Dominik Chłond, Paweł Gałecki, Izabela Kałczuga, Ewa Krakowiak, Małgorzata Krzysztofik, Krzysztof Linek, Anna Ober, Karina Wieczorek

Transkrypt

1 Analiza wykonalności dla projektu pn.: Modernizacja i rozbudowa oświetlenia ulicznego w Gminie Wisła w oparciu o zastosowanie energooszczędnych opraw ledowych Bielsko-Biała, 2014

2 Zespół ekspertów w składzie: Dominik Chłond, Paweł Gałecki, Izabela Kałczuga, Ewa Krakowiak, Małgorzata Krzysztofik, Krzysztof Linek, Anna Ober, Karina Wieczorek 2

3 Spis treści 1. Charakterystyka projektu Tytuł i definicja projektu Lokalizacja projektu Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu Analiza terytorialna Zgodność z politykami strategicznymi Komplementarność projektu Analiza instytucjonalna Beneficjenci projektu Wykonalność instytucjonalna projektu Analiza techniczna i technologiczna Analiza specyficzna dla sektora Stan aktualny Stan projektowany Analiza wariantowa Analiza środowiskowa Analiza prawna i pomoc publiczna Analiza finansowo-ekonomiczna Wykonalność i trwałość projektu Analiza ryzyk i zagrożeń w projekcie Plan wdrożenia projektu Raport z konsultacji społecznych Zakończenie Bibliografia Spis tabel Tabela 1 Ludność w Wiśle wg miejsca zameldowania i płci... 9 Tabela 2 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Wiśle... 9 Tabela 3 Wpływ projektu na polityki horyzontalne Tabela 4 Komplementarność projektu z innymi działaniami Tabela 5 Koszty realizacji projektu Tabela 6 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu istniejącego

4 Tabela 7 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu projektowanego Tabela 8 Osiągnięcie rezultatów ekologicznych Tabela 9 Planowany harmonogram rzeczowo-finansowy Tabela 10 Koszty operacyjne Tabela 11 Obliczenie luki w finansowaniu Tabela 12 Dofinansowanie projektu Tabela 13 ENVP, ERR i B/C dla projektu Tabela 14 Ryzyka i zagrożenia w projekcie Tabela 15 Plan wdrożenia projektu Spis rysunków Rysunek 1 Położenie miasta Wisła na mapie województwa śląskiego... 6 Rysunek 2 Obszar gminy Wisła

5 1. Charakterystyka projektu 1.1. Tytuł i definicja projektu Modernizacja i rozbudowa oświetlenia ulicznego w Gminie Wisła w oparciu o zastosowanie energooszczędnych opraw ledowych Projekt jest częścią zintegrowanego subregionalnego przedsięwzięcia dotyczącego ograniczenia niskiej emisji oraz wykorzystujących odnawialne źródła energii na terenie Subregionu Południowego. Przedsięwzięcie obejmuje działania polegające na realizacji programu ograniczania niskiej emisji dla mieszkańców subregionu południowego województwa śląskiego, polegającego na systemie dopłat do termomodernizacji oraz wymiany źródeł ciepła na bardziej ekologiczne; termomodernizacji, wymianie źródeł ciepła, montażu instalacji solarnych, pomp ciepła w budynkach użyteczności publicznej, zakupie energooszczędnego oświetlenia ulicznego, budowie fotowoltaicznych i wiatrowych systemów wytwarzania energii elektrycznej. Przedsięwzięcie zintegrowane złożone jest ze 106 wzajemnie komplementarnych inwestycji zaplanowanych do realizacji w Bielsku-Białej oraz powiatach: bielskim, cieszyńskim i żywieckim. Przedmiotem projektu jest modernizacja i rozbudowa oświetlenia ulicznego w Gminie Wisła w oparciu o zastosowanie energooszczędnych opraw ledowych. Projekt zakłada wymianę lamp na energooszczędne oprawy ledowe oraz rozbudowę oświetlenia z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii. W związku z realizacją projektu przewiduje się znaczne oszczędności energii oraz mocy zainstalowanej. Zaplanowano modernizację około 1100 punktów oświetleniowych na terenie całej Gminy Wisła. Poprzez montaż efektywnego energetycznie oświetlenia ulicznego zmniejszy się energochłonność sektora publicznego i zmniejszy się zapotrzebowanie na energię na terenie gminy Wisła Lokalizacja projektu Wisła jest gminą miejską położoną w południowej części województwa śląskiego, w powiecie cieszyńskim. Lokalizacja projektu dotyczy obszaru całej gminy i miasta Wisła wzdłuż ciągów pieszojezdnych. 5

6 Rysunek 1 Położenie miasta Wisła na mapie województwa śląskiego Źródło: Rysunek 2 Obszar gminy Wisła Źródło: Mapa Google 1.3. Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu Cele projektu są zgodne z celami RPO WSL na lata (wersja 5.1) w ramach osi priorytetowej IV EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA, OZE I GOSPODARKA NISKOEMISYJNA, w zakresie priorytetu inwestycyjnego 4.5: Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej 6

7 multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu. Cele szczegółowe projektu odpowiadają priorytetowi inwestycyjnemu 4.5 i są spójne z celami głównym i szczegółowym Umowy Partnerstwa, którymi są odpowiednio: Zwiększenie konkurencyjności gospodarki oraz Zmniejszenie emisyjności gospodarki. Projekt odnosi się do następującego celu szczegółowego priorytetu IV w RPO WSL : zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej. Zgodnie z Projektem Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego (URPO WSL) na lata w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (wersja 2.0 z maja 2014) przedmiotowy projekt wpisuje się w Działanie 4.5 Niskoemisyjny transport miejski i efektywne oświetlenie. W tej wersji dokumentu - celem tego działania jest promowanie zrównoważonej mobilności miejskiej i efektywnego energetycznie oświetlenia. Cel będzie realizowany przez inwestycje w infrastrukturę i tabor czystej komunikacji publicznej oraz kompleksowe inwestycje służące ruchowi pieszemu i rowerowemu obejmujące np. centra przesiadkowe, parkingi rowerowe, parkingi Park&Ride, a także wdrażanie inteligentnych systemów transportowych. Dodatkowo w ramach działania wspierany będzie montaż/ instalacja efektywnego energetycznie oświetlenia w gminach. Uzasadnieniem podjętego działania (wg zapisów aktualnego URPO WSL) jest ograniczenie zanieczyszczenia środowiska poprzez poprawę konkurencyjności i obniżenie emisyjności transportu zbiorowego oraz udogodnienia dla ruchu niezmotoryzowanego (pieszego, rowerowego) i montaż efektywnego energetycznie oświetlenia ulicznego. Na etapie opracowania właściwego Studium Wykonalności należy odnieść się do zapisów URPO WSL , które aktualnie określają przykładowe rodzaje projektów odnoszący się do przedmiotowego projektu jako: poprawa efektywności energetycznej oświetlenia. W ramach tego przykładowego rodzaju projektów możliwe będzie wsparcie wymiany istniejącego oświetlenia dróg i placów w gminach na oświetlenie o wyższej efektywności energetycznej. Budowa nowego oświetlenia możliwa będzie tylko na obszarach, których oświetlenie jest obowiązkiem wynikającym ze stosownych ustaw. Budowa nowej infrastruktury oświetleniowej w miejscach gdzie nie ma takiego prawnego obowiązku będzie możliwa tylko w przypadku budowy instalacji wykorzystującej OZE bez podłączenia jej do sieci elektroenergetycznej w ramach działania 4.1 Odnawialne źródła energii. Istotnym jest też zapis w RPO WSL w opisie kierunkowych zasad wyboru projektów, iż w zakresie kryteriów formalnych w odniesieniu do tego typu projektów, wskazuje się stan gotowości projektu do realizacji. Wskaźniki Planowanymi rezultatami wsparcia dotyczącego wymiany oświetlenia w gminach na instalacje o wyższej efektywności energetycznej będzie zaoszczędzona energia pierwotna w infrastrukturze publicznej. Ponadto, wynikiem realizacji ww. typów projektów będzie zwiększenie dostępności przestrzennej obszarów miejskich. W aktualnie obowiązujących wersjach dokumentów: RPO WSL i URPO WSL na lata brak wskaźników do tego działania. Należy spodziewać się odpowiedniego uzupełnienia. 7

8 Póki co można przyjąć za ogólną wytyczną wskazaną w zapisach RPO WSL w planowanych rezultatach wsparcia jako wskaźnik: zaoszczędzoną energia pierwotną w infrastrukturze publicznej. Niniejszy projekt wg wskazań Beneficjenta przewiduje modernizację około 1100 punktów oświetleniowych na terenie całej Gminy Wisła. W związku z tym, że Beneficjent nie posiada opracowanej dokumentacji projektowej oraz audytu energetycznego, dane techniczne charakteryzujące energetycznie sieć pozyskano z własnych obliczeń: Energia pierwotna stanu aktualnego wynosi: kWh/rok, Energia pierwotna stanu projektowanego to: kwh/rok. Procedura raportowania i monitorowania wskaźników będzie zgodna z Wytycznymi do monitoringu i sprawozdawczości RPO Województwa Śląskiego Obowiązki beneficjenta w zakresie sprawozdawczości będzie również określać umowa o dofinansowanie. Funkcję sprawozdania na poziomie beneficjenta spełniać będzie część wniosku o płatność dotycząca postępu rzeczowego i finansowego danego projektu (w tym informacja nt. postępu prac, osiągniętych produktów). Wskaźniki produktu będą monitorowane co najmniej 1 raz na kwartał i po zakończeniu realizacji projektu, natomiast wskaźniki rezultatu najpóźniej w rok po zakończeniu inwestycji. Do monitorowania wskaźnika rezultatu powinny być wykorzystane: dokumentacja projektowa (np. audyt energetyczny). Natomiast do pomiaru wskaźnika produktu: dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczo odbiorcze/ dokumentacja księgowa. 2. Analiza terytorialna Wisła jest gminą miejską położoną w południowej części województwa śląskiego, w powiecie cieszyńskim. Miasto graniczy: od północy z miastami Ustroń i Szczyrk oraz gminą Brenna, od wschodu z gminami Lipowa, Radziechowy Wieprz i Milówka, od południa z gminą Istebna, od zachodu dzieli granicę z Republiką Czeską. Miasto Wisła zajmuje powierzchnię ponad 11 tys. ha. W skrajnych punktach rozciąga się na odległość 15 km z zachodu na wschód i 11 km z północy na południe. Tym samym jest największą gminą powiatu cieszyńskiego. Udział miasta w ogólnej powierzchni powiatu wynosi 15,1%. Geograficznie miasto położone jest w południowo-zachodniej części Beskidu Śląskiego, obejmuje źródliskową część doliny rzeki Wisły oraz jej górskie dopływy. Średnia wysokość, na której położone są doliny składające się na powierzchnie miasta to 430 m n.p.m., z najwyższym punktem szczytem Baraniej Góry 1220 m n.p.m. i najniższym 400 m n.p.m. u wylotu przełomowej doliny Wisły w Wiśle Obłaziec. Największą część obszaru miasta stanowią lasy (8077 ha). Ich udział w całkowitej powierzchni Wisły stanowi 73,3%. Tak wysoki stopień zalesienia gminy ma szereg konsekwencji. Z jednej strony podwyższa jej atrakcyjność turystyczną, z drugiej wpływa na zwiększenie kosztów inwestycji w zakresie infrastruktury technicznej i kosztów podnoszenia standardu życia mieszkańców. Stanowi również przyczynę znacznego rozproszenia budownictwa. Powierzchnia użytków rolnych stanowi 17,9% ogólnego obszaru gminy. Dominują tu grunty rolne (1134 ha) oraz łąki i pastwiska (846 ha). Pomimo statusu miasta, Wisła jest słabo zurbanizowana. Obszary zabudowane stanowią zaledwie 1,9% jej powierzchni (211 ha). Dla lokalizacji Wisły szczególnie ważne jest położenie w niedalekim oddaleniu od największych aglomeracji o niskim, własnym potencjale rekreacyjnym strefy wypoczynkowej tj. Górnośląski Okręg 8

9 Przemysłowy i dla aglomeracji o wyższym potencjale rekreacyjnym strefy wypoczynkowej Bielsko- Biała. Umożliwia to w szczególności funkcjonowanie rozwiniętej turystyki weekendowej, obniżając problem sezonowości ruchu turystycznego obecny w wielu miejscowościach o podobnej charakterystyce jak Wisła. Tabela 1 Ludność w Wiśle wg miejsca zameldowania i płci Wyszczególnienie j.m Ludność wg miejsca zameldowania i płci (stan na 31 XII) ogółem osoba mężczyźni osoba kobiety osoba Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS Według danych GUS na 31 grudnia 2013r. Wisła liczyła mieszkańców, natomiast jej powierzchnia wynosi 109 km². Gęstość zaludnienia stanowi aktualnie 102 os./km² i od kilku lat w związku z systematycznym niewielkim spadkiem liczby mieszkańców, ale zwiększającym się saldem migracji na 1000 osób (2013 r. 6,0 a w 2009 r. 0,8) ta gęstość pozostaje na tym samym poziomie (w 2009 r. było 102 os./km²). Tabela 2 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Wiśle Wyszczególnienie j.m ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym osoba 60,2 59,0 58,6 59,0 61,0 osoba 100,3 102,8 108,0 113,0 113,8 ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym osoba 30,1 29,9 30,5 31,3 32,5 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS W strukturze ludności Wisły w 2013 r. - 62,1% mieszkańców stanowiły osoby w wieku produkcyjnym, 17,7% osoby w wieku przedprodukcyjnym, a 20,2% osoby w wieku poprodukcyjnym. Od lat wzrasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. Przyrost naturalny w 2013r. był dodatni, wyniósł 0,4 i ma tendencję rosnącą. Liczba pracujących w Wiśle to ogółem osób (GUS, stan na 31.XII.2013 r.). Pracujący na 1000 ludności w 2013 r. stanowili 192 osób. Na koniec czerwca 2014r. stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 12%, w województwie śląskim 10,2%, w powiecie cieszyńskim 10%. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w tym czasie z Gminy Wisła to 517 osób. Analizując wcześniejsze okresy zauważalnym jest spadek bezrobocia (w 2012 r. było 590 osób). 9

10 Gospodarka Według danych GUS BDL (stan na koniec 2013 r.) podmioty gospodarki narodowej stanowiły w Wiśle ogółem w tym z sektora publicznego 34, sektora prywatnego 1 707, a wśród nich sektor prywatny - osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą firm. Wiodącym sektorem wśród zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w Wiśle są firmy z sektora G handel detaliczny i hurtowy (328 firm), z sektora I działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi (311), z sektora F budownictwo (290) oraz sektora H transport i gospodarka magazynowa (137). Zasoby mieszkaniowe Gminy Wisła stanowią (wg GUS, stanu na XII 2013r.), w tym budynki mieszkalne to ogółem Urządzenia sieciowe (dane GUS na 2013r.): Wodociągi - długość czynnej sieci rozdzielczej to 30,5 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to 711 szt., Kanalizacja - długość czynnej sieci kanalizacyjnej to 74,9 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to 1182 szt. Ludność w % ogółu ludności korzystająca z instalacji (GUS, 2012r.): wodociągowej 38,2, kanalizacyjnej 57,5, gazowej 72,7. Infrastruktura społeczna Służba zdrowia: 6 przychodni; liczba ludności na 1 przychodnię w 2012 r osób; apteki ogólnodostępne 4; liczba ludności na 1 aptekę ogólnodostępną Placówki edukacyjne w Wiśle to: 5 przedszkoli dla 207 dzieci; 5 szkół podstawowych (dla 619 uczniów) oraz 1 gimnazjum (dla 271 uczniów). Placówki biblioteczne biblioteki i filie ogółem 1, czytelników w ciągu roku (GUS, 2013 r.). Przedmiotowy projekt wiąże się z energooszczędnością, która ma związek także z ograniczeniem zanieczyszczenia środowiska. W odniesieniu do przedmiotowego projektu należy podkreślić, iż w kwestii efektywności energetycznej w gminie - indywidualne dokumenty strategiczne (analizy lokalne oraz regionalne) szczegółowo opisują to zagadnienie na miarę posiadanych przez Beneficjenta takich opracowań. Niniejsza analiza odnosi się do tego w rozdziale 3, gdzie wykazano i wskazano takie dokumenty, które charakteryzują obszar objęty niniejszym projektem pod tym względem. W kwestii zanieczyszczenia atmosfery na obszarze gminy takie dane monitorowane są branżowo. Na portalu ( System Prognoz Jakości Powietrza w strefach i aglomeracjach województwa śląskiego, w Charakterystyce strefy śląskiej część południowa wskazano ogólnie dla regionu: Podstawowymi źródłami emisji zanieczyszczeń powietrza jest emisja komunalno-bytowa z zabudowy ośrodków miejskich i wiejskich, transport drogowy emitujący zanieczyszczenia wzdłuż arterii o natężonym ruchu samochodowym, oraz przemysł a zwłaszcza energetyka i ciepłownictwo. Emisja przemysłowa dotyczy zwłaszcza rejonów Czechowic- Dziedzic, Bielska-Białej, Żywca i Cieszyna. W obszarach górskich i pogórskich istotne znaczenie ma niska emisja komunalna w dolinach rzek i większych potoków. Do tego regionu zalicza się Gmina Wisła. Informacje o aktualnym stanie jakości powietrza w obszarze województwa śląskiego (wyniki z przeprowadzonych pomiarów manualnych i pasywnych) dostępne są na bieżąco na stronie WIOŚ 10

11 w Katowicach (źródło: w zakresie możliwym technicznie (istniejące stacje pomiarów) dla poszczególnych obszarów, w tym z obszaru RIT Subregionu Południowego. Dla obszaru przedmiotowego projektu brak takich danych lokalnych. Podsumowanie Gmina miejska Wisła liczy mieszkańców, jej powierzchnia wynosi 109 km². Gęstość zaludnienia stanowi 102 os./km² i od kilku lat pozostaje na równym poziomie. Narasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. Przyrost naturalny w 2013r. jest dodatni wyniósł 0,4 i ma tendencję rosnącą. Przybywa pracujących, zmniejsza się liczba bezrobotnych. W Wiśle dominują działalności gospodarcze dot. handlu, działalności związanej z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi, budownictwa oraz transportu i gospodarki magazynowej. Wykazana infrastruktura społeczna i techniczna Wisły stanowi istotną bazę działań projektowych zgodnych z przyjętą strategią rozwoju lokalnego. Jej potencjał i potrzeby wyznaczają kierunki istotnych działań określone w strategicznych dokumentach. 3. Zgodność z politykami strategicznymi Projekt jest zgodny z poniższymi celami i priorytetami dokumentów strategicznych na poziomie kraju, regionu, powiatu i gminy. Zgodność projektu z dokumentami strategicznymi w odniesieniu do strategicznych dokumentów związanych z perspektywą finansową 2014+: Strategia Europa Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Priorytet: rozwój zrównoważony wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej Działania: Konkurencyjność, Przeciwdziałanie zmianom klimatu, Czysta i efektywna energia. Programowanie perspektywy finansowej Umowa Partnerstwa Cel tematyczny 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach; Interwencje w ramach CT4 koncentrują się na celu szczegółowym UP - zmniejszenie emisyjności gospodarki i będą realizowane poprzez priorytet: Zwiększenie efektywności energetycznej gospodarki; Polska planuje wspierać w ramach funduszy europejskich inwestycje w obszarze energetyki związane m.in. z: podniesieniem efektywności energetycznej we wszystkich sektorach gospodarki, w tym w szczególności kompleksową modernizację energetyczną budynków publicznych i wielorodzinnych mieszkaniowych (z wykorzystaniem, gdzie jest to opłacalne OZE), rozbudową/modernizacją infrastruktury energetycznej. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego : Regiony, Miasta, Obszary wiejskie Cele polityki regionalnej do 2020: 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów ( konkurencyjność ), w tym: Wspieranie rozwoju i znaczenia miast subregionalnych; 2. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych ( spójność ); 2.3. Restrukturyzacja i rewitalizacja miast i innych obszarów tracących dotychczasowe funkcje społeczno-gospodarcze, w tym: 2.4. Przezwyciężanie niedogodności związanych z położeniem obszarów przygranicznych, szczególnie wzdłuż zewnętrznych granic UE. 11

12 Krajowy Program Reform 2013 Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko (MG/MŚ) cel główny: zapewnienie wysokiej jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń z uwzględnieniem ochrony środowiska oraz stworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju nowoczesnego sektora energetycznego, zdolnego zapewnić Polsce bezpieczeństwo energetyczne oraz konkurencyjną i efektywną energetycznie gospodarkę; cel szczegółowy: poprawa stanu środowiska (w tym ochrona wód i powietrza, racjonalna gospodarka odpadami, promocja technologii środowiskowych i zachowań ekologicznych). Strategia Rozwoju Kraju 2020 Cel II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko; II.6.2.Poprawa efektywności energetycznej; II.6.1. Racjonalne gospodarowanie zasobami Polska Wyzwania rozwojowe Wyzwanie 5 - BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNO-KLIMATYCZNE, w tym: Wyzwania klimatyczne, Energochłonność gospodarki, Energetyka klimat. Dylematy, oś czasu i zadania, Rekomendacje. Ustawa o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej (Dz. U. z 2014r., poz. 1146) - dostosowuje prawo polskie do unijnych regulacji dotyczących polityki spójności Znalazły się w niej zapisy dotyczące m.in.: mechanizmów koordynacji programów operacyjnych współfinansowanych z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, zasad wdrażania środków polityki spójności oraz zadań i trybu współpracy podmiotów zaangażowanych w ten proces, rozliczeń z Komisją Europejską i monitorowania efektów realizowanych projektów, kontroli, audytu, nieprawidłowości i korekt finansowych, pomocy publicznej, zasad wdrażania instrumentów zwrotnych, systemu wyboru projektów. Regionalne i lokalne dokumenty programowe: Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego Śląskie Obszar Priorytetowy (C) PRZESTRZEŃ; Cel operacyjny: C.1. Zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska; Cel operacyjny C.1. Zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska; C.1.6.Wspieranie wdrożenia rozwiązań ograniczających niską emisję oraz zużycie zasobów środowiska i energii w przedsiębiorstwach, gospodarstwach domowych, obiektach i przestrzeni użyteczności publicznej. Cel operacyjny: C.3. Wysoki poziom ładu przestrzennego i efektywne wykorzystanie przestrzeni. C.3.2. Poprawa jakości i atrakcyjności przestrzeni publicznych, szczególnie centrów miast i centrów dzielnic oraz przestrzeni recepcyjnych. Projekt Strategii Rozwoju Subregionu Południowego Województwa Śląskiego wraz ze Strategią Regionalnych Inwestycji Terytorialnych na lata (Bielsko-Biała, wrzesień 2014 r.) Cel RIT I. Poprawa infrastruktury ochrony środowiska poprzez zabezpieczenie i wykorzystanie zasobów obszaru funkcjonalnego subregionu południowego wynikający z priorytetu III Strategii Rozwoju Subregionu Południowego: Rozwój infrastruktury i usług dla zrównoważonego rozwoju oraz jest spójny z jego celem operacyjnym III.1 Ochrona środowiska i zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska, III.2 Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna. Priorytet I Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Działanie 1.2 Niskoemisyjny transport miejski 12

13 Poddziałanie Montaż/instalacja efektywnego energetycznie oświetlenia w gminach lub obiektach użyteczności publicznej. Projekt RPO WSL wersja 5.1 z dnia Oś Priorytetowa: IV Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Priorytet inwestycyjny 4.5 Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu, w tym do jeden z celów szczegółowych - zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej. Projekt Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych RPO WSL w zakresie EFRR w. 2.0 Oś Priorytetowa: IV Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Działanie 4.5 Niskoemisyjny transport miejski i efektywne oświetlenie. Strategia Rozwoju Śląska Cieszyńskiego CEL OPERACYJNY 1.4: Współdziałanie gmin i powiatu celem opracowania procedur działań proekologicznych; Zaproponowanie ujednoliconych w skali powiatu przedsięwzięć zmierzających do ograniczenia tzw. niskiej emisji CEL OPERACYJNY 2.5. Promocja powiatu jako terenu, na którym przestrzegane są obowiązujące normy ochrony środowiska; Dążenie do spełnienia norm czystości (powietrza, wody, gleb, etc.) ustanawianych przepisami ochrony środowiska. Strategia Rozwoju Powiatu Cieszyńskiego Cel operacyjny:1.4. Współdziałanie gmin i powiatu celem opracowania procedur działań proekologicznych; Zadanie: Zaproponowanie ujednoliconego w skali powiatu systemu zachęt dla inwestorów decydujących się na zmianę technologii ogrzewania, np. z węglowego na gazowe i inne proekologiczne. Aktualizacja Gminnego Programu Ochrony Środowiska dla Miasta Wisły na lata z perspektywą do 2015 r. W obszarze: Monitoring środowiska i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska. Plan Rozwoju Lokalnego Miasta Wisły na lata Plan wymaga aktualizacji, zawiera zadania mające służyć realizacji misji w okresie planowania Plan operacyjny w obszarze: 1. Zagospodarowanie przestrzenne, infrastruktura, ochrona środowiska, wykazuje zadanie związane z infrastrukturą drogową i około drogową. Polityki horyzontalne Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/ nakłada na państwa członkowskie wdrażające fundusze strukturalne, obowiązek stosowania tzw. polityk horyzontalnych: w Artykule 7 - Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji, w Artykule 8 - Zrównoważony rozwój. Planowane działanie następująco wpływa na poszczególne polityki horyzontalne: 13

14 Tabela 3 Wpływ projektu na polityki horyzontalne Polityki horyzontalne Zrównoważony rozwój Zgodność projektu z politykami Realizacja projektu będzie miała pozytywny wpływ na politykę zrównoważonego rozwoju przede wszystkim poprzez przeciwdziałanie niekorzystnym zmianom klimatu i poprawę jakości powietrza w regionie. Projekt spełnia założenia tej polityki horyzontalnej rozwoju UE, która skupia się m.in. na takich elementach jak: budowanie bardziej konkurencyjnej gospodarki, która będzie korzystać z zasobów w sposób racjonalny i oszczędny. W pływ projektu na polityki pozytywny Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji Do infrastruktury powstałej w ramach projektu równy dostęp będzie zapewniony kobietom i mężczyznom oraz osobom niepełnosprawnym różnych płci, wyznań i religii, rasy i narodowości. neutralny Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rozporządzenia ramowego dla EFSI nr 1303/2013 (Dz. Urz. UE L 347 z 20 grudnia 2013 r.) oraz Projektu RPO WSL (wersja 5.1) 4. Komplementarność projektu Projekt jest komplementarny z innymi projektami, współfinansowanymi ze środków UE i WFOŚiGW zmierzającymi do poprawy gospodarki niskoemisyjnej i efektywności energetycznej we Wiśle. Projekt ujęty jest na liście projektów przewidzianych do realizacji w formule Regionalnych Inwestycji Terytorialnych (RIT) dla obszaru funkcjonalnego obejmującego subregion południowy województwa śląskiego. Tabela 4 Komplementarność projektu z innymi działaniami L.p. Nazwa projektu Podmiot realizujący Źródło finansowania Wartość brutto w PLN Stan realizacji przedsięwzię cia 1. Modernizacja instalacji c.o. wraz z wymianą źródeł ciepła i montażem instalacji solarnych w budynkach użyteczności publicznej oraz termomodernizacja budynków komunalnych Gmina Wisła Środki własne RPO WSL ,00 planowane 2. Ograniczenie niskiej emisji w Gminie Wisła poprzez uruchomienie programu wspierającego Gmina Wisła Środki własne RPO WSL ,00 planowane 14

15 mieszkańców w zastosowaniu odnawialnych źródeł energii w gospodarstwach domowych oraz wymiany nieekologicznych źródeł ciepła Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z ankiety dla beneficjentów projektu 5. Analiza instytucjonalna 5.1. Beneficjenci projektu Beneficjentem projektu będzie jednostka samorządu terytorialnego Gmina Wisła. Podstawę prawną w tym względzie określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., nr 142 poz z późn. zm.). Gmina Wisła jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego, powołaną do organizacji życia publicznego na swoim terytorium. Gmina wykonuje swoje czynności za pomocą Urzędu Miejskiego, będącego jednostką organizacyjną Gminy. Organem wykonawczym wskazanym w ustawie jest burmistrz, a uchwałodawczym Rada Miejska. Zadania i obowiązki Urzędu Miejskiego i jego komórek organizacyjnych określa Regulamin Organizacyjny Urzędu Miejskiego w Wiśle. Urząd funkcjonuje na podstawie wewnętrznego podziału organizacyjnego na wydziały, biura, Urząd Stanu Cywilnego i samodzielne stanowiska pracy. Beneficjentem pośrednim (ostatecznym) będą wszyscy mieszkańcy Gmin Wisła oraz osoby przyjezdne. Właścicielem wykonanej inwestycji w ramach projektu, będzie Beneficjent Gmina Wisła Wykonalność instytucjonalna projektu Beneficjent nie wskazał struktury, stanowisk i zakresu odpowiedzialności poszczególnych osób, które będą brały udział w realizacji projektu. Z uwagi na powyższe, nie jest możliwa pełna ocena przygotowania Beneficjenta do realizacji projektu, w szczególności poprzez ocenę czy Beneficjent posiada zdolność organizacyjną do wdrożenia projektu i jego utrzymania. Jednakże wskazane przez Beneficjenta doświadczenie w zrealizowaniu kilku projektów dofinansowanych ze środków unijnych daje możliwość uznania, iż istnieje potencjał do wdrożenia projektu. 6. Analiza techniczna i technologiczna Stan obecny Przedmiotem projektu jest modernizacja oświetlenia w gminie Wisła, w powiecie cieszyńskim. Sieć oświetlenia stanowi własność prywatnego operatora firmy Tauron Polska Energia. Projekt dotyczy wymiany 1100 opraw oświetleniowych sodowych. W chwili obecnej na istniejących słupach zamontowane są w 99% oprawy sodowe o mocy ok. 150W-450W. 15

16 Przewidziana jest modernizacja oświetlenia ulicznego zlokalizowanego na ciągach pieszo-jezdnych, dróg i terenów publicznych. Oświetlenie jest zlokalizowane na terenach prywatnych lub zarządzanych przez administratorów dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich. Brak rozgraniczenia pasów drogowych uniemożliwia w jednoznaczny sposób określenie własności nieruchomości, na której znajdują się słupy oświetleniowe. Pominięto dane wskazane przez Beneficjenta w ankiecie z uwagi na błędną, w ocenie eksperta podaną ich wartość - wynoszącą oszczędność 450kW/rok. W związku z tym, że Beneficjent nie posiada opracowanej dokumentacji projektowej oraz audytu energetycznego, dane techniczne charakteryzujące energetycznie sieć pozyskano z własnych obliczeń, Parametry energetyczne charakteryzujące istniejącą sieć: Energia końcowa wynosi: kwh/rok, Energia pierwotna wynosi: kwh/rok. Stan projektowany Projekt dotyczy wymiany 1100 opraw oświetleniowych sodowych i rtęciowych na ledowe. Projektowana jest wydzierżawienie istniejących słupów na których są zamontowane oprawy sodowe na ledowe o mocy ~50W zoptymalizowanej do wymogów normy PN_EN Zakres robót obejmuje: a) Wymianę 1100 opraw oświetleniowych na istniejących słupach stanowiących własność Tauron Polska Energia poprzez podnajem słupów. Umowa najmu nie została jeszcze zawarta ani też nie została wynegocjowana. 2. Parametry energetyczne charakteryzujące projektowaną sieć: Zwiększenie energooszczędności jest możliwe poprzez wdrożenie działań technologicznych: a) Zoptymalizowanie mocy opraw do wymogów norm oraz monitoringu miejskiego b) Wprowadzenie inteligentnego sterowania c) Wprowadzenie oświetlenia nadążnego w parkach i chodnikach Poprzez wdrożenie działań technologicznych opisanych w pkt 2. a-c, możliwe jest osiągnięcie energooszczędności charakteryzującej się parametrami: Energia końcowa wyniesie: kwh/rok, Energia pierwotna wyniesie: kwh/rok, Planowane jest uzyskanie oszczędności w zapotrzebowaniu na energię pierwotną na poziomie: kwh/rok, W związku z koniecznością zoptymalizowania mocy oświetlenia do parametrów monitoringu miejskiego korzyścią będzie obniżenie kosztów związanych z wandalizmem, z danych statystycznych wartość ta szacowana jest na 30%. W związku z sytuacją iż 1100 słupów z oprawami wraz z linią zasilającą stanowi własność operatora Tauron Polska energia oraz brakiem aktu prawnego regulującego możliwość wymiany opraw na sieci będącej własnością w/w właściciela, remont sieci wraz z wypowiedzeniem umowy na zapewnienie oświetlenia ulicznego może stanowić problem prawny do realizacji przedsięwzięcia w zakresie, w którym gmina nie dysponuje własnością. Beneficjent nie posiada opracowanej dokumentacji projektowej, realizację zadania zamierza realizować na zasadzie zgłoszenia robót przewidzianego w art. 30 Prawa budowlanego. Projekt jest wykonalny technicznie i technologicznie. Ryzyko realizacji pojawia się w aspekcie prawnym związanym z osiągnięciem porozumienia z właścicielem sieci. W projekcie należy przyjąć 16

17 sprawdzone rozwiązania, które zagwarantują wysoką jakość, trwałość i funkcjonalność, przy równoczesnej oszczędności kosztów na etapie inwestycji i późniejszej eksploatacji. Tabela 5 Koszty realizacji projektu L.p. Koszt Kwota netto Vat [23%] Kwota brutto 1. Szacowana wartość inwestycji , , ,00 2. Promocja projektu , , ,00 3. Studium wykonalności , , , Ekspertyzy, inwentaryzacje i nadzory, audyt energetyczny Wykonanie dokumentacji projektowej , , , , , ,00 6. Razem: , , ,00 Źródło: Opracowanie własne 7. Analiza specyficzna dla sektora W związku z planowanym przedsięwzięciem ograniczającym zużycie energii elektrycznej poprzez wymianę opraw energochłonnych na energooszczędne, przewiduje się zmniejszenie zapotrzebowania na energię końcową. Zapotrzebowanie na energię początkową jest wypadkową różnic energii końcowej wskutek braku zmiany nośnika energii. Nośnikiem jest energia elektryczna. Koszt jednostkowy nośnika energii wynosi 0,65 zł/kwh Stan aktualny Stan istniejący zapotrzebowanie na zużycie energii: Energia końcowa wynosi: kwh/rok, Energia pierwotna wynosi: kwh/rok, Roczne koszty eksploatacji: ,45 zł. Tabela 6 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu istniejącego L.p. Emitowane zanieczyszczenie Wskaźnik emisji [kg/gj] Emisja [kg/rok] 1. SO NO CO CO Pył Sadza Benzo(a)piren Źródło: Opracowanie własne 17

18 7.2. Stan projektowany Stan projektowany - zapotrzebowanie na zużycie energii: Energia końcowa wynosi: kwh/rok, Energia pierwotna wynosi: kwh/rok, Roczne koszty eksploatacji: ,55 zł. Tabela 7 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu projektowanego L.p. Emitowane zanieczyszczenie Wskaźnik emisji [kg/gj] Emisja [kg/rok] 1. SO NO CO CO Pył Sadza Benzo(a)piren Źródło: Opracowanie własne Tabela 8 Osiągnięcie rezultatów ekologicznych L.p. Emitowane zanieczyszczenie Stan istniejący [kg/rok] Stan projektowany [kg/rok] Efekt ekologiczny [kg/rok] Redukcja emisji [%] 1. SO NO CO CO Pył Sadza Benzo(a)piren Źródło: Opracowanie własne 8. Analiza wariantowa Do analizy wariantowości niniejszego przedsięwzięcia przyjęto trzy rozwiązania: Wariant I wariant pomniejszający. Dla wariantu przyjęto następujące działania: Wykonanie obliczeń optymalizacji natężenia oświetlenia dla potrzeb częściowej wymiany opraw. Koszt tego wariantu wyniesie ok. 50% kosztów ogólnych przewidzianych w rozdziale 6. Wariant ten został odrzucony w kilku powodów: 18

19 brak możliwości uzyskania wskaźnika - obniżenia zapotrzebowania na energię pierwotną w okresie przyjętym przez Beneficjenta, Brak możliwości spełnienia wymogów normy PN-EN Pozostałe środki na nakłady inwestycyjne zostałyby spożytkowanie przez Gminę Wisła na realizację innych zadań związanych z ograniczaniem zapotrzebowania na energię elektryczną, bądź stopniowe przeznaczanie środków z planowanego wkładu własnego, na wykonanie remontów sieci w ograniczonym zakresie. Wariant II - realizacja inwestycji w wariancie przyjętym do realizacji i opisanym w rozdziale 6. Wariant III budowę nowych słupów usytuowanych w sąsiedztwie istniejącej sieci dla potrzeb docelowej rezygnacji z usług operatora Tauron Polska energia : Zakładał on zwiększenie nakładów finansowych na realizację zadania inwestycyjnego, poprzez: zamontowanie dodatkowych słupów celem optymalizacji natężenia oświetlenia, zamontowanie nowej sieci przewodowej bądź budowę sieci podziemnej. Wariant ten został odrzucony w następujących powodów: zwiększone nakłady inwestycyjne w zakresie inwestycji, nakłady w tym wariancie przekraczają możliwości finansowe Gminy Wisła, utrudnienia prawne związane z uzyskanie zgód na wejście w teren w części stanowiącej własność gminy, utrudnienia prawne związane z uzyskanie zgód na budowę bliźniaczej sieci wzdłuż istniejącej stanowiącej własność Tauron Polska energia. Dodatkowy koszt tego wariantu może zwiększyć koszt o ok. 200%. Mając powyższe na uwadze rekomenduje się przyjąć wariant II. 9. Analiza środowiskowa Analiza środowiskowa projektu wykonana została w oparciu o audyt terenowy, który odbył się w dniu roku. 1. Przedmiot i zakres projektu: Celem projektu jest modernizacja oświetlenia ulicznego na terenie gminy Wisła. Projekt zakłada wymianę lamp na energooszczędne oprawy ledowe oraz rozbudowę oświetlenia z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii. Planuje się modernizacje około 1100 punktów oświetleniowych na terenei gminy. 2. Rekomendacje środowiskowe dla projektu: Nie ma konieczności wykonania ekspertyzy przyrodniczej, jeżeli planowane prace nie będę wiązały się z wycinką drzew przyulicznych lub nie będą prowadzone na terenie objętym formami ochrony obszarowej w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. 3. Ryzyko środowiskowe w projekcie: Planowane prace dotyczące budowy gminnego systemu oświetlenia nie wpłyną negatywnie na populacje chronionych gatunków. Ponieważ jednak duża część powierzchni gminy Wisła 19

20 znajduje się na terenie obszaru Natura 2000 w uzasadnionych przypadkach (np. prowadzenie prac modernizacyjnych w okresie lęgowym ptaków) należy prowadzić nadzór ornitologiczny. 10. Analiza prawna i pomoc publiczna Projekt zakłada wymianę lamp na energooszczędne oprawy ledowe oraz rozbudowę oświetlenia z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii. W związku z realizacją projektu przewiduje się znaczne oszczędności energii oraz mocy zainstalowanej. Modernizacja około 1100 punktów oświetleniowych na terenie całej Gminy Wisła. Brak jest audytu oświetlenia z danymi fotometrycznymi dróg. Brak jest szczegółowych danych dotyczących prawa dysponowania nieruchomością w przedmiotowym projekcie. Beneficjent wskazuje, iż właścicielem istniejącego oświetlenia jest firma Tauron Polska Energia, a oświetlenie przebiega na terenach prywatnych lub zarządzanych przez administratorów dróg gminnych powiatowych i wojewódzkich, brak rozgraniczenia pasów drogowych uniemożliwia w jednoznaczny sposób określenie własności nieruchomości, na której znajdują się lampy. W związku z tym istnieje konieczność ustalenia właścicieli nieruchomości, celem uzyskania zgód właścicieli gruntów dla umieszczenia infrastruktury oświetleniowej. Projekt dotyczy wymiany opraw oświetleniowych sodowych i rtęciowych na ledowe. Brak danych dotyczących własności słupów, na których są zamontowane oprawy co uniemożliwia zajęcie stanowiska w sprawie. Brak aktu prawnego regulującego możliwość wymiany opraw na sieci będącej własnością Tauron Polska Energia, remont sieci wraz z wypowiedzeniem umowy na zapewnienie oświetlenia ulicznego może stanowić problem prawny do realizacji przedsięwzięcia w zakresie, w którym gmina nie dysponuje własnością. Beneficjent nie posiada opracowanej dokumentacji projektowej, realizację zadania zamierza realizować na zasadzie zgłoszenia robót przewidzianego w art. 30 Prawa budowlanego Zakładając, że słupy na których ma zostać zmodernizowane oświetlenie są własnością firm energetycznych, to stanowi duży problem w zakresie prawnej możliwości realizacji projektu. Brak jest informacji w zakresie czy oświetlenie zamontowane na słupach przedsiębiorstwa energetycznego stanowi własność Beneficjenta czy tegoż przedsiębiorstwa energetycznego zapewne spółki TAURON Dystrybucja S.A., jednakże brak szczegółowych danych w tym zakresie (obecnie w grupie Tauron Polska Energia S.A. dokonano rozdziału zadań na poszczególne spółki i właścicielem oraz podmiotem zarządzającym infrastrukturą wykorzystywaną do przesyłania energii elektrycznej zajmuje się spółka Tauron Dystrybucja S.A). Brak jest danych szczegółowych co do treści łączącego stosunku prawnego Beneficjenta z przedsiębiorstwem energetycznym w związku z tym brak jest możliwości ustalenia dopuszczalności prawnej realizacji projektu w tym zakresie, tj. wypowiedzenia stosunku prawnego, modyfikacji stosunku prawnego itp. w szczególności w zakresie obciążeń związanych z wynajmowaniem słupów energetycznych. Z prawnego punktu widzenia, w przypadku gdy samo oświetlenie zamontowane na słupach przedsiębiorstwa energetycznego stanowi własność Beneficjenta, istnieje możliwość jego modernizacji. Teza ta ogranicza się tylko do regulacji prawnych, bez uwzględnienia celów i wytycznych RPO WSL na lata Brak jest możliwości realizacji projektu na urządzeniach stanowiących własność innego podmiotu polegającej na wymianie oświetlenia tego podmiotu, gdyż miałoby to dotyczyć mienia przedsiębiorstwa energetycznego. W przypadku gdy oświetlenie stanowi własność przedsiębiorstwa 20

21 energetycznego, a do tego świadczy ono usługę na rzecz Beneficjenta w zakresie oświetlenia, istnieje ryzyko braku możliwości wypowiedzenia zawartej umowy z przedsiębiorcą energetycznym lub w konsekwencji wypowiedzenia umowy wywołania negatywnych skutków finansowych dla Beneficjenta, polegających np. na naliczeniu kary umownej. Wszystkie te kwestie stanowią ryzyko i powinny zostać szczegółowo przeanalizowane na etapie przygotowywania właściwej dokumentacji projektowej. W związku z tym, wniosek jest taki, iż Beneficjent nie ma uregulowanej sytuacji prawnej w zakresie ruchomości mienia, objętych projektem a także w zakresie nieruchomości. Sama własność nieruchomości gruntowej, na której posadowione są słupy energetyczne, nie stanowi potwierdzenia prawa do korzystania z tych słupów, albowiem zgodnie z art. 49 kodeksu cywilnego, urządzenia te stanowią własność przedsiębiorstwa energetycznego, a nie właściciela nieruchomości na której się znajdują. Odrębną kwestią a zarazem ryzykiem jest brak informacji czy urządzenia przedsiębiorstwa energetycznego zlokalizowane na nieruchomościach Beneficjenta mają uregulowaną sytuację prawną, tj. czy przedsiębiorstwo energetyczne posiada prawo do korzystania z nieruchomości Beneficjenta w tym zakresie na podstawie umowy cywilnej lub ustanowionego prawa ograniczonego służebności przesyłu tudzież służebności gruntowej odpowiadającej treści służebności przesyłu. Brak uregulowania tej kwestii poddaje w wątpliwość utrzymanie infrastruktury. Brak jest informacji czy projekt będzie generował dochody z założenia nie będzie go generował, jednakże z uwagi na brak danych dotyczących słupów, prawa korzystania z właściciela słupów z nieruchomości Beneficjenta uniemożliwia jednoznaczne stwierdzenie, czy Beneficjent nie uzyskuje pośrednio dochodów w tym zakresie. W ramach realizowanego projektu Beneficjent zobligowany będzie do wyboru kilku wykonawców przede wszystkim wykonawcy- dostawcy oświetlenia oraz wykonawcy robót budowlanych dotyczących prac objętych projektem, ale przede wszystkim podmiotu odpowiedzialnego za opracowanie ewentualnie wymaganego studium wykonalności, dokumentacji projektowej, podmiotu nadzorującego wykonywane prace i prawidłowość ich wykonania. Nie można pominąć również konieczności opracowania Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia w tym prawidłowego opisu przedmiotu zamówienia i jeżeli Beneficjent nie będzie miał możliwości wykonać tego własnymi siłami (za pomocą swoich pracowników), również w tym zakresie konieczne będzie przeprowadzenie odpowiedniego postępowania celem wyłonienia podmiotu, który przygotuje takie dokumenty i ewentualnie przeprowadzi lub będzie doradzał w zakresie przeprowadzenia odpowiednich postępowań celem wyłonienia wykonawców wyżej wskazanych postępowań. Do Projektu Szczegółowego Opisu Priorytetów RPO WSL na lata w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego nie zostały jeszcze opracowane wytyczne dotyczące wyboru wykonawców, w przypadku gdy stosownie do treści ustawy Prawo zamówień publicznych dany Beneficjent nie jest zobligowany do jej stosowania Jednakże mając na uwadze fakt, iż Beneficjentem jest jednostka samorządu terytorialnego to wybór wykonawców możliwy będzie jedynie zgodnie z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych, chyba że kwota zamówienia nie przekroczy wartości wskazanej w art. 4 pkt. 8 ustawy Pzp. W takim przypadku zaleca się uwzględnienie wymogów zawartych w Komunikacie Wyjaśniającym KE 2006/C 179/02 dotyczącym prawa wspólnotowego obowiązującego w dziedzinie udzielania zamówień, które nie są lub są jedynie częściowo objęte dyrektywami w sprawie zamówień publicznych. Wybór wykonawcy na podstawie ustawy Pzp wiąże się z koniecznością opracowania specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zawierającej szczegółowy opis zamówienia, przy tym niezbędne jest uwzględnienie podstawowych 21

22 zasad udzielania zamówień publicznych, mianowicie zasad uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. Oznacza to przede wszystkim, iż opis przedmiotu zamówienia oraz warunki udziału w postępowaniu nie mogą powodować, że tylko jeden dostawca będzie spełniał wymogi postępowania. Co do zasady za najbardziej konkurencyjny, a jednocześnie gwarantujący całkowitą bezstronność stron uznaje się przetarg nieograniczony oraz ograniczony. Beneficjent powinien również uwzględnić wytyczne dotyczące udzielania zamówień publicznych w szczególności w projektach dofinansowanych ze środków Unii Europejskiej a przede wszystkim zalecenia do stosowania innych trybów postępowania, w ramach których kryterium wyboru oferty nie jest tylko i wyłącznie cena. Niezwykle istotne jest, by warunki postępowania nie tylko eliminowały możliwość wzięcia udziału w nim niedoświadczonych podmiotów, nie gwarantujących prawidłowego i terminowego wykonania zamówienia, ale jednocześnie nie mogą one być tak restrykcyjne, aby ograniczały możliwości udziału w postępowaniu potencjalnych, doświadczonych wykonawców. Beneficjent nie może pominąć również nowelizacji ustawy Pzp, która weszła w życie r., zgodnie z którą (art. 91 ust. 2a) kryterium ceny może być zastosowane jako jedyne kryterium oceny ofert, jeżeli przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępny oraz ma ustalone standardy jakościowe. W pozostałych przypadkach kryteriami oceny ofert powinna być cena i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia, w szczególności jakość, funkcjonalność, parametry techniczne, aspekty środowiskowe, społeczne, innowacyjne, serwis, termin wykonania zamówienia oraz koszty eksploatacji. W związku z tym, iż nie zdefiniowano w ustawie, co rozumie się pod pojęciem zamówień powszechnie dostępnych i mających ustalone standardy jakościowe zaleca się, aby kryterium wyboru oferty nie stanowiła jedynie cena, nawet w przypadku uznania, iż dane zamówienie jest zamówieniem powszechnie dostępnym i ma ustalone standardy jakościowe. W przypadkach bowiem przeprowadzania postępowań, gdzie jedynym kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty jest cena, niejednokrotnie otrzymuje się mimo opisu przedmiotu zamówienia wyrób lub usługę na nie odpowiednim poziomie lub wykonawca w trakcie realizacji zamówienia nie jest w stanie go zakończyć, gdyż jego koszty własne przewyższają wartość wskazaną w ofercie. Zastosowanie pozacenowych kryteriów wyboru najkorzystniejszej oferty daje możliwość wyboru oferty gdzie relacja ceny, do jakości przedstawia najwyższy bilans. Prace związane z wymianą oświetlenia będą podlegały pod reżim wymogów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. Nr 89, poz. 414, tekst jednolity z dnia 2 października 2013 r. Dz. U. z 2013 r. poz. 1409). Dodatkowo konieczne będzie uzyskanie odpowiedniego zezwolenia za zajęcie pasa drogowego decyzji zezwalającej na wykonanie prac w pasie drogowym od zarządcy danej drogi. W zakresie występowania lub nie występowania niedozwolonej pomocy publicznej Projekt Szczegółowego Opisu Priorytetów RPO WSL na lata w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego nie zawiera żadnych regulacji uszczegóławiających tą kwestię. W związku z tym nie jest możliwe na obecnym etapie jednoznaczne wskazanie, czy w projekcie występuje lub nie występuje niedozwolona pomoc publiczna. Nadmienić należy, iż regulacje jakie mogą zostać zawarte w URPO WSL mogą być dość liberalne, biorąc pod uwagę zapisy, przedstawione ogólnie w Komunikacie Komisji z dnia r. (C(2013)3769 final) Wytyczne w sprawie pomocy regionalnej na lata r. W związku z brakiem szczegółowych regulacji dotyczących występowania niedozwolonej pomocy publicznej na tym etapie analiza w tym zakresie może opierać się tylko na podstawowych regulacjach obowiązujących tą materię, czyli na zapisach Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). 22