EKONOMIA I PRAWO W HOTELARSTWIE

Transkrypt

1 Krystyna Książek EKONOMIA I PRAWO W HOTELARSTWIE Podstawy rachunkowości i finansów w hotelarstwie Poradnik metodyczny dla nauczyciela 1

2 Projekt ok adki: Rados aw Pazdrijowski Redakcja: Bo enna Chici ska Redaktor prowadz cy: Stanis aw Grzybek Wydawnictwo REA, Warszawa 2011 ISBN Wydawnictwo REA s.j Warszawa, ul. Kolejowa 9/11 tel./fax: (22) , , , Podr cznik i wszystkie pomoce dydaktyczne s chronione prawem. Ka dorazowe ich wykorzystanie w innych ni zastrze one prawem przypadkach wymaga pisemnego zezwolenia wydawnictwa. Sk ad: WMC s.c.; Warszawa ul. Frascati 1; wmcsc@wp.pl

3 Spis treści Wskazówki metodyczne 5 Propozycja nauczycielskiego planu wynikowego 8 Przyk adowe scenariusze lekcji 23 Przyk adowe testy 58 Za czniki 83 Bibliogra a 184 3

4 4

5 Wskazówki metodyczne Przekazujemy Pa stwu cz drug pakietu edukacyjnego Ekonomia i prawo w hotelarstwie Podstawy rachunkowo ci i nansów w hotelarstwie, który sk ada si z dwóch cz ci: podr cznika z wiczeniami dla ucznia, poradnika dla nauczyciela. Pakiet przygotowany jest z my l o kszta ceniu uczniów technikum hotelarskiego w ramach zaj edukacyjnych z ekonomii i prawa. Mo e by równie wykorzystywany w szko ach hotelarskich ró nego typu. Podr cznik Ekonomia i prawo w hotelarstwie Podstawy rachunkowo- ci i nansów w hotelarstwie zosta napisany zgodnie ze standardami wymaga egzaminacyjnych w zawodzie technik hotelarstwa. Mo e by stosowany w kszta ceniu na podstawie ró nych dost pnych programów nauczania tego zawodu, w tym równie programów modu owych. W cz ci drugiej podr cznik zawiera podstawowe wiadomo ci z dziedziny rachunkowo ci i nansów, natomiast zagadnienia dotycz ce prawa i ekonomii zosta y podane w cz ci pierwszej, zatytu owanej Podstawy ekonomiczne i prawne w hotelarstwie. Tre ci podr cznika opracowane zosta y na podstawie obowi zuj cych przepisów prawa wed ug stanu na dzie 1 stycznia 2010 roku oraz na podstawie Mi dzynarodowych (MSR) i Krajowych (KSR) Standardów Rachunkowo ci. Tre ci te przekazywane s wprost, do innych dochodzi si po wykonaniu wicze maj cych na celu ukszta towanie okre lonych umiej tno ci, postaw i zachowa, po analizie tekstów aktów prawnych z zakresu rachunkowo ci i nansów oraz tekstów zaczerpni tych z bazy wiedzy hotelarskiej. Poradnik dla nauczyciela jest ci le skorelowany z podr cznikiem i stanowi pomoc w organizowaniu procesu kszta cenia. Poradnik zawiera mi dzy innymi: wskazówki metodyczne, propozycj nauczycielskiego planu wynikowego, przyk adowe scenariusze lekcji b d ce uzupe nieniem propozycji zawartych w podr czniku, wiczenia, bibliogra. Zamieszczone w poradniku propozycje mog by bezpo rednio wykorzystane przez nauczyciela w planowaniu i organizowaniu procesu kszta cenia, mog te by podstaw jego w asnych koncepcji. Przyk adowe scenariusze zaj pomagaj w znalezieniu odpowiedniej metody prowadzenia lekcji. Do na- 5

6 uczyciela jako organizatora procesu kszta cenia nale y tworzenie w asnych scenariuszy w zale no ci od potrzeb zespo u klasowego, mo liwo ci i predyspozycji uczniów. Wskazane jest, aby zaj cia dydaktyczne prowadzone by y ró nymi metodami ze szczególnym uwzgl dnieniem metod aktywizuj cych. Formy organizacyjne pracy uczniów mog by zró nicowane, pocz wszy od pracy indywidualnej do pracy zespo owej. Proponowane wiczenia pozwol sprawdzi wiedz i umiej tno ci oraz wskaza zagadnienia, które sprawiaj uczniom najwi ksze trudno ci. Nale y zwraca uwag na kszta towanie umiej tno ci pos ugiwania si aktami prawnymi, ich analiz i interpretacj. W dziedzinie nansów i rachunkowo ci bardzo istotna jest umiej tno analizy danych uzyskanych z ewidencji operacji gospodarczych oraz wykorzystanie ich w prowadzeniu dzia alno ci gospodarczej. Ze wzgl du na specy czn terminologi ekonomiczn celowe jest równie zastosowanie metod podaj cych: wyk adu informacyjnego, konwersatoryjnego oraz pogadanki odnosz cych si do praktyki. Nauczycielski Plan wynikowy zosta opracowany chronologicznie na podstawie materia u nauczania przewidzianego w programie nauczania przedmiotu Ekonomia i prawo w hotelarstwie. Plan wynikowy nale y realizowa we wskazanej kolejno ci, odpowiednio zwi kszaj c stopie trudno ci. W planowaniu i organizacji procesu kszta cenia w zakresie rachunkowo- ci i nansów w hotelarstwie szczególny nacisk nale y po o y na aktywno uczniów i powi zanie teorii z praktyk. Zastosowanie aktywizuj cych metod kszta cenia pozwoli uczniom na poznanie korzy ci w prowadzeniu dzia alno- ci hotelarskiej, wynikaj cych z prowadzenia i analizy ksi g rachunkowych, oraz planowania dalszej dzia alno ci z dodatnim wynikiem nansowym. Dominuj cymi metodami kszta cenia w zakresie rachunkowo ci i nansów powinny sta si takie metody, jak: ró ne formy dyskusji, metoda sytuacyjna, studium przypadków, metoda projektów, wiczenia praktyczne, prezentacje multimedialne. Szczególn uwag nale y zwróci na prac z tekstem, tzn. z ustaw, rozporz dzeniami itp. Pozwoli to na wykszta cenie w uczniach umiej tno ci poszukiwania rozwi zania w a ciwego w danej sytuacji. Bardzo wa ne jest równie nauczenie uczniów korzystania z gotowych wzorów umów, druków nansowo- -ksi gowych i bankowych w sposób twórczy, a nie tylko mechaniczny. 6

7 Nast pn bardzo istotn metod kszta cenia w zakresie rachunkowo ci i - nansów s wiczenia praktyczne, które podane zosta y w ka dym rozdziale podr cznika i w ka dym scenariuszu lekcji w niniejszym poradniku. wiczenia praktyczne powinny by wykonywane w formie zada zawieraj cych polecenia ksi gowania konkretnych operacji gospodarczych, które po zako czeniu powinny by analizowane i interpretowane. W trakcie wykonywania wicze praktycznych ucze powinien jednocze nie korzysta z konkretnych przepisów prawa, kszta c c umiej tno znajdywania w a ciwych przepisów prawa i ich zastosowania. Najbardziej odpowiednim narz dziem pomiaru dydaktycznego podstawowych wiadomo ci z rachunkowo ci i nansów w hotelarstwie mo e by test osi gni szkolnych (wielostopniowy, wielozadaniowy) sk adaj cy si z zada typu wielokrotnego wyboru. Chocia testy powszechnie uznawane s za nowoczesne narz dzie pomiaru dydaktycznego, to nie mog by jedynym ród em informacji o poziomie wiedzy i umiej tno ci ucznia. Podczas oceniania nauczyciel powinien tak e stosowa form ustn pyta i odpowiedzi, zwracaj c uwag na sposób wypowiadania si ucznia, zastosowanie s ownictwa fachowego, sprawno prezentacji. Nie powinien te rezygnowa z zadawania prac pisemnych, które pozwol uczniom na zaprezentowanie umiej tno ci logicznego formu owania wniosków. Stosowanie aktywizuj cych metod kszta cenia wymusza zró nicowane formy organizacyjne pracy uczniów. Umiej tne przechodzenie od pracy jednolitej ca ej grupy uczniów, przez jednolit i zró nicowan prac w mniejszych zespo- ach, a do zró nicowanej pracy indywidualnej daje szanse pe nej aktywno ci oraz mo liwo postrzegania jednostki jako cz stki w zespole, której wk ad w wykonanie wspólnego zadania wp ywa na procesy integruj ce i wyzwalaj ce wi zi spo eczne. W celu zapewnienia prawid owej organizacji oraz realizacji procesu kszta cenia wymagane jest zabezpieczenie odpowiedniej bazy techniczno-dydaktycznej. Zaj cia powinny odbywa si w pracowni wyposa onej zgodnie ze standardami kszta cenia w zawodzie hotelarza. 7

8 Propozycja nauczycielskiego planu wynikowego do przedmiotu EKONOMIA I PRAWO W HOTELARSTWIE (Podstawy rachunkowości i finansów w hotelarstwie) na podstawie programu nauczania: 341[04]/MEN/ Nr lekcji Temat lekcji 1 Omówienie programu nauczania i wymaga edukacyjnych w roku szkolnym 20../.. PODSTAWOWE Ucze : identy kuje wymagania podstawowe, WYMAGANIA PONADPODSTAWOWE Ucze : charakteryzuje wymagania ponadpodstawowe, 2 Poj cie rachunkowo i funkcje rachunkowo- ci 3 Zasady rachunkowo ci WPROWADZENIE DO RACHUNKOWO CI wyja nia poj cie rachunkowo, de niuje, co jest przedmiotem rachunkowo ci, wyja nia funkcj informacyjn, kontroln, analityczn i dowodow rachunkowo ci, charakteryzuje zadania rachunkowo ci, charakteryzuje nadrz dne zasady rachunkowo ci, wyszukuje, gromadzi i notuje informacje dotycz ce funkcji rachunkowo ci, wyja nia praktycznie na przyk adzie zasady rachunkowo ci, 8

9 4 Europejskie normy w rachunkowo ci 5 Regulacje prawne rachunkowo ci (wewn trzne i mi dzynarodowe) 6 Powtórzenie wiadomo ci z zakresu wprowadzenia do rachunkowo- ci 7 Sprawdzian wiadomo ci i umiej tno ci z zakresu wprowadzenia do rachunkowo ci identy kuje Mi dzynarodowe Standardy Rachunkowo- ci, okre la akty prawne reguluj ce prowadzenie rachunkowo ci, rozpoznaje stopie spe nienia wymaga podstawowych, pos uguje si MSR jako ród em wiedzy w zakresie rachunkowo ci, pos uguje si aktami prawnymi jako ród em wiedzy w zakresie rachunkowo ci, analizuje stopie spe nienia wymaga ponadpodstawowych, BILANS RACHUNEK RODKÓW GOSPODARCZYCH I RÓDE ICH FINANSOWANIA 8-9 Elementy sk adowe aktywów de niuje poj cie aktywa jednostki, rozró nia aktywa trwa e i aktywa obrotowe, ustala i interpretuje struktur maj tku jednostki, charakteryzuje struktur aktywów w zak adzie hotelarskim, Aktywa trwa e rozró nia sk adniki aktywów trwa ych, wskazuje przyk ady aktywów trwa ych w jednostkach gospodarczych na podstawie struktury aktywów trwa ych rozró nia typ jednostki gospodaruj cej (produkcyjna, handlowa, us ugowa), 9

10 13 Poj cie rodki trwa e i ich klasy kacja 14 Charakterystyka papierów warto- ciowych wyja nia poj cie rodki trwa e jednostki, okre la rol rodków trwa ych w procesie gospodarczym, podaje przyk ady sk adników rodków trwa ych w zak adzie hotelarskim, charakteryzuje poszczególne rodzaje papierów warto ciowych, 15 Aktywa obrotowe wyja nia poj cie aktywa obrotowe, klasy kuje aktywa obrotowe, 16 Poj cie materia y, towary, pó produkty i ich klasy kacja. 17 Fundusze i kapita y 18 Poj cie i elementy sk adowe bilansu de niuje poj cie materia y, klasy kuje materia- y, de niuje poj cia towary i pó produkty, klasy kuje nansowe ród a pochodzenia maj tku, klasy kuje sk adniki kapita u w asnego, identy kuje obce ród a nansowania, przedstawia struktur bilansu, omawia kryteria ujmowania aktywów i pasywów w bilansie, stosuje klasy kacje rodków trwa ych, wykorzystuje klasy kacj rodków trwa ych do nadawania rodkom trwa ym numerów inwentarzowych, wyja nia zasady obrotu papierami warto- ciowymi, wystawia weksle i czeki, wyja nia ruch okr ny aktywów obrotowych, klasy kuje materia y stosowane w zak adzie hotelarskim, wskazuje towary oferowane w zak adzie hotelarskim, wskazuje ród a - nansowania dzia alno ci zak adu hotelarskiego w zale no ci od formy organizacyjno-prawnej jednostki, wykorzystuje akty prawne do okre lenia elementów bilansu w zak adzie hotelarskim, 10

11 19 Zasady sporz dzania bilansu Bilans jednostki gospodarczej wiczenia 23 Powtórzenie wiadomo ci z zakresu wprowadzenia do rachunkowo- ci 24 Sprawdzian wiadomo ci i umiej tno ci z zakresu wprowadzenia do rachunkowo ci wyja nia, na czym polegaj zasady sporz dzania bilansu, sporz dza uproszczony bilans, rozpoznaje stopie spe nienia wymaga podstawowych, interpretuje poszczególne zasady bilansowe, sporz dza pe ny bilans, analizuje stopie spe nienia wymaga ponadpodstawowych, OPERACJE GOSPODARCZE A BILANS. ZASADY FUNKCJONOWANIA KONT KSI GOWYCH 25 Klasy kacja operacji gospodarczych rozró nia operacje gospodarcze wg okre lonych kryteriów, okre la rodzaj wykonywanych operacji gospodarczych, 26 Wp yw operacji gospodarczych na bilans 27 Zasady funkcjonowania kont bilansowych rozró nia typy operacji gospodarczych powoduj cych zmiany w bilansie, okre la sk adniki konta ksi gowego, wyja nia poj cie obrót i saldo konta, rozró nia rodzaje kont bilansowych, oblicza obroty i salda konta ksi gowego, charakteryzuje typ wykonywanej operacji gospodarczej i jej wp yw na bilans, ksi guje operacje gospodarcze na kontach bilansowych i odczytuje z konta informacj ekonomiczn, 11

12 28-29 Zadania i funkcjonowanie kont analitycznych 30 Dzielenie i czenie kont 31 Zasady poprawiania b dów ksi gowych 32 Powtórzenie wiadomo ci dotycz cych bilansu maj tkowego i zasad funkcjonowania kont bilansowych de niuje poj cie konta analityczne do okre lonych kont syntetycznych, wyja nia zasady ewidencji operacji gospodarczych na kontach analitycznych, wyja nia zasady pionowego i poziomego podzia u kont, poprawia b dy ksi gowe za pomoc storna czarnego i czerwonego, rozpoznaje stopie spe nienia wymaga podstawowych, stosuje zasady ewidencji operacji gospodarczych na kontach analitycznych oraz okre la cel stosowania analityki, wskazuje konta, które mog podlega podzia owi, stosuje podzia kont ksi gowych, stosuje odpowiednie do sytuacji zasady poprawiania b dów ksi gowych, wyja nia zastosowane metody poprawiania b dów ksi gowych, analizuje stopie spe nienia wymaga ponadpodstawowych, 33 Sprawdzian wiadomo ci i umiej tno ci z zakresu wiadomo ci dotycz cych bilansu maj tkowego i zasad funkcjonowania kont bilansowych 12

13 DOKUMENTACJA KSI GOWA OPERACJI GOSPODARCZYCH 34 Poj cie dowody ksi gowe i ich klasy kacja okre la cechy prawid owego dowodu ksi gowego, klasy kuje dowody ksi gowe wed ug ró nych kryteriów, proponuje stosowny rodzaj dowodu ksi gowego do okre lonej operacji gospodarczej, Zasady sporz dzania i przygotowania dowodów do ksi gowania sporz dza dowody ksi gowe, wyja nia istot kontroli merytorycznej, formalnej i rachunkowej dowodów ksi gowych, dokonuje kontroli wewn trznych i zewn trznych dowodów ksi gowych, ocenia prawid owo przygotowania dowodu do ksi gowania, 38 Przechowywanie dowodów ksi gowych porz dkuje dowody ksi gowe zgodnie z obowi zuj cymi przepisami, przygotowuje dowody ksi gowe w celu przekazania do archiwum zak adowego, okre la warunki przechowywania dowodów ksi gowych, przyporz dkowuje dowody ksi gowe do odpowiedniej kategorii archiwalnej, charakteryzuje proces archiwizacji dowodów ksi gowych, 13

14 39 Zak adowy plan kont 40 Powtórzenie wiadomo ci z zakresu dokumentacji ksi gowej operacji gospodarczych okre la zakres zak adowego planu kont, okre la rol zak adowego planu kont, aktualizuje zak adowy plan kont dla jednostek informacyjnych, rozpoznaje stopie spe nienia wymaga podstawowych, stosuje wzorcowy plan kont, opracowuje zak adowy plan kont, analizuje stopie spe nienia wymaga ponadpodstawowych, 41 Sprawdzian wiadomo ci i umiej tno ci z zakresu dokumentacji ksi gowej operacji gospodarczych EWIDENCJA RODKÓW PIENI NYCH I ROZRACHUNKÓW 42 Istota rozlicze gotówkowych i bezgotówkowych charakteryzuje ró ne rodzaje rozlicze gotówkowych i bezgotówkowych, stosuje ró ne formy rozlicze gotówkowych i bezgotówkowych, 43 Charakterystyka kart p atniczych 44 Zasady ewidencji czeków, weksli obcych i rodków pieni nych w drodze rozró nia karty p atnicze, wymienia elementy kart p atniczych, ewidencjonuje czeki, weksle obce oraz rodki pieni ne w drodze, pobiera nale no ci z zastosowaniem terminalu POS analizuje rozliczenia z kontrahentami realizowane z zastosowaniem czeków i weksli, 14

15 45 Zasady ewidencji rozrachunków z dostawcami i odbiorcami 46 Zasady ewidencji rozrachunków z tytu u wynagrodze 47 Zasady ewidencji rozrachunków publiczno-prawnych 48 Powtórzenie wiadomo ci z zakresu dokumentacji ksi gowej operacji gospodarczych 49 Sprawdzian wiadomo ci i umiej tno ci z zakresu dokumentacji ksi gowej operacji gospodarczych ewidencjonuje nale no ci i zobowi zania wobec kontrahentów, sporz dza listy p ac oraz ewidencjonuje rozrachunki z tytu u wynagrodze, ewidencjonuje nale no ci i zobowi zania publiczno- -prawne, rozpoznaje stopie spe nienia wymaga podstawowych, analizuje stan kont rozrachunków, wyniki wykorzystuje do oceny sytuacji nansowej jednostki, analizuje listy p ac w zakresie niezb dnym do prowadzenia w a ciwej polityki p acowej, analizuje rozrachunki publiczno-prawne w aspekcie realizacji zobowi za wobec skarbu pa stwa, analizuje stopie spe nienia wymaga ponadpodstawowych, EWIDENCJA I ROZLICZANIE KOSZTÓW ORAZ EWIDENCJA PRZYCHO- DÓW JEDNOSTKI GOSPODARCZEJ. WYNIK FINANSOWY 50 Poj cie koszt i klasy kacja kosztów de niuje poj cie koszt, klasy kuje koszty w uk adzie rodzajowym, funkcjonalnym i kalkulacyjnym, ocenia znaczenie kosztów jako istotnego elementu funkcjonowania nansów jednostki, 15

16 51-55 Zasady ewidencji kosztów Etapy ewidencji i rozliczania kosztów Koszty w dzia- alno ci hotelarskiej. 63 Ewidencja produktów i przychodów ze sprzeda y. 64 Ewidencja pozosta ych przychodów i kosztów operacyjnych ewidencjonuje koszty uk adu rodzajowego, ewidencjonuje koszty uk adu funkcjonalnego, ewidencjonuje koszty zarówno w uk adzie rodzajowym, funkcjonalnym, jak i kalkulacyjnym, ewidencjonuje koszty na kontach syntetycznych i analitycznych, rozró nia poszczególne etapy rozliczania kosztów, de niuje poj cie kalkulacja zna metody kalkulacji, rozlicza koszty produkcji gastronomicznej, kalkuluje koszty us ugi hotelarskiej, de niuje poj cie przychód podaje ród a przychodów ze sprzeda y, ewidencjonuje przychody ze sprzeda y, klasy kuje pozosta- e przychody operacyjne oraz pozosta e koszty operacyjne, ewidencjonuje pozosta e przychody i koszty operacyjne, stosuje zasad ewidencjonowania kosztów w zespole 4 i 5 planu kont, stosuje odpowiednie do dzia alno ci zak adu hotelarskiego metody ewidencjonowania kosztów stosuje metody kalkulacji kosztów wytworzenia stosownie do rodzaju us ugi, rozlicza sprzeda us ug gastronomicznych, noclegowych i us ug dodatkowych, okre la rol pozosta ych przychodów i kosztów operacyjnych w procesie gospodarczym, 16

17 65 Ewidencja przychodów i kosztów nansowych 66 Ewidencja zysków i strat nadzwyczajnych Ogólne zasady ustalania i podzia u wyniku nansowego 73 Powtórzenie wiadomo ci z zakresu ewidencji i rozliczenia kosztów, przychodów oraz wyniku nansowego klasy kuje przychody nansowe oraz koszty nansowe, ewidencjonuje przychody i koszty nansowe, wskazuje przyczyny zdarze nadzwyczajnych, rozró nia straty i zyski nadzwyczajne, ewidencjonuje straty i zyski nadzwyczajne, de niuje poj cie wynik nansowy, wskazuje elementy kszta tuj ce wynik nansowy, oblicza wynik nansowy w wariancie kalkulacyjnym i porównawczym, interpretuje saldo konta wynik nansowy, ewidencjonuje podzia wyniku nansowego, rozlicza konto rozliczenie wyniku nansowego, rozpoznaje stopie spe nienia wymaga podstawowych, okre la rol pozosta ych przychodów i kosztów nansowych w procesie gospodarczym, proponuje sposób rozliczenia strat i zysków nadzwyczajnych stosownie do przyczyn ich wyst pienia, wskazuje kierunki podzia u zysku i rozlicza wynik nansowy, analizuje stopie spe nienia wymaga ponadpodstawowych, 17

18 74 Sprawdzian wiadomo ci i umiej tno ci z zakresu ewidencji i rozliczenia kosztów, przychodów oraz wyniku nansowego INWENTARYZACJA I JEJ ZWI ZEK Z BILANSEM MAJ TKOWYM 75 Poj cie inwentaryzacja i metody inwentaryzacji okre la istot, cel i znaczenie inwentaryzacji sk adników maj tkowych, okre la ró nice mi dzy inwentaryzacj, spisem inwentarza z natury i remanentem, okre la przedmiot inwentaryzacji, charakteryzuje rodzaje i metody inwentaryzacji, proponuje metody inwentaryzacji stosownie do rodzaju przedmiotu inwentaryzacji, 76 Organizacyjne przygotowanie inwentaryzacji ustala terminy przeprowadzenia inwentaryzacji, charakteryzuje etapy przeprowadzania inwentaryzacji, okre la zadania komisji inwentaryzacyjnej i komisji spisowych, okre la sk adniki maj tkowe obj te spisem z natury, opracowuje zarz dzenie w sprawie inwentaryzacji, opracowuje harmonogram inwentaryzacji, 18

19 77 Dokumentacja inwentaryzacji identy kuje dokumenty inwentaryzacyjne, sporz dza arkusz spisu z natury, sporz dza dokumentacj inwentaryzacji, Przebieg spisu z natury przeprowadza inwentaryzacj metod spisu z natury, opracowuje procedur sporz dzenia spisu z natury, 80 Rozliczenie ró nic inwentaryzacyjnych ustala i wery kuje ró nice inwentaryzacyjne, dokonuje kompensaty ró nic inwentaryzacyjnych, wskazuje sposoby rozliczenia ró nic inwentaryzacyjnych, Wycena aktywów i pasywów okre la metody wyceny sk adników maj tkowych, stosuje regu y polityki rachunkowo ci w zakresie wyceny bilansowej, proponuje stosowne metody wyceny w zale no ci od rodzaju sk adnika maj tkowego, 84 Powtórzenie wiadomo ci z zakresu inwentaryzacji i jej zwi zku z bilansem maj tkowym rozpoznaje stopie spe nienia wymaga podstawowych, analizuje stopie spe nienia wymaga ponadpodstawowych, 85 Sprawdzian wiadomo ci i umiej tno ci z zakresu inwentaryzacji i jej zwi zku z bilansem maj tkowym 19

20 86 Techniczne formy ksi gowo ci TECHNICZNE FORMY KSI GOWO CI rozró nia techniczne formy ksi gowo ci, wymienia wady i zalety poszczególnych form ksi gowo ci, proponuje w a ciw form ksi gowo ci do rodzaju i rozmiarów dzia alno ci jednostki, Tabelaryczna forma ksi gowo ci ewidencjonuje operacje gospodarcze w tabelarycznej formie ksi gowo ci, sporz dza zestawienie obrotów i sald oraz uproszczony bilans na podstawie tabelarycznej formy ksi gowo- ci, 91 Przebitkowa, rejestrowa forma ksi gowo ci charakteryzuje przebitkow form rachunkowo ci, charakteryzuje rejestrow form rachunkowo ci, ocenia przydatno przebitkowej formy ksi gowo ci w zak adzie hotelarskim, 91 Informatyczna forma ksi gowo- ci charakteryzuje informatyczn form ksi gowo ci, ewidencjonuje operacje gospodarcze w prostym programie nansowo-ksi gowym, 92 Powtórzenie wiadomo ci z zakresu technicznych form ksi gowo ci rozpoznaje stopie spe nienia wymaga podstawowych, analizuje stopie spe nienia wymaga ponadpodstawowych, 93 Sprawdzian wiadomo ci i umiej tno ci z zakresu technicznych form ksi gowo ci 20

21 94-95 Ogólne zasady sporz dzania sprawozdania nansowego SPRAWOZDAWCZO FINANSOWA identy kuje poszczególne elementy sprawozdania nansowego, okre la u ytkowników sprawozda nansowych oraz okre la ich potrzeby, charakteryzuje bilans, rachunek zysków i strat, informacj dodatkow, rachunek przep ywów pieni nych, Bilans i jego analiza okre la elementy bilansu, wyja nia zasady bilansowe, stosuje zasady sporz dzania bilansu, wyja nia cel sporz dzania informacji dodatkowej, wymienia elementy informacji dodatkowej, oblicza ró ne wska niki nansowe na podstawie danych z bilansu, sporz dza bilans w programie nansowo-ksi gowym, formu uje wnioski z analizy bilansu, Rachunek zysków i strat formu uje cel sporz dzania rachunku zysków i strat, wyja nia istot wariantu porównawczego i kalkulacyjnego rachunku zysków i strat, sporz dza rachunek zysków i strat w wariancie porównawczym i kalkulacyjnym, sporz dza rachunek zysków i strat w programie nansowo- -ksi gowym, formu uje wnioski z analizy rachunku zysków i strat, 21

22 104 Powtórzenie wiadomo ci z zakresu sprawozdawczo ci nansowej 105 Sprawdzian wiadomo ci i umiej tno ci z zakresu sprawozdawczo- ci nansowej 106 Podatek od towarów i us ug Ewidencja ksi gowa dzia alno ci zak adu hotelarskiego przyk ad ogólny 110 Powtórzenie wiadomo ci z zakresu wiedzy o podatku od towarów i us ug 111 Sprawdzian wiadomo ci i umiej tno ci z zakresu wiedzy o podatku od towarów i us ug Do dyspozycji nauczyciela. rozpoznaje stopie spe nienia wymaga podstawowych, PODATEK OD TOWARÓW I US UG charakteryzuje podatek od towarów i us ug, ewidencjonuje podatek od towarów i us ug, oblicza wysoko podatku od towarów i us ug, rozpoznaje stopie spe nienia wymaga podstawowych. analizuje stopie spe nienia wymaga ponadpodstawowych, korzysta z internetowej bazy aktualnych aktów prawnych dotycz cych podatku od towarów i us ug, sporz dza deklaracj VAT-7, stosuje odpowiednie przepisy prawne w zakresie podatku od towarów i us ug, analizuje stopie spe nienia wymaga ponadpodstawowych. 22

23 Przykładowe scenariusze lekcji Scenariusz I Temat lekcji: Pojęcie i klasyfikacja środków trwałych Czas : 45 minut Cele lekcji: poznanie i klasy kacja poj cia rodki trwa e na przyk adzie zak adu hotelarskiego. Po zako czeniu zaj ucze powinien umie : wyja ni poj cie rodki trwa e jednostki, okre li rol rodków trwa ych w procesie gospodarczym, poda przyk ady rodków trwa ych w zak adzie hotelarskim. Metody kszta cenia: wyk ad konwersatoryjny, prezentacja multimedialna. Formy pracy: praca w grupie, praca samodzielna. rodki dydaktyczne: ustawa o rachunkowo ci, plansza wzór bilansu, klasy kacja rodków trwa ych, projektor multimedialny, Internet. Podr cznik Ekonomia i prawo w hotelarstwie cz.ii. Pr zebie g lekcji: ETAP PLANOWANIE AKTYWNO CI NAUCZYCIELA UWAGI Sprawy organizacyjno-porz dkowe (5 min) I NAWI ZUJ CY Wprowadzenie do zaj nawi zanie do poprzedniej jednostki dydaktycznej Nauczyciel: przypomina w skrócie zagadnienia zwi zane z ogólnym poj ciem aktywa trwa e, prosi uczniów o podanie grup aktywów trwa ych w uk adzie bilansowym. zadaje pytania: Z czym kojarzy Ci si poj cie rodka trwa ego? Dlaczego do okre lenia niektórych sk adników maj tkowych u ywa si przymiotnika trwa y? Jakie przedmioty u ywane w hotelu nazwa by /nazwa aby rodkiem trwa- ym? Czy okres u ywania niektórych przedmiotów maj tkowych ma istotne znaczenie, je li chodzi o zaliczenie ich do rodków trwa ych? Odpowiadaj c na pytania nauczyciela, uczniowie wyja niaj swoimi s owami istot poj cia rodki trwa e. Na podstawie w asnych obserwacji wymieniaj przedmioty maj tkowe mog ce by rodkami trwa ymi. (5 min) Pogadanka Podanie tematu i celów lekcji 23

24 II POST PUJ CY Nauczyciel podsumowuje informacje uzyskane od uczniów, Uczniowie zapisuj temat lekcji. (5 min) Nauczyciel przedstawia temat w formie prezentacji multimedialnej pn. Poj cie i klasy kacja rodków trwa ych, która zawiera poj cie rodek trwa y w odniesieniu do de nicji zamieszczonej w ustawie o rachunkowo ci podaje de nicj w formie notatki do zeszytu, omawia pozycj rodków trwa ych w bilansie, omawia klasy kacj rodków trwa ych stosowan w sprawozdaniach GUS oraz w ewidencji analitycznej rodków trwa ych (nauczyciel omawia klasy kacj, nie u ywaj c poj cia ewidencja analityczna, gdy jest to dalszy temat, jedynie nawi zuje do konieczno ci ewidencjonowania rodków trwa ych zgodnie z K T), omawia powi zania obu klasy kacji rodków trwa ych, podaje dalsz cz notatki do zeszytu. (15 min) Wyk ad konwersatoryjny, prezentacja multimedialna za cznik nr 1 Nauczyciel: dzieli klas na grupy, rozdaje kserokopie wiczenia i klasy kacj rodków trwa ych, (je eli uczniowie nie korzystaj z dost pu do Internetu adres internetowy: www. stat.gov.pl) prosi uczniów o rozwi zanie wiczenia, obserwuje prac uczniów, sprawdza wykonane wiczenie, omawia poprawne wykonanie wiczenia (10 min). Praca w grupach wiczenie 1, 2, 3 III REKAPITULA- CJA Nauczyciel: dokonuje podsumowania tre ci lekcji, zadaje pytania sprawdzaj ce wiedz ( wiczenie 10 min poszukiwania klasy kacji w Internecie), dokonuje oceny pracy uczniów na lekcji, wyja nia zadanie domowe polegaj ce na przeczytaniu rozdzia u II str , i wykonaniu wiczenia nr 1 z podr cznika str. 32, ko czy zaj cia. (5 min) 24

25 Załącznik nr 1 Prezentacja multimedialna: Pojęcie i klasyfikacja środków trwałych Ćwiczenie 1 Odszukaj w ustawie o rachunkowo ci informacje dotycz ce poj cia rodek trwa y. Sformu uj na tej podstawie de nicj rodka trwa ego. Środki trwałe w ustawie o rachunkowości Art.3.1. Ilekro w ustawie jest mowa o: 15) rodkach trwa ych rozumie si przez to, z zastrze eniem pkt 17, rzeczowe aktywa trwa e i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej u yteczno ci d u szym ni rok, kompletne, zdatne do u ytku i przeznaczone na potrzeby jednostki; zalicza si do nich w szczególno ci: a) nieruchomo ci w tym grunty, prawo u ytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a tak e b d ce odr bn w asno ci lokale, spó dzielcze w asno ciowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spó dzielcze prawo do lokalu u ytkowego, b) maszyny, urz dzenia, rodki transportu i inne rzeczy, c) ulepszenia w obcych rodkach trwa ych, d) inwentarz ywy. ( rodki trwa e oddane do u ywania na podstawie umowy najmu, dzier awy lub leasingu zalicza si do aktywów trwa ych jednej ze stron umowy, zgodnie z warunkami okre lonymi w ust. 4.) 16) rodkach trwa ych w budowie rozumie si przez to zaliczane do aktywów trwa ych rodki trwa e w okresie ich budowy, monta u lub ulepszenia ju istniej cego rodka trwa ego, 17) inwestycjach rozumie si przez to aktywa posiadane przez jednostk w celu osi gni cia z nich korzy ci ekonomicznych wynikaj cych z przyrostu warto ci tych aktywów, uzyskania przychodów w formie odsetek, dywidend (udzia ów w zyskach) lub innych po ytków, w tym równie z transakcji handlowej, a w szczególno ci aktywa nansowe oraz te nieruchomo ci i warto ci niematerialne i prawne, które nie s u ytkowane przez jednostk, lecz s posiadane przez ni w celu osi gni cia tych korzy ci. W wypadku zak adów ubezpiecze przez inwestycje rozumie si lokaty. Ćwiczenie nr 2 Korzystaj c z dost pu do Internetu, odszukaj Klasy kacj rodków Trwa ych ( na stronie GUS). 25

26 Ćwiczenie nr 3 Korzystaj c z klasy kacji rodków trwa ych (GUS) oraz klasy kacji bilansowej, nadaj im symbole K T oraz przyporz dkuj do poszczególnych grup bilansowych. L.p Nazwa rodka trwa ego Symbol K T Grupa bilansowa Budynek hotelu Trzon kuchenny Zestaw komputerowy Szafa depozytowa Tablica multimedialna Kserokopiarka Samochód dostawczy Kosiarka do trawy Szafa ch odnicza ó ko hotelowe Telewizor Rozwiązanie: L.p Nazwa rodka trwa ego Symbol K T Grupa bilansowa 1 Budynek hotelu 109 1b 2 Trzon kuchenny 578 1c 3 Zestaw komputerowy 491 1c 4 Szafa depozytowa 808 1e 5 Tablica multimedialna 803 1c 6 Kserokopiarka 803 1c 7 Samochód dostawczy 742 1d 8 Kosiarka do trawy 592 1c 9 Szafa ch odnicza 486 1c 10 ó ko hotelowe 808 1e 11 Telewizor 808 1c 26

27 109 Inne budynki niemieszkalne Ten rodzaj rodków trwa ych obejmuje: hotele i podobne budynki krótkotrwa ego zakwaterowania (z wyj tkiem hoteli robotniczych podgrupa 11), 486 Urz dzenia i aparaty ch odnicze przeno ne 491 Zespo y komputerowe Do rodków zakwali kowanych pod numerem 491 nale maszyny i urz dzenia do wprowadzenia, przetwarzania, przechowywania i wyprowadzania informacji cyfrowych lub analogowych, na ogó elektroniczne, okre lone jako komputery, minikomputery i mikrokomputery oraz urz dzenia do przekazywania danych na odleg o. Do rodzaju 491 zalicza si przede wszystkim: jednostki centralne, urz dzenia wej cia, w tym m.in. rejestratory, skanery, urz dzenia wyj cia, urz dzenia wej cia-wyj cia: konsole operatorskie, monitory ekranowe, jednostki pami ci, urz dzenia transmisji danych, urz dzenia ochrony danych, jednostki zasilaj ce. Obiektem mo e by ca y zespó s u cy do przetwarzania informacji, z o ony z jednostki centralnej i pod czonych do niej zycznie jednostek zewn trznych, wzgl dnie pojedyncza maszyna i urz dzenie podzielone na osobne jednostki. Do rodków rodzaju 491 nie nale y zalicza : przemys owych rejestratorów danych i aparatury licz cej przystosowanej wy cznie do pracy w procesach technologicznych, pomiarowych i kontrolnych przemys owych, specjalistycznych urz dze i maszyn s u cych wy cznie do programowego nauczania lub samoinstrukta u, tzw. symulatorów; nale y je zalicza do grupy 8: Narz dzia, przyrz dy, ruchomo ci i wyposa enie, urz dze s u cych do bada technicznych zaliczanych do rodzaju 664, komputerów steruj cych procesem produkcyjnym samodzielnej maszyny, agregatu, linii obróbczej itp., stanowi cych integraln cz maszyny. 578 Maszyny, urz dzenia i aparaty przemys u gastronomicznego 27