PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI

Transkrypt

1 ZESPÓŁ SKÓŁ W SIEDLISKACH PUBLICZNE GIMNAZJUM IM. KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI

2 Przedmiotowy System Oceniania jest zgodny z: Rozporządzeniem MEN z 25 września 2008 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania w Gimnazjum Programem nauczania matematyki w gimnazjum System uwzględnia wymagania zawarte w obowiązującej Podstawie Programowej. Opracowanie obejmuje: I. Zasady i cele wewnątrzszkolnego oceniania. II. Cele ogólne oceniania w matematyce. III. Cele szczegółowe oceniania w matematyce z uwzględnieniem kategorii celów nauczania i poziomów wymagań edukacyjnych. IV. Program. V. Formy aktywności matematycznych ucznia podlegających ocenie. VI. Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne. VII. Metody sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów. VIII. Ocenianie półroczne i końcoworoczne. IX. Sposoby poprawiania oceny szkolnej. X. Sposoby zbierania i komunikowania informacji zwrotnej o postępach ucznia. XI. Sposoby informowania o wymaganiach. XII. Wymagania programowe na poszczególne oceny dla poszczególnych działów matematyki w I, II i III klasie gimnazjum. I. Zasady i cele wewnątrzszkolnego oceniania Ocenianie wewnątrzszkolne osiągnięć edukacyjnych ucznia ma na celu: Poinformowanie ucznia o poziomie osiągnięć edukacyjnych i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności, Pomoc uczniom w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju, Motywowanie ucznia do dalszej pracy, Dostarczanie rodzicom (prawnym opiekunom) i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach i uzdolnieniach ucznia, Umożliwienie nauczycielom doskonalenia, organizacji i metod pracy dydaktyczno wychowawczej. Celem oceniania wewnątrzszkolnego jest: Diagnoza wstępna określenie indywidualnych potrzeb (oczekiwań) i przyczyn trudności, Sprawdzenie stanu wiedzy ucznia (wiadomości i umiejętności), Informacja o efektywności procesu nauczania (opisywanie rozwoju i postępów uczniów), Ocenianie dla stopnia różnicowanie i klasyfikowanie uczniów,

3 Upowszechnianie osiągnięć uczniów porównywanie osiągnięć szkół, określanie stopnia opanowania standardów, Ewaluacja programów nauczania. II. Cele ogólne nauczania w matematyce Przedmiotowy system oceniania powinien być: Użyteczny wskazywać co jest najważniejsze dla uczniów w procesie nauczania, uczenia się, Wspomagać proces nauczania i uczenia się, Wielowątkowy skoncentrowany na umiejętnościach każdego ucznia z osobna, Otwarty daje możliwość porównywania osiągnięć uczniów za standardami, Zapewniać pewność wnioskowania i spójność wewnętrzną. Cele systemu to: Rozpoznanie przez nauczyciela poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań programowych w każdej klasie gimnazjum, Poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć w dziedzinie matematyki i postępach w tym zakresie, Pomoc uczniowi w samodzielnym kształceniu matematycznym, Motywowanie ucznia do dalszej pracy, Dostarczanie rodzicom (prawnym opiekunom) informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia. III. Cele szczegółowe oceniania w matematyce Sprawdzenie stopnia: a) przyswojenia i operowania informacjami matematycznymi: - posługiwanie się terminologią i faktami matematycznymi, - stosowanie algorytmów, praw, twierdzeń i definicji, - rozumienie tekstu matematycznego i komunikowania informacji, - odczytywanie informacji z różnych źródeł b) umiejętności posługiwania się matematyką - umiejętności rozwiązywania zadań typowych, - umiejętności rozwiązywania zadań nieschematycznych, problemowych, - umiejętności stosowania metod matematycznych do rozwiązywania zadań praktycznych, - umiejętności wykrywania zależności, - umiejętności uzasadniania. Kategorie celów nauczania: A zapamiętanie wiadomości B rozumienie wiadomości C stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych D stosowanie wiadomości w sytuacjach nietypowych

4 Poziomy wymagań edukacyjnych: K konieczny ocena dopuszczająca (2) P podstawowy ocena dostateczna (3) R rozszerzający ocena dobra (4) D dopełniający ocena bardzo dobra (5) W wykraczający ocena celująca (6) IV. Program Program Matematyka wokół nas realizowany w klasach I - III jest zgodny z podstawą programową kształcenia ogólnego dla gimnazjów. Jest: - dostosowany do wieku i możliwości ucznia, - bliski środowisku naturalnemu ucznia poprzez odwoływanie się do konkretów z otoczenia ucznia, - programem spiralnym, który umożliwia w danej klasie utrwalenie, rozszerzenie i pogłębienie wiadomości nabytych w klasie poprzedniej, - wskazuje praktyczne zastosowanie matematyki w wielu dziedzinach życia, - tematyka zadań sprzyja realizacji ścieżek edukacyjnych, doskonaleniu umiejętności wymaganych na egzaminie gimnazjalnym. V. Formy aktywności matematycznych ucznia podlegających ocenie Na lekcjach matematyki oceniane będą następujące obszary aktywności uczniów: a) kształtowanie pojęć matematycznych sprawdzanie stopnia zrozumienia pojęć, b) rozwiązywanie zadań matematycznych stosowanie odpowiednich metod, sposobu prowadzenia rozumowań, sposobów wykonania i otrzymanych rezultatów, c) matematyzowanie prostych sytuacji z wykorzystaniem liczb i działań na nich, d) logiczne rozumowanie z zastosowaniem analogii i poznanych algorytmów, e) stosowanie metod matematycznych do opisu i interpretacji określonego zagadnienia, f) wykorzystanie języka matematyki w komunikowaniu się, g) podejmowanie działań prowadzących do rozwiązywania problemów, h) stosowanie nabytej wiedzy i umiejętności w zadaniach z różnych, w tym z życia codziennego, i) dostrzeganie związków matematyki z innymi przedmiotami, j) formułowanie i zapisywanie wniosków, k) uogólnianie, uzasadnianie rozpatrywanego problemu, l) dostrzeganie problemu, formułowanie w języku matematycznym i rozwiązywanie go, m) samodzielność stawiania hipotez i weryfikowania ich, n) sposoby prezentowania efektów pracy, o) praca projektowa abstrakcyjność myślenia, sposobu ujęcia zagadnienia, p) wykorzystanie urządzeń technicznych do wykonywania obliczeń (kalkulatora, komputera), q) aktywność na lekcji r) praca w grupach.

5 VI. Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne a) Stopień celujący (poziom wymagań wykraczający W) otrzymuje uczeń, który: - posiadł wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania matematyki w danej klasie, obejmuje treści programowe wyspecjalizowane ponad potrzeby głównego kierunku nauki matematyki, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia, - biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych lub praktycznych z programu nauczania danej klasy, proponuje rozwiązania nietypowe, rozwiązuje dodatkowe zadania wykraczające poza program nauczania danej klasy, - rozwiązuje zadania problemy oraz zadania trudne i nietypowe, - samodzielnie formułuje definicje, twierdzenia i wnioski poprawnym językiem matematycznym, - przeprowadza dowód poznanego twierdzenia oraz rozwiązuje zadania na dowodzenie, - osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach matematycznych, kwalifikując się do finału na szczeblu wojewódzkim, w innych konkursach osiąga najwyższe wyniki, - pogłębia swoje wiadomości wykorzystując encyklopedie, słowniki, ciekawe książki matematyczne, Internet i inne źródła informacji, b) Stopień bardzo dobry (poziom wymagań dopełniający D) otrzymuje uczeń, który: - opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania matematyki w danej klasie z zakresu wymagań ponadpodstawowych obejmujących trudne do opanowania elementy treści najbardziej złożone i unikalne, twórcze i oryginalne naukowo, odległe od bezpośredniej i poza szkolnej działalności ucznia, - sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, rozwiązuje samodzielnie problemy teoretyczne i praktyczne ujęte programem nauczania, potrafi zastosować posiadaną wiedzę do rozwiązywania zadań i problemów w nowych (problemowych) sytuacjach, - rozwiązuje trudniejsze krzyżówki, ciekawostki matematyczne, - posługuje się poprawnym językiem matematycznym, - wyróżnia się bardzo dużą aktywnością na zajęciach lekcyjnych i poza lekcyjnych. c) Stopień dobry (poziom wymagań rozszerzający- R) otrzymuje uczeń, który: - opanował co najmniej 60% wiadomości i umiejętności określonych programem nauczania matematyki w danej klasie, ale wykraczających ponad podstawę programową tej klasy, - poprawnie stosuje wiadomości, rozwiązuje samodzielnie mniej typowe zadania teoretyczne lub praktyczne, z niewielką pomocą nauczyciela rozwiązuje zadania problemowe przydatne w danym i wyższym etapie kształcenia pośrednio użyteczne w pozaszkolnych działaniach ucznia, - na lekcjach jest aktywny, wypowiada wnioski wynikające z omawianych zagadnień. d) Stopień dostateczny ( poziom wymagań podstawowy P) otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i umiejętności określone podstawą programową nauczania matematyki w danej klasie z poziomu podstawowego,

6 - rozwiązuje typowe zadania (działania) teoretyczne lub praktyczne o niewielkim stopniu trudności, - na lekcjach jest aktywny, - samodzielnie wykonuje zadania z poziomu podstawowego. e) Stopień dopuszczający (poziom wymagań konieczny K) otrzymuje uczeń, który: - ma braki w opanowaniu wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej, ale braki te nie uniemożliwiają uzyskanie przez ucznia podstawowej wiedzy matematycznej potrzebnej w dalszej jego nauce, - rozwiązuje z dużą pomocą nauczyciela zadania praktyczne typowe, zadania z życia codziennego o niewielkim stopniu trudności obejmujące wiedzę i umiejętności najbardziej niezbędne, - potrafi odtworzyć treść podstawowych twierdzeń i definicji, rozumie regułę wykonywania działań i algorytmy działań pisemnych. f) Stopień niedostateczny otrzymuje uczeń, który: - nie opanował wiadomości i umiejętności najprostszych, zagadnień z koniecznego poziomu wymagań (K) określonych w podstawie programowej, a braki w wiadomościach i umiejętnościach uniemożliwiają dalsze zdobywanie wiedzy matematycznej niezbędnej w klasach programowo wyższych, - nawet z bardzo dużą pomocą nauczyciela nie potrafi rozwiązać (wykonać) zadań z życia codziennego (obliczeń) o niewielkim (elementarnym) stopniu trudności. Uczniowie, którzy mają opinię Poradni Pedagogiczno Psychologicznej o obniżeniu (dostosowaniu) wymagań edukacyjnych lub indywidualizacji pracy z uczniem otrzymują stopień dopuszczający, jeżeli opanują zakres wiadomości i umiejętności określonych indywidualnie dla każdego ucznia, zgodnie z zaleceniami poradni. VII. Metody sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów Oceny cząstkowe (bieżące) uczeń może otrzymać z: a) Wypowiedzi ustnych, w których oceniana jest zawartość merytoryczna, samodzielność wnioskowania, uogólniania, dowodzenia, umiejętność przeprowadzenia analizy zadania, posługiwanie się językiem matematycznym. b) Aktywności na lekcji za aktywny i twórczy udział w lekcji lub pracy grupy powołanej na lekcji uczeń może otrzymać ocenę. c) Prac klasowych przeprowadzanych po zakończeniu każdego działu. Prace klasowe obejmują materiał uprzednio powtórzony i utrwalony z opracowanego działu lub jego części, zapowiedziane z tygodniowym wyprzedzeniem. d) Sprawdzianów przeprowadzanych po zrealizowaniu części dłuższego działu (w tym testy wielokrotnego wyboru i testy osiągnięć szkolnych), w których oceniana jest wiedza z danego zakresu, zrozumienie zagadnień, umiejętność logicznego myślenia, umiejętność rozwiązywania zadań o różnym poziomie wymagań, poprawność języka matematycznego, porządek i estetyka zapisów. Obejmują materiał z aktualnie przerobionego materiału, zapowiedzianego przynajmniej na 3 dni wcześniej. e) Kartkówek, w których oceniana jest zawartość merytoryczna sprawdzanego zagadnienia. Obejmują zakresem zagadnienia z ostatnich 3 lekcji lub sprawdzenie ostatniej pracy domowej, trwają minut, mogą nie być niezapowiedziane przez nauczyciela.

7 f) Sprawdzianów semestralnych i całorocznych, w których oceniana jest zawartość merytoryczna konieczna do opanowania partii materiału w danym semestrze (roku), obejmują podstawowe partie materiału opracowane w ciągu całego semestru lub roku. Czas trwania: do dwóch godzin lekcyjnych. Są zapowiedziane na dwa tygodnie wcześniej. g) Prac domowych ocena uzależniona jest od poprawności merytorycznej, zgodności z tematem pracy, struktury i zakresu prezentowanej treści, samodzielności jej wykonania przez ucznia. h) Udziału w konkursach. i) Umiejętności wykorzystania w matematyce kalkulatora i komputera. Uczeń uzyskuje ocenę z prac pisemnych: Niedostateczną gdy uzyska 0% - 29%, Dopuszczającą gdy uzyska 30% - 49%, Dostateczną gdy uzyska 50% - 69%, Dobrą gdy uzyska 70% - 84%, Bardzo dobrą gdy uzyska 85 94%, Celującą gdy uzyska 95% - 100%. O ocenie decydują: - oceny z samodzielnej pracy ucznia ( prace klasowe, sprawdziany, kartkówki, prace semestralne, odpowiedzi ustne), - oceny wspomagające (aktywność na lekcji, prace dodatkowe, prace domowe). - uczeń nie może otrzymać oceny końcowej wyższej niż o jeden stopień od średniej ocen prac pisemnych (klasówki, sprawdziany). W uzasadnionych przypadkach uczeń nieprzygotowany do lekcji może być bez żadnych konsekwencji zwolniony z pytania. Uczeń takie nieprzygotowanie i jego powód musi zgłosić przed lekcją. Nauczyciel odnotowuje ten fakt w dzienniku lekcyjnym. Uczeń nie może tego prawa nadużywać a jego argumentacja może nie być przyjęta przez nauczyciela. Uczeń nieobecny na dwóch kolejnych lekcjach matematyki z powodu choroby jest zwolniony z pytania na pierwszej lekcji odbywającej się po jego powrocie do szkoły. Uczeń nieobecny na lekcji matematyki z powodu zwolnienia nie może na następnych zajęciach zgłaszać z tego powodu nieprzygotowania do lekcji. Brak zadania domowego z powodu lenistwa lub zgłoszenia nieprzygotowania bez istotnej przyczyny mogą być przyczyną odpytania ucznia i wstawienia oceny nast. Po stwierdzeniu braku wiedzy i umiejętności na poziomie koniecznym. Jakość oceny uzyskanej przez ucznia zależy od stopnia skali trudności pytania lub zadania. VIII. Ocenianie półroczne i końcoworoczne Zasady klasyfikowania półrocznego i końcoworocznego zawarte są w Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania. Przy wystawianiu oceny półrocznej i końcoworocznej brane są pod uwagę oceny cząstkowe uzyskane przez ucznia w danym okresie czasu a w przypadku tej ostatniej uwzględnia się również ocenę półroczną.

8 Ocena półroczna i końcoworoczna nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych. Największą wagę mają oceny ze sprawdzianów i kartkówek następnie oceny z odpowiedzi ustnych, pozostałe oceny są ocenami pomocniczymi. IX. Sposoby poprawiania oceny szkolnej Uczeń ma prawo poprawić każdą ocenę z pracy klasowej w ciągu dwóch tygodni od dnia oddania sprawdzonych prac. Termin poprawy należy uzgodnić wcześniej z nauczycielem na wniosek ucznia. W przypadku większej liczby osób zainteresowanych poprawą oceny nauczyciel podaje jeden wspólny termin dla wszystkich. Do dziennika obok oceny niedostatecznej wpisuje się ocenę, którą uczeń uzyskał w wyniku poprawy, niezależnie od jej jakości. Uczeń pisze ją tylko jeden raz. Uczniowie pracują na swoje oceny cały rok. Na miesiąc przed zakończeniem zajęć edukacyjnych w danym okresie, uczeń jest informowany o proponowanej ocenie. Uczeń ma prawo ubiegać się o ocenę wyższą. Może to nastąpić w ostatnim miesiącu przed zakończeniem zajęć edukacyjnych na pierwszy okres lub przed zakończeniem roku szkolnego. Dany materiał uczeń może poprawić tylko raz. Uczeń, który otrzymał niedostateczną ocenę na pierwsze półrocze jest zobowiązany do podjęcia próby poprawy oceny do końca marca następnego semestru. X. Sposoby zbierania i komunikowania informacji zwrotnej o postępach ucznia Głównymi źródłami informacji są: - obserwacja ucznia, - wypowiedzi ustne, - prace pisemne (obowiązkowe i nieobowiązkowe), - diagnoza wstępna i końcowa, - egzaminy. Nauczyciel zachowuje sprawdziany do końca danego roku szkolnego. Mogą być one udostępniane rodzicom na ich prośbę. Podczas spotkań z rodzicami nauczyciel udziela pełnej informacji o postępach ucznia: - czego się nauczył, - czego się powinien nauczyć i co powinien w tym kierunku zrobić, - uzgodnić formy współpracy uczeń nauczyciel rodzic. XI. Sposoby informowania o wymaganiach Na pierwszej godzinie matematyki uczniowie są zapoznawani z PSO, co zostaje potwierdzone wpisem do dziennika lekcyjnego. Wymagania na poszczególne oceny udostępnione są uczniom (na stronie internetowej gimnazjum). Nauczyciel przed rozpoczęciem każdego działu zapoznaje uczniów szczegółowo z wymaganiami edukacyjnymi. Nauczyciel na pierwszym zebraniu informuje rodziców (opiekunów prawnych) o sposobie oceniania z przedmiotu (PSO jest do wglądu). O ocenach cząstkowych lub końcowych informuje się rodziców na zebraniach rodzicielskich udostępniając na piśmie zestawienie ocen lub w czasie indywidualnych spotkań z rodzicami. PSO może ulec zmianie dopiero po zakończeniu roku szkolnego.