapis W ramach działania dopuszcza się dostosowanie obiektów zabytkowych do prowadzenia działalności kulturalnej połączoną z działalnością komercyjną (sklepik z pamiątkami, punkt gastronomiczny, kawiarnia), jednakże wyposażenie pomieszczeń pod działalność komercyjną w obrębie obiektów dziedzictwa kulturowego będzie niekwalifikowane. stoi w sprzeczności z nowym podejściem KE do kwestii pomocy publicznej. Tylko wydzielone części obiektów można potraktować jako koszty niekwalifikowane. Działanie ) w ramach typu 2 proszę o uszczegółowienie celem eliminacji ewentualnych nieporozumień - W ramach 2. przykładowego rodzaju projektu wsparcie uzyskają projekty związane z ochroną obszarów przybrzeżnych rzek, potoków i zbiorników wodnych wraz ze zrównoważonym wykorzystaniem lokalnych zasobów przyrodniczych w celu stworzenia wielofunkcyjnych przestrzeni publicznych o wysokiej jakości, także dla ich zagospodarowania na cele turystyczne, jednakże należy dodać, iż będą to obszary z dominującą funkcją przyrodniczą. działanie 5.3: Podane uwagi mają na celu zwiększenie katalogu inwestycji, które mogą podlegać wsparciu. Są to inwestycje bardzo istotne z punktu widzenia beneficjentów i wpisujące się w cel działania. Działanie 5.5: Rozszerzony katalog działań wynika z potrzeb zgłaszanych przez lokalne OSP. Wszystkie te działania mają na celu wsparcie OSP i podniesienie ich kompetencji. Starostwo Powiatowe w Pszczynie 21) Ponieważ w dzielnicach, nie zaopatrzonych w system kanalizacyjny zwykle występuje wodociąg w złym stanie technicznym, wnosimy o dopuszczenie projektów związanych z budową Rafał Kost /Urząd kanalizacji oraz przebudową zniszczonej sieci wodociągowej (de facto jest to budowa nowej sieci, w miejsce zlikwidowanej sieci starej). Miejski w Sosnowcu 22) Rozwój zakładów i zwiększenie stopnia ich interoperacyjności i wykorzystania recyklatów jest jednym z warunków ich ekonomicznego działania (zwłaszcza po zmianie UOoO). Postuluje się poszerzyć lub zostawić elastyczną formę typu projektu, tak aby zakłady przetwarzania odpadów, w tym stacje segregacji, mogły osiągać lepsze efekty w zakresie wolumenu recyklatów jak i efekty ekonomiczne. 23) Ustawa o zabytkach powinna być nadrzędnym aktem definiującym, czym jest zabytek i rolą panelistów (ewentualnej oceny / opinii konserwatora zabytków jako obowiązkowego załącznika) powinno być określenie wagi i rangi przedstawianego przedsięwzięcia na tle innych. Wydaje się, że - przy obecnym braku polityki wielu gmin w zakresie rejestrowej ochrony zabytków i skomplikowanych losach wpisów wykluczenie aprioryczne innych zabytków może być szkodliwe. Jest to o tyle istotne, że część obiektów o wysokiej randze nie ma wpisu właśnie przed dokonaniem prac adaptacyjnych. Obecnie i tak ustawa nakłada obowiązek uzgadniania określonych prac z WKZ, więc ochronę ewidencyjną uznaje się na równi z wpisem rejestrowym na szczeblu uzgodnieniowym. 24) Niewyodrębnione pomieszczenia w ramach jednej kubatury rodzą ryzyko wystąpienia pomocy publicznej w całym projekcie. 25) Obowiązkowy dla tego typu projektów powinien być specjalny formularz wysyłany następnie do RDOŚ, określający wagę przedsięwzięcia. Jednocześnie pozwoli to nieco utemperować projekty, które - przy braku proponowanego warunku o dominującej funkcji przyrodniczej - staną się obszarami percepcji turystycznej o zwiększonej antropopresji. Tym samym osiągnięty zostanie efekt przeciwny do celu działania / priorytetu. Proszę o rozważną weryfikację postulatu OŚ PRIORYTETOWA 1. W działaniu 5.3 jako jeden z typów projektów wskazana jest Budowa (w tym przebudowa, odbudowa, nadbudowa), przebudowa, remont, a także zakup trwałego wyposażenia obiektów instytucji kultury, podczas gdy Umowa Partnerstwa wskazuje, że tego typu przedsięwzięcia nie mogą uzyskać wsparcia. Ponadto nie ma wśród wskaźników żadnego, który odnosiłby się do tego typu przedsięwzięć. Brakuje również jasnej informacji, jakiego rodzaju działania będzie przewidywała linia demarkacyjna w ramach PI 6.3, które ma być również realizowane w POIS (w przypadku działania 5.1 taka informacja jest, analogicznie powinna być taka informacja w każdym PI) 2. Umowa partnerstwa dla działań z dziedziny kultury nie przewiduje budowy obiektów, ponadto wskaźnik wskazuje na działania na rzecz zabytków, co by znaczyło, że należy zbudować zabytek. Ponadto polskie prawo jasno wskazuje czym jest budowa. Proponuje doprecyzować typ projektu. Miasto Gliwice Strona 10

11 89 5. OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA Brak możliwości wsparcia zabytkowych osiedli mieszkaniowych. Prosimy o wprowadzenie zapisu umożliwiającego wsparcie dla obiektów zabytkowych przeznaczonych na cele mieszkaniowe. 1. Określenie min. 50% wysokości kosztów kwalifikowanych w zakresie prac w otoczeniu obiektu zabytkowego. 2. Rozszerzenie zakresu wsparcia do obiektów zabytkowych spełniającymi w części cele administracyjne. DZIAŁANIE 5.3. Dziedzictwo kulturowe; uwaga generalna: postulat rozszerzenia całego działania 5.3. do zapisu : "Dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze" zgodnie z zakresem i nazwą priorytetu inwestycyjnego KE 6.3. Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego; uwaga nr 1. Cel u uzasadnienie działania (zmienić zapis dot. celu na: Celem działania powinna być ochrona dziedzictwa kulturowego materialnego i niematerialnego oraz rozwój zasobów kultury, a realizowane projekty powinny przyczyniać się do osiągnięcia trwałych korzyści społeczno-gospodarczych (np. wzrost liczby odbiorców oferty kulturalnej, wzrost ruchu turystycznego, a ich produkty muszą być ogólnodostępne po zakończeniu działań w ramach projektu. Przez ogólnodostępność rozumie się obowiązek udostępnienia obiektu zwiedzającym: w sezonie turystycznym (np. w okresie maj-wrzesień) przez min. 5 dni w tygodniu, z uwzględnieniem co najmniej 1 dnia wolnego od pracy, przez minimum 5 godzin dziennie, natomiast poza sezonem turystycznym (pozostałe miesiące roku), przez min. 10 godz. tygodniowo, z uwzględnieniem co najmniej jednego dnia wolnego od pracy. uwaga nr Przykładowe rodzaje projektów (konsekwencja wnioskowanego rozszerzenia obszaru wsparcia działania 5.3. Dziedzictwo kulturowe). Działanie 5.3 RPW WSL jest wypadkową priorytetu inwestycyjnego KE pod nazwą: 6.3. Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego. z postulatu rozszerzającego obszar finansowania całego działania na dziedzictwo kulturowe i naturalne wynika uwaga rozszerzenia typów projektów o: - działania z zakresu zachowania, ochrony, i rozwoju dziedzictwa kulturowego niematerialnego; (uzasadnienie już podane) - działania z zakresu zachowania, ochrony, i rozwoju dziedzictwa naturalnego. (uzasadnienie już podane) z podkreśleniem, że zachowanie i ochrona różnorodności biologicznej, czy zapobieżenie degradacji środowiska naturalnego, powinno odbywać się przy jednoczesnym zrównoważonym gospodarowaniu tym zasobami dla rozwoju społeczno-gospodarczego regionu. - działania mające na celu udostępnianie i promocję dziedzictwa kulturowego i naturalnego jako oddzielny typ projektów, a nie pojedyncze cząstkowe działania promocyjne realizowane przy okazji remontów pojedynczych obiektów. (uzasadnienie: tylko kompleksowa (sieciowa) promocja tematycznych szlaków dziedzictwa kulturowego i naturalnego regionu ma szansę konkurować na rynku ogólnokrajowym, czy międzynarodowym z innym konkurencyjnymi w tym względzie produktami innych regionów; badania ewaluacyjne RPO WSL pokazały, że tylko duże kampanie informacyjno-promocyjne mają szansę być dostrzeżone i odnieść zamierzony efekt). Sąsiedni region wszystkie działania Na terenie Województwa Śląskiego znajdują się osiedla zabytkowe m.in. zabytkowe osiedle patronackie kopalni Dębieńsko w Czerwionce-Leszczynach charakteryzujące się niepowtarzalną architekturą i układem urbanistycznym. Zespół zabudowy robotniczej dawnej kopalni Dębieńsko jest jednym z cenniejszych na Górnym Śląsku zabytków urbanistyki i architektury miejskiej. Powstał w latach od 1899 do 1916 wraz z rozwojem i rozbudową kopalni. Jako dobro kultury został wpisany do rejestru zabytków pod nr A/1550/95. Budynki położone na tych osiedlach potrzebują kompleksowych działań ze względu na ich degradację i utratę przez nie pierwotnej funkcji. 1. Roboty budowlane, prace konserwatorskie i restauratorskie są bardzo kosztowne. Otoczenie obiektu zabytkowego ma duże znaczenie dla jego wizerunku i stanowi niejednokrotnie powiązany element, np. zespół pałacowo-parkowy. 2. Obiekty zabytkowe, historyczne spełniają różne funkcje. Ich przeznaczenie nie determinuje ważności obiektów stanowiących niewątpliwie dziedzictwo kulturowe regionu. Wsparcie udzialone jedynie obiektom przeznaczonym na cele kulturalne dyskryminuje cenne kulturowo budynki, których cenne i niepowtarzalne cechy wykorzystuje się do ważnych celów administracyjnych, np. udzielanie ślubów. Proponuje się, aby dopuścić pełnienie innych funkcji w budynkach zabytkowych do wartości procentowej/kwotowej. uzasadnienie do uwagi generalnej. nie ma uzasadnienia dla sztucznego zawężenia zakresu działania 5.3. tylko do samego dziedzictwa kulturowego (wynikających np. z opisu przykładowych rodzajów projektów tylko dziedzictwa kulturowego materialnego, z pominięciem dziedzictwa niematerialnego). KE zakreśliła zakres realizacji projektów w tym priorytecie inwestycyjnym jako rozwój dziedzictwa kulturowego i naturalnego, który to drugi człon nie znajduje zupełnie odzwierciedlenia w opisie działań RPO WSL na lata Z analizy endogenicznych potencjałów województwa śląskiego wynikało, że obszary naturalne i cenne przyrodniczo stanowią duży atut województwa śląskiego, w niektórych regionach (vide północny i południowy subregion woj. śląskiego) stanowiąc jedyne naturalne zaplecze rozwoju gospodarczego w tym trwałego zatrudnienia (województwo śląskie jest drugim województwem w kraju pod względem ilości osób zatrudnionych w sektorze turystyki, po województwie mazowieckiem i przed województwam małopolskim, które stereotypowo jest regionem bardziej turystycznym i atrakcyjnym. W latach w woje. śląskim w sektorze turystyki zatrudnionych było ponad 20 tys. osób - Raport o stanie gospodarki turystycznej w latach Instytut Turystyki na zlecenie Ministerstwa Sportu i Turystyki). To ten sektor bazuje głownie na zasobach przyrodniczych, tj. dziedzictwie naturalnym (nie mającym tu nic wspólnego z bioróżnorodnością - czyli ochroną dla ochrony, lecz wykorzystaniem tego potencjału dla trwałego wzrostu gospodarczego. Na takie podejście do ochrony dziedzictwa kulturowego i naturalnego reprezentuje i mówi o nim wprost Umowa Partnerstwa (str. 117 i 118 umowy) ("Projekty w zakresie kultury muszą przyczyniać się do osiągniecia wymiernych i twałych korzyści społeczno-gospodarczych, w tym zwiększenie potencjału turystycznego... Przy wyborze projetów... odzwierciedlenie w kryteriach wyboru projektów znajdą m.in. następujące aspekty zachowanie dziedzictwa kulturowego (materialnego i niematerialnego) podniesienie atrakcyjności turystycznej kraju i regionu... Projekty z bioróżnorodności, o których mówi umowa partnerska :" Ważnymi działaniami w tym obszarze będą także projekty z zakresu zielonej infrastruktury jako nośnika usług ekosystemowych czy rozwijające infrastrukturę związaną z właściwym ukierunkowaniem ruchu turystycznego na obszarach cennych przyrodniczo - zapewniającej z jednej strony lepsza ochronę wartości przyrodniczych, z jednocześnie przyczyniająca się do zwiększenia atrakcyjności turystycznej tych obszarów.... Ochrona i poprawa stanu środowiska naturalnego, podobnie jak zachowanie dziedzictwa kulturowego to fundamenty dla rozwoju społeczno-gospodarczego. Środowisko może być źródłem realnych korzyści ekonomicznych... Stymulowanie rozwoju gospodarczego może odbywać się poprzez poprawę gospodarki zasobami... i zwiększyć jej konkurencyjność, poprze rozwój sektorów gospodarki, które zapewniają zyski zarówno gospodarcze jak i przyrodnicze - np. turystyka..." nr 1. Ochrona dziedzictwa kulturowego nie może odbywać się tylko dla ochrony dziedzictwa jako takiego. Cel priorytetu mówi o efektywnym wykorzystaniu zasobów, czyli takim wykorzystaniu, które jest społecznie i gospodarczo pożądane i użyteczne. Dziedzictwo kulturowe służy między innymi mieszkańcom oraz osobom odwiedzającym region. Motyw przyjazdu do regionu, w przeważającej części podyktowany jest chęcią poznania dziedzictwa kulturowego tego regionu (zarówno materialnego - zabytków, jak i niematerialnego- np. obyczajów, kuchni regionalnej promocyjne dot. dziedzictwa kulturowego i naturalnego przeznaczył do ścieżki pozakonkursowej jako już strategiczne działania realizowane przez itp). Tylko zastrzeżenie udostępnienia i nadania obiektom kulturowym konkretnych użytecznych form wykorzystania może podnieść atrakcyjność regionu i wpłynąć na społeczne i samorząd lub inne wskazane przez niego wyspecjalizowane w danej dziedzinie jednostki. gospodarcze trwałe wykorzystanie jego zasobów (zgodnie z zapisami osi priorytetowej). Stąd też konieczność obwarowania działań ochrony dziedzictwa kulturowego klauzulą ich Działanie 5.4. Ochrona różnorodności biologicznej; uwaga 1: 14. przykładowe typu projektów: zmienić zapisy typu 2. Ochrona obszarów udostępnienia. nadwodnych i innych obszarów cennych przyrodniczo wraz ze zrównoważonym wykorzystaniem zasobów przyrodniczych; uwaga generalna: uzasanienie uwagi nr 2 - podane już wcześniej oraz (uzasadnienie: tylko kompleksowa (sieciowa) promocja tematycznych szlaków dziedzictwa kulturowego i naturalnego regionu ma Podobnie jak uwaga dot. wykorzystania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, które powinno być wykorzystywane do zrównoważonego szansę konkurować na rynku ogólnokrajowym, czy międzynarodowym z innym konkurencyjnymi w tym względzie produktami innych regionów; badania ewaluacyjne RPO WSL rozwoju społeczno - gospodarczego regionu, tak i to działania i typy projektów powinny mieć na względzie przede wszystkim udostępnianie pokazały, że tylko duże kampanie informacyjno-promocyjne mają szansę być dostrzeżone i odnieść zamierzony efekt). Sąsiedni region wszystkie działania promocyjne dot. dziedzictwa obszarów chronionych, w tym dla mieszkańców i turystów. Przedsięwzięcia wykorzystujące i chroniące lokalne zasoby przyrodnicze powinny być kulturowego i naturalnego przeznaczył do ścieżki pozakonkursowej jako już strategiczne działania realizowane przez samorząd lub inne wskazane przez niego wyspecjalizowane w danej wykorzystywane dla zwiększenia atrakcyjności gospodarczej (w tym turystycznej regionu), w szczególności powinny służyć właściwemu dziedzinie jednostki. ukierunkowaniu ruchu turystycznego na obszarach cennych przyrodniczo, zapewniając lepszą ochronę wartości przyrodniczych, przy uzasadnienie uwagi 1: na terenie województwa śląskiego występują także inne obszary, nie tylko nadwodne, konieczne do ochrony, np. obszary wyżynne, czy górskie, w tym parki jednoczesnym przyczynianiu się do zwiększenia atrakcyjności gospodarczej w tym turystycznej. krajobrazowe i rezerwaty przyrody (liczne na obszarach wyżynnych i górskich). Umowa partnerstwa nie wskazuje na konieczność preferencji tyko obszarów nadwodnych, które mają cel i uzasadnienie działania powinien brzmieć: "Celem działania jest ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej oraz zapobieganie podlegać ochronie. degradacji środowiska naturalnego, przy jednoczesnym zrównoważonym gospodarowaniu tymi zasobami dla rozwoju społeczno-gospodarczego. uzasadnienie uwagi generalnej: tylko taki zapis, czyli ochrona z jednoczesnym wykorzystaniem (argumenty przytaczane powyżej wielokrotnie) uzasadnia i uspajnia zapis w pkt. 15 temat priorytetowy a) Rozwój i promowanie potencjału turystycznego obszarów przyrodniczych. W przeciwnym wypadku cel działania dotyczy tylko ochrony jako takiej i niczego więcej. podobnie jak przy dziedzictwie kulturowym również i tu działania promocyjne powinny być kompleksowe i spójne a nie dopisane do pojedynczych działań inwestycyjnych. Urząd Gminy i Miasta Czerwionka-Leszczyny Urząd Miasta Wodzisławia Śląskiego Śląska Organizacja Turystyczna OŚ PRIORYTETOWA Należy poszerzyć katalog typów beneficjentów o prywatne podmioty gospodarcze (przedsiębiorstwa). Podmioty prywatne stanowią bardzo często stronę właścicielską lub inwestorską nieruchomości zabytkowych (albo mogących byż uznanymi za zabytkowe) stanowiących obszary zdegradowane. Odcinanie ich od możliwości skorzystania z dotacji bardzo ograniczy zasięg i skuteczność działania. Ratujemy Zabrzańskie Zabytki Strona 11

12 lp OŚ PRIORYTETOWA 1. strona 136 tabela podpunkt 21: Wkład ze środków unijnych na działanie) kwotę EUR zwiększyć do EUR zgodnie z zalecanym przez UE finansowaniem inwestycji kolej/drogi w stosunku 40/60, i prowadzeniem Unijnej Polityki Zrównoważonego Transportu. 2. Zmienić tytuł wskaźnika " Całkowita długość przebudowanych lub zmodernizowanych linii kolejowych " na " Całkowita długość przebudowanych, wybudowanych lub zmodernizowanych/zrewitalizowanych linii kolejowych 3.Wielkość wskaźnika Liczba zakupionych pojazdów kolejowych zwiększyć do sztuk 4.Wielkość wskaźnika Całkowita długość przebudowanych lub zmodernizowanych linii kolejowych w stanie docelowym zwiększyć (więcej w uzasadnieniu) Ad. 1-4 Unia Europejska prowadzi gospodarkę niskoemisyjną. Działaniem najważniejszym wspólnoty jest zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń powietrza. Jedyną Śląski Ruch Na Rzecz możliwością poprawy jakości powietrza w świetle emisji tlenków azotu NOx i pyłów zawieszonych jest ograniczenie ilości motoryzacji indywidualnej poprzez zmniejszenie barier w Rozwoju Kolei korzystaniu z niskoemisyjnej elektrycznej komunikacji publicznej. AD 2 Zmiana ma na celu możliwość realizacji budowy łącznic w celu adaptacji części linii na potrzeby ruchu pasażerskiego AD. 3 Oceniając potrzeby taborowe spółki Koleje Śląskie dla stanu istniejącego oraz uwzględniając potrzeby wynikające z z poprzedniego postulatu (reaktywacje linii) prognozujemy zapotrzebowanie na nowe pojazdy na ok szt. W tym co najmniej 7 sztuk pojazdów 6-cio członowych oraz 13 sztuk pojazdów 4-ro członowych, pozostałe pojazdy 5-10 sztuk powinny stanowić tabor nisko-pojemny dwuczłonowy. Ad 4 Naszym zdaniem w ramach RPO i wnioskowanej przez nas kwoty na działania kolejowe należy poddać modernizacji (lub rewitalizacji) następujące trasy kolejowe: -nr 191, 190, 157 na odcinku Chybie Mnich Skoczów Goleszów - Wisła Głębce. Uzasadnienie: Linia ta jako główna oś turystyczna województwa śląskiego, a także ważna dowozowa relacja Beskidów, stanowi istotny element Śląskiej sieci kolejowej. Bliskość położenia ośrodków narciarskich i punktów wypadowych dla wycieczek górskich, od handlowych miejsc obsługi podróżnych stanowi o atrakcyjności tej relacji zarówno w sezonie zimowym jak i letnim. Linia służy także dowozowi kuracjuszy do Ustrońskiego Ośrodka Sanatoryjnego, z całej południowej części kraju. -Budowa nowych przystanków na trasie Gliwice Bytom Uzasadnienie Mając na uwadze zwiększającą się ilość ruchu indywidualnego na obszarze Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, oraz stale z tym związaną pogarszającą się jakość powietrza na obszarze miast Bytom i Zabrze, w tym brak miejsc parkingowych,a także istotne przepełnienia autobusów pospiesznych linii 850, w celu poprawy dostępności, jakości, komfortu i zmniejszenia czasu podróży stowarzyszenie postuluje budowę nowych przystanków na linii Gliwice Bytom (Gliwice Sośnica w okolicy ulicy Knurowskiej, Zabrze M1 w okolicy centrum handlowego M1, Zabrze Północ- przesunięcie obecnej stacji w rejon ulicy Korfantego, w tym rewitalizację krawędzi peronowych na stacjach Zabrze Biskupice i Bytom Bobrek) -rewitalizację wspólnie z w województwem Małopolskim linii 117 i 190 na odcinku Wadowice-Bielsko Biała-Cieszyn wraz z budową dodatkowych handlowych miejsc obsługi podróżnych Skoczów Bajerki i Cieszyn Uniwersytet. Uzasadnienie: W trosce o Pogórze Beskidzkie, jego walory naturalne i przyrodnicze, w celu zachęcenia mieszkańców do wybrania niskoemisyjnych środków transportu, stowarzyszenie postuluje rewitalizację wspólnie z w województwem Małopolskim linii 117 i 190 na odcinku Wadowice-Bielsko Biała-Cieszyn wraz z budową dodatkowych handlowych miejsc obsługi podróżnych Skoczów Bajerki i Cieszyn Uniwersytet. Rewitalizacja relacji pozwoli na stworzenie linii średnicowej łączącej gro miejscowości górskich, relacja ta jest nie tylko pożądana przez turystów, ale i pozwoli poprawić jakość obsługi i komfort podróży tej części województwa. W przyszłości natomiast po zrealizowaniu niezbędnej łącznicy w Kalwarii Zebrzydowskiej, umożliwi bezpośrednie skomunikowanie Cieszyna z Krakowem, zgodnie z obecnie występującymi ciągami pasażerskimi. -odtworzenie linii kolejowej nr 179 na odcinku Tychy lodowisko-bieruń Stary-Nowy Bieruń wraz z elektryfikacją, Uzasadnienie: Na obszarze obsługiwanym przez MZK Tychy i PKSiS Oświęcim postuluje rewitalizację i odtworzenie linii kolejowej nr 179 na odcinku Tychy lodowisko-bieruń Stary-Nowy Bieruń wraz z elektryfikacją, oraz rewitalizacją handlowych miejsc odbioru podróżnych (Tychy Urbanowice, Bieruń Stary Mleczarnia, Stary Bieruń, KWK Piast) oraz późniejsze uruchomienie kursów w relacji Tychy-Oświęcim. Pozwoli to odciążyć w znaczący sposób przepełnione pojazdy spółki PKSiS Oświęcim SA, wykonującej swoje usługi na obszarze miasta Tychy oraz powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego, poprawić komfort podróży i zmniejszyć czas przejazdu -rewitalizację Żory-Pszczyna i Rybnik Towarowy-Sumina Uzasadnienie: Postulujemy także na rzecz rewitalizacji obecnie brakującego ogniwa ciągu Pszczyna-Rybnik, tj. odcinka Żory-Pszczyna i ścisłe powiązanie realizacji tej inwestycji z czasem prowadzenia robót z POIiŚ na ciągu linii kolejowych nr 140, 148, 157, 159, 173, 689, 691 na odcinku Chybie - Żory - Rybnik - Nędza /Turze. Poprawi to znacząco komfort przemieszczania się osób w relacji Bielsko Biała-Pszczyna-Rybnik. Wraz z inwestycją rządową z RPO powinna być sfinansowana także rewitalizacja odcinka Rybnik Towarowy-Sumina -rewitalizację odcinka Knurów-Gliwice Uzasadnienie: Na liście RPO powinna się znaleźć także adaptacja odcinka Knurów-Gliwice na potrzeby realizacji ruchu pasażerskiego, wraz z jego pełną modernizacją i odbudową. Pozwoli to na sprawne połączenie regionu rybnickiego z akademicką stolicą Śląska miastem Gliwice w relacji Rybnik-Gliwice -rewitalizację wspólnie z województwem Małopolskim linii Żywiec-Sucha Beskidzka Uzasadnienie: Linia stanowi nakrótszą drogę kolejową łączącą Śląsk ze stolicą Polskich Tatr Zakopanem. Postulujemy wpisanie także projektów rezerwowych: -budowę łącznicy od strony Katowic do linii nr 161 Katowice Szopienice-Siemianowice-Chorzów Stary wraz z adaptacją do ruchu pasażerskiego i budową nowych handlowych miejsc odbioru podróżnych Uzasadnienie: Siemianowice jako jedno z większych miast nie posiada pasażerskiego połączenia kolejowego mimo położenia linii kolejowej w centrum miasta. W świetle stale zwiększającego się ruchu motoryzacji indywidualnej i korkowania miast połączenie Katowice-Siemianowice-Chorzów Stary pełniłoby rolę SKM GOP. Niezbędnym w tej relacji jest budowa handlowych miejsc odbioru podróżnych (Katowice Le Ronda w okolicy ulicy Henryka Le Ronda, Siemianowice Kilińskiego- wo okolicy ulicy Kilińskiego w Siemianowicach, Siemianowice 27 stycznia w w ciągu ulicy dworcowej i 27 stycznia, Siemianowice Górnicza pomiędzy ulicami Pstrowskiego i Górniczą oraz przystanek Bytów w okolicy ulicy Bytkowskiej) -w razie wolnych środków realizację odbudowy linii Jastrzębie Zdrój-Jastrzębie Zdrój Górne-Pawłowice-Żory-Orzesze wraz z rewitalizacją istniejących (Jastrzębie Zdrój, Jastrzębie Górne) i budową nowych (Jastrzębie Graniczna/Szkolna, Jastrzębie Północna/Poznańska), Jastrzębie Mikołaja Witczaka) handlowych miejsc odbioru podróżnych OŚ PRIORYTETOWA W poz. 21. tabeli (Wkład ze środków unijnych na działanie) kwotę EUR zwiększyć do EUR Podpisana Umowa Partnerstwa przewiduje podział środków między inwestycje kolejowe i drogowe w stosunku 40-60% (globalnie dla całości funduszy unijnych dla Polski). Naszym Piotr Jodłowiec zdaniem ten stosunek powinien być także wytyczną dla Regionalnych Programów Operacyjnych. Zwłaszcza dotyczy to województwa śląskiego, na obszarze którego stan infrastruktury kolejowej jest w porównaniu do innych regionów kraju zły, wręcz katastrofalny. Podczas gdy infrastruktura drogowa jest bardzo dobrze rozwinięta, praktycznie wszystkie miasta połączone są siecią dróg wysokiej przepustowości, dwujezdniowych, często bezkolizyjnych, wiele z nich w bardzo dobrym stanie. W tym samym czasie infrastruktura kolejowa jest w stanie agonalnym ze względu na śmierć techniczną zlikwidowano już przewozy pasażerskie na wielu liniach (np. w relacjach Gliwice Rybnik, Bielsko Biała Cieszyn, ŻYWIEC - SUCHA BESKIDZKA, Tychy Oświęcim, Wodzisław Jastrzębie Zdrój, Jastrzębie Zdrój Żory Orzesze, czy ostatnio Wodzisław Chałupki) i aktualnie grozi to kolejnym liniom (np. do Wisły, do Sławkowa, Zebrzydowice Cieszyn, Mysłowice Oświęcim). Obecnie z powodu niedrożności szlaków kolejowych dochodzi do przenoszenia nawet przewozów węgla z kolei na transport drogowy. Także kradzieże węgla z jadących transportów możliwe są właśnie tylko z powodu katastrofalnego stanu torowisk nie byłyby możliwe, gdyby pociągi nie musiały zwalniać do km/h. Tymczasem wg dokumentu na działanie kolejowe przeznaczono 92 mln EUR, a na działanie drogowe 411 mln EUR. Daje to stosunek 18%:82%. Jest to podział całkowicie nieakceptowalny. Ze względu na wieloletnie zaniedbania w nakładach na infrastrukturę kolejową na obszarze woj. śląskiego stosunek 40%:60% jest absolutnie minimalny dopuszczalny. Przypominamy, że Program ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego, w których stwierdzone zostały ponadnormatywne poziomy substancji w powietrzu (uchwała Nr III/52/15/2010 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 16 czerwca 2010 r.) w celach taktycznych w zakresie emisji liniowej wymienia: 3. Wsparcie istniejących działań i inwestycji w zakresie transportu, które przyczyniają się w istotny sposób do poprawy jakości powietrza na obszarach przekroczeń a w zakresie tego celu przewidziano następujące działania: - rozwój komunikacji zbiorowej przyjaznej dla użytkownika, w tym: przedłużanie tras autobusowych, tramwajowych, budowę nowych tras, tworzenie atrakcyjnych systemów dojazdu do pracy środkami komunikacji publicznej, z parkingami na obrzeżach miast, prowadzenie polityki cenowej zachęcającej do korzystania ze środków komunikacji miejskiej; Władze Województwa Śląskiego muszą przestać udawać, że coś z tym robią, a zacząć wdrażać realne działania OŚ PRIORYTETOWA W poz. 21. tabeli (Wkład ze środków unijnych na działanie) kwotę EUR zwiększyć do EUR Podpisana Umowa Partnerstwa przewiduje podział środków między inwestycje kolejowe i drogowe w stosunku 40-60% (globalnie dla całości funduszy unijnych dla Polski). Naszym Piotr Jodłowiec zdaniem ten stosunek powinien być także wytyczną dla Regionalnych Programów Operacyjnych. Zwłaszcza dotyczy to województwa śląskiego, na obszarze którego stan infrastruktury kolejowej jest w porównaniu do innych regionów kraju zły, wręcz katastrofalny. Podczas gdy infrastruktura drogowa jest bardzo dobrze rozwinięta, praktycznie wszystkie miasta połączone są siecią dróg wysokiej przepustowości, dwujezdniowych, często bezkolizyjnych, wiele z nich w bardzo dobrym stanie. W tym samym czasie infrastruktura kolejowa jest w stanie agonalnym ze względu na śmierć techniczną zlikwidowano już przewozy pasażerskie na wielu liniach (np. w relacjach Gliwice Rybnik, Bielsko Biała Cieszyn, ŻYWIEC - SUCHA BESKIDZKA, Tychy Oświęcim, Wodzisław Jastrzębie Zdrój, Jastrzębie Zdrój Żory Orzesze, czy ostatnio Wodzisław Chałupki) i aktualnie grozi to kolejnym liniom (np. do Wisły, do Sławkowa, Zebrzydowice Cieszyn, Mysłowice Oświęcim). Obecnie z powodu niedrożności szlaków kolejowych dochodzi do przenoszenia nawet przewozów węgla z kolei na transport drogowy. Także kradzieże węgla z jadących transportów możliwe są właśnie tylko z powodu katastrofalnego stanu torowisk nie byłyby możliwe, gdyby pociągi nie musiały zwalniać do km/h. Tymczasem wg dokumentu na działanie kolejowe przeznaczono 92 mln EUR, a na działanie drogowe 411 mln EUR. Daje to stosunek 18%:82%. Jest to podział całkowicie nieakceptowalny. Ze względu na wieloletnie zaniedbania w nakładach na infrastrukturę kolejową na obszarze woj. śląskiego stosunek 40%:60% jest absolutnie minimalny dopuszczalny. Przypominamy, że Program ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego, w których stwierdzone zostały ponadnormatywne poziomy substancji w powietrzu (uchwała Nr III/52/15/2010 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 16 czerwca 2010 r. Strona 12

13 96 6. OŚ PRIORYTETOWA We wskaźnikach realizacji: 1. Zmienić tytuł "Wskaźniki realizacji celów Osi Priorytetowej" na "Wskaźniki realizacji działania" lub "Wskaźniki realizacji celów Osi Priorytetowej" opracować w jednym miejscu z zawarciem wskaźników dla obu działań: kolejowego i drogowego. 2. Wielkość wskaźnika "Całkowita długość przebudowanych lub zmodernizowanych linii kolejowych" w stanie docelowym zwiększyć z 70 km do 257 km. 3. Wielkość wskaźnika "Liczba zakupionych pojazdów kolejowych" zwiększyć z 10 do Wprowadzić wskaźnik rezultatu lub wskaźnik realizacji celu o treści "Udział transportu kolejowego w przewozach pasażerskich" z wartością docelową 15% Ad. 1. W projekcie dokumentu jest pewien bałagan ze wskaźnikami. W każdym z działań wpisano "Wskaźniki realizacji celów Osi Priorytetowej" (w których nota bene nie ma żadnych Piotr Jodłowiec wskaźników realizacji celów Osi, a jedynie wskaźniki produktu danego działania), a są w nich wskaźniki dotyczące tylko danego działania. Ad. 2. Naszym zdaniem w ramach RPO i wnioskowanej przez nas kwoty na działania kolejowe należy poddać modernizacji (lub rewitalizacji) następujące trasy kolejowe: 1. SUCHA BESKIDZKA ŻYWIEC na odc. w woj. śląskim (19,5 km) BUDOWA NOWYCH PRZYSTANKÓW (ŻYWIEC-MIASTO,ŚWINNA,MUTNE). 2. Chybie Skoczów Goleniów Wisła Głębce (38,5 km) 3. Żory Pszczyna (22 km) 4. Rybnik Towarowy Sumina (14,5 km) 5. Kęty Podlesie Bielsko-Biała Skoczów oraz Skoczów Cieszyn Zebrzydowice (47 km) 6. Dorota Sosnowiec Dańdówka Katowice Muchowiec - Ruda Kochłowice - Zabrze Makoszowy Gliwice Sośnica oraz Gottwald Hajduki i Leszczyny Knurów wraz z adaptacją dla ruchu pasażerskiego dla trasy Katowice Gliwice przez Rudę Kochłowice i Zabrze Makoszowy oraz dla trasy Gliwice Rybnik przez Knurów (69,5 km) 7. Budowa nowych przystanków na trasie Gliwice Bytom 8. Orzesze Jaśkowice Tychy i Bieruń Stary Nowy Bieruń ( 22 km) 9. Jastrzębie Zdrój Górne Pawłowice Śląskie oraz Żory Orzesze (24 km) lub Jastrzębie Zdrój Wodzisław Śląski (21 km) Razem: 257 km; To i tak byłoby dużo mniej niż dokument przewiduje dla dróg (321 km przebudowanych i 43 km nowych, razem: 364 km). Ad 3. Oceniając potrzeby taborowe spółki Koleje Śląskie dla stanu istniejącego oraz uwzględniając potrzeby wynikające z z poprzedniego postulatu (reaktywacje linii) prognozujemy zapotrzebowanie na nowe pojazdy na ok. 30 szt. Byłyby to pojazdy nisko i średniopojemne (1, 2 i 3 członowe)- Linia Żywiec - Sucha Beskidzka. Oprócz tego przewidujemy potrzebę zakupu min. 12 pojazdów wysokopojemnych (6-członowych lub piętrowych) dla najważniejszych relacji w województwie jak Gliwice Katowice Częstochowa, Katowice Bielsko-Biała. Z tym, że tabor wysokopojemny powinien być zakupiony z nowego POIiŚ, tak jak do tej pory był kupowany dla największych aglomeracji (warszawska, poznańska, wrocławska) i nadal ma być w przyszłej perspektywie (choćby dla aglomeracji krakowskiej i warszawskiej) nie ma potrzeby dla tego celu wyczerpywać alokacji regionalnej. Ad 4. Jak wpisano w pkt. 12 opisu działania jego celem jest "stworzenie warunków dla zahamowania spadku, a następnie wzrost udziału transportu kolejowego w przewozach pasażerskich". Stopień realizacji tego celu musi być monitorowany. W ogóle muszą być jakieś wskaźniki realizacji celów, bo na razie pod tym tytułem umieszczono jedynie wskaźniki produktów, co w ogóle nie stanowi wskaźnika realizacji celu. Obecnie udział kolei w przewozach osób w województwie oceniamy na ok. 5% - czyli tyle ile wynosi średnia dla całego kraju. Już obecnie (dane za 2011 r.) Węgry mają poziom 12% dla całego kraju. Osiągnięcie poziomu 15% (który obecnie jest w Unii uznawany za minimum dla obszarów aglomeracyjnych) w najbardziej gęsto zaludnionym województwie kraju (i jednym z najbardziej zurbanizowanych obszarów w UE), z gęstą siecią kolejową, nie jest zadaniem wygórowanym OŚ PRIORYTETOWA Uwaga dotyczy wszystkich osi priorytetowych. Cele osi należy sformułować w sposób mierzalny i sformułować do nich wskaźniki rezultatu (same wskaźniki produktu nie wystarczają!) Z obecnej postaci dokumentu wynika, że województwo chce coś robić, tylko zupełnie nie wie po co i co chce osiągnąć. Tak samo było z programem i doprowadziło to do sytuacji, że program nie doprowadził do realizacji postawionych celów. Na przykład dla kolei napisano, że celem jest wzrost udziału transportu kolejowego (tak jak w nowym dokumencie), a nastąpił spadek. Bo nie było określonych wskaźników realizacji celu. W obecnym projekcie napisano, że dla dróg celem jest "udrożnienie kluczowej sieci drogowej województwa pozostającej poza siecią TEN-T", tylko nie wiadomo co to znaczy (nie jest to sformułowane w sposób mierzalny, który można by oceniać). Nie ma możliwości śledzenia stopnia realizacji celów programu na podstawie obiektywnych, mierzalnych kryteriów. Z dokumentu wiadomo tylko, że będzie zbudowane ileś kilometrów dróg czy linii kolejowych, ale nie wiadomo po co i czemu ma to służyć. Piotr Jodłowiec OŚ PRIORYTETOWA Konieczne jest zwiększenie wartości docelowej długości przebudowanych/zmodernizowanych linii kolejowych do około 129 km. Niezbędne jest przeprowadzenie rewitalizacji linii: 1. nr 117 na odcinku Bielsko Biała - granica województwa: ok. 11 km 2. nr 190 Bielsko Biała - Cieszyn: 40 km 3. nr 157 na odcinku Bieniowiec - Skoczów: 11 km 4. nr 197 Goleszów - Wisła Głębce: 19 km 5. nr 182 Zawiercie - Lotnisko Pyrzowice: ok. 27 km 6. nr 62 na odcinku Sosnowiec Płd. - Sławków: 21 km Razem około 129 km Michał Mizgała Strona 13

14 99 6. OŚ PRIORYTETOWA UWAGA 1: nieakceptowalny podział środków kolej:drogi CZĘŚĆ DOKUMENTU: OŚ PRIORYTETOWA TREŚĆ UWAGI: W poz. 21. tabeli (Wkład ze środków unijnych na działanie) kwotę EUR zwiększyć do EUR STRONA DOKUMENTU: 136. UWAGA 2: kolejowe wskaźniki realizacji CZĘŚĆ DOKUMENTU: OŚ PRIORYTETOWA TREŚĆ UWAGI: We wskaźnikach realizacji: 1. Zmienić tytuł Wskaźniki realizacji celów Osi Priorytetowej na Wskaźniki realizacji działania lub Wskaźniki realizacji celów Osi Priorytetowej opracować w jednym miejscu z zawarciem wskaźników dla obu działań: kolejowego i drogowego. 2. Wielkość wskaźnika Całkowita długość przebudowanych lub zmodernizowanych linii kolejowych w stanie docelowym zwiększyć z 70 km do 257 km. 3. Wielkość wskaźnika Liczba zakupionych pojazdów kolejowych zwiększyć z 10 do Wprowadzić wskaźnik rezultatu lub wskaźnik realizacji celu o treści Udział transportu kolejowego w przewozach pasażerskich z wartością docelową 15% STRONA DOKUMENTU: 137 UWAGA 3: mierzalne cele osi priorytetowych CZĘŚĆ DOKUMENTU: całość wpisać do: OŚ PRIORYTETOWA TREŚĆ UWAGI: Uwaga dotyczy wszystkich osi priorytetowych. Cele osi należy sformułować w sposób mierzalny i sformułować do nich wskaźniki rezultatu (same wskaźniki produktu nie wystarczają!) STRONA DOKUMENTU: UWAGA 4: cel osi priorytetowej IV CZĘŚĆ DOKUMENTU: OŚ PRIORYTETOWA IV. EFEKTYWNOŚĆ TREŚĆ UWAGI: W pkt. 12. Cel działania zmienić na wzrost udziału transportu zbiorowego i rowerowego w przewozie osób oraz zwiększenie udziału energooszczędnych źródeł światła w oświetleniu ulic. STRONA DOKUMENTU: 91. UWAGA 5: wskaźniki produktu transportu miejskiego CZĘŚĆ DOKUMENTU: OŚ PRIORYTETOWA IV. EFEKTYWNOŚĆ TREŚĆ UWAGI: Do wskaźników produktu dodać następujące: 1. Długość zbudowanej lub przebudowanej liniowej infrastruktury tramwajowej; 2. Długość wybudowanych dróg lub pasów dla rowerów; 3. Długość wytyczonych wydzielonych z ruchu ogólnego pasów dla autobusów; 4. Liczba punktów świetlnych wymienionych na energooszczędne. STRONA DOKUMENTU: 97. Podpisana Umowa Partnerstwa przewiduje podział środków między inwestycje kolejowe i drogowe w stosunku 40-60% (globalnie dla całości funduszy unijnych dla Polski). Naszym Dominik Lebda zdaniem ten stosunek powinien być także wytyczną dla Regionalnych Programów Operacyjnych. Zwłaszcza dotyczy to województwa śląskiego, na obszarze którego stan infrastruktury kolejowej jest w porównaniu do innych regionów kraju zły, wręcz katastrofalny. Podczas gdy infrastruktura drogowa jest bardzo dobrze rozwinięta, praktycznie wszystkie miasta połączone są siecią dróg wysokiej przepustowości, dwujezdniowych, często bezkolizyjnych, wiele z nich w bardzo dobrym stanie. W tym samym czasie infrastruktura kolejowa jest w stanie agonalnym ze względu na śmierć techniczną zlikwidowano już przewozy pasażerskie na wielu liniach (np. w relacjach Gliwice Rybnik, Bielsko Biała Cieszyn, Żywiec Sucha Beskidzka, Tychy Oświęcim, Wodzisław Jastrzębie Zdrój, Jastrzębie Zdrój Żory Orzesze, czy ostatnio Wodzisław Chałupki) i aktualnie grozi to kolejnym liniom (np. do Wisły, do Sławkowa, Zebrzydowice Cieszyn, Mysłowice Oświęcim). Obecnie z powodu niedrożności szlaków kolejowych dochodzi do przenoszenia nawet przewozów węgla z kolei na transport drogowy. Także kradzieże węgla z jadących transportów możliwe są właśnie tylko z powodu katastrofalnego stanu torowisk nie byłyby możliwe, gdyby pociągi nie musiały zwalniać do km/h. Tymczasem wg dokumentu na działanie kolejowe przeznaczono 92 mln EUR, a na działanie drogowe 411 mln EUR. Daje to stosunek 18%:82%. Jest to podział całkowicie nieakceptowalny. Ze względu na wieloletnie zaniedbania w nakładach na infrastrukturę kolejową na obszarze woj. śląskiego stosunek 40%:60% jest absolutnie minimalny dopuszczalny. Przypominamy, że Program ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego, w których stwierdzone zostały ponadnormatywne poziomy substancji w powietrzu (uchwała Nr III/52/15/2010 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 16 czerwca 2010 r.) w celach taktycznych w zakresie emisji liniowej wymienia: 3. Wsparcie istniejących działań i inwestycji w zakresie transportu, które przyczyniają się w istotny sposób do poprawy jakości powietrza na obszarach przekroczeń a w zakresie tego celu przewidziano następujące działania: - rozwój komunikacji zbiorowej przyjaznej dla użytkownika, w tym: przedłużanie tras autobusowych, tramwajowych, budowę nowych tras, tworzenie atrakcyjnych systemów dojazdu do pracy środkami komunikacji publicznej, z parkingami na obrzeżach miast, prowadzenie polityki cenowej zachęcającej do korzystania ze środków komunikacji miejskiej; Władze Województwa Śląskiego muszą przestać udawać, że coś z tym robią, a zacząć wdrażać realne działania. UZASADNIENIE UWAGI 2: Ad. 1. W projekcie dokumentu jest pewien bałagan ze wskaźnikami. W każdym z działań wpisano Wskaźniki realizacji celów Osi Priorytetowej (w których nota bene nie ma żadnych wskaźników realizacji celów Osi, a jedynie wskaźniki produktu danego działania), a są w nich wskaźniki dotyczące tylko danego działania. Ad. 2. Naszym zdaniem w ramach RPO i wnioskowanej przez nas kwoty na działania kolejowe należy poddać modernizacji (lub rewitalizacji) następujące trasy kolejowe: 1. Chybie Skoczów Goleniów Wisła Głębce (38,5 km) 2. Żory Pszczyna (22 km) 3. Rybnik Towarowy Sumina (14,5 km) 4. Kęty Podlesie Bielsko-Biała Skoczów oraz Skoczów Cieszyn Zebrzydowice (47 km) 5. Dorota Sosnowiec Dańdówka Katowice Muchowiec - Ruda Kochłowice - Zabrze Makoszowy Gliwice Sośnica oraz Gottwald Hajduki i Leszczyny Knurów wraz z adaptacją dla ruchu pasażerskiego dla trasy Katowice Gliwice przez Rudę Kochłowice i Zabrze Makoszowy oraz dla trasy Gliwice Rybnik przez Knurów (69,5 km) 6. Budowa nowych przystanków na trasie Gliwice Bytom 7. Orzesze Jaśkowice Tychy i Bieruń Stary Nowy Bieruń ( 22 km) 8. Sucha Beskidzka Żywiec na odc. w woj. śląskim (19,5 km) 9. Jastrzębie Zdrój Górne Pawłowice Śląskie oraz Żory Orzesze (24 km) lub Jastrzębie Zdrój Wodzisław Śląski (21 km) Razem: 257 km To i tak byłoby dużo mniej niż dokument przewiduje dla dróg (321 km przebudowanych i 43 km nowych, razem: 364 km). Ad 3. Oceniając potrzeby taborowe spółki Koleje Śląskie dla stanu istniejącego oraz uwzględniając potrzeby wynikające z z poprzedniego postulatu (reaktywacje linii) prognozujemy zapotrzebowanie na nowe pojazdy na ok. 30 szt. Byłyby to pojazdy nisko i średniopojemne (1, 2 i 3 członowe). Oprócz tego przewidujemy potrzebę zakupu min. 12 pojazdów wysokopojemnych (6-członowych lub piętrowych) dla najważniejszych relacji w województwie jak Gliwice Katowice Częstochowa, Katowice Bielsko-Biała. Z tym, że tabor wysokopojemny powinien być zakupiony z nowego POIiŚ, tak jak do tej pory był kupowany dla największych aglomeracji (warszawska, poznańska, wrocławska) i nadal ma być w przyszłej perspektywie (choćby dla aglomeracji krakowskiej i warszawskiej) nie ma potrzeby dla tego celu wyczerpywać alokacji regionalnej. Ad 4. Jak wpisano w pkt. 12 opisu działania jego celem jest stworzenie warunków dla zahamowania spadku, a następnie wzrost udziału transportu kolejowego w przewozach pasażerskich. Stopień realizacji tego celu musi być monitorowany. W ogóle muszą być jakieś wskaźniki realizacji celów, bo na razie pod tym tytułem umieszczono jedynie wskaźniki produktów, co w ogóle nie stanowi wskaźnika realizacji celu. Obecnie udział kolei w przewozach osób w województwie oceniamy na ok. 5% - czyli tyle ile wynosi średnia dla całego kraju. Już obecnie (dane za 2011 r.) Węgry mają poziom 12% dla całego kraju. Osiągnięcie poziomu 15% (który obecnie jest w Unii uznawany za minimum dla obszarów aglomeracyjnych) w najbardziej gęsto zaludnionym województwie kraju (i jednym z najbardziej zurbanizowanych obszarów w UE), z gęstą siecią kolejową, nie jest zadaniem wygórowanym. UZASADNIENIE UWAGI 3: Z obecnej postaci dokumentu wynika, że województwo chce coś robić, tylko zupełnie nie wie po co i co chce osiągnąć. Tak samo było z programem i doprowadziło to do sytuacji, że program nie doprowadził do realizacji postawionych celów. Na przykład dla kolei napisano, że celem jest wzrost udziału transportu kolejowego (tak jak w nowym dokumencie), a nastąpił spadek. Bo nie było określonych wskaźników realizacji celu. W obecnym projekcie napisano, że dla dróg celem jest udrożnienie kluczowej sieci drogowej województwa pozostającej poza siecią TEN-T, tylko nie wiadomo co to znaczy (nie jest to sformułowane w sposób mierzalny, który można by oceniać). Nie ma możliwości śledzenia stopnia realizacji celów programu na podstawie obiektywnych, mierzalnych kryteriów. Z dokumentu wiadomo tylko, że będzie zbudowane ileś kilometrów dróg czy linii kolejowych, ale nie wiadomo po co i czemu ma to służyć. UZASADNIENIE UWAGI 4: Obecne sformułowanie celu jest całkowicie niemierzalne i zupełnie nieadekwatne. Oś priorytetowa ma charakter inwestycyjny, a nie miękki, promocyjny. Tu są planowane twarde inwestycje za grube miliony, a nie działania promocyjne. UZASADNIENIE UWAGI 5: Obecne wpisane wskaźniki produktu nie zawierają wszystkich typów działań wymienionych w pkt. 14 tabeli - Przykładowe rodzaje projektów OŚ PRIORYTETOWA W dokumencie zawarto szkodliwy dla systemu transportu podział środków między drogi a kolej w stosunku 82:18. Należy zmienić wartości wkładu środków unijnych w działaniach 6.1 i 6.2 tak, aby osiągnąć proporcję minimum 60:40, co będzie zgodne z duchem Umowy Partnerstwa. Na terenie Województwa Śląskiego występują wieloletnie zaniedbania w zakresie utrzymania infrastruktury transportu kolejowego. Przy jednoczesnym intensywnym finansowaniu projektów drogowych w poprzednich latach doprowadziło to do sytuacji niekorzystnej przewagi konkurencyjnej transportu drogowego nad kolejowym. Zachowanie przyjętej obecnie w projekcie dokumentu proporcji finansowania nie pozwoli na przełamanie tej patologicznej sytuacji. Po pierwsze nastąpi dalsze pogarszanie się i tak już obecnie zdekapitalizowanej infrastruktury kolejowej. Po drugie - realizacja substytutywnych inwestycji drogowych polepszy parametry podróży samochodem. RPO w obecnie proponowanym kształcie finansowym całkowicie pominie połączenia najbardziej wymagające interwencji z uwagi na społeczne zapotrzebowanie, tj. stanowiące dojazd do obszarów silnie zurbanizowanych: Konurbacji Górnośląskiej oraz obszarów Aglomeracji Rybnickiej i Bielskiej. Tymczasem atrakcyjne połączenia kolejowe stanowiące spójny system szybkiej kolei regionalnej zintegrowany z innymi środkami transportu są warunkiem sine qua non rozwoju obszarów aglomeracyjnych. Tylko w ten sposób można zapewnić satysfakcjonującą jakość życia ludzi na ich terenie. Tego rodzaju połączenia są także obszarami rynku, na których transport kolejowy ma szansę skutecznie konkurować z transportem drogowym i wypracować sobie znaczący udział w przewozach. Dlatego właśnie przyjęty w projekcie niewielki udział środków finansujących inwestycje kolejowe uniemożliwi realizację założonego celu jakim jest zahamowania spadku, a następnie wzrostu udziału transportu kolejowego w przewozach pasażerskich. Rozwoju Kolei Górnego Śląska OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA 70 km to o wiele za niska wartość wskaźnika całkowita długość przebudowanych lub zmodernizowanych linii kolejowych (działanie 6.2). Uniemożliwi ona realizację inwestycji kluczowych z punktu widzenia regionalnych i aglomeracyjnych połączeń kolejowych. Należy zwiększyć wartość wskaźnika, tak aby możliwa była realizacja także innych niezbędnych inwestycji. 10 sztuk to niewystarczająca wartość wskaźnika liczba zakupionych pojazdów kolejowych (działanie 6.2). Uniemożliwi ona rozwiązanie problemów taborowych samorządowej spółki Koleje Śląskie co znacząco utrudni rozwój siatki połączeń regionalnych. Z analizy wskaźników realizacji oraz informacji przekazanych przez UMWŚ w piśmie znak RR-ZIP z dnia r. wynika, że w ramach RPO przewidziane są działania w zakresie jedynie dwóch linii kolejowych, w tym jednej obecnie nie używanej w ruchu pasażerskim. Jednocześnie zaplanowane jest wiele inwestycji w transport drogowy. Połączenia kolejowe, które znalazły się w projekcie to Bronów Wisła Głębce (element połączenia Katowice Wisła Głębce) oraz nieczynna i częściowo rozebrana linia nr 182 Zawiercie Tarnowskie Góry. Taki wybór projektów całkowicie pomija połączenia regionu z Konurbacją Górnośląską oraz z mniejszymi obszarami aglomeracyjnymi rybnickim i bielskim, na których koncentruje się większość przemieszczeń osób realizowanych w województwie. Należy zwiększyć wskaźniki realizacji inwestycji w taki sposób, aby umożliwić finansowanie w ramach RPO inwestycji na poniższych liniach kolejowych (ciągach). Niektóre z nich były określone w Mandacie negocjacyjnym Województwa Śląskiego w wersji 2.0. Inwestycji proponowane do realizacji to: a. linia nr 140 na odc. Rybnik Towarowy Sumina, b. 660/62 na odc. Sosnowiec Dąbrowa Górnicza Wsch. Sławków na obszarze Woj. Śląskiego, c. 140/169/179/885/138 na odc. Orzesze Jaśkowice Tychy Tychy Miasto Nowy Bieruń Oświęcim, d. 117 Kalwaria Zebrzydowicka Bielsko Biała Gł. na obszarze Woj. Śląskiego, e. 90 na odc. Zebrzydowice Cieszyn, f.połączenie Jastrzębia Zdroju z Rybnikiem i Katowicami z wykorzystaniem infrastruktury kolejowej Jastrzębskiej Spółki Kolejowej. 10 sztuk elektrycznych zespołów trakcyjnych to bardzo mała ilość, biorąc pod uwagę że obecnie KŚ dzierżawią od Przewozów Regionalnych aż 18 jednostek typu EN57 za 4464,90 zł/dobę/skład. Przekłada się to bezpośrednio na wysoką stawkę dopłaty do pociągokilometra. Jednocześnie publiczne pieniądze wypływają poza województwo. Zakup własnego taboru co prawda także obciąży budżet, ale wydane środki pozostaną w regionie w postaci własnego taboru kolejowego. Ponadto zakup tylko 10 szt. EZT nie poprawi sytuacji taborowej samorządowego przewoźnika. Nie jest on w stanie zwiększać pojemności pociągów w godzinach szczytu, co powoduje przepełnienia i zraża ludzi do transportu publicznego. Nie jest także możliwy rozwój oferty połączeń (np. zagęszczanie rozkładu jazdy), ponieważ brakuje dostatecznej ilości taboru. Należy określić większą wartość wskaźnika uwzględniającą braki taborowe spółki Koleje Śląskie oraz potrzeby wynikające z rozwoju siatki połączeń w wojewódzkich przewozach pasażerskich. Rozwoju Kolei Górnego Śląska Rozwoju Kolei Górnego Śląska Strona 14

15 OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA W ramach działania 6.2 Transport kolejowy należy umożliwić realizację projektów dotyczących infrastruktury punktowej budowy nowych przystanków wraz z infrastrukturą towarzyszącą, zmianę lokalizacji istniejących peronów w celu lepszej obsługi terenów przyległych, dobudowę peronów na istniejących stacjach w celu polepszenia przepustowości i funkcjonalności linii, przywrócenie funkcjonalności ruchowej posterunków ruchu lub budowa nowych (np. mijanki). W tym celu proponuje się dodanie odpowiednich przykładów rodzajów projektów (wiersz 14 tabeli na stronie 135) oraz odpowiednich wskaźników realizacji celów Osi priorytetowej, np. ilości przebudowanych lub wybudowanych stacji, przystanków i posterunków ruchu. W ramach RPO należy zabezpieczyć możliwość wykonania dokumentacji projektowej dla w/w zadań. Odnośnie działania 6.2 Transport kolejowy w tabeli na str. 135 w wierszu 18 typ beneficjentów : zamiast PKP PLK S.A. należy zapisać zarządcy infrastruktury kolejowej. Ponadto należy umożliwić wykorzystanie środków podmiotom innym niż jednostki samorządu terytorialnego, np. spółkom prywatnym, samorządowym lub działającym w formule PPP. Odnośnie działania 6.1 Budowa i rozbudowa kluczowej infrastruktury drogowej regionu w części dodatkowe wyjaśnienia i uzupełnienia za elementy projektu należałoby także uznać torowiska tramwajowe znajdujące się w pasie drogowym, a nie tylko i wyłącznie torowiska tramwajowe znajdujące się w jezdni. Działanie Niezgodność Priorytetów Inwestycyjnych z zapisami przyjętej Umowy Partnerstwa 2. Brak wskaźników rezultatu. 3. Brak trybów przeprowadzania wyboru projektów do dofinansowania. Działanie Brak szczegółowych informacji na temat ITS. 5. Brak wskaźnika dot. ITS. Warunkiem koniecznym zakładanego celu, którym jest zahamowanie spadku, a następnie wzrostu udziału transportu kolejowego w przewozach pasażerskich jest dogodna lokalizacja punktów stacji i przystanków względem zagospodarowania, tak aby skrócić czas dostępu pasażerów do transportu zbiorowego. Wiele z obecnych stacji i przystanków zostało wybudowanych w czasach, kiedy transport drogowy nie był rozwinięty i to pasażer musiał dostosować się do środka komunikacji. Dlatego w wielu przypadkach dostępność transportu kolejowego jest zła potencjalny pasażer musi pokonać długą drogę do najbliższej stacji. Łatwiej więc skorzystać z samochodu osobowego lub komunikacji autobusowej (busowej). W wielu wypadkach złą dostępność kolei można poprawić poprzez wybudowanie nowych przystanków osobowych lub zmianę lokalizacji istniejących. Ponadto w wielu przypadkach obecny układ posterunków ruchu nie odpowiada potrzebom wynikającym z rozkładu jazdy pociągów. Na przykład z powodu zamknięcia w latach 90. XX w. mijanki Łaziska Górne Brada na jednotorowej linii 140 Katowice Ligota Nędza niemożliwe jest efektywne dobranie godzin kursowania pociągów tak aby jednocześnie zadowolić pasażerów dojeżdżających do Rybnika i do Katowic. Ponadto z uwagi na to, że szlak Mikołów Orzesze, w połowie którego znajdowała się zlikwidowana mijanka, jest obecnie najdłuższym szlakiem na tej linii, w przypadku wystąpienia opóźnień zakłócenia w ruchu pociągów, trudno je szybko wytłumić, przez co propagują się one na inne odcinki sieci zmniejszając satysfakcję pasażerów z transportu kolejowego. Wskazanie tylko jednego zarządcy infrastruktury kolejowej PKP PLK S.A. uniemożliwi realizację projektów wykorzystujących infrastrukturę innych podmiotów. Na terenie Województwa Śląskiego istnieje bogata sieć linii kolejowych dedykowanych kiedyś przewozom towarowym i przemysłowym (lub terenów po nich), które obecnie mogą być wykorzystane dla celów przewozów pasażerskich. Jest to np. linia Jastrzębskiej Spółki Kolejowej z Jastrzębia Zdroju do Rybnika, która stanowi lepszą alternatywę dla połączenia po torach PKP z uwagi na o wiele dogodniejszy przebieg względem zagospodarowania przestrzennego. Ponadto zabezpieczenie możliwości wykorzystania środków przez spółki samorządowe, prywatne lub działające w ramach PPP umożliwi elastyczniejsze podejście do realizacji projektów nie dotyczących infrastruktury należącej do PKP PLK S.A. Na przykład w formule spółki akcyjnej działa Pomorska Kolej Metropolitalna. Wiele z obecnie eksploatowanych torowisk tramwajowych znajduje się w jezdni, co jest rozwiązaniem przestarzałym i negatywnie wpływającym na bezpieczeństwo ruchu pojazdów, wsiadania i wysiadania pasażerów z tramwaju oraz płynność ruchu pojazdów. Dlatego w ramach inwestycji należy umożliwić przebudowę infrastruktury drogowej w taki sposób, aby tam gdzie to możliwe tworzyć torowiska wydzielone z jezdni. 1. Umowa Partnerstwa jest dokumentem nadrzędnym w stosunku do RPO 2-3. Informacja niezbędna na etapie planowania projektów do realizacji. 4. Nie jest możliwe stwierdzenie w jakim zakresie będą realizowane ITS (tj. czy można tylko same systemy czy tylko w połączeniu z rozbudową drogi?). 5. Brak możliwości dostosowania przedstawionych wskaźników do działań polegających na powstaniu ITS. Działanie 6.1 Budowa i rozbudowa kluczowej infrastruktury drogowej regionu (s.129) - należałoby wprowadzić również możliwość finansowania Wsparcie w procedurze konkursowej nie powinno ograniczać się wyłącznie do dróg powiatowych. dróg gminnych w ramach procedury konkursowej. Zwraca się uwagę, iż Umowa Partnerstwa przewiduje możliwość finansowania tego typu dróg np. w przypadku gdy zapewniają konieczne połączenie z siecią autostrad i dróg krajowych (nie ma tutaj znaczenia charakter drogi). Pragnę zwrócić uwagę, iż zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o drogach publicznych, odcinek drogi zastąpiony nowo wybudowanym odcinkiem drogi z chwilą oddania go do użytkowania, zostaje pozbawiony dotychczasowej kategorii i zaliczony do kategorii drogi gminnej. Często sytuacja taka ma miejsce w przypadku budowy obwodnic miast, mających np. charakter drogi ekspresowej. Dotychczasowe drogi krajowe, tracą wówczas swój status i stają się drogami gminnymi. Dochodzi zatem do sytuacji, w której dotychczasowa droga krajowa o stosunkowo wysokich parametrach, staje się drogą gminną. W dalszym ciągu jest to jednak droga stanowiąca bezpośrednie połączenie z drogą wysokiej kategorii, w tym również należącej do sieci TEN-T. Wsparcie w procedurze konkursowej nie powinno zatem ograniczać się wyłącznie do dróg powiatowych, ponieważ nie tylko takie drogi spełniają powyższe kryteria. Rozwoju Kolei Górnego Śląska Rozwoju Kolei Górnego Śląska Rozwoju Kolei Górnego Śląska Miasto Katowice Miasto Bielsko-Biała, Urząd Miejski w Bielsku- Białej OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA W pkt. 14 przykładowe rodzaje projektów typ 1. Zakup taboru na potrzeby transportu kolejowego (nie zostało dookreślone, czy powyższe dotyczy taboru pasażerskiego czy towarowego). W poz. 21. tabeli (Wkład ze środków unijnych na działanie) kwotę EUR zwiększyć do EUR Należałoby uzupełnić z uwagi na jednoznaczne określenie kwalifikowalności projektu. Błaszczyk Szymon Podpisana Umowa Partnerstwa przewiduje podział środków między inwestycje kolejowe i drogowe w stosunku 40-60% (globalnie dla całości funduszy unijnych dla Polski). Naszym Centrum zdaniem ten stosunek powinien być także wytyczną dla regionalnych Programów Operacyjnych. Zwłaszcza dotyczy to województwa śląskiego, na obszarze którego stan infrastruktury Zrównoważonego kolejowej jest w porównaniu do innych regionów kraju zły, wręcz katastrofalny. Podczas gdy infrastruktura drogowa jest bardzo dobrze rozwinięta, praktycznie wszystkie miasta połączone Transportu są siecią dróg wysokiej przepustowości, dwujezdniowych, często bezkolizyjnych, wiele z nich w bardzo dobrym stanie. W tym samym czasie infrastruktura kolejowa jest w stanie agonalnym ze względu na śmierć techniczną zlikwidowano już przewozy pasażerskie na wielu liniach (np. w relacjach Gliwice Rybnik, Bielsko Biała Cieszyn, Żywiec Sucha Beskidzka, Tychy Oświęcim, Wodzisław Jastrzębie Zdrój, Jastrzębie Zdrój Żory Orzesze, czy ostatnio Wodzisław Chałupki) i aktualnie grozi to kolejnym liniom (np. do Wisły, do Sławkowa, Zebrzydowice Cieszyn, Mysłowice Oświęcim). Obecnie z powodu niedrożności szlaków kolejowych dochodzi do przenoszenia nawet przewozów węgla z kolei na transport drogowy. Także kradzieże węgla z jadących transportów możliwe są właśnie tylko z powodu katastrofalnego stanu torowisk nie byłyby możliwe, gdyby pociągi nie musiały zwalniać do km/h. Tymczasem wg dokumentu na działanie kolejowe przeznaczono 92 mln EUR, a na działanie drogowe 411 mln EUR. Daje to stosunek 18%:82%. Jest to podział całkowicie nieakceptowalny. Ze względu na wieloletnie zaniedbania w nakładach na infrastrukturę kolejową na obszarze woj. śląskiego stosunek 40%:60% jest absolutnie minimalny dopuszczalny. Przypominamy, że Program ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego, w których stwierdzone zostały ponadnormatywne poziomy substancji w powietrzu (uchwała Nr III/52/15/2010 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 16 czerwca 2010 r.) w celach taktycznych w zakresie emisji liniowej wymienia: 3. Wsparcie istniejących działań i inwestycji w zakresie transportu, które przyczyniają się w istotny sposób do poprawy jakości powietrza na obszarach przekroczeń a w zakresie tego celu przewidziano następujące działania: - rozwój komunikacji zbiorowej przyjaznej dla użytkownika, w tym: przedłużanie tras autobusowych, tramwajowych, budowę nowych tras, tworzenie atrakcyjnych systemów dojazdu do pracy środkami komunikacji publicznej, z parkingami na obrzeżach miast, prowadzenie polityki cenowej zachęcającej do korzystania ze środków komunikacji miejskiej; Władze Województwa Śląskiego muszą przestać udawać, że coś z tym robią, a zacząć wdrażać realne działania. Strona 15

16 OŚ PRIORYTETOWA We wskaźnikach realizacji: 1. Zmienić tytuł Wskaźniki realizacji celów Osi Priorytetowej na Wskaźniki realizacji działania lub Wskaźniki realizacji celów Osi Priorytetowej opracować w jednym miejscu z zawarciem wskaźników dla obu działań: kolejowego i drogowego. 2. Wielkość wskaźnika Całkowita długość przebudowanych lub zmodernizowanych linii kolejowych w stanie docelowym zwiększyć z 70 km do 257 km. 3. Wielkość wskaźnika Liczba zakupionych pojazdów kolejowych zwiększyć z 10 do Wprowadzić wskaźnik rezultatu lub wskaźnik realizacji celu o treści Udział transportu kolejowego w przewozach pasażerskich z wartością docelową 15% Ad. 1 W projekcie dokumentu jest pewien bałagan ze wskaźnikami. W każdym z działań wpisano Wskaźniki realizacji celów Osi Priorytetowej (w których nota bene nie ma żdnych Centrum wskaźników realizacji celów Osi, a jedynie wskaźniki produktu danego działania), a są w nich wskaźniki dotyczące tylko danego działania. Zrównoważonego Ad. 2 Naszym zdaniem w ramach RPO i wnioskowanej przez nas kwoty na działania kolejowe należy poddać modernizacji (lub rewitalizacji) następujące trasy kolejowe: Transportu 1. Chybie Skoczów Goleniów Wisła Głębce (38,5 km) 2. Żory Pszczyna (22 km) 3. Rybnik Towarowy Sumina (14,5 km) 4. Kęty Podlesie Bielsko-Biała Skoczów oraz Skoczów Cieszyn Zebrzydowice (47 km) 5. Dorota Sosnowiec Dańdówka Katowice Muchowiec - Ruda Kochłowice - Zabrze Makoszowy Gliwice Sośnica oraz Gottwald Hajduki i Leszczyny Knurów wraz z adaptacją dla ruchu pasażerskiego dla trasy Katowice Gliwice przez Rudę Kochłowice i Zabrze Makoszowy oraz dla trasy Gliwice Rybnik przez Knurów (69,5 km) 6. Budowa nowych przystanków na trasie Gliwice Bytom 7. Modernizacja przystanków i dworców kolejowych z utworzeniem węzłów przesiadkowych na linii Rybnik Katowice i budową przystanku kolejowego Wodzisław Śl. Centrum. 8. Orzesze Jaśkowice Tychy i Bieruń Stary Nowy Bieruń ( 22 km) 9. Sucha Beskidzka Żywiec na odc. w woj. śląskim (19,5 km) 10. Jastrzębie Zdrój Górne Pawłowice Śląskie oraz Żory Orzesze (24 km) lub Jastrzębie Zdrój Wodzisław Śląski (21 km) Razem: 257 km To i tak byłoby dużo mniej niż dokument przewiduje dla dróg (321 km przebudowanych i 43 km nowych, razem: 364 km). Ad 3. Oceniając potrzeby taborowe spółki Koleje Śląskie dla stanu istniejącego oraz uwzględniając potrzeby wynikające z z poprzedniego postulatu (reaktywacje linii) prognozujemy zapotrzebowanie na nowe pojazdy na ok. 30 szt. Byłyby to pojazdy nisko i średniopojemne (1, 2 i 3 członowe). Oprócz tego przewidujemy potrzebę zakupu min. 12 pojazdów wysokopojemnych (6-członowych lub piętrowych) dla najważniejszych relacji w województwie jak Gliwice Katowice Częstochowa, Katowice Bielsko-Biała. Z tym, że tabor wysokopojemny powinien być zakupiony z nowego POIiŚ, tak jak do tej pory był kupowany dla największych aglomeracji (warszawska, poznańska, wrocławska) i nadal ma być w przyszłej perspektywie (choćby dla aglomeracji krakowskiej i warszawskiej) nie ma potrzeby dla tego celu wyczerpywać alokacji regionalnej. Ad 4. Jak wpisano w pkt. 12 opisu działania jego celem jest stworzenie warunków dla zahamowania spadku, a następnie wzrost udziału transportu kolejowego w przewozach pasażerskich. Stopień realizacji tego celu musi być monitorowany. W ogóle muszą być jakieś wskaźniki realizacji celów, bo na razie pod tym tytułem umieszczono jedynie wskaźniki produktów, co w ogóle nie stanowi wskaźnika realizacji celu. Obecnie udział kolei w przewozach osób w województwie oceniamy na ok. 5% - czyli tyle ile wynosi średnia dla całego kraju. Już obecnie (dane za 2011 r.) Węgry mają poziom 12% dla całego kraju. Osiągnięcie poziomu 15% (który obecnie jest w Unii uznawany za minimum dla obszarów aglomeracyjnych) w najbardziej gęsto zaludnionym województwie kraju (i jednym z najbardziej zurbanizowanych obszarów w UE), z gęstą siecią kolejową, nie jest zadaniem wygórowanym OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA Uwaga dotyczy wszystkich osi priorytetowych. Cele osi należy sformułować w sposób mierzalny i sformułować do nich wskaźniki rezultatu (same wskaźniki produktu nie wystarczają!) Do listy obiektów uznawanych za element projektu drogowego dodać także infrastrukturę dla rowerzystów i pieszych. Co więcej dopisać następujące zdanie: Projekty muszą uwzględniać na odcinku podlegającym budowie lub przebudowie odseparowaną od jezdni infrastrukturę dla rowerzystów, a w obszarach zabudowanych także dla pieszych. Na odcinkach o dużym natężeniu pojazdów komunikacji publicznej lub zagrożonych zatorami należy przewidzieć wydzielone pasy ruchu lub torowiska oraz rozwiązania zapewniające priorytet w ruchu pojazdom komunikacji publicznej. 1. Rozszerzenie zakresu wsparcia budowy i przebudowy dróg powiatowych. 2. Możliwość udziału JST w naborach wniosków o dofinansowanie Zwiększenie kwoty EUR do EUR w poz. 21. tabeli (Wkład ze środków unijnych na działanie) Z obecnej postaci dokumentu wynika, że województwo chce coś robić, tylko zupełnie nie wie po co i co chce osiągnąć. Tak samo było z programem i doprowadziło to do sytuacji, że program nie doprowadził do realizacji postawionych celów. Na przykład dla kolei napisano, że celem jest wzrost udziału transportu kolejowego (tak jak w nowym dokumencie), a nastąpił spadek. Bo nie było określonych wskaźników realizacji celu. W obecnym projekcie napisano, że dla dróg celem jest udrożnienie kluczowej sieci drogowej województwa pozostającej poza siecią TEN-T, tylko nie wiadomo co to znaczy (nie jest to sformułowane w sposób mierzalny, który można by oceniać). Nie ma możliwości śledzenia stopnia realizacji celów programu na podstawie obiektywnych, mierzalnych kryteriów. Z dokumentu wiadomo tylko, że będzie zbudowane ileś km dróg czy linii kolejowych, ale nie wiadomo po co i czemu ma to służyć. Centrum Zrównoważonego Transportu Jest rzeczą nie do zaakceptowania, że w perspektywie z RPO powstały inwestycje drogowe bez jakiejkolwiek infrastruktury dla rowerzystów, a nawet bez chodnika (!), czyli de Centrum fakto niebezpieczne, i całkowicie niezgodne z celami UE i celami zapisanymi w RPO. Zwracamy także uwagę, że bardzo potrzebna jest Programowi spójność. W jednym działaniu celem jest Zrównoważonego zwiększenie roli transportu publicznego, a z drugiej strony w innym działaniu - drogowym, z którego powstanie wiele kluczowych kilometrów dróg służących także komunikacji publicznej, Transportu nie powstanie infrastruktura przyjazna dla tej komunikacji. Jest niesamowitą porażką RPO , że do dziś w województwie śląskim nie ma chyba ani jednego wydzielonego bus-pasa, - zupełnei nie jak w Europie, tylko jak w PRLu (kiedy nb. natężenia ruchu samochodowego były nieporównywalne do dzisiejszych). To samo dotyczy infrastruktury rowerowej. W jednym działaniu planuje się finansowanie m.in. infrastruktury dla rowerzystów, a w działaniu z którego powstanie dużo więcej dróg, nie wymaga się, żeby w ramach inwestycji drogowej wybudować infrastrukturę dla rowerzystów, co jest już od lat standardem już nie w UE, ale w wielu rejonach Polski (np. Kraków, Wrocław, Warszawa, Gdańsk, Poznań). Zgodnie z praktyką UE na odcinkach dróg w terenie niezabudowanym wystarczająca jest wspólna ścieżka pieszo-rowerowa. 1. Rozszerzenie możliwości realizacji projektów budowy i przebudowy dróg powiatowych zapewniających połączenie z siecią autostrad, dróg krajowych i regionalnych lub gdy uzupełniają luki w połączeniach trangranicznych. Stworzenie i usprawnienie sieci dróg wojewódzkich poprzez łączenie z powiatowymi spowoduje zwiększenie moblilności regionalnej, zgodnie z priorytetem inwestycyjnym Zakup szynobusów (pojazdów kolejowych) w celu realizacji połączeń lokalnych, subregionalnych i regionalnych jest typem projektu komplementarnym do działania 4.5 budowa zintegrowanych węzłów przesiadkowych (realizowanych w formule ZIT/RIT), a także projektów realizowanych w perspektywie mających na celu modernizację linii kolejowych (projekt modernizacji linii kolejowej 140 i 158 Rybnik-Chałupki). JST wykorzystując zmodernizowaną infrastrukturę kolejową poniosą relatywnie mniejsze koszty rozbudowy sprawnego transportu zbiorowego, realizując jednocześnie założenia gospodarki niskoemisyjnej. UZASADNIENIE UWAGI: Podpisana Umowa Partnerstwa przewiduje podział środków między inwestycje kolejowe i drogowe w stosunku 40-60%, który powinien być także wytyczną dla Towarzystwo RPO. Dotyczy to w szczególności województwa śląskiego, gdzie wieloletnie zaniedbania doprowadziły do sytuacji, w której infrastruktura kolejowa jest w stanie agonalnym. Ze względu na Entuzjastów Kolei śmierć techniczną zlikwidowano już przewozy pasażerskie na wielu liniach (np. w relacjach Wodzisław Jastrzębie Zdrój Żory Orzesze Gierałtowice, Jastrzębie Zdrój Zebrzydowice, Racibórz Głubczyce Racławice Śl., Racibórz Krzanowice Płd. (Opava), Bielsko Biała Cieszyn, Żywiec Sucha Beskidzka, Gliwice Katowice Ligota, Zabrze Makoszowy Leszczyny, czy ostatnio Wodzisław Chałupki) i aktualnie grozi to kolejnym liniom (np. do Wisły, do Sławkowa, Zebrzydowice Cieszyn, Mysłowice Oświęcim). Obecnie z powodu niedrożności szlaków kolejowych dochodzi do przenoszenia nawet przewozów węgla z kolei na transport drogowy. Także kradzieże węgla z jadących transportów możliwe są właśnie tylko z powodu katastrofalnego stanu torowisk nie byłyby możliwe, gdyby pociągi nie musiały zwalniać do km/h. Tymczasem wg dokumentu na działania kolejowe przeznaczono 92 mln EUR, a na działanie drogowe 411 mln EUR. Daje to stosunek 18%:82%. Jest to podział całkowicie nieakceptowalny. Ze względu na wieloletnie zaniedbania w nakładach na infrastrukturę kolejową na obszarze woj. śląskiego stosunek 40%:60% jest absolutnie minimalny dopuszczalny. Przypominamy, że Program ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego, w których stwierdzone zostały ponadnormatywne poziomy substancji w powietrzu (uchwała Nr III/52/15/2010 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 16 czerwca 2010 r.) w celach taktycznych w zakresie emisji liniowej wymienia: 3. Wsparcie istniejących działań i inwestycji w zakresie transportu, które przyczyniają się w istotny sposób do poprawy jakości powietrza na obszarach przekroczeń a w zakresie tego celu przewidziano następujące działania: - rozwój komunikacji zbiorowej przyjaznej dla użytkownika, w tym: przedłużanie tras autobusowych, tramwajowych, budowę nowych tras, tworzenie atrakcyjnych systemów dojazdu do pracy środkami komunikacji publicznej, z parkingami na obrzeżach miast, prowadzenie polityki cenowej zachęcającej do korzystania ze środków komunikacji miejskiej; Urząd Miasta Wodzisławia Śląskiego Strona 16

17 OŚ PRIORYTETOWA We wskaźnikach realizacji: 1. Zmienić tytuł Wskaźniki realizacji celów Osi Priorytetowej na Wskaźniki realizacji działania lub Wskaźniki realizacji celów Osi Priorytetowej opracować w jednym miejscu z zawarciem wskaźników dla obu działań: kolejowego i drogowego. 2. Wielkość wskaźnika Całkowita długość przebudowanych lub zmodernizowanych linii kolejowych w stanie docelowym zwiększyć z 70 km do 242 km. 3. Wielkość wskaźnika Liczba zakupionych pojazdów kolejowych zwiększyć z 10 do Wprowadzić wskaźnik rezultatu lub wskaźnik realizacji celu o treści Udział transportu kolejowego w przewozach pasażerskich z wartością docelową 15% Ad. 1. W projekcie dokumentu jest pewien bałagan ze wskaźnikami. W każdym z działań wpisano Wskaźniki realizacji celów Osi Priorytetowej (w których nota bene nie ma żadnych Towarzystwo wskaźników realizacji celów Osi, a jedynie wskaźniki produktu danego działania), a są w nich wskaźniki dotyczące tylko danego działania. Entuzjastów Kolei Ad. 2. Naszym zdaniem w ramach RPO i wnioskowanej przez nas kwoty na działania kolejowe należy poddać modernizacji (lub rewitalizacji) następujące trasy kolejowe: 1. Wodzisław Śl. Jastrzębie Zdrój Pawłowice Śl Żory Orzesze (52 km) oraz Jastrzębie Zdrój Zebrzydowice (13 km). Na odcinku Wodzisław Śl. Jastrzębie Zdrój możliwość budowy linii w nowym śladzie i znacznego skrócenia czasu jazdy między tymi miastami w porównaniu do czasów sprzed zawieszenia przewozów pasażerskich wg koncepcji Towarzystwa Entuzjastów Kolei. 2. Pawłowice Śl. Chybie Skoczów Goleszów Wisła Głębce (50 km). 3. Racibórz Krzanowice Płd. (Opava) (13 km) i Racibórz Pietrowice Wlk. (Głubczyce) (12 km). 4. Dorota Sosnowiec Dańdówka Katowice Muchowiec - Ruda Kochłowice - Zabrze Makoszowy Gliwice Sośnica oraz Gottwald Hajduki i Leszczyny Knurów wraz z adaptacją dla ruchu pasażerskiego dla trasy Katowice Gliwice przez Rudę Kochłowice i Zabrze Makoszowy oraz dla trasy Gliwice Rybnik przez Knurów (70 km) 5. Budowa nowych przystanków na trasie Gliwice Bytom oraz Wodzisław Miasto w ciągu linii 158 i ew. odbudowanej Racibórz Markowice Olza (20 km) 7. Tychy Bieruń Oświęcim (12 km) Razem: 242 km, co w zestawieniu z długością dróg (321 km przebudowanych i 43 km nowych, razem: 364 km) daje proporcję 40%:60% Ad 3. Oceniając potrzeby taborowe spółki Koleje Śląskie dla stanu istniejącego oraz uwzględniając potrzeby wynikające z z poprzedniego postulatu (reaktywacje linii) prognozujemy zapotrzebowanie na nowe pojazdy na ok. 30 szt. Byłyby to pojazdy nisko i średniopojemne (1, 2 i 3 członowe). Oprócz tego przewidujemy potrzebę zakupu min. 12 pojazdów wysokopojemnych (6-członowych lub piętrowych) dla najważniejszych relacji w województwie jak Gliwice Katowice Częstochowa, Katowice Bielsko-Biała. Z tym, że tabor wysokopojemny powinien być zakupiony z nowego POIiŚ, tak jak do tej pory był kupowany dla największych aglomeracji (warszawska, poznańska, wrocławska) i nadal ma być w przyszłej perspektywie (choćby dla aglomeracji krakowskiej i warszawskiej) nie ma potrzeby dla tego celu wyczerpywać alokacji regionalnej. Ad 4. Jak wpisano w pkt. 12 opisu działania jego celem jest stworzenie warunków dla zahamowania spadku, a następnie wzrost udziału transportu kolejowego w przewozach pasażerskich. Stopień realizacji tego celu musi być monitorowany. W ogóle muszą być jakieś wskaźniki realizacji celów, bo na razie pod tym tytułem umieszczono jedynie wskaźniki produktów, co w ogóle nie stanowi wskaźnika realizacji celu. Obecnie udział kolei w przewozach osób w województwie oceniamy na ok. 5% - czyli tyle ile wynosi średnia dla całego kraju. Już obecnie (dane za 2011 r.) Węgry mają poziom 12% dla całego kraju. Osiągnięcie poziomu 15% (który obecnie jest w Unii uznawany za minimum dla obszarów aglomeracyjnych) w najbardziej gęsto zaludnionym województwie kraju (i jednym z najbardziej zurbanizowanych obszarów w UE), z gęstą siecią kolejową, nie jest zadaniem wygórowanym OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA W dodatkowych wyjaśnieniach i uzupełnieniach podano, iż LPR-y będą podlegać ocenie IZ, i kryteria oceny zostały wskazane w załączniku do URPO, jednak brak jest takiego załącznika - przydałaby się przynajmniej wersja beta. Proszę o dodanie kolejnej kategorii beneficjentów w pkt 18.a - Beneficjenci - Typ beneficjentów: 8. Podmioty, których organem założycielskim są fundacje i stowarzyszenia, których celem statutowym jest wykonywanie zadań w zakresie ochrony zdrowia i których statut dopuszcza prowadzenie działalności leczniczej. Miasto Radlin Ustawa o działalności leczniczej z dnia 15 kwietnia 2011 roku (Dz. U Nr 112 poz. 654) w artykule 4 pkt 1.5. wymienia fundacje i stowarzyszenia jako podmioty działalności leczniczej Ks. Bogdan obok takich podmiotów jak np.: przedsiębiorcy, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej i inne. Podmioty lecznicze, których organami założycielskimi są fundacje lub Peć/Fundacja "Dom stowarzyszenia udzielają świadczeń medycznych w oparciu o te same rozporządzenia Ministra Zdrowia co publiczne zakłady opieki zdrowotnej. Dotyczy to szczególnie placówek, które mają Nadziei" podpisane kontrakty z Narodowym Funduszem Zdrowia. Bardzo często "niepubliczne" zakłady opieki zdrowotnej prowadza placówki, których nie posiadają podmioty lecznicze działające w publicznym systemie ochrony zdrowia. Taka sytuacja istnieje w przypadku stacjonarnych oddziałów terapii uzależnień dla osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych. Jakość świadczeń medycznych udzielanych przez "niepubliczne" zakładu opieki zdrowotnej stoi na bardzo wysokim poziomie. Z tego powodu zasadne jest wpisanie fundacji i stowarzyszeń do kategorii beneficjentów do działania 10.1 Infrastruktura ochrony zdrowia OŚ PRIORYTETOWA Dotyczy Działania 10.2 Rozwój mieszkalnictwa socjalnego, wspomaganego i chronionego oraz infrastruktury usług społecznych. Proponujemy rozszerzenie pkt. 2 rodzajów projektu o: Przebudowa lub remont zdegradowanych budynków na potrzeby utworzenia Centrów Usług Społecznych (w tym Centrów Usług Asystenckich). Uczestnicy z orzeczoną niepełnosprawnością potrzebują specyficznych do swoich potrzeb instrumentów wsparcia. Jedną z najefektywniejszych form wsparcia są usługi asystenckie w obszarach aktywizacji zawodowej, społecznej i edukacyjnej, które w kompleksowy sposób odpowiadają na indywidualne potrzeby osób z niepełnosprawnością. Nasze rekomendacje wypracowane zostały na bazie praktycznych doświadczeń w profesjonalnej organizacji usług asystenckich od 2008r. oraz poparte szeroko zakrojonymi badaniami przeprowadzonymi w ramach realizowanego projektu innowacyjnego Centrum Asystentury Społecznej ( Aktualnie prowadzimy audyty społeczno-ekonomiczne dla Jednostek Samorządu Terytorialnego i organizacji pozarządowych, zainteresowanych uruchamianiem CAS z własnych środków lub w ramach montażu finansowego. Z całego kraju płyną do nas dodatkowe pytania o możliwości finansowania opisywanych usług aktywizacji osób z niepełnosprawnością w formie organizacyjnej CAS. Jednym z ważnych źródeł usystematyzowania ww. usług i impulsem do prowadzenie kompleksowego wsparcia w ramach CAS są środki unijne na lata Odwołujemy się również do zapisów ratyfikowanej przez Polskę w 2012r. "Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych", która wskazuje w postanowieniach podstawowych m.in. na konieczność zapewnienia ON możliwości prowadzenia życia samodzielnie i przy włączeniu w społeczeństwo (np. przez dostęp do usług świadczonych w domu i innych usług wsparcia w społeczności lokalnej, celem zapobiegania izolacji społecznej). W wielu strategicznych dokumentach na poziomie centralnym, regionalnym i lokalnym podkreśla się potrzebę udostępnienia ON usług wspomagających ich na drodze do pełnego i autonomicznego życia (np. rozwój i wspieranie usług asystenckich dla osób niepełnosprawnych w Strategii polityki społecznej na lata ). Warto umożliwić kontynuację efektywnych form wsparcia, jakimi są usługi asystenckie również w latach Barbara Górka/ Bielskie Artystyczne "Teatr Grodzki" OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA Czy jest możliwa realizacja projektu polegającego na inwestycjach w istniejących lokalach komunalnych celem przekształcenia ich na socjalne? Mając na uwadze Ustawę z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, zwracamy się z prośbą o rozważenie możliwości poszerzenia zadań realizowanych w ramach RIT o budowę mieszkań socjalnych/chronionych. Zgodnie z art. 4 w/w ustawy tworzenie warunków do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej należy do zadań własnych gminy. Gmina, na zasadach i w wypadkach przewidzianych w ustawie, zapewnia lokale socjalne i lokale zamienne, a także zaspokaja potrzeby mieszkaniowe gospodarstw domowych o niskich dochodach. Zasada zawarta w RPO WSL , dotycząca finansowania inwestycji ( w zakresie mieszkalnictwa socjalnego, wspomaganego i chronionego) w oparciu o istniejącą infrastrukturę stanowi ograniczenie dla gmin, które nie posiadają nieużytkowych obiektów w swoich zasobach, mogących zostać przeznaczone na mieszkania socjalne. Taka sytuacja dotyczy gminy Mszana. Gmina nie posiada swojego zasobu komunalnego, który mógłby zostać zaadaptowany na cele mieszkalnictwa socjalnego. Jednak chcąc wywiązać się z ustawowego obowiązku Gmina planowała budowę budynku socjalnego wielomieszkaniowego, przy współudziale środków z UE. Pragniemy również zauważyć, że priorytetem Instytucji Zarządzającej jest zwiększenie liczby mieszkań socjalnych, które naszym zdaniem nastąpi, jeśli możliwa będzie również budowa, a nie tylko przebudowa lub remont istniejących budynków. Mają na uwadze ograniczenia gminy, oraz obowiązek wynikający z ustawy, a także główny cel, jakim jest aktywizacja społeczno-zawodowa osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, prosimy o rozważenie możliwości budowy nowych mieszkań socjalnych. Ponadto chcemy zwrócić uwagę, że fiszka Gminy Mszana w ramach Priorytetu inwestycyjnego i obszaru 9.1 Rozwój infrastruktury społecznej ( mieszkania socjalne i CUS) o nazwie: Budowa budynku socjalnego wielomieszkaniowego z przeznaczeniem na realizację ustawowego obowiązku zapewnienia zaplecza socjalno-bytowego,mieszkańców, będących w trudnej sytuacji mieszkalnej integralnego z realizacją projektu ze środków EFS pt. Mieszkania chronione oraz socjalne szansą na lepsze życie została oceniona przez Instytucję Zarządzającą pozytywnie. Prosimy zatem o udzielenie informacji co w przypadku, kiedy fiszka została oceniona pozytywnie, przy uwadze Co do zasady brak jest zgody na budowę nowych budynków (zasada na poziomie RPO WSL przygotowania mieszkań w oparciu o istniejącą infrastrukturę). Projekt nie kwalifikuje się do wsparcia. Proponuje się rozważenie adaptacji nieużytkowanych obiektów z zasobów Gminy ; ale gmina nie posiada nieużytkowych obiektów w swoich zasobach. Nadmieniamy ponadto, że gmina jest partnerem w projekcie Mieszkania chronione oraz socjalne szansą na lepsze życie Na terenie gminy Lyski znajdują się lokale komunalne znajdujące się w złym stanie technicznym, które są obecnie zamieszkiwane. Prosimy o uwzględnienie możliwości realizacji projektu polegającego na inwestycjach w istniejących lokalach komunalnych celem ich przekształcenia na socjalne. Gmina Lyski Gmina Mszana Strona 17

18 OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA Działanie 10.2: W ramach typu projektu nr 2. Przebudowa lub remont zdegradowanych budynków na potrzeby utworzenia Centrów Usług Socjalnych nie uwzględniono informacji o możliwości sfinansowania zakupu wyposażenia niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania obiektu. Mając na uwadze zapisy RPO WSL proponujemy rozważenie możliwości uzyskania celu, jakim jest zwiększenie liczby mieszkań socjalnych, nie tylko poprzez przebudowę lub remont istniejącego zasobu mieszkaniowego, ale również poprzez budowę nowych obiektów Działanie Niezgodność Priorytetów Inwestycyjnych z zapisami przyjętej Umowy Partnerstwa 2. Brak wskaźników rezultatu (w zakresie EFRR). 3. Brak trybów przeprowadzania wyboru projektów do dofinansowania (w zakresie EFRR). Działanie Brak uszczegółowienia możliwych do realizacji działań (szczególnie dla typu 1 i 2). 5. Brak wskaźnika dot. zagospodarowania przestrzeni miejskich. Działanie Rozbieżność w określeniu terenów (miejskich czy terenów do rewitalizacji?). 7. Brak wskaźnika rezultatu. 8. Proponuje się rezygnację z następującego wymogu - Projekty dotyczące wsparcia zagospodarowania przestrzeni miejskich powinny wynikać z Lokalnych Programów Rewitalizacji lub wyodrębnienie Jessici w ramach innej Osi lub Poddziałania. 1. Str. 139 należy zmienić treść uzasadnienia podjętego działania w taki sposób, aby jego uzasadnieniem nie było przekonanie Str. 142 należy zwiększyć, wkład środków unijnych na działanie. 3. Działanie: 10.2 Rozwój mieszkalnictwa socjalnego, wspomaganego i chronionego oraz infrastruktury usług społecznych - planuje się tylko inwestycje w budynki CUS-ów/CIS-ów oraz tworzenie lokali socjalnych, chronionych i wspomaganych. Nie zaplanowano interwencji w powierzchnie otwarte. Projekty z zakresu rewitalizacji są niezwykle ważne w kontekście tworzonych obecnie dokumentów rządowych: Narodowy Program/Plan Rewitalizacji, Krajowa Polityka Miejska oraz regionalnych: Regionalna Polityka Miejska. Wszystkie one promują tworzenie w miastach przestrzeni publicznych przyjaznych mieszkańcom. Priorytet inwestycyjny 9.1 powinien uwzględniać interwencje nie tylko w budynki, ale również zagospodarowywanie przestrzeni miejskich. Ważne jest, aby nie ograniczać się jedynie do możliwości zagospodarowania przestrzeni bezpośrednio przylegającej do budynku CUS lub budynku w którym znajdują się mieszkania socjalne. Jeżeli CUS ma oddziaływać teren całego miasta, zagospodarowanie terenów na cele społeczne powinno być możliwe w całym mieście. Ponadto, warto również rozważyć wprowadzenie zmiany w zapisach odnoszących się do tego priorytetu, tak aby nie ograniczać działań w tym priorytecie jedynie do centrów usług społecznościowych oraz wsparcia mieszkalnictwa socjalnego, wspomaganego i chronionego. Realizacja celu szczegółowego: zwiększenie spójności społecznej oraz eliminowanie barier w dostępie do usług na rzecz osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym jest możliwa również przy innych działaniach (w tym dot. zagospodarowania przestrzeni publicznych). 4. Działanie RLKS s wsparcie powinno być skierowane również do dużych miast (dzielnice wymagające rewitalizacji). W Projekcie Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata (wersja 5.1.) uwzględniono możliwość sfinansowania zakupu wyposażenia niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania Centrów Usług Społecznych. Mając na uwadze Ustawę z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, zwracamy się z prośbą o rozważenie możliwości poszerzenia zadań realizowanych w ramach RIT o budowę mieszkań socjalnych/chronionych. Zgodnie z art. 4 w/w ustawy tworzenie warunków do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej należy do zadań własnych gminy. Gmina, na zasadach i w wypadkach przewidzianych w ustawie, zapewnia lokale socjalne i lokale zamienne, a także zaspokaja potrzeby mieszkaniowe gospodarstw domowych o niskich dochodach. Zasada zawarta w RPO WSL , dotycząca finansowania inwestycji ( w zakresie mieszkalnictwa socjalnego, wspomaganego i chronionego) w oparciu o istniejącą infrastrukturę stanowi ograniczenie dla gmin, które nie posiadają nieużytkowych obiektów w swoich zasobach, mogących zostać przeznaczone na mieszkania socjalne Liliana Bielas-Kostyra/ Urząd Miasta Tychy Związek Gmin i Powiatów Subregionu Zachodniego z siedzibą w Rybniku 1. Umowa Partnerstwa jest dokumentem nadrzędnym w stosunku do RPO Miasto Katowice 2-3. Informacja niezbędna na etapie planowania projektów do realizacji 4. Nie jest możliwe stwierdzenie w jakim zakresie będą realizowane działania, szczególnie do 1 i 2 typu projektu. 5. Brak możliwości dostosowania przedstawionych wskaźników do działań polegających na zagospodarowaniu przestrzeni miejskich. 6. Przykładowe działania przewidziane są dla przestrzeni miejskich, natomiast w szczegółowe informacje dotyczą terenów rewitalizowanych (wskaźnik produktu dotyczy terenów zrewitalizowanych). 7. Należy uzupełnić o wskaźnik rezultatu. 8. Beneficjentami ubiegającymi się o pożyczkę JESSICA są inwestorzy prywatni. Chcąc skorzystać ze środków unijnych w ramach przedmiotowego instrumentu, często bez wystarczającego uzasadnienia dla realizacji projektu w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji lub bez odpowiedniego przygotowania projektu do spełniania warunków JESSICA, zgłaszają do Miasta konieczność wpisu ich projektu do LPR, a w sytuacji lokalizacji projektu poza obszarami wskazanymi w LPR - konieczność wyznaczenia obszaru na potrzeby realizacji ich projektu z wykorzystaniem JESSICA. Skutkuje to koniecznością częstej aktualizacji LPR (uchwała Rady Miasta, uzgodnienia z organami dot. SOOŚ) i wpisywaniem do LPR projektów niejednokrotnie na etapie koncepcji (które w przyszłości nie zostają zrealizowane) lub takich, które w dalszej kolejności są negatywnie ocenione przez BOŚ (aktualnie do LPR Miasta Katowice wpisanych jest 13 projektów inwestorów zewnętrznych, którzy zgłosili zamiar ubiegania się o pożyczkę i konieczność wpisu). Przy czym w obliczu wątpliwości zgłaszanych przez Miasto co do zasadności wpisu danego projektu do LPR, zarówno BOŚ, jak i inwestorzy prywatni stoją na stanowisku, że Miasto powinno sprzyjać inwestorom chcącym przyczynić się do rewitalizacji Miasta i nie blokować możliwości realizacji projektów z wykorzystaniem preferencyjnej pożyczki doprecyzowanie zapisów 3. Analizując aktualne zapisy Krajowej Polityki Miejskiej, w tym zwłaszcza rozdział poświęcony rewitalizacji uwaga ta znajduje w nich swoje niezaprzeczalne uzasadnienie. Nie możemy sprowadzać działań rewitalizacyjnych jedynie do CUS-ów bądź CIS-ów czy też tworzenia lokali socjalnych, pomijając takie kwestie jak: zagospodarowanie przestrzeni publicznych, poprawę ich jakości, adaptację na cele rekreacyjne, poprawę jakości mieszkań i warunków ich eksploatacji. Rozporządzenie PE i RADY UE nr 1301/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ws. EFRR i przepisów dotyczących celu Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia oraz w sprawie uchylenia rozporządzenia (WE nr 1080/2006) w Artykule 5 określającym Priorytety inwestycyjne, PI 9 definiuje następująco: promowanie włączenia społecznego i walka z ubóstwem i wszelką dyskryminacją poprzez inwestycje w infrastrukturę zdrowotną i społeczną, które przyczyniają się do rozwoju krajowego, regionalnego i lokalnego, zmniejszenia nierówności w zakresie stanu zdrowia, promowania włączenia społecznego poprzez lepszy dostęp do usług społecznych, kulturalnych i rekreacyjnych ( ). Projekty polegające na zagospodarowaniu przestrzeni miejskich na cele społeczne, kulturalne i rekreacyjne powinny być możliwe do realizacji w ramach działań rewitalizacyjnych przewidzianych wspieranych w województwie śląskim z funduszy unijnych. Projekty z zakresu mieszkalnictwa (socjalne, wspomagane i chronione) nie powinny być ograniczone tylko do tworzenia nowych mieszkań, ale ważne jest również, aby dofinansowanie mogły otrzymać projekty dot. podnoszenia jakości życia mieszkańców już istniejących mieszkań socjalnych (np. remonty budynków w których znajdują się mieszkania socjalne). Zapewnienie odpowiednich warunków życia mieszkańcom osiedli socjalnych jest jedną z form przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osoby zamieszkujące takie lokale nie powinny się czuć jak obywatele drugiej kategorii przez to, że nie mają odpowiednych warunków życia. Krajowa Polityka Miejska (projekt z marca 2014 r.) wyznacza standardy dot. projektów z zakresu mieszkalnictwa, do których powinny się odnosić również zapisy RPO. Zgodnie z KPM: Projekty z zakresu mieszkalnictwa (socjalne, wspomagane i chronione) nie powinny być ograniczone tylko do tworzenia nowych mieszkań, ale ważne jest również, aby dofinansowanie mogły otrzymać projekty dot. podnoszenia jakości życia mieszkańców już istniejących mieszkań socjalnych (np. remonty budynków w których znajdują się mieszkania socjalne). Ponieważ poprawa warunków zamieszkania na obszarach zdegradowanych stanowi jeden z ważniejszych elementów procesów rewitalizacyjnych, programy rewitalizacji powinny w szczególności zawierać elementy poprawy jakości substancji mieszkaniowej oraz szerzej zwiększania atrakcyjności danego obszaru jako miejsca zamieszkania. 4. Istotne jest kompleksowe wsparcie dzielnic miast wymagających rewitalizacji Miasto Bielsko-Biała, Urząd Miejski w Bielsku- Białej OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA Proszę o dopisanie w Działaniu 10.3 Rewitalizacja obszarów zdegradowanych oraz Działaniu 10.4 Poprawa stanu środowiska miejskiego w pozycji 18. Beneficencji, podkategoria b Grupy docelowe (osoby, instytucje,grupy społeczne bezpośrednio korzystające z pomocy)beneficjenta jakim jest Uczelnia Wyższa Działanie 10.5 nie wskazuje co może zostać w jego ramach zrealizowane (pisze tylko, że projekty inwestycyjne wynikające z Lokalnych Strategii Rozwoju) należy doprecyzować. W pozostałych działaniach, gdzie uczelnie wyższe mogą być zainteresowane aplikowaniem zostały wymienione jako "Uczelnie Wyższe" w związku z powyższym bardzo prosimy o jednolite podawanie podmiotów mogących aplikować w ramach tych działań, a nie grupowanie w pozycji "Jednostki zaliczane do sektora finansów publicznych". Należałoby doprecyzować cel wsparcia, gdyż nie określa w chwili obecnej jakie projekty są kwalifikowalne (z Lokalnej Strategii Rozwoju może wynikać zarówno konieczność zakupu wozu strażackiego, jak i budowy szpitala). Politechnika Czestochowska Błaszczyk Szymon Strona 18

19 OŚ PRIORYTETOWA Pkt 14. Przykładowe rodzaje projektów: Postuluje się wpisanie następujących typów: 1) Pprawa funkcjonalności struktury ruchu kołowego, ruchu pieszego i estetyki przestrzeni publicznych. 2) Tworzenie, itp.). 3) Poprawa warunków uprawiania sportu, turystyki i rekreacji. 4) Przebudowa lub remont publicznej infrastruktury związanej z rozwojem funkcji rekreacyjnych i sportowych umożliw stref bezpieczeństwa i zapobiegania przestępczości w zagrożonych patologiami społecznymi obszarach (montaż systemów monitoringu kamery budowa bądź modernizacja oświetlenia). 5) Remont, modernizacja lub adaptacja budynków i przestrzeni użyteczności publicznej na cele edukacyjno-społeczne (przedszkola, centra kształcenia, ośrodki szkolno-wychowawcze, domy kultury iających integrację osób zdrowych i niepełnosprawnych. 6) Remonty nieruchomości i modernizacja infrastruktury umożliwiającej rozwój działalności społeczno-opiekuńczej i zdrowotnej (domy opieki społecznej, ośrodki pomocy społecznej, hospicja, zakłady opiekuńczo-lecznicze, itp.). 7) Prace konserwatorskie i remonty historycznych obiektów wpisanych do rejestru zabytków wraz z zagospodarowaniem przyległego terenu przyczyniające się do zachowania dziedzictwa kulturowego, rozwoju turystyki oraz działalności kulturalnej i społecznej oraz przyczyniających się do poprawy warunków mieszkaniowych. 8) Remont budynków o wartości architektonicznej i znaczeniu historycznym w tym ich adaptacja na cele: gospodarcze, społeczne i kulturalne przyczyniające się do tworzenia stałych miejsc pracy. 9) Remont i modernizacja infrastruktury technicznej, szczególnie w zakresie ochrony środowiska (sieci wodociągowe i kanalizacyjne, termomodernizacja budynków, wspieranie wykorzystania OZE). 10) Remont, przebudowa lub przystosowanie budynków i przestrzeni dla potrzeb tworzenia inkubatorów przedsiębiorczości. 11) Rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej lub kulturalnej, w tym mała infrastruktura turystyczna i rekreacyjna (np. ścieżki rowerowe, pola biwakowe, centra informacji turystycznej, wioski tematyczne, boiska, korty, trasy turystyczne, obiekty małej infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej). 12) Inwestycje w infrastrukturę oraz usługi w zakresie turystyki, rekreacji, kultury, dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. 13) Poprawa dostępu mieszkańców do podstawowych dóbr i usług, w tym rozwój infrastruktury związanej ze świadczeniem usług dla ludności (np. usług prozdrowotnych, proekologicznych). 14) Rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury technicznej w tym modernizacja dróg lokalnych. 15) Operacje z zakresu wykorzystania technologii informacyjnych dla udostępniania zasobów kulturowych, przyrodniczych i turystycznych obszarów wiejskich. 16) Działania o charakterze lokalnym związane z adaptacyjnością do zmian klimatu (np. mała retencja).pkt 18 a Beneficjenci/Typ beneficjentów: A. Projekty indywidualne (LGD podejmuje decyzje dot. wyboru projektów): organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy, jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia, kościoły i związki wyznaniowe, porozumienia ww. podmiotów, w tym w ramach PPP (tzw. projekty hybrydowe), B. Projekty parasolowe: (o ile ich realizacja będzie możliwa w przypadku EFRR) a. Beneficjent końcowy: LGD b. Beneficjenci ostateczni: organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy, jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia, kościoły i związki wyznaniowe, porozumienia ww. podmiotów, w tym w ramach PPP (tzw. projekty hybrydowe) C. Projekty własne: LGD Pkt 19. a Tryb przeprowadzenia naboru wniosków o dofinansowanie: Konkursowy z uwzględnieniem możliwości konkursów tematycznych Pkt 19. b Tryb oceny wniosków o dofinansowanie Ocenę operacji/projektów przeprowadzają LGD, z którymi Samorząd Województwa zawarł stosowną umowę.pkt 29. Minimalna / Maksymalna kwota wsparcia Ustalana przez LGD. Ze względu na potencjalnie zróżnicowany charakter i zakres lokalnych strategii rozwoju poszczególnych LGD na terenie województwa śląskiego postuluje się wpisanie szerokiego wachlarzu przykładowych rodzajów projektów. LGD wykorzystując lokalne kryteria wyboru będą mogły preferować te rodzaje, które w największym stopniu będą realizowały założone cele i wskaźniki w strategiach. W związku z tym, iż Umowa Partnerstwa dopuszcza realizację 3 rodzajów projektów postuluje się rozpisanie typów beneficjentów odrębnie dla każdego rodzaju projektów Organizacja konkursów tematycznych umożliwia sterowanie osiąganiem celów/wskaźników LSR, szczególnie na dalszych etapach wdrażania, gdy zachodzi potrzeba zablokowania przyjmowania określonych typów projektów przy jednoczesnej konieczności wybierania tych projektów, które będą osiągać złożone cele i wskaźniki. Zgodnie z art. 34 ust. 3 pkt. e) rozporządzenia ws. WRS 1303/2013 do kompetencji LGD należy ocena operacji (projektów)zgodnie z art. 34 ust. 3 pkt. f) rozporządzenia ws. WRS 1303/2013 do kompetencji LGD należy ustalanie kwot wsparcia Lokalna Grupa Działania Zielony Wierzchołek Śląska OŚ PRIORYTETOWA Pkt 14. Przykładowe rodzaje projektów: Postuluje się wpisanie następujących typów: 1)Poprawa funkcjonalności struktury ruchu kołowego, ruchu pieszego i estetyki przestrzeni publicznych. 2)Tworzenie stref bezpieczeństwa i zapobiegania przestępczości w zagrożonych patologiami społecznymi obszarach (montaż systemów monitoringu kamery budowa bądź modernizacja oświetlenia). 3)Remont, modernizacja lub adaptacja budynków i przestrzeni użyteczności publicznej na cele edukacyjno-społeczne (przedszkola, centra kształcenia, ośrodki szkolno-wychowawcze, domy kultury, itp.). 4)Poprawa warunków uprawiania sportu, turystyki i rekreacji. 5)Przebudowa lub remont publicznej infrastruktury związanej z rozwojem funkcji rekreacyjnych i sportowych umożliwiających integrację osób zdrowych i niepełnosprawnych. 6)Remonty nieruchomości i modernizacja infrastruktury umożliwiającej rozwój działalności społeczno-opiekuńczej i zdrowotnej (domy opieki społecznej, ośrodki pomocy społecznej, hospicja, zakłady opiekuńczo-lecznicze, itp.). 7)Prace konserwatorskie i remonty historycznych obiektów wpisanych do rejestru zabytków wraz z zagospodarowaniem przyległego terenu przyczyniające się do zachowania dziedzictwa kulturowego, rozwoju turystyki oraz działalności kulturalnej i społecznej oraz przyczyniających się do poprawy warunków mieszkaniowych. 8)Remont budynków o wartości architektonicznej i znaczeniu historycznym w tym ich adaptacja na cele: gospodarcze, społeczne i kulturalne przyczyniające się do tworzenia stałych miejsc pracy. 9)Remont i modernizacja infrastruktury technicznej, szczególnie w zakresie ochrony środowiska (sieci wodociągowe i kanalizacyjne, termomodernizacja budynków, wspieranie wykorzystania OZE). 10)Remont, przebudowa lub przystosowanie budynków i przestrzeni dla potrzeb tworzenia inkubatorów przedsiębiorczości. 11)Rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej lub kulturalnej, w tym mała infrastruktura turystyczna i rekreacyjna (np. ścieżki rowerowe, pola biwakowe, centra informacji turystycznej, wioski tematyczne, boiska, korty, trasy turystyczne, obiekty małej infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej). 12)Inwestycje w infrastrukturę oraz usługi w zakresie turystyki, rekreacji, kultury, dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. 13)Poprawa dostępu mieszkańców do podstawowych dóbr i usług, w tym rozwój infrastruktury związanej ze świadczeniem usług dla ludności (np. usług prozdrowotnych, proekologicznych). 14)Rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury technicznej w tym modernizacja dróg lokalnych. 15)Operacje z zakresu wykorzystania technologii informacyjnych dla udostępniania zasobów kulturowych, przyrodniczych i turystycznych obszarów wiejskich. 16)Działania o charakterze lokalnym związane z adaptacyjnością do zmian klimatu (np. mała retencja). Ze względu na potencjalnie zróżnicowany charakter i zakres lokalnych strategii rozwoju poszczególnych LGD na terenie województwa śląskiego postuluje się wpisanie szerokiego wachlarzu przykładowych rodzajów projektów. LGD wykorzystując lokalne kryteria wyboru będą mogły preferować te rodzaje, które w największym stopniu będą realizowały założone cele i wskaźniki w strategiach. LYSKOR OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA Pkt 18 a Beneficjenci/Typ beneficjentów: W związku z tym, iż Umowa Partnerstwa dopuszcza realizację 3 rodzajów projektów postuluje się rozpisanie typów beneficjentów odrębnie dla każdego rodzaju projektów a.projekty indywidualne (LGD podejmuje decyzje dot. wyboru projektów): organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy, jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia, kościoły i związki wyznaniowe, porozumienia ww. podmiotów, w tym w ramach PPP (tzw. projekty hybrydowe) b.projekty parasolowe: (o ile ich realizacja będzie możliwa w przypadku EFRR) a.beneficjent końcowy: LGD b.beneficjenci ostateczni: organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy, jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia, kościoły i związki wyznaniowe, porozumienia ww. podmiotów, w tym w ramach PPP (tzw. projekty hybrydowe) c.projekty własne: LGD Pkt 19. a Tryb przeprowadzenia naboru wniosków o dofinansowanie: Konkursowy z uwzględnieniem możliwości konkursów tematycznych Pkt 19. b Tryb oceny wniosków o dofinansowanie Ocenę operacji/projektów przeprowadzają LGD, z którymi Samorząd Województwa zawarł stosowną umowę. Pkt 29. Minimalna / Maksymalna kwota wsparcia Ustalana przez LGD. Do pkt 19. a - Organizacja konkursów tematycznych umożliwia sterowanie osiąganiem celów/wskaźników LSR, szczególnie na dalszych etapach wdrażania, gdy zachodzi potrzeba zablokowania przyjmowania określonych typów projektów przy jednoczesnej konieczności wybierania tych projektów, które będą osiągać złożone cele i wskaźniki. Do pkt 19. b - Zgodnie z art. 34 ust. 3 pkt. e) rozporządzenia ws. WRS 1303/2013 do kompetencji LGD należy ocena operacji (projektów) Do pkt 29 - Zgodnie z art. 34 ust. 3 pkt. f) rozporządzenia ws. WRS 1303/2013 do kompetencji LGD należy ustalanie kwot wsparcia. LYSKOR LYSKOR Strona 19

20 OŚ PRIORYTETOWA Pkt 14. Przykładowe rodzaje projektów: Postuluje się wpisanie następujących typów: 1)Poprawa funkcjonalności struktury ruchu kołowego, ruchu pieszego i estetyki przestrzeni publicznych. 2)Tworzenie stref bezpieczeństwa i zapobiegania przestępczości w zagrożonych patologiami społecznymi obszarach (montaż systemów monitoringu kamery budowa bądź modernizacja oświetlenia). 3)Remont, modernizacja lub adaptacja budynków i przestrzeni użyteczności publicznej na cele edukacyjno-społeczne (przedszkola, centra kształcenia, ośrodki szkolno-wychowawcze, domy kultury, itp.). 4)Poprawa warunków uprawiania sportu, turystyki i rekreacji. 5)Przebudowa lub remont publicznej infrastruktury związanej z rozwojem funkcji rekreacyjnych i sportowych umożliwiających integrację osób zdrowych i niepełnosprawnych. 6)Remonty nieruchomości i modernizacja infrastruktury umożliwiającej rozwój działalności społeczno-opiekuńczej i zdrowotnej (domy opieki społecznej, ośrodki pomocy społecznej, hospicja, zakłady opiekuńczo-lecznicze, itp.). 7)Prace konserwatorskie i remonty historycznych obiektów wpisanych do rejestru zabytków wraz z zagospodarowaniem przyległego terenu przyczyniające się do zachowania dziedzictwa kulturowego, rozwoju turystyki oraz działalności kulturalnej i społecznej oraz przyczyniających się do poprawy warunków mieszkaniowych. 8)Remont budynków o wartości architektonicznej i znaczeniu historycznym w tym ich adaptacja na cele: gospodarcze, społeczne i kulturalne przyczyniające się do tworzenia stałych miejsc pracy. 9)Remont i modernizacja infrastruktury technicznej, szczególnie w zakresie ochrony środowiska (sieci wodociągowe i kanalizacyjne, termomodernizacja budynków, wspieranie wykorzystania OZE). 10)Remont, przebudowa lub przystosowanie budynków i przestrzeni dla potrzeb tworzenia inkubatorów przedsiębiorczości. 11)Rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej lub kulturalnej, w tym mała infrastruktura turystyczna i rekreacyjna (np. ścieżki rowerowe, pola biwakowe, centra informacji turystycznej, wioski tematyczne, boiska, korty, trasy turystyczne, obiekty małej infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej). 12)Inwestycje w infrastrukturę oraz usługi w zakresie turystyki, rekreacji, kultury, dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. 13)Poprawa dostępu mieszkańców do podstawowych dóbr i usług, w tym rozwój infrastruktury związanej ze świadczeniem usług dla ludności (np. usług prozdrowotnych, proekologicznych). 14)Rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury technicznej w tym modernizacja dróg lokalnych. 15)Operacje z zakresu wykorzystania technologii informacyjnych dla udostępniania zasobów kulturowych, przyrodniczych i turystycznych obszarów wiejskich. 16)Działania o charakterze lokalnym związane z adaptacyjnością do zmian klimatu (np. mała retencja). Ze względu na potencjalnie zróżnicowany charakter i zakres lokalnych strategii rozwoju poszczególnych LGD na terenie województwa śląskiego postuluje się wpisanie szerokiego wachlarzu przykładowych rodzajów projektów. LGD wykorzystując lokalne kryteria wyboru będą mogły preferować te rodzaje, które w największym stopniu będą realizowały założone cele i wskaźniki w strategiach. Fundacja "Partnerstwo Dorzecza Kocierzanki i Koszarawy" OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA Pkt 18 a Beneficjenci/Typ beneficjentów: a.projekty indywidualne (LGD podejmuje decyzje dot. wyboru projektów): organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy, jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia, kościoły i związki wyznaniowe, porozumienia ww. podmiotów, w tym w ramach PPP (tzw. projekty hybrydowe) b.projekty parasolowe: (o ile ich realizacja będzie możliwa w przypadku EFRR) a.beneficjent końcowy: LGD b.beneficjenci ostateczni: organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy, jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia, kościoły i związki wyznaniowe, porozumienia ww. podmiotów, w tym w ramach PPP (tzw. projekty hybrydowe) c.projekty własne: LGD Pkt 19. a Tryb przeprowadzenia naboru wniosków o dofinansowanie: Konkursowy z uwzględnieniem możliwości konkursów tematycznych Pkt 19. b Tryb oceny wniosków o dofinansowanie Ocenę operacji/projektów przeprowadzają LGD, z którymi Samorząd Województwa zawarł stosowną umowę. W związku z tym, iż Umowa Partnerstwa dopuszcza realizację 3 rodzajów projektów postuluje się rozpisanie typów beneficjentów odrębnie dla każdego rodzaju projektów Organizacja konkursów tematycznych umożliwia sterowanie osiąganiem celów/wskaźników LSR, szczególnie na dalszych etapach wdrażania, gdy zachodzi potrzeba zablokowania przyjmowania określonych typów projektów przy jednoczesnej konieczności wybierania tych projektów, które będą osiągać złożone cele i wskaźniki. Zgodnie z art. 34 ust. 3 pkt. e) rozporządzenia ws. WRS 1303/2013 do kompetencji LGD należy ocena operacji (projektów) Fundacja "Partnerstwo Dorzecza Kocierzanki i Koszarawy" Fundacja "Partnerstwo Dorzecza Kocierzanki i Koszarawy" Fundacja "Partnerstwo Dorzecza Kocierzanki i Koszarawy" OŚ PRIORYTETOWA OŚ PRIORYTETOWA kt 29. Minimalna / Maksymalna kwota wsparcia Ustalana przez LGD. Pkt 14. Przykładowe rodzaje projektów: Postuluje się wpisanie następujących typów: 1)Poprawa funkcjonalności struktury ruchu kołowego, ruchu pieszego i estetyki przestrzeni publicznych. 2)Tworzenie stref bezpieczeństwa i zapobiegania przestępczości w zagrożonych patologiami społecznymi obszarach (montaż systemów monitoringu kamery budowa bądź modernizacja oświetlenia). 3)Remont, modernizacja lub adaptacja budynków i przestrzeni użyteczności publicznej na cele edukacyjno-społeczne (przedszkola, centra kształcenia, ośrodki szkolno-wychowawcze, domy kultury, itp.). 4)Poprawa warunków uprawiania sportu, turystyki i rekreacji. 5)Przebudowa lub remont publicznej infrastruktury związanej z rozwojem funkcji rekreacyjnych i sportowych umożliwiających integrację osób zdrowych i niepełnosprawnych. 6)Remonty nieruchomości i modernizacja infrastruktury umożliwiającej rozwój działalności społeczno-opiekuńczej i zdrowotnej (domy opieki społecznej, ośrodki pomocy społecznej, hospicja, zakłady opiekuńczo-lecznicze, itp.). 7)Prace konserwatorskie i remonty historycznych obiektów wpisanych do rejestru zabytków wraz z zagospodarowaniem przyległego terenu przyczyniające się do zachowania dziedzictwa kulturowego, rozwoju turystyki oraz działalności kulturalnej i społecznej oraz przyczyniających się do poprawy warunków mieszkaniowych. 8)Remont budynków o wartości architektonicznej i znaczeniu historycznym w tym ich adaptacja na cele: gospodarcze, społeczne i kulturalne przyczyniające się do tworzenia stałych miejsc pracy. 9)Remont i modernizacja infrastruktury technicznej, szczególnie w zakresie ochrony środowiska (sieci wodociągowe i kanalizacyjne, termomodernizacja budynków, wspieranie wykorzystania OZE). 10)Remont, przebudowa lub przystosowanie budynków i przestrzeni dla potrzeb tworzenia inkubatorów przedsiębiorczości. 11)Rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej lub kulturalnej, w tym mała infrastruktura turystyczna i rekreacyjna (np. ścieżki rowerowe, pola biwakowe, centra informacji turystycznej, wioski tematyczne, boiska, korty, trasy turystyczne, obiekty małej infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej). 12)Inwestycje w infrastrukturę oraz usługi w zakresie turystyki, rekreacji, kultury, dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. 13)Poprawa dostępu mieszkańców do podstawowych dóbr i usług, w tym rozwój infrastruktury związanej ze świadczeniem usług dla ludności (np. usług prozdrowotnych, proekologicznych). 14)Rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury technicznej w tym modernizacja dróg lokalnych. 15)Operacje z zakresu wykorzystania technologii informacyjnych dla udostępniania zasobów kulturowych, przyrodniczych i turystycznych obszarów wiejskich. 16)Działania o charakterze lokalnym związane z adaptacyjnością do zmian klimatu (np. mała retencja). Zgodnie z art. 34 ust. 3 pkt. f) rozporządzenia ws. WRS 1303/2013 do kompetencji LGD należy ustalanie kwot wsparcia Ze względu na potencjalnie zróżnicowany charakter i zakres lokalnych strategii rozwoju poszczególnych LGD na terenie województwa śląskiego postuluje się wpisanie szerokiego wachlarzu przykładowych rodzajów projektów. LGD wykorzystując lokalne kryteria wyboru będą mogły preferować te rodzaje, które w największym stopniu będą realizowały założone cele i wskaźniki w strategiach. Strona 20 Fundacja "Partnerstwo Dorzecza Kocierzanki i Koszarawy" "Partnerstwo Północnej Jury"