SPRAWDZANIE NARZĘDZI POMIAROWYCH
|
|
- Sylwester Murawski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych P o l i t e c h n i k a P o z n ańska ul. Jana Pawła II POZNAŃ (budynek Centrum Mechatroniki, Biomechaniki i Nanoinżynierii) tel fax SPRAWDZANIE NARZĘDZI POMIAROWYCH POZNAŃ 015
2 1. CEL I ZAKRES ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest ocena charakterystyk metrologicznych wybranych przyrządów pomiarowych. W ćwiczeniu zostanie podany sprawdzaniu: mikromierz oraz sprawdzian do wałków i sprawdzian do otworów. W oparciu o otrzymane wyniki należy ocenić parametry metrologiczne sprawdzanych przyrządów.. ZAKRES OBOWIĄZUJĄCEGO MATERIAŁU rodzaje przyrządów mikrometrycznych [1, ], charakterystyki metrologiczne mikromierzy [1, ], sprawdziany do wałków i otworów []. 3. LITERATURA 1. Jakubiec W., Malinowski J., Metrologia wielkości geometrycznych. WNT, Warszawa 1999, str Paczyński P., Metrologia techniczna. Przewodnik do wykładów ćwiczeń i laboratoriów. Wyd. Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych, Politechnika Poznańska, Poznań 003. str SPRAWDZANIE MIKROMIERZA 4.1 OPIS STANOWISKA W skład stanowiska do sprawdzania charakterystyk metrologicznych mikromierza wchodzi (rys. 4.1): 1. komplet płytek wzorcowych,. komplet płytek interferencyjnych, 3. statyw, 4. mikromierz cyfrowy, zakres pomiarowy Rys Stanowisko do wyznaczania charakterystyk metrologicznych mikromierza
3 4. SPRAWDZENIE STANU OGÓLNEGO: stan powierzchni pomiarowych, poprawność i czytelność działek, prawność działania wyświetlacza płynność ruchów wrzeciona, zacisk wrzeciona, działanie sprzęgła, błąd wskazania dolnego zakresu pomiarowego. 4.3 SPRAWDZENIE DOKŁADNOŚCI WSKAZAŃ W CAŁYM ZAKRESIE POMIARO- WYM: uwzględniając dolną granicę zakresu pomiarowego mikromierza A określić punkty pomiarowe według tabeli 4.1, dobrać odpowiednie wymiary płytek wzorcowych, wykonać pomiary dla tak dobranych płytek wzorcowych, wyniki pomiarów umieścić w tabeli 4.1, przedstawić graficznie wykres odchyłek wskazań. Tabela 4.1. Sprawdzenie dokładności wskazań Wymiar płytki Lp. wzorcowej 1 A + 0,0 A +,5 10 A +,8 11 A + 5,0 Wymiar płytki wzorcowej W i Wskazanie mikromierza X i Błąd wskazań f i = X i W i 4.4 SPRAWDZENIE PŁASKOŚCI POWIERZCHNI POMIAROWYCH Płaskość powierzchni pomiarowych wrzeciona (rys. 4.) i kowadełka należy sprawdzić przy pomocy płaskiej płytki interferencyjnej, którą umieszcza się na sprawdzanej (bardzo starannie oczyszczonej) powierzchni z lekkim dociskiem, aby ukazał się obraz interferencyjny (rys. 4.3). Rys. 4.. Sprawdzanie powierzchni pomiarowej wrzeciona 3
4 Błąd płaskości oblicza się ze wzoru: λ p = m (4.1) gdzie: m odchylenie prążka od prostoliniowości, jeśli za jedność przyjmie się odległość między sąsiednimi prążkami, lub liczba prążków, jeśli tworzą one krzywe zamknięte, λ długość fali światła stosowanego do badań; jeśli obserwacje prowadzi się w świetle dziennym, to przyjmuje się λ = 0,6 µm. Rys Sprawdzanie płaskości powierzchni pomiarowych: a) powierzchnia płaska, b) powierzchnia wypukła, c) powierzchnia wklęsła, d) powierzchnia walcowa; 1 - płytka interferencyjna, - przedmiot mierzony 4.5 SPRAWDZENIE RÓWNOLEGŁOŚCI POWIERZCHNI POMIAROWYCH Do sprawdzania równoległości powierzchni pomiarowych mikromierza używamy całego kompletu płytek interferencyjnych (cztery sztuki). Wymiary płytek są tak dobrane, aby różniły się między sobą o 1/4 (w przybliżeniu) skoku śruby mikrometrycznej. Umożliwia to sprawdzenie równoległości powierzchni kowadełka i wrzeciona w czterech położeniach kątowych wrzeciona co 90. W celu przeprowadzenia sprawdzenia równoległości powierzchni pomiarowych mikromierza należy kolejno każdą z płytek interferencyjnych: umieścić płytkę między kowadełkiem i wrzecionem (rys. 4.4), zacisnąć płytkę siłą wynikającą z obrotu sprzęgła, przesuwając ją jednocześnie i lekko pochylając tak, aby uzyskać jak najmniejszą liczbę prążków interferencyjnych. Jeżeli prążki nie znikną całkowicie, to najmniejszą ich liczbę uzyskuje się gdy skrajny prążek tworzy linię zamkniętą. Należy wtedy przerwać ustawianie i policzyć liczbę prążków z obu stron płytki łącznie. Błąd równoległości wyznacza się z następującego wzoru: 4
5 r + ( m1 m λ ) = (4.) gdzie: m 1, m liczba prążków na powierzchni kowadełka, wrzeciona, λ długość fali użytego światła. Rys Sprawdzanie równoległości powierzchni pomiarowych wrzeciona i kowadełka za pomocą płytek interferencyjnych Jako błąd równoległości dla danego przyrządu przyjmuje się maksymalną wartość uzyskaną ze wszystkich czterech położeń kątowych wrzeciona! Tabela 4.. Mikromierze tolerancje i graniczne błędy dopuszczalne Dolna granica zakresu pomiarowego A Tolerancja płaskości Tolerancja równoległości Wartość błędu pary gwintowej Błąd dla dolnego zakresu Błąd graniczny Dopuszczalna różnica wskazań dla P = 10 N [µm/10 N] Nacisk Pomiarowy od do T p T r F = f i max - f i min ±f A ±f i min. maks. [µm] [N] (dla 100) 5 (dla 0,
6 4.6 Sprawdzenie nacisku pomiarowego zamocować mikromierz w uchwycie (rys. 4.5), obciążyć wrzeciono mikromierza obciążnikami o stopniowaniu masy co 50 g, po każdym odciążeniu pokręcać sprzęgłem mikromierza. Za nacisk pomiarowy przyjmuje się obciążenie graniczne, przy którym sprzęgło nie może obrócić śruby mikrometrycznej. Nacisk pomiarowy należy sprawdzać co najmniej na początku i na końcu zakresu pomiarowego. Rys Schemat stanowiska do sprawdzania nacisku po-miarowego: 1 - kabłąk, - kowadełko, 3 - urządzenie do obciążania wrzeciona, 4 - wrzeciono, 5 - bęben, 6 - sprzęgło, 7 - odważniki 6
7 4.7 Sprawdzenie zmiany wskazań mikromierza spowodowanej ugięciem kabłąka zamocować mikromierz pionowo w statywie (rys. 4.6), odczytać wskazania mikromierza dla dowolnej płytki wzorcowej, obciążyć mikromierz odważnikiem o masie 5 kg (siła 49 N), odczytać zmianę wskazania mikromierza. Uwaga: Ugięcie kabłąka należy odnieść do siły obciążenia 10 N. Za zmianę wskazań mikromierza spowodowaną odkształceniem kabłąka przyjmuje się różnicę wskazań przy mikromierzu obciążonym i nieobciążonym (wyrażoną w µm) podzieloną przez siłę obciążenia (wyrażoną w dziesiątkach N). 5 kg Rys Schemat stanowiska do oceny zmiany wskazań spowodowanej ugięciem kabłąka: 1 - kabłąk, - wrzeciono, 3 - kowadełko, 4 - bęben, 5 - sprzęgło, 6 - płytka wzorcowa 7
8 5. SPRAWDZANIE SPRAWDZIANÓW DO OTWORÓW I WAŁKÓW 5.1 OPIS STANOWISKA DO MIERZENIE SPRAWDZIANÓW DO OTWORÓW W skład stanowiska do sprawdzania sprawdzianów do otworów wchodzi (rys. 5.1): sprawdzian tłoczkowy, czujnik z skalą mikrometryczną, statyw. 1 3 Rys Stanowisko do sprawdzania sprawdzianów do otworów 8
9 5. POMIAR SPRAWDZIANU DO OTWORÓW Wykonać pomiary strony przechodniej (S min ) i nieprzechodniej (S max ) sprawdzianu do otworów w punktach pomiarowych zaznaczonych na rys. 5.. I II I II 1 4 Rys. 5.. Schemat rozmieszczenia punktów pomiarowych na sprawdzanie tłoczkowym Zadania szczegółowe: ustawić stos płytek wzorcowych na wymiar nominalny sprawdzianu, ustawić czujnik za pomocą płytki (stosu płytek) wzorcowej na wskazanie zerowe, pomierzyć sprawdzian w wyznaczonych płaszczyznach i kierunkach, zapisać zmierzone odchyłki w formie tabeli (Tabela 5.1), sprawdzić ustawienia zerowe czujnika, wykonać niezbędne obliczenia, wykonać wykres rzeczywistych pól tolerancji S max i S min obok pola tolerancji wyników teoretycznych. Tabela 5.1. Tabela do zapisu zmierzonych odchyłek Pomiar sprawdzianu tłoczkowego Miejsce pomiaru Wymiar nominalny z odchyłką S max S min I II I II 9
10 5.3 TABELE I WZORY DO WYZNACZANIA TOLERANCJI SPRAWDZIANÓW DO WAŁKÓW I OTWORÓW Sprawdziany są to narzędzia pomiarowe, które umożliwiają stwierdzenie, czy kontrolowany wymiar zawarty jest w granicach pola tolerancji, bez wyznaczenia wartości tego wymiaru. Sprawdziany do wałków i otworów są najczęściej sprawdzianami dwugranicznymi. Mają one dwa konstrukcyjnie podobne, choć nieco różne wymiarowo elementy, nazywane stroną przechodnią i nieprzechodnią (rys. 5.5). Rys Przykład sprawdzianu granicznego z częścią przechodnią Sp i nieprzechodnią Sn Poprawnie wykonany przedmiot o wymiarze mieszczącym się w granicach pola tolerancji powinien bez nacisku przechodzić przez stronę przechodnią sprawdzianu, natomiast nie mieścić się w stronie nieprzechodniej. Dla bezbłędnego wykonania sprawdzenia wymiary obu stron sprawdzianu - przechodniej i nieprzechodniej, powinny być równe wymiarom granicznym sprawdzanego przedmiotu. Ten postulat jest jednak fizycznie niemożliwy do zrealizowania, w związku z czym sprawdziany są wykonywane w określonej, wąskiej tolerancji (rys. 5.6). Rys Tolerowanie sprawdzianu 10
11 Stosuje się następujące symbole określające położenie pól tolerancji sprawdzianów: y różnica pomiędzy wymiarem dolnym A otworu i wymiarem granicy zużycia G z sprawdzianu przechodniego S min do otworów, y 1 różnica pomiędzy wymiarem górnym B wałka i wymiarem granicy zużycia G z sprawdzianu przechodniego S max do wałków, z odległość pomiędzy osią symetrii pola tolerancji sprawdzianu przechodniego S min do otworów i linią odpowiadającą wymiarowi dolnemu A otworu, z 1 odległość pomiędzy osią symetrii pola tolerancji sprawdzianu przechodniego S max do wałków i linią odpowiadającą wymiarowi górnemu B wałka, H tolerancja sprawdzianu do otworów o powierzchni pomiarowej walcowej, H s tolerancja sprawdzianu do otworów o powierzchni pomiarowej kulistej, H 1 tolerancja sprawdzianu do wałków. Sprawdziany do wałków i otworów używa się do sprawdzania przedmiotów wykonanych w klasach dokładności IT6 - IT16, sprawdziany wymiarów mieszanych w klasach IT9 - IT16. Tolerancje sprawdzianów do wałków i otworów przyjmuje się zgodnie z zasadami podanymi w tabeli 5.3. W tabelach 5.4 i 5.5 podano wzory do obliczania sprawdzianów. W tabeli 5.6 podano wartości parametrów, niezbędnych do wyznaczania tolerancji przedmiotu i sprawdzianu. Obliczone wymiary sprawdzianów zaokrągla się do tysięcznych części milimetra: wymiary stron S max i S min zaokrągla się na zewnątrz materiału sprawdzianu, wymiar granicy zużycia G z zaokrągla się w głąb materiału sprawdzianu. Tabela 5.3. Tolerancje sprawdzianów do wałków i otworów Przedmiot sprawdzany Otwór wałek Tolerancja przedmiotu Sprawdzian IT6 IT7 IT8- IT11- IT13- IT10 IT1 IT16 Tolerancja sprawdzianu z powierzchnią pomiarową walcową H IT IT3 IT3 IT5 IT7 z powierzchnią pomiarową kulistą H s IT IT IT IT4 IT6 pierścieniowy lub szczękowy H 1 IT3 IT3 IT4 IT5 IT7 11
12 D Tabela 5.4. Wzory do obliczania sprawdzianów do otworów S min S max powierzchnia pomiarowa G z powierzchnia pomiarowa walcowa kulista walcowa kulista Ponad Do wzory (A+z)±0,5H (A+z)±0,5H s A - y B ± 0,5H B ± 0,5H s D Tabela 5.5. Wzory do obliczania sprawdzianów do wałków S max G z S min Ponad Do wzory (B-z)±0,5H 1 B + y 1 B ± 0,5H 1 Tabela 5.6. Wartości parametrów T, y, y 1, z, z 1 [µm] D do T Z 1 1,5 1,5,5,5 3 4 IT6 z 1 1,5,5 3 3, Y ,5 1,5 3 3 y 1 1,5 1,5 1, T IT7 z, z 1 1,5,5 3 3, y, y 1 1,5 1,5 1, T IT8 z, z y, y IT9 T z, z
13 6. SPRAWDZANIE CZUJNIKA ZEGAROWEGO ZĘBATEGO 6.1 OPIS STANOWISKA DO CZUJNIKA ZEGAROWEGO ZĘBATEGO W skład stanowiska do sprawdzania sprawdzianów do otworów wchodzi (rys. 5.1): 1. sprawdzany czujnik,. statyw, 3. układ odczytowy, 4. pokrętło śruby mikrometrycznej, 5. przeciwwskaz, 6. blokada Rys Stanowisko do sprawdzania czujników 13
14 6. Przebieg sprawdzania czujnika Wykonać sprawdzenie czujnika zegarowego w zakresie wyznaczonym przez prowadzącego. Zadania szczegółowe: a) sprawdzenie stanu ogólnego W czujniku należy sprawdzić: czy zewnętrzna powierzchnie czujnika nie mają rdzawych plam, zadrapań, pęknięć itp., czy ruch trzpienia pomiarowego przy przesuwaniu się w całym zakresie pomiarowym jest swobodny, bez zacięć i czy wskazówki nie dotykają innych części czujnika, czy mała wskazówka odmierza pełne obroty wskazówki dużej. b) sprawdzenie rozrzutu wskazań czujnika sprawdzany czujnik mocujemy w uchwycie przyrządu w taki sposób, aby doprowadzić do zetknięcia jego końcówki z wrzecionem (rys. 6.1), ustawiamy głowicę mikrometryczną na obrany punkt zakresu pomiarowego czujnika i pięciokrotnie odciągamy trzpień czujnika doprowadzając go powolnym ruchem do zetknięcia jego końcówki pomiarowej z wrzecionem głowicy mikrometrycznej, notując każdorazowo wskazania w tabeli, czynności te należy powtórzyć przynajmniej dla trzech punktów zakresu pomiarowego czujnika. na podstawie uzyskanych wyników należy określić największe różnice między wskazaniami czujnika w każdym sprawdzanym zakresie pomiarowym. Największa z otrzymanych różnic stanowi szukaną zmienność wskazań. Tabela 6.1. Tabela do zapisu rozrzutu wskazań czujnika Sprawdzenie rozrzutu wskazań czujnika obrót czujnika 0 10 wskazanie [µm] nr 1 nr nr 3 nr 4 nr 5 maks. różnica [µm] c) sprawdzanie błędów wskazań za pomocą przyrządu z głowicą mikrometryczną zamocować czujnik w uchwycie statywu (rys. 6.1), doprowadzić do zetknięcia końcówki trzpienia pomiarowego czujnika z powierzchnią pomiarową głowicy mikrometrycznej, ustawić trzpień pomiarowy w taki sposób aby czujnik wskazywał ustawienie zerowe, 14
15 zwolnić blokadę 6 (rys. 6.1), następnie ustawić wskaz 5 na wartość zero (lub na wskazanie wyrażające się liczbą całkowitą), zacisnąć blokadę 6, sprawdzić stałość nastawienia zerowego czujnika, kilkakrotnie odciągając i zwalniając trzpień pomiarowy, obracamy bęben przystawki mikrometrycznej w kierunku wskazań wzrastających co 0,5 obrotu od wskazania zerowego aż do końca zakresu pomiarowego, notując każdorazowo wskazania w tabeli, powtórzyć procedurę dla wskazań malejących od końca zakresu pomiarowego do zera, ustalić w jakim zakresie jednego obrotu czujnika różnica wskazań była największa, dla tego zakresu sprawdzić czujnik co 0,1 obrotu, notując każdorazowo wskazania w tabeli, wyznaczyć wartość histerezy pomiarowej jako największą różnicę wskazań, otrzymanych w poszczególnych punktach pomiarowych dla wskazań wzrastających i malejących dla danych uzyskanych co 0,5 obrotu czujnika, wykonać wykresy różnicy wskazań dla sprawdzania co 0,5 obrotu oraz 0,1 obrotu czujnika. Tabela 6.. Tabela do zapisu błędów wskazań czujnika co 0,5 obrotu Sprawdzenie błędów wskazań czujnika co 0,5 obrotu obrót czujnika wskazanie czujnika wskazanie głowicy różnica wskazań [µm] wskazanie czujnika wskazanie głowicy różnica wskazań [µm] histereza [µm] 0,0 0,5 9,5 10,0 Tabela 6.. Tabela do zapisu błędów wskazań czujnika co 0,1 obrotu Sprawdzenie błędów wskazań czujnika co 0,1 obrotu obrót czujnika wskazanie czujnika wskazanie głowicy różnica wskazań [µm] 0,0 0,1 0,9 1,0 15
16 6.3 TABELE I WYKRESY Tabela 6.3. Dopuszczalne błędy wskazań czujników Klasa dokładności I II Dopuszczalne błędy wskazań dla zakresu pomiarowego cały zakres 0,1 0,5,0 µm Powtarzalność 3 5 Tabela 6.4. Dopuszczalne wartości histerezy pomiarowej czujników Rodzaj czujnika Wartości histerezy pomiarowej [µm] Czujnik zębaty zegarowy: a) klasy I b) klasy II 3 5 Czujnik zębaty z działką elementarną: a) 1 µm b) µm 1 Rys. 6.. Przykładowy wykres błędów wskazań czujnika zegarowego 16
17 POLITECHNIKA POZNAŃSKA Instytut Technologii Mechanicznej Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych LABORATORIUM METROLOGII... (Imię i nazwisko) Wydział...Kierunek...Grupa... Rok studiów... Semestr... Rok akad. 0.../0... Data wykonania ćw. Data oddania spr. Uwagi SPRAWOZDANIE Z ĆWICZENIA LABORATORYJNEGO TEMAT: SPRAWDZANIE NARZĘDZI POMIAROWYCH SPRAWDZANIE MIKROMIERZA O ZAKRESIE POMIAROWYM: 0 5 mm 1. SPRAWDZENIE STANU OGÓLNEGO: SPRAWDZANA CECHA stan powierzchni poprawność i czytelność działek prawność działania wyświetlacza płynność ruchów wrzeciona, zacisk wrzeciona, działanie sprzęgła błąd wskazania dolnego zakresu pomiarowego brak zarysowań i wykruszeń UWAGI podzielnia na korpusie i bębnie wyraźna i czytelna słaba widoczność cyfr wrzeciono obraca się płynnie, zacisk i sprzęgło działa prawidłowo zauważono błąd + µm. SPRAWDZENIE DOKŁADNOŚCI WSKAZAŃ W CAŁYM ZAKRESIE POMIAROWYM: Tabela.1. Sprawdzenie dokładności wskazań; A = 0 Lp. Wymiar płytki wzorcowej Wymiar płytki wzorcowej W i Wskazanie mikromierza X i Błąd wskazań f i = X i W i 1 A + 0,0 0,0 0,00 0,00 A +,5,5,499-0,001 3 A + 5,1 5,1 5,103 0,003 4 A + 7,7 7,7 7,70 0,00 5 A + 10,3 10,3 10,304 0,004 6 A + 1,9 1,9 1,897-0,003 7 A + 15,0 15,0 15,004 0,004 8 A + 17,6 17,6 17,600 0,000 9 A + 0, 0, 0,194-0, A +,8,8,803 0, A + 5,0 5,0 4,998-0,00 17
18 0,006 wykres błędów wskazań mikromierza 0,004 bład wskazań f i 0,00 0-0,00-0,004-0,006-0, punkt sprawdzania f i max = 6 µm 3. SPRAWDZENIE PŁASKOŚCI POWIERZCHNI POMIAROWYCH Obraz prążków interferencyjnych powierzchni pomiarowych: wrzeciona kowadełka = =0 m=1 Zgodnie z rysunkiem 4.3 odchyłka płaskości dla wrzecion wynosi P=0, a dla kowadełka: λ = m P, dla λ = 0,6 µm; P k = 0,3 µm 18
19 4. SPRAWDZENIE RÓWNOLEGŁOŚCI POWIERZCHNI POMIAROWYCH Obraz prążków interferencyjnych powierzchni pomiarowych dla płytki nr 1 (1,00 mm): wrzeciona kowadełka r = + ( m1 m λ ) r = ( + 3) 0,3 = 1,5 µm m 1 = m =3 Obraz prążków interferencyjnych powierzchni pomiarowych dla płytki nr (1,1 mm): wrzeciona kowadełka r = + ( m1 m λ ) r = (3 + 3) 0,3 = 1,8 µm m 1 =3 m =3 Obraz prążków interferencyjnych powierzchni pomiarowych dla płytki nr 3 (1,5 mm): wrzeciona kowadełka r = + ( m1 m λ ) r = ( + ) 0,3 = 1, µm m 1 = m = Obraz prążków interferencyjnych powierzchni pomiarowych dla płytki nr 4 (1,37 mm): wrzeciona kowadełka r = + ( m1 m λ ) r = (3 + ) 0,3 = 1,5 µm m 1 =3 m = Maksymalna odchyłka równoległości wynosi: 1,8 µm 19
20 5. SPRAWDZENIE NACISKU POMIAROWEGO Ciężar szalki: 1,96 [N] Ciężar odważników: 4,10 [N]; 4,560 [N] Wyznaczony nacisk pomiarowy: 6,08 [N]; 6,5 [N] 6. SPRAWDZENIE ZMIANY WSKAZAŃ MIKROMIERZA SPOWODOWANEJ UGIĘCIEM KABŁĄKA Wymiar płytki wzorcowa 0 Obciążenie P = 49,05 [N] Wskazanie mikromierza bez obciążenia W n = 19,998 Wskazanie mikromierza z obciążeniem W o = 19,995 Różnica wskazań = = 0,6 [µm/10 N] 7. OCENA MIKROMIERZA wymagania wg normy wartości uzyskane Płaskości powierzchni pomiarowych 0,9 µm 0,3 µm Równoległości powierzchni pomiarowych,0 µm 1,8 µm Wartość błędu pary gwintowej F= f i max - f i min 3,0 µm 10,0 µm Błąd dolnego zakresu f A = f 0,0 µm,0 µm Błąd wskazań maksymalny f i max 4,0 µm 6,0 µm Nacisk pomiarowy 5-10 N 8 N Dopuszczalna różnica wskazań dla P = 10 N [µm/10 N] 0,6 [µm/10 N] ocena spełnia wymagania normy spełnia wymagania normy nie spełnia wymagania normy spełnia wymagania normy nie spełnia wymagania normy spełnia wymagania normy spełnia wymagania normy V V V V V 0
21 SPRAWDZANIE SPRAWDZIANU TŁOCZKOWEGO 1. POMIAR SPRAWDZIANU DO OTWORÓW Wykonano pomiary strony przechodniej (S min ) i nieprzechodniej (S max ) sprawdzianu do otworów (powierzchnia pomiarowa walcowa) 50F7 w 8-miu punktach pomiarowych, wyniki przedstawiono w tabeli 1.1. Tabela 1.1. Zmierzone odchyłki sprawdzianu do otworów Miejsce pomiaru Pomiar sprawdzianu tłoczkowego S max [µm] S min [µm] I II I II Wymiar nominalny z odchyłką, 50,, 50,. OBLICZENIA Dla otworu 50 F7 wymiary graniczne wynoszą: EI = 5 µm; T o = 5 µm; ES = EI + T o = = 50 µm Stąd wymiary graniczne: A o = D + EI = 50, ,05 = 50,05 mm B o = D + ES = 50, ,050 = 50,050 mm Tolerancja wykonania sprawdzianu z tabeli 5.3: H = IT3 = 0,004 mm Z tabel 5.6 dobrano współczynniki: z = 0,0035, y = 0,003, na podstawie których obliczono wartości: strony nieprzechodniej S max = (B o + 0,5 H) = (50, ,00) = 50,050±0,00 =,, 1
22 strony przechodniej S min = (A o + z)±0,5h = (50,05 + 0,0035) ± 0,00 = 50,085±0,00 =,, Granicę zużycia strony przechodniej: G z = A o y = 50,05 0,003 = 50,0 mm 50,051 mm H = 4 µm 50,048 mm Smin = 50,085 ± 0,00 mm Gz = 50,0 mm Ao = 50,05 mm Bo = 50,050 mm To = 5 µm 50,030 mm H = 4 µm 50,04 mm y = 3,0 µm z = 3,5 µm y z Smax = 50,050 ± 0,00 mm, Ø50,, Ø50, S max SN S min
23 SPRAWDZANIE CZUJNIKA ZEGAROWEGO ZĘBATEGO 1. Sprawdzenie stanu ogólnego brak rdzawych plam, zadrapań, pęknięć na zewnętrznych powierzchniach czujnika, ruch trzpienia pomiarowego przy przesuwaniu się w całym zakresie pomiarowym swobodny, bez zacięć, wskazówki nie dotykają innych części czujnika, mała wskazówka odmierza pełne obroty wskazówki dużej.. Sprawdzenie rozrzutu wskazań czujnika Tabela.1. Rozrzutu wskazań czujnika obrót czujnika Sprawdzenie rozrzutu wskazań czujnika wskazanie [µm] maks. różnica [µm] nr 1 nr nr 3 nr 4 nr Jako wartość zakresu rozrzutu wskazań przyjęto największa różnicę między największym a najmniejszym wskazaniem czujnika w poszczególnych punktach. Wartość ta wyniosła 3 µm. 3
24 3. Sprawdzanie błędów wskazań obrót czujnika wskazanie czujnika Tabela 3.1. Tabela do zapisu błędów wskazań czujnika co 0,5 obrotu Sprawdzenie błędów wskazań czujnika co 0,5 obrotu wskazanie głowicy różnica wskazań [µm] wskazanie czujnika wskazanie głowicy różnica wskazań 0,0 0,000 0, ,000 0, ,5 0,500 0, ,500 0, ,0 1,000 1, ,000 1, ,5 1,500 1, ,500 1,503-3,0,000,003-3,000, ,5,500,507-7,500, ,0 3,000 3, ,000 3, ,5 3,500 3, ,500 3, ,0 4,000 4, ,000 4, ,5 4,500 4,50-4,500 4, ,0 5,000 4,998 5,000 4, ,5 5,500 5, ,500 5, ,0 6,000 5, ,000 5, ,5 6,500 6, ,500 6, ,0 7,000 6, ,000 6, ,5 7,500 7,49 8 7,500 7, ,0 8,000 7,99 8 8,000 7, ,5 8,500 8,49 8 8,500 8, ,0 9,000 8, ,000 8, ,5 9,500 9, ,500 9, ,0 10,000 9, ,000 9,993 7 [µm] histereza [µm] 15 Błędy wskazań czujnika zegarowego różnica wskazań [µm] ,0 0,5 1,0 1,5,0,5 3,0 3,5 4,0 4,5 5,0 5,5 6,0 6,5 7,0 7,5 8,0 8,5 9,0 9,5 10, punkt sprawdzania Stwierdzono występowanie największej różnicy wskazań w zakresie jednego obrotu czujnika od 3 do 4 mm, która wyniosła -10 µm. Dla tego zakresu przeprowadzono sprawdzanie czujnika co 0,1 obrotu. Wyznaczony błąd histerezy: 3 µm. 4
25 Tabela 3.. Błędów wskazań czujnika co 0,1 obrotu dla zakresu 3 do 4 mm Sprawdzenie błędów wskazań czujnika co 0,1 obrotu obrót czujnika wskazanie czujnika wskazanie głowicy różnica wskazań [µm] 0,0 3,000 3, ,1 3,100 3, , 3,00 3,06-6 0,3 3,300 3, ,4 3,400 3, ,5 3,500 3, ,6 3,600 3, ,7 3,700 3, ,8 3,800 3,80-0,9 3,900 3,90-1,0 4,000 3,999 1 Błędy wskazań czujnika zegarowego dla zakresu od 3 do 4 mm różnica wskazań [µm] ,1 0, 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0, punkt sprawdzania [obrót] 4. Ocena czujnika wymagania wg normy wartości uzyskane Dopuszczalne błędy wskazań 10 µm 10 µm Powtarzalność wskazań 5 µm 6 µm Błąd histerezy 5 µm 3 µm ocena spełnia wymagania normy nie spełnia wymagania normy spełnia wymagania normy V V 5
SPRAWDZANIE NARZĘDZI POMIAROWYCH
Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych P o l i t e c h n i k a P o z n ańska ul. Jana Pawła II 4 60-965 POZNAŃ (budynek Centrum Mechatroniki, Biomechaniki i Nanoinżynierii) www.zmisp.mt.put.poznan.pl
Bardziej szczegółowoSPRAWDZANIE NARZĘDZI POMIAROWYCH
Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych P o l i t e c h n i k a P o z n ańska ul. Jana Pawła II 4 60-965 POZNAŃ (budynek Centrum Mechatroniki, Biomechaniki i Nanoinżynierii) www.zmisp.mt.put.poznan.pl
Bardziej szczegółowoSPRAWDZANIE MIKROMIERZA O ZAKRESIE POMIAROWYM: mm
POLITECHNIKA POZNAŃSKA Instytut Technologii Mechanicznej Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych LABORATORIUM METROLOGII... (Imię i nazwisko) Wydział...Kierunek...Grupa... Rok studiów... Semestr... Rok
Bardziej szczegółowoPOMIARY OKRĄGŁOŚCI. Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych P o l i t e c h n i k a P o z n ańska
Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych P o l i t e c h n i k a P o z n ańska ul. Jana Pawła II 24 60-965 POZNAŃ (budynek Centrum Mechatroniki, Biomechaniki i Nanoinżynierii) www.zmisp.mt.put.poznan.pl
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji
POLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji Ćwiczenie nr TEMAT: SPRAWDZANIE SPRAWDZIANU DWUGRANICZNEGO TŁOCZKOWEGO DO OTWORÓW ZADANIA DO WYKONANIA:. przeprowadzić
Bardziej szczegółowoSTYKOWE POMIARY GWINTÓW
Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych P o l i t e c h n i k a P o z n ańska ul. Jana Pawła II 24 60-965 POZNAŃ (budynek Centrum Mechatroniki, Biomechaniki i Nanoinżynierii) www.zmisp.mt.put.poznan.pl
Bardziej szczegółowoPrzekrój 1 [mm] Przekrój 2 [mm] Przekrój 3 [mm]
POLITECHNIKA POZNAŃSKA Instytut Technologii Mechanicznej Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych LABORATORIUM METROLOGII... (Imię i nazwisko) Wydział... Kierunek... Grupa... Rok studiów... Semestr...
Bardziej szczegółowoTemat ćwiczenia. Cechowanie przyrządów pomiarowych metrologii długości i kąta
POLITECHNIKA ŚLĄSKA W YDZIAŁ TRANSPORTU Temat ćwiczenia Cechowanie przyrządów pomiarowych metrologii długości i kąta Cel ćwiczenia Zapoznanie studentów z metodami sprawdzania przyrządów pomiarowych. I.
Bardziej szczegółowoLaboratorium metrologii. Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Temat ćwiczenia: Sprawdzanie narzędzi pomiarowych
Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki Instytut Technologii Mechanicznej Laboratorium metrologii Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Temat ćwiczenia: Sprawdzanie narzędzi pomiarowych Opracowała
Bardziej szczegółowoPOMIARY POŚREDNIE. Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych P o l i t e c h n i k a P o z n ańska
Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych P o l i t e c h n i k a P o z n ańska ul. Jana Pawła II 2 60-965 POZNAŃ (budynek Centrum Mechatroniki, Biomechaniki i Nanoinżynierii) www.zmisp.mt.put.poznan.pl
Bardziej szczegółowoSPRAWDZANIE SPRAWDZIANU DWUGRANICZNEGO TŁOCZKOWEGO DO OTWORÓW
PROTOKÓŁ POMIAROWY Imię i nazwisko Kierunek: Rok akademicki:. Semestr: Grupa lab:.. Ocena.. Uwagi TEMAT: Ćwiczenie nr SPRAWDZANIE SPRAWDZIANU DWUGRANICZNEGO TŁOCZKOWEGO DO OTWORÓW CEL ĆWICZENIA........
Bardziej szczegółowoPOMIARY POŚREDNIE POZNAŃ III.2017
Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych P o l i t e c h n i k a P o z n ańska ul. Jana Pawła II 24 60-965 POZNAŃ (budynek Centrum Mechatroniki, Biomechaniki i Nanoinżynierii) www.zmisp.mt.put.poznan.pl
Bardziej szczegółowoPOMIARY WYMIARÓW ZEWNĘTRZNYCH, WEWNĘTRZNYCH, MIESZANYCH i POŚREDNICH
PROTOKÓŁ POMIAROWY Imię i nazwisko Kierunek: Rok akademicki:. Semestr: Grupa lab:.. Ocena.. Uwagi Ćwiczenie nr TEMAT: POMIARY WYMIARÓW ZEWNĘTRZNYCH, WEWNĘTRZNYCH, MIESZANYCH i POŚREDNICH CEL ĆWICZENIA........
Bardziej szczegółowoLaboratorium metrologii
Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki Instytut Technologii Mechanicznej Laboratorium metrologii Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Temat ćwiczenia: Pomiary wymiarów zewnętrznych Opracował:
Bardziej szczegółowoSPRAWDZANIE MIKROMETRU ZEWNĘTRZNEGO Z PŁASKIMI POWIERZCHNIAMI POMIAROWYMI
Pracownia Metrologii i Badań Jakości Laboratorium Metrologii Wielkości Geometrycznych SPRAWDZANIE MIKROMETRU ZEWNĘTRZNEGO Z PŁASKIMI POWIERZCHNIAMI POMIAROWYMI Opracował: dr inż. Stanisław FITA Spis treści
Bardziej szczegółowoPomiary wymiarów zewnętrznych (wałków)
Pomiary wymiarów zewnętrznych (wałków) I. Cel ćwiczenia. Zapoznanie się ze sposobami pomiaru średnic oraz ze sprawdzaniem błędów kształtu wałka, a także przyswojeniu umiejętności posługiwania się stosowanymi
Bardziej szczegółowoPOMIARY KÓŁ ZĘBATCH POZNAŃ IX.2017
Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych P o l i t e c h n i k a P o z n ańska ul. Jana Pawła II 24 60-965 POZNAŃ (budynek Centrum Mechatroniki, Biomechaniki i Nanoinżynierii) www.zmisp.mt.put.poznan.pl
Bardziej szczegółowoWZORCE I PODSTAWOWE PRZYRZĄDY POMIAROWE
WZORCE I PODSTAWOWE PRZYRZĄDY POMIAROWE 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest: 1. Poznanie podstawowych pojęć z zakresu metrologii: wartość działki elementarnej, długość działki elementarnej, wzorzec,
Bardziej szczegółowoTolerancja wymiarowa
Tolerancja wymiarowa Pojęcia podstawowe Wykonanie przedmiotu zgodnie z podanymi na rysunku wymiarami, z uwagi na ograniczone dokładności wykonawcze oraz pomiarowe w praktyce jest bardzo trudne. Tylko przez
Bardziej szczegółowoAutor - dr inż. Józef Zawada. Instrukcja do ćwiczenia nr 6 SPRAWDZANIE CZUJNIKÓW ZĘBATYCH
Autor - dr inż. Józef Zawada Instrukcja do ćwiczenia nr 6 Temat ćwiczenia SPRAWDZANIE CZUJNIKÓW ZĘBATYCH Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów z wymaganiami stawianymi czujnikom zębatym
Bardziej szczegółowoTolerancje i pomiary
Tolerancje i pomiary 1. Wymiary graniczne, wymiar nominalny i odchyłki graniczne Wymiar tolerowany określają jednoznacznie dwa wymiary graniczne: o wymiar górny B (większy wymiar graniczny) o wymiar dolny
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji POMIARY KĄTÓW I STOŻKÓW
POLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji TEMAT: Ćwiczenie nr 4 POMIARY KĄTÓW I STOŻKÓW ZADANIA DO WYKONANIA:. zmierzyć 3 wskazane kąty zadanego przedmiotu
Bardziej szczegółowoCopyright 2012 Daniel Szydłowski
Copyright 2012 Daniel Szydłowski 2012-10-23 1 Przedmiot rzeczywisty wykonany na podstawie rysunku prawie nigdy nie odpowiada obrazowi nominalnemu. Różnice, spowodowane różnymi czynnikami, mogą dotyczyć
Bardziej szczegółowoMetrologia: charakterystyki podstawowych przyrządów pomiarowych. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie
Metrologia: charakterystyki podstawowych przyrządów pomiarowych dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Przyrządy z noniuszami: Noniusz jest pomocniczą podziałką, służącą do powiększenia dokładności
Bardziej szczegółowoSPRAWDZANIE NARZĘDZI POMIAROWYCH
SPRAWDZANIE SUWMIAREK SPRAWDZANIE NARZĘDZI POMIAROWYCH Pełna procedura sprawdzenia suwmiarki uniwersalnej obejmuje następujące testy: 1 Sprawdzenie stanu ogólnego suwmiarki 2 Sprawdzenie chropowatości
Bardziej szczegółowoc) d) Strona: 1 1. Cel ćwiczenia
Strona: 1 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest ugruntowanie wiadomości dotyczących pomiarów wielkości geometrycznych z wykorzystaniem prostych przyrządów pomiarowych - suwmiarek i mikrometrów. 2. Podstawowe
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM METROLOGII
AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE Centrum Inżynierii Ruchu Morskiego LABORATORIUM METROLOGII Ćwiczenie 1 y z zastosowaniem przyrządów z noniuszem Szczecin, 2010 Zespół wykonawczy: Dr inż. Paweł Zalewski str.
Bardziej szczegółowoWYZNACZENIE CHARAKTERYSTYK STATYCZNYCH PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH
Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych P o l i t e c h n i k a P o z n ańska ul. Jana Pawła II 4 60-96 POZNAŃ (budynek Centrum Mechatroniki, Biomechaniki i Nanoinżynierii) www.zmisp.mt.put.poznan.pl
Bardziej szczegółowoPomiary otworów. Ismena Bobel
Pomiary otworów Ismena Bobel 1.Pomiar średnicy otworu suwmiarką. Pomiar został wykonany metodą pomiarową bezpośrednią. Metoda pomiarowa bezpośrednia, w której wynik pomiaru otrzymuje się przez odczytanie
Bardziej szczegółowoKatedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji
Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji METROLOGIA I KONTKOLA JAKOŚCI - LABORATORIM TEMAT: POMIARY ŚREDNIC OTWORÓW I WAŁKÓW . Cele ćwiczenia zapoznanie studentów z podstawowymi narzędziami pomiarowymi
Bardziej szczegółowoKATEDRA TECHNOLOGII MASZYN I AUTOMATYZACJI PRODUKCJI ĆWICZENIE NR 1
KATEDRA TECHNOLOGII MASZYN I AUTOMATYZACJI PRODUKCJI TEMAT ĆWICZENIA: ĆWICZENIE NR 1 SPRAWDZANIE PŁYTEK WZORCOWYCH ZADANIA DO WYKONANIA: 1. Ustalić klasę dokładności sprawdzanych płytek wzorcowych na podstawie:
Bardziej szczegółowoŚWIADECTWO WZORCOWANIA
LP- MET Laboratorium Pomiarów Metrologicznych Długości i Kąta ul. Dobrego Pasterza 106; 31-416 Kraków tel. (+48) 507929409; (+48) 788652233 e-mail: lapmet@gmail.com http://www.lpmet..pl LP-MET Laboratorium
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji
POLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji TEMAT : Ćwiczenie nr 3 POMIARY WYMIARÓW ZEWNĘTRZNYCH, WEWNĘTRZNYCH, MIESZANYCH i POŚREDNICH ZADANIA DO WYKONANIA:
Bardziej szczegółowoTemat ćwiczenia. Pomiary płaskości i prostoliniowości powierzchni
POLITECHNIKA ŚLĄSKA W YDZIAŁ TRANSPORTU Temat ćwiczenia Pomiary płaskości i prostoliniowości powierzchni I. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest zapoznanie z metodami pomiaru płaskości i prostoliniowości
Bardziej szczegółowoPOMIAR ODLEGŁOŚCI OGNISKOWYCH SOCZEWEK. Instrukcja wykonawcza
ĆWICZENIE 77 POMIAR ODLEGŁOŚCI OGNISKOWYCH SOCZEWEK Instrukcja wykonawcza 1. Wykaz przyrządów Ława optyczna z podziałką, oświetlacz z zasilaczem i płytka z wyciętym wzorkiem, ekran Komplet soczewek z oprawkami
Bardziej szczegółowoKATEDRA TECHNOLOGII MASZYN I AUTOMATYZACJI PRODUKCJI ĆWICZENIE NR 2 POMIAR KRZYWEK W UKŁADZIE WSPÓŁRZĘDNYCH BIEGUNOWYCH
KATEDRA TECHNOLOGII MASZYN I AUTOMATYZACJI PRODUKCJI TEMAT ĆWICZENIA: ĆWICZENIE NR 2 POMIAR KRZYWEK W UKŁADZIE WSPÓŁRZĘDNYCH BIEGUNOWYCH ZADANIA DO WYKONANIA: 1. Pomiar rzeczywistego zarysu krzywki. 2.
Bardziej szczegółowoPOMIARY KĄTÓW I STOŻKÓW
WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji Ćwiczenie nr 4 TEMAT: POMIARY KĄTÓW I STOŻKÓW ZADANIA DO WYKONANIA:. zmierzyć trzy wskazane kąty zadanego przedmiotu kątomierzem
Bardziej szczegółowoStrona internetowa https://sites.google.com/site/tmpkmair
Strona internetowa https://sites.google.com/site/tmpkmair TOLERANCJE I PASOWANIA WYMIARÓW LINIOWYCH 1. Wymiary nominalne rzeczywiste, tolerancja wymiaru. Wymiary przedmiotów na rysunkach noszą nazwę wymiarów
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 15. Sprawdzanie watomierza i licznika energii
Ćwiczenie 15 Sprawdzanie watomierza i licznika energii Program ćwiczenia: 1. Sprawdzenie błędów podstawowych watomierza analogowego 2. Sprawdzanie jednofazowego licznika indukcyjnego 2.1. Sprawdzenie prądu
Bardziej szczegółowoTemat 3 (2 godziny) : Wyznaczanie umownej granicy sprężystości R 0,05, umownej granicy plastyczności R 0,2 oraz modułu sprężystości podłużnej E
Temat 3 (2 godziny) : Wyznaczanie umownej granicy sprężystości R,5, umownej granicy plastyczności R,2 oraz modułu sprężystości podłużnej E 3.1. Wstęp Nie wszystkie materiały posiadają wyraźną granicę plastyczności
Bardziej szczegółowoInstytut Obrabiarek i TBM, Politechnika Łódzka
1 Autor dr inż. Stanisław Bąbol Instrukcja do ćwiczenia nr 11 Temat ćwiczenia POMIAR GWINTÓW Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów z metodami i techniką pomiaru gwintów oraz z przyrządami
Bardziej szczegółowoTemat ćwiczenia. Pomiary gwintów
POLITECHNIKA ŚLĄSKA W YDZIAŁ TRANSPORTU Temat ćwiczenia Pomiary gwintów I. Cel ćwiczenia Zapoznanie się studentów z metodami pomiarów gwintów II. Wprowadzenie Pojęcia ogólne dotyczące gwintów metrycznych
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja przyrządów pomiarowych i wzorców miar
Klasyfikacja przyrządów pomiarowych i wzorców miar Przyrządy suwmiarkowe Przyrządy mikrometryczne wg. Jan Malinowski Pomiary długości i kąta w budowie maszyn Przyrządy pomiarowe Czujniki Maszyny pomiarowe
Bardziej szczegółowoSprawdzenie narzędzi pomiarowych i wyznaczenie niepewności rozszerzonej typu A w pomiarach pośrednich
Podstawy Metrologii i Technik Eksperymentu Laboratorium Sprawdzenie narzędzi pomiarowych i wyznaczenie niepewności rozszerzonej typu A w pomiarach pośrednich Instrukcja do ćwiczenia nr 4 Zakład Miernictwa
Bardziej szczegółowoTolerancje kształtu i położenia
Strona z 7 Strona główna PM Tolerancje kształtu i położenia Strony związane: Podstawy Konstrukcji Maszyn, Tolerancje gwintów, Tolerancje i pasowania Pola tolerancji wałków i otworów, Układy pasowań normalnych,
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 14. Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych. Program ćwiczenia:
Ćwiczenie 14 Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych Program ćwiczenia: 1. Sprawdzenie błędów podstawowych woltomierza analogowego 2. Sprawdzenie błędów podstawowych amperomierza analogowego 3.
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ INŻYNIERII ZARZĄDZANIA PODSTAWY TECHNIKI I TECHNOLOGII
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ZARZĄDZANIA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: PODSTAWY TECHNIKI I TECHNOLOGII Kod przedmiotu: ISO1123, I NO1123
Bardziej szczegółowoBADANIE POWTARZALNOŚCI PRZYRZĄDU POMIAROWEGO
Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych P o l i t e c h n i k a P o z n ańska ul. Jana Pawła II 24 60-965 POZNAŃ (budynek Centrum Mechatroniki, Biomechaniki i Nanoinżynierii) www.zmisp.mt.put.poznan.pl
Bardziej szczegółowoMATERIAŁY POMOCNICZE DO WYKŁADU Z GRAFIKI INŻYNIERSKIEJ nt.: TOLEROWANIE WYMIARÓW LINIOWYCH I KĄTOWYCH, PASOWANIE ELEMENTÓW
MATERIAŁY POMOCNICZE DO WYKŁADU Z GRAFIKI INŻYNIERSKIEJ nt.: TOLEROWANIE WYMIARÓW LINIOWYCH I KĄTOWYCH, PASOWANIE ELEMENTÓW UWAGA 1. Poniższe materiały zawierają rysunki (często niekompletne), które należy
Bardziej szczegółowoMetrologia Techniczna
Zakła Metrologii i Baań Jakości Wrocław, nia Rok i kierunek stuiów Grupa (zień tygonia i gozina rozpoczęcia zajęć) Metrologia Techniczna Ćwiczenie... Imię i nazwisko Imię i nazwisko Imię i nazwisko Błęy
Bardziej szczegółowoPL B1. Sposób prostopadłego ustawienia osi wrzeciona do kierunku ruchu posuwowego podczas frezowania. POLITECHNIKA POZNAŃSKA, Poznań, PL
PL 222915 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 222915 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 401901 (22) Data zgłoszenia: 05.12.2012 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoNazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 11: Moduł Younga
Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 11: Moduł Younga Cel ćwiczenia: Wyznaczenie modułu Younga i porównanie otrzymanych wartości dla różnych materiałów. Literatura [1] Wolny J., Podstawy fizyki,
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE PROMIENIA KRZYWIZNY SOCZEWKI I DŁUGOŚCI FALI ŚWIETLNEJ ZA POMOCĄ PIERŚCIENI NEWTONA
Ćwiczenie 81 A. ubica WYZNACZANIE PROMIENIA RZYWIZNY SOCZEWI I DŁUGOŚCI FALI ŚWIETLNEJ ZA POMOCĄ PIERŚCIENI NEWTONA Cel ćwiczenia: poznanie prążków interferencyjnych równej grubości, wykorzystanie tego
Bardziej szczegółowoTOLERANCJE I PASOWANIA WYMIARÓW LINIOWYCH. 1. Wymiary nominalne rzeczywiste, tolerancja wymiaru.
OLERCJE I PSOWI WYMIRÓW LIIOWYCH 1. Wymiary nominalne rzeczywiste, tolerancja wymiaru. Wymiary przedmiotów na rysunkach noszą nazwę wymiarów nominalnych oznaczanych symbolem. W praktyce wymiary nominalne
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN. Ćwiczenie B-2 POMIAR PROSTOLINIOWOŚCI PROWADNIC ŁOŻA OBRABIARKI
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN Ćwiczenie B-2 Temat: POMIAR PROSTOLINIOWOŚCI PROWADNIC ŁOŻA OBRABIARKI Opracowanie: dr inż G Siwiński Aktualizacja i opracowanie elektroniczne:
Bardziej szczegółowoSystemy Ochrony Powietrza Ćwiczenia Laboratoryjne
POLITECHNIKA POZNAŃSKA INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA PROWADZĄCY: mgr inż. Łukasz Amanowicz Systemy Ochrony Powietrza Ćwiczenia Laboratoryjne 3 TEMAT ĆWICZENIA: Badanie składu pyłu za pomocą mikroskopu
Bardziej szczegółowoBadanie ugięcia belki
Badanie ugięcia belki Szczecin 2015 r Opracował : dr inż. Konrad Konowalski *) opracowano na podstawie skryptu [1] 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest: 1. Sprawdzenie doświadczalne ugięć belki obliczonych
Bardziej szczegółowoCZUJNIKI I PRZETWORNIKI POJEMNOŚCIOWE
CZUJNIKI I PRZETWORNIKI POJEMNOŚCIOWE A POMIAR ZALEŻNOŚCI POJENOŚCI ELEKTRYCZNEJ OD WYMIARÓW KONDENSATOR PŁASKIEGO I Zestaw przyrządów: Kondensator płaski 2 Miernik pojemności II Przebieg pomiarów: Zmierzyć
Bardziej szczegółowoĆw. 15 : Sprawdzanie watomierza i licznika energii
Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok:. (2010/2011) Grupa: Zespół: Data wykonania: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 15 : Sprawdzanie watomierza i licznika energii Zaliczenie: Podpis prowadzącego:
Bardziej szczegółowoĆw. 8: OCENA DOKŁADNOŚCI PRZYRZĄDÓW POMIAROWYCH
Ćw. 8: OCENA DOKŁADNOŚCI PRZYRZĄDÓW POMIAROWYCH I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie zasad sprawdzania dokładności wskazań użytkowych przyrządów pomiarowych analogowych i cyfrowych oraz praktyczne
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA OPOLSKA
POLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji Laboratorium Podstaw Inżynierii Jakości Ćwiczenie nr 1 Temat: Kontrola odbiorcza partii wyrobów z selekcją
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 79 POMIARY MIKROSKOPOWE. I. Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z budową mikroskopu i jego podstawowymi możliwościami pomiarowymi.
ĆWICZENIE NR 79 POMIARY MIKROSKOPOWE I. Zestaw przyrządów: 1. Mikroskop z wymiennymi obiektywami i okularami.. Oświetlacz mikroskopowy z zasilaczem. 3. Skala mikrometryczna. 4. Skala milimetrowa na statywie.
Bardziej szczegółowoWyznaczenie reakcji belki statycznie niewyznaczalnej
Wyznaczenie reakcji belki statycznie niewyznaczalnej Opracował : dr inż. Konrad Konowalski Szczecin 2015 r *) opracowano na podstawie skryptu [1] 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest sprawdzenie doświadczalne
Bardziej szczegółowoMetrologia cieplna i przepływowa
Metrologia cieplna i przepływowa Systemy Maszyny i Urządzenia Energetyczne IV rok Badanie manometru z wykorzystaniem piezoelektrycznego przetwornika ciśnienia Instrukcja do ćwiczenia Katedra Systemów Energetycznych
Bardziej szczegółowoMetrologia cieplna i przepływowa
Metrologia cieplna i przepływowa Systemy Maszyny i Urządzenia Energetyczne IV rok Badanie manometru z wykorzystaniem tensometrycznego przetwornika ciśnienia Instrukcja do ćwiczenia Katedra Systemów Energetycznych
Bardziej szczegółowoMetrologia cieplna i przepływowa
Metrologia cieplna i przepływowa Systemy Maszyny i Urządzenia Energetyczne IV rok Badanie manometru w różnych pozycjach pracy Instrukcja do ćwiczenia Katedra Systemów Energetycznych i Urządzeń Ochrony
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Temat ćwiczenia: Próba skręcania pręta o przekroju okrągłym Numer ćwiczenia: 4 Laboratorium z
Bardziej szczegółowoPomiary gwintów w budowie maszyn / Jan Malinowski, Władysław Jakubiec, Wojciech Płowucha. wyd. 2. Warszawa, Spis treści.
Pomiary gwintów w budowie maszyn / Jan Malinowski, Władysław Jakubiec, Wojciech Płowucha. wyd. 2. Warszawa, 2010 Spis treści Przedmowa 9 1. Wiadomości ogólne 11 1.1. Podział i przeznaczenie gwintów 11
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika załamania światła za pomocą mikroskopu i pryzmatu
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: MATEMATYKA Z ELEMENTAMI FIZYKI Kod przedmiotu: ISO73; INO73 Ćwiczenie Nr Wyznaczanie współczynnika
Bardziej szczegółowoCZUJNIKI POJEMNOŚCIOWE
ĆWICZENIE NR CZUJNIKI POJEMNOŚCIOWE A POMIAR PRZEMIESZCZEŃ ODŁAMÓW KOSTNYCH METODĄ POJEMNOŚCIOWĄ I Zestaw przyrządów: Układ do pomiaru przemieszczeń kości zbudowany ze stabilizatora oraz czujnika pojemnościowego
Bardziej szczegółowoKatedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji STATYSTYCZNA KONTROLA PROCESU
Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji METROLOGIA I KONTKOLA JAKOŚCI - LABORATORIUM TEMAT: STATYSTYCZNA KONTROLA PROCESU 1. Cel ćwiczenia Zapoznanie studentów z podstawami wdrażania i stosowania metod
Bardziej szczegółowoZapis i Podstawy Konstrukcji Mechanicznych
Zapis i Podstawy Konstrukcji Mechanicznych Przykłady rozwiązania zadań rysunkowych Strona 1 z 1 Temat ćwiczenia: Rysowanie przedmiotów w rzutach prostokątnych i w rzutach aksonometrycznych. Zadanie: Narysować
Bardziej szczegółowoPOMIARY METODAMI POŚREDNIMI NA MIKROSKOPIE WAR- SZTATOWYM. OBLICZANIE NIEPEWNOŚCI TYCH POMIARÓW
Józef Zawada Instrukcja do ćwiczenia nr P12 Temat ćwiczenia: POMIARY METODAMI POŚREDNIMI NA MIKROSKOPIE WAR- SZTATOWYM. OBLICZANIE NIEPEWNOŚCI TYCH POMIARÓW Cel ćwiczenia Celem niniejszego ćwiczenia jest
Bardziej szczegółowoWymiary tolerowane i pasowania. Opracował: mgr inż. Józef Wakuła
Wymiary tolerowane i pasowania Opracował: mgr inż. Józef Wakuła Pojęcia podstawowe Wykonanie przedmiotu zgodnie z podanymi na rysunku wymiarami, z uwagi na ograniczone dokładności wykonawcze oraz pomiarowe
Bardziej szczegółowoCENNIK USŁUG METROLOGICZNYCH obowiązuje od 01 stycznia 2019r.
1 23 4 5 6 7 8 Centrum Metrologii Nr 1 CENNIK USŁUG METROLOGICZNYCH obowiązuje od 01 stycznia 2019r. Wzorcowanie przyrządów pomiarowych z zakresu długości i kąta ( w Laboratorium CM-KALIBRATOR) Przyrząd
Bardziej szczegółowoMetrologia cieplna i przepływowa
Metrologia cieplna i przepływowa Systemy Maszyny i Urządzenia Energetyczne IV rok Badanie manometru z wykorzystaniem wzorca grawitacyjnego Instrukcja do ćwiczenia Katedra Systemów Energetycznych i Urządzeń
Bardziej szczegółowoBADANIE POWTARZALNOŚCI PRZYRZĄDU POMIAROWEGO
Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych P o l i t e c h n i k a P o z n ańska ul Jana Pawła II 24 60-965 POZNAŃ budynek Centrum Mechatroniki, iomechaniki i Nanoinżynierii) wwwzmispmtputpoznanpl tel +48
Bardziej szczegółowoSprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych
AKADEMIA GÓRNICZO - HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA w KRAKOWIE WYDZIAŁ ELEKTROTECHNIKI, AUTOMATYKI, INFORMATYKI i ELEKTRONIKI KATEDRA METROLOGII i ELEKTRONIKI LABORATORIUM METROLOGII analogowych i cyfrowych
Bardziej szczegółowoPOMIARY OTWORÓW KATEDRA BUDOWY MASZYN KATEDRA BUDOWY MASZYN PRACOWNIA MIERNICTWA WARSZTATOWEGO PRACOWNIA MIERNICTWA WARSZTATOWEGO POMIARY OTWORÓW
POMIARY OTWORÓW POMIARY OTWORÓW Średnicę otworu definiujemy jako długość cięciwy otworu przechodzącej przez jego oś Do pomiaru otworów stosuje się następujące przyrządy pomiarowe: suwmiarkowe: suwmiarka
Bardziej szczegółowoInstrukcja obsługi linijki koincydencyjnej do pomiaru odległości między prążkami dyfrakcyjnymi
POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Laboratorium Inżynierii Materiałowej Instrukcja obsługi linijki koincydencyjnej do pomiaru odległości między prążkami dyfrakcyjnymi
Bardziej szczegółowoWymiarowanie jest to podawanie wymiarów przedmiotów na rysunkach technicznych za pomocą linii, liczb i znaków wymiarowych.
WYMIAROWANIE (w rys. technicznym maszynowym) 1. Co to jest wymiarowanie? Aby rysunek techniczny mógł stanowić podstawę do wykonania jakiegoś przedmiotu nie wystarczy bezbłędne narysowanie go w rzutach
Bardziej szczegółowoDOKŁADNOŚĆ POMIARU DŁUGOŚCI 1
DOKŁADNOŚĆ POMIARU DŁUGOŚCI 1 I. ZAGADNIENIA TEORETYCZNE Niepewności pomiaru standardowa niepewność wyniku pomiaru wielkości mierzonej bezpośrednio i złożona niepewność standardowa. Przedstawianie wyników
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3 Temat: Oznaczenia mierników, sposób podłączania i obliczanie błędów Cel ćwiczenia
Ćwiczenie 3 Temat: Oznaczenia mierników, sposób podłączania i obliczanie błędów Cel ćwiczenia Zaznajomienie się z oznaczeniami umieszczonymi na przyrządach i obliczaniem błędów pomiarowych. Obsługa przyrządów
Bardziej szczegółowoĆw. 1: Wprowadzenie do obsługi przyrządów pomiarowych
Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok: 2018/2019 Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 1: Wprowadzenie do obsługi przyrządów
Bardziej szczegółowoPromocja! 148,00 zł. 146,00 zł. Profesjonalne narzędzia pomiarowe SUWMIARKA ELEKTRONICZNA IP54 SUWMIARKA ELEKTRONICZNA
Promocja! www.sklep-arkom.net.pl Profesjonalne narzędzia pomiarowe SUWMIARKA ELEKTRONICZNA IP54 0-150 mm 0-200 mm Kod art: 111-006-11N 111-008-11N Cena netto: 183,74 zł 146,00 zł Cena netto: 246,34 zł
Bardziej szczegółowoLaboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i utomatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 2 OBWODY NIELINIOWE PRĄDU
Bardziej szczegółowoĆw. 2: Analiza błędów i niepewności pomiarowych
Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok:. (200/20) Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 2: Analiza błędów i niepewności pomiarowych
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE MODUŁU YOUNGA PRZEZ ZGINANIE
ĆWICZENIE 4 WYZNACZANIE MODUŁU YOUNGA PRZEZ ZGINANIE Wprowadzenie Pręt umocowany na końcach pod wpływem obciążeniem ulega wygięciu. własnego ciężaru lub pod Rys. 4.1. W górnej warstwie pręta następuje
Bardziej szczegółowoŚWIADECTWO WZORCOWANIA
LPMET Nr 4245/03/2016 LPMET Laboratorium Pomiarów Metrologicznych Ul. Dobrego Pasterza 106; 31416 Kraków, Tel: (+48) 507 929 409; (+48) 788 652 233 NIP: 9451135617; REGON: 120808812 http://www.lpmet.pl/
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Blok nr 1 Badania Własności Mechanicznych L.p. Nazwisko i imię Nr indeksu Wydział Semestr Grupa
Bardziej szczegółowo1.Wstęp. Prąd elektryczny
1.Wstęp. Celem ćwiczenia pierwszego jest zapoznanie się z metodą wyznaczania charakterystyki regulacyjnej silnika prądu stałego n=f(u), jako zależności prędkości obrotowej n od wartości napięcia zasilania
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 9. Mostki prądu stałego. Program ćwiczenia:
Ćwiczenie 9 Mostki prądu stałego Program ćwiczenia: 1. Pomiar rezystancji laboratoryjnym mostkiem Wheatsone'a 2. Niezrównoważony mostek Wheatsone'a. Pomiar rezystancji technicznym mostkiem Wheatsone'a
Bardziej szczegółowoPomiar dyspersji materiałów za pomocą spektrometru
Ćwiczenie nr 9 Pomiar dyspersji materiałów za pomocą spektrometru I. Zestaw przyrządów 1. Spektrometr 2. Lampy spektralne: helowa i rtęciowa 3. Pryzmaty szklane, których własności mierzymy II. Cel ćwiczenia
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 9. Mostki prądu stałego. Zakres wymaganych wiadomości do kolokwium wstępnego: Program ćwiczenia:
Ćwiczenie 9 Mostki prądu stałego Program ćwiczenia: 1. Pomiar rezystancji laboratoryjnym mostkiem Wheatsone'a 2. Pomiar rezystancji technicznym mostkiem Wheatsone'a. Pomiar rezystancji technicznym mostkiem
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów
Ćwiczenie 63 Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów 63.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu określa się współczynnik sprężystości pojedynczych sprężyn i ich układów, mierząc wydłużenie
Bardziej szczegółowo( Wersja A ) WYZNACZANIE PROMIENI KRZYWIZNY SOCZEWKI I DŁUGOŚCI FALI ŚWIETLNEJ ZA POMOCĄ PIERŚCIENI NEWTONA.
0.X.203 ĆWICZENIE NR 8 ( Wersja A ) WYZNACZANIE PROMIENI KRZYWIZNY SOCZEWKI I DŁUGOŚCI FALI ŚWIETLNEJ ZA POMOCĄ PIERŚCIENI NEWTONA. I. Zestaw przyrządów:. Mikroskop. 2. Płytki szklane płaskorównoległe.
Bardziej szczegółowoĆw. 1: Wprowadzenie do obsługi przyrządów pomiarowych
Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok:. (2010/2011) Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 1: Wprowadzenie do obsługi przyrządów
Bardziej szczegółowoZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNY
ZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYE ECHNOLOGICZNY w Szczecinie ZACHODNIOPOM UNIWERSY E E CH OR NO SKI LOGICZNY KAEDRA MECHANIKI I PODSAW KONSRUKCJI MASZYN Przewodnik do ćwiczeń projektowych z podstaw konstrukcji
Bardziej szczegółowoPomiar dyspersji materiałów za pomocą spektrometru
Ćwiczenie nr 9 Pomiar dyspersji materiałów za pomocą spektrometru I. Zestaw przyrządów 1. Spektrometr 2. Lampy spektralne: helowa i rtęciowa 3. Pryzmaty szklane, których własności mierzymy II. Cel ćwiczenia
Bardziej szczegółowoDoświadczalne wyznaczanie współczynnika sztywności (sprężystości) sprężyny
Doświadczalne wyznaczanie współczynnika sztywności (sprężystości) Wprowadzenie Wartość współczynnika sztywności użytej można wyznaczyć z dużą dokładnością metodą statyczną. W tym celu należy zawiesić pionowo
Bardziej szczegółowo