Czas Gryfii. Działamy na dużą skalę. Silna, stabilna, konkurencyjna. Budowa fabryki na wyspie Gryfia. Czas Gryfii. s. 8. s. 3. s.

Transkrypt

1 Czas Gryfii Czas Gryfii 1 Działamy na dużą skalę Rozmowa z Piotrem Słupskim, Prezesem Zarządu MS TFI zarządzającego funduszem MARS s. 3 Silna, stabilna, konkurencyjna Morska Stocznia Remontowa Gryfia s. 8 Budowa fabryki na wyspie Gryfia Zakład zatrudni w 2015 r. ponad pół tysiąca osób. s. 15

2 2 Czas Gryfii Nadchodzi czas Gryfii! Oddajemy w Państwa ręce publikację, której zadaniem jest przybliżenie aktualnej sytuacji i planów Morskiej Stoczni Remontowej Gryfia S.A. By lepiej zobrazować procesy, jakie obecnie przechodzi stocznia, zdecydowaliśmy się przedstawić ją w kontekście otoczenia oraz rynku stoczniowego, a także aktualnych i prognozowanych trendów światowych w gospodarce morskiej. Stocznie w tym także MSR Gryfia nie funkcjonują w próżni. Na kondycję stoczniowych organizmów i ich portfele zamówień wpływa m.in. kondycja armatorów. Na tę z kolei bezpośredni wpływ mają: wysokość stawek przewozowych, liczebność i wiek floty, ogólna sytuacja gospodarcza na świecie i wiele innych zmiennych. W skomplikowanym systemie wzajemnych zależności skuteczną walkę o przetrwanie i rozwój mogą podejmować tylko stocznie silne, operatywne, oferujące możliwie najszerszy wachlarz usług. Przeprowadzając proces połączenia szczecińskiego i świnoujskiego organizmu stoczniowego, uzyskaliśmy lepszą pozycję w negocjacjach handlowych wzbogaciliśmy naszą ofertę i wciąż wzmacniamy nasz potencjał produkcyjny i usługowy. Udowadniamy, oczywiście nie jako pierwsi, że większy może znacznie więcej niż mały. W tym przypadku nawet dwóch małych Polecamy także lekturę tekstu o zmianach w branży okrętowej, która przekształcenia w MSR Gryfia przedstawia w szerszym kontekście. Kolejnym krokiem na drodze poprawiania bieżącej kondycji stoczni jest poszukiwanie alternatywnych rynków zbytu oferowanych usług, mniej narażonych na cykliczne wahania koniunktury w branży okrętowej. Morska Stocznia Remontowa Gryfia odważnie wchodzi w sektor usług subsea & offshore. Dzięki wysokiej jakości oferowanych przez nas usług zyskaliśmy certyfikat oficjalnego partnera FMC Technologies, jednej z liczących się firm w tym segmencie rynku. Spodziewamy się także owocnej współpracy i zleceń od Bilfinger Crist Offshore, który po sąsiedzku na Ostrowie Brdowskim buduje Zakład Wielkogabarytowych Konstrukcji Stalowych. Plan rozwoju MSR Gryfia ma solidne podstawy i wymaga tylko konsekwentnej realizacji. Nadchodzi czas Gryfii! Działamy na dużą skalę s. 3 Rozmowa z Piotrem Słupskim, Prezesem Zarządu MS Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych zarządzającego funduszem MARS FIZ. Stocznie po nowemu s. 4 Ostatnie lata, a nawet dziesiątki lat, przyniosły duże zmiany w przemyśle okrętowym. Liczy się elastyczność i know-how s. 5 Rozmowa z Krzysztofem Juchniewiczem, Członkiem Zarządu MSR Gryfia Grupa MARS Shipyards & Offshore s. 6 MARS Fundusz Inwestycyjny Zamknięty jest zarządzany przez MS Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych. Ruch w stoczniowych dokach s. 7 Morska Stocznia Remontowa Gryfia nie może narzekać na brak zamówień. Silna, stabilna, konkurencyjna s. 8 Budowa silnej i stabilnej firmy, która będzie mogła skutecznie konkurować na krajowym i zagranicznym rynku to cel, który przyświecał połączeniu dwóch największych stoczni remontowych na Pomorzu Zachodnim: Szczecińskiej Stoczni Remontowej Gryfia i Morskiej Stoczni Remontowej w Świnoujściu. Dlaczego outsourcing? s. 10 Pracownicy wydziałów pomocnicznych pracują na 50 proc., tymczasem stocznia ponosi 100 proc. kosztów ich utrzymania. Taki model jest nieekonomiczny. Nadchodzi czas wielkich zmian s. 11 Rozmowa z Lesławem Hnatem, prezesem Morskiej Stoczni Remontowej Gryfia w Szczecinie. Most Brdowski s. 12 Jest jedną z najbardziej oczekiwanych przepraw mostowych w Szczecinie. Łopaty symbolicznie wbite s. 14 Most Brdowski już się buduje. Połączy wyspę Ostrów Brdowski ze stałym lądem i otworzy tereny Gryfia Business Park dla szczecinian i inwestorów. Budowa fabryki na wyspie Gryfia s. 15 W nowej fabryce zatrudnienie znajdzie ponad pół tysiąca osób. Zakład ma być gotowy w maju przyszłego roku, a koszt tej inwestycji to ok. 400 mln złotych. Publikację na zlecenie MS TFI S.A. przygotowała Agencja Public Relations PAR EXCELLENCE

3 Czas Gryfii 3 Działamy na dużą skalę Rozmowa z Piotrem Słupskim, Prezesem Zarządu MS Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych zarządzającego funduszem MARS FIZ Grupę MARS Shipyards & Offshore tworzą cztery spółki: Morska Stocznia Remontowa Gryfia w Szczecinie, Stocznia Remontowa Nauta w Gdyni, Enorgomontaż Północ Gdynia i Energop z Sochaczewa. Czy skład tej grupy jest ostateczny i dlaczego właśnie taki? Naszą grupę tworzą obecnie cztery spółki, co jest wynikiem pewnej ewolucji. Pierwotnie posiadaliśmy udziały trzech stoczni remontowych Morskiej Stoczni Remontowej w Świnoujściu, Stoczni Gryfia w Szczecinie oraz Nauty w Gdyni. Zakłady na Pomorzu Zachod nim skonsolidowaliśmy w jeden podmiot, a z drugiej strony grupa rozrosła się dzięki zakupowi udziałów w spółkach Energomontaż-Północ Gdynia i Energop. Siła grupy MARS wynika stąd, iż tworzące ją spółki bardzo dobrze się uzupełniają, dzięki czemu mogą wspólnie realizować projekty na bardzo dużą skalę. Pomaga im w tym także możliwość wspólnego korzysta nia z połączonego zaplecza produkcyj nego. Taki skład grupy sprawia, że mo żemy dywersyfikować naszą działalność i realizować zarówno tradycyjne remonty klasowe statków, jak też bu dować nowe jednostki i konstrukcje offshore. Co dało tym spółkom wejście do grupy MARS Shipyards & Offshore i jakie w nich zaszły zmiany? Utworzenie grupy MARS Shipyards & Offshore umożliwiło nawiązanie bliższej współpracy między spółkami. Wcześniej, mimo iż należały do jednego właściciela, działały jako rozdrobnione podmioty. Było to czasami przyczyną konkurencji wewnętrznej i utrudniało relacje z klientami. Teraz, działając w ramach jednej grupy, spółki EPG, Energop, Nauta i MSR Gryfia są postrzegane jako jeden silny partner. To zupełnie zmienia perspektywę rozmów z największymi klientami. W ramach grupy udało nam się skoordynować działalność handlową, wprowadzamy jednolite standardy zapewnienia jakości, BHP czy ochrony środowiska. Jakie są wzajemne relacje pomiędzy spółkami? Wszystkie spółki należące do grupy MARS S&O są odrębnymi podmiotami, ale ściśle ze sobą współpracują, np. MSR Gryfia oraz EPG wspólnie realizują projekt Moho Nord. Są to elementy podwodnej instalacji do wydobycia ropy, które zostaną zainstalowane na złożu zlokalizowanym ok. 75 km od wybrzeży Republiki Konga. Jaką pozycję w grupie zajmuje MSR Gryfia? Działalność grupy MARS S&O opiera się na zasadach partnerstwa i taki model kooperacji prowadzimy. Idea współpracy w ramach grupy MARS S&O bazuje na tym, by skupić się na produktach i obszarach działalności, a nie na poszczególnych zakładach produkcyjnych. Ten model pozwala w pełni wykorzystać kompetencje i doświadczenie spółek MARS. Grupa spółek, których kompetencje się uzupełniają, może brać udział w większych i bardziej wymagających projektach. Specjalizacją stoczni MSR Gryfia są remonty różnego rodzaju statków od niewielkich statków pomocniczych, aż po jednostki typu panamax. W ostatnim czasie MSR Gryfia realizuje coraz więcej remontów specjalistycznych jednostek, takich jak pogłębiarki i podsypkowce. Od 15 lat spółka jest także dostawcą konstrukcji dla sektora offshore. MSR Gryfia jest bardzo dobrze przygotowana do tego, by w tych obszarach realizować zadania dla całej grupy. Jaki jest spodziewany wynik finansowy grupy na koniec 2014 roku? Prognozowane przychody Grupy MARS to ok. 760 mln zł. Oznacza to, że planujemy zwiększyć przychody, w porównaniu z rokiem 2013, o blisko 180 milionów złotych. Proszę wymienić najważniejszych odbiorców usług świadczonych przez poszczególne spółki. Większość zleceń realizowanych przez spółki z grupy MARS, zwłaszcza w zakresie konstrukcji offshore, trafia do klientów z Europy Zachodniej. Główne kierunki dostaw naszych produktów to: Norwegia, Dania, Finlandia, Wielka Brytania, Niemcy, Holandia. Najważniejsi klienci MSR Gryfia to: DEME, FMC Technologies, Brise Bereederungs, Strabag, a od niedawna także polscy armatorzy Polska Żegluga Morska i Polska Żegluga Bałtycka. Nauta wykonuje zlecenia dla Karstensen Skibsvaerft AS, Finnlines, Wilson Ship Management, Heerema. Z kolei głównymi klientami EPG i Energopu są firmy związane z branżą offshore oil & gas i wind power oraz przemysłem petrochemicznym I energetycznym Aker Solutions, Sevan Marine, Aker Kvaerner Stord, Bladt A/S, Aker Egersund A/S, National Oilwell Varco, Ponticelli Freres, Aker Stord, YIT Industria, A/S NYMO, Alborg Engineering. Jakie są docelowe plany dla grupy? Wcześniej zapowiadano, że po jej integracji i wzmocnieniu poszukiwany będzie inwestor strategiczny. Oferta sprzedaży grupy miała się pojawić Piotr Słupski, Prezes MS TFI na globalnym rynku w najbliższych latach. Czy w kontekście powołania Polskiej Grupy Zbrojeniowej, w obrębie której mają działać także spółki z grupy MARS Shipyards & Offshore, te plany się zmieniły? MARS jest funduszem inwestycyjnym. Obecnie skupiamy się na budowaniu wartości powierzonych aktywów, którymi zarządzamy, w tym spółek stoczniowych i offshore. Cel ten realizujemy zarówno poprzez zwiększanie potencjału produkcyjnego, jak też wartości niematerialnych, takich jak know-how oraz modele zarządzania. Na tym etapie za wcześnie jeszcze mówić, w jaki sposób będziemy wychodzić z poszczególnych inwestycji. Takie decyzje będą podejmowane w oparciu o dokładne analizy uwzględniające nie tylko zysk certyfikariuszy, ale również potrzeby Polskiej Grupy Zbrojeniowej, której częścią jesteśmy. Pośród rozważanych opcji na pewno jedną z ważniejszych będzie opcja znalezienia strategicznego partnera dla MARS Shipyards & Offshore. Jest ona nadal jak najbardziej aktualna. Czy MSR Gryfia spełnia warunki, by być pełnoprawnym członkiem PGZ i świadczyć usługi dla polskiej armii? Marynarka Wojenna to bardzo wymagający klient. MSR Gryfia, aby stać się wykonawcą zleceń w ramach projektu rozbudowy i modernizacji Marynarki Wojennej RP, musi pokazać, że jest zdrowym, kompetentnym i sprawnie zarządzanym kontrahentem. Temu służą działania zarządu stoczni, który pracuje nad podniesieniem efektywności stoczni i usprawnieniem jej funkcjonowania. Pierwsze efekty już widać, ale aby MSR Gryfia była w pełni przygotowana do współpracy z polską armią, potrzebne jest współdziałanie pracowników z zarządem i kontynuowanie rozpoczętego procesu restrukturyzacji. Niepotrzebne zaognianie sytuacji w MSR Gryfia przez organizacje związkowe i upolitycznianie spraw stoczni już teraz skutkuje nieufnością armatorów cywilnych, a należy pamiętać, że wymagania MW są jeszcze bardziej wyśrubowane.

4 4 Czas Gryfii Zmiany w przemyśle okrętowym Stocznie po nowemu Ostatnie lata, a nawet dziesiątki lat, przyniosły duże zmiany w przemyśle okrętowym. Kiedyś ta branża była specjalnością krajów europejskich, tak pod względem ilościowym, jak i jakościowym. Prym długo wiodła Wielka Brytania. W latach 60. ubiegłego wieku rynek zaczęła podbijać Japonia. I to był początek zmian na stoczniowej mapie świata Japoński przemysł stoczniowy, z tanią robocizną, dobrą organizacją i pracowitością stoczniowców, na wiele lat stał się światowym liderem. W latach 70. i 80. drogą Japończyków poszli Koreańczycy, by w 2000 roku objąć prowadzenie w tej dziedzinie gospodarki. Ostatnio natomiast można było zaobserwować podobną ekspansję Chin. Jeśli chodzi o liczbę budowanych statków, kraje azjatyckie zdecydowanie dziś dominują. Dawna potęga Europa systematycznie traciła swoją pozycję, choć nadal ma duży udział w stoczniowym rynku pod względem wartości produkcji. Wschodnioazjatyckie stocznie zdecydowanie wygrały konkurencję z europejskimi w przypadku produkcji standardowych statków towarowych, które dominują na rynku. Zdecydowały niskie koszty pracy, a w warunkach globalizacji gospodarki armatorom opłaca się zamawiać nowe jednostki tam, gdzie są budowane taniej. Jednak gospodarcze wykorzystanie mórz i oceanów to nie tylko transport towarów. To również turystyka, inżynieria czy energetyka morska. Te rozwijające się dziedziny wymagają wyspecjalizowanych jednostek pływających. Z roku na rok produkcja tego typu statków, coraz bardziej zaawansowanych technologicznie, rośnie. To szansa dla branży stoczniowej w Europie. Również dla polskich firm z tego sektora. Część stoczni i kooperujących z nimi innych przedsiębiorstw w porę dostrzegła nowe możliwości i rosnące zapotrzebowanie na wysokospecjalistyczne jednostki, wykorzystywane na przykład przy budowie i obsłudze morskich platform wiertniczych czy farm wiatrowych. Dynamiczny rozwój sektora offshore oznacza również zwiększony popyt na platformy wiertnicze, holowniki, statki ratownicze i zaopatrzeniowe dla morskiego górnictwa. Z tym ostatnim wiążą się też badania dna morskiego podczas poszukiwań złóż ropy naftowej i gazu ziemnego, do których wykorzystuje się statki sejsmiczne, głębinowe, bazy nurków itp. Produkcja i podwykonawstwo tego typu jednostek kosztownych i pracochłonnych to dziś domena stoczni europejskich, które przestawiły swój profil działalności. Z perspektywicznym sektorem offshore wiążą swoją przyszłość. Rozwijające się obecnie kierunki zagospodarowania mórz to szansa nie tylko dla stoczni produkcyjnych, ale także remontowych. By odnieść sukces, nie wystarczy sama zmiana profilu produkcji. Część stoczni europejskich zmieniła również sposób swojego działania. Nastąpiła reorganizacja przedsiębiorstw i ich konsolidacja, łączenie się w grupy. Powstały holdingi, w skład których weszły nie tylko dawne, tradycyjne stocznie, ale też firmy z branż okołostoczniowych, z sektora energetyki itp. Taka uzupełniająca się działalność tworzy nową jakość i przewagę konkurencyjną na rynku. Skonsolidowane firmy są bardziej elastyczne, mają szerszy wachlarz usług i większą siłę przebicia. Sytuacja w branży stoczniowej w dużej mierze zależy od rynku żeglugowego. A ten w ostatnich latach padł ofiarą światowego kryzysu gospodarczego. Dramatycznie niskie stawki frachtowe odbiły się na kondycji armatorów, niektóre firmy upadły. Stocznie remontowe, walcząc o klientów, obniżały ceny za swoje usługi. Konkurowanie z nimi, zwłaszcza z remontówkami w Europie Zachodniej, które oferują krótsze terminy prac, stało się nie lada wyzwaniem dla polskich zakładów. Również trwający proces odnawiania światowej floty i budowa coraz większych jednostek odbija się na sytuacji stoczni remontowych. Wycofywanie i złomowanie starych statków to strata zamówień dla remontówek. Podobnie wymiana mniejszych jednostek na większe szczególnie w przypadku ta kich stoczni jak MSR Gryfia, dla której remonty małych uniwersalnych statków należały do grupy podstawowych zleceń. Wszystkie zmiany na rynku i w otoczeniu biznesowym wymuszają więc nowy sposób działania, między innymi łączenie się pojedynczych podmiotów w większe grupy kapitałowe. Przykładów pozytywnych skutków takiego procesu nie brakuje, zarówno w Europie, jak i w Polsce. Właściciele stoczni remontowych w Szczecinie i Świnoujściu postanowili pójść ich śladem, łącząc obydwa zakłady w jedną spółkę Morską Stocznię Remontową Gryfia. Jednocześnie jej przynależność do grupy MARS Shipyards & Offshore daje dodatkową szansę na rozwój. Stocznia Lisnave Przykładem stoczni, która z sukcesem zakończyła proces restrukturyzacji przy wykorzystaniu m.in. outsourcingu zasadniczej części działalności uzupełniającej jest portugalska Lisnave. Stocznia ta przeprowadziła restrukturyzację już pod koniec lat 90. minionego stulecia. Konieczność wprowadzenia tych zmian była podyktowana kryzysem, który na przełomie wieków dotknął cały portugalski przemysł stoczniowy. Jednym z najpoważniejszych problemów portugalskiej stoczni były silne cykliczne wahania popytu. W odpowiedzi na kryzys, stocznia wprowadziła nową strategię skoncentrowaną na wewnętrznej restrukturyzacji organizacyjnej i nowym sposobie zarządzania zasobami ludzkimi, takimi jak outsourcing. W ramach restrukturyzacji stocznia zyskała elastyczność konieczną do sprostania sezonowości, dzięki czemu przetrwałą do dzisiaj. Na zasadzie kooperacji stocznia korzysta z szeregu usług, m.in. w zakresie malowania i piaskowania kadłubów, ochrony czy transportu. Pracownicy firm zewnętrznych pracują w tym samym miejscu i w tych samych godzinach, co pracownicy zatrudnieni bezpośrednio przez stocznię Lisnave.

5 Czas Gryfii 5 Silna i konkurencyjna Gryfia Liczy się elastyczność i know-how Rozmowa z Krzysztofem Juchniewiczem, Członkiem Zarządu MSR Gryfia Jakie najważniejsze w tej chwili wyzwania stoją przed MSR Gryfia? Jaką szansę ma stocznia, by na trudnym rynku stoczniowym realnie konkurować z najlepszymi? MSR Gryfia jest obecnie w trakcie restrukturyzacji. Myślę, że zmiany, które stocznia obecnie przechodzi, ostatecznie wzmocnią jej pozycję, by mgła konkurować z najlepszymi. Od wielu lat obserwuję rynek stoczniowy i widzę, jak istotne są szczególnie dwie rzeczy elastyczność oraz know how. Wartością MSR Gryfii jest niewątpliwie doświadczenie na rynku. Jednak, jak powiedziałem wcześniej, sama wiedza i umiejętności nie wystarczą, konieczna jest jeszcze umiejętność dostosowania się do wymagań rynku. Myślę, że w tym momencie jest to największe wyzwanie dla Gryfii. Kiedyś podstawową działalnością Gryfii były remonty statków. Od pewnego czasu spółka pozyskuje zlecenia również z sektora offshore, który dynamicznie się rozwija na całym świecie. Co na tym polu udało się do tej pory osiągnąć i o co jeszcze można zawalczyć? Dywersyfikacja działalności i rozszerzanie oferty o usługi dla sektora offshore to naturalne zjawisko w naszej branży. W związku ze zmianami na rynku, z rosnącą konkurencją, wszystkie stocznie remontowe w Europie jakiś czas temu zaczęły rozwijać usługi w zakresie offshore. Ta tendencja nie ominęła także polskich stoczni. MSR Gryfia buduje konstrukcje stalowe od ponad 15 lat. Realizacja tego rodzaju zleceń wymaga zupełnie innej organizacji pracy, wdrożenia nowych procedur i zasad bezpieczeństwa. Myślę, że w trakcje tych 15 lat MSR Gryfia zdobyła duże doświadczenie w tej dziedzinie. To, co należy szczególnie podkreślić, to fakt, iż stocznia została certyfikowanym dostawcą dla FMC. W tym roku stocznia ponownie przeszła audyt. Jednocześnie muszę przyznać, że offshore to branża, która cały czas ewoluuje, pojawiają się technologie, które kilka lat temu nie były dostępne. Dlatego cały czas mamy przed sobą wiele do zrobienia. Jednym ze sposobów pozyskiwania nowych klientów i kontraktów jest obecność na branżowych targach i wystawach. Jakie wymierne efekty dla MSR Gryfia przyniesie pobyt w Atenach na targach Posidonia, kluczowych dla przemysłu okrętowego, teraz na bieżąco lub może w bliższej czy dalszej przyszłości? Międzynarodowe Targi Posidonia w Atenach to jedna z największych i najważniejszych imprez przemysłu morskiego w Europie. Uczestniczą w nich przedstawiciele stoczni remontowych, armatorzy oraz firmy związane z branżą morską. Posidonia, tak jak wszystkie wydarzenia branżowe tego typu, to przede wszystkim doskonała okazja do tego, by nawiązać kontakty z armatorami, przedstawić swój potencjał i możliwości. Specyfika branży stoczniowej wymaga od nas bardzo dużej Dywersyfikacja działalności i rozszerzanie oferty o usługi dla sektora offshore to naturalne zjawisko w branży okrętowej. Na zdjęciu moduł podwodny wykonany w MSR Gryfia na potrzeby projektu Asgard. Krzysztof Juchniewicz, Członek Zarządu MSR Gryfia aktywności także w zakresie promocji i kontaktów z klientami. Armatorzy mają do wyboru setki stoczni remontowych, dlatego musimy pokazać im naszą ofertę, zaplecze produkcyjne, doświadczenie, aby wiedzieli, że jesteśmy godnym zaufania partnerem. Na tegorocznych targach grupa MARS miała wspólne stoisko, gdzie razem prezentowały się MSR Gryfia oraz Nauta. W roku 2014 oprócz targów Posidonia podmioty działające w ramach grupy MARS wspólnie zaprezentują się na targach ONS w Stavanger, Norwegia oraz SMM w Hamburgu, Niemcy. Imprezy te wraz z przyszłorocznymi targami Nor shipping w Oslo to główne imprezy tego rodzaju w branży okrętowej. Jest Pan w zarządzie spółki MSR Gryfia od niedawna, pracuje Pan także w gdyńskiej Naucie. Jak udaje się łączyć te dwie funkcje? Jakie zadania postawiono przed Panem w MSR Gryfia? Rzeczywiście od kilku miesięcy jestem Członkiem Zarządu MSR Gryfia i cały czas pracuję również w Stoczni Remontowej Nauta. Idea Grupy MARS Shipyards & Offshore, do której należą obie stocznie, opiera się na tym, by integrować obszary działalności i uzupełniać nawzajem swoją wiedzę i kompetencje. Stąd moja obecność w MSR Gryfia. Moja rola polega na tym, by wspierać Zarząd MSR Gryfii w działalności handlowej. Zarząd MS TFI uznał, że moje doświadczenie zawodowe może przydać się nie tylko w jednej stoczni, ale na poziomie całej grupy.

6 6 Czas Gryfii Grupa MARS Shipyards & Offshore MARS Fundusz Inwestycyjny Zamknięty jest zarządzany przez MS Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych. MS TFI jest częścią Polskiej Grupy Zbrojeniowej SA. Fundusz działa od drugiej połowy 2010 r., na podstawie zezwolenia udzielonego przez Komisję Nadzoru Finansowego (i pod jej nadzorem). Zarządza portfelem większościowych udziałów akcji w 12 spółkach niepublicznych. Wśród nich są firmy z sektora remontu statków i budowy konstrukcji stalowych offshore, producent kotłów energetycznych oraz spółki, których głównymi aktywami są nieruchomości. Cztery spółki z sektora stoczniowego oraz produkcji offshore tworzą grupę MARS Shipyards & Offshore. Są to: Morska Stocznia Remontowa Gryfia (Szczecin i Świnoujście), Stocznia Remontowa Nauta (Gdynia), Energomontaż-Północ Gdynia (EPG) i Energop (Sochaczew). Wraz ze zmianą właściciela, spółki te w coraz większym stopniu angażują się w produkcję konstrukcji stalowych dla sektora offshore, czyli związanego z wydobywaniem ropy naftowej i gazu z dna morskiego oraz morską energetyką wiatrową. Z grupą MARS Shipyards & Offshore ściśle współpracują wspólnie wykorzystując technologie i potencjał produkcyjny spółki Crist oraz Bilfinger Crist Offshore, w których Fundusz Inwestycyjny MARS posiada udziały (w pierwszej 29,63 proc., w drugiej 35,67 proc.). Morska Stocznia Remontowa Gryfia Powstała w wyniku połączenia w 2013 r. Morskiej Stoczni Remontowej w Świnoujściu i Szczecińskiej Stoczni Remontowej Gryfia. MSR Gryfia realizuje remonty, konwersje oraz budowy nowych jednostek, jak również remonty awaryjne i przeglądy statków różnego typu. Od ponad 15 lat jest również producentem konstrukcji offshore. Największym akcjonariuszem MSR Gryfia jest MARS Fundusz Inwestycyjny Zamknięty (80,29% akcji). Do pracowników należy 12,24% akcji, a do Skarbu Państwa 7,46%. Kluczowe aktywa stoczni: hale produkcyjne o łącznej powierzchni m kw. nabrzeża o łącznej długości 1493,7 m w Szczecinie i 661 m w Świnoujściu sześć doków pływających (o nośności: ton, 6000 ton, 5500 ton, 4500 ton, 3500 ton, 500 ton) trzy pływające doko-pontony ( ton) podnośnik pontonowy o nośności 1700 ton. Stocznia Remontowa Nauta To jedna z czołowych polskich stoczni, specjalizująca się w budowie kadłubów i jednostek pływających, remontach i przeglądach klasowych jednostek cywilnych oraz remontach i modernizacji okrętów Marynarki Wojennej. Spółka w coraz szerszym zakresie realizuje również zlecenia na wykonanie konstrukcji stalowych offshore. Pod koniec 2012 r. Nauta przeniosła większość swojego zaplecza produkcyjnego z ul. Waszyngtona na tereny należące poprzednio do Stoczni Gdynia. W ubiegłym roku stocznia uruchomiła zakład nowych budów na terenie gdańskich pochylni, które zostały zrewitalizowane i przywrócone do produkcji. Do Funduszu MARS należy 93% akcji Stoczni Nauta, a pozostałe są w posiadaniu pracowników spółki i Skarbu Państwa. Zaplecze produkcyjne Nauty: tereny o powierzchni 19,4 ha całkowita długość nabrzeży 1345 m suchy dok SD I (wymiary: m) oraz możliwość korzystania z suchego doku SD II ( m) cztery doki pływające (o nośności: 1200 ton, 3500 ton, 4500 ton i ton) dwie pochylnie sześć dźwigów o udźwigu od 8 do 50 t. Energomontaż-Północ Gdynia EPG powstał w 1953 r. Spółka jest jednym z czołowych dostawców wysokowyspecjalizowanych konstrukcji stalowych. Głównym obszarem działalności firmy jest produkcja skomplikowanych konstrukcji stalowych dla sektora offshore, energetyki (w tym atomowej i odnawialnej) oraz chemii i petrochemii. W 2013 r. Energomontaż-Północ Gdynia oddał do użytku nowoczesną halę do zwijania blach i obróbki mechanicznej elementów wielkogabarytowych. Inwestycja ta znacząco zwiększyła możliwości produkcyjne spółki. Hala wyposażona została w unikalne na rynku europejskim urządzenia, pozwalające realizować projekty nie tylko dla sektora offshore, ale także dla przemysłu lotniczego, kolejowego, energetycznego czy zbrojeniowego. Energomontaż-Północ Gdynia oferuje ponadto konwersje statków offshore oraz prefabrykację i montaż specjalistycznego wyposażenia. W posiadaniu MARS FIZ znajduje się 99,99% udziałów spółki. Zaplecze produkcyjne: całkowita powierzchnia 12,5 ha, w tym: zakład nr 1, ul. Czechosłowacka 4,3 ha zakład nr 2, ul. Handlowa 8,2 ha długość nabrzeża 350 m suchy Dok SD I (wymiary: 240 x 40 x 8 m) suwnica o udźwigu 500 t trzy dźwigi o udźwigu od 20 do 80 t hale produkcyjne o łącznej powierzchni 1,17 ha (w każdej znajdują się suwnice o udźwigu od 8 do 20 t) możliwość korzystania z doków pływających Nauty. Energop Firma z Sochaczewa istnieje od prawie 50 lat. Jest jednym z najważniejszych producentów rurociągów w Polsce i za granicą. Zakres jej działalności obejmuje prefabrykację kompletnych rurociągów przesyłowych dla niemal wszystkich gałęzi przemysłu. Specjalnością firmy jest produkcja zaawansowanych technologicznie rurociągów stalowych, ale oferta Energopu obejmuje także wykonawstwo zbiorników cylindrycznych, ciśnieniowych i bezciśnieniowych z różnego rodzaju stali oraz kominów, kanałów spalin i konstrukcji offshore. Fundusz MARS jest właścicielem 100% udziałów spółki. Energop dysponuje bogato wyposażonym parkiem maszynowym. Są w nim między innymi urządzenia do cięcia i fazowania, spawarki, urządzenia do obróbki cieplnej, czyszczenia strumieniowego, malowania hydrodynamicznego itp.

7 Czas Gryfii 7 Ruch w stoczniowych dokach Morska Stocznia Remontowa Gryfia nie może narzekać na brak zamówień. Co nie jest częste w stoczniach remontowych, MSR Gryfia ma pełen portfel zamówień na dwa miesiące do przodu. Ponadto prowadzone są rozmowy w sprawie zleceń na kolejne miesiące. Był Kopernik Blisko dwa tygodnie spędził w MSR Gryfia prom pasażersko-samochodowo kolejowy MF Kopernik należący do szczecińskiego armatora, Euroafrica Linie Żeglugowe. To drugi prom pasażerski w stoczniowych dokach w tym roku w lutym remont przechodził, należący do PŻB MF WAWEL. MF KOPERNIK podczas remontu w MSR Gryfia Powodem wizyty promu w największym stoczniowym doku nr 5 był zaplanowany remont obejmujący m.in.: konserwację kadłuba, montaż i demontaż wałów napędowych ze śrubami, wymianę uszczelnień, przegląd łożysk i przekładni, remont zaworów dennych i burtowych, a także prace elektryczne oraz przy systemach rurowych. Kopernik, który obsługuje trasę Świnoujście Ystad liczy sobie 160 metrów długości i ma 5,7 metra zanużenia. Na pokład zabiera maksymalnie 360 pasażerów, natomiast pokłady ładunkowe są zdolne pomieścić 30 towarowych wagonów kolejowych i 17 ciężarówek, bądź 47 samych ciężarówek. Jest Isolda Z początkiem czerwca do doku nr 5 w MSR Gryfia wpłynął masowiec MS Isolda, należący do Polskiej Żeglugi Morskiej. Statek przejdzie w stoczni m.in. konserwację kadłuba i wymianę niektórych systemów. MS Isolda został zbudowany dla PŻM w latach w japońskiej stoczni Mitsui. Masowiec ma 200 metrów długości, 23,6 metra szerokości i nieco ponad 10 metrów zanurzenia. Nośność 35 tys. ton. Isolda jest trzecim statkiem należącym do PŻM, który jest remontowany w tym roku w Szczecinie. W pierwszej połowie remont przeszedł MS Juno, natomiast w marcu MSR Gryfia remontowała MS Mazowsze. Będzie Tideway Rollingstone Pod koniec czerwca w dokach MSR Gryfia spodziewany jest podsypkowiec Tideway Rollingstone. Jednostka należąca do grupy DEME będzie przechodziła obowiązkowy remont przed odnowieniem klasy statku. Jest to odpowiedzialne zadanie, ponieważ statek jest wysokospecjalistyczną jednostką. Armator darzy jednak MSR Gryfia pełnym zaufaniem, ponieważ Tideway Rollingstone jest czwartą jednostką tego armatora, która remontowana jest w stoczni Gryfia. Statek spędzi w Gryfii blisko 1,5 miesiąca, w tym cały miesiąc w doku. W tym czasie MS ISOLDA jest już trzecim statkiem Polskiej Żeglugi Morskiej remontowanym w tym roku w stoczni. oprócz standardowych prac wymaganych przepisami przez Towarzystwo Klasyfikacyjne ABS, naprawiane będą zbiorniki balastowe i modyfikowany system zasypowy. Maszynownię czeka zaś wymiana kilku agregatów pomocniczych oraz rekonstrukcja kotła. Remont podsypkowca TIDEWAY ROLLING- STONE będzie poważnym wyzwaniem organizacyjnym.

8 8 Czas Gryfii Morska Stocznia Remontowa Gryfia Silna, stabilna, konkurencyjna Budowa silnej i stabilnej firmy, która będzie mogła skutecznie konkurować na krajowym i zagranicznym rynku to cel, który przyświecał połączeniu dwóch największych stoczni remontowych na Pomorzu Zachodnim: Szczecińskiej Stoczni Remontowej Gryfia i Morskiej Stoczni Remontowej w Świnoujściu.

9 Czas Gryfii 9 Proces konsolidacji rozpoczął się w październiku 2012 roku, a zakończył się we wrześniu 2013, kiedy to dwie stoczniowe spółki utworzyły jedną Morską Stocznię Remontową Gryfia z siedzibą w Szczecinie. Istotnym krokiem we wspomnianym procesie było powołanie zespołów roboczych, w skład których weszli najlepsi i najbardziej doświadczeni przedstawiciele łączonych przedsiębiorstw. Ich zadaniem było m.in. wypracowanie ujednoliconych zasad działania i harmonizacja procedur oraz wdrożenie w obu stoczniach najlepszych praktyk w danym obszarze. Koordynacja oferowanych usług, współpraca w segmencie offshore, harmonizacja i standaryzacja zasad rachunkowości, wynegocjowanie nowych polis ubezpieczeniowych majątku i umów kredytowych z bankami to tylko niektóre z efektów pracy tych zespołów. Wspólne zakupy gazów technicznych, energii elektrycznej czy usług ochrony obiektów przyniosły pierwsze oszczędności. Rozpoczęto też restrukturyzację majątkową, której celem było obniżenie stałych kosztów funkcjonowania. W pierwszej kolejności restrukturyzacja została przeprowadzona w zakładzie w Szczecinie, który przez lata działał aż na 40-hektarowym terenie. Większość z tych nieruchomości była zbędna lub opuszczona, a trzeba było je utrzymywać i odprowadzać od nich podatki. Postanowiono więc odciążyć stocznię, sprzedając zbędne tereny. Wyspę Dolną Okrętową (Ostrów Brdowski) sprzedano. Obecnie spółka Bilfinger Crist Offshore buduje tam fabrykę, która będzie produkować fundamenty morskich farm wiatrowych i da sześćset nowych miejsc pracy. Gryfia dzierżawi jedynie nabrzeże, przy którym stoi jej dok pływający nr 5. Z kolei większość terenów (przeszło 14 ha) na Wyspie Górnej Okrętowej kupiła spółka MARS Finance 1. Trwają tam teraz porządki przestarzałe obiekty są wyburzane, a część infrastruktury przechodzi modernizację. Wszystko po to, by zachęcić kolejnych inwestorów. Stocznia prowadzi działalność na 5,6 ha. Dzięki tym zabiegom uzyskano roczne oszczędności w wysokości ok. 4 mln zł, które wcześniej trzeba było odprowadzać jako podatki od nieruchomości. Teraz pozostają w budżecie firmy. Udało się też znacznie obniżyć zadłużenie. Na koniec 2012 r. wskaźnik zadłużenia wynosił aż 95 proc., w 2013 spadł do poziomu 60 proc., a na ten rok planowana jest jego redukcja do 40 proc. Podobna restrukturyzacja majątkowa przeprowadzana jest w Świnoujściu. Spółka pozbywa się zbędnych gruntów. Z dotychczasowych 47 hektarów w posiadaniu stoczni pozostanie 17, które są rzeczywiście wykorzystywane w produkcji. Resztę zdecydowano wystawić na sprzedaż. Po połączeniu przedsiębiorstw w Szczecinie i Świnoujściu wzrosła Połączenie stoczni ze Szczecina i Świnoujścia znacznie zwiększyło potencjał wykonawczy nowej spółki. Na zdjęciu zakład w Świnoujściu. efektywność zarządzania i poprawiła się sytuacja rynkowa nowego podmiotu. Dysponuje on większym potencjałem w porównaniu z tym, co mogła zaoferować każda ze stoczni, gdy działały na własny rachunek. Widać już pierwsze efekty konsolidacji i rozpoczętej restrukturyzacji majątkowej. Morska Stocznia Remontowa Gryfia systematycznie poprawia wyniki finansowe, obniża wskaźnik zadłużenia i koszty podatkowe, pozyskuje nowych klientów i zwiększa moce produkcyjne. Samo połączenie pozwoliło na zwiększenie kapitałów własnych i spłatę strat skumulowanych. Po raz pierwszy od dwóch lat nie trzeba było głosować na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy w sprawie kontynuowania działalności ze względu na wyniki finansowe. Działania naprawcze zostały dostrzeżone przez rynek. W świnoujskim zakładzie przychody z tytułu remontów wyniosły w 2013 roku 9,6 mln euro, podczas gdy rok wcześniej wynosiły 7,4 mln euro. Powoli poprawia się też sprzedaż w zakładzie szczecińskim. Stocznia ma klientów i pełen portfel zamówień do sierpnia. Pozyskuje również nowych kontrahentów. Zgodnie z podpisaną wcześniej umową o współpracy, remonty niektórych swoich masowców zleca Gryfii największy polski armator Polska Żegluga Morska. W tym roku szczecińscy stoczniowcy remontowali już 38-tysięcznik Mazowsze, później do największego doku trafił 30-tysięcznik Juno, a ostatnio 35-tysięcznik Isolda. Stocznię w Szczecinie wybierają również krajowi armatorzy promowi. W lutym w Gryfii remontowany był prom Wawel, należący do Polskiej Żeglugi Bałtyckiej, natomiast w maju Kopernik, którego właścicielem jest Euroafrica Linie Żeglugowe, a pływa w zarządzie Unity Line. Z pracy szczecińskich stoczniowców zadowolona jest belgijska grupa DEME, która od niedawna zleca Gryfii remonty swoich specjalistycznych jednostek. W dokach stoczni gościły już pogłębiarki Charlemagne i Victor Horta, a także tzw. podsypkowiec Flintstone. Ostatnio MSR Gryfia podpisała z DEME kolejny kontrakt. Tym razem chodzi o remont podsypkowca Tideway Rollingstone, który ma przypłynąć do Szczecina pod koniec czerwca. Armator chce zapłacić za zlecone prace prawie dwa miliony euro. Dodajmy, że w 2013 roku Gryfia została wpisana na listę zatwierdzonych dostawców FMC Technologies jednego z liderów branży offshore i subsea (podmorskich konstrukcji). Certyfikat tego koncernu w zakresie konstrukcji spawanych daje stoczni możliwość współpracy ze wszystkimi jego jednostkami na całym świecie. FMC Technologies zleciła m.in. wykonanie części struktur podwodnych urządzeń do wydobycia ropy i gazu spod dna morza, elementów konstrukcji służących do przeglądów i inspekcji podwodnych instalacji wydobywczych, a także ram transportowych dla urządzeń wiertniczych. O tym, że stocznia zwiększa swoje moce produkcyjne, świadczy wprowadzenie drugiej i trzeciej zmiany. Warto zaznaczyć, że przeprowadzona konsolidacja pozwala na bardziej racjonalne wykorzystanie doków. Przykładowo, niewielki dok nr 2 został przesunięty ze szczecińskiego zakładu do świnoujskiego, gdzie bliżej mają armatorzy kutrów. Na dok mogą też trafiać wymagające remontu barki czy holowniki. Już kilka dni po przesunięciu doku, w Świnoujściu remontowany był holownik Kronos, pływający w barwach Fairplay Polska. Działania związane z restrukturyzacją spółki jeszcze się nie zakończyły. Kolejnym etapem będzie outsourcing niektórych usług. Zakładany docelowy poziom przychodów MSR Gryfia ma wynieść około 200 mln zł.

10 10 Czas Gryfii Dlaczego outsourcing? Niektóre wydziały pomocnicze stoczni nie są w pełni wykorzystywane w procesie produkcji. Są sekcje, których moc produkcyjna wykorzystywana jest zaledwie w 50 proc., tymczasem stocznia ponosi 100 proc. kosztów ich utrzymania. Taki model jest nieekonomiczny i na dłuższą metę prowadzi do utraty rentowności. Jednym z rozwiązań umożliwiających zmianę niekorzystnej sytuacji jest outsourcing mechanizm pozwalający uniknąć strat i jednocześnie zagwarantować zatrudnienie załodze. W innych, dobrze działających firmach tego typu w kraju (np. stoczniach trójmiejskich) i za granicą zostosowano outsourcing. Oznacza to, że wydzielono ze struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa niektóre zadania i przekazano je do wykonania innym podmiotom. Nic nowego Taka koncepcja biznesowa to nic nowego, od dawna jest stosowana na całym świecie. Już w 1923 r. Henry Ford stwierdził: Jeśli jest coś, czego nie potrafimy zrobić wydajniej, taniej i lepiej niż konkurenci, nie ma sensu, żebyśmy to robili i powinniśmy zatrudnić do wykonania tej pracy kogoś, kto zrobi to lepiej niż my. Oddanie innemu przedsiębiorstwu zadań niezwiązanych bezpośrednio z kluczową działalnością firmy sprawia, że może ona skupić swoje zasoby i środki finansowe na tych obszarach, które są podstawą jej działań i w których osiąga przewagę konkurencyjną. Różne zadania pomocnicze, mające zazwyczaj charakter usługowy np. z zakresu informatyki, logistyki, obsługi nieruchomości, rachunkowości, księgowości, ochrony fizycznej itp. przekazywane są więc wyspecjalizowanym firmom zewnętrznym. Wykonają je taniej i lepiej. I właśnie obniżenie kosztów operacyjnych jest jednym z głównych powodów stosowania outsourcingu. Poza tym umożliwia on uzyskanie dostępu do mocy produkcyjnych najlepszej jakości i zwolnienie własnych zasobów do inych Docelowy model stoczni celów. Outsourcing może przyspieszyć pojawienie się korzyści wynikających z restrukturyzacji, ułatwić pozyskanie kapitału i dopływu gotówki. Największy skarb stoczni W przypadku stoczni kluczowe zadania produkcyjne wykonują spawacze, kadłubowcy, monterzy i rurarze. To od ich kompetencji fachowej wiedzy, doświadczenia i kwalifikacji w dużym stopniu zależy pozycja firmy na rynku. Dlatego te grupy zawodowe muszą być szczególnie chronione, a umiejętności poszczególnych fachowców wciąż rozwijane. Wewnątrz stoczni pozostanie też działalność związana ze sprzedażą, marketingiem, planowaniem i projektowaniem, usługami zapewniającymi wysokie marże (prace w doku), kontraktowaniem oraz zarządzaniem projektami. Kluczowe zasoby, których stocznia nie tylko nie może się pozbyć, ale powinna też pozyskiwać nowe, to przede wszystkim wyspecjalizowani pracownicy. To również aktywa produkcyjne (czyli doki, dźwigi, nabrzeża), ale i dostęp do finansowania. Inni zrobią to taniej i lepiej Zgodnie z docelowym modelem działania stoczni, część usług na jej rzecz będą świadczyć firmy zewnętrzne. Jednocześnie przejmą pracowników, których do tej pory zatrudniała i opłacała stocznia. W przypadku Wydziału Obróbki Skrawaniem jego dotychczasowi pracownicy pozostaną w tym samym miejscu, na Kompetencje i zasoby wewnątrz stoczni Sprzedaż Usługi zapewniające wysokie marże (prace w doku) Wyspecjalizowane zasoby ludzkie Kompetencje i zasoby na zewnątrz stoczni Usługi back office (Centrum Usług Wspólnych) Kluczowa działalność stoczniowa (spawacze, kadłubowcy, monterzy, rurarze) Marketing Kontraktowanie Aktywa produkcyjne (doki, dźwigi, nabrzeża) Usługi Służb Utrzymania Ruchu Planowanie i projektowanie Zarządzanie projektami Dostęp do finansowania Usługi kooperacji tych samych stanowiskach, przy tych samych maszynach. Zmieni się tylko pracodawca. U nowego będą pracować na 100 proc., bo ich praca nie będzie uzależniona tylko i wyłącznie od zamówień stoczniowych. Dotyczczasowe wolne moce przerobowe zostaną spożytkowane przy zamówieniach otrzymywanych z innych branż. Pełne wykorzystanie potencjału pracowników przez wyspecjalizowane firmy jest dla nich szansą na wyższe zarobki i bardziej stabilne miejsca pracy. Centrum Usług Wspólnych Część pracowników biurowych przejdzie do wydzielonego Centrum Usług Wspólnych. Chodzi o tzw. usługi back office (kadry i płace, finanse, księgowość, kontroling, IT). CUW utworzy nowa spółka MARS Systems z siedzibą w Świnoujściu i planowanym oddziałem w Szczecinie. Docelowo ma obsługiwać nie tylko spółkę MSR Gryfia, ale wszystkie podmioty grupy MARS Shipyards & Offshore, wykorzystując przy tym nowoczesny system informatyczny uznanej firmy. Znajdzie w niej zatrudnienie dotychczasowy personel z Gryfii. Dzięki utworzeniu CUW nastąpi skoordynowanie dublujących się stanowisk. Umożliwi ono również stoczni skoncentrowanie się na działalności produkcyjnej i bardziej efektywne wykorzystanie kadry. Centrum Usług Wspólnych przyniesie Gryfii wymierne oszczędności obniży koszty o 16 proc. Utrzymanie ruchu też na zewnątrz W kolejnym etapie outsourcing obejmie usługi służb utrzymania ruchu i kooperacji. Chodzi m.in. o elektryków, energetyków, pracowników obsługujących oczyszczalnię ścieków, statki, przeprawę promową, naprawiających suwnice itp. Przetartym szlakiem Podobną drogę przeszło wiele innych firm, również w branży stoczniowej. Konsolidacja, restrukturyzacja majątkowa, outsourcing to rozwiązania, które się sprawdziły w Polsce i na świecie. To sposób, by utrzymać się na rynku i rozwijać się, skutecznie konkurując z innymi. Zaoszczędzone w wyniku działań naprawczych pieniądze można będzie przeznaczyć na inwestycje, doskonalenie kadry, poprawę jakości i poszerzenie wachlarza świadczonych usług stoczniowych. Jedynie dobrze zorganizowane, sprawnie zarządzane i ekonomicznie efektywne przedsiębiorstwo może zapewnić stabilną przyszłość jego pracownikom.

11 Czas Gryfii 11 Nadchodzi czas wielkich zmian Rozmowa z Lesławem Hnatem, Prezesem Zarządu Morskiej Stoczni Remontowej Gryfia w Szczecinie Lesław Hnat, Prezes Zarzadu MSR Gryfia Jakie zmiany czekają spółkę MSR Gryfia w 2014 roku? Można powiedzieć, że jest to kluczowy rok dla stoczni. Jesteśmy dopiero w połowie drogi, jeśli chodzi o zainicjowane przemiany. Kończymy realizację planu restrukturyzacji majątkowej i przystępujemy do optymalizacji produkcji, czyli do trudnego społecznie procesu outsourcingu części usług. Mamy dobry plan, który w pewnym sensie odzwierciedla procesy, jakie już przeszły inne liczące się stocznie. Naszym celem jest wdrożenie takich zmian w Gryfii, by działalność produkcyjna przynosiła przychód, a nie stratę, jak to jest obecnie. Jeśli tego nie zrobimy, wówczas zredukowane zadłużenie znów zacznie rosnąć. Proces outsourcingu budzi silne emocje społeczne, czy rzeczywiście jest to jedyny sposób na utrzymanie miejsc pracy i rozwój stoczni? Ekspertyzy, jakimi dysponujemy, jednoznacznie wskazują na zasadność tych działań. Emocje załogi są dla mnie zrozumiałe pracownicy boją się o swoje miejsca pracy. Należy jednak zauważyć, że przedstawiciele sekcji Obróbki Skrawaniem, którzy się bliżej przyjrzeli propozycji outsourcingu, nie oceniają już jej tak źle. Po przejściu do firmy Dynpap jeżeli wybrane zostanie to rozwiązanie będą otrzymywali wynagrodzenie wyższe o 15 proc., dostaną także gwarancje zatrudnienia. Z punktu widzenia pracowników zmieni się więc tylko podmiot wypłacający wynagrodzenie i wzrośnie kwota na odcinku z kadr. Miejsce i stanowisko pracy zostaną te same. Podobny mechanizm wykorzystaliśmy w wypadku pracowników świadczących pracę tzw. back office. Utworzyliśmy spółkę MARS Systems, w której powstanie Centrum Usług Wspólnych. Trafią do niej pracownicy administracyjni, księgowi oraz informatycy zatrudnieni obecnie w MSR Gryfia. Główną siedzibą CUW ma być nowo wybudowany biurowiec w Świnoujściu, ale planowane jest także powstanie oddziału w Szczecinie. Nowa spółka, w zakresie finansów, księgowości, kontrolingu i kadr i płac docelowo będzie obsługiwała wszystkie podmioty grupy MARS S&O, w skład której wchodzi m.in. MSR Gryfia. Dzięki temu zabiegowi pracownicy, którzy oddelegowani zostaną z MSR do MARS Systems, zachowają wszystkie obowiązujące w stoczni gwarancje zatrudnienia. Oni także będą mogli liczyć na podwyżki płac. Obecnie przystąpiliśmy do przygotowywania outsourcingu Służb Utrzymania Ruchu. Jaki jest docelowy model MSR Gryfia? Zostawimy w stoczni te wydziały, które są niezbędne dla prowadzenia podstawowej działalności. Zostaną spawacze, kadłubowcy, monterzy i rurarze. Te zawody chcemy wzmacniać, dlatego zamierzamy szkolić młodych ludzi w tym zakresie. Zostawimy również kluczowe aktywa, czyli nabrzeża i doki. Pozostałe usługi będziemy zamawiać w kooperacji w spółkach, które powstaną po przeprowadzeniu procesu outsourcingu. Jest to jedyna droga gwarantująca przetrwanie stoczni jako silnego podmiotu, który poradzi sobie w warunkach bardzo silnej konkurencji. Ta optyka jest dla załogi jedynym sposobem na utrzymanie stabilnej i pewnej pracy. MS EMSSKY podczas remontu w zakładzie w Świnoujściu.

12 12 Czas Gryfii Wizualizacja mostu Brdowskiego, widok od strony stałego lądu Przeprawa na Gryfia Biznes Park Most Brdowski Most Brdowski jest jedną z najbardziej oczekiwanych przepraw mostowych w Szczecinie. W przyszłym roku połączy lewy brzeg Odry w północnej części Śródmieścia (Drzetowo-Grabowo) z Ostrowem Brdowskim. Na wyspie zlokalizowany jest szczeciński oddział Morskiej Stoczni Remontowej Gryfia oraz przyszła Fabryka Wielkogabarytowych Konstrukcji Stalowych, którą stawia Bilfinger Crist Offshore sp. z o.o. Dzięki stałemu połączeniu będzie można skuteczniej zabiegać o pojawienie się kolejnego inwestora, który zapewni nowe miejsca pracy. Tym samym ziści się idea utworzenia niemal w sercu miasta Gryfia Biznes Park, który da oczekiwany impuls do rozwoju gospodarczego Szczecina i województwa zachodniopomorskiego. Most Brdowski będzie obiektem inżynieryjnym o łącznej długości 197 metrów. Będzie spinał zachodni brzeg Odry w rejonie pętli tramwajowej i autobusowej przy ul. Ludowej z centralną częścią wyspy. Podporami mostu będą dwa filary osadzone w dnie rzeki oraz dwa żelbetowe przyczółki lądowe osadzone na palach wbitych w grunt. Zgodnie z planami architektonicznymi, przeprawa będzie miała po jednym pasie ruchu w obu kierunkach oraz chodnik przeznaczony dla pieszych. Konstrukcja będzie pomalowana w kolorach białym, zielonym i niebieskim, nawiązującymi do promocyjnej marki Szczecina Floating Garden. Konstrukcja mostu umożliwiać będzie także poprowadzenie ze stałego lądu na wyspę wszelkich mediów: łączy telekomunikacyjnych, gazu, prądu, wody oraz instalacji do odbioru ścieków. Pozwoli to na dalszą rozbudowę infrastruktury na Ostrowie Brdowskim. Najczęściej budowane przeprawy mostowe są symetryczne co wynika m.in. z konieczności uwzględnienia m.in. ciężaru konstrukcji i jego równomiernego rozłożenia, działających sił statycznych itp. Most Brdowski jednak będzie niesymetryczny. Ze względu na wymogi geometrii łuku drogi most od strony wyspy będzie szerszy od części opartej o stały ląd o nieco ponad metr. Ostatnie przęsło będzie się stopniowo rozszerzać, a wraz z nim cała jezdnia, która zakręca, wchodząc na Ostrów Brdowski. Jest to podyktowane koniecznością zapewnienia odpowiedniego przejazdu dla dużych pojazdów ciężarowych. Przez most będą mogły być przewożone imponujące ciężary projekt dopuszcza kursowanie pojazdów ważących wraz z ładunkiem nawet 50 ton. Przy drodze dojazdowej prowadzącej do mostu od ul. Ludowej powstaną również parkingi i odpowiednie oświetlenie. Inwestycja jest realizowana przez spółkę MARS Most Brdowski m.in. dzięki dofinansowaniu Regionalnego Programu Operacyjnego Most w liczbach r długość całkowita: 197,2 m r szerokość całkowita: od 12,90 m do 14,07 m r osiowy rozstaw podpór mostu: 65 m r skrajnia pionowa/żeglugowa pod mostem: 4,85 m ponad średni poziom wody r ciężar pojazdów dopuszczonych do ruchu na moście: 50 t

13 Czas Gryfii 13 Województwa Zachodniopomorskiego. Wykonawcą prac jest koncern Skanska, dla którego jest to pierwsza tego typu realizacja w rejonie Szczecina i Pomorza Zachodniego. Plany budowy mostu łączącego Ostrów Brdowski z lądem liczą sobie kilkadziesiąt lat i sięgają okresu niedługo po powstaniu wyspy. Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej, hitlerowskie Niemcy mając w planie rozpoczęcie działań zbrojnych, zbudowały na wyspie wojskowe zakłady do obsługi m.in. U-bootów (łodzi podwodnych) Kriegsmarine. Władze niemieckie mocno naciskały na wybudowanie mostowego połączenia wyspy z lądem. Zdecydowane veto wobec pomysłu zgłosiła jednak armia, obawiając się, że alianckie bombardowania mogłyby Most, który będzie już był! Gdyby cofnąć się w czasie o jeden wiek można by przejść się po moście Brdowskim, ponieważ przeprawa o tej nazwie w Szczecinie już kiedyś istniała. Próżno jednak byłoby jej szukać w bezpośredniej bliskości obecnie powstającego mostu. Przed I wojną światową przebiegał bowiem nad nieistniejącym już Kanałem Brdowskim (Topffers Kanal), który prowadził od Odry do fabryki kamieni cementowych Toepffera i Grawitza, istniejącej przy dzisiejszej ulicy Firlika. Sam most znajdował się mniej więcej w rejonie dzisiejszego zbiegu ulic: Nocznickiego, Stalmacha i 1 Maja. Po przejęciu fabryki Toepffera i Grawitza przez stocznię Vulkan, kanał został zasypany, a sam most zdemontowany. zniszczyć most i odciąć wyspę, a wraz z nią istniejące zakłady od lądu. Komunikacja promowa miała być bardziej bezpieczna i pozwolić na utrzymanie ciągłości pracy. W czasach powojennych do pomysłu budowy mostu powrócono w latach sześćdziesiątych. W lipcu 1967 roku na Wyspie Dolnej Okrętowej Hydrobudowa Gdańsk podjęła nawet wiercenia geologiczne pod projektowany most. Niestety idea nie wytrzymała zderzenia z centralnie sterowaną rzeczywistością PRL. Później, w latach 70. i 80., wszelkie znaczące drogowe inwestycje strukturalne omijały Szczecin. Wyjątkiem jest jedynie Trasa Zamkowa, której budowa rozpoczęła się jeszcze w 1978 roku. Ostatnie podejście do budowy mostu Brdowskiego rozpoczęło się 22 grudnia 2011 roku, kiedy to została zawiązana spółka celowa Crist Eko sp. z o.o. (później MARS Most Brdowski sp. z o.o.), powołana do wybudowania stałej przeprawy. Ceremonia wbicia pierwszej symbolicznej łopaty odbyła się 30 maja 2014 roku. Budowa mostu ma się zakończyć we wrześniu 2015 roku. Symboliczne wbicie łopaty odbyło się 30 maja 2014 r., ale prace przy budowie mostu zaczęły się wcześniej. Ostrów Brdowski Wyspa Ostrów Brdowski jest częścią dawnego Ostrowa Grabowskiego, dużej wyspy leżącej pomiędzy rzekami: Odrą, Duńczycą, Świętą i wodami jeziora Dąbie. W kształcie zbliżonym do obecnego Ostrów powstawał podczas przebudowy szczecińskiego portu, która rozpoczęła się w końcu lat 20., a trwała prawie do końca lat 30. ubiegłego wieku. Powstały wówczas znane obecnie: Wyspa Górna Okrętowa, Wyspa Dolna Okrętowa, Radolin, Żabia Kępa, Kiełpińska Kępa, Czarnołęka, Wielka Kępa oraz półwysep z Elewatorem EWA. Ostrów Grabowski zajmuje obecnie mniej niż jedną trzecią swojej pierwotnej wielkości i został trwale połączony groblą z wyspą Łasztownią.

14 14 Czas Gryfii Uroczyste symboliczne wbicie łopaty pod budowę mostu Brdowskiego. Od lewej łopaty wbijają: Prezes Zarządu spółki Mars Most Brdowski Maciej Nowotny, Wiceprezes Agencji Rozwoju Przemysłu Jerzy Góra, Prezydent Szczecina Piotr Krzystek, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz, Wojewoda Zachodniopomorski Marek Tałasiewicz oraz Menadżer zaspołu projektów Skanska SA Wojciech Kołacki. Most Brdowski już się buduje Łopaty symbolicznie wbite Symboliczne łopaty wbite budowa rozpoczęta. Z końcem czerwca oficjalnie ruszyła budowa mostu Brdowskiego, stałej przeprawy, która połączy Ostrów Brdowski z lądową częścią miasta. Oficjalnie, ponieważ prace na placu budowy, jak choćby palowanie terenu pod mostowe przyczółki, trwają już od pewnego czasu. Symbolicznego wbicia łopat dokonali: Prezes Zarządu spółki Mars Most Brdowski Maciej Nowotny, Wiceprezes Agencji Rozwoju Przemysłu Jerzy Góra, Prezydent Szczecina Piotr Krzystek, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz, Wojewoda Zachodniopomorski Marek Tałasiewicz oraz Menadżer zaspołu projektów Skanska SA Wojciech Kołacki. Ceremonia zorganizowana w pobliżu powstającej przeprawy, zgromadziła imponującą liczbę gości. To nieomylny znak, że most Brdowski jest inwestycją niezwykle potrzebną dla firm już istniejących i działających w najbliższej okolicy, ale także ma szansę stać się mocnym impulsem dla gospodarczego rozwoju Szczecina. Zgodnie to podkreślali wojewoda, marszałek województwa i prezydent miasta. Szczecin i Pomorze Zachodnie nie będą musiały już wyczekiwać pomocy publicznej, bowiem miejsca pracy stworzone dzięki tej i kolejnym inwestycjom będą podstawą silnej pozycji gospodarczej regionu podkreślił Marek Tałasiewicz, wojewoda zachodniopomorski. Z tego, co tu się robi, będzie żyło całe środowisko naukowo-badawcze Szczecina. Z tego zaś, co się urodzi w ich głowach w laboratoriach, będą z kolei żyli przedsiębiorcy. Tu na wyspie i w najbliższej okolicy. Prezes spółki Mars Most Brdowski Maciej Nowotny wierzy, że most po wybudowaniu spełni potrzeby ludzi i otworzy dla szczecinian nową przestrzeń publiczną. Jego słowom wtórował prezydent Piotr Krzystek. Cały ten pas nad Odrą znów zacznie żyć gospodarczo, a to jest właśnie to, czego najbardziej w Szczecinie oczekujemy mówił prezydent. Most jest niezbędny, ponieważ jeśli będzie tam docelowo pracowało 2,5 tysiąca osób, to dalsze przewożenie ich promami byłoby bardziej niż kłopotliwe. Transportowanie materiałów do produkcji na wyspie drogą wodną także na dłuższą metę jest ekonomicznie nieopłacalne. Zdaniem marszałka Olgierda Geblewicza, w przypadku Ostrowa Brdowskiego sporą przewagą konkurencyjną są uzbrojone tereny i wykwalifikowana kadra, ale także nadwodne położenie. Niektórych przedsięwzięć nie da się zrealizować w głębi lądu. W przypadku konstrukcji czy obiektów gabarytowych najzwyczajniej w świecie nie da się ich przetransportować do odbiorcy inaczej niż wodą stwierdził marszałek. Państwo nie jest od tego, by tworzyło miejsca pracy, ale państwo i samorządy są od tego, by stwarzać możliwości do tworzenia tych miejsc pracy. Głęboko wierzę, że dzięki powstającej infrastrukturze tworzymy właśnie takie możliwości. Wymagaliśmy, aby most nie służył tylko jednemu podmiotowi, ale wszystkim podmiotom, które w przyszłości znajdą się na wyspie. Goście uroczystości zgodnie wyrazili nadzieję na przyszłe spotkanie podczas oddawania mostu do użytku, aby wspólnie suchą stopą przejść ze stałego lądu na Ostrów Brdowski.

15 Czas Gryfii 15 Morskie kolosy budowane w Szczecinie Budowa fabryki na wyspie Gryfia Z pewnością jedną z najważniejszych inwestycji nie tylko w Szczecinie, ale i województwie zachodniopomorskim jest budowa Zakładu Wielkogabarytowych Konstrukcji Stalowych na terenie wyspy Gryfia, na tzw. Ostrowie Brdowskim. W nowej fabryce zatrudnienie znajdzie ponad pół tysiąca osób. Zakład ma być gotowy w maju przyszłego roku, a koszt tej inwestycji to ok. 400 mln złotych. CONSTRUCTION Inwestorem jest firma Bilfinger Crist Offshore sp. z o.o., w której 62,5 proc. udziałów należy do niemieckiej firmy Bilfinger Construction GmbH, 25 proc. do gdyńskiej stoczni Crist S.A., a pozostałe 12,5 proc. objął MARS FIZ. W fabryce produkowane będą fundamenty morskich elektrowni wiatrowych, na których montowane będą (na morzu) maszty i turbiny wiatrowe. Chodzi o fundamenty palowe (cylindryczne pale rurowe, stosowane w przybrzeżnych farmach wiatrowych do głębokości ok. 30 m, o średnicy do 8 m, wysokości do 80 m i wadze do 1250 t), złożone fundamenty kratownicowe (konstrukcje strukturalne z rur średnicowych, wykorzystywane jako fundamenty wież na większych głębokościach do około 50 m i wadze do 1000 t) oraz platformy pośrednie o wysokości do ok. 30 m, średnicy do 8 m i wadze ok. 350 ton. Odbiorcami produkowanych elementów będą m.in. kontrahenci z Niemiec i Wielkiej Brytanii, dlatego też nie bez znaczenia jest lokalizacja fabryki w bliskim sąsiedztwie kluczowych rynków Morza Bałtyckiego i Północnego. Ponad pół tysiąca osób, które znajdą zatrudnienie w fabryce to przede wszystkim spawacze, ślusarze, monterzy konstrukcji stalowych, operatorzy będą obsługiwali najnowocześniejsze urządzenia na wysokim poziomie technologicznym, które zostaną zainstalowane w fabryce. Specjaliści z branży stoczniowej z pewnością także mają szansę na pracę w zakładzie część z nich zostanie przeszkolona bezpośrednio u dostawców urządzeń. Zakład zaprojektowany został specjalnie pod kątem produkcji seryjnej to będzie pierwsza w Europie fabryka, w której tego typu wielkogabarytowe konstrukcje stalowe będą budowane seryjnie fundamenty do morskich wież wiatrowych będą wytwarzane w systemie ciągłym. Fabryka powstaje w miejscu obiektów dawnej Szczecińskiej Stoczni Remontowej Gryfia w północnej części wyspy, na terenach zakupionych od Gryfii o powierzchni ok. 20 hektarów. Tereny te w październiku ubiegłego roku wpisano do Specjalnej Strefy Ekonomicznej i włączono do Podstrefy Szczecin Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO PARK Mielec. Inwestor wybuduje halę produkcyjną o powierzchni m kw. oraz malarnię o powierzchni 4200 m kw. Prace Fabryka Bilfinger Crist Offshore powstaje w północnej części wyspy, na terenech zakupionych od Gryfii o powierzchni ok. 20 hektarów. Nowa fabryka będzie produkować części fundamentowe do morskich wież wiatrowych (na zdjęciu w kolorze żółtym). rozpoczęły się pod koniec ubiegłego roku. Pierwszym etapem było podniesienie terenu celem wzmocnienia gruntu, który pokryty był około 10-metrową warstwą torfu. Dlatego potrzebne było aż 60 tys. ton piasku, aby umocnić i podnieść teren. Zakończono również palowanie terenu zainstalowano pali żelbetonowy o długości m. Obecnie widoczne są już konstrukcje ścian hali ważą one ok. 5 tys. ton. Największa hala produkcyjna będzie miała ok. 42 m wysokości (to prawie tyle co 14 piętrowy wieżowiec) i podłogi o grubości 1 metra. Specjalna suwnica do produkcji elementów wież wiatrowych będzie mieć wysokość 130 m (suwnica ze Stoczni Szczecińskiej ma 60 m). Zdolność produkcyjną zakładu szacuje się na ok. 120 tys. ton stali rocznie produkowanych będzie do 60 fundamentów jednopalowych i platform pośrednich oraz do 60 fundamentów kratownicowych (80 fundamentów przy dwóch liniach produkcyjnych). Wszystkie elementy będą miały zabezpieczenie antykorozyjne. Na terenie zakładu możliwe będzie składowanie wyprodukowanych gotowych elementów do 50 proc. produkcji rocznej. W ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (oś priorytetowa Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia) inwestycja została dofinansowana kwotą ok. 90 milionów złotych.

16 16 Czas Gryfii