SPARK SLS Przewodnik użytkownika. Wersja E

Transkrypt

1 SPARK SLS Przewodnik użytkownika Wersja E

2 SPARK SLS Przewodnik użytkownika E Wersja1.4.0 Ograniczona gwarancja Warunki gwarancji znajdują się w katalogu PASCO. Prawa autorskie Niniejszy przewodnik użytkownika objęty jest zastrzeżonymi prawami autorskimi. Instytucje non-profit oraz edukacyjne mają prawo do kopiowania dowolnych fragmentów tej instrukcji wyłącznie do celów laboratoryjnych i edukacyjnych. Sprzedaż kopii zabroniona. Kopiowanie instrukcji do innych celów bez zgody PASCO scientific zabronione. Znaki handlowe PASCO, PASCO scientific, DataStudio, PASPORT, SPARK, SPARK Science Learning System, SPARKlab, SPARKbook, SPARKvue, SPARKvue HD, Xplorer oraz Xplorer GLX są zarejestrowanymi znakami handlowymi będącymi własnością PASCO scientific w Stanach Zjednoczonych i/lub innych krajach. Więcej informacji znaleźć można nawww.pasco.com/legal. Licencje oprogramowania Wszelkie wymagane licencje na części oprogramowania SPARKvue, SPARKvueHD oraz SPARK Science Learning System znajdują się na płycie CD-ROM lub DVD-ROM załączonej do produktu lub znajdują się w pliku do pobrania. Kod źródłowy części oprogramowania na licencji GPL/LGPL zostanie udostępniony przez PASCO po uprzednim kontakcie pod numer (na terenie USA), (świat) lub na adres support@pasco.com

3 Spis treści 1 Wprowadzenie 1 O SPARK Science Learning System 1 Szybki start 1 Wsparcie techniczne i nauczyciela 1 2 Rozpoczęcie doświadczenia 2 Włączanie SPARK SLS 2 Podłączanie czujników do SPARK SLS 2 Podłączanie czujników PASPORT 3 Podłączanie sondy temperatury 3 Podłączanie sondy napięcia 3 Monitorowanie danych na bieżąco 3 Przechodzenie z ekranu głównego 4 Otwieranie SPARKlabu 4 Pokazywanie SPARKlabu 4 Tworzenie SPARKlabu 5 3 Przygotowanie doświadczenia 8 Dopasowanie zbierania danych 8 Ustawianie częstotliwości próbkowania 8 Włączanie próbkowania okresowego 8 Włączanie próbkowania ręcznego 9 Ustalanie warunku automatycznego zatrzymania 9 Dopasowywanie wyświetlania cyfr 10 Ustalanie liczby miejsc po przecinku 10 Ustawianie liczby wyświetlanych ważnych cyfr 10 Wyświetlanie cyfr w notacji naukowej 11 Zmiana jednostek pomiaru 11 Zmiana jednostek pomiaru na bieżącym wyświetlaczu 11 Zmiana domyślnych jednostek pomiaru 12 Kalibracja czujników 12 Wybór pomiaru do kalibracji i typu kalibracji 12 Przeprowadzanie kalibracji E i

4 Spis treści Przeprowadzanie kalibracji dwupunktowej 13 Przeprowadzanie kalibracji jednopunktowej (tylko odchylenie) 13 Przeprowadzanie kalibracji jednopunktowej (tylko krzywa) 14 Korzystanie z adapterów czujników 14 Podłączanie czujnika przez Adapter Cyfrowy lub Port Fotobramy 14 Podłączanie czujnika przez Adapter Analogowy 14 4 Zapisywanie danych 16 Zapisywanie danych z próbkowania okresowego 16 Zapisywanie danych z próbkowania ręcznego 16 Usuwanie prób 18 5 Wyświetlanie danych 19 Wyświetlanie danych na wykresie liniowym 19 Tworzenie nowego wykresu liniowego 19 Wyświetlanie i ukrywanie palety narzędzi wykresu liniowego 20 Dopasowywanie skali wykresu liniowego 20 Skalowanie wykresu by wyświetlić wszystkie dane 20 Skalowanie ręczne 20 Wybór danych do wyświetlenia na obecnym wykresie liniowym 21 Wyświetlanie i ukrywanie prób na wykresie 21 Ustawianie zmiennych na osiach x oraz y 22 Wybór danych do pracy z wykresem 22 Wybór próby do pracy 22 Wybór części danych z wykresu do pracy 23 Opisywanie danych na wykresie 24 Dodawanie opisu 24 Edycja i kasowanie opisu 25 Wyświetlanie danych na wykresie o kilku osiach y 26 Tworzenie wykresu o wielu osiach y 26 Praca z wieloma osiami y 27 Blokowanie początku wielu osi y 28 Wyświetlanie danych na wykresie słupkowym 28 Tworzenie nowego wykresu słupkowego E ii

5 Spis treści Wyświetlanie i ukrywanie palety narzędzi wykresu słupkowego 30 Wyświetlanie danych na wykresie słupkowym 30 Dodawanie słupków i etykiet do wykresu 30 Edycja słupków i etykiet 32 Dodawanie danych do wykresu słupkowego 32 Ręczne wprowadzanie danych na wykres 32 Zbieranie danych za pomocą czujnika 33 Dodawanie prób do wykresu słupkowego 34 Dodawanie prób do wykresu słupkowego za pomocą odczytów czujnika 34 Wyświetlanie i ukrywanie prób na wykresie 34 Wybór danych do pracy z wykresem 35 Opisywanie danych na wykresie 35 Dodawanie opisów do słupków 36 Edycja i kasowanie opisów słupków 37 Wyświetlanie wartości liczbowych na słupkach 37 Przeglądanie wykresów słupkowych 38 Przesuwanie wykresu 39 Skalowanie wykresu by wyświetlić wszystkie dane 39 Skalowanie wykresu przez zwiększanie i zmniejszanie osi 39 Dopasowywanie etykiet osi i jednostek na wykresie słupkowym 40 Wyświetlanie danych w tabeli 41 Tworzenie nowej tabeli 41 Wyświetlanie i ukrywanie palety narzędzi tabeli 42 Przesuwanie tabeli 42 Wybór danych wyświetlanych w tabeli 43 Wybór próby do wyświetlenia w istniejącej kolumnie 43 Ustawianie zmiennych wyświetlanych w istniejącej kolumnie 43 Dodawanie kolumny 44 Usuwanie kolumny 44 Wybieranie komórek do pracy z tabelą 45 Wyświetlanie danych na wyświetlaczu cyfrowym 46 Tworzenie nowego wyświetlacza cyfrowego E 3

6 Spis treści Wyświetlanie i ukrywanie palety narzędzi wyświetlacza cyfrowego 47 Ustawianie zmiennych na wyświetlaczu 47 Wyświetlanie danych na mierniku 48 Tworzenie nowego miernika 48 Wyświetlanie i ukrywanie palety narzędzi miernika 49 Dopasowywanie skali miernika 49 Skalowanie miernika by wyświetlić wszystkie dane 49 Ustawianie skali miernika 49 Ustawianie zmiennych na mierniku 50 Dopasowywanie wyglądu miernika 50 6 Przechwytywanie obrazów 52 Podłączanie kamery lub innego urządzenia 52 Wyświetlanie obrazu z kamery 52 Wyświetlanie i ukrywanie palety narzędzi kamery 54 Przechwytywanie obrazu z kamery 54 Przełączanie się między obrazem bieżącym i przechwyconym 55 Wybór przechwyconego obrazu do wyświetlenia 56 Dopasowywanie skali i pozycji obrazu z kamery 56 Mierzenie obrazu z kamery 57 Dodawanie narzędzia mierzenia 58 Przenoszenie narzędzia mierzenia 58 Usuwanie narzędzia mierzenia 59 Kalibracja pomiaru obrazu kamery 60 Rysowanie po obrazie z kamery 61 Rysowanie 61 Usuwanie 62 Usuwanie wszystkiego 63 Opisywanie obrazu z kamery 64 Dodawanie opisu 64 Przenoszenie opisu 66 Edycja opisu 66 Usuwanie opisu E 4

7 Spis treści Nazywanie obrazu 68 Usuwanie obrazu 69 Eksport obrazu 70 7 Analiza danych 71 Analiza danych na wykresie 71 Przeglądanie statystyk na wykresie liniowym 71 Włączanie dopasowania krzywej 72 Usuwanie dopasowania krzywej 72 Przygotowywanie prognozy 73 Wyznaczanie wartości x oraz y punktu 73 Wyznaczanie różnicy x oraz y między punktami 74 Wyznaczanie nachylenia w punkcie danych 76 Wyznaczanie współczynnika korelacji (r) 76 Wyświetlanie błędu średniej kwadratowej 77 Analiza danych na wykresie o wielu osiach y 78 Przeglądanie statystyk na wykresie słupkowym 79 Przeglądanie statystyk w tabeli 80 Przeglądanie statystyk na wyświetlaczu cyfrowym 81 Przeglądanie statystyk na mierniku 81 8 Obliczenia i dane wprowadzane ręcznie 83 Praca z obliczeniami 83 Otwieranie ekranu kalkulatora 83 Tworzenie obliczenia 83 Wyświetlanie obliczenia 84 Ręczne wprowadzanie danych 84 Otwieranie listy pomiarów 85 Tworzenie zestawu ręcznie wprowadzonych danych 86 Tworzenie zestawu ręcznie wprowadzonych liczb 86 Tworzenie zestawu ręcznie wprowadzonego tekstu 86 Przygotowanie tabeli do ręcznego wprowadzenia danych 86 Wprowadzanie danych do ręcznego zestawu 87 Wyświetlanie ręcznie wprowadzonych danych E 5

8 Spis treści Edycja ręcznie wprowadzonych danych 88 9 Tworzenie stron SPARKlab 89 Otwieranie nowej strony SPARKlab 89 Dodawanie elementów do strony SPARKlabu 90 Usuwanie elementu 91 Dodawanie ekranu do strony SPARKlabu 91 Dodawanie wykresu liniowego 92 Dodawanie tabeli 92 Dodawanie wyświetlacza cyfrowego 92 Dodawanie miernika 93 Dodawanie pola tekstowego 93 Dodawanie elementu kamery 93 Dodawanie obrazu 94 Usuwanie lub zmiana obrazu w polu obrazu 95 Blokowanie obrazu 95 Usuwanie strony SPARKlabu Zapisywanie i współdzielenie 97 Zapisywanie SPARKlabu 97 Drukowanie labu 97 Eksport danych 98 Otwieranie zapisanego labu 99 Otwieranie labu zapisanego na nośniku USB 99 Zarządzanie plikami i folderami 99 Tworzenie nowego folderu 99 Usuwanie pliku lub folderu 100 Przenoszenie pliku 100 Kopiowanie pliku Prowadzenie dziennika 102 Zrzut ekranu 102 Otwieranie dziennika 102 Dodawanie opisu do zrzutu ekranu lub edycja istniejącego opisu 103 Poruszanie się po dzienniku E 6

9 Spis treści Usuwanie wpisu dziennika lub zrzutu ekranu 103 Zmiana kolejności wpisów dziennika 104 Zamykanie dziennika 104 Zapisywanie dziennika 104 Eksport dziennika 104 Drukowanie dziennika Najczęstsze zadania 106 Zmiana stron 106 Powrót do ekranu głównego 106 Wprowadzanie tekstu i cyfr z klawiatury ekranowej 106 Otwieranie ekranu O SPARK SLS 107 Wybór języka Zarządzanie urządzeniem Wyłączanie SPARK Science Learning System 109 Aktualizacja SPARK Science Learning System 109 Ładowanie baterii 109 Wskaźnik stanu baterii 110 Ustawianie daty i godziny 111 Tryby uśpienia 111 Wybudzanie SPARK Science Learning System z trybu uśpienia 112 Dostosowywanie trybów uśpienia 112 Dostosowywanie jasności ekranu 113 Kalibracja ekranu dotykowego 113 Otwieranie ekranu O SPARK SLS 113 instrukcje usuwania po zużyciu 114 instrukcje wymiany i utylizacji baterii SPARK E vii

10 1 Wprowadzenie O SPARK Science Learning System 1 Wprowadzenie l O SPARK SLS l Szybki start l Wsparcie techniczne i nauczyciela O SPARK Science Learning System SPARK Science Learning System to uniwersalne urządzenie przenośne łączące w sobie siłę oprogramowania badawczego (probeware) z opartymi o pytania treściami i ocenami. Dzięki dużemu, kolorowemu ekranowi dotykowemu oraz zdolnościom do zbierania i analizy danych, SPARK na nowo definiuje pojęcie łatwości użytkowania skupienie pozostaje na uczeniu się i nauce. SPARK Science Learning System (SPARK SLS) został zaprojektowany jako centrum szkolnego środowiska badawczego, zapewniające wsparcie ucznia i nauczyciela w zgłębianiu naukowych pojęć. SPARK Science Learning System zawiera 61 darmowych, preinstalowanych SPARKlabów laboratoriów opartych na pytaniach, przygotowanych w wyjątkowym formacie elektronicznego notatnika. SPARKlaby te łączą przygotowanie teoretyczne, zbieranie i analizę danych oraz ich ocenę wszystko w tym samym środowisku. Wszystko, czego potrzeba, znajdziesz w menu kontekstowym. Szybki start SPARK SLS oferuje trzy podstawowe sposoby rozpoczęcia badań: l Otwórz wbudowany SPARKlab i wykonuj polecenia na ekranie; l Pokaż SPARKlab z jednym pomiarem w formie wykresu, tabeli, cyfr lub miernika; oraz l Stwórz własny SPARKlab wybierz dane, wyświetlacze, tekst i obrazy. Aby rozpocząć naukę ze SPARK SLS, zainstaluj oprogramowanie, podłącz interfejs do komputera, podłącz czujnik i uruchom program klikając ikonę na pulpicie. Jeśli potrzebujesz pomocy, niniejszy przewodnik zawiera instrukcje prowadzące krok po kroku. Wsparcie techniczne i nauczyciela Pomoc w sprawie SPARK SLS oraz innych produktów PASCO zapewnia Dział Wsparcia Technicznego i Nauczyciela PASCO, z którym skontaktować się można telefonicznie lub przez e- mail i stronę internetową. Tel.: Internet: (USA) (świat) support@pasco.com E 1

11 2 Rozpoczęcie doświadczenia Włączanie SPARK SLS 2 Rozpoczęcie doświadczenia 1. Włączanie SPARK SLS 2. Podłączanie czujników do SPARK SLS 3. Monitorowanie danych na bieżąco 4. Przechodzenie z ekranu głównego Włączanie SPARK SLS 1. Jeśli bateria jest rozładowana, podłącz załączony zasilacz sieciowy do gniazdka w ścianie i wejścia na dolnej ściance SPARKa. 2. Wciśnij i przytrzymaj przycisk zasilania. SPARK włączy się, nastąpi rozruch i wyświetlony zostanie Ekran główny. 1. Wejście zasilacza sieciowego. 2. Przycisk zasilania. Podłączanie czujników do SPARK SLS 1. Porty PASPORT. 2. Port temperatury. 3. Port napięcia E 2

12 2 Rozpoczęcie doświadczenia Monitorowanie danych na bieżąco Możesz podłączyć do dwóch czujników PASPORT, plus sondę temperatury i sondę napięcia. Aby podłączyć czujniki do SPARKa, wykonaj jedną z poniższych czynności. l Podłączanie czujników PASPORT l Podłączanie sondy temperatury l Podłączanie sondy napięcia Podłączanie czujników PASPORT 1. Podłącz czujnik PASPORT do jednego z portów PASPORT na górnej ściance SPARK SLS. 2. Możesz też podłączyć drugi czujnik PASPORT do wolnego portu PASPORT. Podłączanie sondy temperatury Podłącz załączoną szybką sondę temperatury (lub sondę temp. innego typu) do portu temperatury na górnej ściance SPARK SLS. Podłączanie sondy napięcia Podłącz załączoną sondę napięcia do portu napięcia na górnej ściance SPARK SLS. Monitorowanie danych na bieżąco Bieżące dane ze wszystkich podłączonych czujników są wyświetlane przy każdym otwarciu Ekranu głównego. Ekran główny to pierwszy ekran wyświetlany po uruchomieniu SPARK SLS. Jeśli ekran główny jest niewidoczny, naciśnij przycisk z domem, by powrócić do Ekranu E 3

13 2 Rozpoczęcie doświadczenia Przechodzenie z ekranu głównego Przechodzenie z Ekranu głównego Z Ekranu głównego można przejść do SPARKlabu. SPARKlab to wielostronicowe środowisko, w którym przeprowadzane są badania. Wykonaj jedną z poniższych czynności, aby otworzyć wbudowany SPARKlab, pokazać pomiar w SPARKlabie lub stworzyć własny SPARKlab. Otwieranie SPARKlabu SPARK Science Learning System zawiera 60 wbudowanych SPARKlabów. Wykonaj poniższe czynności, aby otworzyć SPARKlab: 1. Podłącz czujniki wymagane przez wybrany SPARKlab. 2. Odłącz zbędne czujniki, jeśli są podłączone. 3. Na ekranie głównym naciśnij Otwórz. Pojawi się lista folderów. 4. Naciśnij folder odpowiadający wybranemu tematowi. 5. Jeśli to konieczne, naciśnij podfolder. 6. Naciśnij SPARKlab, który chcesz otworzyć. 7. Naciśnij OK. Otworzy się SPARKlab. Aby przeprowadzić badanie, postępuj zgodnie z instrukcjami na ekranie. Dotknięcie nawigacji Stron przeniesie Cię na inną stronę. Pokazywanie SPARKlabu Ścieżka Pokaż to najszybszy sposób na zapisanie danych i pokazanie ich na wykresie, wyświetlaczu cyfrowym, mierniku czy w tabeli. Wykonaj poniższe kroki by pokazać SPARKlab: 1. Podłącz czujnik. 2. Na Ekranie głównym naciśnij pomiar, który chcesz pokazać. Wybrany pomiar zostanie podświetlony. 3. Naciśnij Pokaż. Uwaga: Przycisk Pokaż jest dostępny po zaznaczeniu pomiaru. Otworzy się czterostronicowy SPARKlab E 4

14 2 Rozpoczęcie doświadczenia Przechodzenie z ekranu głównego Naciśnij przycisk Start, aby rozpocząć zbieranie danych. Naciśnij Nawigację Stron, aby zobaczyć dane na sinych wyświetlaczach. Tworzenie SPARKlabu Podczas tworzenia własnego SPARKlabu możesz umieścić na stronie wybrane pomiary i ekrany. Możesz również dodać tekst i obrazy. Wykonaj poniższe kroki, aby rozpocząć tworzenie SPARKlabu: 1. Podłącz czujnik(i). 2. Na Ekranie głównym naciśnij Stwórz. Pojawi się ekran tworzenia strony. Ekran tworzenia strony: 1. Pomiary. 2. Wyświetlanie danych, pole obrazu, pole tekstowe, przyciski rozmieszczenia. 3. Podgląd. 3. Naciśnij pomiar (lub pomiary), który chcesz pokazać na pierwszym ekranie E 5

15 2 Rozpoczęcie doświadczenia Przechodzenie z ekranu głównego Wybrane pomiary zostaną podświetlone. Ponowne dotknięcie pomiaru odznaczy go. 4. Naciśnij jeden z przycisków ekranu, aby wybrać wykres, tabelę, wyświetlacz cyfrowy lub miernik. Przyciski wyświetlania danych: wykres, wyświetlacz cyfrowy, tabela i miernik. Jeśli dotkniesz tylko jeden pomiar, dostępne będą wszystkie typy wyświetlania. Dla dwóch pomiarów dostępne są tylko wykres i tabela. Trzy pomiary (i więcej) mogą być wyświetlane wyłącznie w tabeli. Zaznaczone pomiary i ekrany pojawią się w części podgląd. 5. Możesz też wykonać każdą z poniższych czynności: l Powtórz powyższe kroki, aby zaznaczyć dodatkowe pomiary i dodać więcej ekranów. l Naciśnij jeden z przycisków pola obrazu, aby dodać małe lub duże pole z obrazem. (Po dodaniu strony do SPARKlabu możesz dotknąć to pole, aby wybrać obraz do wyświetlenia.) l Naciśnij jeden z przycisków pola tekstowego, aby dodać małe lub duże pole tekstowe. (Po dodaniu strony do SPARKlabu możesz dotknąć to pole, aby wprowadzić tekst.) l Naciśnij przycisku Cofnij, aby usunąć element z podglądu. 6. Po zaprojektowaniu strony naciśnij OK. Otworzy się nowy SPARKlab, wyświetlający zbudowaną przed chwilą stronę E 6

16 2 Rozpoczęcie doświadczenia Przechodzenie z ekranu głównego Naciśnij przycisk Start, aby zacząć zapisywanie danych. Naciśnij przycisk Nowa strona, aby zaprojektować kolejną stronę i dodać ją do SPARKlabu E 7

17 3 Przygotowanie doświadczenia Dopasowanie zbierania danych 3 Przygotowanie doświadczenia l Dopasowanie zbierania danych l Dopasowywanie wyświetlania liczb l Kalibracja czujników l Korzystanie z adapterów czujników Dopasowanie zbierania danych Możesz rozpocząć zbieranie danych korzystając z ustawień domyślnych lub za pomocą poniższych czynności zmienić częstotliwość i tryb próbkowania. l Ustawianie częstotliwości próbkowania lwłączanie próbkowania okresowego l Włączanie próbkowania ręcznego l Ustalanie warunku automatycznego zatrzymania Ustawianie częstotliwości próbkowania Kiedy SPARK SLS pracuje w trybie próbkowania okresowego (domyślnym), wykonaj poniższe kroki, aby ustalić liczbę punktów danych zbieranych w każdej sekundzie oraz przerwy między punktami: 1. Naciśnij przycisk Opcje próbkowania. Otworzy się ekran opcji próbkowania. 2. Naciśnij pole Jednostka próbkowania i wybierz Hz, sekundy, minuty lub godziny. 3. Naciśnij pole Częstotliwość próbkowania i wybierz wartość. 4. Naciśnij OK. Włączanie próbkowania okresowego W trybie próbkowania okresowego (czasami zwanego trybem ciągłym ), SPARK zapisuje dane w regularnych interwałach. Jeśli SPARK pracuje w trybie próbkowania ręcznego, możesz włączyć tryb okresowy w następujący sposób: E 8

18 3 Przygotowanie doświadczenia Dopasowanie zbierania danych 1. Naciśnij przycisk Opcje próbkowania. Otworzy się ekran opcji próbkowania. 2. Naciśnij Okresowe. 3. Naciśnij OK. Włączanie próbkowania ręcznego W trybie próbkowania ręcznego jedna wartość pomiaru zapisywana jest podczas każdego naciśnięcia przycisku. Wykonaj poniższe czynności, aby włączyć tryb ręczny: 1. Naciśnij przycisk Opcje próbkowania. Otworzy się ekran opcji próbkowania. 2. Naciśnij Ręczne. 3. Naciśnij OK. Ustalanie warunku automatycznego zatrzymania Jeśli ustalono warunek zatrzymania, SPARK SLS zakończy zbieranie danych automatycznie po upłynięciu określonego czasu. Wykonaj poniższe czynności, aby włączyć warunkowe zatrzymanie: 1. Naciśnij przycisk Opcje próbkowania. Otworzy się ekran opcji próbkowania. 2. W części Warunek automatycznego zatrzymania naciśnij pole Warunek i wybierz Zatrzymaj po upłynięciu. 3. Naciśnij pole Wartość i wprowadź czas. 4. Naciśnij pole Jednostka i wybierz jednostkę czasu. 5. Naciśnij OK E 9

19 3 Przygotowanie doświadczenia Dopasowywanie wyświetlania liczb Dopasowywanie wyświetlania liczb l Ustawianie liczby miejsc po przecinku l Ustawianie liczby wyświetlanych ważnych cyfr l Wyświetlanie liczb w notacji naukowej l Zmiana jednostek pomiaru Ustawianie liczby miejsc po przecinku 1. Naciśnij przycisk Narzędzia doświadczenia. Otworzy się ekran narzędzi doświadczenia. 2. Naciśnij WŁAŚCIWOŚCI DANYCH. Otworzy się ekran właściwości danych. 3. Naciśnij pole Pomiar, a następnie pomiar lub inną zmienną. 4. Naciśnij Format liczb. Pojawią się opcje formatowania liczb. 5. Naciśnij pole Styl liczb i wybierz Stała dokładność. 6. Za pomocą strzałek ustal ile cyfr ma być wyświetlanych po przecinku. 7. Naciśnij OK. Ustawianie liczby wyświetlanych ważnych cyfr 1. Naciśnij przycisk Narzędzia doświadczenia. Otworzy się ekran narzędzi doświadczenia. 2. Naciśnij WŁAŚCIWOŚCI DANYCH. Otworzy się ekran właściwości danych. 3. Naciśnij pole Pomiar, a następnie pomiar lub inną zmienną. 4. Naciśnij Format liczb. Pojawią się opcje formatowania liczb. 5. Naciśnij pole Styl liczb i wybierz Ważne liczby. 6. Za pomocą strzałek ustali liczbę wyświetlanych ważnych cyfr. 7. Naciśnij OK E 10

20 3 Przygotowanie doświadczenia Dopasowywanie wyświetlania w liczb Wyświetlanie liczb w notacji naukowej 1. przycisk Narzędzia doświadczenia. Otworzy się ekran narzędzi doświadczenia. 2. Naciśnij WŁAŚCIWOŚCI DANYCH. Otworzy się ekran właściwości danych. 3. Naciśnij pole Pomiar, a następnie pomiar lub inną zmienną. 4. Naciśnij Format liczb. Pojawią się opcje formatowania liczb. 5. Naciśnij pole Styl liczb i wybierz Notacja naukowa. 6. Za pomocą strzałek ustal liczbę wyświetlanych cyfr. 7. Naciśnij OK. Zmiana jednostek pomiaru Aby zmienić jednostkę pomiaru, wykonaj co najmniej jedną z poniższych czynności. l Zmiana jednostek pomiaru na istniejącym ekranie l Zmiana domyślnych jednostek pomiaru Zmiana jednostek pomiaru na istniejącym ekranie Aby zmienić jednostki wyświetlane na stworzonym wykresie, wyświetlaczu cyfrowym, mierniku lub w tabeli, wykonaj poniższe kroki: 1. Naciśnij przycisk Narzędzia wykresu, wyświetlacza cyfrowego, tabeli lub miernika, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Właściwości, aby przejść do ekranu właściwości. 3. Naciśnij pole Jednostki i wybierz jednostkę. 4. Naciśnij OK. Ekran będzie pokazywać wybraną jednostkę E 11

21 3 Przygotowanie doświadczenia Kalibracja czujników Zmiana domyślnych jednostek pomiaru Aby wybrać jednostkę wyświetlaną po każdym wybraniu pomiaru, wykonaj poniższe kroki: 1. Naciśnij przycisk Narzędzia doświadczenia, aby otworzyć ekran narzędzi. 2. Naciśnij WŁAŚCIWOŚCI DANYCH, aby otworzyć ekran właściwości. 3. Naciśnij pole Pomiar i wybierz pomiar. 4. Naciśnij pole Jednostki i wybierz jednostkę. 5. Naciśnij Ustaw jako domyślne. Podświetlenie przycisku Ustaw jako domyślne oznacza, że został on wybrany. 6. Naciśnij OK. Przy każdym kolejnym naciśnięciu pomiaru, będzie on wyświetlany w wybranej jednostce. Kalibracja czujników Kalibracja czujników to opcjonalny krok pozwalający uzyskać większą dokładność pomiarów. Aby wybrać pomiar i typ kalibracji, wykonaj poniższe kroki. 1. Wybór pomiaru do kalibracji i typu kalibracji 2. Przeprowadzanie kalibracji Wybór pomiaru do kalibracji i typu kalibracji 1. Naciśnij przycisk Narzędzia doświadczenia. Otworzy się ekran narzędzi doświadczenia. 2. Naciśnij KALIBRACJA CZUJNIKA. Otworzy się ekran Kalibracja czujnika: Wybierz pomiar. 3. Naciśnij pole Czujnik i wybierz czujnik do skalibrowania. 4. Naciśnij pole Pomiar i wybierz pomiar do skalibrowania. 5. Naciśnij pole Typ kalibracji i wybierz odpowiedni typ. Odpowiedni typ kalibracji znajdziesz w instrukcji załączonej do czujnika E 12

22 3 Przygotowanie doświadczenia Kalibracja czujników 6. Naciśnij DALEJ. Otworzy się ekran Kalibracji czujnika: Wprowadź wartości. Po wybraniu pomiaru możesz przeprowadzić kalibrację zgodnie z opisem znajdującym się w kolejnej części. Przeprowadzanie kalibracji Po wybraniu pomiaru i typu kalibracji (zob. poprzednia część), możesz przeprowadzić kalibrację. Zależnie od wybranego typu kalibracji przeprowadź kalibrację 2-punktową, 1-punktową (tylko odchylenie) lub 1-punktową (tylko krzywa). l Przeprowadzanie kalibracji dwupunktowej l Przeprowadzanie kalibracji jednopunktowej (tylko odchylenie) l Przeprowadzanie kalibracji jednopunktowej (tylko krzywa) Przeprowadzanie kalibracji dwupunktowej Wykonaj poniższe kroki na ekranie Kalibracja czujnika: Wprowadź wartości: 1. Włóż czujnik do próbki o znanej wartości. Na przykład włóż sondę ph do roztworu buforowego ph W części Punkt 1 naciśnij pole Wartość standardowa i wpisz znaną wartość. Na przykład wpisz znane ph roztworu buforowego. 3. W części Punkt 1 naciśnij Odczytaj z czujnika. Pomiar odczytany przez czujnik zostanie pokazany w polu Wartość czujnika. 4. Włóż czujnik do innej próbki o znanej wartości. Na przykład włóż sondę ph do roztworu buforowego ph W części Punkt 2 naciśnij pole Wartość standardowa i wpisz znaną wartość. Na przykład wpisz znane ph roztworu buforowego. 6. W części Punkt 2 naciśnij Odczytaj z czujnika. Pomiar odczytany przez czujnik zostanie pokazany w polu Wartość czujnika. 7. Naciśnij OK. Kalibracja zakończona. Przeprowadzanie kalibracji jednopunktowej (tylko odchylenie) Wykonaj poniższe kroki na ekranie Kalibracja czujnika: Wprowadź wartości: 1. Włóż czujnik do próbki o znanej wartości. Na przykład włóż sondę temperatury do wody o temperaturze 0 C. 2. W części Punkt 1 naciśnij pole Wartość standardowa i wpisz znaną wartość. Na przykład temperaturę wody. 3. W części Punkt 1 naciśnij Odczytaj z czujnika. Pomiar odczytany przez czujnik zostanie pokazany w polu Wartość czujnika. 4. Naciśnij OK. Kalibracja zakończona E 13

23 3 Przygotowanie doświadczenia Korzystanie z adapterów czujników Przeprowadzanie kalibracji jednopunktowej (tylko krzywa) Wykonaj poniższe kroki na ekranie Kalibracja czujnika: Wprowadź wartości: 1. Włóż czujnik do próbki o znanej wartości. Na przykład włóż sondę rozpuszczonego tlenu do buteleczki zawierającej 9,1 mg/l rozpuszczonego tlenu. 2. W części Punkt 2 naciśnij pole Wartość standardowa i wpisz znaną wartość. Na przykład stężenie rozpuszczonego tlenu. 3. W części Punkt 2 naciśnij Odczytaj z czujnika. Pomiar odczytany przez czujnik zostanie pokazany w polu Wartość czujnika. 4. Naciśnij OK. Kalibracja zakończona. Korzystanie z adapterów czujników l Podłączanie czujnika przez Adapter Cyfrowy lub Port Fotobramy l Podłączanie czujnika przez Adapter Analogowy Podłączanie czujnika przez Adapter Cyfrowy lub Port Fotobramy Adapter Cyfrowy (PASCO PS-2159) pozwala na podłączenie czujników przełącznikowych, takich jak wózki i fotobramy, do interfejsu PASPORT i wykorzystanie ich w SPARK SLS. Adapter pozwala również na wykorzystanie Czujnika Ruchu ScienceWorkshop (Ci-6742A) oraz Czujnika Ruchu Obrotowego (Ci-6538). Port Fotobramy (PS-2123) obsługuje czujniki przełącznikowe poza Czujnikiem Ruchu Obrotowego i Czujnikiem Ruchu. Aby podłączyć czujnik do Adaptera Cyfrowego lub Portu Fotobramy i przeprowadzić konfigurację, wykonaj poniższe kroki: 1. Podłącz adapter do interfejsu PASPORT. 2. Podłącz do adaptera czujnik cyfrowy. Czujnik przełącznikowy możesz podłączyć do portu lub adaptera. Jeśli podłączasz Czujnik Ruchu lub Czujnik Ruchu Obrotowego, podłącz żółtą wtyczkę do portu 1, a czarną do portu 2. Otworzy się lista czujników cyfrowych i konfiguracji czujników. 3. Opcjonalnie możesz podłączyć drugi czujnik przełącznikowy do wolnego portu adaptera. 4. Wybierz z listy jeden z czujników lub konfiguracji i naciśnij OK. W razie potrzeby przewiń listę za pomocą strzałek. 5. Jeśli SPARK SLS poprosi o wpisanie pomiaru lub pomiarów dla danego urządzenia, wpisz wartość i naciśnij OK. Wprowadzone wartości posłużą do obliczenia takich danych, jak prędkość ciała przejeżdżającego przez fotobramę. Podłączanie czujnika przez Adapter Analogowy Adapter Analogowy (PASCO PS-2158) pozwala na podłączenie analogowych czujników ScienceWorkshop do interfejsu PASPORT i wykorzystanie ich w SPARK SLS E 14

24 3 Przygotowanie doświadczenia Korzystanie z adapterów czujników Aby podłączyć czujnik do Adaptera Analogowego i przeprowadzić konfigurację, wykonaj poniższe kroki: 1. Podłącz Adapter Analogowy do interfejsu PASPORT. 2. Podłącz czujnik analogowy do adaptera. Pojawi się lista czujników. 3. Wybierz z listy jeden z czujników i naciśnij OK. W razie potrzeby przewiń listę za pomocą strzałek. 4. Możesz też nacisnąć pole Przyrost i wybrać ustawienia przyrostu. 5. Ponownie naciśnij OK E 15

25 4 Zapisywanie danych Zapisywanie danych z próbkowania okresowego 4 Zapisywanie danych Poniższe części opisują jak wykorzystać SPARK SLS do zapisania danych z próbkowania okresowego i ręcznego. Podczas przeprowadzania doświadczenia można zapisywać wiele prób i zestawów danych. l Zapisywanie danych z próbkowania okresowego l Zapisywanie danych z próbkowania ręcznego l Usuwanie prób Zapisywanie danych z próbkowania okresowego Kiedy SPARK pracuje w trybie próbkowania okresowego (domyślnym, czasami nazywanym trybem ciągłym ), wykonaj poniższe kroki: 1. Naciśnij przycisk Start. Zamiast naciskać przycisk Start na ekranie, możesz wcisnąć jeden z przycisków zapisu. SPARK utworzy nową próbę i zacznie do niej dodawać punkty danych. 2. Aby zakończyć zbieranie danych, naciśnij przycisk Stop. Zamiast naciskać przycisk Stop na ekranie, możesz wcisnąć jeden z przycisków zapisu. SPARK zakończy zbieranie danych. Powtórz powyższe kroki, aby zapisać kolejną próbę. Zapisywanie danych z próbkowania ręcznego Aby zapisać dane z próbkowania ręcznego, najpierw przełącz SPARKa w tryb próbkowania ręcznego. Zob. Włączanie E 16

26 4 Zapisywanie danych Zapisywanie danych z próbkowania ręcznego próbkowania ręcznego. W trybie próbkowania ręcznego jedna wartość pomiaru zapisywana jest podczas każdego naciśnięcia przycisku. Zbiór wartości zapisywany jest w zestawie danych. Poniższe kroki opisują rozpoczynanie zbierania zestawu danych, punkty do zapisania oraz zamykanie zestawu danych: 1. Możesz wyświetlić stronę SPARKlabu, która pozwoli na obserwowanie danych w tabeli. Dane można zapisywać patrząc na każdy typ ekranu (lub bez patrzenia na ekran), jednak zwykle ręczne zbieranie danych przeprowadza się patrząc na tabelę. 2. Naciśnij przycisk Start. SPARK utworzy nowy zestaw danych. Bieżące dane będą pojawiać się na ekranach. 3. Kiedy chcesz zapisać punkt danych, naciśnij przycisk Zachowaj. Zamiast naciskać przycisk Zachowaj na ekranie, możesz wcisnąć jeden z przycisków zapisu. SPARK zapisze pojedynczą wartość dla każdego pomiaru. 4. Powtarzaj poprzedni krok dopóki nie zbierzesz wystarczającej ilości danych. 5. Po zapisaniu zestawu danych naciśnij przycisk Stop. Nastąpi zamknięcie zestawu danych. Powtórz powyższe kroki, aby zapisać kolejny zestaw E 17

27 4 Zapisywanie danych Usuwanie prób Usuwanie prób 1. Naciśnij przycisk Narzędzia doświadczenia. Otworzy się ekran narzędzi doświadczenia. 2. Naciśnij ZARZĄDZANIE PRÓBAMI. Otworzy się ekran zarządzania. 3. Wykonaj jedną z poniższych czynności: l Naciśnij Usuń ostatnią próbę. l Naciśnij Usuń wszystkie próby. l Naciśnij Usuń próbę i wybierz próbę do usunięcia. 4. Naciśnij Gotowe. 5. Naciśnij OK E 18

28 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie liniowym 5 Wyświetlanie danych l Wyświetlanie danych na wykresie liniowym l Wyświetlanie danych na wykresie słupkowym l Wyświetlanie danych na wykresie o wielu osiach y l Wyświetlanie danych w tabeli l Wyświetlanie danych na wyświetlaczu cyfrowym l Wyświetlanie danych na mierniku Wyświetlanie danych na wykresie liniowym l Tworzenie nowego wykresu liniowego l Wyświetlanie i ukrywanie palety narzędzi wykresu liniowego l Dopasowywanie skali wykresu liniowego l Wybór danych do wyświetlenia na istniejącym wykresie l Wybór danych do pracy na wykresie l Opisywanie danych na wykresie l Praca z wieloma osiami y Tworzenie nowego wykresu liniowego Aby utworzyć nowy wykres liniowy, wykonaj jedną z poniższych czynności: l Jeśli znajdujesz się na Ekranie głównym, stwórz nowy SPARKlab: 1. Naciśnij pomiar. 2. Naciśnij Pokaż. Wykres pojawi się na 1. stronie SPARKlabu. l W otwartym SPARKlabie dodaj nową stronę: 1. Naciśnij przycisk Nowa strona. Otworzy się ekran tworzenia strony. 2. Naciśnij pomiar (lub dwa pomiary). 3. Naciśnij przycisk Wykres. 4. Naciśnij OK. W SPARKlabie pojawi się nowa strona z wykresem E 19

29 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie liniowym Wyświetlanie i ukrywanie palety narzędzi wykresu liniowego l Aby wyświetlić paletę, naciśnij niebieski przycisk Narzędzia wykresu, znajdujący się w lewym dolnym rogu wykresu. l Aby ukryć paletę, naciśnij pomarańczowy przycisk Narzędzia wykresu. Dopasowywanie skali wykresu liniowego Aby zmienić skalę i obszar wykresu, wykonaj co najmniej jedną z poniższych czynności (w dowolnej kolejności). l Skalowanie wykresu by wyświetlić wszystkie dane l Skalowanie ręczne Skalowanie wykresu by wyświetlić wszystkie dane 1. Naciśnij przycisk Narzędzia wykresu, aby otworzyć paletę. 2. Naciśnij przycisk Dopasuj skalę. Wykres przeskaluje się tak, aby wyświetlać wszystkie dane (lub zaznaczone dane). Skalowanie ręczne Wykonaj w dowolnej kolejności co najmniej jeden z poniższych kroków: E 20

30 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie liniowym l Naciśnij jedną z liczb na osi x i przeciągnij ją w lewo lub prawo. Wykres rozszerzy się lub zmniejszy w poziomie. l Naciśnij jedną z liczb na osi y i przeciągnij ja w górę lub dół. Wykres rozszerzy się lub zmniejszy w pionie. l Naciśnij środek wykresu i przeciągnij go w dowolnym kierunku. Wykres przesunie się. 1. Skalowanie wykresu w poziomie. 2. Skalowanie wykresu w pionie. 3. Przesuwanie. Wybór danych do wyświetlenia na obecnym wykresie liniowym l Wyświetlanie i ukrywanie prób na wykresie l Ustawianie zmiennych na osiach x oraz y Wyświetlanie i ukrywanie prób na wykresie 1. Naciśnij legendę wykresu. Legenda powiększy się i pokaże dostępne próby. 2. Zaznacz lub odznacz (naciskając) pole obok każdej próby, którą chcesz pokazać lub ukryć. 3. Naciśnięcie wykresu poza legendą zmniejszy jej rozmiar. Legenda wykresu E 21

31 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie liniowym Ustawianie zmiennych na osiach x oraz y 1. Naciśnij przycisk Narzędzia wykresu, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Właściwości, aby otworzyć ekran właściwości. 3. Dla każdej osi naciśnij pole Pomiar i wybierz pomiar lub inną zmienną. Wybór danych do pracy z wykresem l Wybór próby do pracy l Wybór części danych z wykresu do pracy Wybór próby do pracy Zaznaczona próba jest na legendzie oznaczona czerwoną ramką. Możesz zmienić zaznaczenie w następujący sposób: 1. Naciśnij legendę wykresu. Legenda powiększy się E 22

32 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie liniowym 2. W polu legendy naciśnij symbol (nie naciskaj pola wyboru) próby, którą chcesz zaznaczyć. Czerwona ramka otoczy wybraną próbę. Legenda wykresu Statystyki, narzędzia wykresu i dopasowywanie krzywej będą dotyczyć zaznaczonej próby. Wybór części danych z wykresu do pracy Po zaznaczeniu części próby jej wybrana część będzie podświetlona. Dopasuj skalę, narzędzia wykresu i dopasowanie krzywej będą dotyczyć tylko zaznaczonych punktów danych. Część danych możesz zaznaczyć w następujący sposób: 1. Jeśli na wykresie znajduje się kilka prób, zaznacz tę, której punkty chcesz wybrać: a. Naciśnij legendę wykresu. Legenda powiększy się. b. W obszarze legendy naciśnij symbol próby, którą chcesz wybrać. Czerwona ramka otoczy wybraną próbę. 2. Naciśnij przycisk Narzędzia wykresu, aby otworzyć paletę narzędzi E 23

33 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie liniowym 3. Naciśnij przycisk Wybierz. Przycisk zmieni kolor na pomarańczowy. 4. Naciśnij dowolne miejsce na wykresie, a następnie w ciągu sekundy naciśnij inne miejsce. Naciśnięte punkty staną się rogami pola zaznaczenia. Pojawi się pole zaznaczenia. Znajdujące się w nim punkty danych zostaną podświetlone. 5. Możesz dopasować rozmiar i położenie pola zaznaczenia przeciągając uchwyty na jego rogach. 6. Po podświetleniu żądanych punktów naciśnij OK. Pole zaznaczenia zniknie, ale punkty pozostaną zaznaczone. Ponowne naciśnięcie przycisku Wybierz odznaczy dane. Opisywanie danych na wykresie l Dodawanie opisu l Edycja i kasowanie opisu Dodawanie opisu 1. Jeśli na wykresie znajduje się kilka prób, zaznacz tę, do której chcesz dołączyć opis: a. Naciśnij legendę wykresu. Legenda powiększy się E 24

34 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie liniowym b. W obszarze legendy naciśnij symbol próby, którą chcesz wybrać. Czerwona ramka otoczy wybraną próbę. 2. Naciśnij przycisk Narzędzia wykresu, aby otworzyć paletę narzędzi. 3. Naciśnij przycisk Wybierz. Przycisk zmieni kolor na pomarańczowy. 4. Naciśnij dowolne miejsce na wykresie. 5. Naciśnij OK. 6. Naciśnij przycisk Opis. Pojawi się klawiatura ekranowa. 7. Wpisz notatkę i naciśnij OK. Notatka pojawi się na wykresie. 8. Naciśnij przycisk Wybierz. Przycisk zmieni kolor na niebieski. Edycja i kasowanie opisu 1. W razie potrzeby naciśnij przycisk Narzędzia wykresu, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij opis, który chcesz edytować lub skasować. Opis zostanie podświetlony E 25

35 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie liniowym 3. Naciśnij przycisk Opis. Pojawi się klawiatura ekranowa. 4. Edytuj lub skasuj opis i naciśnij OK. Wyświetlanie danych na wykresie o wielu osiach y Tworzenie wykresu o wielu osiach y Praca z wieloma osiami y Blokowanie początku wielu osi y Tworzenie wykresu o wielu osiach y Aby stworzyć wykres o wielu osiach y, wykonaj jedną z poniższych czynności: l Jeśli znajdujesz się na Ekranie głównym, stwórz nowy SPARKlab: 1. Naciśnij Twórz. 2. Na ekranie Stwórz pierwszą stronę wybierz co najmniej trzy pomiary. Ostatni wybrany pomiar znajdzie się na osi x. 3. Naciśnij przycisk Wiele osi Y. 4. Naciśnij OK. Pojawi się wykres o wielu osiach y E 26

36 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie liniowym l W otwartym SPARKlabie dodaj nową stronę: 5. Naciśnij przycisk Nowa strona. Pojawi się ekran tworzenia nowej strony. 6. Naciśnij co najmniej trzy pomiary. Ostatni wybrany pomiar znajdzie się na osi x.. 7. Naciśnij przycisk Wiele osi Y. 8. Naciśnij OK. Dodana zostanie nowa strona z wykresem o wielu osiach y. Praca z wieloma osiami y Większość czynności dostępnych dla wykresów z pojedynczą osią y może być wykonana również w przypadku wielu osi y. Możesz: Dopasować skalę wykresu liniowego Wybrać dane do pokazania na obecnym wykresie Wybrać dane do pracy z wykresem Opisać dane na wykresie E 27

37 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie słupkowym Blokowanie początku wielu osi y Poza czynnościami dostępnymi dla zwykłego wykresu, osie y można zablokować w tym samym punkcie zerowym. 1. Naciśnij przycisk Wiele osi Y. 2. Naciśnij przycisk Zablokuj początek Przycisk zmieni kolor na pomarańczowy. Wszystkie pomiary będą zaczynać się w jednym punkcie. Wyświetlanie danych na wykresie słupkowym Tworzenie nowego wykresu słupkowego Wyświetlanie i ukrywanie palety narzędzi wykresu słupkowego Wyświetlanie danych na wykresie słupkowym Opisywanie danych na wykresie słupkowym Przeglądanie wykresów słupkowych Edycja słupków i etykiet Tworzenie nowego wykresu słupkowego Aby stworzyć nowy wykres słupkowy, wykonaj poniższe czynności: l Na Ekranie głównym stwórz nowy SPARKlab: 1. Naciśnij Stwórz E 28

38 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie słupkowym 2. Naciśnij pomiar (opcjonalnie). 3. Naciśnij przycisk Wykres słupkowy. 4. Naciśnij OK. Wykres słupkowy pojawi się na pierwszej stronie SPARKlabu. l Dodaj stronę do istniejącego SPARKlabu: 5. Naciśnij przycisk Nowa strona. Otworzy się ekran tworzenia strony. 6. Naciśnij pomiar (opcjonalnie). 7. Naciśnij przycisk Wykres słupkowy. 8. Naciśnij OK. Do SPARKlabu zostanie dodana nowa strona zawierająca wykres słupkowy E 29

39 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie słupkowym Wyświetlanie i ukrywanie palety narzędzi wykresu słupkowego l Aby wyświetlić paletę narzędzi, naciśnij niebieski przycisk Narzędzia wykresu słupkowego w lewym dolnym rogu wykresu. l Aby ukryć paletę, naciśnij pomarańczowy przycisk Narzędzia wykresu słupkowego. Wyświetlanie danych na wykresie słupkowym Po stworzeniu wykresu słupkowego automatycznie zostanie do niego dodany pierwszy słupek. Później wystarczy tylko nazwać słupek, dodać nowe słupki i zapisać dane. Dodawanie słupków i etykiet do wykresu Edycja słupków i etykiet Dodawanie danych do wykresu słupkowego Dodawanie prób do wykresu Dodawanie prób do wykresu za pomocą czujnika Wyświetlanie i ukrywanie prób Wybór danych do pracy Dodawanie słupków i etykiet do wykresu 1. Możesz nadać słupkowi etykietę przez naciśnięcie szarego paska. Otworzy się menu edycji słupka. Szary pasek widoczny jest na wykresie. Uwaga: narzędzie będzie aktywne już po utworzeniu wykresu. 2. Naciśnij szary pasek. Otworzy się menu edycji słupka E 30

40 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie słupkowym 3. Naciśnij domyślną nazwę widoczną nad klawiaturą numeryczną, np. Słupek Wpisz nową nazwę i naciśnij OK dwa razy, aby wrócić do wykresu. Automatycznie zostanie dodany nowy szary pasek. 5. Aby nadać nazwę nowemu słupkowi, naciśnij go i powtórz kroki Dodaj tyle słupków, ile potrzebujesz. 7. Kiedy dodasz już wszystkie słupki, naciśnij przycisk Dodawanie i edycja słupków, aby wyłączyć narzędzie. Wyłączenie narzędzia usuwa zbędny szary pasek E 31

41 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie słupkowym Edycja słupków i etykiet 1. W razie potrzeby naciśnij przycisk Narzędzia wykresu słupkowego w lewym dolnym rogu wykresu, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Edycja słupków. 3. Naciśnij słupek, który chcesz edytować. Otworzy się menu edycji. 4. Naciśnij nazwę słupka, skasuj starą nazwę i wpisz nową. 5. Naciśnij OK dwa razy, aby wrócić do wykresu. Dodawanie danych do wykresu słupkowego Dane możesz dodawać ręcznie lub za pomocą czujnika. Ręczne wprowadzanie danych na wykres Zbieranie danych za pomocą czujnika Ręczne wprowadzanie danych na wykres 1. W razie potrzeby naciśnij przycisk Narzędzia wykresu słupkowego w lewym dolnym rogu wykresu, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Edycja słupków E 32

42 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie słupkowym 3. Naciśnij słupek, który chcesz edytować. Otworzy się menu edycji. 4. Wprowadź wartość za pomocą klawiatury numerycznej. 5. Naciśnij OK. Zbieranie danych za pomocą czujnika 1. Zalecamy nadanie słupkom nazw przed lub w trakcie zbierania danych. Można to zrobić za pomocą narzędzia Dodawanie i edycja słupków. Wykonaj kroki 2-4 opisane w powyższej części poświęconej dodawaniu etykiet. 2. Naciśnij strzałkę zapisu, aby zacząć zbieranie danych dla pierwszego pustego słupka na wykresie. Pierwszy słupek aktywuje się i zacznie wyświetlać zbierane dane, a przycisk zapisu zmieni się w znaczek zaznaczenia. 3. Naciśnij znaczek zaznaczenia, aby zakończyć zbieranie danych dla pierwszego słupka i przejść do kolejnego. Uwaga: nienazwany słupek pozostanie szary E 33

43 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie słupkowym 4. Naciśnij przycisk Stop, aby zakończyć zbieranie danych. Dodawanie prób do wykresu słupkowego Wykres umożliwia jednoczesne wyświetlanie kilku zestawów danych. 1. W razie potrzeby naciśnij przycisk Narzędzia wykresu słupkowego w lewym dolnym rogu wykresu, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. W przypadku danych wprowadzanych ręcznie, naciśnij przycisk Dodawanie prób. 3. Wprowadź lub zapisz dane dla każdego słupka. Dodawanie prób do wykresu słupkowego za pomocą odczytów czujnika Wykres umożliwia jednoczesne wyświetlanie kilku zestawów danych. 1. W przypadku danych zebranych za pomocą czujnika, naciśnij strzałkę zapisu. 2. Wykonaj kroki 3 oraz 4 z części opisującej zbieranie danych za pomocą czujnika. Wyświetlanie i ukrywanie prób na wykresie 1. Naciśnij legendę wykresu. Legenda powiększy się i pokaże dostępne próby E 34

44 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie słupkowym 2. Zaznacz lub odznacz (naciskając) pole obok każdej próby, którą chcesz pokazać lub ukryć. 3. Naciśnięcie wykresu poza legendą zmniejszy jej rozmiar. Legenda wykresu słupkowego Wybór danych do pracy z wykresem Zaznaczona próba jest na legendzie oznaczona czerwoną ramką. Możesz zmienić zaznaczenie w następujący sposób: 1. Naciśnij legendę wykresu. Legenda powiększy się. 2. W polu legendy naciśnij symbol (nie naciskaj pola wyboru) próby, którą chcesz zaznaczyć. Czerwona ramka otoczy wybraną próbę. Legenda wykresu Zastosowane statystyki wykresu, takie jak średnia i odchylenie standardowe, będą dotyczyć tylko zaznaczonej próby. Opisywanie danych na wykresie Do słupków dodać można opisy i etykiety z wartością liczbową. Dodawanie opisów do słupków Edycja i kasowanie opisów słupków E 35

45 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie słupkowym Wyświetlanie wartości liczbowych na słupkach Dodawanie opisów do słupków Jeśli na wykresie znajduje się kilka prób, zaznacz tę, do której chcesz dołączyć opis: 1. Naciśnij legendę wykresu. Legenda powiększy się. 2. W obszarze legendy naciśnij symbol próby, którą chcesz wybrać. 3. Naciśnij przycisk Narzędzia wykresu słupkowego, aby otworzyć paletę narzędzi. 4. Naciśnij przycisk Opis. 5. Naciśnij słupek. Pojawi się ekran Wprowadź notatkę E 36

46 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie słupkowym 6. Wpisz notatkę i naciśnij OK. Opis pojawi się na wykresie. Edycja i kasowanie opisów słupków 1. W razie potrzeby naciśnij przycisk Narzędzia wykresu, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij opis, który chcesz edytować lub skasować. Opis zostanie podświetlony. 3. Naciśnij przycisk Opis. Pojawi się ekran Wprowadź notatkę. 4. Edytuj lub skasuj opis i naciśnij OK. Jeśli skasujesz tekst, opis zostanie usunięty. Jeśli zmienisz tekst, jego nowa wersja pojawi się w polu na wykresie. Wyświetlanie wartości liczbowych na słupkach Aby wyświetlić na wykresie wartości liczbowe słupków: E 37

47 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie słupkowym 1. Jeśli na wykresie znajduje się kilka prób, najpierw zaznacz tę, której wartości liczbowe chcesz wyświetlić: 2. Naciśnij legendę wykresu. Legenda powiększy się. 3. W polu legendy naciśnij symbol próby, którą chcesz opisać. Czerwona ramka otoczy próbę, której wartości będą wyświetlane. 4. Naciśnij przycisk Narzędzia wykresu słupkowego, aby otworzyć paletę narzędzi. 5. Naciśnij przycisk Wartości liczbowe. Wartości liczbowe pojawią się nad zaznaczoną próbą. Aby wyświetlić wartości liczbowe nad słupkami z innej próby, naciśnij jej symbol w polu legendy. Przeglądanie wykresów słupkowych Możesz zobaczyć wszystkie dane z wykresu przesuwając go lub skalując: Przesuwanie wykresu Skalowanie wykresu by wyświetlić wszystkie dane E 38

48 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie słupkowym Skalowanie wykresu przez zwiększanie i zmniejszanie osi Przesuwanie wykresu Aby przesunąć wykres, naciśnij jego środek i przeciągnij go w górę, dół, bok lub po przekątnej. Uwaga: nie da się przesunąć wykresu naciskając słupek otworzy to menu edycji wykresu. Wyłączenie narzędzi edycji wykresu zapobiegnie temu błędowi, pozwalając na przesuwanie wykresu bez otwierania menu. Skalowanie wykresu by wyświetlić wszystkie dane 1. W razie potrzeby naciśnij przycisk Narzędzia wykresu słupkowego, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Dopasuj skalę. Wykres przeskaluje się tak, aby wyświetlać wszystkie dane (lub zaznaczone dane). Skalowanie wykresu przez zwiększanie i zmniejszanie osi Możesz zmienić rozmiar wykresu przez zwiększenie lub zmniejszenie osi X, Y lub obu. Aby to zrobić, wykonaj jedną lub obie poniższe czynności: l Naciśnij jedną z etykiet na osi X i przeciągnij ją w poziomie (w lewo lub prawo). Wykres zmieni rozmiar w poziomie, zmieni się też szerokość słupków E 39

49 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wykresie słupkowym l Naciśnij jedną z etykiet na osi Y i przeciągnij ją w pionie (w górę lub dół). Zależnie od zmiany skali, słupki na wykresie zmniejszą się lub zwiększą. Dopasowywanie etykiet osi i jednostek na wykresie słupkowym Aby utworzyć etykietę osi: 1. Naciśnij przycisk Narzędzia wykresu słupkowego, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Właściwości. Otworzy się okienko Właściwości wykresu słupkowego. 3. Naciśnij pole Pomiar w części osi X lub Y. 4. Naciśnij Stwórz zestaw danych. Otworzy się okienko Zdefiniuj zestaw danych E 40

50 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych w tabeli 5. Naciśnij pole Nazwa pomiaru. 6. Wpisz nazwę etykiety i naciśnij OK. 7. Naciśnij pole Nazwa jednostki (opcjonalnie). Wpisz typ jednostki i naciśnij OK. 8. Naciśnij OK dwa razy, aby zamknąć okna właściwości. Wykres będzie pokazywał nowe etykiety i jednostki. Wyświetlanie danych w tabeli l Tworzenie nowej tabeli l Wyświetlanie i ukrywanie palety narzędzi tabeli l Przesuwanie tabeli l Wybór danych wyświetlanych w tabeli l Wybór komórek do pracy z tabelą Tworzenie nowej tabeli Aby utworzyć nową tabelę, wykonaj jedną z poniższych czynności: l Jeśli znajdujesz się na Ekranie głównym, stwórz nowy SPARKlab: 1. Naciśnij pomiar. 2. Naciśnij Pokaż. Otworzy się SPARKlab E 41

51 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych w tabeli 3. Naciśnij Nawigację stron, aby przejść do 3 strony SPARKlabu. l Dodaj nową stronę do otwartego SPARKlabu: 1. Naciśnij przycisk Nowa strona. Otworzy się ekran tworzenia strony. 2. Naciśnij pomiar (lub do sześciu pomiarów). 3. Naciśnij przycisk Tabela. 4. Naciśnij OK. Do SPARKlabu zostanie dodana nowa strona z tabelą. Wyświetlanie i ukrywanie palety narzędzi tabeli l Aby wyświetlić paletę narzędzi, naciśnij niebieski przycisk Narzędzia tabeli w lewym dolnym rogu tabeli. l Aby ukryć paletę narzędzi, naciśnij pomarańczowy przycisk Narzędzia tabeli. Przesuwanie tabeli Naciśnij środek tabeli i przeciągnij ją w górę lub w dół E 42

52 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych w tabeli Wybór danych wyświetlanych w tabeli l Wybór próby do wyświetlenia w istniejącej kolumnie l Ustawianie zmiennych wyświetlanych w istniejącej kolumnie l Dodawanie kolumny l Usuwanie kolumny Wybór próby do wyświetlenia w istniejącej kolumnie 1. Naciśnij numer próby na szczycie kolumny. Otworzy się lista dostępnych prób. 2. Naciśnij próbę, którą chcesz wyświetlić. Ustawianie zmiennych wyświetlanych w istniejącej kolumnie 1. Naciśnij przycisk Narzędzia tabeli, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Właściwości, aby otworzyć ekran właściwości. 3. Naciśnij pole Kolumna i wybierz kolumnę, którą chcesz zmienić. Kolumny są ponumerowane (1, 2, 3 itd.) od lewej do prawej. 4. Naciśnij pole Pomiar, a następnie pomiar lub zmienną, którą chcesz zobaczyć E 43

53 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych w tabeli 5. Naciśnij OK. Dodawanie kolumny Tabela może składać się z maksymalnie sześciu kolumn. Kolumnę można dodać w następujący sposób: 1. Naciśnij przycisk Narzędzia tabeli, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Zamiast tego możesz nacisnąć miejsce w tabeli, w którym chcesz dodać kolumnę: a. Naciśnij przycisk Wybierz. Przycisk zmieni kolor na pomarańczowy. b. Naciśnij kolumnę po prawej stronie miejsca, w którym chcesz dodać nową kolumnę. Jeśli nie wybierzesz miejsca, nowa kolumna zostanie wstawiona po prawej stronie tabeli. 3. Naciśnij przycisk Dodaj kolumnę. W tabeli pojawi się nowa pusta kolumna. Naciśnij przycisk Właściwości, aby wybrać pomiar lub inną zmienną, którą chcesz wyświetlić w nowej kolumnie. Usuwanie kolumny 1. Naciśnij przycisk Narzędzia tabeli, aby otworzyć paletę narzędzi E 44

54 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych w tabeli 2. Naciśnij przycisk Wybierz. Przycisk zmieni kolor na pomarańczowy. 3. Naciśnij kolumnę, którą chcesz usunąć. 4. Naciśnij przycisk Usuń kolumnę. Wybór komórek do pracy z tabelą Jeśli chcesz pracować z częścią tabeli, zaznaczone komórki zostaną wyróżnione. Zastosowane narzędzia statystyczne będą dotyczyć tylko zaznaczenia. Wykonaj poniższe kroki, aby zaznaczyć komórki: 1. Naciśnij przycisk Narzędzia tabeli, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Wybierz. Przycisk zmieni kolor na pomarańczowy. 3. Aby zaznaczyć grupę komórek, przeciągnij palcem w dół kolumny, wzdłuż wiersza lub po skosie przez kolumny i wiersze. Zaznaczona grupa komórek zostanie wyróżniona. 1. Zaznaczanie danych w jednym wierszu. 2. Zaznaczanie komórek w kolumnie. 3. Zaznaczanie komórek w wielu kolumnach i wierszach E 45

55 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wyświetlaczu cyfrowym Aby odznaczyć komórki, ponownie naciśnij przycisk Wybierz. Wyświetlanie danych na wyświetlaczu cyfrowym l Tworzenie nowego wyświetlacza cyfrowego l Wyświetlanie i ukrywanie palety narzędzi wyświetlacza cyfrowego l Ustawianie zmiennych na wyświetlaczu Tworzenie nowego wyświetlacza cyfrowego Aby utworzyć nowy wyświetlacz cyfrowy, wykonaj jedną z poniższych czynności: l Jeśli znajdujesz się na Ekranie głównym, stwórz nowy SPARKlab: 1. Naciśnij pomiar. 2. Naciśnij Pokaż. Otworzy się SPARKlab. 3. Naciśnij Nawigację stron, aby przejść na 2. stronę SPARKlabu. l Dodaj nową stronę do otwartego SPARKlabu: 1. Naciśnij przycisk Nowa strona. Otworzy się ekran tworzenia strony E 46

56 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na wyświetlaczu cyfrowym 2. Naciśnij pomiar. 3. Naciśnij przycisk Wyświetlacz cyfrowy. 4. Naciśnij OK. Do SPARKlabu zostanie dodana nowa strona z wyświetlaczem cyfrowym. Wyświetlanie i ukrywanie palety narzędzi wyświetlacza cyfrowego l Aby wyświetlić paletę narzędzi, naciśnij niebieski przycisk Narzędzia wyświetlacza cyfrowego, znajdujący się w lewym dolnym rogu wyświetlacza. l Aby ukryć paletę narzędzi, naciśnij pomarańczowy przycisk Narzędzia wyświetlacza cyfrowego. Ustawianie zmiennych na wyświetlaczu cyfrowym 1. Naciśnij przycisk Narzędzia wyświetlacza cyfrowego, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Właściwości, aby otworzyć ekran właściwości E 47

57 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na mierniku 3. Naciśnij pole Pomiar i wybierz pomiar lub inną zmienną, którą chcesz zobaczyć. 4. Naciśnij OK. Wyświetlanie danych na mierniku l Tworzenie nowego miernika l Wyświetlanie i ukrywanie palety narzędzi miernika l Dopasowywanie skali miernika l Ustawianie zmiennych na mierniku l Dopasowywanie wyglądu miernika Tworzenie nowego miernika Aby utworzyć nowy miernik, wykonaj jedną z poniższych czynności: l Jeśli znajdujesz się na Ekranie głównym, stwórz nowy SPARKlab: 1. Naciśnij pomiar. 2. Naciśnij Pokaż. Otworzy się SPARKlab. 3. Naciśnij Nawigację stron, aby przejść do 4. strony SPARKlabu. l Dodaj nową stronę do otwartego SPARKlabu: 1. Naciśnij przycisk Nowa strona. Otworzy się ekran tworzenia strony. 2. Naciśnij pomiar. 3. Naciśnij przycisk Miernik. 4. Naciśnij OK. Do SPARKlabu zostanie dodana nowa strona z miernikiem E 48

58 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na mierniku Wyświetlanie i ukrywanie palety narzędzi miernika l Aby wyświetlić paletę narzędzi, naciśnij niebieski przycisk Narzędzia miernika, znajdujący się w lewym dolnym rogu miernika. l Aby ukryć paletę narzędzi, naciśnij pomarańczowy przycisk Narzędzia miernika. Dopasowywanie skali miernika l Skalowanie miernika by wyświetlić wszystkie dane l Dopasowywanie skali miernika Skalowanie miernika by wyświetlić wszystkie dane 1. Naciśnij przycisk Narzędzia miernika, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Dopasuj skalę. Miernik przeskaluje się tak, aby wyświetlać całą próbę. Dopasowywanie skali miernika 1. Naciśnij przycisk Narzędzia miernika, aby otworzyć paletę narzędzi E 49

59 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na mierniku 2. Naciśnij przycisk Właściwości, aby otworzyć ekran właściwości. 3. Wyłącz opcję Zawsze dopasowuj skalę. 4. Naciśnij pole Minimalnie i wpisz dolną granicę żądanego zakresu. 5. Naciśnij pole Maksymalnie i wpisz górną granicę żądanego zakresu. 6. Naciśnij OK. Ustawianie zmiennych na mierniku 1. Naciśnij przycisk Narzędzia miernika, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Właściwości, aby otworzyć ekran właściwości. 3. Naciśnij pole Pomiar, a następnie pomiar lub zmienną, którą chcesz zobaczyć. 4. Naciśnij OK. Dopasowywanie wyglądu miernika 1. Naciśnij przycisk Narzędzia miernika, aby otworzyć paletę narzędzi E 50

60 5 Wyświetlanie danych Wyświetlanie danych na mierniku 2. Naciśnij przycisk Właściwości, aby otworzyć ekran właściwości. 3. Naciśnij pole Zakres wychylenia, a następnie wybierz Małe, Półkole lub Duże. 4. Naciśnij OK E 51

61 6 Przechwytywanie obrazów Podłączanie kamery lub innego urządzenia 6 Przechwytywanie obrazów Podłączanie kamery lub innego urządzenia Wyświetlanie obrazu z kamery Wyświetlanie i ukrywanie palety narzędzi kamery Przechwytywanie obrazu z kamery Przełączanie się między obrazem bieżącym i przechwyconym Wybór przechwyconego obrazu do wyświetlenia Dopasowywanie skali i pozycji obrazu z kamery Pomiar obrazu z kamery Rysowanie po obrazie z kamery Opisywanie obrazu z kamery Nazywanie obrazu Usuwanie obrazu Eksport obrazu Podłączanie kamery lub innego urządzenia Podłącz do komputera kamerę lub inne urządzenie przechwytujące obraz. Jeśli komputer wyposażony jest we wbudowaną kamerę, zostanie ona automatycznie wykryta. Kamera(y) pojawi się na Ekranie głównym, na liście pomiarów. Wyświetlanie obrazu z kamery Z Ekranu głównego 1. Na ekranie głównym naciśnij pomiar Obraz. Po naciśnięciu Obraz zmieni kolor na pomarańczowy. 2. Naciśnij Pokaż E 52

62 6 Przechwytywanie obrazów Wyświetlanie obrazu z kamery W SPARKlabie pojawi się ekran z obrazem z kamery. 3. Naciśnij przycisk Bieżący obraz na środku ekranu. Na ekranie pojawi się obraz z kamery. Z otwartego SPARKlabu 1. Naciśnij przycisk Nowa strona. Otworzy się ekran tworzenia nowej strony. 2. Naciśnij pomiar Obraz. Po naciśnięciu Obraz zmieni kolor na pomarańczowy. 3. Naciśnij duży lub mały przycisk Obraz. Do podglądu zostanie dodany ekran obrazu. 4. Naciśnij OK. Do SPARKlabu zostanie dodana nowa strona z obrazem. 5. Naciśnij przycisk Bieżący obraz na środku ekranu E 53

63 6 Przechwytywanie obrazów Wyświetlanie i ukrywanie palety narzędzi obrazu Na ekranie pojawi się obraz z kamery. Wyświetlanie i ukrywanie palety narzędzi obrazu l Aby wyświetlić paletę narzędzi obrazu, naciśnij niebieski przycisk Narzędzia obrazu w lewym dolnym rogu wykresu. l Aby ukryć paletę narzędzi, naciśnij pomarańczowy przycisk Narzędzia obrazu. Przechwytywanie obrazu z kamery 1. Naciśnij przycisk Narzędzia obrazu, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij niebieski przycisk Bieżący obraz, jeśli obraz z kamery nie jest wyświetlany E 54

64 6 Przechwytywanie obrazów Przełączanie się między obrazem bieżącym i przechwyconym Bieżący obraz musi być wyświetlany, aby przechwycić stopklatkę. Podczas jego wyświetlania przycisk ma kolor pomarańczowy. 3. Naciśnij przycisk Przechwyć, aby zapisać stopklatkę. Bieżący obraz zostanie zastąpiony przez stopklatkę. Przełączanie się między obrazem bieżącym i przechwyconym l Aby przełączyć obraz ze stopklatki na bieżący: 1. Naciśnij przycisk Narzędzia obrazu, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij niebieski przycisk Bieżący obraz. Stopklatka zostanie zastąpiona przez bieżący obraz. l Aby przełączyć obraz z bieżącego na przechwyconą stopklatkę: 3. Naciśnij legendę obrazu E 55

65 6 Przechwytywanie obrazów Wybór przechwyconego obrazu do wyświetlenia Legenda powiększy się, pokazując wszystkie przechwycone obrazy. 4. Naciśnij obraz, który chcesz wyświetlić. Wybór przechwyconego obrazu do wyświetlenia 1. Naciśnij legendę obrazu. Legenda powiększy się, pokazując wszystkie przechwycone obrazy. 2. Naciśnij obraz, który chcesz wyświetlić. Dopasowywanie skali i pozycji obrazu z kamery Przybliżanie E 56

66 6 Przechwytywanie obrazów Mierzenie obrazu z kamery Otwórz paletę narzędzi i naciśnij przycisk Zbliż. Obraz powiększy się. Oddalanie Otwórz paletę narzędzi i naciśnij przycisk Oddal. Obraz oddali się. Dopasuj skalę Naciśnij przycisk Dopasuj skalę, aby wyświetlić cały obraz. Przesuwanie obrazu Możesz obejrzeć fragmenty obrazu przesuwając go: naciśnij obraz i przesuń go w dowolnym kierunku. Mierzenie obrazu z kamery Narzędzie mierzenia pozwala na wyznaczenie odległości między dwoma punktami. Odległość domyślnie podawana jest w pikselach (px), jednak narzędzie można skalibrować tak, by pokazywało ją w innych jednostkach. Opis dodawania i kalibracji narzędzia znajdziesz w poniższych częściach. Dodawanie narzędzia mierzenia Przenoszenie narzędzia mierzenia Usuwanie narzędzia mierzenia Kalibracja pomiaru obrazu z kamery E 57

67 6 Przechwytywanie obrazów Mierzenie obrazu z kamery Dodawanie narzędzia mierzenia While displaying a still image, complete the following steps. 1. Otwórz paletę narzędzi i naciśnij Zmierz. Przycisk Zmierz zmieni kolor na pomarańczowy, pojawi się pasek narzędzi. 2. Aby zmienić kolor znacznika pomiaru, naciśnij kolorowy przycisk. 3. Naciśnij punkt na obrazie. 4. Naciśnij drugi punkt na obrazie. Na ekranie pojawi się miarka pokazująca odległość między punktami. Możesz dodać więcej miarek. Przenoszenie narzędzia mierzenia Miarki dodane do obrazów można przenosić. Aby przenieść miarkę: 1. Naciśnij kwadrat na końcu miarki i przeciągnij go w nowe miejsce E 58

68 6 Przechwytywanie obrazów Mierzenie obrazu z kamery 2. W razie potrzeby naciśnij kwadrat na drugim końcu miarki i przeciągnij go w nowe miejsce. Usuwanie narzędzia mierzenia Miarki dodane do obrazu można usunąć. Aby usunąć miarkę: 1. Naciśnij przycisk Narzędzia obrazu, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Zmierz. Przycisk Zmierz zmieni kolor na pomarańczowy, pojawi się pasek narzędzi. 3. Z paska narzędzi wybierz przycisk Usuń. Przycisk zmieni kolor na pomarańczowy E 59

69 6 Przechwytywanie obrazów Mierzenie obrazu z kamery 4. Naciśnij jeden z kwadratów na końcu miarki. Miarka zniknie. Kalibracja pomiaru obrazu z kamery W celu skalibrowania miarki, na obrazie musi znajdować się przedmiot o znanej długości. 1. Naciśnij przycisk Narzędzia obrazu, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Zmierz. 3. Naciśnij jeden z końców przedmiotu o znanej długości. 4. Naciśnij drugi koniec przedmiotu o znanej długości. 5. W razie potrzeby przeciągnij końce miarki tak, aby pokrywały się z długością przedmiotu. 6. Ponownie naciśnij przycisk Zmierz. Przycisk Zmierz zmieni kolor na pomarańczowy, pojawi się pasek narzędzi E 60

70 6 Przechwytywanie obrazów Rysowanie po obrazie z kamery 7. Naciśnij przycisk Właściwości. Przycisk zmieni kolor na pomarańczowy. 8. Naciśnij kwadrat na jednym z końców miarki. Otworzy się ekran właściwości narzędzia. 9. Naciśnij pole Znana długość: wpisz długość w odpowiedniej jednostce i naciśnij OK. 10. Opcjonalnie możesz nacisnąć strzałki Cyfry:, aby zmienić liczbę wyświetlanych miejsc po przecinku. 11. Naciśnij pole Jednostki:, usuń nazwę jednostki i wpisz nową, naciśnij OK. 12. Naciśnij OK, aby zamknąć ekran właściwości. Wszystkie dodane wcześniej do obrazu miarki będą korzystać z wykonanej kalibracji. Nowe miarki również będą korzystać z tych danych. Rysowanie po obrazie z kamery Możesz rysować po obrazie i usuwać swoje rysunki, korzystając z poniższych narzędzi. Rysowanie Usuwanie Usuwanie wszystkiego Rysowanie 1. Naciśnij przycisk Narzędzia obrazu, aby otworzyć paletę narzędzi E 61

71 6 Przechwytywanie obrazów Rysowanie po obrazie z kamery 2. Z palety narzędzi wybierz Rysuj. Przycisk zmieni kolor na pomarańczowy, pojawi się pasek narzędzi. 3. Możesz zmienić kolor przez naciśnięcie kolorowego przycisku. 4. Naciśnij punkt na obrazie i przeciągnij, aby narysować linię. 5. Ponownie naciśnij przycisk Rysuj, aby zakończyć rysowanie i ukryć pasek narzędzi. Usuwanie Usuwanie pikseli 1. Naciśnij przycisk Narzędzia obrazu, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Z palety narzędzi wybierz Rysuj E 62

72 6 Przechwytywanie obrazów Rysowanie po obrazie z kamery Przycisk zmieni kolor na pomarańczowy, pojawi się pasek narzędzi. 3. Możesz zmienić kolor przez naciśnięcie kolorowego przycisku. 4. Naciśnij punkt na obrazie i przeciągnij, aby narysować linię. 5. Ponownie naciśnij przycisk Rysuj, aby zakończyć rysowanie i ukryć pasek narzędzi. Usuwanie wszystkiego 1. Naciśnij przycisk Narzędzia obrazu, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Z palety narzędzi wybierz przycisk Rysuj. 3. Przycisk zmieni kolor na pomarańczowy, pojawi się pasek narzędzi E 63

73 6 Przechwytywanie obrazów Opisywanie obrazu z kamery 4. Z paska narzędzi wybierz przycisk Usuń. Przycisk zmieni kolor na pomarańczowy. 5. Aby usunąć część rysunku, naciśnij jeden z jego punktów i przeciągnij. 6. Aby usunąć cały rysunek, ponownie naciśnij przycisk Usuń. 7. Naciśnij Tak. 8. Ponownie naciśnij przycisk Rysuj, aby ukryć paletę. Opisywanie obrazu z kamery Za pomocą jednego z poniższych narzędzi możesz opisać przechwycony obraz. Dodawanie opisu Przenoszenie opisu Edycja opisu Usuwanie opisu Dodawanie opisu Jeśli na stronie znajduje się kilka obrazów, najpierw wybierz ten, do którego chcesz dodać opis: 1. Naciśnij legendę obrazu. Legenda powiększy się E 64

74 6 Przechwytywanie obrazów Opisywanie obrazu z kamery 2. Wybierz obraz z legendy. Wybrany obraz zostanie otoczony czerwoną ramką. 3. Naciśnij przycisk Narzędzia obrazu, aby otworzyć paletę narzędzi. 4. Naciśnij przycisk Opis. Przycisk Opis zmieni kolor na pomarańczowy, otworzy się pasek narzędzi opisu, zawierający gumkę i przycisk koloru tekstu E 65

75 6 Przechwytywanie obrazów Opisywanie obrazu z kamery 5. Naciśnij kolorowy przycisk, aby zmienić kolor. 6. Naciśnij ekran w miejscu, w którym chcesz dodać opis. Pojawi się klawiatura ekranowa. 7. Wpisz notatkę i naciśnij OK. Notatka pojawi się na obrazie, pasek opisu zamknie się, a przycisk Opis zmieni kolor na niebieski. Przenoszenie opisu Możesz przenosić tekst i kursory opisu: l Aby przenieść tekst opisu, naciśnij go i przeciągnij na nowe miejsce. l Aby przenieść kursor opisu, naciśnij go i przeciągnij na nowe miejsce. Edycja opisu 1. W razie potrzeby naciśnij przycisk Narzędzia obrazu, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Opis E 66

76 6 Przechwytywanie obrazów Opisywanie obrazu z kamery Przycisk Opis zmieni kolor na pomarańczowy, otworzy się pasek narzędzi opisu. 3. Naciśnij opis, który chcesz edytować. Otworzy się klawiatura ekranowa. 4. Zmień tekst i naciśnij OK. Klawiatura ekranowa zamknie się, na ekranie pojawi się zmieniony opis. Usuwanie opisu 1. W razie potrzeby naciśnij przycisk Narzędzia obrazu, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Opis. Przycisk Opis zmieni kolor na pomarańczowy, otworzy się pasek narzędzi opisu. 3. Naciśnij przycisk Usuń. Przycisk zmieni kolor na pomarańczowy. 4. Naciśnij opis, który chcesz usunąć. Opis zostanie usunięty. 5. Naciśnij kolejny opis, który chcesz usunąć. 6. Po usunięciu żądanych opisów naciśnij pomarańczowy przycisk Usuń, aby wyłączyć narzędzie E 67

77 6 Przechwytywanie obrazów Nazywanie obrazu Przycisk Usuń zmieni kolor na niebieski i dezaktywuje się. Nazywanie obrazu 1. Naciśnij przycisk Narzędzia doświadczenia, aby otworzyć ekran narzędzi. 2. Naciśnij Zarządzanie danymi, aby otworzyć ekran zarządzania. 3. Naciśnij Zarządzanie obrazami, aby otworzyć ekran zarządzania obrazami. 4. Naciśnij Zmień nazwę obrazu, aby otworzyć ekran zmiany nazwy obrazu. 5. Naciśnij obraz, którego nazwę chcesz zmienić, a następnie OK. Otworzy się ekran Wprowadź nazwę obrazu oraz klawiatura ekranowa. 6. Wpisz nową nazwę obrazu i naciśnij OK E 68

78 6 Przechwytywanie obrazów Usuwanie obrazu 7. Naciśnij OK, aby zamknąć ekran zarządzania obrazem, ponownie naciśnij OK by zamknąć ekran zarządzania danymi, naciśnij OK by zamknąć narzędzia doświadczenia. Usuwanie obrazu 1. Naciśnij przycisk Narzędzia doświadczenia, aby otworzyć ekran narzędzi. 2. Naciśnij Zarządzanie danymi, aby otworzyć ekran zarządzania. 3. Naciśnij Zarządzanie obrazami, aby otworzyć ekran zarządzania obrazami. 4. Wykonaj jedną z poniższych czynności: l Aby usunąć wszystkie obrazy, naciśnij Usuń wszystkie obrazy i Tak. l Aby usunąć pojedynczy obraz, naciśnij Usuń obraz, naciśnij obraz, który chcesz usunąć, a następnie Tak E 69

79 6 Przechwytywanie obrazów Eksport obrazu 5. Naciśnij OK, aby zamknąć ekran zarządzania obrazem, ponownie naciśnij OK by zamknąć ekran zarządzania danymi, naciśnij OK by zamknąć narzędzia doświadczenia. Eksport obrazu 1. Naciśnij przycisk Współdzielenie, aby otworzyć ekran współdzielenia. 2. Naciśnij zakładkę Obrazy. 3. Naciśnij Eksportuj obrazy. 4. Po zapisaniu obrazów naciśnij OK by wrócić do SPARKlabu E 70

80 7 Analiza danych Analiza danych na wykresie 7 Analiza danych Na każdym z ekranów możesz przeglądać statystyki prób, takie jak wartość minimalną, maksymalną, średnią, odchylenie standardowe czy liczbę (punktów danych). Dodatkowo na wykresie dostępna jest statystyka obszaru. Wykres pozwala także na dopasowanie krzywej, przygotowywanie prognozy; wyznaczanie współrzędnych, odległości i krzywych w zestawach danych. l Analiza danych na wykresie l Przeglądanie statystyk w tabeli l Przeglądanie statystyk na wyświetlaczu cyfrowym l Przeglądanie statystyk na mierniku Analiza danych na wykresie l Przeglądanie statystyk na wykresie liniowym l Włączanie dopasowania krzywej l Usuwanie dopasowania krzywej l Przygotowywanie prognozy l Wyznaczanie wartości x oraz y punktu l Wyznaczanie różnicy x oraz y między punktami l Wyznaczanie nachylenia w punkcie danych l Wyznaczanie współczynnika korelacji (r) l Wyświetlanie błędu średniej kwadratowej l Analiza danych na wykresie o wielu osiach y l Analiza danych na wykresie słupkowym Przeglądanie statystyk na wykresie liniowym Wykonaj poniższe kroki, aby wyświetlić wartość maksymalną, minimalną, średnią, odchylenie standardowe, liczbę oraz obszar pod krzywą danej próby: 1. Jeśli wyświetlanych jest kilka prób, najpierw wybierz jedną z nich: a. Naciśnij legendę wykresu. Legenda powiększy się. b. Naciśnij symbol próby, którą chcesz wybrać. Wybrana próba zostanie otoczona czerwoną ramką. 2. Naciśnij przycisk Narzędzia wykresu, aby otworzyć paletę narzędzi E 71

81 7 Analiza danych Analiza danych na wykresie 3. Naciśnij przycisk Statystyki. 4. Naciśnij jedną lub kilka statystyk. Zaznaczone statystyki podświetlą się. 5. Naciśnij OK. Statystyki pojawią się na wykresie. 6. Opcjonalnie możesz nacisnąć część zestawu danych, aby wyświetlić jej statystyki. Aby ukryć statystyki, ponownie naciśnij przycisk Statystyki. Włączanie dopasowanie krzywej Wykonaj poniższe kroki, aby zastosować wyrównanie liniowe, kwadratowe, potęgowe, odwrotne, odwrotności kwadratowej lub sinusoidalne do próby danych: 1. Jeśli wyświetlanych jest kilka prób, najpierw wybierz jedną z nich: a. Naciśnij legendę wykresu. Legenda powiększy się. b. Naciśnij symbol próby, którą chcesz wybrać. Wybrana próba zostanie otoczona czerwoną ramką. 2. Naciśnij przycisk Narzędzia wykresu, aby otworzyć paletę narzędzi. 3. Naciśnij przycisk Dopasuj krzywą, aby otworzyć ekran dopasowania. 4. Naciśnij dopasowanie, aby je wybrać. 5. Naciśnij OK. Krzywa wraz z parametrami pojawi się na ekranie. 6. Opcjonalnie możesz zacznaczyć część zestawu danych, aby dopasować jego krzywą. Usuwanie dopasowania krzywej 1. Naciśnij przycisk Narzędzia wykresu, aby otworzyć paletę narzędzi E 72

82 7 Analiza danych Analiza danych na wykresie 2. Naciśnij przycisk Dopasuj krzywą. Przygotowywanie prognozy Wykonaj poniższe kroki, aby rysować na wykresie odręcznie: 1. Naciśnij przycisk Narzędzia wykresu, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Prognoza. 3. Wykonaj jedną z poniższych czynności: l Jednym ruchem narysuj krzywą na wykresie. l Naciśnij kilka miejsc na wykresie, które zostaną połączone krzywą. 4. Naciśnij OK. Aby usunąć prognozę, ponownie naciśnij przycisk Prognoza. Wyznaczanie wartości x oraz y punktu Wykonaj poniższe kroki, aby wybrać punkt na wykresie i wyświetlić jego współrzędne: 1. Jeśli wyświetlanych jest kilka prób, najpierw wybierz jedną z nich: a. Naciśnij legendę wykresu. Legenda powiększy się. b. Naciśnij symbol próby, którą chcesz wybrać. Wybrana próba zostanie otoczona czerwoną ramką E 73

83 7 Analiza danych Analiza danych na wykresie 2. Naciśnij przycisk Narzędzia wykresu, aby otworzyć paletę narzędzi. 3. Naciśnij przycisk Wybierz. Przycisk zmieni kolor na pomarańczowy. 4. Naciśnij punkt na wykresie. Wartości x oraz y wybranego punktu wyświetlą się. 5. Możesz też wybrać punkt za pomocą strzałek. Ponownie naciśnij przycisk Wybierz, aby odznaczyć punkt. Wyznaczanie różnicy x oraz y między dwoma punktami Wykonaj poniższe kroki, aby zaznaczyć kilka punktów i wyświetlić różnicę x oraz y między pierwszym i ostatnim punktem zaznaczenia: 1. Jeśli wyświetlanych jest kilka prób, najpierw wybierz jedną z nich: a. Naciśnij legendę wykresu. Legenda powiększy się. b. Naciśnij symbol próby, którą chcesz wybrać. Wybrana próba zostanie otoczona czerwoną ramką. 2. Naciśnij przycisk Narzędzia wykresu, aby otworzyć paletę narzędzi E 74

84 7 Analiza danych Analiza danych na wykresie 3. Naciśnij przycisk Wybierz. Przycisk zmieni kolor na pomarańczowy. 4. Naciśnij dowolne miejsce na wykresie, a następnie w ciągu sekundy naciśnij inne miejsce. Naciśnięte punkty staną się rogami pola zaznaczenia. Pojawi się pole zaznaczenia. Znajdujące się w nim punkty danych zostaną podświetlone. 5. Możesz dopasować rozmiar i położenie pola zaznaczenia przeciągając uchwyty na jego rogach. 6. Po podświetleniu żądanych punktów naciśnij OK. Pole zaznaczenia zniknie, ale punkty pozostaną zaznaczone. 7. Naciśnij przycisk Współrzędne. Na ekranie pojawi się opis zawierający: l Wartości x oraz y pierwszego zaznaczonego punktu (x1 oraz y1), l Wartości x oraz y ostatniego zaznaczonego punktu (x2 oraz y2), a także l Różnicę x oraz y między tymi punktami (dx oraz dy) E 75

85 7 Analiza danych Analiza danych na wykresie Aby usunąć opis, ponownie naciśnij przycisk Współrzędne. Aby usunąć zaznaczenie, ponownie naciśnij przycisk Wybierz. Wyznaczanie nachylenia w punkcie danych Aby ustalić nachylenie w danym punkcie: 1. Jeśli wyświetlanych jest kilka prób, najpierw wybierz jedną z nich: a. Naciśnij legendę wykresu. Legenda powiększy się. b. Naciśnij symbol próby, którą chcesz wybrać. Wybrana próba zostanie otoczona czerwoną ramką. 2. Naciśnij przycisk Narzędzia wykresu, aby otworzyć paletę narzędzi. 3. Naciśnij przycisk Narzędzia nachylenia. Na wykresie pojawi się Narzędzie wychylenia, pokazujące nachylenie w danym punkcie. Narzędzie pojawi się na środku wybranej próby lub środku zaznaczonych danych. 4. Naciśnij strzałki wyboru punktu, aby przesunąć narzędzie. Aby ukryć Narzędzia nachylenia, ponownie naciśnij ich przycisk. Wyznaczanie współczynnika korelacji (r) Aby wyznaczyć współczynnik korelacji (r): Jeśli wyświetlanych jest kilka prób, najpierw wybierz jedną z nich: 1. Naciśnij legendę wykresu liniowego. Legenda powiększy się. 2. Naciśnij symbol próby, którą chcesz przeanalizować E 76

86 7 Analiza danych Analiza danych na wykresie Wybrana próba zostanie otoczona czerwoną ramką. 3. Naciśnij przycisk Narzędzia wykresu, aby otworzyć paletę narzędzi. Otworzy się paleta narzędzi wykresu liniowego. 4. Naciśnij przycisk Dopasowanie krzywej. Otworzy się ekran wyboru dopasowania. 5. Naciśnij przycisk Dopasowanie liniowe, a następnie OK. Na wykresie pojawi się statystyka, a przycisk zmieni kolor na pomarańczowy. 6. Aby przesunąć pole statystyki, przeciągnij je. 7. Aby ukryć pole statystyki, naciśnij pomarańczowy przycisk Dopasowanie krzywej. Statystyka zniknie z wykresu. Wyświetlanie błędu średniej kwadratowej Aby wyznaczyć błąd średniej kwadratowej: Jeśli wyświetlanych jest kilka prób, najpierw wybierz jedną z nich: 1. Naciśnij legendę wykresu liniowego E 77

87 7 Analiza danych Analiza danych na wykresie Legenda powiększy się. 2. Naciśnij symbol próby, którą chcesz przeanalizować. Wybrana próba zostanie otoczona czerwoną ramką. 3. Naciśnij przycisk Narzędzia wykresu, aby otworzyć paletę narzędzi. Otworzy się paleta narzędzi wykresu liniowego. 4. Naciśnij przycisk Dopasowanie krzywej. Otworzy się ekran wyboru dopasowania. 5. Wybierz dopasowanie I naciśnij OK. Na wykresie pojawi się statystyka, a przycisk zmieni kolor na pomarańczowy. 6. Aby przesunąć pole statystyki, przeciągnij je. 7. Aby ukryć pole statystyki, naciśnij pomarańczowy przycisk Dopasowanie krzywej. Statystyka zniknie z wykresu. Analiza danych na wykresie o wielu osiach y Wszystkie czynności dostępne dla wykresu o jednej osi y mogą zostać wykonane na wykresie o wielu osiach y. Jedyną różnicą jest konieczność naciśnięcia przycisku Narzędzia wykresu o wielu osiach y E 78

88 7 Analiza danych Przeglądanie statystyk na wykresie słupkowym Po jego naciśnięciu dostępne są: l Przeglądanie statystyk na wykresie l Włączanie dopasowanie krzywej l Usuwanie dopasowania krzywej l Przygotowywanie prognozy l Wyznaczanie wartości x oraz y punktu l Wyznaczanie różnicy x oraz y między punktami l Wyznaczanie nachylenia w punkcie danych Przeglądanie statystyk na wykresie słupkowym Aby zobaczyć minimalną, maksymalną lub średnią wartość słupków, a także odchylenie standardowe: 1. Naciśnij przycisk Narzędzia wykresu słupkowego, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Statystyki, aby otworzyć ekran statystyk. 3. Naciśnij jedną lub kilka opcji, aby je zaznaczyć. Wybrane statystyki zmienią kolor na pomarańczowy E 79

89 7 Analiza danych Przeglądanie statystyk w tabeli 4. Naciśnij OK. Statystyki zostaną dodane do wykresu, a przycisk zmieni kolor na pomarańczowy. Naciśnij pomarańczowy przycisk Statystyki, aby ukryć statystyki. Przeglądanie statystyk w tabeli Aby wyświetlić wartość minimalną, maksymalną, średnią, odchylenie standardowe oraz liczbę próby: 1. Naciśnij przycisk Narzędzia tabeli, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Statystyki, aby otworzyć ekran statystyk. 3. Naciśnij jedną lub kilka statystyk. Wybrane statystyki zostaną podświetlone E 80

90 7 Analiza danych Przeglądanie statystyk na wyświetlaczu cyfrowym 4. Naciśnij OK. Statystyki pojawią się na dole każdej kolumny. 5. Możesz też nacisnąć grupę komórek, których statystyki chcesz wyświetlić. Ponownie naciśnij przycisk Statystyki, aby je ukryć. Przeglądanie statystyk na wyświetlaczu cyfrowym Aby wyświetlić wartość minimalną, maksymalną, średnią, odchylenie standardowe oraz liczbę próby: 1. Naciśnij przycisk Wyświetlacz cyfrowy, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Statystyki, aby otworzyć ekran statystyk. 3. Naciśnij jedną ze statystyk, aby ją zaznaczyć. 4. Naciśnij OK. Wybrana statystyka pojawi się na wyświetlaczu cyfrowym (w miejscu ostatniej zebranej wartości). Ponownie naciśnij przycisk Statystyki, aby powrócić do zwykłego widoku. Przeglądanie statystyk na mierniku Aby wyświetlić wartość minimalną, maksymalną, średnią, odchylenie standardowe oraz liczbę próby: 1. Naciśnij przycisk Narzędzia miernika, aby otworzyć paletę narzędzi E 81

91 7 Analiza danych Przeglądanie statystyk na mierniku 2. Naciśnij przycisk Statystyki, aby otworzyć ekran statystyk. 3. Naciśnij jedną ze statystyk, aby ją zaznaczyć. 4. Naciśnij OK. Miernik pokaże wybraną statystykę (w miejscu wskazania ostatniej zebranej wartości). Ponownie naciśnij przycisk Statystyki, aby powrócić do zwykłego widoku E 82

92 8 Obliczenia i dane wprowadzane ręcznie Praca z obliczeniami 8 Obliczenia i dane wprowadzane ręcznie l Praca z obliczeniami l Ręczne wprowadzanie danych Praca z obliczeniami 1. Otwieranie ekranu kalkulatora 2. Tworzenie obliczenia 3. Wyświetlanie obliczenia Otwieranie ekranu kalkulatora 1. Naciśnij przycisk Narzędzia doświadczenia. Otworzy się ekran narzędzi doświadczenia. 2. Naciśnij OBLICZANE DANE. Otworzy się ekran kalkulatora. Tworzenie obliczenia Wykonaj co najmniej jeden z poniższych kroków na ekranie kalkulatora, aby wprowadzić równanie: l Aby rozpocząć nowe równanie, naciśnij wstaw. l Aby wstawić pomiar do równania, naciśnij Pomiar. l Aby przełączać się między funkcjami dostępnymi dla równania, naciśnij przycisk znajdujący się pod Funkcje:. l Jeśli równanie zawiera funkcję trygonometryczną, naciśnij RAD lub DEG, aby wybrać jednostkę kąta. l Aby dodać do równania słowa lub litery, naciśnij przycisk Litery E 83

93 8 Obliczenia i dane wprowadzane ręcznie Ręczne wprowadzanie danych l Aby dodać do równania greckie symbole, naciśnij przycisk Litery greckie. l Naciśnij CAPS lub SHiFT, aby zmienić wielkość greckiej litery. l Aby wpisywać cyfry w indeksie górnym lub dolnym, wpisz je z klawiatury greckiej. Przycisk SHiFT przełącza między indeksem górnym i dolnym. l Naciśnij przycisk Cyfry, aby powrócić do głównego kalkulatora. l Po wpisaniu równania naciśnij RETURN. SPARK SLS może poprosić o zdefiniowanie zmiennych i stałych wykorzystanych w równaniu. l Aby wyjść z ekranu kalkulatora, naciśnij Gotowe. Wyświetlanie obliczenia Stworzone obliczenie może zostać wyświetlone na każdym typie ekranu. Aby wybrać wyświetlane obliczenie, wykonaj poniższe czynności. 1. Naciśnij przycisk Narzędzia wykresu, wyświetlacza cyfrowego, tabeli lub miernika, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Właściwości, aby otworzyć ekran właściwości. 3. Naciśnij pole Pomiar:, a następnie obliczenie. 4. Naciśnij OK. Ręczne wprowadzanie danych Poniższe kroki opisują proces ręcznego wprowadzania danych E 84

94 8 Obliczenia i dane wprowadzane ręcznie Ręczne wprowadzanie danych Szczegółowe instrukcje znajdują się w częściach poświęconych danej czynności. 1. Otwórz listę pomiarów na ekranie tworzenia strony lub właściwości tabeli. Otwieranie listy pomiarów 2. Stwórz pusty zestaw danych do wprowadzenia liczb lub tekstu. Tworzenie zestawu ręcznie wprowadzanych danych 3. Przygotuj tabelę do wpisania danych. Przygotowanie tabeli do ręcznego wprowadzenia danych 4. Wprowadź dane do tabeli. Wprowadzanie danych do ręcznego zestawu 5. Możesz też wyświetlić dane na innych ekranach. Wyświetlanie ręcznie wprowadzonych danych 6. Możesz też edytować wprowadzone liczby i tekst. Edycja ręcznie wprowadzonych danych Otwieranie listy pomiarów Wykonaj jedną z poniższych czynności, aby otworzyć listę pomiarów: l Jeśli znajdujesz się na ekranie głównym, naciśnij Stwórz. Otworzy się ekran tworzenia strony zawierający listę pomiarów. l W otwartym SPARKlabie, jeśli chcesz dodać dane do nowej tabeli, naciśnij przycisk Nowa strona. Otworzy się ekran tworzenia strony zawierający listę pomiarów. l Jeśli chcesz wprowadzić dane do istniejącej tabeli, wykonaj poniższe kroki: 1. Naciśnij przycisk Narzędzia tabeli, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Dodaj kolumnę, aby dodać nową, pustą kolumnę E 85

95 8 Obliczenia i dane wprowadzane ręcznie Przygotowanie tabeli do ręcznego wprowadzenia danych 3. Naciśnij przycisk Właściwości, aby otworzyć ekran właściwości. 4. Naciśnij pole Pomiar:, aby otworzyć listę pomiarów. Otworzy się lista pomiarów. Kiedy już lista pomiarów jest otwarta, możesz stworzyć pusty zestaw danych według opisu z poniższej części. Tworzenie zestawu ręcznie wprowadzonych danych Wykonaj jedną z poniższych czynności. l Tworzenie zestawu ręcznie wprowadzonych liczb l Tworzenie zestawu ręcznie wprowadzonego tekstu Tworzenie zestawu ręcznie wprowadzonych liczb 1. Na liście pomiarów, pod Zegarem doświadczenia, naciśnij Stwórz zestaw danych. Otworzy się ekran Zdefiniuj zestaw danych. 2. Wybierz pole Nazwa pomiaru: i wpisz nazwę nowego zestawu. 3. Możesz też nacisnąć pole i wpisać nazwę jednostki. 4. Naciśnij OK. Tworzenie zestawu ręcznie wprowadzonego tekstu 1. Na liście pomiarów, pod Tekst użytkownika, naciśnij Stwórz zestaw danych. Otworzy się ekran Zdefiniuj zestaw danych. 2. Naciśnij pole Nazwa pomiaru: i wpisz nazwę nowego zestawu. 3. Naciśnij OK. Przygotowanie tabeli do ręcznego wprowadzenia danych Po wykonaniu opisanych wyżej kroków SPARK powróci do ekranu tworzenia strony lub właściwości tabeli. W zależności od ekranu, wykonaj poniższe kroki: l Na ekranie Właściwości tabeli naciśnij OK. Pojawi się tabela z pustym zestawem danych. l Jeśli znajdujesz się na ekranie tworzenia strony, stwórz stronę zawierającą pusty zestaw danych wyświetlany w tabeli: E 86

96 8 Obliczenia i dane wprowadzane ręcznie Wprowadzanie danych do ręcznego zestawu 1. Na liście pomiarów naciśnij stworzony zestaw danych, aby go zaznaczyć. 2. Naciśnij przycisk Tabela. 3. Naciśnij OK. Pojawi się tabela z pustym zestawem danych. Wprowadzanie danych do ręcznego zestawu Po stworzeniu zestawu danych według opisu z powyższej części, wprowadź do niego dane: 1. Jeśli paleta narzędzi tabeli jest zamknięta, naciśnij przycisk Narzędzia tabeli. 2. Naciśnij przycisk Wybierz. 3. Wprowadź dane do komórki: a. Naciśnij pierwszą komórkę, do której chcesz wprowadzić dane. b. Naciśnij przycisk Wprowadzanie danych i wpisz liczby lub tekst (zależnie od typu stworzonego zestawu). 4. Powtórz poprzedni krok z kolejnymi komórkami. Wyświetlanie ręcznie wprowadzonych danych Stworzony zestaw danych może być wyświetlany na dowolnym ekranie, na przykład na wykresie. Wykonaj poniższe kroki, aby wybrać zestaw danych do wyświetlenia E 87

97 8 Obliczenia i dane wprowadzane ręcznie Edycja ręcznie wprowadzonych danych 1. Naciśnij przycisk Narzędzia wykresu, wyświetlacza cyfrowego, tabeli lub miernika, aby otworzyć paletę narzędzi. 2. Naciśnij przycisk Właściwości, aby otworzyć ekran właściwości. 3. Naciśnij pole Pomiar:, a następnie zestaw danych. 4. Naciśnij OK. Edycja ręcznie wprowadzonych danych 1. Jeśli paleta narzędzi tabeli jest zamknięta, naciśnij przycisk Narzędzia tabeli. 2. Naciśnij przycisk Wybierz. 3. Naciśnij komórkę, której dane chcesz zmienić. 4. Naciśnij przycisk Wprowadzanie danych i zmień lub usuń liczby lub tekst E 88

98 9 Tworzenie stron SPARKlab Otwieranie nowej strony SPARKlabu 9 Tworzenie stron SPARKlab l Otwieranie nowej strony SPARKlabu l Dodawanie elementów do strony SPARKlabu l Usuwanie elementu l Dodawanie ekranu do strony l Dodawanie pola tekstowego l Dodawanie obrazu l Dodawanie elementu kamery l Usuwanie lub zmiana obrazu w polu obrazu l Blokowanie obrazu l Usuwanie strony SPARKlabu Otwieranie nowej strony SPARKlabu Aby rozpocząć tworzenie nowej strony, wykonaj jedną z poniższych czynności: l Na Ekranie głównym naciśnij Stwórz. l W otwartym SPARKlabie naciśnij przycisk Nowa strona. Otworzy się ekran tworzenia strony. Ekran tworzenia strony: 1. Pomiary. 2. Ekrany danych, pole obrazu, pole tekstowe, przyciski odstępu. 3. Podgląd E 89

99 9 Tworzenie stron SPARKlab Dodawanie elementów do strony SPARKlabu Dodawanie elementów do strony SPARKlabu Stronę SPARKlabu tworzy się przez dodawanie kolejnych elementów na ekranie tworzenia strony. Dodawane elementy widoczne są w części Podgląd. Na każdej stronie umieścić można wiele ekranów, obrazów i pól tekstowych. Strona może też zawierać odstępy, dzięki którym widoczny będzie obraz tła. Maksymalna liczba elementów na stronie zależy od rozmiaru elementów. Strona zmieści: l do dwóch dużych elementów, l do sześciu małych elementów lub l jeden duży element i najwyżej dwa małe. Duże elementy to: l wykresy liniowe l tabele l wykresy o wielu osiach y l pola obrazu l elementy kamery l pola tekstowe Małe elementy to: l wyświetlacze cyfrowe l mierniki l wykresy słupkowe E 90

100 9 Tworzenie stron SPARKlab Usuwanie elementu l pola obrazu l elementy kamery l pola tekstowe Elementy dodane do strony są automatycznie ustawiane i wyrównywane. Przykłady układów strony: 1. Jeden duży lub mały element. 2. Dwa duże elementy. 3. Dwa małe elementy. 4. Jeden duży i dwa małe elementy. 5. Trzy małe elementy.. 6. Sześć małych elementów. Usuwanie elementu Kiedy ekran tworzenia strony jest otwarty, można usuwać dodane elementy. Elementy usuwane są w odwrotnej kolejności niż zostały dodane. Naciśnij przycisk Cofnij. Ze strony zostanie usunięty ostatnio dodany element. Ponownie naciśnij Cofnij, aby usunąć kolejny element. Dodawanie ekranu do strony SPARKlabu Wykonaj co najmniej jedną z poniższych czynności na ekranie tworzenia strony. l Dodawanie wykresu l Dodawanie tabeli l Dodawanie wyświetlacza cyfrowego E 91

101 9 Tworzenie stron SPARKlab Dodawanie ekranu do strony SPARKlabu l Dodawanie miernika Dodawanie wykresu liniowego Na ekranie tworzenia strony: 1. Naciśnij jeden lub dwa pomiary (lub inne zmienne), aby je zaznaczyć. Jeśli zaznaczysz tylko jeden pomiar, pojawi się on na osi y, natomiast na osi x znajdzie się czas. Jeśli zaznaczysz dwa pomiary, pierwszy pojawi się na osi y, a drugi na osi x. 2. Naciśnij przycisk Wykres. Wykres pojawi się w podglądzie. Po zakończeniu dodawania elementów na stronę naciśnij OK, aby zamknąć ekran tworzenia. Dodawanie tabeli Na ekranie tworzenia strony: 1. Naciśnij jeden lub kilka pomiarów lub zmiennych (maksymalnie sześć), aby je zaznaczyć. 2. Naciśnij przycisk Tabela. Tabela pojawi się w podglądzie. Po zakończeniu dodawania elementów na stronę naciśnij OK, aby zamknąć ekran tworzenia. Dodawanie wyświetlacza cyfrowego Na ekranie tworzenia strony: 1. Naciśnij pomiar lub zmienną, aby ją zaznaczyć. 2. Naciśnij przycisk Wyświetlacz cyfrowy. Wyświetlacz cyfrowy pojawi się w podglądzie E 92

102 9 Tworzenie stron SPARKlab Dodawanie pola tekstowego Po zakończeniu dodawania elementów na stronę naciśnij OK, aby zamknąć ekran tworzenia. Dodawanie miernika Na ekranie tworzenia strony: 1. Naciśnij pomiar lub zmienną, aby ją zaznaczyć. 2. Naciśnij przycisk Miernik. W podglądzie pojawi się miernik. Po zakończeniu dodawania elementów na stronę naciśnij OK, aby zamknąć ekran tworzenia. Dodawanie pola tekstowego Na ekranie tworzenia strony: 1. Naciśnij przycisk dużego lub małego pola tekstowego. Pole tekstowe pojawi się w podglądzie. 2. Możesz też dodać inny element do strony. 3. Naciśnij OK. Pojawi się nowa strona z pustym polem tekstowym. 4. Naciśnij pole i wpisz tekst. Możesz wpisać tekst (na przykład instrukcje do doświadczenia) będący częścią przygotowywania doświadczenia lub zostawić miejsce na notatki i odpowiedzi uczniów w trakcie przeprowadzania doświadczenia. Dodawanie elementu kamery Na ekranie tworzenia strony: 1. Naciśnij obraz pod nazwą kamery. 2. Naciśnij duży lub mały przycisk Element kamery E 93

103 9 Tworzenie stron SPARKlab Dodawanie obrazu W podglądzie pojawi się obraz z kamery. 3. Możesz też dodać inne elementy do strony. 4. Naciśnij OK. Otworzy się nowa strona zawierająca element kamery oraz przycisk Bieżący obraz. 5. Naciśnij przycisk Bieżący obraz, aby uruchomić kamerę. Możesz stworzyć obraz (np. zdjęcie próbki) będący częścią przygotowywania doświadczenia lub zostawić przycisk Bieżący obraz, aby stworzyć obraz w trakcie doświadczenia. Dodawanie obrazu Aby dodać obraz do strony SPARKlabu, musisz najpierw dodać do niej pole obrazu, a następnie umieścić w nim wcześniej zapisany plik. Możesz dodać obraz o dowolnym rozmiarze, SPARK SLS przeskaluje go tak, by pasował do pola. Aby zapobiec zniekształceniom obrazu, użyj obrazu o rozdzielczości: l 640 x 354 (cała strona), l 640 x 175 (pół strony w poziomie), l 317 x 354 (pół strony w pionie), l 417 x 354 (2/3 strony) lub l 209 x 175 (1/6 strony). Obraz o innej rozdzielczości ale tych samych proporcjach zostanie wyświetlony bez zniekształceń. Na ekranie tworzenia strony: 1. Naciśnij naciśnij przycisk dużego lub małego pola obrazu. Pole obrazu pojawi się w podglądzie. 2. Możesz dodać do strony inne elementy E 94

104 9 Tworzenie stron SPARKlab Usuwanie lub zmiana obrazu w polu obrazu 3. Naciśnij OK. Otworzy się nowa strona zawierająca puste pole obrazu. 4. Na komputerze zapisz plik obrazu na pendrive (lub inny nośnik USB). 5. Podłącz pendrive do portu USB SPARKa. 6. Na stronie SPARKlabu naciśnij pole obrazu. Otworzy się paleta obrazu. 7. Naciśnij przycisk Wczytaj. Pojawi się okienko Otwórz. 8. Naciśnij plik obrazu, aby go zaznaczyć. 9. Naciśnij Otwórz. Obraz z wybranego pliku pojawi się w polu. 10. Możesz nacisnąć obraz, aby ukryć paletę. 11. Możesz odłączyć pendrive. Usuwanie lub zmiana obrazu w polu obrazu Naciśnij obraz, aby otworzyć paletę obrazu. Wykonaj jedną z poniższych czynności: l Naciśnij przycisk Usuń, aby usunąć obraz. l Naciśnij przycisk Wczytaj, aby zamienić obraz. Blokowanie obrazu Zablokowany obraz nie może być przenoszony ani zmieniany. Można jednak usunąć całą stronę zawierającą taki obraz E 95

105 9 Tworzenie stron SPARKlab Usuwanie strony SPARKlabu 1. Naciśnij obraz, aby otworzyć paletę obrazu. 2. Naciśnij przycisk Zablokuj. Usuwanie strony SPARKlabu Podczas przeglądania strony SPARKlabu naciśnij przycisk Usuń stronę E 96

106 10 Zapisywanie i współdzielenie Zapisywanie SPARKlabu 10 Zapisywanie i współdzielenie l Zapisywanie SPARKlabu l Drukowanie labu l Eksport danych l Otwieranie zapisanego labu Zapisywanie SPARKlabu Wykonaj poniższe kroki, aby zapisać plik w pamięci SPARKa lub na nośniku USB: 1. Podłącz nośnik USB do SPARKa. 2. Naciśnij przycisk Współdzielenie, aby otworzyć ekran współdzielenia. 3. Naciśnij ZAPISZ JAKO. Otworzy się ekran zapisywania pliku. 4. Naciśnij pole Nazwa: i wpisz nazwę doświadczenia. 5. Jeśli chcesz zapisać plik na nośniku USB, naciśnij USB. 6. Możesz nacisnąć folder, aby go zaznaczyć. Doświadczenie zostanie zapisane w wybranym folderze. 7. Możesz zaznaczyć istniejący plik naciskając go. Wybrany plik zostanie nadpisany. 8. Naciśnij ZAPISZ. Doświadczenie zostanie zapisane, SPARK powróci do ekranu współdzielenia. 9. Naciśnij Gotowe, aby wrócić do SPARKlabu. Po zapisaniu pliku według powyższej procedury możesz w szybki sposób zapisać go ponownie, naciskając na ekranie współdzielenia przycisk ZAPISZ zamiast ZAPISZ JAKO. Drukowanie labu SPARKlabu nie da się wydrukować bezpośrednio, można jednak przechwycić jego strony do dziennika i wydrukować dziennik Potrzebna będzie drukarka z portem USB. Większość atramentowych drukarek produkcji HP jest kompatybilna ze SPARKiem. Wykonaj poniższe kroki, aby zrobić zrzut ekranu strony SPARKlabu i wydrukować go: E 97

107 10 Zapisywanie i współdzielenie Eksport danych 1. Na każdej stronie SPARKlabu, którą chcesz wydrukować naciśnij przycisk Zrzut ekranu. Po każdym naciśnięciu przycisku Zrzut ekranu, przez chwilę widoczny jest podgląd zrzutu ekranu, a obraz zostaje dodawany do dziennika. 2. Podłącz drukarkę do portu USB SPARKa. 3. Naciśnij przycisk Współdzielenie. 4. Naciśnij kartę DZIENNIK. 5. Naciśnij DRUKUJ DZIENNIK aby otworzyć okno drukowania dziennika. 6. Naciśnij OK. Rozpocznie się drukowanie dziennika, SPARK powróci do ekranu współdzielenia. 7. Naciśnij Gotowe, aby wrócić do SPARKlabu. Eksport danych Do wyeksportowania danych potrzebny będzie pendrive (lub inny nośnik USB). Zebrane dane zostaną zapisane w pliku tekstowym z danymi rozdzielonymi znakiem tabulatora, który będzie można otworzyć na komputerze. Miej na uwadze, że eksport danych nie jest równoznaczny z zapisaniem labu. Jeśli chcesz później otworzyć plik na SPARK SLS, musisz też zapisać lab. Aby wyeksportować dane: 1. Podłącz pendrive do portu USB SPARK SLS. 2. Naciśnij przycisk współdzielenia. 3. Naciśnij EKSPORTUJ DANE, aby otworzyć stronę eksportu. 4. Naciśnij pole Nazwa: i wpisz nazwę pliku. 5. Naciśnij EKSPORTUJ. Plik z danymi zostanie zapisany na nośniku USB, SPARK SLS powróci do ekranu współdzielenia. 6. Naciśnij Gotowe E 98

108 10 Zapisywanie i współdzielenie Otwieranie zapisanego labu Aby obejrzeć zapisane dane, podłącz nośnik USB do komputera. Otwórz plik w arkuszu kalkulacyjnym, programie mapującym lub edytorze tekstu. Otwieranie zapisanego labu 1. Jeśli nie znajdujesz się na Ekranie głównym, naciśnij jego przycisk. 2. Na Ekranie głównym naciśnij Otwórz. 3. Naciśnij kartę ZAPISANE PLIKI. 4. W razie potrzeby naciśnij folder, w którym zapisany jest plik. 5. Naciśnij plik, który chcesz otworzyć. 6. Naciśnij OK. Plik otworzy się. Otwieranie labu zapisanego na nośniku USB 1. Podłącz nośnik USB do SPARK SLS. 2. Naciśnij ikonę Data/Czas/Bateria, aby otworzyć ekran Narzędzia urządzenia. 3. Naciśnij Zarządzaj plikami. 4. Skopiuj lub przenieś plik z nośnika do pamięci SPARK SLS (zob. kolejna część). 5. Możesz odłączyć nośnik USB. 6. Otwórz plik. Zarządzanie plikami i folderami l Tworzenie nowego folderu l Usuwanie pliku lub folderu l Przenoszenie pliku l Kopiowanie pliku Tworzenie nowego folderu Podczas zapisywania, kopiowania i przenoszenia pliku widoczna będzie opcja stworzenia nowego folderu E 99

109 10 Zapisywanie i współdzielenie Zarządzanie plikami i folderami 1. Naciśnij istniejący folder, w którym chcesz umieścić nowy. Możesz pominąć ten krok, jeśli tworzysz folder na nośniku USB. 2. Naciśnij Nowy folder. 3. Wpisz nazwę nowego folderu. Folder zostanie utworzony. Usuwanie pliku lub folderu 1. Naciśnij ikonę Data/Czas/Bateria, aby otworzyć ekran Narzędzia urządzenia. 2. Naciśnij Zarządzaj plikami. 3. Naciśnij USUŃ PLIKI. Otworzy się lista lokalizacji, folderów i plików. 4. W razie potrzeby naciśnij folder lub podfolder zawierający plik. 5. Naciśnij plik lub folder, który chcesz usunąć. 6. Naciśnij Usuń. Przenoszenie pliku Wykonaj poniższe kroki, aby przenieść plik w pamięci SPARK SLS między pamięcią SPARK SLS i nośnikiem USB. 1. Podłącz nośnik USB do SPARK SLS. 2. Naciśnij ikonę Data/Czas/Bateria, aby otworzyć ekran Narzędzia urządzenia. 3. Naciśnij Zarządzaj plikami. 4. Naciśnij PRZENIEŚ PLIKI. Otworzy się lista lokalizacji, folderów i plików. 5. Naciśnij lokalizację (SPARK SLS lub USB) pliku, który chcesz przenieść. 6. W razie potrzeby naciśnij folder lub podfolder zawierający plik. 7. Naciśnij plik, który chcesz przenieść. 8. Naciśnij DALEJ. 9. Naciśnij lokalizację docelową (SPARK SLS lub USB). 10. Naciśnij folder lub podfolder, do którego chcesz przenieść plik. 11. Naciśnij PRZENIEŚ E 100

110 10 Zapisywanie i współdzielenie Zarządzanie plikami i folderami Kopiowanie pliku Wykonaj poniższe kroki, aby skopiować plik wewnątrz pamięci SPARK SLS lub między pamięcią SPARK SLS i nośnikiem USB. 1. Podłącz nośnik USB do SPARK SLS. 2. Naciśnij ikonę Data/Czas/Bateria, aby otworzyć ekran Narzędzia urządzenia. 3. Naciśnij Zarządzaj plikami. 4. Naciśnij KOPIUJ PLIKI. Otworzy się lista lokalizacji, folderów i plików. 5. Naciśnij lokalizację (SPARK SLS lub USB) pliku, który chcesz skopiować. 6. W razie potrzeby naciśnij folder lub podfolder zawierający plik. 7. Naciśnij plik, który chcesz skopiować. 8. Naciśnij DALEJ. 9. Naciśnij lokalizację docelową (SPARK SLS lub USB). 10. Naciśnij folder lub podfolder, do którego chcesz skopiować plik. 11. Naciśnij KOPIUJ E 101

111 11 Prowadzenie dziennika Zrzut ekranu 11 Prowadzenie dziennika Dziennik pozwala na śledzenie postępów pracy w formie serii obrazów i podpisów. Poniższe kroki opisują proces prowadzenia dziennika. Dokładne instrukcje znajdują się w odpowiednich częściach tego rozdziału. 1. Wykonaj zrzut ekranu. Zostanie zapisany obraz SPARKlabu. 2. Do obrazu możesz dodać podpis. 3. Powtórz powyższe kroki w dowolnych momentach doświadczenia. 4. Zapisz, wyeksportuj lub wydrukuj dziennik. Zrzut ekranu Wykonanie poniższych koków w dowolnym momencie doświadczenia zapisze zrzut ekranu strony SPARKlabu. Naciśnij przycisk Zrzut ekranu. SPARK zapisze obraz strony SPARKlabu, przez chwilę widoczny będzie Szybki Podgląd Zrzutu. Szybki Podgląd Zrzutu Możesz pozwolić Szybkiemu Podglądowi Zrzutu zamknąć się automatycznie lub za pomocą przycisków otworzyć dziennik bądź usunąć zrzut. Otwieranie dziennika Naciśnij przycisk Dziennik E 102

112 11 Prowadzenie dziennika 11 P Dodawanie Adding a opisu caption do zrzutu to a ekranu snapshot lub edycja or editing istniejącego an existing opisu c Dodawanie opisu zrzutu ekranu lub edycja istniejącego opisu Naciśnij pole opisu i wprowadź lub zmień tekst. 1. Wpis dziennika. 2. Miniaturki. 3. Pole opisu Poruszanie się po dzienniku l W oknie dziennika naciśnij miniaturkę po prawej stronie, aby wyświetlić wpis dziennika. l Naciśnij strzałkę, aby przewinąć listę miniaturek Usuwanie wpisu dziennika lub zrzutu ekranu W oknie dziennika lub w Szybkim Podglądzie Zrzutu naciśnij przycisk Usuń, aby usunąć wyświetlany wpis dziennika E 103

113 11 Prowadzenie dziennika Zmiana kolejności wpisów dziennika Zmiana kolejności wpisów dziennika Na ekranie dziennika naciśnij przycisk Przesuń wpis wyżej lub Przesuń wpis niżej, aby zmienić położenie wyświetlanego wpisu. Zamykanie dziennika Naciśnij Gotowe, aby zamknąć dziennik i wrócić do SPARKlabu. Zapisywanie dziennika Wykonaj jedną z poniższych czynności: l Zapisz cały lab. Dziennik zostanie zapisany jako część labu. l Eksportuj dziennik. Zob. poniższą część. Dziennik zostanie zapisany w formacie, który będzie można otworzyć w przeglądarce internetowej. Eksport dziennika Do wyeksportowania dziennika potrzebny będzie nośnik USB. Dziennik zostanie zapisany jako grupa plików, które będzie można otworzyć w przeglądarce internetowej na komputerze. Miej na uwadze, że eksport danych nie jest równoznaczny z zapisaniem labu. Jeśli chcesz później otworzyć plik na SPARK SLS, musisz też zapisać lab. Aby wyeksportować dziennik: E 104

114 11 Prowadzenie dziennika Drukowanie dziennika 1. Podłącz nośnik USB do SPARK SLS. 2. Jeśli dziennik jest otwarty, naciśnij Gotowe, by wrócić do SPARKlabu. 3. Naciśnij przycisk Współdzielenie. 4. Naciśnij kartę DZIENNIK. 5. Naciśnij EKSPORTUJ DZIENNIK, aby otworzyć stronę eksportu. 6. Naciśnij pole Nazwa: i wpisz nazwę dziennika. 7. Możesz nacisnąć folder na nośniku, w którym chcesz zapisać dziennik. Jeśli pominiesz ten krok, dziennik zostanie zapisany w katalogu głównym. 8. Naciśnij EKSPORTUJ. SPARK SLS utworzy na nośniku nowy folder o wpisanej wcześniej nazwie i zapisane w nim grupy plików wraz z plikiem HTML. Po zapisaniu dziennika nastąpi powrót do ekranu współdzielenia. 9. Naciśnij Gotowe, aby wrócić do SPARKlabu. Aby obejrzeć zapisany dziennik, podłącz nośnik USB do komputera i otwórz plik HTML w przeglądarce internetowej. Drukowanie dziennika Do wydrukowania dziennika potrzebna będzie kompatybilna drukarka USB. Większość drukarek atramentowych produkcji HP jest kompatybilna ze SPARKiem. 1. Podłącz drukarkę do portu USB SPARKa. 2. Jeśli dziennik jest otwarty, naciśnij Gotowe, by wrócić do SPARKlabu. 3. Naciśnij przycisk Współdzielenie przycisk Współdzielenie. 4. Naciśnij kartę DZIENNIK. 5. Naciśnij DRUKUJ DZIENNIK, aby otworzyć stronę drukowania. 6. Naciśnij OK. Dziennik zostanie wydrukowany, SPARK powróci do ekranu współdzielenia. 7. Naciśnij Gotowe, aby wrócić do SPARKlabu E 105

115 12 Najczęstsze zadania Zmiana stron 12 Najczęstsze zadania l Zmiana stron l Powrót do Ekranu głównego l Wprowadzanie tekstu i cyfr z klawiatury ekranowej l Otwieranie ekranu O SPARK SLS l Wybór języka Zmiana stron l Naciśnij strzałki Nawigacji stron, aby przejść do następnej lub poprzedniej strony. l Naciśnij środek Nawigacji stron, aby otworzyć menu wyboru dowolnej strony SPARKlabu. Powrót do ekranu głównego Naciśnij przycisk Ekran główny, aby zamknąć SPARKlab i powrócić do Ekranu głównego. Wprowadzanie tekstu i cyfr z klawiatury ekranowej Jeśli SPARK SLS nie jest podłączony do urządzenia wyposażonego w klawiaturę sprzętową, możesz wprowadzać tekst i cyfry za pomocą klawiatury ekranowej. Jeśli dysponujesz klawiaturą sprzętową, możesz korzystać zarówno z niej, jak i z klawiatury ekranowej E 106

116 12 Najczęstsze zadania Otwieranie ekranu O SPARK SLS l Aby wpisać wielką literę, naciśnij CAPS lub SHiFT. l Aby wpisać znaki interpunkcyjne lub inne symbole, naciśnij przycisk Interpunkcja. l Aby wpisać greckie litery, naciśnij przycisk Greckie litery. l Naciśnij CAPS lub SHiFT by przełączać się między dużymi i małymi literami. l Aby wpisać znaki w indeksie dolnym, skorzystaj z klawiszy numerycznych klawiatury greckiej. l Naciśnij CAPS lub SHiFT, aby przełączać się między indeksem górnym i dolnym. l Aby przejść do nowej linijki, naciśnij RETURN. l Kiedy skończysz wpisywanie naciśnij OK. Otwieranie ekranu O SPARK SLS 1. Naciśnij ikonę Data/Czas/Bateria, aby otworzyć ekran Narzędzia urządzenia E 107