Dominik Chłond, Paweł Gałecki, Izabela Kałczuga, Ewa Krakowiak, Małgorzata Krzysztofik, Krzysztof Linek, Anna Ober, Karina Wieczorek

Transkrypt

1 Analiza wykonalności dla projektu pn.: Przebudowa nieefektywnego energetycznie oświetlenia ulicznego na oświetlenie charakteryzujące się zwiększoną sprawnością energetyczną w gminie Jeleśnia Bielsko-Biała, 2014

2 Zespół ekspertów w składzie: Dominik Chłond, Paweł Gałecki, Izabela Kałczuga, Ewa Krakowiak, Małgorzata Krzysztofik, Krzysztof Linek, Anna Ober, Karina Wieczorek 2

3 Spis treści 1. Charakterystyka projektu Tytuł i definicja projektu Lokalizacja projektu Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu Analiza terytorialna Zgodność z politykami strategicznymi Komplementarność projektu Analiza instytucjonalna Beneficjenci projektu Wykonalność instytucjonalna projektu Analiza techniczna i technologiczna Analiza specyficzna dla sektora Stan aktualny Stan projektowany Analiza wariantowa Analiza środowiskowa Analiza prawna i pomoc publiczna Analiza finansowo-ekonomiczna Wykonalność i trwałość projektu Analiza ryzyk i zagrożeń w projekcie Plan wdrożenia projektu Raport z konsultacji społecznych Zakończenie Bibliografia Spis tabel Tabela 1 Ludność w Jeleśni wg miejsca zameldowania i płci... 9 Tabela 2 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Jeleśni... 9 Tabela 3 Wpływ projektu na polityki horyzontalne Tabela 4 Komplementarność projektu z innymi działaniami Tabela 5 Planowane koszty zadania Tabela 6 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu istniejącego

4 Tabela 7 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu projektowanego Tabela 8 Osiągnięcie rezultatów ekologicznych Tabela 9 Planowany harmonogram rzeczowo-finansowy Tabela 10 Koszty operacyjne Tabela 11 Obliczenie luki w finansowaniu Tabela 12 Dofinansowanie projektu Tabela 13 ENVP, ERR i B/C dla projektu Tabela 14 Ryzyka i zagrożenia w projekcie Tabela 15 Plan wdrożenia projektu Spis rysunków Rysunek 1 Jeleśnia na mapie Województwa Śląskiego... 6 Rysunek 2 Położenie Gminy Jeleśnia na mapie powiatu

5 1. Charakterystyka projektu 1.1. Tytuł i definicja projektu Przebudowa nieefektywnego energetycznie oświetlenia ulicznego na oświetlenie charakteryzujące się zwiększoną sprawnością energetyczną w gminie Jeleśnia Projekt jest częścią zintegrowanego subregionalnego przedsięwzięcia dotyczącego ograniczenia niskiej emisji oraz wykorzystujących odnawialne źródła energii na terenie Subregionu Południowego. Przedsięwzięcie obejmuje działania polegające na realizacji programu ograniczania niskiej emisji dla mieszkańców subregionu południowego województwa śląskiego, polegającego na systemie dopłat do termomodernizacji oraz wymiany źródeł ciepła na bardziej ekologiczne; termomodernizacji, wymianie źródeł ciepła, montażu instalacji solarnych, pomp ciepła w budynkach użyteczności publicznej, zakupie energooszczędnego oświetlenia ulicznego, budowie fotowoltaicznych i wiatrowych systemów wytwarzania energii elektrycznej. Przedsięwzięcie zintegrowane złożone jest ze 106 wzajemnie komplementarnych inwestycji zaplanowanych do realizacji w Bielsku-Białej oraz powiatach: bielskim, cieszyńskim i żywieckim. Przedmiotem projektu jest wymiana istniejącego, nieefektywnie energetycznego oświetlenia na oświetlenie charakteryzujące się zwiększona sprawnością energetyczną. Planuje się wymianę istniejących opraw sodowych na oprawy ledowe w ilości 95 szt. Dodatkowo planuje się ich modernizację poprzez instalacje wykorzystujące jako źródło zasilania energię słoneczną i wiatrową. Projekt ma na celu zmniejszenie wydatków na energię elektryczną, poprawę bezpieczeństwa oraz wykorzystanie regionalnych zasobów, tj. energii słonecznej i wiatrowej. Poprzez montaż efektywnego energetycznie oświetlenia ulicznego zmniejszy się energochłonność sektora publicznego i zmniejszy się zapotrzebowanie na energię w gminie Jeleśnia Lokalizacja projektu Jeleśnia gmina wiejska położona w południowej części województwa śląskiego, w powiecie żywieckim. Lokalizacja projektu na obszarze Gminy Jeleśnia w miejscowościach: Jeleśnia, Krzyżowa, Korbielów. 5

6 Rysunek 1 Jeleśnia na mapie Województwa Śląskiego Źródło: Rysunek 2 Położenie Gminy Jeleśnia na mapie powiatu Źródło: Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu Cele projektu są zgodne z celami RPO WSL na lata (wersja 5.1) w ramach osi priorytetowej IV EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA, OZE I GOSPODARKA NISKOEMISYJNA, w zakresie priorytetu inwestycyjnego 4.5: Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu. Cele szczegółowe projektu odpowiadają priorytetowi inwestycyjnemu 4.5 i są spójne z celami głównym i szczegółowym Umowy Partnerstwa, którymi są odpowiednio: Zwiększenie konkurencyjności gospodarki oraz Zmniejszenie emisyjności gospodarki. 6

7 Projekt odnosi się do następującego celu szczegółowego priorytetu IV w RPO WSL : zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej. Zgodnie z Projektem Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego (URPO WSL) na lata w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (wersja 2.0 z maja 2014) przedmiotowy projekt wpisuje się w Działanie 4.5 Niskoemisyjny transport miejski i efektywne oświetlenie. W tej wersji dokumentu celem tego działania jest promowanie zrównoważonej mobilności miejskiej i efektywnego energetycznie oświetlenia. Cel będzie realizowany przez inwestycje w infrastrukturę i tabor czystej komunikacji publicznej oraz kompleksowe inwestycje służące ruchowi pieszemu i rowerowemu obejmujące np. centra przesiadkowe, parkingi rowerowe, parkingi Park&Ride, a także wdrażanie inteligentnych systemów transportowych. Dodatkowo w ramach działania wspierany będzie montaż/ instalacja efektywnego energetycznie oświetlenia w gminach. Uzasadnieniem podjętego działania (wg zapisów aktualnego URPO WSL) jest ograniczenie zanieczyszczenia środowiska poprzez poprawę konkurencyjności i obniżenie emisyjności transportu zbiorowego oraz udogodnienia dla ruchu niezmotoryzowanego (pieszego, rowerowego) i montaż efektywnego energetycznie oświetlenia ulicznego. Na etapie opracowania właściwego Studium Wykonalności należy odnieść się do zapisów URPO WSL , które aktualnie określają przykładowe rodzaje projektów odnoszący się do przedmiotowego projektu jako: poprawa efektywności energetycznej oświetlenia. W ramach tego przykładowego rodzaju projektów możliwe będzie wsparcie wymiany istniejącego oświetlenia dróg i placów w gminach na oświetlenie o wyższej efektywności energetycznej. Budowa nowego oświetlenia możliwa będzie tylko na obszarach, których oświetlenie jest obowiązkiem wynikającym ze stosownych ustaw. Budowa nowej infrastruktury oświetleniowej w miejscach gdzie nie ma takiego prawnego obowiązku będzie możliwa tylko w przypadku budowy instalacji wykorzystującej OZE bez podłączenia jej do sieci elektroenergetycznej w ramach działania 4.1 Odnawialne źródła energii. Istotnym jest też zapis w RPO WSL w opisie kierunkowych zasad wyboru projektów, iż w zakresie kryteriów formalnych w odniesieniu do tego typu projektów, wskazuje się stan gotowości projektu do realizacji. Wskaźniki Planowanymi rezultatami wsparcia dotyczącego wymiany oświetlenia w gminach na instalacje o wyższej efektywności energetycznej będzie zaoszczędzona energia pierwotna w infrastrukturze publicznej. Ponadto, wynikiem realizacji ww. typów projektów będzie zwiększenie dostępności przestrzennej obszarów miejskich. Niniejszy projekt spełnia te zapisy i możliwość ich osiągnięcia. W aktualnie obowiązujących wersjach dokumentów: RPO WSL i URPO WSL na lata brak wskaźników do tego działania. Należy spodziewać się odpowiedniego uzupełnienia. Póki co można przyjąć za ogólną wytyczną wskazaną w zapisach RPO WSL w planowanych rezultatach wsparcia jako wskaźnik: zaoszczędzoną energia pierwotną w infrastrukturze publicznej. Na podstawie danych Beneficjenta (z ankiety) - niniejszy projekt przewiduje: szacunkową dodatkową zdolność wytwarzania energii odnawialnej 5.4 MW 7

8 W związku z planowanym przedsięwzięciem ograniczającym zużycie energii elektrycznej poprzez wymianę opraw energochłonnych na energooszczędne, przewiduje się zmniejszenie zapotrzebowania na energię końcową. Zapotrzebowanie na energię początkową jest wypadkową różnic energii końcowej wskutek braku zmiany nośnika energii. Uwarunkowania osiągnięć rezultatów ekologicznych dla przedmiotowego projektu szczegółowo prezentuje analiza ekspercka w rozdziale 7 niniejszego opracowania. W związku z tym, że Beneficjent nie posiada opracowanej dokumentacji projektowej, dane techniczne charakteryzujące energetycznie sieć pozyskano z własnych obliczeń i oszacowano: Energia pierwotna stanu aktualnego wynosi: kwh/rok, Energia pierwotna stanu projektowanego to: kwh/rok. Procedura raportowania i monitorowania wskaźników będzie zgodna z Wytycznymi do monitoringu i sprawozdawczości RPO Województwa Śląskiego Obowiązki beneficjenta w zakresie sprawozdawczości będzie również określać umowa o dofinansowanie. Funkcję sprawozdania na poziomie beneficjenta spełniać będzie część wniosku o płatność dotycząca postępu rzeczowego i finansowego danego projektu (w tym informacja nt. postępu prac, osiągniętych produktów). Wskaźniki produktu będą monitorowane co najmniej 1 raz na kwartał i po zakończeniu realizacji projektu, natomiast wskaźniki rezultatu najpóźniej w rok po zakończeniu inwestycji. Do monitorowania wskaźnika rezultatu powinny być wykorzystane: dokumentacja projektowa (np. audyt energetyczny). Natomiast do pomiaru wskaźnika produktu: dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczo-odbiorcze/ dokumentacja księgowa. 2. Analiza terytorialna Jeleśnia gmina wiejska położona w południowej części województwa śląskiego, w powiecie żywieckim. Stanowi najdalej na południe wysuniętą część województwa. Granice gminy częściowo (od strony południowej i wschodniej) pokrywają się z granicą polsko-słowacką. Gmina sąsiaduje z następującymi gminami powiatu żywieckiego: Koszarawa, Ślemień, Świnna, Radziechowy-Wieprz, Węgierska Górka, Ujsoły oraz z gminą Stryszawa należącą do powiatu suskiego w województwie małopolskim. Siedziba władz gminy miejscowość Jeleśnia położona jest w odległości ok. 14 km od Żywca, ok. 30 km od Bielska-Białej, ok. 80 km od Krakowa i ok. 90 km od Katowic. Gmina zajmuje powierzchnię 170 km2 i składa się z następujących dziewięciu wsi: Jeleśnia, Korbielów, Krzyżowa, Krzyżówki, Mutne, Pewel Wielka, Przyborów, Sopotnia Mała i Sopotnia Wielka. Przez obszar gminy Jeleśnia przebiegają ważne szlaki komunikacji kołowej i kolejowej, do których w szczególności należy zaliczyć drogę wojewódzką nr 945 prowadzącą do drogowego przejścia granicznego Korbielów Oravska Polhora na granicy polsko-słowackiej. Na terenie gminy znajdują się również przejścia graniczne dla ruchu pieszego, rowerowego i narciarskiego. Przez północną część gminy przebiega jednotorowa, zelektryfikowana linia kolejowa nr 97 łącząca Żywiec ze Skawiną i Krakowem. Na tej linii funkcjonuje stacja kolejowa w Jeleśni, na której zatrzymują się pociągi pośpieszne relacji Wrocław Zakopane i Zakopane Wrocław. Ewenementem położenia gminy Jeleśnia jest występowanie w jej administracyjnych granicach 4 pasm górskich: Grupa Pilska, Lipowskiej Góry i Romanki, Pasmo Babiej Góry, Pasmo Jałowieckie oraz najmniejsze z występujących Pasmo Pewelskie zaczynające się w najniższej części doliny rzeki Koszarawy i ciągnące się w kierunku północno-wschodnim. W związku z tym gmina Jeleśnia zalicza się do obszarów o wysokich walorach środowiska i dużej atrakcyjności dla rozwoju rekreacji i turystyki. Planuje się tutaj rozwój turystyki rekreacyjnej, aktywnej i specjalistycznej (w tym turystyki tranzytowej organizowanej z przejściami do Słowacji), sportów narciarskich (z koncentracją w Korbielowie) oraz 8

9 wykorzystujący walory przyrodniczo-krajobrazowe Beskidów rozwój usług związanych z obsługą ruchu turystycznego i rekreacyjnego. Do najważniejszych niekorzystnych zjawisk wymuszających działania w zakresie ochrony środowiska zalicza się: - w zakresie ochrony wód zanieczyszczenia wód powierzchniowych przede wszystkim ściekami bytowo-gospodarczymi z budownictwa mieszkaniowego (powstające ścieki socjalnobytowe odprowadzane są do szamb lub bezpośrednio do rowów i potoków; nieszczelne szamba oraz dzikie wyloty kanalizacji, stanowią znaczące zagrożenie dla stanu czystości wód podziemnych i powierzchniowych); - w zakresie ochrony powietrza emisję zorganizowaną pochodzącą ze źródeł punktowych (przemysł, usługi, lokalne kotłownie, z ogrzewania budynków mieszkalnych tzw. niska emisja). Tabela 1 Ludność w Jeleśni wg miejsca zameldowania i płci Wyszczególnienie j.m Ludność wg miejsca zameldowania i płci (stan na 31 XII) ogółem osoba mężczyźni osoba kobiety osoba Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS Według danych GUS na 31 grudnia 2013 r. Jeleśnia liczyła mieszkańców, natomiast jej powierzchnia wynosi 170 km². Gęstość zaludnienia stanowi aktualnie 79 os./km² i od kilku lat pozostaje na zrównoważonym poziomie (w 2010 r. gęstość zaludnienia wynosiła 80 os./km²). Saldo migracji na osób w 2013 r. było ujemne i wyniosło minus 0,2 (w 2010 r. wynosiło 1,6). Tabela 2 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Jeleśni Wyszczególnienie j.m ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym osoba 61,8 60,0 59,8 59,0 58,2 osoba 79,9 81,4 85,3 89,1 92,0 ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym osoba 24,7 26,9 27,5 27,8 27,9 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS W strukturze ludności gminy Jeleśnia w 2013 r. 63,2% mieszkańców stanowiły osoby w wieku produkcyjnym, 19,2% osoby w wieku przedprodukcyjnym, a 17,6% osoby w wieku poprodukcyjnym. Od lat wzrasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. Przyrost naturalny na ludności w 2013 r. był ujemny wyniósł minus 1,4 i pozostaje na zrównoważonym ujemnym poziomie. Liczba pracujących w gminie Jeleśnia to ogółem osób (GUS, stan na 31 XII 2013 r.). Pracujący na ludności w 2013 r. stanowili 191 osób. Na koniec czerwca 2014 r. stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 12%, w województwie śląskim 10,2%, a w powiecie żywieckim 14%. Liczba bezrobotnych 9

10 zarejestrowanych w 2013 r. w PUP Żywiec z Jeleśni to 777 osób. Analizując wcześniejsze okresy zauważalnym jest niewielki spadek bezrobocia (w 2012 r. zarejestrowanych bezrobotnych było 811). Gospodarka Według danych GUS BDL (stan na koniec 2013 r.) podmioty gospodarki narodowej stanowiły w Jeleśni ogółem w tym z sektora publicznego 41, sektora prywatnego 1 124, a wśród nich sektor prywatny osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 968 firm. Wiodącym sektorem wśród zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w Jeleśni są firmy z sektora G handel detaliczny i hurtowy (259 firm), sektora C przetwórstwo przemysłowe (255), sektora F budownictwo (143), a także sektora H transport i gospodarka magazynowa (96). Zasoby mieszkaniowe gminy Jeleśnia stanowią (wg GUS, stan na XII 2013 r.), w tym budynki mieszkalne to ogółem Liczba mieszkań oddanych w 2013 r. do użytkowania to 39. Urządzenia sieciowe (dane GUS na 2013 r.): Wodociągi długość czynnej sieci rozdzielczej to 20,9 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to 928 szt., Kanalizacja długość czynnej sieci kanalizacyjnej to 25,5 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to 504 szt. Ludność w % ogółu ludności korzystająca z instalacji (GUS, 2012 r.): wodociągowej 43,3, kanalizacyjnej 12,9, gazowej 0,2. Infrastruktura społeczna Służba zdrowia: 4 przychodnie; liczba ludności na 1 przychodnię w 2012 r osób; apteki ogólnodostępne 3; liczba ludności na 1 aptekę ogólnodostępną Placówki edukacyjne w Jeleśni to: 9 przedszkoli dla 377 dzieci; 10 szkół podstawowych (dla 770 uczniów) oraz 8 gimnazjów (dla 439 uczniów). Przedmiotowy projekt wiąże się z energooszczędnością, która ma związek także z ograniczeniem zanieczyszczenia środowiska. W odniesieniu do przedmiotowego projektu należy podkreślić, iż w kwestii efektywności energetycznej w gminie - indywidualne dokumenty strategiczne (analizy lokalne oraz regionalne) szczegółowo opisują to zagadnienie na miarę posiadanych przez Beneficjenta takich opracowań. Niniejsza analiza odnosi się do tego w rozdziale 3, gdzie wykazano i wskazano takie dokumenty, które charakteryzują obszar objęty niniejszym projektem pod tym względem. W kwestii zanieczyszczenia atmosfery na obszarze gminy takie dane monitorowane są branżowo. Na portalu ( System Prognoz Jakości Powietrza w strefach i aglomeracjach województwa śląskiego, w Charakterystyce strefy śląskiej część południowa wskazano ogólnie dla regionu: Podstawowymi źródłami emisji zanieczyszczeń powietrza jest emisja komunalno-bytowa z zabudowy ośrodków miejskich i wiejskich, transport drogowy emitujący zanieczyszczenia wzdłuż arterii o natężonym ruchu samochodowym, oraz przemysł a zwłaszcza energetyka i ciepłownictwo. Emisja przemysłowa dotyczy zwłaszcza rejonów Czechowic- Dziedzic, Bielska-Białej, Żywca i Cieszyna. W obszarach górskich i pogórskich istotne znaczenie ma niska emisja komunalna w dolinach rzek i większych potoków. Do tego regionu zalicza się Gmina Jeleśnia. Informacje o aktualnym stanie jakości powietrza w obszarze województwa śląskiego (wyniki z przeprowadzonych pomiarów manualnych i pasywnych) dostępne są na bieżąco na stronie WIOŚ 10

11 w Katowicach (źródło: w zakresie możliwym technicznie (istniejące stacje pomiarów) dla poszczególnych obszarów, w tym z obszaru RIT Subregionu Południowego. Dla obszaru przedmiotowego projektu brak takich danych lokalnych. Podsumowanie Gmina Jeleśnia liczy mieszkańców, jej powierzchnia wynosi 170 km². Gęstość zaludnienia stanowi 79 os./km² i od kilku lat pozostaje na zrównoważonym poziomie. Narasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. Przyrost naturalny na ludności w 2013 r. wyniósł minus 1,4 i ma zrównoważoną ujemną tendencję. W Jeleśni zauważa się niewielki spadek bezrobocia. W gminie Jeleśnia dominują działalności gospodarcze dot. handlu, przetwórstwa przemysłowego oraz budownictwa. Poziom rozwoju infrastruktury technicznej w gminie Jeleśnia jest zróżnicowany. Nie ma sieci gazowej, a dalszych inwestycji wymaga w szczególności sieć kanalizacyjna. Dobrze rozwinięta jest natomiast sieć wodociągowa. Zadowolenie budzi również sieć dróg gminnych. Wykazana infrastruktura społeczna i techniczna Jeleśni stanowi istotną bazę działań projektowych zgodnych z przyjętą strategią rozwoju lokalnego. Jej potencjał i potrzeby wyznaczają kierunki istotnych działań określone w strategicznych dokumentach. 3. Zgodność z politykami strategicznymi Projekt jest zgodny z poniższymi celami i priorytetami dokumentów strategicznych na poziomie kraju, regionu, powiatu i gminy. Zgodność projektu z dokumentami strategicznymi w odniesieniu do strategicznych dokumentów związanych z perspektywą finansową 2014+: Strategia Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Priorytet: rozwój zrównoważony wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej Działania: Konkurencyjność, Przeciwdziałanie zmianom klimatu, Czysta i efektywna energia. Programowanie perspektywy finansowej Umowa Partnerstwa Cel tematyczny 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach; Interwencje w ramach CT4 koncentrują się na celu szczegółowym UP - zmniejszenie emisyjności gospodarki i będą realizowane poprzez priorytet: Zwiększenie efektywności energetycznej gospodarki; Polska planuje wspierać w ramach funduszy europejskich inwestycje w obszarze energetyki związane m.in. z: podniesieniem efektywności energetycznej we wszystkich sektorach gospodarki, w tym w szczególności kompleksową modernizację energetyczną budynków publicznych i wielorodzinnych mieszkaniowych (z wykorzystaniem, gdzie jest to opłacalne OZE), rozbudową/modernizacją infrastruktury energetycznej. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego : Regiony, Miasta, Obszary wiejskie Cele polityki regionalnej do 2020: 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów ( konkurencyjność ), w tym: Wspieranie rozwoju i znaczenia miast subregionalnych; 11

12 2. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych ( spójność ); 2.3. Restrukturyzacja i rewitalizacja miast i innych obszarów tracących dotychczasowe funkcje społeczno-gospodarcze, w tym: 2.4. Przezwyciężanie niedogodności związanych z położeniem obszarów przygranicznych, szczególnie wzdłuż zewnętrznych granic UE. Krajowy Program Reform 2013 Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko (MG/MŚ) cel główny: zapewnienie wysokiej jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń z uwzględnieniem ochrony środowiska oraz stworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju nowoczesnego sektora energetycznego, zdolnego zapewnić Polsce bezpieczeństwo energetyczne oraz konkurencyjną i efektywną energetycznie gospodarkę; cel szczegółowy: poprawa stanu środowiska (w tym ochrona wód i powietrza, racjonalna gospodarka odpadami, promocja technologii środowiskowych i zachowań ekologicznych). Strategia Rozwoju Kraju 2020 Cel II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko; II.6.2.Poprawa efektywności energetycznej; II.6.1. Racjonalne gospodarowanie zasobami Polska Wyzwania rozwojowe Wyzwanie 5 BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNO-KLIMATYCZNE, w tym: Wyzwania klimatyczne, Energochłonność gospodarki, Energetyka klimat. Dylematy, oś czasu i zadania, Rekomendacje. Ustawa o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej (Dz. U. z 2014r., poz. 1146) dostosowuje prawo polskie do unijnych regulacji dotyczących polityki spójności Znalazły się w niej zapisy dotyczące m.in.: mechanizmów koordynacji programów operacyjnych współfinansowanych z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, zasad wdrażania środków polityki spójności oraz zadań i trybu współpracy podmiotów zaangażowanych w ten proces, rozliczeń z Komisją Europejską i monitorowania efektów realizowanych projektów, kontroli, audytu, nieprawidłowości i korekt finansowych, pomocy publicznej, zasad wdrażania instrumentów zwrotnych, systemu wyboru projektów. Regionalne i lokalne dokumenty programowe: Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego Śląskie Obszar Priorytetowy (C) PRZESTRZEŃ; Cel operacyjny: C.1. Zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska; Cel operacyjny C.1. Zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska; C.1.6.Wspieranie wdrożenia rozwiązań ograniczających niską emisję oraz zużycie zasobów środowiska i energii w przedsiębiorstwach, gospodarstwach domowych, obiektach i przestrzeni użyteczności publicznej. Cel operacyjny: C.3. Wysoki poziom ładu przestrzennego i efektywne wykorzystanie przestrzeni. C.3.2. Poprawa jakości i atrakcyjności przestrzeni publicznych, szczególnie centrów miast i centrów dzielnic oraz przestrzeni recepcyjnych. Projekt Strategii Rozwoju Subregionu Południowego Województwa Śląskiego wraz ze Strategią Regionalnych Inwestycji Terytorialnych na lata (Bielsko-Biała, wrzesień 2014 r.) Cel RIT I. Poprawa infrastruktury ochrony środowiska poprzez zabezpieczenie i wykorzystanie zasobów obszaru funkcjonalnego subregionu południowego wynikający z priorytetu III Strategii Rozwoju Subregionu Południowego: Rozwój infrastruktury i usług dla zrównoważonego rozwoju oraz jest spójny z jego celem operacyjnym III.1 Ochrona 12

13 środowiska i zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska, III.2 Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna. Priorytet I Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Działanie 1.2 Niskoemisyjny transport miejski Poddziałanie Montaż/instalacja efektywnego energetycznie oświetlenia w gminach lub obiektach użyteczności publicznej. Projekt RPO WSL wersja 5.1 z dnia Oś Priorytetowa: IV Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Priorytet inwestycyjny 4.5 Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu, w tym do jeden z celów szczegółowych - zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej. Projekt Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych RPO WSL w zakresie EFRR w. 2.0 Oś Priorytetowa: IV Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Działanie 4.5 Niskoemisyjny transport miejski i efektywne oświetlenie. Strategia Zrównoważonego Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Powiatu Żywieckiego na lata (aktualizacja 2013) P IV Eliminacja zagrożeń środowiskowych i racjonalizacja ochrony środowiska; C IV.2 Zmniejszenie ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych do środowiska; C IV.5 Eliminacja zagrożeń środowiskowych. Brak aktualnych lokalnych strategii rozwoju i w zakresie ochrony środowiska odnoszących się do przedmiotowego projektu. Polityki horyzontalne Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 nakłada na państwa członkowskie wdrażające fundusze strukturalne, obowiązek stosowania tzw. polityk horyzontalnych: w Artykule 7 Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji, w Artykule 8 Zrównoważony rozwój. Planowane działanie następująco wpływa na poszczególne polityki horyzontalne: 13

14 Tabela 3 Wpływ projektu na polityki horyzontalne Polityki horyzontalne Zrównoważony rozwój Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji Zgodność projektu z politykami Realizacja projektu będzie miała pozytywny wpływ na politykę zrównoważonego rozwoju przede wszystkim poprzez przeciwdziałanie niekorzystnym zmianom klimatu i poprawę jakości powietrza w regionie. Projekt spełnia założenia tej polityki horyzontalnej rozwoju UE, która skupia się m.in. na takich elementach jak: budowanie bardziej konkurencyjnej gospodarki, która będzie korzystać z zasobów w sposób racjonalny i oszczędny. Do infrastruktury powstałej w ramach projektu równy dostęp będzie zapewniony kobietom i mężczyznom oraz osobom niepełnosprawnym różnych płci, wyznań i religii, rasy i narodowości. W pływ projektu na polityki pozytywny neutralny Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rozporządzenia ramowego dla EFSI nr 1303/2013 (Dz. Urz. UE L 347 z 20 grudnia 2013 r.) oraz Projektu RPO WSL (wersja 5.1) 4. Komplementarność projektu Projekt ujęty jest na liście projektów przewidzianych do realizacji w formule Regionalnych Inwestycji Terytorialnych (RIT) dla obszaru funkcjonalnego obejmującego subregion południowy województwa śląskiego. Projekt jest komplementarny z innymi projektami, współfinansowanymi ze środków UE zmierzającymi do poprawy jakości powietrza i energooszczędności na obszarze Gminy Jeleśnia. Tabela 4 Komplementarność projektu z innymi działaniami L.p. Nazwa projektu Podmiot realizujący Źródło finansowania Wartość brutto w PLN Stan realizacji przedsięwzięcia 1. Wymiana opraw oświetleniowych pod obszar ciemnego nieba w Sopotni Wielkiej Gmina Jeleśnia Budżet Gminy Jeleśni PROW ,00 zrealizowany 2. Kompleksowa termomodernizacja obiektów szkolnych i przedszkolnych w gminie Jeleśnia Gmina Jeleśnia RPO WSL ,88 planowane Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z ankiety dla beneficjentów projektu 14

15 5. Analiza instytucjonalna 5.1. Beneficjenci projektu Beneficjentem projektu będzie jednostka samorządu terytorialnego Gmina Jeleśnia. Podstawę prawną w tym względzie określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., nr 142 poz z późn. zm.) i postanowienia Statutu Gminy (Uchwała Nr VI/49/2011 Rady Gminy Jeleśnia z dnia 20 maja 2011r. w sprawie: zmian w statucie Gminy Jeleśnia). Gmina Jeleśnia jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego, powołaną do organizacji życia publicznego na swoim terytorium. Gmina obejmuje zasięgiem terytorialnym sołectwa: Jeleśnia, Korbielów, Krzyżowa, Krzyżówki, Mutne, Pewel Wielka, Przyborów, Sopotnia Mała, Sopotnia Wielka. Organem stanowiącym i kontrolnym w Gminie jest Rada Gminy, organem wykonawczym Gminy jest wójt. Aktami prawnymi są uchwały Rady i zarządzenia wójta. Zadania i obowiązki Urzędu Gminy oraz zasady funkcjonowania Urzędu określa Regulamin Organizacyjny Urzędu Gminy Jeleśnia. Urząd jest jednostką organizacyjną gminy zapewniającą obsługę administracyjną, organizacyjną i techniczną wójta, oraz Rady i jej organów wewnętrznych. Urząd funkcjonuje na podstawie wewnętrznego podziału organizacyjnego na referaty, biura, Urząd Stanu Cywilnego i samodzielne stanowiska pracy. Beneficjentem pośrednim (ostatecznym) będą wszyscy mieszkańcy Gminy Jeleśnia oraz osoby przyjezdne. Właścicielem wykonanej inwestycji w ramach projektu, będzie Beneficjent Gmina Jeleśnia Wykonalność instytucjonalna projektu Beneficjent nie wskazał struktury, stanowisk i zakresu odpowiedzialności poszczególnych osób, które będą brały udział w realizacji projektu. Z uwagi na powyższe, nie jest możliwa pełna ocena przygotowania Beneficjenta do realizacji projektu, w szczególności poprzez ocenę czy Beneficjent posiada zdolność organizacyjną do wdrożenia projektu i jego utrzymania. Jednakże wskazane przez Beneficjenta doświadczenie w zrealizowaniu kilku projektów dofinansowanych ze środków unijnych daje możliwość uznania, iż istnieje potencjał do wdrożenia projektu. 6. Analiza techniczna i technologiczna Stan obecny Przedmiotem projektu jest wymiana istniejącego, nieefektywnie energetycznego oświetlenia na oświetlenie charakteryzujące się zwiększona sprawnością energetyczną. Obecne oświetlenie lampy sodowe. Wyznaczono do wymiany 95 sztuk lamp. Sieć oświetlenia stanowi własność Gminy i firmy Tauron Polska Energia. Brak jest obecnie audytów energetycznych i dokumentacji projektowej dla zadania. 15

16 Kwota netto VAT % Kwota VAT Kwota brutto Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Stan projektowany Planuje się wymianę istniejących opraw sodowych na oprawy ledowe w ilości 95 szt. Dodatkowo planuje się ich modernizację poprzez instalacje wykorzystujące jako źródło zasilania energię słoneczną i wiatrową. Projekt ma na celu zmniejszenie wydatków na energię elektryczną, poprawę bezpieczeństwa oraz wykorzystanie regionalnych zasobów tj. energii słonecznej i wiatrowej. Projekt jest wykonalny pod względem technicznym i technologicznym. Na etapie sporządzania dokumentacji projektowej i opracowywania studium wykonalności niezbędne będzie uwzględnienie aktualnych wytycznych dot. kwalifikowalności kosztów (np. czy budowa urządzeń dot. energii wiatrowej jest kosztem kwalifikowanym). Odrębną kwestią będzie również uzyskanie zgody firmy Tauron Polska Energia. Planowane koszty prezentuje poniższa tabela: Tabela 5 Planowane koszty zadania Wydatki/koszty Zadanie w ramach projektu wykaz wydatków/kosztów Realizacja zadania inwestycyjnego ,30 zł 23% ,35 zł ,65 zł Dokumentacja projektowa ,00 zł 23% ,00 zł ,00 zł Studium wykonalności ,00 zł 23% 3 680,00 zł ,00 zł Nadzory, inwentaryzacje, ekspertyzy ,00 zł 23% ,00 zł ,00 zł Promocja zadania ,00 zł 23% 2 300,00 zł ,00 zł Źródło: Opracowanie własne Razem ,30 zł ,35 zł ,65 zł Powyższe koszty mogą ulec zmianie na podstawie opracowanej dokumentacji i zamówień publicznych, do których Beneficjent jest zobligowany. Beneficjent nie posiada dokumentacji projektowej. Założono też koszty na dokumentację, która może okazać się niezbędna przy projekcie współfinansowanym ze środków UE inwentaryzacja przyrodnicza, audyt energetyczny. Należy zweryfikować konieczność posiadania ww. dokumentów na etapie opracowywania studium wykonalności. 7. Analiza specyficzna dla sektora W związku z planowanym przedsięwzięciem ograniczającym zużycie energii elektrycznej poprzez wymianę opraw energochłonnych na energooszczędne, przewiduje się zmniejszenie zapotrzebowania na energię końcową. Zapotrzebowanie na energię początkową jest wypadkową różnic energii końcowej wskutek braku zmiany nośnika energii. Nośnikiem jest energia elektryczna. Koszt jednostkowy nośnika energii wynosi 0,65 zł/kwh. 16

17 7.1. Stan aktualny Stan istniejący zapotrzebowanie na zużycie energii: Energia końcowa wynosi: kwh/rok, Energia pierwotna wynosi: kwh/rok. Tabela 6 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu istniejącego L.p. Emitowane zanieczyszczenie Wskaźnik emisji [kg/gj] Emisja [kg/rok] 1. SO 2 0, ,42 2. NO 2 0, ,52 3. CO 0,0000 0, CO 2 298, ,20 5. Pył 0,0194 3,72 6. Sadza 0,0000 0, Benzo(a)piren 0,0000 0,0000 Źródło: Opracowanie własne 7.2. Stan projektowany Stan projektowany zapotrzebowanie na zużycie energii: Energia końcowa wynosi: kwh/rok, Energia pierwotna wynosi: kwh/rok. Tabela 7 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu projektowanego L.p. Emitowane zanieczyszczenie Wskaźnik emisji [kg/gj] Emisja [kg/rok] 1. SO 2 0, ,08 2. NO 2 0, CO 0,0000 0, CO 2 298, ,64 5. Pył 0,0194 1,02 6. Sadza 0,0000 0, Benzo(a)piren 0,0000 0,0000 Źródło: Opracowanie własne Tabela 8 Osiągnięcie rezultatów ekologicznych L.p. Emitowane zanieczyszczenie Stan istniejący [kg/rok] Stan projektowany [kg/rok] Efekt ekologiczny [kg/rok] Redukcja emisji [%] 1. SO 2 98,42 27,08 71,34 72,48 2. NO 2 83, ,54 72,48 17

18 3. CO 0,0000 0,0000 0, CO , , ,56 72,48 5. Pył 3,72 1,02 2,70 72,48 6. Sadza 0,0000 0,0000 0,0000 0, Benzo(a)piren 0,0000 0,0000 0,0000 0,0000 Źródło: Opracowanie własne Nie rozpatrywano energii pochodzącej ze nowo budowanych źródeł hybrydowych, tzn. zasilanych energią słoneczną i turbiną wiatrową. Energia ta jest energią dodaną gdyż nie wymaga uczestnictwa innego źródła niezbędnego do jej wytworzenia. 8. Analiza wariantowa Do analizy wariantowości niniejszego przedsięwzięcia przyjęto trzy rozwiązania: Wariant I dla wariantu przyjęto następujące działania: Wykonanie obliczeń optymalizacji natężenia oświetlenia dla potrzeb częściowej wymiany opraw. Koszt tego wariantu wyniesie ok. 50% kosztów ogólnych przewidzianych w rozdziale 6. Wariant ten został odrzucony w kilku powodów: brak możliwości uzyskania wskaźnika obniżenia zapotrzebowania na energię pierwotną w okresie przyjętym przez Beneficjenta. Brak możliwości spełnienia wymogów normy PN-EN Pozostałe środki na nakłady inwestycyjne zostałyby spożytkowanie przez Gminę na realizację innych zadań związanych z ograniczaniem zapotrzebowania na energię elektryczną, bądź stopniowe przeznaczanie środków z planowanego wkładu własnego, na wykonanie remontów sieci w ograniczonym zakresie. Wariant II zwiększenie zakresu zadania Zakładał on zwiększenie nakładów finansowych na realizację zadania inwestycyjnego, poprzez: zamontowanie droższych opraw ledowych, zamontowanie dodatkowych słupów celem optymalizacji natężenia oświetlenia. Zwiększenie zakresu, spowoduje wzrost kosztów sięgających nawet do 40%. Wariant ten został odrzucony w następujących powodów: zwiększenie kosztów inwestycji, przy braku zwiększenia poziomu dofinansowania, możliwa niekwalifikowalność części kosztów. Wariant III realizacja w zakresie określonym w rozdziale 6. Realizacja w planowanym zakresie jest możliwa w założonym budżecie i możliwej do uzyskania dotacji w ramach puli środków pozakonkursowych. Wybrany wariant przedstawia najlepszy stosunek korzyści środowiskowych i społecznych za akceptowalną dla Beneficjenta cenę. Mając powyższe na uwadze, rekomenduje się przyjęcie wariantu III. 18

19 9. Analiza środowiskowa 1. Przedmiot i zakres projektu: Celem projektu jest wymiana nieefektywnego energetycznie systemu oświetlenia na terenie gminy Jeleśnia. System ma zostać wyposażony w najbardziej efektywne energetycznie źródła światła, oparte na źródłach półprzewodnikowych LED. Wymiana dotyczy 95 sztuk opraw sodowych oraz zastosowanie źródła zasilania opartego o odnawialne źródła energii. 2. Rekomendacje środowiskowe dla projektu: Nie ma konieczności wykonania ekspertyzy przyrodniczej, jeżeli planowane prace nie będę wiązały się z wycinką drzew przyulicznych lub nie będą prowadzone na terenie objętym formami ochrony obszarowej w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. 3. Ryzyko środowiskowe w projekcie: Planowane prace dotyczące modernizacji gminnego systemu oświetlenia nie wpłyną negatywnie na populacje chronionych gatunków. 10. Analiza prawna i pomoc publiczna Projekt zakłada przebudowę nieefektywnego energetycznie oświetlenia ulicznego na oświetlenie charakteryzujące się zwiększoną sprawnością energetyczną w Gminie Jeleśnia. Przedmiotem projektu będzie wymiana istniejącego, nieefektywnie energetycznego oświetlenia na oświetlenie charakteryzujące się zwiększona sprawnością energetyczną. Planuje się wymianę istniejących opraw sodowych na oprawy ledowe w ilości 95 szt. Dodatkowo planuje się ich modernizację poprzez instalacje wykorzystujące jako źródło zasilania energię słoneczną i wiatrową. Projekt ma na celu zmniejszenie wydatków na energię elektryczną, poprawę bezpieczeństwa oraz wykorzystanie regionalnych zasobów tj. energii słonecznej i wiatrowej. Istniejąca infrastruktura oświetleniowa stanowi majątek gminy Jeleśnia jak i Tauron o. Bielsko-Biała Brak informacji co do lokalizacji oświetlenia. Brak jest audytu oświetlenia z danymi fotometrycznymi dróg. Przy założeniu, że słupy na których ma zostać zmodernizowane oświetlenie są własnością firm energetycznych, to stanowi duży problem w zakresie prawnej możliwości realizacji projektu. Brak jest informacji w zakresie czy oświetlenie zamontowane na słupach przedsiębiorstwa energetycznego stanowi własność Beneficjenta czy tegoż przedsiębiorstwa energetycznego zapewne spółki TAURON Dystrybucja S.A., jednakże brak szczegółowych danych w tym zakresie (obecnie w grupie Tauron Polska Energia S.A. dokonano rozdziału zadań na poszczególne spółki i właścicielem oraz podmiotem zarządzającym infrastrukturą wykorzystywaną do przesyłania energii elektrycznej zajmuje się spółka Tauron Dystrybucja S.A). Brak jest danych szczegółowych co do treści łączącego stosunku prawnego Beneficjenta z przedsiębiorstwem energetycznym w związku z tym brak jest możliwości ustalenia dopuszczalności prawnej realizacji projektu w tym zakresie, tj. wypowiedzenia stosunku prawnego, modyfikacji stosunku prawnego itp. w szczególności w zakresie obciążeń związanych z wynajmowaniem słupów energetycznych. Z prawnego punktu widzenia, w przypadku gdy samo oświetlenie zamontowane na słupach przedsiębiorstwa energetycznego stanowi własność Beneficjenta, istnieje możliwość jego 19

20 modernizacji. Teza ta ogranicza się tylko do regulacji prawnych, bez uwzględnienia celów i wytycznych RPO WSL na lata Brak jest możliwości realizacji projektu na urządzeniach stanowiących własność innego podmiotu polegającej na wymianie oświetlenia tego podmiotu, gdyż miałoby to dotyczyć mienia przedsiębiorstwa energetycznego. W przypadku gdy oświetlenie stanowi własność przedsiębiorstwa energetycznego, a do tego świadczy ono usługę na rzecz Beneficjenta w zakresie oświetlenia, istnieje ryzyko braku możliwości wypowiedzenia zawartej umowy z przedsiębiorcą energetycznym lub w konsekwencji wypowiedzenia umowy wywołania negatywnych skutków finansowych dla Beneficjenta, polegających np. na naliczeniu kary umownej. Wszystkie te kwestie stanowią ryzyko i powinny zostać szczegółowo przeanalizowane na etapie przygotowywania właściwej dokumentacji projektowej. W związku z tym, wniosek jest taki, iż Beneficjent nie ma uregulowanej sytuacji prawnej w zakresie ruchomości mienia, objętych projektem a także w zakresie nieruchomości. Sama własność nieruchomości gruntowej, na której posadowione są słupy energetyczne, nie stanowi potwierdzenia prawa do korzystania z tych słupów, albowiem zgodnie z art. 49 kodeksu cywilnego, urządzenia te stanowią własność przedsiębiorstwa energetycznego, a nie właściciela nieruchomości na której się znajdują. Odrębną kwestią a zarazem ryzykiem jest brak informacji czy urządzenia przedsiębiorstwa energetycznego zlokalizowane na nieruchomościach Beneficjenta mają uregulowaną sytuację prawną, tj. czy przedsiębiorstwo energetyczne posiada prawo do korzystania z nieruchomości Beneficjenta w tym zakresie na podstawie umowy cywilnej lub ustanowionego prawa ograniczonego służebności przesyłu tudzież służebności gruntowej odpowiadającej treści służebności przesyłu. Brak uregulowania tej kwestii poddaje w wątpliwość utrzymanie infrastruktury. Brak jest informacji czy projekt będzie generował dochody z założenia nie będzie go generował, jednakże z uwagi na brak danych dotyczących słupów, prawa korzystania z właściciela słupów z nieruchomości Beneficjenta uniemożliwia jednoznaczne stwierdzenie, czy Beneficjent nie uzyskuje pośrednio dochodów w tym zakresie. W ramach realizowanego projektu Beneficjent zobligowany będzie do wyboru kilku wykonawców przede wszystkim wykonawcy- dostawcy oświetlenia oraz wykonawcy robót budowlanych dotyczących prac objętych projektem, ale przede wszystkim podmiotu odpowiedzialnego za opracowanie ewentualnie wymaganego studium wykonalności, dokumentacji projektowej, podmiotu nadzorującego wykonywane prace i prawidłowość ich wykonania. Nie można pominąć również konieczności opracowania Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, w tym prawidłowego opisu przedmiotu zamówienia, i jeżeli Beneficjent nie będzie miał możliwości wykonać tego własnymi siłami (za pomocą swoich pracowników), również w tym zakresie konieczne będzie przeprowadzenie odpowiedniego postępowania celem wyłonienia podmiotu, który przygotuje takie dokumenty i ewentualnie przeprowadzi lub będzie doradzał w zakresie przeprowadzenia odpowiednich postępowań celem wyłonienia wykonawców wyżej wskazanych postępowań. Do Projektu Szczegółowego Opisu Priorytetów RPO WSL na lata w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego nie zostały jeszcze opracowane wytyczne dotyczące wyboru wykonawców, w przypadku gdy stosownie do treści ustawy Prawo zamówień publicznych dany Beneficjent nie jest zobligowany do jej stosowania Jednakże mając na uwadze fakt, iż Beneficjentem jest jednostka samorządu terytorialnego to wybór wykonawców możliwy będzie jedynie zgodnie z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych, chyba że kwota zamówienia nie 20

21 przekroczy wartości wskazanej w art. 4 pkt. 8 ustawy Pzp. W takim przypadku zaleca się uwzględnienie wymogów zawartych w Komunikacie Wyjaśniającym KE 2006/C 179/02 dotyczącym prawa wspólnotowego obowiązującego w dziedzinie udzielania zamówień, które nie są lub są jedynie częściowo objęte dyrektywami w sprawie zamówień publicznych. Wybór wykonawcy na podstawie ustawy Pzp wiąże się z koniecznością opracowania specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zawierającej szczegółowy opis zamówienia, przy tym niezbędne jest uwzględnienie podstawowych zasad udzielania zamówień publicznych, mianowicie zasad uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. Oznacza to przede wszystkim, iż opis przedmiotu zamówienia oraz warunki udziału w postępowaniu nie mogą powodować, że tylko jeden dostawca będzie spełniał wymogi postępowania. Co do zasady za najbardziej konkurencyjny, a jednocześnie gwarantujący całkowitą bezstronność stron uznaje się przetarg nieograniczony oraz ograniczony. Beneficjent powinien również uwzględnić wytyczne dotyczące udzielania zamówień publicznych w szczególności w projektach dofinansowanych ze środków Unii Europejskiej, a przede wszystkim zalecenia do stosowania innych trybów postępowania, w ramach których kryterium wyboru oferty nie jest tylko i wyłącznie cena. Niezwykle istotne jest, by warunki postępowania nie tylko eliminowały możliwość wzięcia udziału w nim niedoświadczonych podmiotów, nie gwarantujących prawidłowego i terminowego wykonania zamówienia, ale jednocześnie nie mogą one być tak restrykcyjne, aby ograniczały możliwości udziału w postępowaniu potencjalnych, doświadczonych wykonawców. Beneficjent nie może pominąć również nowelizacji ustawy Pzp, która weszła w życie r., zgodnie z którą (art. 91 ust. 2a) kryterium ceny może być zastosowane jako jedyne kryterium oceny ofert, jeżeli przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępny oraz ma ustalone standardy jakościowe. W pozostałych przypadkach kryteriami oceny ofert powinna być cena i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia, w szczególności jakość, funkcjonalność, parametry techniczne, aspekty środowiskowe, społeczne, innowacyjne, serwis, termin wykonania zamówienia oraz koszty eksploatacji. W związku z tym, iż nie zdefiniowano w ustawie co rozumie się pod pojęciem zamówień powszechnie dostępnych i mających ustalone standardy jakościowe zaleca się, aby kryterium wyboru oferty nie stanowiła jedynie cena, nawet w przypadku uznania, iż dane zamówienie jest zamówieniem powszechnie dostępnym i ma ustalone standardy jakościowe. W przypadkach bowiem przeprowadzania postępowań, gdzie jedynym kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty jest cena, niejednokrotnie otrzymuje się mimo opisu przedmiotu zamówienia wyrób lub usługę na nie odpowiednim poziomie lub wykonawca w trakcie realizacji zamówienia nie jest w stanie go zakończyć, gdyż jego koszty własne przewyższają wartość wskazaną w ofercie. Zastosowanie pozacenowych kryteriów wyboru najkorzystniejszej oferty daje możliwość wyboru oferty gdzie relacja ceny, do jakości przedstawia najwyższy bilans. Prace związane z wymianą oświetlenia będą podlegały pod reżim wymogów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. Nr 89, poz. 414, tekst jednolity z dnia 2 października 2013 r. Dz. U. z 2013 r. poz. 1409). Dodatkowo konieczne będzie uzyskanie odpowiedniego zezwolenia za zajęcie pasa drogowego decyzji zezwalającej na wykonanie prac w pasie drogowym od zarządcy danej drogi. W zakresie występowania lub nie występowania niedozwolonej pomocy publicznej Projekt Szczegółowego Opisu Priorytetów RPO WSL na lata w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego nie zawiera żadnych regulacji uszczegóławiających tą kwestię. W związku z tym nie jest możliwe na obecnym etapie jednoznaczne wskazanie, czy w projekcie występuje lub nie występuje niedozwolona pomoc publiczna. Nadmienić należy, iż regulacje jakie mogą zostać zawarte w URPO WSL mogą być dość liberalne, biorąc pod uwagę zapisy, przedstawione ogólnie 21

22 w Komunikacie Komisji z dnia r. (C(2013)3769 final) Wytyczne w sprawie pomocy regionalnej na lata r. W związku z brakiem szczegółowych regulacji dotyczących występowania niedozwolonej pomocy publicznej na tym etapie analiza w tym zakresie może opierać się tylko na podstawowych regulacjach obowiązujących tą materię, czyli na zapisach Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Zgodnie z art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE poprzednio art. 87 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską) wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi. Wynika z tego, iż aby środek został uznany za pomoc państwa, muszą zostać łącznie spełnione poniższe warunki: środek pomocy musi zostać przyznany ze środków państwowych, musi przynosić przedsiębiorstwom korzyści ekonomiczne, korzyści muszą być selektywne i zakłócać konkurencję lub grozić jej zakłóceniem, środek pomocy musi mieć wpływ na handel wewnątrz wspólnotowy. W niniejszym przypadku, bezpośrednim Beneficjentem pomocy jest jednostka samorządu terytorialnego, której są przekazywane środki. Beneficjent nie zakłada możliwości uzyskiwania dochodu z powstałego efektu w ramach projektu infrastruktury oświetlenia. Takie założenie zostało przyjęte do dalszej analizy. W niniejszym projekcie występuje element selektywności i przysporzenia. Nie pojawią się pozostałe cechy pomocy publicznej (nierynkowe warunki wykorzystania środków, zakłócenie konkurencji, wpływ na handel wspólnotowy) z uwagi na fakt, iż jednostka nie będzie prowadziła działalności operacyjnej, konkurencyjnej, gdyż projekt dotyczy tylko i wyłącznie wymiany oświetlenia ulic. W związku z tym uznać należy, iż w niniejszym przypadku brak jest przesłanek do stwierdzenia występowania niedozwolonej pomocy publicznej, jednakże szczegółowa analiza w tym zakresie winna zostać przeprowadzona na etapie przygotowywania wniosku o dofinansowanie/studium wykonalności przy uwzględnieniu aktualnych danych oraz aktualnego stanu prawnego, w tym regulacji URPO WSL Analiza finansowo-ekonomiczna Analiza została sporządzona z zastosowaniem następujących założeń: Opiera się na założeniach Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006, Okres analizy obejmuje okres inwestycyjny (lata ponoszenia nakładów na realizację projektu) oraz okres technicznego cyklu życia projektu ustalony 25 lat. Zakłada się, iż inwestycja zostaje oddana do eksploatacji od początku następnego roku kalendarzowego 22