wydanie niedzielne Express Tumski_niedziela

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "wydanie niedzielne Express Tumski_niedziela"

Transkrypt

1 Jarmark Tumski Płock 2014 rok V nr 3/19 niedziela, 25 maja 2014 ISSN wydanie niedzielne Szanowni Państwo, za nami już dwa dni VI Jarmarku Tumskiego. Zostało tylko kilka godzin do końca, dlatego spieszmy się, by znaleźć swoje skarby wśród kramów. W labiryncie stoisk czekają na nas prawdziwe niespodzianki i kolekcjonerskie perełki. Czas bardzo sz ybko mija na dobrej zabawie i poznawaniu Płocka. Cieszę się, że impreza prz yciągnęła tak wielu wystawców i przechodniów, nie tylko z naszego miasta. Bogaty program wypełniony po brzegi atrakcjami prezentacją kunsztu kataryniarz y, poznawaniem historii naszego miasta, smakowaniem nowych regionalnych potraw zachęcał do wyjścia z domu. Dziękuję za wspólnie spędzony czas. Do zobaczenia za rok na kolejnym Jarmarku Tumskim! Andrzej Nowakowski Prez ydent Miasta Płocka Do zobaczenia Jest 25 maja 2014 roku, zbliża się godzina 16.00, godzina zakończenia VI Jarmarku Tumskiego największej na Mazowszu imprez y, w której udział biorą kolekcjonerz y, hobbyści, pasjonaci i twórcy z całego kraju. Towarz yszą im wielorakie przedsięwzięcia kulturalne, pokaz y, koncerty, wystawy i inne spektakularne wydarzenia. Jak oceniamy tegoroczną imprezę? Sądzę, że zanotowaliśmy kolejny sukces. Dzięki współpracy z władzami naszego miasta, placówkami działającymi na rzecz kultury, społecznikami i wolontariuszami zakochanymi w Płocku i jego niezwykłej historii. Wszak obchodzimy 777. rocznicę lokacji Płocka w promieniach słońca i prz y wezbranej wodzie Wisły. Ulice naszej starówki nieprzerwanie przez dwa dni tętniły ż yciem, setki stoisk oferowały wspaniałe przedmioty, a ich właściciele dzielili się z prz yjezdnymi widzami swoją wiedzą i doświadczeniem. Smakowano regionalne produkty, gaszono pragnienie chlebowym kwasem, a jarmarczne krówki roz pływały się w ustach uśmiechniętych dzieci. Moglibyśmy jeszcze długo wymieniać atrakcje tegorocznego jarmarku, ale cóż, czas płynie nieubłaganie impreza dobiega końca. Cz y odpoczniemy? Chyba nie, bo przecież trzeba roz począć prz ygotowania do następnej edycji. Mam nadzieję, że dzisiejsz y ostatni dzień jarmarku prz yniesie wiele miłych wrażeń, a burzowe chmury nie wystraszą wystawców i gości jak to stalo się w sobotni wieczór. Dziękuję z całego serca wsz ystkim, którz y pracowali nad VI Jarmarkiem Tumskim i tym, którz y zabrali ze sobą miłe wspomnienia. Do zobaczenia za rok! Paweł Mieszkowicz Prezes Stowarz yszenia Prz yjaciół Muzeum Mazowieckiego w Płocku Z ostatniej chwili Wisła Płock:Vive Kielce 31:27 GRATULUJEMY!

2 fotorelacja jan WaćKOWsKi POdPisuje album OtWarcie i PłOcKiegO ZlOtu POjaZdóW KlasycZnych tumska WystęPy WystaWy

3 Literatura dla kolekcjonera medali Od dłuższego czasu odczuwa się brak ogólniejszej i wyczerpującej pracy o medalierstwie polskim. Wprawdzie pisali na ten temat niejednokrotnie liczni autorz y, ale na ogół nie wychodzili oni poza rejestrację i mniej lub bardziej dokładne opisy poszczególnych okazów. Były to głównie prace typu inwentaryzatorskiego, przeznaczone praktycznie dla zbieracz y. Medalierstwo, wtłoczone prze tradycje w ramy kolekcjonerstwa numizmatycznego, pozostaje w zasadzie nadal mało znane historii sztuki polskiej. Wypowiedź Adama Więcka sprzed ponad czterdziestu lat pozostaje aktualna do dnia dzisiejszego. Kolekcjonowanie medali, jako część numizmatyki, pozostaje na tyle niszowe, że nie doczekało się w języku polskim własnej nazwy. Medalier nie kojarzy się nikomu z kolekcjonerem medali, ale z artystą, który medale tworzy. Niszowość tej dziedziny kolekcjonerstwa ma znaczący wpływ na wielkość literatury traktującej o tym przedmiocie. Czy zatem kolekcjoner skazany jest wyłącznie na własną intuicję i dociekliwość przy tworzeniu zbiorów? Otóż niezupełnie. Podstawową lekturą dla każdego zbieracza medali powinna być książka autorstwa zacytowanego powyżej Adama Więcka, Dzieje sztuki medalierskiej w Polsce. Wydana w 1972 i wznowiona w 1989 roku w przystępny sposób opisuje zarówno podstawowe pojęcia, jak i historię medalierstwa na ziemiach polskich, począwszy od renesansu, kiedy powstały pierwsze polskie medale, po czasy współczesne. Książka, z racji dość dużych nakładów, jest powszechnie dostępna na rynku antykwarycznym i jednocześnie tania, więc nie nadszarpnie zbytnio kieszeni, nawet młodego kolekcjonera. Kolejna pozycja, autorstwa Edwarda hrabiego Raczyńskiego, Gabinet medalów polskich, oraz tych, które się dziejów polskich tyczą, wydana w czerech tomach w latach , kataloguje medale wybite przed rozbiorami. Nie jest to rzecz tania ani łatwo osiągalna w oryginale dla chętnych pozostaje zakup reprintu, który wciąż jest dostępny, lub lektura wersji zdigitalizowanej, dostępnej na stronach Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Dla osób chcących zbierać medale powojenne nieodzowne są katalogi Mennicy Państwowej. Łącznie ukazało się dziesięć tomów, obejmujących lata , , , , , , , 1996, 1997, O ile pierwsze trzy tomy są dość łatwe do nabycia, to następnych siedem pojawia się na rynku rzadko i są dość drogie, głównie ze względu na niski nakład. Skompletowanie całości to koszt w granicach tysiąca złotych. Zaletą tego wydawnictwa jest zarówno ikonografia (zdjęcia medali), jak również wiarygodne informacje na temat autorów i nakładów medali (choć zdarzają się nieliczne przekłamania). Jeżeli ktoś nie jest w stanie wyasygnować takiej sumy bądź nie ma cierpliwości do kompletowania poszczególnych tomów, rozwiązaniem może być katalog autorstwa Oresta Paszkowycza, Medale Mennicy Państwowej Wydana w jednym tomie książka powiela informacje z katalogów wydanych przez mennicę, zawiera dodatkowo informacje z kolejnych lat, niestety powiela również błędy katalogów mennicy. Kolejnym minusem tego wydawnictwa jest brak zdjęć medali, za to zupełnie niepotrzebnie podane są ceny medali, które, delikatnie rzecz ujmując, nijak się mają do cen rynkowych. Nowe medale Mennicy Polskiej (obecna nazwa dawnej Mennicy Państwowej po prywatyzacji) opisane są na stronie mennicy. Od pracowników mennicy dowiedziałem się, że docelowo chcą tam zamieścić informacje i zdjęcie wszystkich medali wybitych do tej pory i stworzyć wirtualny katalog, czego zarówno mennicy, jak i wszystkim kolekcjonerom medali serdecznie życzę. Dla kolekcjonerów medali przedwojennych nieodzowną pozycją jest katalog Medale polskie autorstwa Jacka Strzałkowskiego. W pozycji tej opisane są zarówna medale Mennicy Państwowej, jak również medale bite czy też odlewane w innych zakładach. Niestety, książka jest trudno dostępna i stosunkowo droga. Oprócz katalogów ogólnych znaczącą rolę odgrywają katalogi tematyczne, powstające jako wyraz pasji kolekcjonerów medali o określonej tematyce, bądź owoc wystaw tematycznych ze zbiorów muzealnych. Miłośnicy militariów nie obędą się bez katalogu Kazimierza Kowala i Zdzisława Sawickiego, Dzieje oręża polskiego w medalierstwie, obejmującego lata i opisującego ponad tysiąc sto medali związanych z wojskiem i obronnością. Równie ważne dla militarystów są katalogi Towarzystwa Wiedzy Obronnej, gdzie opisane są wydawane przez tę organizację medale, między innymi z serii Sławni Polacy w Historii Oręża Polskiego; Rodzaje Wojsk w Historii Oręża Polskiego; Wybrane Wydarzenia w Historii Polski. Niskie ceny i niewątpliwy urok medali z tych serii powinny zachęcić zwłaszcza początkujących kolekcjonerów do zainteresowania się tą tematyką. Dla monarchistów zbierających medale szczególnie istotną pozycją jest Katalog medali królewskich według pocztu Jana Matejki, emitowanych w latach przez oddział PTN w Koszalinie. Seria medali królewskich autorstwa prof. Witolda Korskiego wydanych przez oddział warszawski PTN opisana jest w broszurowym wydawnictwie Bydgoskich Wiadomości Numizmatycznych. Seria chełmska medali królewskich opisana jest natomiast w dwutomowym katalogu Medale chełmskie, gdzie prócz medali z wizerunkami władców Polski są również zinwentaryzowane medale regionalne. Pod względem edytorskim niedościgłym wzorem jest katalog z wystawy w Łazienkach Warszawskich tzw. suity królewskiej, czyli kolekcji medali królewskich emitowanych przez króla Stanisława Augusta. Warto go nabyć ze względu na jakość zdjęć pokazujących kunszt osiemnastowiecznych medalierów. Katalog jest w dalszym ciągu dostępny, w przeciwieństwie do oryginalnych medali, które są prawdziwym rarytasem na rynku kolekcjonerskim. Pojawiające się w sprzedaży dziewiętnastowieczne kopie, odlewane czy też bite, niestety gubią piękno oryginałów. Wszyscy zbierający medale o tematyce papieskiej nabyć powinni album autorstwa Zbigniewa Nestorowicza, Jan Paweł II w medalierstwie polskim, gdzie zinwentaryzowanych jest około 1500 medali poświęconych Karolowi Wojtyle. Miłośnicy secesji powinni zainteresować się katalogiem Medale i plakiety okresu secesji, autorstwa Grażyny Tryki, Marka Kieszkowskiego i Marii Stahr. Pozycja wydana przez Muzeum Mazowieckie w Płocku w 1993 roku jest pokłosiem wystawy i ukazuje przepiękne w formie medale fin de siecle u. Podobną pozycją jest katalog Medale, plakiety i żetony okresu secesji, opisujący zbiory Muzeum Narodowego we Wrocławiu i wydany w 2009 roku. Lokalni patrioci zainteresują się zapewne dwiema pozycjami opracowanymi przez dr. Jerzego Stefańskiego: Płock w medalierstwie i Płock w medalierstwie Obie pozycje dość dokładnie opisują medale płockie wydane od zakończenia wojny do roku 1987, niestety niski nakład sprawia, że książki są raczej nieosiągalne. Jedyna możliwość zapoznania się z tymi publikacjami to kontakt z kolekcjonerami posiadającymi tę literaturę bądź odwiedzenie czytelni Książnicy Płockiej, gdzie obie książki są dostępne. Uzupełnieniem tych lektur powinno być wspólne dzieło Andrzeja Ciesiulskiego i dr. Jerzego Stefańskiego, Płockie tradycje numizmatyczne, z 1990 roku, gdzie również opisanych jest sporo płockich medali, włącznie z okresem przedwojennym. Oczywiście w tak krótkim tekście trudno opisać całość dostępnej literatury. Olbrzymia ilość informacji o medalach jest rozproszona: część nowych medali wydawanych przez różne firmy prezentowana jest na stronach internetowych wytwórców (o ile pozwala na to tajemnica handlowa), dużo informacji prezentowanych jest w różnego rodzaju artykułach bądź wydawnictwach okolicznościowych. W końcu bardzo ważnym źródłem informacji są katalogi aukcyjne (w tym względzie przodują Warszawskie Centrum Numizmatyczne i Antykwariat Numizmatyczny Pawła Niemczyka). Zachęcam zatem wszystkich kolekcjonerów medali do samodzielnego pogłębiania wiedzy i dzielenia się tą wiedzą w postaci nowej literatury. Dariusz Lemanowicz

4 Koleżanki po strzelbie Wprawdzie łowiectwo uważane jest za typowo męskie zajęcie, ale w najbardziej znanych europejskich mitologiach starożytnych to kobiety patronowały myśliwym. Grecka Artemida i rzymska Diana królują w opowieściach i legendach czasów, gdy lasy były pełne zwierza oraz leśnych bogów i stworzeń. Kobiety na świecie polowały zawsze, choć z różnym natężeniem na różnych przestrzeniach kultury i historii. W Polsce do najbardziej znanych postaci kultywujących tę tradycję należała wielka miłośniczka łowów królowa Bona. Polowały arystokratki i szlachcianki, ale też przedstawicielki mniej zamożnych rodów. Współczesne czasy to na świecie okres rosnącej liczby kobiet w myślistwie. Największą dynamikę w tym zakresie notują Stany Zjednoczone i Kanada, ale relatywnie duża liczba kobiet pojawia się również w statystykach krajów skandynawskich i Niemiec. W Polsce zarejestrowanych jest ok kobiet z uprawnieniami łowieckimi. Panie chętnie polują, ale w swoich priorytetach wyżej stawiają radość z przebywania w otoczeniu natury niż emocje związane z odstrzałem. W nomenklaturze łowieckiej polująca kobieta określana jest mianem Diany. Pod taką właśnie nazwą funkcjonuje w naszym kraju stowarzyszenie skupiające kilkadziesiąt aktywnych pań, których działalność ukierunkowana jest na edukację oraz propagowanie kultury i etyki łowieckiej. Stowarzyszenie Polskie Diany było wspólną inicjatywą polujących pań z różnych zakątków Polski. Tak zwane babskie spotkania, najpierw jako Klub Polskich Dian, trwają nieprzerwanie od 2007 roku. Coraz szersza działalność członkiń w łowiectwie spowodowała zawiązanie formalnego stowarzyszenia, które zostało wpisane do ewidencji we wrześniu 2010 roku. Stowarzyszenie Polskie Diany jest organizacją dobrowolną, zrzeszającą osoby fizyczne, polujące i należące do Polskiego Związku Łowieckiego. Ich działalność oparta jest na pracy społecznej, gdzie główny nacisk kładziony jest na przestrzeganie etyki, kultywowanie tradycji myśliwskich, propagowanie wśród społeczeństwa wiedzy łowieckiej i o środowisku naturalnym. Na co dzień Diany polują w różnych kołach łowieckich i mieszkają w różnych stronach kraju. Maja też różny rodowód myśliwski niektóre wychowały się w klimacie myśliwskiej przygody, przy dźwięku sygnałówki, ujadania sfory psów czy zapachu czyszczonej broni, ponieważ polował dziadek, potem ojciec, brat. Inne złapały bakcyla od mężów, kolegów czy koleżanek. Diany ze swoimi Kolekcjonerstwo łowieckie Jest częścią naszej łowieckiej pasji. Zazwyczaj kojarzy się z trofeami upolowanych zwierząt, a tymczasem jest to zagadnienie bardzo szerokie i rozległe, obejmujące swym zakresem kilkadziesiąt tematów. Wśród gromadzonych zbiorów najpowszechniejsza oczywiście jest trofeistyka, wpisana niejako w nasze tradycje, gdyż jest przejawem szacunku dla upolowanej zwierzyny. Ale w sferze zainteresowań myśliwych-kolekcjonerów jest także broń palna i biała, bibliofilstwo, filatelistyka i kartofilia, numizmatyka, medalierstwo i falerystyka, biżuteria, rzeźba, malarstwo, grafika, ekslibris, bibeloty i akcesoria myśliwskie, nasi patroni św. Hubert, św. Eustachy, św. Bawon i oczywiście Diana (Artemida), kynologia, muzyka i sygnały, sokolnictwo, humor i język łowiecki, oologia, ornitologia i wiele innych pasjonujących tematów. Kolekcje bywają często bardzo wąskie, specjalistyczne, ale też niewątpliwie najliczniejszą jest grupa myśliwych-kolekcjonerów zbierających wszystko co jest związane z materialną kulturą łowiecką. Prekursorem obecnego kolekcjonerstwa łowieckiego i jednocześnie jego wielkim hetmanem jest kpt. Józef Władysław Kobylański ( ), kolekcjoner i publicysta, który nawet w czasie pobytu w niemieckich oflagach podczas drugiej wojny światowej organizował spotkania, odczyty, kursy, a nawet obchody Dnia św. Huberta, jednocześnie skrzętnie gromadząc wszystkie pamiątki związane z tymi wydarzeniami. Przywiózł je później do kraju. Rozproszone dzisiaj dzięki właśnie myśliwym-kolekcjonerom zostały prawie skompletowane i upublicznione. W 1972 roku przy Muzeum Łowiectwa powstaje klub kolekcjonera, który później przyjmie nazwę Klub Kolekcjonera i Kultury Łowieckiej przy Polskim Związku Łowieckim. Klub działa do dnia dzisiejszego i liczy 482 członków (nie tylko myśliwych) w 19 regionalnych oddziałach. Członkowie są inicjatorami i organizatorami dziesiątków wystaw, udostępniając jednocześnie własne zbiory. Są inicjatorami, a zazwyczaj i autorami szeregu wydawnictw związanych z kolekcjonerstwem i dokumentacją materialnej spuścizny łowieckiej. Uczestniczą i współorganizują sympozja i sesje naukowe oraz kongresy kultury łowieckiej. Od 1994 roku Klub wydaje własny kwartalnik pod tytułem Biuletyn Klubu Kolekcjonera, zmieniony później na Kulturę Łowiecką. Periodyk wydawany obecnie w nakładzie 900 egz. dociera nie tylko do członków klubu, ale także do wielu myśliwych zainteresowanych kolekcjonerstwem, do wielu działaniami na rzecz kultury i łowieckiego dziedzictwa kulturowego obecne są na łamach prasy łowieckiej, leśnej i przyrodniczej. Prowadzą edukację ekologiczną, szczególnie wśród młodzieży poprzez organizację czy uczestnictwo w wystawach, seminariach, pokazach filmowych. Ich celem jest również wdrażanie i rozpowszechnianie programów szeroko pojętej ochrony środowiska we współpracy z Polskim Związkiem Łowieckim, Lasami Państwowymi i Ministerstwem Środowiska. Dbają też o podnoszenie poziomu wiedzy i umiejętności związanych z kunsztem łowieckim. Organizują wspólne treningi strzeleckie, uczą się sygnałów myśliwskich, rozwijają umiejętności wabienia zwierzyny czy układania psów myśliwskich. Dzielą się informacjami z zakresu łowiectwa zdobytymi na kursach, szkoleniach, wyczytanymi wieczorami z literatury czy zaczerpniętymi od tych, co tą pasją zarazili się wcześniej, i wreszcie tymi zdobywanymi bezpośrednio w polu i w kniei wciąż zaskakującymi, uczącymi pokory wobec przyrody. I oczywiście wspólnie polują. Przynajmniej raz w miesiącu organizują w wyznaczonych miejscach Polski spotkania, których stałym elementem jest projekt, prezentacja, konferencja czy spotkanie edukacyjne z dziećmi i młodzieżą oraz dodatkowo polowanie. Efektem tych spotkań są często nowe przyjaźnie, które owocują kolejnymi pomysłami i inicjatywami związanymi z wypełnianiem celów organizacji. Miniony rok w kalendarzu Polskich Dian był szczególny, między innymi ze względu na liczne uroczystości obchodów 90-lecia Polskiego Związku Łowieckiego. Wspólnie z Zarządami Okręgowymi i kołami łowieckimi organizowały pikniki łowieckie, gale, sesje, kongresy, hubertusy czy lekcje ekologiczne. Eleganckie kobiety w charakterystycznych zielonych myśliwskich pelerynach i mundurach widoczne były w wielu miejscach uroczystych wydarzeń poświęconych rocznicy między innymi w Chełmie, Przemyślu, Radomiu, Włocławku, Grodnie-Dworze, Bydgoszczy. Gościły także na III Międzynarodowym Kongresie Kultury Łowieckiej w Warszawie i Intelektualiach Myśliwskich w Kozłówce. W okręgu płockim zarejestrowanych jest 35 pań mających uprawnienia do polowania. Choć tylko kilka z nich jest członkiniami stowarzyszenia, Polskie Diany prezentując swoją działalność podczas Jarmarku Tumskiego, chętnie powitają koleżanki, by zachęcić je do wspólnej społecznej pracy na rzecz zachowania tradycji i propagowania kultury łowieckiej. osób nie będących myśliwymi, lecz interesujących się stroną kulturową łowiectwa, do muzeów i bibliotek w całym kraju. Zważywszy na fakt, że łowiectwo jest składową kultury narodowej, co dostrzegło już wiele państw, wpisując je na listę dziedzictwa narodowego, to mam prawo sądzić, że nasze działania przyśpieszą ten proces i w naszym kraju. Andrzej W. Głowacki

5 100. rocznica emisji pieniądza zastępczego w noworadomsku W tym roku mija 100 lat od legendarnych emisji pieniądza zastępczego w Noworadomsku. Dlaczego legendarnych? Odpowiedź jest bardzo prosta: do dnia dzisiejszego zachowało się niewiele egzemplarzy bonów, które niezmiernie rzadko występują w handlu numizmatycznym. Tym bardziej cieszymy się, że nasza firma, posiadająca niezwykłą kolekcję bonów radomszczańskich w znakomitym stanie zachowania, może Państwu zaprezentować za pośrednictwem Expressu Tumskiego po raz pierwszy w Polsce podobizny unikatowych walorów. Na wstępie warto wyjaśnić, że Noworadomsk to nazwa historyczna dzisiejszego miasta Radomsko, położonego w południowej Kolejna emisja datowana jest na 1 IX 1914 i została przygotowana również przez Towarzystwo Akcyjne Przemysłu Metalurgicznego w Noworadomsku, gwarantem wypłaty bonów zaś był Bank Handlowy w Warszawie, Oddział w Częstochowie. Druk bonów wykonała drukarnia Franciszka Dionizego Wilkoszewskiego z Częstochowy (obecnie Częstochowskie Zakłady Graficzne Sp. z o.o.). Wymiar bonu wraz z kuponem wynosi mm (wymiar odrywanego kuponu to mm). Wszystkie prezentowane walory mają numer 1. W przypadku bonu na 25 kopiejek kupon został oderwany. Brak również okrągłej pieczątki Towarzystwa Akcyjnego. Każdy z prezentowanych bonów ma inną serię (od A do E). części województwa łódzkiego (więcej informacji na temat miasta i powiatu na stronach internetowych: i Potrzebę emisji bonów spowodował wybuch pierwszej wojny światowej, który nastąpił 28 VII 1914 i wywołał w Noworadomsku brak gotówki. Pierwszy zestaw prezentuje 4 bony przygotowane przez Towarzystwo Akcyjne Przemysłu Metalurgicznego w Noworadomsku z datą 3 VIII O wyjątkowości tych walorów świadczy numeracja, każdy z nich ma numer 1! Wymiary poszczególnych bonów: 50 kopiejek mm 1 rubel mm 3 ruble mm 5 rubli mm. Bon niniejsz y [...] wydany został przez Towarz ystwo Akcyjne Przemysłu Metalurgicznego w Noworadomsku, które obowiązuje się wymienić takowy na monetę państwową w ciągu miesiąca po wyekspirowaniu moratorium i prz ywróceniu normalnej komunikacji. Z powodu braku płynnej gotowizny, wydało Towarz ystwo Poż yczkowo Oszczędnościowe w Noworadomsku i obowiązuje się po powrocie normalnych stosunków pieniężnych w kraju, wymienić okazicielowi tego kwitu na monetę państwową. Kolejny zestaw z naszego zbioru to emisja Towarzystwa Pożyczkowo- -Oszczędnościowego w Noworadomsku. Co ciekawe, walory z naszej kolekcji mają wprawdzie numer 1, ale brak podpisów i pieczęci. Przekreślenie wykonane czerwoną linią świadczyć może o tym, że prezentowane walory są wzorami. Wymiary bonów (25 kopiejek, 50 kopiejek, 1 i 3 ruble) to: mm. Podsumowując należy stwierdzić, że przedstawione emisje pieniądza zastępczego stanowią znakomitą dokumentację historii regionu radomszczańskiego. Justyna Leszczyńska-Bereska Autorka jest właścicielem Domu Aukcyjnego Bereska Numizmatyka, oferującego szeroką gamę produktów z zakresu numizmatyki klasycznej, numizmatyki współczesnej i złota inwestycyjnego (więcej informacji na stronie

6 jednorazowe opakowania z herbat historia saszetek liczy około 100 lat. Podczas pierwszej wojny światowej ( ) Anglicy wpadli na szybki i prosty sposób parzenia herbaty w warunkach frontowych. Pierwsze torebki były wykonane z cienkiego materiału i prawdopodobnie nie miały papierowych opakowań. O tym sposobie parzenia przypomniano sobie w latach 50. ubiegłego wieku. Używano najgorszych gatunków liści i były one pogardzane przez prawdziwych smakoszy dobrej herbaty. Obecnie jest rozkwit tej produkcji, jak również herbatek owocowych, ziołowych, a także wszelkiego rodzaju mikstur leczniczych i paraletek do parzenia. Przez ostatnie dwudziestolecie hobby to stało się bardzo popularne. Jest wielu zbieraczy na świecie, w Polsce około 10, w tym 2 panie! Są kluby (m.in. w Holandii, Anglii, USA), które wydają biuletyny na ten temat, tworzą audycje, wymianiają się, kupują, sprzedają itp. Kopalnią tej tematyki i kontaktów między zbieraczami jest Internet. Saszetki kolekcjonuje się głównie według alfabetu, choć można zbierać krajami. W tym drugim przypadku jest pewna trudność, gdyż wielu producentów Zupy należą do najstarszych potraw spożywanych przez człowieka. Od czasów prehistorycznych przygotowywano różnego rodzaju mączne polewki i wywary z dzikich roślin czy warzyw strączkowych w wydrążonych kamieniach i muszlach, a także skórzanych woreczkach. Później pojawiły się naczynia gliniane, a zupy stały się popularne w Mezopotamii, Egipcie, Grecji, Rzymie, a stąd rozpowszechniły się po całej Europie. W Polsce zupy pojawiły się już w XIII wieku, nazywane były polewkami lub bryjami. Powstawały na bazie rozmaitych kasz i roślin strączkowych. Zupy były wtedy jadane przez wszystkie klasy społeczne, stanowiły bowiem stosunkowo tani i sycący posiłek. Biedniejsi do przygotowania pierwszego dania używali nie tylko warzyw strączkowych, ale i dziko rosnących roślin: lebiody, barszczu, pokrzywy i szczawiu. Jeśli zaś chodzi o polewki, najstarsze znane tego typu danie to caseata, czyli zupa piwna przygotowywana z serem (bryndzą) i żółtkami. Bardziej znane (saszetki) Zupy to oczywiście czernina zupa z krwi gęsiej, zupa ze szczawiu, z zająca, żyr postny ze śledziem. Pierwsze zupy, które po dziś dzień goszczą na naszych stołach, to według źródeł historycznych żur i barszcz. Ten pierwszy stanowił podstawę wyżywienia głównie ludu wiejskiego. Wcześniej znany był pod nazwą barszcz biały, natomiast żur z ziemniakami przyjął nazwę zalewajki. Najstarszy zachowany przepis na biały barszcz pochodzi z XVI wieku i według receptury przygotowywany był z chwastu nazywanego barszczem właśnie. Dzięki tej roślinie uzyskiwano kwaśny smak. Barszcze przygotowywane były też na bazie kwasu z mąki żytniej, berberysu, porzeczek, żurawin czy agrestu. Pierwsza wzmianka o barszczu czerwonym z buraków pochodzi także z XVI wieku, między innymi dzięki Mikołajowi Rejowi, który pisał o nim w Żywocie człowieka poczciwego. W kuchni staropolskiej popularnością cieszył się barszcz z rurą, czyli gotowany na kości wołowej ze szpikiem, który serwowany był razem z zupą. Prawdziwy rozkwit zup warzywnych eksportując do konkretnych krajów opisuje opakowania w języku, którego używa się w miejscu sprzedaży. W Polsce jest około 30 firm i dystrybutorów saszetek z herbatą. Tematyka opakowań jest różnorodna. Często występuje grafika, nic nie mająca wspólnego z herbatą, jak np. marynistyka, fauna, flora (głównie w herbatach owocowych), architektura, komiksy i bajki (herbaty dla dzieci) itp. Początkującym zbieraczom proponuję, aby korzystali z pomocy rodziny, znajomych, wyjazdów zagranicznych i wszelkich innych kontaktów, takich jak np. pobyt w restauracjach czy kawiarniach. Można w ten sposób otrzymać ciekawe niepopularne opakowania. Również są kolekcjonerzy (USA, Wielka Brytania, Niemcy, Francja, Skandynawia), którzy zbierają wyłącznie tzw. przywieszki, czyli kartoniki połączone cienką nitką do saszetki, służące do wyjmowania torebki herbacianej. Gorąco polecam to zbieractwo. Jest względnie tanie i daje dużo satysfakcji! Osoby zainteresowane tą tematyką proszę o kontakt telefoniczny Andrzej Potyra też mają własną historię przypada w Polsce na wiek XVI, czyli po przybyciu królowej Bony. Sprowadziła ona ze sobą zieleninę, która wówczas stała się popularna na całym starym kontynencie. Zupy z warzyw zaczęto przygotowywać pod wpływem kuchni francuskiej, a przygotowywano je głownie na wywarze z grzybów i bulionie. Popularne obecnie zupy-kremy w XIX wieku nazywane były w Polsce purée. Nazwa, jak i sposób wykonania, pochodziły z Francji. Wykonanie ich było jednak żmudną pracą i dopiero dzięki rozpowszechnieniu mikserów i malakserów, które wyeliminowały konieczność przecierania warzyw przez sito, zagościły na stołach wielu konsumentów. Zupy-purée były zazwyczaj bardzo gęste, zaciągano je żółtkami, mąką, śmietaną i zasmażką. Dzisiejsza wersja tych zup to znacznie lżejsza i mniej kaloryczna propozycja wykorzystująca wiele odmian warzyw. Tekst odnaleziony w Internecie

7 Filumenistyka rzadkie dziedziny kolekcjonerstwa ilitaria wszelkiego rodzaju historyczne i kolekcjonerskie przedmioty związane z wojskiem i w niewielkim zakresie z dziedziną niewojskową (np. broń myśliwska). Do militariów zalicza się broń, sprzęt i oporządzenie oraz umundurowanie albo ich kopie lub repliki, odtworzone na podstawie źródeł historycznych. Na broń składają się zarówno broń zaczepna, jak i ochronna, od najmniejszych pistoletów (broń palna krótka i długa), przez karabiny, granatniki, po broń artyleryjską. Militaria to również amunicja i oporządzenie broni. W grupie tej mieści się też broń myśliwska. Broń sieczna należąca do białej broni to miecze, rapiery, pałasze, szable, szpady, bagnety i in. (również starsze: ręczne puszki, hakownice, bombardy). Sprzęt techniczny związany jest z funkcjonowaniem wojska. Zalicza się do niego ciężki sprzęt bojowy (pojazdy, lotnictwo, broń pancerna), urządzenia łączności (polowe telefony, radiostacje, dalekopisy), sprzęt saperski, medyczny, optyczny i kwatermistrzowski. Umundurowanie i oporządzenie żołnierskie były ściśle związane z człowiekiem-żołnierzem, do którego należały. To zarówno ubranie, które nosił, z wszelkimi naszywkami i częściami charakterystycznymi dla danej formacji (orły, kokardy, naramienniki, czapki, sznury, klamry), jak i naczynia, sztućce, plecaki, mapniki, maski przeciwgazowe, saperki i in. Militaria są obiektem zainteresowania kolekcjonerów prywatnych i państwowych. Państwo gromadzi i eksponuje swoje zbiory militariów w muzeach. W Polsce pokaźne zbiory militariów zgromadziły m.in. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, Muzeum im. Orła Białego w Toruniu i Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. ed zie la M Ex pr es s Tu m sk i_ ni n azwa tej dziedziny kolekcjonerstwa pochodzi od greckiego phileo lubię, miłuję, i łacińskiego światło. W Polsce pierwszy raz tego określenia użył tygodnik Kulisy z 8 września 1957, a 16 października w dzienniku Express Wieczorny omówiono szerzej etymologię tego wyrazu.1 Z początkowej nalepki towarowej etykieta stała się mikroplakatem wykorzystywanym jako środek propagandy i agitacji, ale też popularyzacji wielu zagadnień z różnych dziedzin. Niemal równolegle drukowano etykiety poświęcone konkretnym tematom, jak fauna, flora, sport, transport itp. Takie serie były wydawane z nastawieniem na odbiorcę kolekcjonera. Wszystkie etykiety naklejane na pudełka bądź drukowane bezpośrednio na nich (tzw. książeczkowe i całostki) tworzą szeroką gamę formatów i kształtów. Uzupełnieniem tych podstawowych są etykiety umieszczane na opakowaniach zbiorczych dla 10, 12 pudełek i większych: na kamień, czyli jednostkę handlową z 25 dziesiątkami (250 pudełek), lub gross z 12 tuzinami (144 pudełek). Niejako poza tą kategorią są nalepki transportowe, ostrzegawcze, identyfikujące producenta itp. Niemniej one też bywają zbierane i katalogowane. Popularne są także zestawy upominkowe, w których serie tematyczne umieszcza się na pudełkach ozdobionych rysunkami nawiązującymi do zawartości. Filumeniści, początkowo grupka ludzi, których połączyła wspólna pasja, zorganizowali się i stworzyli Koło Kolekcjonerów Etykiet Zapałczanych. Pierwsze walne zebranie odbyło się 16 listopada 1957 dzięki przychylności Okręgu Warszawskiego PZF. Od tej daty filumeniści są pełnoprawnymi członkami Polskiego Związku Filatelistów. Umożliwia to np. udział w wystawach i pokazach filatelistycznych. Warto przypomnieć literaturę filumenistyczną, tym bardziej że niektóre pozycje obecnie trudno zdobyć, a młodzi zbieracze mogą o niej w ogóle nie wiedzieć. W 1967 roku Agencja Wydawnicza Ruch w Warszawie wydała Ilustrowany katalog polskich etykiet zapałczanych W 1968 roku PZF Oddział Wojewódzki we Wrocławiu publikował, w formie wkładki do Wrocławskich Wiadomości Filatelistycznych, pierwszą próbę ewidencji polskich etykiet klasycznych. Dotyczyła ona etykiet zapałczanych wyklejanych na pudełkach przed 1925 rokiem, czyli przed powstaniem Polskiego Monopolu Zapałczanego. Ewidencję opracował Feliks Kietowicz. W następnych latach wielokrotnie publikował w kwartalniku Wiadomości Filumenistyczne uzupełnianie ewidencji. Tego autora jest Ilustrowany katalog polskich etykiet zapałczanych wydany w 1971 roku. Inne katalogi obejmujące lata , ukazały się w formie książkowej nakładem Klubu Filumenistów przy ZO PZF Warszawa i Koła PZF nr 22 Filumenistów Oddział Warszawa Zachód. Następne katalogi dla lat , i późniejszych wydano w formie wkładki do Wiadomości Filumenistycznych. Wyżej wymienione katalogi były pracami zbiorowymi stworzonymi przez znanych filumenistów. Wspomniane wielokrotnie Wiadomości Filumenistyczne miały swój początek w 1969 roku jako dodatek do Wrocławskich Wiadomości Filatelistycznych. Od nr. 10 (1972) wydawcą była Komisja Filumenistyki przy Zarządzie Głównym PZF i Koło PZF nr 22 Filumenistów w Warszawie. Dalej, od nr. 18 (1974) wydawcą był Klub Filumenistów przy ZO PZF w Warszawie. W 1978 roku, od nr. 36, wydawcą stał się Zarząd Główny PZF. Dopiero od nr. 86 (1993) Wiadomości Filumenistyczne były wydawane przez Klub Filumenistów w Warszawie, i tak pozostało do końca, czyli do nr. 114/115 z 2000 roku. Trzeba podkreślić, że wszyscy redagujący i autorzy tekstów byli zapaleńcami wykonującymi swą pracę honorowo. Osoby zainteresowane filumenistyką proszę o kontakt telefoniczny Marek Gruhn 1. Za kwartalnikiem Wiadomości Filumenistyczne 1970, nr 1. VI Jarmark Tumski jonerzy Wystawcy kolekc, z Polski i z zagranicy yczne, ar kw ty an je prezentac domy aukcyjne. otafilia nauka zajmująca się badaniem papierowych znaków pieniężnych i banknotów. Znaczny rozwój nastąpił w latach 20., gdy zaczęto emitować niemieckie serie notgeldów. Kiedy notafilia została wydzielona jako oddzielna gałąź w 1970, zaczęto wydawać specjalistyczne katalogi i opracowania banknotów. N umizmatyka (z gr. νομισματική) nauka pomocnicza historii, zajmująca się badaniem monet, banknotów i innych znaków pieniężnych pod względem historycznym, estetycznym, a także technicznym. W ostatnich latach coraz częściej za dział numizmatyki uważana jest polityka monetarna (zwalczanie przestępczości monetarnej, polityka emisyjna, obieg pieniądza jako wyraz świadomych działań emitenta). Pochodzenie słowa numizmatyka nie jest do końca jasne, nie wiadomo, czy pochodzi od łacińskiego nummus czy też od greckiego nomisma. Numizmatyka ma swoje początki w XIV wieku, rozwinęła się w okresie renesansu. Największe w Polsce zbiory monet i medali znajdują się w muzeach narodowych w Warszawie i w Krakowie. Liczący się zbiór posiada również Muzeum Mazowieckie w Płocku, a fragment jego kolekcji można oglądać na wystawie X wieków Płocka. N

8 0001 Poczta grande armee filpłockie ATELI 0010 list bez znaczka Polska nr 1 m sk i_ ni ed zie la List wysłany z Płocka przez of i c e r a w o j s k n a p o l e o ń s k i c h 6 grudnia 1807 nadany w urzędzie poczty polowej nr 43 Wielkiej Armii. Urząd ten przeniesiono w styczniu 1807 z Warszaw y do Płocka do obsł u g i 1 D y w i z j i 9 Kor pu su Wielkiej Armii. Stempel odbiorczy w Paryżu 27 grudnia Odbiorca za list zapłacił 4 decimy dwułutowy list z podwójną frankaturą Bardzo rzadko spotykamy listy opłacone dwoma znaczkami Polska nr 1 wysłany do Warszawy 27 lutego List ważył 2 łuty i stąd koniecz konieczność podwójnej opłaty. Znaczki skasowane czteroobrączkowym stemplem z nr 253. Datownik do góry nogami z nazwą Płock w języku polskim po lewej stronie. Ex pr es s Tu List nadany 3 stycznia 1860 z Płocka do Warszawy powinien zostać ofrankowany obowiązującym od 1 stycznia pierwszym znaczkiem polskim. Na kopercie zaznaczono niebieskim tuszem 10, co oznaczało obowiązek uiszczenia opłaty przez odbiorcę. Prawdopodobnie 2 stycznia 1860 na poczcie w Płocku nie było jeszcze obowiązujących znaczków polskich, a nie wolno było naklejać znaczków rosyjskich polska całostka z Płocka do st. Petersburga Znaczek opłaty unieważniony stemplem czteroobrotowym Płocka z nr 253. Stempel nadawczy Płocka z odręcznie dopisaną datą nadania 26/3. Prawdopodobnie datownik w tym stemplu uległ uszkodzeniu, ponieważ ten sam przyrząd był stosowany jeszcze do 1870 roku polska całostka ze znaczkiem opłaty za łót kop. 10 z 18 lutego 1865 z Płocka do Petersburga. Znak opłaty unieważniony stemplem nadawczym bardzo rzadkie.

9 PEREłKI ni ed zie la E n Z IsTYc 0015 największa frankatura Płocki pierwszy stempel typ ii a Ex pr es s Tu m List z Płocka do Warszawy z ręcznie dopisana datą nadania 23 marca List ostemplowano miejscownikiem (wg Polskich Znaczków Pocztowych zaliczanym do grupy II A). Jest to najstarszy i najrzadszy stempel z Płocka. sk i_ Największa frankatura opłacona znaczkami w Królestwie Polskim 19 znaczków o łącznej wartości 1 rubel 72 kopiejki. Przesyłka nadana w Płocku 2 lutego 1875 przez Aleksandrów Pograniczny do Berlina (obie daty wg kalendarza juliańskiego). Stempel nadejścia w Berlinie 17 lutego 1875 data wg kalendarza gregoriańskiego. Opłaty za ten list o wadze 240 g, co odpowiadało wadze 16 łutów, składała się z 16 znaczków, 10 kopiejek za łut = 1 rubel 60 kopiejek; 7 kopiejek za pobranie i za recepis nadania 5 kopiejek. Razem 1,72 rubla białystok Rosyjska całostka z pierwszego wydania z 1868 roku opłacona dodatkowo jako list dwułutowy znaczkiem rosyjskim za 10 kopiejek. Znaki opławu i znaczki skasowane zostały płockim stemplem numerowanym 253, a miejscownik jest rosyjski z pierwszej unifikacji stempli po likwidacji poczty Królestwa Polskiego. Jest to jedyny znany list z taką frankaturą i takim kasownikiem z Płocka. List z Płocka do Białegostoku z pierwszym polskim znaczkiem (odmiana ciemna) nadany 11 lipca W tym czasie na datowniku nazwa rosyjska miasta była już zawsze z lewej strony. Znaczek unieważniony stemplem 253.

10 rzadkie dziedziny kolekcjonerstwa muzyka Sfragistyka (gr. sphragís pieczęć) nazywana niekiedy sygillografią (łac. sigillum pieczęć) jedna z nauk pomocniczych historii, zajmującą się badaniem pieczęci jako źródeł historycznych, a także ich historią, powstawaniem itp. Początkowo badania nad pieczęciami traktowano jako element dyplomatyki i wykorzystywano w praktyce sądowej i kancelaryjnej. W Polsce badaniami nad pieczęcią jako pierwszy zajął się Joachim Lelewel, a jego prace w zakresie sfragistyki kontynuowali: Kazimierz Stronczyński, Marian Gumowski, Marian Haisig i Sylwiusz Mikucki. Natomiast w ostatnich latach najaktywniejszym historykiem w tym zakresie był Stefan Kuczyński. Istnieje kilka klasyfikacji pieczęci ze względu na kształt, wyobrażenie pieczętne (pieczęcie portretowe, obrazowe, z elementami topograficznymi, fragmentami architektury, zwierzętami itp.), wynikające z pozycji wystawcy (np. papieska, monarsza, rycerska, mieszczańska, miejska, urzędowa). Istnieje też sfragistyka kryminalistyczna badanie pieczęci w ujęciu kryminalistycznym, jako przedmiotu lub środka przestępstwa. Korespondencję prywatną pieczętowano białym woskiem lub białym lakiem. Kolor biały jest zarezerwowany dla osób najdostojniejszych, im ciemniejsza biel, tym ranga osoby, do której pisano, była niższa. Lak czerwony jest przywilejem poczty. Lekko skośne odbicie pieczęci oznaczało zerwanie stosunków z osobą, do której list był skierowany, nawet, jeżeli z samej treści listu to nie wynikało. Najcenniejszymi elementami w zbiorach sfragistycznych są przyrządy, czyli tłoki pieczętne. Skrypofilistyka (ang. scrip świadectwo tymczasowe na akcje; gr. philos kochany) dział numizmatyki, zajmujący się badaniem, opisem i kolekcjonowaniem historycznych papierów wartościowych, przede wszystkim akcji i obligacji. Na rynku internetowym bardzo łatwe do zdobycia za niewielkie pieniądze są ostatnio akcje i obligacje spółek niemieckich i amerykańskich. Zbieracze tych papierów zachwycają się ich bogatą ilustracją i pięknym wyglądem. z duszą Mam wrażenie, że muzyka towarzyszyła mi w życiu zawsze. Ale tak dokładniej to od czasów szkoły średniej, kiedy pojawiły się przeboje Beatlesów. Fascynacja ich nagraniami spowodowała również zainteresowanie innymi wykonawcami z tego okresu: Kinks, Troggs, Move, Small Faces, Who, Yardbirds, Rolling Stones. Słuchałem muzyki głównie z radia, a najczęściej z Radia Luksemburg, które nadawało nowe przeboje. Wieczorem, kiedy rodzice spali, trwałem z uchem przy głośniku, żeby nie było za głośno. No i kupowałem nagrania na tzw. pocztówkach dźwiękowych, bo te były dostępne za uczniowskie kieszonkowe. Normalnych zachodnich płyt winylowych z modnymi wówczas nagraniami było mało, a ich ceny dochodziły często do połowy ówczesnych pensji. Były dostępne czasami w komisach, przywożone przez marynarzy lub kanałami prywatnymi od rodziny z zagranicy. Pierwsze płyty winylowe, które trafiły do moich zbiorów, to płyty polskich popularnych zespołów z czasów big beatu: Czerwonych Gitar, Polan, Niebiesko-Czarnych, Czerwono-Czarnych, później zespołów węgierskich, czeskich, enerdowskich, które można było kupić w księgarniach muzycznych. Słuchałem tych płyt na archaicznym dzisiaj, ale wówczas jedynym dostępnym polskim gramofonie, Bambino z głośnikiem. Dopiero pod koniec lat 70. i na początku 80. zaczęły się pojawiać średniej i dobrej klasy polskie gramofony z Foniki. Były też oczywiście zachodnie i japońskie dla zamożniejszych, w sklepach Pewexu. Podjęcie pracy zawodowej umożliwiło z czasem stopniowe uzupełnianie kolekcji o pozycje z dyskografii zachodnich zespołów. Oczywiście podstawą kolekcji jest dyskografia The Beatles, ale też wielu innych zespołów. Klasyka rocka, czyli Led Zeppelin, Deep Purple, Black Sabbath, Cream, Doors, Free, Jimi Hendrix, Jethro Tull, King Crimson, Moody Blues, Pink Floyd, Ten Years After, Thin Lizzy, Uriah Heep, UFO itp. ma też swoje honorowe miejsce na regałach i półkach. Był też w moim zbieraniu krótki okres fascynacji płytą CD, gdy kompakty stawały się modne, ale szybko minął, bo jednak muzyka z winylu brzmi zupełnie inaczej. Ma swój niepowtarzalny urok, a przede wszystkim ma duszę. Słuchając tej z płyty winylowej, czasami odbieramy trzaski, co właśnie dodaje jej uroku. Co zbieram i czego słucham? Najczęściej lata 60., 70. i 80., i takie gatunki, jak rock, pop, blues. Płyty pozyskuję w drodze wymiany z innymi zbieraczami, z aukcji internetowych, od znajomych, którzy czasami przywożą je z zagranicy, lub szukając ich po prostu na targowiskach. W swoich zbiorach mam około 3000 płyt. I to pewnie nie koniec, bo jest jeszcze wiele pozycji, perełek, które warto by jeszcze mieć. Chociażby zespołów psychodelicznych czy progresywnego rocka, które ukazywały się w bardzo małych nakładach i są trudno osiągalne. Pasja zbierania zobowiązuje też do udziału we wszelkiego rodzaju jarmarkach, giełdach płytowych, również poza granicami kraju, na których można coś ciekawego dla siebie znaleźć, ale przede wszystkim pozwala nawiązywać miłe kontakty z ludźmi o identycznych zainteresowaniach oraz wymienić poglądy i opinie o muzyce. Tak, to pasja, która ciągle napędza człowieka i pobudza do działania, i trzyma przy życiu. Oby tylko zdrowie dopisywało. Janusz Międzynarodowy Festiwal Katarynek po raz trzeci na Jarmarku. Barwnie, radośnie i niezwyczajnie. Gwarancja wyjątkowego klimatu.

11 magia drzew W nej, lecz także na osoby prawne, inne jednostki organizacyjne i osoby fizyczne. Z przepisów tych wynika obowiązek należytej dbałości o stan drzew i krzewów obciążający posiadaczy nieruchomości, na których te drzewa i krzewy rosną. W zakres takiego obowiązku wchodzi również właściwa ich pielęgnacja. Należy poczynić starania, aby została wpisana do ewidencji obiektów zabytkowych cukrownia wraz z zespołem parkowym i dworkiem z roku KWIS i_ ni ed zie la moc drzew życiodajną, ale i niszczycielską, wierzono przez wiele wieków. Ludzie w dawnych czasach dużo częściej wykorzystywali życzliwą siłę drzew. Słowianie mieli swoje święte gaje, wielkie dęby, lipy czy też buki, które odgrywały rolę wyroczni. Od najdawniejszych czasów dąb był drzewem świętym. W świętych gajach było to drzewo królewskie. Czczone latami, po dziś dzień zachowało swój majestat, dlatego też kapliczki z podobizną świętych były wieszane na tych dostojnych drzewach, aby oswoić olbrzymie, tajemnicze dęby. Zdolność, jaką przypisywano jesionowi, to ściąganie piorunów, dlatego powiązany był on z bogami ognia. Sen w jego cieniu podobno służył regeneracji organizmu, a wywar z liści i kory usuwał dolegliwości brzuszne. Na całym obszarze słowiańskim i w krajach skandynawskich środkiem magicznym, niezastąpionym przy zamawianiu chorób była brzoza. Złą sławę wśród Słowian, bo była siedliskiem duchów, miała wierzba i czarny bez. Sosna czczona była za jej wpływ na zdrowie człowieka. Jej aromat łagodzi stres, a dodatkowo wpływa korzystnie na dolegliwości płucne. Równie cenioną rośliną był jałowiec, który, jak sama nazwa wskazuje, wyjaławiał wszystko dookoła. Zatem, przy okadzaniu domostw, dodawano go do kadzidła, aby wypędził złe duchy w nim pozostające. Kiedy wsłuchiwałem się w słowa prelegentów na konferencji o drzewach, zorganizowanej przez GW Płock i Cifal Płock, przed oczami miałem niszczejący park z zabytkowym dworkiem z roku 1910 przy Cukrowni Borowiczki. Art. 4 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody (Dz.U. Nr. 151, poz z 2009) nakłada obowiązek dbałości o przyrodę, nie tylko na organy administracji publicz- sk Obiektyw aparatu fotograficznego f Tu m Obiektyw aparatu fotograficznego jak oko mitycznego cyklopa jest wszechwidzące: ukazuje nam cały bogaty świat, staje się naszym własnym okiem, wzbogaca umysł, bawi, uczy i zadziwia. Henryk Latoś w ogóle. Czemu nie przykuły naszej uwagi? Nie były ciekawe, a może nie przemawiały do nas? Pamiętamy tylko te zdjęcia, które do nas trafiły, pobudziły nasze emocje. Fotografia, by zostać Ex pr es s otografia jest czymś niesamowitym, jest sztuką, formą wyrazu, jest wszystkim, co widzimy. Jest tym, co widzisz Ty, co widzę ja, tym, co widzą oni. Przypomina nam chwile, które były. Jest jedną z nielicznych form wyrazu, która potrafi zostać w naszym umyśle na długo, czasami na zawsze. Pozwala zamrozić wszystkie obrazy, które dostrzegamy wokół siebie. Wydobywa na światło dzienne nieznane, pomijane, a czasem dawno już zapomniane szczegóły. Może szokować, wywoływać zgrozę i oburzenie. Wywołuje uśmiech na naszej twarzy lub łzy wzruszenia. Jak każda sztuka, potrafi bardzo silnie oddziaływać na nasze odczucia, wywoływać emocje. Są ludzie, którzy się oburzą. Jaka to sztuka? Bierzemy do ręki pudełko, włączamy i pstrykamy zdjęcie. Uwieczniamy bez zaangażowania scenę, miejsce, zdarzenie. Nic bardziej mylnego. Wszyscy się ze mną zgodzą, że malarstwo jest sztuką. Jednak malarzem nie staje się człowiek, który zakupi narzędzia: płótna, pędzle, farby. Musi mieć dar przelewania uczuć, swojej wizji rzeczywistości na płótno. Tak samo ma się rzecz z fotografią. Nie wystarczy zrobić zdjęcie jakich wiele. Trzeba mieć dar tworzenia rzeczywistości. Niejednokrotnie widzieliśmy zdjęcia o podobnej tematyce, wykonane przez różnych fotografów. Ten sam temat, a tak różna interpretacja. Niektóre z tych zdjęć zostały w naszej pamięci na chwilę, inne do dnia dzisiejszego, a niektórych nie pamiętamy doceniona, musi do nas przemawiać, tak samo jak obraz namalowany przez artystę. Artysta fotograf zauważa w fotografowanym obrazie coś, co nie jest zauważane przez innych. Jego fotografia musi trafić do odbiorcy, musi pobudzać jego wyobraźnię. Każde zdjęcie to pamięć autora, jego emocje, które poprzez zdjęcie przekładają się na nasze odczucia. Zdolność wywołania emocji u odbiorcy to atrybut artysty. Artysta malarz przelewa na płótno obraz, który w jakimś sensie go natchnął. Maluje swoją wizję, swój sposób postrzegania. Tak samo robi fotograf. Aby wykonać dobre zdjęcie, fotograf tak samo jak malarz, potrzebuje odpowiedniego światła, obiektu, tła, kompozycji. Dopiero połączenie natchnienia z odpowiednią kompozycją, techniką, tworzy fotografa. Artysta malarz eksperymentuje, łamie zasady, tworzy własne reguły. Fotograf artysta szuka nowego sposobu na przedstawienie rzeczywistości. Mimo istniejących żelaznych zasad fotografii, świadomie postępuje wbrew nim, bawi się nimi, wywołując emocje u odbiorcy. Załóżmy, że spotkaliśmy trzech fotografów, każdy wykonał zdjęcie przedstawiające miłość. Zobaczymy miłość chłopaka do dziewczyny, miłość matki do dziecka, miłość wyrażoną poprzez symbole. Które zdjęcie zapamiętamy? To, które najlepiej do nas trafi, pobudzi nasze emocje. Czyż to nie dowód na to, że fotografia jest sztuką? Fotografia nie jest związana z patrzeniem, lecz z czuciem. Jeżeli nie czujesz nic w tym, na co patrz ysz, nigdy nie uda ci się sprawić, aby ludzie patrząc na twoje zdjęcia cokolwiek odczuwali Don McCullin. Monika Skorłutowska

12 PocZTóWKI PłocKIE cz 3. Pocztówki z Grodzkiej Niespełna dziesięcioletni Janek przed 1950 rokiem z rozmiłowaniem kupował w kiosku przy placu Narutowicza fotograficzne pocztówki z widokami Płocka. Jeżeli dobrze zapamiętałem opowiadanie pana Jana, to były to jego pierwsze kartki pocztowe w kolekcji. Po latach Jan Szymański wybitny i powszechnie znany w Płocku kolekcjoner pocztówek wspomina, że autorem fotografii i wydawcą tych pocztówek był Władysław Kozłowski. Ten fotograf Płocka i ziemi płockiej, w latach dokumentował na filmach życie mieszkańców miasta, tworząc zawierającą kilka tysięcy pozycji kronikę. Prowadził zakład fotograficzny przy ulicy Grodzkiej w Płocku. Ponadto był działaczem społecznym, wychowawcą młodzieży i darczyńcą. 1 Czarno-białe fotograficzne pocztówki Kozłowskiego mają na rewersie odciśnięte dwa stemple. Jeden w lewym górnym narożniku z opisem widoku, drugi, rozdzielający rewers na dwie części, adresową i do korespondencji o treści: Oryginalna fotografia fot. W. Kozłowski Płock. Żadna z czterech kartek w kolekcji nie ma liniatury adresowej. Pozostałe trzy pocztówki przedstawiają: Widok od Wisły, Kościół Podominikański i Górę Tumską. Innym zakładem wydającym pocztówki przed 1950 rokiem w Płocku była firma sygnująca kartki następująco: Artykuły i Laboratorium fotograficzne Nina Wagnerowa Płock, ulica Grodzka A. J. Papierowski, J. Stefański, Płocczanie znani i nieznani. Słownik biograficzny, t. 2, s Negatywowy opis na awersie występuje tylko na reprodukowanej powyżej pocztówce. Dwie kolejne kartki tej firmy w zbiorze: Schody na skarpie i Fragment miasta też wykonane są techniką fotograficzną z liniaturę adresową na rewersie i ząbkowaniem na obrzeżach. Należy domniemywać, że produkcja tych dwóch zakładów była szersza tematycznie niż odnotowuje to ten niewielki zbiór. Prywatne wydawnictwa w pewnym stopniu wypełniały wydawniczą lukę, jaka powstała tuż po zakończeniu wojny i okupacji. Późniejsze produkcje sektora państwowego poza nakładami w niczym nie przewyższały opisywanych kartek. Dzisiaj na rynku kolekcjonerskim jest dość dużo tych państwowych wydawnictw, a Kozłowski i Wagnerowa zaledwie zdarzają się. Należy ich szukać chociażby z powodu sentymentu, jakim je od początku darzył pan Jan Szymański. Trzeba ich szukać też dlatego, że wśród pocztówek są kartkami kultowymi. LB, listopad 2011

13 Rogatka to mały parterowy albo dwukondygnacyjny budynek, stawiany przy głównym trakcie komunikacyjnym prowadzącym do miasta. Był siedzibą miejskich władz skarbowych, których zadaniem było pobieranie opłat celnych i drogowych. Rogatki budowano na granicy miasta i stawiano je parami po obu stronach drogi. Pomiędzy nimi ustawiano zamykającą przejście ruchomą barierę. Budowanie rogatek rozpoczęto w drugiej połowie XVIII wieku, czyli w okresie większej, wychodzącej poza dawniejsze bramy miejskie, rozbudowy miast. W roku 1817 budowniczy rządowy Jakub Kubicki przy pomocy Ludwika Mahna, który w latach był budowniczym województwa płockiego, sporządził plan upiększenia Płocka i zaprojektował umieszczenie budynków rogatkowych u wylotów dróg prowadzących do rozszerzającego się w swym terenie miasta. Rogatki płockie wzniesione zostały w latach O kierowniczej i twórczej roli Kubickiego w ich budowie decyduje porównanie z warszawskimi, których niewątpliwie był także autorem. Rogatki miejskie Zachowane rogatki dobrzyńskie mają kształt niewielkiej rotundy z łukowatą wnęką od tyłu. Profilowany gzyms dzieli budynki na dwie kondygnacje. Całość podzielona jest pionowo toskańskimi pilastrami i półkolumnami. Elewację frontową akcentują dwie kolumny tworzące rodzaj portyku wejściowego. Wiele lat temu próbowały tu szczęścia sklepiki spożywcze, przez kilka lat rogatki stały puste, a jeszcze niedawno funkcjonowała prywatna galeria sztuki. Rogatki dobrzyńskie oglądamy na pierwszej pocztówce Płock zabytkowe rogatki, wydanej w 1961 roku przez Wydawnictwo PTTK według fotografii P. Mystkowskiego z połowy lat 50. Pocztówka na zdjęciu niżej Płock Klasycystyczna rogatka warszawska (XIX w.) według fotografii Z. Lewandowskiego z drugiej połowy lat 60. została wydana przez Biuro Wydawnicze Ruch. Niezachowane rogatki bielskie były także założone na prostokątnym planie i ozdobione dwukolumnowym portykiem. Ich szczegółowy opis jest trudniejszy ze względu na brak odpowiednich materiałów ikonograficznych i pomiarowych. Podczas pobytu w Płocku w 1913 roku malarz Marian Trzebiński namalował osiem obrazów z motywami miasta. Część z nich wystawiona była w warszawskiej Zachęcie. Wszystkie pokazano po roku w Płocku na wystawie Płock w malarstwie. Wśród reprodukowanych później na pocztówkach Towarzystwa Wydawnictw Artystycznych Gryf znalazł się obraz Rogatki bielskie. 1 Fotografia z około 1918 roku przedstawia dom przy rogatkach bielskich (w zbiorach PP oryginalna fotografia). Zwraca uwagę opis w Notatkach Płockich, gdzie pod reprodukcją tej samej fotografii czytamy: Przedwojenna nawierzchnia Alej, obecnie najpiękniejszej arterii Płocka. 2 Oczywiście chodzi tu o aleję Jachowicza i dalej Kobylińskiego. Na planie Płocka sporządzonym w 1922 roku przez Kazimierza Staszewskiego zaznaczone są jeszcze rogatki bielskie. Był to rejon obecnego hotelu Petropol. Rogatki nie oparły się przemianom, jakie nastąpiły przez kolejne lata i dziesięciolecia z powodu planów poszerzania ulic i wytyczania nowych terenów mieszkaniowych. LB, maj 2011 Najokazalszymi z trzech zachowanych do dnia dzisiejszego są rogatki warszawskie (wyszogrodzkie). Budynki też jednopiętrowe, ale wybudowane na planie prostokątów, mają wzdłużne boniowanie. Joński portyk budynków składa się z czterech kolumn wspartych na cokołach. Rogatki płońskie (fot. 3) zaprojektowane były na rzucie prostokąta. Jednokondygnacyjne budowle są tylko częściowo zachowane i nie mają już dawnego stylowego charakteru. Oba budynki zostały przerobione stosownie do potrzeb użytkowych. Na pocztówce z około 1915 roku widoczny jest wjazd na szosę płońską, prowadzącą przez teren koszar wojskowych, wówczas rosyjskich, a po odzyskaniu niepodległości polskich. 1. K. Czarnecki, Ikonografia Płocka, t. 1, Płock 1989, s Notatki Płockie 1964, nr 1/2 (27/28), s. 15.

14 Cenna pamiątka Czternastego czerwca 1927 roku na paryskim cmentarzu Montmartre ekshumowano Juliusza Słowackiego. Większość źródeł podaje, że trumnę ze zwłokami poety przewieziono na statek Wilja, który popłynął do Gdyni. A faktycznie było tak: szczątki wieszcza złożono do urny, która umieszczona została we francuskiej skrzyni pocztowej wyłożonej dodatkowo cegłą szamotową. W Polsce skrzynię tę przetransportowano na statek Mickiewicz (chociaż wiadomo, że panowie poeci za życia nie za bardzo się lubili). Statek ten w konwoju innych jednostek popłynął w górę Wisły i 25 czerwca zatrzymał się koło przystani Płockiego Towarzystwa Wioślarskiego. Urnę z prochami Słowackiego zabrano do katedry płockiej, gdzie odprawiona została msza żałobna. Ze względu na niski poziom wody na Wiśle Mickiewicz nie mógł popłynąć dalej. Wyładowano więc z niego skrzynię, która została na przystani PTW. Wieczorem przyjechały z Warszawy cztery automobile i zabrały samą urnę. Kierownikiem przystani PTW był wówczas Marian Koźniewski. Pracował w Wydziale Hipotecznym Sądu Okręgowego w Płocku, dokąd skrzynia po jakimś czasie została przetransportowana. Przetrwała tam okres wojny i dopiero kilkanaście lat temu została przekazana do Muzeum Mazowieckiego w Płocku. Mamy więc w naszym mieście niezwykle interesującą pamiątkę z ostatniej drogi Juliusza Słowackiego z Paryża na Wawel. Paweł Mieszkowicz ŚWIĘTOCHŁOWICE 2000 Medal Duży Złoty Polskich i pięciu Katalogu Popularnego Banknotów Polskich oraz wielu złotych, pozłacanych i srebrnych medalach na europejskich i światowych wystawach. IPA 99 SINDELFINGEN 1999 Na zdjęciu francuska skrzynia pocztowa, w której przewieziono prochy Słowackiego, cm; zbiory Muzeum Mazowieckiego w Płocku. Z całą pewnością daleko nam do takich wyżyn, ale staramy się, by nasza produkcja była na przyzwoitym, zadowalającym Klienta poziomie. Krajowa Wystawa Filatelistyczna PRZEMYŚL 2000 Medal Duży Złoty Na rynku akcesoriów kolekcjonerskich istniejemy od ponad 47 lat. Kolekcjonerstwo jest niemal tak stare jak ludzkość. Dowodów na to dostarcza archeologia. Przedmiotów zbieractwa było i jest tak wiele, że nie sposób ich wyliczyć. Zdarzało się, że oprócz wytworów ludzkiego talentu czy nawet geniuszu, były to skalpy bladych twarzy, czy preparowane głowy ludzkie. Słowo drukowane i małżeństwo druku ze sztuką grafiki, mimo przeróżnych w takim związku kłopotów i różnic poglądów, trwa od czasów Gutenberga i pierwszego wydania Biblii. I tu także pojawiają się kolekcjone- rzy bibliofile, którzy potrafią delektować się dopieszczonymi pod względem edytorskim egzemplarzami i nie mogą oprzeć się chęci ich posiadania. Zdarzało się niestety, że chęć, a nawet żądza posiadania doprowadzały do zbrodni. Nasze katalogi kolekcjo- nerskie powstawały bez popełniania takich czynów, wymagały jednak wielu lat żmudnej pracy, również edy- torskiej, a także pomysłów i rozwiązań typograficznych, które maksymalnie ułatwiają Czytelnikowi dostęp do poszukiwanej informacji. Efekty widać po dziewiętnastu edycjach Katalogu Polskich Znaków Pocztowych, piętnastu Katalogu Monet Dla Kolekcjonerów redagujemy i wydajemy od dwunastu lat własny miesięcznik Przegląd Filatelistyczny, zawierający także informacje o bieżących emisjach monet, aukcjach i ciekawych wydarzeniach związanych z numizmatyką. Przed jedenastu laty chęć dopieszczenia własnych wydawnictw skłoniła nas do zajęcia się poligrafią. Ot i cała historia. Idea naszego folderu Usłysz swój kolor nie jest zupełnie abstrakcyjna. Wielcy muzycy potrafią swoją grą wyczarowywać w wyobraźni słuchaczy obrazy. Podobnie, gdy wrażliwość Ci na to pozwoli i wczujesz się w har- monię barw, usłyszysz muzykę kolorów. Nad realizacją Państwa prac czuwają ludzie, którym po prostu zależy by powierzone zadanie wykonać dobrze. Zdają sobie sprawę, że od tego zależy opinia Państwa o nich i o całej firmie. Medal Za zasługi dla rozwoju publikacji filatelistycznych

15 Biskup Wojciech Baranowski herbu Jastrzębiec objął płocką diecezję w 1590 roku. Po odbytym ingresie w miejscowej katedrze stwierdził, że pasterze dyecez yi nie mają odpowiedniego dla się locum, a zatem postanowił niezwłocznie wybudować pałac biskupi. Swego dzieła nie zdążył ukończyć, gdyż w 1607 roku został mianowany biskupem kujawskim, a w niecały rok później arcybiskupem gnieźnieńskim. Jego następca, Marcin II Szyszkowski herbu Ostoja, ukończył rozpoczęte przez poprzednika dzieło. Czasy świetności rezydencji przypadają na pierwszą połowę XVII wieku. W 1627 roku biskup Stanisław III Łubieński herbu Pomian gościł w pałacu Zygmunta III Wazę. Tenże sam biskup w r im wyznacz ył fundusz na 36 uczni prz y ufundowaniu w pałacu biskupim kolegium psałterz ystów. Po jego śmierci płocką diecezję objął syn Zygmunta III Wazy, królewicz Karol Ferdynand, który przez piętnaście lat swoich rządów ( ) więcej przebywał w Warszawie niż w Płocku. Zaniedbanie zaczęło się wkradać. Kolejnym biskupem obrano Jana Gembickiego, którego ingres jednak się nie odbył, gdyż wojska Karola Gustawa spustoszyły katedrę, pałac biskupi, a także większość miasta. Tarczyński pisze, że Szwedzi, sasi i austryacy kolejno tu przebywali, a że do potrz ymania świetności nie prz ycz ynili się wcale, łatwo domyślić się można. W roku 1661-ym mury zamku obok katedry tak były pochylone, że trzeba je było zwalić. Nie lepsz ym był wiek XVIII-ty. Szwedzi w r ym 1 zamknęli się w zamku, który wojska rosyjskie szturmem zdobyły. Katedra i pałac biskupi wiele prz y tej okaz yi ucierpiały. W 1733 roku w zniszczonym pałacu biskup Stanisław Załuski herbu Junosza powołał synod diecezjalny, którego głównym celem było uregulowanie spraw miejscowego seminarium duchownego. Podczas narad woda deszczowa przez dach podziurawiony kapała na głowy uczestników. To skłoniło biskupa do pokrycia pałacu i katedry miedzią. 2 Odrestaurowaniem pałacu i dobudowaniem jednego pawilonu zajął się Hieronim Antoni Szeptycki herbu Łada, który w 1759 roku objął diecezję płocką. Po jego śmierci w 1773 roku na stolicę płocką powołano księcia Michała Jerzego Poniatowskiego, brata króla Stanisława. Ten już w rok po objęciu urzędu przebudował pałac biskupi: zbudowano nową fasadę, dorobiono drugi pawilon, oraz wzniesiono inne zabudowania i oficyny. Po drugim rozbiorze Polski miasto znajdowało się pod okupacją pruską. Pałac biskupi zajęło wojsko na koszary. Podobny los spotkał rezydencję za czasów Księstwa Warszawskiego, a w 1812 roku urządzono w nim koszary i lazaret dla wojsk francuskich, skutkiem czego pałac do reszty został zniszczony. W 1820 roku powstaje Towarzystwo Naukowe Płockie, którego współzałożycielem i prezesem został biskup Adam Michał Prażmowski herbu Belina. Za inicyatywą tego towarz ystwa pałac biskupi został wypuszczony w długoletnią arendę Pankracemu Jaroszewskiemu 3 [...] z warunkiem, że dawna rez ydencya biskupia zostanie odrestaurowaną. Ten wywiązał się z powierzonego zadania odnawiając pałac, a następnie wydzierżawił go na uż ytek sądu najpierw wojewódzkiego, a później gubernialnego. Literatura wystawa kolekcjonerska Często przeciętny odbiorca kolekcjonerstwa zdziwiony jest całą gamą pomysłów na to, co można zbierać. Każdy kolekcjoner po jakimś czasie, niezależnie od rodzaju zbieractwa jest zmuszony do uporządkowania swojej kolekcji. Jeżeli rodzaj danego zbieractwa jest dość popularny jest to sprawa stosunkowo łatwa. Istnieją bowiem katalogi, książki i dostępna jest innego rodzaju literatura, która pozwala zarówno uporządkować zbiory jak i poszerzyć wiedzę. Kolekcjonerzy posiadający znaczące zbiory stają się mimo woli twórcami nowych opracowań i poprawek wnoszonych do katalogów. Na naszej wystawie literatury kolekcjonerskiej, mieszczącej się w budynku POKiS przy Tumskiej 13 na wielu prezenterach i w gablotach pokazujemy więc ułamek tego, co na ten temat ukazało się w Polsce i na świecie. Przedstawione zostały czasopisma zarówno ogólnokrajowe jak i wydania regionalne dotyczące filatelistyki, numizmatyku, butonistyki, medalierstwa, militariów, łowiectwa itp. Zachęcamy do odwiedzenia wystawy i bliższego zapoznania się z literaturą kolekcjonerską. pm Dawny pałac biskupów płockich Z korespondencji Franciszka Tarczyńskiego Na rzecz skarbu państwa pałac biskupi przechodzi ukazem carskim po Powstaniu Styczniowym w 1866 roku. Po organizacyi sądownictwa pozostały w nim jeszcze: księgi hipoteczne, archiwum akt dawnych (przeniesione w r ym do Warszawy) i kancelarya rejentów. W 1879 roku rozpoczęto budowę gmachu sądu okręgowego i izby skarbowej. W tym celu zburzono dwie oficyny od strony byłego Rynku Kanonicznego 4. Przy budynku pałacowym częściowo rozebrano pawilony, i aby doprowadzić do jednakowej wysokości wszystkich budowli, dobudowano piętro. Przebudowano także dach gmachu głównego, zmniejszając znacznie jego kąt nachylenia, i dobudowano nowe skrzydła. W rezultacie, mimo że korpus nie uległ zmianie, pałac stracił dawny wygląd. Zdjęcie 5 przedstawione poniżej prezentuje stan pałacu biskupiego sprzed 1879 roku, a więc przed ostatecznym przeobrażeniem. Powyższy tekst został sporządzony na podstawie korespondencji zamieszczonej w czasopiśmie Wędrowiec nr 30 z 23 VII Znajduje się tam artykuł Dawny pałac biskupów płockich podpisany Fr. Tar.. Franciszek Tarczyński urodzony w Łęczycy w 1833 roku, uczęszczał do Gimnazjum Gubernialnego w Płocku. Uczestnik Powstania Styczniowego, za udział skazany na cztery lata zesłania do Ufy. Po powrocie uczył kaligrafii i rysunku w płockich szkołach. Znany jest przede wszystkim jako starożytnik i archeolog. Zmarł podczas prowadzenia prac wykopaliskowych w Romatowie w 1900 roku. Pochowany na cmentarzu w Kurowie (pow. sierpecki). Jego zbiory można do dzisiejszego dnia oglądać w Muzeum Diecezjalnym w Płocku. Krzysztof Zadrożny 1. Datę 9 XII 1705 podaje Dominik Staszewski w książce Dawne kościoły płockie, Płock Według monografii historycznej abp. Nowowiejskiego synod odbył się w Pułtusku; w 1733 r. seminarium pułtuskie zostało ponownie erygowane przez wspomnianego bpa Załuskiego. 3. Pankracy Jaroszewski referendarz stanu i komisarz Komisji Województwa Płockiego. 4. Obecnie pl. Narutowicza; Tarczyński pisze, że na rynku, zwanym dawniej kanonicznym, odbywały się specyalne targi drzewem we wtorki i piątki, a który przerobiono na skwer i nadano mu nazwę Michałowskiego. 5. Rycina wykonana ze zdjęcia Juliusza Willenka.

16 WeeKend PeugeOt używany gwarantowany TRWA! JARMARK tumski Peugeot Polska wraz z wybranymi dealerami powróciło do akcji Weekend Peugeot Używany Gwarantowany. Tegoroczna edycja kampanii trwać będzie od maja do września w 10 miastach. Na początek Płock i salon Budmat Auto na Bielskiej 55. zie ed ni i_ Jedną z nich była organizowana we współpracy ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Muzeum Mazowieckiego w Płocku oraz grupą strefa126. pl GRA MIEJSKA, która odbyła się w 24 maja w ramach Jarmarku Tumskiego. Uczestnicy podążali szlakiem zmotoryzowanych ekspozycji jarmarkowych oraz zdobywali wiedzę o długowieczności ich samochodów. By poznać wyniki konkursu, zapraszamy wszystkich uczestników na Bielską 55 w Płocku. Tam podczas WEEKENDU PEUGEOT UŻYWANY GWARANTOWANY Budmat Auto, o godzinie uroczyście wręczymy nagrodę nowy samochód na weekend z pełnym bakiem. la Podczas Weekendów Peugeot Używany Gwarantowany proponowane są samochody używane różnych marek, z gwarancją do 2 lat oraz opieką Peugeot Assistance i certyfikatem jakości firmy DEKRA. Dodatkowo do każdego zakupionego samochodu dołączona jest przenośna nawigacja w cenie. Można wybierać auta z szerokiej oferty kilkudziesięciu samochodów. Organizatorzy przewidzieli również wiele aktywności dla całej rodziny. m sk Na zmotoryzowanych gości czekają bezpłatne kontrole samochodu oraz możliwość skorzystania z naprawy z rabatem na części i usługi serwisowe (do 25%). Ponadto trwają konkursy w których do wygrania są: rower PEUGEOT oraz co godzinę 20 litrów paliwa! I NIE MA MOCNYCH! Dziękujemy wsz ystkim niezawodnym Prz yjaciołom Jarmarku Tumskiego es s Tu stwo nagród ó n m ż ą i c w a i n Do rozda wycięzcy z e i n e i n o ł y w oraz GRY MIEJSKIEJ! Ex pr Organizatorz y współorganizatorzy organizatorzy PŁOCKI OŚRODEK KULTURY I SZTUKI sponsor strategiczny sponsorzy partnerzy Siedemdziesiątka patronat medialny

Monety i plakaty w muzeum

Monety i plakaty w muzeum Monety i plakaty w muzeum Muzeum Mazowieckie w Płocku planuje na piątek, 29 maja wernisaż dwóch wystaw próbnych, obiegowych i okolicznościowych monet przekazanych przez Narodowy Bank Polski oraz polskich

Bardziej szczegółowo

Detal architektoniczny widoczny ale czy znany

Detal architektoniczny widoczny ale czy znany Detal architektoniczny widoczny ale czy znany 2004 W tym roku po raz dziesiąty spotykać się będziemy w wielu miejscowościach naszego regionu na wydarzeniach, organizowanych w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa.

Bardziej szczegółowo

II POKAZ FILATELISTYCZNY POCZET DOWÓDCÓW 2. KORPUSU POLSKIEGO

II POKAZ FILATELISTYCZNY POCZET DOWÓDCÓW 2. KORPUSU POLSKIEGO Wiesław Mrugała II POKAZ FILATELISTYCZNY POCZET DOWÓDCÓW 2. KORPUSU POLSKIEGO W dniach 23-24.06.2017 r. na terenie Politechniki Koszalińskiej zorganizowany został przez Koło PZF przy Politechnice Koszalińskiej

Bardziej szczegółowo

Kilka dni Mnóstwo możliwości Świętujmy razem przyłącz się!

Kilka dni Mnóstwo możliwości Świętujmy razem przyłącz się! Kilka dni Mnóstwo możliwości Świętujmy razem przyłącz się! Obchody Święta Odzyskania Niepodległości - analiza obecnej sytuacji - Święto odzyskania przez Polskę niepodległości jest ważnym elementem budowy

Bardziej szczegółowo

SKARYSZEWSKI JARMARK KOŃSKI WSTĘPY

SKARYSZEWSKI JARMARK KOŃSKI WSTĘPY SKARYSZEWSKI JARMARK KOŃSKI WSTĘPY 1/7 PIĘĆ WIEKÓW TRADYCJI Niemalże 400 lat tradycji, tysiące zwiedzających, dziesiątki kramów i straganów, a przede wszystkim konie. Skaryszewski Jarmark Koński WSTĘPY

Bardziej szczegółowo

Ł AZIENKI K RÓLEWSKIE

Ł AZIENKI K RÓLEWSKIE Ł AZIENKI K RÓLEWSKIE Pałac na Wyspie Pałac Myślewicki Biały Domek Stara Pomarańczarnia Podchorążówka Stara Kordegarda Amfiteatr Stajnie i wozownie Wejścia do Łazienek Królewskich 2 3 O CO TU CHODZI? Kto

Bardziej szczegółowo

Iwona Ochnio - Kwiatecka artystka niezależna malarstwo

Iwona Ochnio - Kwiatecka artystka niezależna malarstwo Witam Cię serdecznie. Cieszę się, że się spotykamy. Nazywam się Iwona Ochnio-Kwiatecka i jestem artystką niezależną. Internetowa galeria malarstwa: kwiatecka.com, którą prowadzę, to miejsce wyjątkowe.

Bardziej szczegółowo

Miasto dla młodzieży. podręcznik

Miasto dla młodzieży. podręcznik Miasto dla młodzieży podręcznik Stowarzyszenie Europe4Youth koncepcja, tekst, grafika: Dawid Dunikowski skład, korekta: Zbigniew Janczukowicz Miasto dla młodzieży koniec szkoły na dzisiaj hurra Miasto

Bardziej szczegółowo

O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją.

O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją. NASZ NOWY PROJEKT O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją. Projekt zainicjowany przez Zespół Szkół Społecznych

Bardziej szczegółowo

Polska na urlop oraz Polska Pełna Przygód to nasze wakacyjne propozycje dla Was

Polska na urlop oraz Polska Pełna Przygód to nasze wakacyjne propozycje dla Was Polska na urlop oraz Polska Pełna Przygód to nasze wakacyjne propozycje dla Was Nie tylko człowiek internetem żyje, miło mieć pod ręka ciekawą książkę. Od wydawnictwa Burda Książki otrzymaliśmy dwie ciekawe

Bardziej szczegółowo

Moja mała Ojczyzna Program ścieżki - edukacja regionalna - dziedzictwo kulturowe w regionie rawskim.

Moja mała Ojczyzna Program ścieżki - edukacja regionalna - dziedzictwo kulturowe w regionie rawskim. Moja mała Ojczyzna Program ścieżki - edukacja regionalna - dziedzictwo kulturowe w regionie rawskim. Program szkoły zakłada wychowanie i przygotowanie człowieka do rozumienia otaczającego go świata. Człowiek

Bardziej szczegółowo

Gimnazjum nr 1 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Luboniu Narodowy Instytut Dziedzictwa Oddział Terenowy w Poznaniu 1863 PAMIĘTAMY

Gimnazjum nr 1 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Luboniu Narodowy Instytut Dziedzictwa Oddział Terenowy w Poznaniu 1863 PAMIĘTAMY POWSTANIE STYCZNIOWE 150 ROCZNICA DLA SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH organizowany przez GIMNAZJUM NR 1 IM. KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO W LUBONIU NARODOWY INSTYTUT DZIEDZICTWA ODDZIAŁ TERENOWY W POZNANIU Konkurs

Bardziej szczegółowo

Rozmowa z dr hab. Krzysztofem Filipowem dyrektorem Muzeum Wojska w Białymstoku.

Rozmowa z dr hab. Krzysztofem Filipowem dyrektorem Muzeum Wojska w Białymstoku. Rozmowa z dr hab. Krzysztofem Filipowem dyrektorem Muzeum Wojska w Białymstoku. W Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podlaskiego otwarta została przygotowana przez Pana wystawa poświęcona podlaskim wątkom

Bardziej szczegółowo

GNIAZDO. 40 lat. Wystawa Czesława Wasiłowskiego

GNIAZDO. 40 lat. Wystawa Czesława Wasiłowskiego Wernisaż wystawy fotografii Czesława Wasiłowskiego pt. GNIAZDO. 40 lat zorganizowany w czwartek 13 marca w sali wystawienniczej Kinoteatru Pasja wywołał wśród licznie zebranych wiele wspomnień i niejednokrotnie

Bardziej szczegółowo

JEDEN KUCHAREK, a tak wiele mozliwosci!. '

JEDEN KUCHAREK, a tak wiele mozliwosci!. ' KATALOG PRODUKTÓW JEDEN KUCHAREK, a tak wiele mozliwosci!. ' Kucharek to dobra propozycja dla miłośników gotowania. To przede wszystkim najpopularniejsza w Polsce przyprawa uniwersalna na bazie kompozycji

Bardziej szczegółowo

nr 1/1 BEZPŁATNY BIULETYN INFORMACYJNY Rok 2006 ==============================================================

nr 1/1 BEZPŁATNY BIULETYN INFORMACYJNY Rok 2006 ============================================================== ORCIK NR 1/1 2006 ROK 1 ====================================================== PRASZKOWSKIE TOWARZYSTWO NUMIZMATYCZNE O R C I K ======================================== nr 1/1 BEZPŁATNY BIULETYN INFORMACYJNY

Bardziej szczegółowo

PRZYRODA W CZTERECH PORACH ROKU

PRZYRODA W CZTERECH PORACH ROKU Szkoła Podstawowa im. Adama Mickiewicza w Skalmierzycach rok szkolny / PROJEKT EDUKACYJNY PRZYRODA W CZTERECH PORACH ROKU I Wstęp Świat wokół nas zmienia się bardzo szybko, a my żyjemy ciągłym pędzie.

Bardziej szczegółowo

Światła Chartes Eustachy Kossakowski, 1983-1989

Światła Chartes Eustachy Kossakowski, 1983-1989 Eustachy Kossakowski, 1983-1989 wymiary: 40 x 29 cm technika: 12 odbitek kolorowych na papierze Hahnemuhle Photo Rag 308 g edycja: 6 cena: 12 000 PLN Każde portfolio jest numerowane i sygnowane przez właścicielkę

Bardziej szczegółowo

Samorząd, który nie przynosi korzyści wszystkim nie jest samorządem.

Samorząd, który nie przynosi korzyści wszystkim nie jest samorządem. Samorząd to wszyscy uczniowie szkoły. W samorządzie nie ma kierowników i podwładnych. Samorząd, który nie przynosi korzyści wszystkim nie jest samorządem. J. Radziewicz Samorząd Uczniowski Szkoły Podstawowej

Bardziej szczegółowo

Obchody setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w SOSW dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej

Obchody setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w SOSW dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej - to taka kraina, która się w sercu zaczyna. Potem jest w myślach blisko, w pięknej ziemi nad Wisłą. Jej ścieżkami chodzimy, budujemy, bronimy. Polska - Ojczyzna... Kraina, która się w sercu zaczyna. Polska

Bardziej szczegółowo

Poradnik opracowany przez Julitę Dąbrowską.

Poradnik opracowany przez Julitę Dąbrowską. Poradnik opracowany przez Julitę Dąbrowską. Pobrany ze strony www.kalitero.pl. Masz pytania skontaktuj się ze mną. Dokument stanowi dzieło w rozumieniu polskich i przepisów prawa. u Zastanawiasz się JAK

Bardziej szczegółowo

Wincenty Kućma. światło w cieniu WYSTAWA RZEŹBY, RYSUNKU I FOTOGRAFII

Wincenty Kućma. światło w cieniu WYSTAWA RZEŹBY, RYSUNKU I FOTOGRAFII Wincenty Kućma światło w cieniu WYSTAWA RZEŹBY, RYSUNKU I FOTOGRAFII Wincenty Kućma, urodzony 25 maja 1935 roku w Zbilutce (obecnie Zbelutka) na Kielecczyznie. W latach 1957-1962 studiował na Wydziale

Bardziej szczegółowo

KUCHAREK - najlepszy do polskich dan!'

KUCHAREK - najlepszy do polskich dan!' KATALOG PRODUKTÓW KUCHAREK - najlepszy do polskich dan!' W kwestii gotowania ważna jest dla nas tradycja, dlatego od lat tworzymy dla Was produkty marki Kucharek, które doskonale pasują do polskich dań.

Bardziej szczegółowo

Ekslibris, (łac. ex libris - z książek) - znak własnościowy danego egzemplarza książki, najczęściej ozdobny, wykonany w technice graficznej, z

Ekslibris, (łac. ex libris - z książek) - znak własnościowy danego egzemplarza książki, najczęściej ozdobny, wykonany w technice graficznej, z Ekslibris, (łac. ex libris - z książek) - znak własnościowy danego egzemplarza książki, najczęściej ozdobny, wykonany w technice graficznej, z imieniem i nazwiskiem właściciela księgozbioru (np. stylizowanymi

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Sztuka zarabiania na wypoczynku Aleksandra Ruta Uniwersytet w Białymstoku 8 października 2015 r. Sztuka. zarabiania Sztuka (łac.ars, grec. techne) w starożytności i średniowieczu

Bardziej szczegółowo

E-450. Jak wybrać aparat cyfrowy? 20 lat fotografii Gazety Wyborczej OLYMPUS. lustrzanka na miarę GUY GANGON WADEMEKUM KUPUJĄCEGO

E-450. Jak wybrać aparat cyfrowy? 20 lat fotografii Gazety Wyborczej OLYMPUS. lustrzanka na miarę GUY GANGON WADEMEKUM KUPUJĄCEGO miesięcznik wszystkich fotografujących numer 6/2009 INDEX 250597 CENA 14,90z³ (w tym 7% VAT) 20 lat fotografii Gazety Wyborczej PREZENTACJE GUY GANGON OLYMPUS E-450 lustrzanka na miarę WADEMEKUM KUPUJĄCEGO

Bardziej szczegółowo

Interdyscyplinarny projekt edukacyjny w PSM I st. w Prudniku - Rok Chopinowski

Interdyscyplinarny projekt edukacyjny w PSM I st. w Prudniku - Rok Chopinowski Interdyscyplinarny projekt edukacyjny w PSM I st. w Prudniku - Rok Chopinowski Nasza inicjatywa to przykład szerokiego myślenia o edukacji artystycznej i perspektywicznego myślenia o szkole, jako społeczności

Bardziej szczegółowo

MUZEUM DLA PRZEDSZKOLAKA

MUZEUM DLA PRZEDSZKOLAKA MUZEUM DLA PRZEDSZKOLAKA - projekt zajęć muzealnych dla dzieci w wieku przedszkolnym zgodny z założeniami Podstawy programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE za okres

SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE za okres SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE za okres 01.01.2015-31.12.2015 Dane rejestrowe Siedziba: Rejestr: Fundacja Fotografii Analogowej i Klasycznych Technik Fotograficznych "Antykwariat Fotograficzny" 80-374 Gdańsk,

Bardziej szczegółowo

TANIE ZAKUPY NA CAŁYM ŚWIECIE. PORADNIK SUPERKUPCA

TANIE ZAKUPY NA CAŁYM ŚWIECIE. PORADNIK SUPERKUPCA Przemysław Mielcarski: Tanie zakupy na całym świecie 2 Przemysław Mielcarski TANIE ZAKUPY NA CAŁYM ŚWIECIE. PORADNIK SUPERKUPCA Copyright by Przemysław Mielcarski & e-bookowo 2009 Grafika i projekt okładki:

Bardziej szczegółowo

Wizyta w Gazecie Krakowskiej

Wizyta w Gazecie Krakowskiej Wizyta w Gazecie Krakowskiej fotoreportaż 15.04.2013 byliśmy w Gazecie Krakowskiej w Nowym Sączu. Dowiedzieliśmy, się jak ciężka i wymagająca jest praca dziennikarza. Opowiedzieli nam o tym pan Paweł Szeliga

Bardziej szczegółowo

Regulamin IV Powiatowego Konkursu Historycznego: Dla przeszłych i przyszłych lat. Edycja 2015: Powiat Chrzanowski pod okupacją niemiecką

Regulamin IV Powiatowego Konkursu Historycznego: Dla przeszłych i przyszłych lat. Edycja 2015: Powiat Chrzanowski pod okupacją niemiecką Regulamin IV Powiatowego Konkursu Historycznego: Dla przeszłych i przyszłych lat. Edycja 2015: Powiat Chrzanowski pod okupacją niemiecką dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych

Bardziej szczegółowo

SZKOLNE KOŁO CARITAS. Gimnazjum nr 17 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia w Gdańsku- Zaspie

SZKOLNE KOŁO CARITAS. Gimnazjum nr 17 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia w Gdańsku- Zaspie SZKOLNE KOŁO CARITAS Gimnazjum nr 17 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia w Gdańsku- Zaspie Kim jesteśmy? Jesteśmy wolontariuszami Szkolnego Koła Caritas. Jest nas około czterdziestu.

Bardziej szczegółowo

Marzycielska Poczta: szczegółowy opis akcji

Marzycielska Poczta: szczegółowy opis akcji Marzycielska Poczta: szczegółowy opis akcji Czym jest Marzycielska Poczta? Marzycielska Poczta to ogólnopolska akcja, która polega na wysyłaniu tradycyjnych listów i kartek do ciężko chorych dzieci. Na

Bardziej szczegółowo

Najstarsze litograficzne widokówki malborskie. Bernard Jesionowski. Malbork 2008

Najstarsze litograficzne widokówki malborskie. Bernard Jesionowski. Malbork 2008 Najstarsze litograficzne widokówki malborskie Bernard Jesionowski Malbork 2008 Bernard Jesionowski - Najstarsze litograficzne widokówki malborskie Strona 1 W 1869 roku poczta Austrowęgier wydała pierwsze

Bardziej szczegółowo

Jeden Kucharek a tak wiele mo liwości!

Jeden Kucharek a tak wiele mo liwości! KATALOG PRODUKTÓW Jeden Kucharek a tak wiele mo liwości! Kucharek to dobra propozycja dla miłośników gotowania. To przede wszystkim najpopularniejsza w Polsce przyprawa uniwersalna na bazie kompozycji

Bardziej szczegółowo

Władysław Pluta odpowiada na pytania Agnieszki Ziemiszewskiej. największe emocje wywołują we mnie dzieła racjonalne

Władysław Pluta odpowiada na pytania Agnieszki Ziemiszewskiej. największe emocje wywołują we mnie dzieła racjonalne Władysław Pluta odpowiada na pytania Agnieszki Ziemiszewskiej największe emocje wywołują we mnie dzieła racjonalne PLAKAT: WŁADYSŁAW PLUTA największe emocje wywołują we mnie dzieła racjonalne Władysław

Bardziej szczegółowo

ZWIERZĘTA. z różnych stron ŚWIATA

ZWIERZĘTA. z różnych stron ŚWIATA ZWIERZĘTA z różnych stron ŚWIATA PROJEKT Projekt Nie znikaj poświęcony jest zagadnieniu bioróżnorodności. Choć słowo bioróżnorodność jest stosunkowo młode, to robi obecnie prawdziwą karierę. Niestety przyczyna

Bardziej szczegółowo

Choinka srebrna moneta kolekcjonerska Opis produktu:» Mennica Polska prezentuje wyjątkową monetę Choinka, zaprojektowaną z okazji świąt Bożego Narodzenia.» Idealna na gustowny i niezapomniany świąteczny

Bardziej szczegółowo

Zygmunt I Stary i 100 dukatów Zygmunta III niezwykłe monety kolekcjonerskie NBP

Zygmunt I Stary i 100 dukatów Zygmunta III niezwykłe monety kolekcjonerskie NBP Zygmunt I Stary i 100 dukatów Zygmunta III niezwykłe monety kolekcjonerskie NBP W środę, 12 lipca, Narodowy Bank Polski wprowadzi do obiegu monety kolekcjonerskie z wizerunkiem Zygmunta I Starego oraz

Bardziej szczegółowo

HANS CHRISTIAN ANDERSEN. Przygotawała Katarzyna Semla SP-5 Żywiec

HANS CHRISTIAN ANDERSEN. Przygotawała Katarzyna Semla SP-5 Żywiec HANS CHRISTIAN ANDERSEN Przygotawała Katarzyna Semla SP-5 Żywiec HANS CHRISTIAN ANDERSEN Żył w latach 1805 1875; Prozaik, poeta, dramaturg i baśniopisarz duński; W wieku 14 lat, po śmierci ojca, we wrześniu

Bardziej szczegółowo

EKONOMIA SŁUCHANIE (A2)

EKONOMIA SŁUCHANIE (A2) EKONOMIA SŁUCHANIE (A2) Witam państwa! Dziś w naszej audycji porozmawiamy o tym jak inwestować, żeby nie stracić, jak oszczędzać i jak radzić sobie w trudnych czasach. Do studia zaprosiłam eksperta w dziedzinie

Bardziej szczegółowo

Słońce nie zawsze jest Twoim sprzymierzeńcem przy robieniu zdjęć

Słońce nie zawsze jest Twoim sprzymierzeńcem przy robieniu zdjęć GSMONLINE.PL Słońce nie zawsze jest Twoim sprzymierzeńcem przy robieniu zdjęć 2017-07-23 Akcja partnerska Wakacje to doskonały okres na szlifowanie swoich umiejętności fotograficznych. Mamy więcej czasu

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN Z PLASTYKI W KLASIE IV

WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN Z PLASTYKI W KLASIE IV WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN Z PLASTYKI W KLASIE IV Z pomocą nauczyciela uczeń: wymienia placówki działające na rzecz kultury, tłumaczy zasady

Bardziej szczegółowo

Z JASKINI DO GWIAZD! WSPOMNIENIA Z WYJAZDÓW NA WYSTAWY

Z JASKINI DO GWIAZD! WSPOMNIENIA Z WYJAZDÓW NA WYSTAWY Z JASKINI DO GWIAZD! WSPOMNIENIA Z WYJAZDÓW NA WYSTAWY Tak rozpoczynaliśmy każdą wyprawę na spotkanie ze sztuką! WYJAZD I MUZEUM ARCHEOLOGICZNE Wspomnienie Pan Zdzisław: Pani przewodniczka bardzo ciekawie

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU PIĘKNA NASZA POLSKA CAŁA

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU PIĘKNA NASZA POLSKA CAŁA SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU PIĘKNA NASZA POLSKA CAŁA Uczniowie Szkoły Podstawowej w Specjalnym Ośrodku Szkolno Wychowawczym w Firleju brali udział w Międzynarodowym Projekcie Edukacyjnym Piękna

Bardziej szczegółowo

TWORZENIE PREZENTACJI MS POWERPOINT

TWORZENIE PREZENTACJI MS POWERPOINT TWORZENIE PREZENTACJI MS POWERPOINT Wstęp TWORZENIE PREZENTACJI MS POWERPOINT Czasami zdarza się, że zostajemy poproszeni o poprowadzenia spotkania czy szkolenia w firmie, w której pracujemy lub po prostu

Bardziej szczegółowo

Nowy mural w Śródmieściu!

Nowy mural w Śródmieściu! Nowy mural w Śródmieściu! Nowy mural zajął ścianę budynku przy ulicy Obrońców Wybrzeża. Wspólna inicjatywa Muzeum Miasta Gdyni, Traffic Design i artysty Patryka Hardzieja przyniosła w Śródmieściu grafikę,

Bardziej szczegółowo

21 lipca w obecności Przezydenta Białegostoku nastąpiło uroczyste otwarcie Centrum im. Ludwika Zamenhofa w Białymstoku (ul. Warszawska 15).

21 lipca w obecności Przezydenta Białegostoku nastąpiło uroczyste otwarcie Centrum im. Ludwika Zamenhofa w Białymstoku (ul. Warszawska 15). Otwarcie Centrum im. Ludwika Zamenhofa w Białymstoku 21 lipca w obecności Przezydenta Białegostoku nastąpiło uroczyste otwarcie Centrum im. Ludwika Zamenhofa w Białymstoku (ul. Warszawska 15). - Rozpoczynamy

Bardziej szczegółowo

IV Międzynarodowy Konkurs Artystyczny PEJZAŻ WSPÓŁCZESNY- Częstochowa 2018

IV Międzynarodowy Konkurs Artystyczny PEJZAŻ WSPÓŁCZESNY- Częstochowa 2018 IV Międzynarodowy Konkurs Artystyczny PEJZAŻ WSPÓŁCZESNY- Częstochowa 2018 PEJZAŻ jest tematem podejmowanym przez artystów w różnych okresach dziejów sztuki. Chociaż na początku pełnił funkcję jedynie

Bardziej szczegółowo

OBLICZA FOTOGRAFII. mała galeria fotografii MIĘDZY HISTORIĄ A WSPÓŁCZESNOŚCIĄ

OBLICZA FOTOGRAFII. mała galeria fotografii MIĘDZY HISTORIĄ A WSPÓŁCZESNOŚCIĄ OBLICZA FOTOGRAFII mała galeria fotografii MIĘDZY HISTORIĄ A WSPÓŁCZESNOŚCIĄ Fotografia zbliża się do jubileuszu 180 lecia od dnia ogłoszenia wynalazku dagerotypii w roku 1839 w Paryżu. Metalowe blaszki

Bardziej szczegółowo

Na ścieżkach wyobraźni

Na ścieżkach wyobraźni G A L E R I A Na ścieżkach wyobraźni Prezentowana wystawa prac jest efektem kontynuacji realizowanego od 2013 r. projektu edukacyjnego Na ścieżkach wyobraźni. Głównym motywem działania uczniów jest odniesienie

Bardziej szczegółowo

Magia Świąt Bożego Narodzenia Projekt edukacyjny dla dzieci z oddziałów przedszkolnych przy Szkole Podstawowej w Rzechcie rok szkolny 2017/2018

Magia Świąt Bożego Narodzenia Projekt edukacyjny dla dzieci z oddziałów przedszkolnych przy Szkole Podstawowej w Rzechcie rok szkolny 2017/2018 Magia Świąt Bożego Narodzenia Projekt edukacyjny dla dzieci z oddziałów przedszkolnych przy Szkole Podstawowej w Rzechcie rok szkolny 2017/2018 Koordynatorki projektu: Małgorzata Kowalczyk, Izabela Pawlińska,

Bardziej szczegółowo

Imprezy organizowane przez MiPBP w Ropczycach w latach 2011 i 2012 w związku z obchodami 650-lecia nadania praw miejskich Ropczycom

Imprezy organizowane przez MiPBP w Ropczycach w latach 2011 i 2012 w związku z obchodami 650-lecia nadania praw miejskich Ropczycom Imprezy organizowane przez MiPBP w Ropczycach w latach 2011 i w związku z obchodami 650-lecia nadania praw miejskich Ropczycom Lp. Rodzaj imprezy Tytuł Termin Adresaci Frekwencja Uwagi 1. Konferencja 1.

Bardziej szczegółowo

Opisy Poszczególnych Klas

Opisy Poszczególnych Klas Downloaded from: justpaste.it/opisy_klas Opisy Poszczególnych Klas Klasa Muzyczna + Rozwijanie umiejętności gry na instrumencie + Dokształcanie głosu na poziom wysokiej sławy wokalistów + Wyjeżdżanie na

Bardziej szczegółowo

Muzeum Romantyzmu w Opinogórze SKOROWIDZ EDUKACYJNY

Muzeum Romantyzmu w Opinogórze SKOROWIDZ EDUKACYJNY Muzeum Romantyzmu w Opinogórze SKOROWIDZ EDUKACYJNY Rok szkolny 2014/2015 Zapraszamy do zapoznania się z ofertą edukacyjną Muzeum Romantyzmu w Opinogórze. Zawiera ona propozycje lekcji muzealnych, warsztatów

Bardziej szczegółowo

W ramach tegorocznych obchodów EDD zorganizowaliśmy inauguracyjną imprezę w dn. 04 września br. pod nazwą Jak powstała dębnowska książnica.

W ramach tegorocznych obchodów EDD zorganizowaliśmy inauguracyjną imprezę w dn. 04 września br. pod nazwą Jak powstała dębnowska książnica. W ramach tegorocznych obchodów EDD zorganizowaliśmy inauguracyjną imprezę w dn. 04 września br. pod nazwą Jak powstała dębnowska książnica. Co nam zostało z tych lat.. Przygotowana wystawa obrazowała początki

Bardziej szczegółowo

Wydarzenia w dniu

Wydarzenia w dniu Urząd Miasta Racibórz https://www.raciborz.pl/kultura_i_sport/kalendarium_imprez/2017-11-22/id:2047/printpdf Wydarzenia w dniu 2017-11-22 Wydarzenia w dniu: 22 listopad 2017 Wybierz dzień: 2017-11-22 Przejdź

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do SIWZ Szczegółowy Opis Przedmiotu Zamówienia

Załącznik nr 1 do SIWZ Szczegółowy Opis Przedmiotu Zamówienia Załącznik nr 1 do SIWZ Szczegółowy Opis Przedmiotu Zamówienia I ZADANIE: DRUK 1. Przedmiotem zamówienia jest druk 4 numerów publikacji/magazynu w języku polskim, pod tytułem, Opolskie Smaki. L.p. Dla każdej

Bardziej szczegółowo

W otwartej Europie wszystkie języki są ważne

W otwartej Europie wszystkie języki są ważne W otwartej Europie wszystkie języki są ważne www.valuemultilingualism.org Tytuł: Dziennik Czas realizacji: 1 godzina lekcyjna na wprowadzenie do zadania Czas na wykonanie zadania określony przez nauczyciela

Bardziej szczegółowo

Scenariusz nr 3. Autor scenariusza: Olga Lech. Blok tematyczny: Spotkania z ciekawymi ludźmi

Scenariusz nr 3. Autor scenariusza: Olga Lech. Blok tematyczny: Spotkania z ciekawymi ludźmi Autor scenariusza: Olga Lech Blok tematyczny: Spotkania z ciekawymi ludźmi Scenariusz nr 3 I. Tytuł scenariusza: Kim był Jan Matejko? II. Czas realizacji: 2 jednostki lekcyjne. III. Edukacje (3 wiodące):

Bardziej szczegółowo

Dziękujemy serdecznie wszystkim, którzy zaangażowali się w organizację imprezy. Wierzymy, że za rok Piknik będzie równie udany!

Dziękujemy serdecznie wszystkim, którzy zaangażowali się w organizację imprezy. Wierzymy, że za rok Piknik będzie równie udany! Piknik Rodzinny 8 czerwca, w słoneczne piątkowe przedpołudnie, w Ośrodku Szkolno Wychowawczym w Nowym Mieście nad Pilicą odbył się Pierwszy Szkolny Piknik Rodzinny. Łączył trzy ważne uroczystości naszej

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z plastyki w klasie 1 gimnazjum

Wymagania edukacyjne z plastyki w klasie 1 gimnazjum Wymagania edukacyjne z plastyki w klasie 1 gimnazjum Zgodnie z Podstawą Programową jako priorytetowe przyjmuje się na lekcjach plastyki w gimnazjum wymagania ogólne: 1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie

Bardziej szczegółowo

ZNACZKI PERSONALIZOWANE I SPERSONALIZOWANE POCZTY POLSKIEJ WYDANE DLA ODBIORCÓW Z POWIATU GOSTYŃSKIEGO DO 2016 ROKU

ZNACZKI PERSONALIZOWANE I SPERSONALIZOWANE POCZTY POLSKIEJ WYDANE DLA ODBIORCÓW Z POWIATU GOSTYŃSKIEGO DO 2016 ROKU Andrzej Dudek ZNACZKI PERSONALIZOWANE I SPERSONALIZOWANE POCZTY POLSKIEJ WYDANE DLA ODBIORCÓW Z POWIATU GOSTYŃSKIEGO DO 2016 ROKU 1 lutego 2005 roku Dyrektor Generalny Poczty Polskiej zarządzeniem nr 9

Bardziej szczegółowo

ZAKOCHANI. Formularz Zamówienia. Wybierz kolor tła. Białe Róże. Czerwoe Maki

ZAKOCHANI. Formularz Zamówienia. Wybierz kolor tła. Białe Róże. Czerwoe Maki Formularz Zamówienia ZAKOCHANI Formularz służy spersonalizowaniu zakupionego wzoru. Każdy krok będziemy starać się dodatkowo opisać, aby ułatwić zamówienie. Ważne, aby dokładnie wypełnić każde pole oraz

Bardziej szczegółowo

Obchody 800-lecia Lwówka Śląskiego przeszły do historii

Obchody 800-lecia Lwówka Śląskiego przeszły do historii Obchody 800-lecia Lwówka Śląskiego przeszły do historii Napisano dnia: 2017-09-11 09:15:06 Na ten dzień przygotowywano się przez wiele miesięcy Okazja bowiem nie byle jaka; tak okrągłe rocznice miasto

Bardziej szczegółowo

GMINNY KONKURS TWÓRCZOŚCI WIELE TWARZY NIEPODLEGLOŚCI POD HONOROWYM PATRONATEM BURMISTRZA KRASNOBRODU

GMINNY KONKURS TWÓRCZOŚCI WIELE TWARZY NIEPODLEGLOŚCI POD HONOROWYM PATRONATEM BURMISTRZA KRASNOBRODU GMINNY KONKURS TWÓRCZOŚCI WIELE TWARZY NIEPODLEGLOŚCI POD HONOROWYM PATRONATEM BURMISTRZA KRASNOBRODU REGULAMIN ORGANIZATOR KONKURSU: Szkoła Podstawowa im. Armii Krajowej w Kaczórkach. CELE KONKURSU :

Bardziej szczegółowo

NIKCZEMNA ZBRODNIA NA LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO

NIKCZEMNA ZBRODNIA NA LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO NIKCZEMNA ZBRODNIA NA LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO Ciekawe, czy Juliusz Słowacki choć przez chwilę pomyślał, że jego Balladyna porywać będzie serca młodych ludzi jeszcze długo po swoim powstaniu? Ciekawe, czy

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ PROJEKTU EDUKACYJNEGO NR 1/I

SCENARIUSZ PROJEKTU EDUKACYJNEGO NR 1/I SCENARIUSZ PROJEKTU EDUKACYJNEGO NR 1/I Klasa pierwsza Temat dnia Inwentaryzacja drzew i krzewów w otoczeniu szkoły Obszary - edukacja polonistyczna edukacyjne - edukacja przyrodnicza - edukacja matematyczna

Bardziej szczegółowo

PRZYRODNICZE AZYLE W MIEJSKICH PRZEDSZKOLACH RAPORT NR 14. Drzewa.

PRZYRODNICZE AZYLE W MIEJSKICH PRZEDSZKOLACH RAPORT NR 14. Drzewa. 14. Gatunki i rola drzew w przyrodzie. Zadanie: sadzenie drzewa. Dzieci z Przedszkola nr 16 w Koszalinie 10 października obchodziły ŚWIETO DRZEWA. Tegoroczne Święto Drzewa odbyło się pod hasłem DRZEWO

Bardziej szczegółowo

Przewodnik po Muzeum nad Wisłą Muzeum Sztuki Nowoczesnej

Przewodnik po Muzeum nad Wisłą Muzeum Sztuki Nowoczesnej Przewodnik po Muzeum nad Wisłą Muzeum Sztuki Nowoczesnej 1 Opis instytucji Muzeum Sztuki Nowoczesnej pokazuje wystawy sztuki współczesnej. Sztuka współczesna to prace, które powstają w naszych czasach.

Bardziej szczegółowo

WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY

WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY Czytanie - oto najlepszy sposób uczenia się. Aleksander Puszkin Sukces jednostek i społeczeństw zależy od ich wiedzy. Kluczem do wiedzy wciąż jest czytanie.

Bardziej szczegółowo

Dzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze.

Dzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze. Przedmowa Kiedy byłem mały, nawet nie wiedziałem, że jestem dzieckiem specjalnej troski. Jak się o tym dowiedziałem? Ludzie powiedzieli mi, że jestem inny niż wszyscy i że to jest problem. To była prawda.

Bardziej szczegółowo

Wydarzenia w dniu

Wydarzenia w dniu Urząd Miasta Racibórz https://www.raciborz.pl/kultura_i_sport/kalendarium_imprez/2017-11-10/id:2050/printpdf Wydarzenia w dniu 2017-11-10 Wydarzenia w dniu: 10 listopad 2017 Wybierz dzień: 2017-11-10 Przejdź

Bardziej szczegółowo

Życie ze sztuką Galeria Samorządowa

Życie ze sztuką Galeria Samorządowa Życie ze sztuką Galeria Samorządowa 9 listopada w Galerii Samorządowej Województwa Podlaskiego otwarta została wystawa Życie ze sztuką prezentująca 50-letni dorobek artystyczny Roberta Jana Panka. Wernisaż

Bardziej szczegółowo

Krajobraz przemysłowy Eustachy Kossakowski, lata 50. i 60.

Krajobraz przemysłowy Eustachy Kossakowski, lata 50. i 60. wymiary: 38.5 x 28.5 cm technika: 12 odbitek kolorowych czarno-białych z oryginalnych negatywów na papierze barytowym edycja: 6 cena: 12 000 PLN Każde portfolio jest numerowane i sygnowane przez właścicielkę

Bardziej szczegółowo

OKOLICZNOŚCIOWE WYDANIE GAZETKI SZKOLNEJ KLASY III PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. ARMII KRAJOWEJ

OKOLICZNOŚCIOWE WYDANIE GAZETKI SZKOLNEJ KLASY III PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. ARMII KRAJOWEJ OKOLICZNOŚCIOWE WYDANIE GAZETKI SZKOLNEJ KLASY III PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. ARMII KRAJOWEJ 1 Drogi Czytelniku! Życzymy Ci przyjemnej lektury Szkolnego Newsa. Zachęcamy do refleksji nad pytaniem

Bardziej szczegółowo

VI FORUM ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH DZIAŁAJĄCYCH NA RZECZ OBRONNOŚCI Popowo, listopad 2015

VI FORUM ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH DZIAŁAJĄCYCH NA RZECZ OBRONNOŚCI Popowo, listopad 2015 VI FORUM ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH DZIAŁAJĄCYCH NA RZECZ OBRONNOŚCI Popowo, listopad 2015. Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej jest jednostką organizacyjną nadzorowaną przez Ministra Obrony Narodowej

Bardziej szczegółowo

Obchody Roku Tadeusza Kościuszki w Szkole Podstawowej nr 25 im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie

Obchody Roku Tadeusza Kościuszki w Szkole Podstawowej nr 25 im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie O Kościuszko, piękny wzorze Obchody Roku Tadeusza Kościuszki w Szkole Podstawowej nr 25 im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie Rok 2017 został ustanowiony przez Sejm i Senat Rokiem Tadeusza Kościuszki, w związku

Bardziej szczegółowo

Odkłamywacz PO - Kultura się liczy

Odkłamywacz PO - Kultura się liczy Odkłamywacz PO - Kultura się liczy PAKT DLA KULTURY Co najmniej 1% wszystkich wydatków budżetowych Uczestnictwo w kulturze i twórcza aktywność obywateli jako priorytety polityki rządu i samorządów Nowoczesne

Bardziej szczegółowo

Agroturystyka szansą dla mniejszych gospodarstw

Agroturystyka szansą dla mniejszych gospodarstw https://www. Agroturystyka szansą dla mniejszych gospodarstw Autor: Małgorzata Chojnicka Data: 3 maja 2017 Na wsi żyje i pracuje ponad 40 proc. społeczeństwa naszego kraju. Właściciele małych gospodarstw

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie dat i nazw miejscowości

Wykorzystanie dat i nazw miejscowości Podręcznik tematyka (12) Ryszard Prange Wykorzystanie dat i nazw miejscowości Wysokie oceny może uzyskać na wystawie taki eksponat tematyczny, który zaprezentuje dobry, ciekawy materiał filatelistyczny.

Bardziej szczegółowo

AUTYZM DIAGNOZUJE SIĘ JUŻ U 1 NA 100 DZIECI.

AUTYZM DIAGNOZUJE SIĘ JUŻ U 1 NA 100 DZIECI. LEKCJA AUTYZM AUTYZM DIAGNOZUJE SIĘ JUŻ U 1 NA 100 DZIECI. 1 POZNAJMY AUTYZM! 2 Codzienne funkcjonowanie wśród innych osób i komunikowanie się z nimi jest dla dzieci i osób z autyzmem dużym wyzwaniem!

Bardziej szczegółowo

1. Ocena struktury materiałów na podstawie demo MEN-u Liczba zaprezentowanych przez MEN kart 12

1. Ocena struktury materiałów na podstawie demo MEN-u Liczba zaprezentowanych przez MEN kart 12 Porównanie propozycji kart pracy do elementarza rządowego przygotowywanych przez MEN z serią ćwiczeń do elementarza rządowego przygotowywanych przez NE, seria nosi tytuł Nasze ćwiczenia karty pracy MEN-u

Bardziej szczegółowo

Styczeń. 1. Tajemnice kalendarza

Styczeń. 1. Tajemnice kalendarza Styczeń 1. Tajemnice kalendarza 2. Gość specjalny- pielęgniarka./ Higiena i zdrowe odżywianie. * W związku z prowadzoną w świetlicy innowacją pedagogiczną Gość specjalny- poznajemy zawody gościliśmy pielęgniarkę

Bardziej szczegółowo

Czym jest Marzycielska Poczta?

Czym jest Marzycielska Poczta? Czym jest Marzycielska Poczta? Marzycielska Poczta to ogólnopolska akcja, która polega na wysyłaniu tradycyjnych listów i kartek do ciężko chorych dzieci. Na stronie MarzycielskaPoczta.pl są zaprezentowane

Bardziej szczegółowo

KALISZ AMBIENT FESTIWAL INFORMACJE DLA FANÓW

KALISZ AMBIENT FESTIWAL INFORMACJE DLA FANÓW KALISZ AMBIENT FESTIWAL INFORMACJE DLA FANÓW O FESTIWALU Kalisz Ambient Festiwal to pierwsza tego typu impreza w Kaliszu promująca niezależną muzykę elektro-ambient. Po czterech edycjach festiwal jest

Bardziej szczegółowo

Opis wystawy W 90-tą rocznicę Powstania Wielkopolskiego Grupa Leszno

Opis wystawy W 90-tą rocznicę Powstania Wielkopolskiego Grupa Leszno Głównym celem wystawy, zgodnie z koncepcją dr. Eugeniusza Śliwińskiego (Muzeum Okręgowe w Lesznie) i Barbary Ratajewskiej (Archiwum Państwowe w Lesznie) jest ukazanie przyczyn i okoliczności zrywu powstańczego,

Bardziej szczegółowo

Fotografia Mateusz Mikołajczyk

Fotografia Mateusz Mikołajczyk Fotografia Mateusz Mikołajczyk OFERTA DLA FIRM Fotografia nieruchomości Zdjęcia pokazujące wnętrze całego domu, mieszkania lub lokalu. W cenie również zdjęcia z zewnątrz. Usługa kierowana jest dla osób,

Bardziej szczegółowo

WIosenne przebudzenie w Mazurolandii!

WIosenne przebudzenie w Mazurolandii! WIosenne przebudzenie w Mazurolandii! Już od marca Mazurolandia zaprasza na żywą lekcję przyrody. Będziecie mogli zajrzeć do Chaty Leśnego Czarodzieja, gdzie posłuchacie ciekawych opowieści o żyjących

Bardziej szczegółowo

Chopinowskie inspiracje w muzyce, plastyce i teatrze

Chopinowskie inspiracje w muzyce, plastyce i teatrze Wojewódzki Dom Kultury im. J. Piłsudskiego w Kielcach Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Chopinowskie inspiracje w muzyce, plastyce i teatrze Wojewódzki Dom Kultury im.

Bardziej szczegółowo

Jak rozwinąć treść eksponatu i pokazać swoją wiedzę?

Jak rozwinąć treść eksponatu i pokazać swoją wiedzę? Podręcznik tematyka (3) Ryszard Prange Jak rozwinąć treść eksponatu i pokazać swoją wiedzę? Wiemy, jaki materiał filatelistyczny można wykorzystać w eksponacie tematycznym. Kolej na informacje, jak przy

Bardziej szczegółowo

MALI uczniowie idą do szkoły

MALI uczniowie idą do szkoły MALI uczniowie idą do szkoły Czy wyobrażasz sobie życie bez książek? A wiesz, że książka może odmienić życie ludzkie? Jeśli chcesz się o tym przekonać, zapraszamy do włączenia się w najnowszą akcję edukacyjną

Bardziej szczegółowo

Zamenus przywitany na Chyloni

Zamenus przywitany na Chyloni Zamenus przywitany na Chyloni Koń. Jednorożec. Pegaz. Po prostu Zamenus. Talizman osiedla Zamenhofa Opata Hackiego został przywitany przez mieszkańców rewitalizowanej części Chyloni niezwykle serdecznie.

Bardziej szczegółowo

100-LECIE ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI specjalna oferta edukacyjna

100-LECIE ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI specjalna oferta edukacyjna 100-LECIE ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI specjalna oferta edukacyjna Zapraszamy do zapoznania się z ofertą edukacyjną Oddziałów Muzeum Podlaskiego w Białymstoku przygotowaną z okazji obchodów 100-lecia odzyskania

Bardziej szczegółowo

Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu plastyka w zakresie klas 6 szkoły podstawowej

Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu plastyka w zakresie klas 6 szkoły podstawowej Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu plastyka w zakresie klas 6 szkoły podstawowej Temat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca KLASA 6 71. Dowiadujemy

Bardziej szczegółowo

ZAŁOGA Nr. MUZEUM POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH w LUSOWIE

ZAŁOGA Nr. MUZEUM POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH w LUSOWIE Zestaw pytań nr 1 ZAŁOGA Nr MUZEUM POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH w LUSOWIE 1. Jaki napis znajduje się na rzeźbie przy wejściu do Muzeum? (10 pkt)...... 2. W zbiorach Muzeum mamy wiele cennych pamiątek, w tym

Bardziej szczegółowo

Trochę informacji Na początek

Trochę informacji Na początek Betty Book Foto Rozdział 1 Wstęp Fotografia jest sztuką, która nie ustępuje niczym malarstwu i innym dziedzinom sztuk pięknych. Tak jak malarz ma nieskończone możliwości używania barw i technik malarskich,

Bardziej szczegółowo

I. Czynności organizacyjne. Podanie częściowego tematu: Z wizytą w. II. Zagadka-odczytuję

I. Czynności organizacyjne. Podanie częściowego tematu: Z wizytą w. II. Zagadka-odczytuję Klasa VId Język polski Scenariusz lekcji języka polskiego w klasie VId SCENARIUSZ LEKCJI Temat: Z wizytą w muzeum Cel ogólny Doskonalenie słownictwa związanego z muzeami.. Cele operacyjne UCZEŃ: Posiada

Bardziej szczegółowo

PRZEGLĄD PRASY 20 czerwca 2013 roku

PRZEGLĄD PRASY 20 czerwca 2013 roku Zeskanuj kod QR i przeczytaj przegląd prasy w Serwisie Biura Prasowego PRZEGLĄD PRASY 20 czerwca 2013 roku Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego w Kielcach Biuro Prasowe tel. (41) 342-13-45;

Bardziej szczegółowo