Zwrot osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym. Kto i od kiedy może ubiegać się o zwrot

Transkrypt

1 Zwrot osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym (źródło: 29 sierpnia br. została uchwalona długo oczekiwana ustawa o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym Dz.U. Nr 177, poz Ustawa reguluje zasady zwrotu osobom fizycznym części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych w związku z budową i remontem budynku mieszkalnego lub jego części, na które stawka VAT od 1 maja 2004 r. wzrosła z 7% do 22%. W ustawie określono w szczególności: kto i od kiedy może ubiegać się o zwrot, jakie warunki należy spełnić, aby uzyskać zwrot, jakich wydatków oraz w jakim terminie poniesionych może dotyczyć zwrot, jak obliczyć przysługującą kwotę zwrotu, wniosek w tej sprawie, w jakim terminie przysługuje zwrot. Ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2006 r. Kto i od kiedy może ubiegać się o zwrot Uprawnionymi do ubiegania się o zwrot są osoby fizyczne, które poniosły wydatki na zakup materiałów budowlanych w związku z: budową budynku mieszkalnego, nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstał lokal mieszkalny spełniający wymagania określone w odrębnych przepisach, remontem budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego. ZAPAMIĘTAJ Przez budynek mieszkalny, zgodnie z definicją stworzoną na potrzeby ustawy, należy rozumieć budynek lub jego część, służące zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, oraz związane z nimi urządzenia techniczne zapewniające możliwość użytkowania tego budynku lub jego części zgodnie z ich przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków. W załączniku do ustawy określono wykaz robót zaliczanych do remontu budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego. Znalazły się wśród nich m.in.: remont lub modernizacja przyłączy, elementów przyłączy budynku lub wykonanie nowych przyłączy, takich jak: przyłącza wodociągowe, hydrofornie, przyłącza kanalizacyjne, bezodpływowe zbiorniki ścieków, urządzenia do oczyszczania ścieków, przyłącza sieci cieplnej, węzły cieplne, kotłownie, przyłącza do linii elektrycznej, wykonanie nowego przyłącza do sieci gazowej, remont lub modernizacja elewacji budynku, obejmujące: tynki i okładziny zewnętrzne, malowanie elewacji, docieplenie ścian budynku, obróbki blacharskie i elementy odwodnienia budynku. W związku z tym, że ustawa wejdzie w życie od 1 stycznia 2006 r., wnioski w sprawie zwrotu części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych można będzie składać

2 dopiero od tej daty. Wniosek może być złożony: po zakończeniu inwestycji, nie później niż przed upływem 6 miesięcy od dnia zakończenia inwestycji albo raz w roku, z tym że ostatni wniosek może być złożony nie później niż do 30 czerwca 2008 r. W przypadku gdy inwestycja została zakończona przed dniem wejścia w życie ustawy, upływ 6-miesięcznego terminu od dnia zakończenia inwestycji liczy się od dnia wejścia w życie ustawy, czyli od 1 stycznia 2006 r. Jakie warunki należy spełnić, aby uzyskać zwrot W odniesieniu do osób fizycznych, mogących ubiegać się o zwrot części poniesionych wydatków, wprowadzono dwa ograniczenia. Po pierwsze, prawo do zwrotu przysługuje, jeżeli osoba fizyczna lub jej małżonek nie ponosili wydatków w związku z budową budynku mieszkalnego, nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstał lokal mieszkalny spełniający wymagania określone w odrębnych przepisach; remontem budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego jako podatnicy podatku od towarów i usług, w celu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Oznacza to, że o zwrot części poniesionych wydatków nie mogą ubiegać się podatnicy VAT, którzy dokonywali powyższych czynności w celu wykonywania czynności opodatkowanych tym podatkiem. Po drugie, osoba ubiegająca się o zwrot będzie musiała posiadać: prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane w rozumieniu ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane albo tytuł prawny do budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w przypadku remontu budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego; pozwolenie na budowę w przypadku inwestycji, dla której zgodnie z ustawą z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane wymagane jest takie pozwolenie. Jakich wydatków oraz w jakim terminie poniesionych może dotyczyć zwrot Dokumentem stanowiącym podstawę do obliczenia kwoty zwrotu jest faktura VAT. Zwrot dotyczy wydatków poniesionych i udokumentowanych fakturami wystawionymi od 1 maja 2004 r. do 31 grudnia 2007 r. Oznacza to, że w przypadku, gdy wyrzuciliśmy faktury dokumentujące dokonywane zakupy, nie będziemy mieli prawa do starania się o zwrot, chyba że uzyskamy duplikaty, ale w przypadku większej ilości wydatków może to być trudne. Wnioskowany zwrot może dotyczyć wydatków poniesionych na zakup tylko tych materiałów budowlanych, które do 30 kwietnia 2004 r. były opodatkowane stawką VAT w wysokości 7%, a od 1 maja 2004 r. są opodatkowane stawką podstawową, czyli 22%. W art. 3 ustawy zawarto delegację dla ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej oraz ministra właściwego do spraw finansów publicznych do ogłoszenia w drodze obwieszczenia wykazu materiałów budowlanych, uwzględniającego materiały budowlane, które do 30 kwietnia 2004 r. były opodatkowane stawką podatku od towarów i usług w wysokości 7%, a od 1 maja 2004 r. są opodatkowane

3 stawką VAT w wysokości 22%. ZAPAMIĘTAJ Zwrot może dotyczyć wydatków poniesionych na zakup tylko tych materiałów budowlanych, które do 30 kwietnia 2004 r. były opodatkowane stawką VAT w wysokości 7%, a od 1 maja 2004 r. są opodatkowane stawką podstawową, czyli 22%. Jak obliczyć przysługującą kwotę zwrotu W art. 3 określono sposób obliczania kwoty wnioskowanego zwrotu. Jej wysokość została uzależniona o tego, czy osoba ubiegająca się o zwrot korzysta z odliczeń przewidzianych w innych ustawach, takich jak m.in. ulga remontowa. Ustawodawca wprowadził ponadto dodatkowe ograniczenie w postaci górnej granicy wnioskowanego zwrotu. Co do zasady, kwota zwrotu jest równa 68,18% kwoty podatku VAT wynikającej z faktur, nie więcej jednak niż 12,295% kwoty stanowiącej iloczyn: 70 m2 powierzchni użytkowej i ceny 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, przyjmowanej na potrzeby obliczenia premii gwarancyjnej od wkładów oszczędnościowych inwestor złożył wniosek o wydanie decyzji, o której mowa w art. 6 ust. 1 ustawy w przypadku robót budowlanych wymagających pozwolenia na budowę; 30 m2 powierzchni użytkowej i ceny 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, przyjmowanej na potrzeby obliczenia premii gwarancyjnej od wkładów oszczędnościowych inwestor złożył wniosek o wydanie decyzji, o której mowa w art. 6 ust. 1 ustawy, w przypadku robót budowlanych niewymagających pozwolenia na budowę. Przykład Pani Czerwińska zakończyła 22 czerwca br. budowę domu jednorodzinnego. Budowa trwała od 15 maja 2004 r. Posiada pozwolenie na budowę oraz pozwolenie na użytkowanie obiektu. Pani Czerwińska dokonała zakupów materiałów budowlanych, na które stawka VAT wzrosła z 7% do 22%, za kwotę netto zł oraz VAT zł. Pani Czerwińska nie korzystała z żadnych odliczeń przewidzianych przepisami innych ustaw. Ponieważ jest to inwestycja, w związku z którą nie skorzystano z żadnych odliczeń przewidzianych w innych ustawach, kwota zwrotu jest równa 68,18% podatku wynikającego z faktur, czyli w tym przypadku ,49 zł (68,18% x ). Po zaokrągleniu zł. Należy jednak pamiętać, że aby otrzymać całą kwotę wyliczonego zwrotu, nie może ona przekroczyć w tym wypadku 12,295% iloczynu 70 m2 powierzchni użytkowej i ceny 1 m2 (jak wspomniano wcześniej roboty wymagały uzyskania pozwolenia na budowę). Według GUS w I kwartale 2005 r. cena 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego wynosiła 2505 zł. Gdyby pani Czerwińska składała wniosek o zwrot w czerwcu br., kwota zwrotu nie mogłaby przekroczyć ,28 zł (12,295% x (70 x 2505)). Po zaokrągleniu zł. W tym przypadku, pani Czerwińska otrzymałaby całą kwotę wykazaną we wniosku. W odniesieniu do podmiotów, które korzystały lub nadal korzystają z odliczeń przewidzianych w innych ustawach, takich jak m.in. ulga remontowa, kwota podlegająca zwrotowi jest równa 55,23% kwoty podatku VAT, wynikającej z faktur, nie więcej jednak niż 9,959% kwoty stanowiącej iloczyn: 70 m2 powierzchni użytkowej i ceny 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego,

4 przyjmowanej na potrzeby obliczenia premii gwarancyjnej od wkładów oszczędnościowych inwestor złożył wniosek o wydanie decyzji, o której mowa w art. 6 ust. 1, w przypadku robót budowlanych wymagających pozwolenia na budowę, 30 m2 powierzchni użytkowej i ceny 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, przyjmowanej na potrzeby obliczenia premii gwarancyjnej od wkładów oszczędnościowych inwestor złożył wniosek o wydanie decyzji, o której mowa w art. 6 ust. 1, w przypadku robót budowlanych niewymagających pozwolenia na budowę. Przykład Pani Maklewicz zakończyła w grudniu 2004 r. remont swojego mieszkania, który trwał od sierpnia ubiegłego roku. W tym czasie wydatki poniesione na materiały budowlane opiewały na kwotę netto zł, VAT 6160 zł. Pani Maklewicz w rozliczeniu rocznym za 2004 r. skorzystała z ulgi remontowej. W tym przypadku, pani Maklewicz może się ubiegać o zwrot 55,23% z 6160 zł, czyli 3402,17 zł. Po zaokrągleniu 3402 zł. Dane o cenach publikuje GUS m.in. na stronie internetowej ZAPAMIĘTAJ W odniesieniu do osób fizycznych pozostających w związkach małżeńskich kwota wnioskowanego zwrotu dotyczy łącznie obojga małżonków. Kwota zwrotu podlega zaokrągleniu do pełnych złotych. Co powinien zawierać wniosek o zwrot Możliwość otrzymania zwrotu części poniesionych wydatków związanych z zakupem materiałów budowlanych uzależniono od złożenia wniosku przez ubiegającego się o taki zwrot. Wniosek w tej sprawie należy złożyć do naczelnika urzędu skarbowego, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby składającej wniosek, w dniu złożenia przez nią wniosku. W przypadku osób fizycznych pozostających w związku małżeńskim wniosek może być złożony wspólnie z małżonkiem lub odrębnie przez każdego z małżonków. Wspólny wniosek małżonków mających różne miejsca zamieszkania należy złożyć do naczelnika urzędu skarbowego wskazanego we wniosku, jeżeli jest on właściwy ze względu na miejsce zamieszkania przynajmniej jednego z małżonków. Jeżeli małżonkowie zdecydują się złożyć odrębne wnioski do różnych urzędów skarbowych, są jednocześnie obowiązani zawiadomić o złożeniu wniosku urząd skarbowy właściwy dla złożenia wniosku przez małżonka. W ustawie określono elementy, jakie powinien zawierać wniosek o zwrot. I tak, każdy składany w tej sprawie wniosek powinien zawierać co najmniej: imię i nazwisko, numer identyfikacji podatkowej, adres miejsca zamieszkania osoby fizycznej, a w przypadku małżeństwa obojga małżonków, wskazanie właściwego urzędu skarbowego, do którego kierowany jest wniosek, rodzaj poniesionych wydatków, zgodnie z art. 3 ust. 1, rok rozpoczęcia inwestycji, wykaz faktur oraz wartość poniesionych wydatków na cele, o których mowa w art. 3 ust. 1, kwotę zwrotu obliczoną zgodnie z art. 3 ust. 5 7, oświadczenie o zakresie przeprowadzonego remontu, jeżeli roboty te nie wymagają pozwolenia na budowę,

5 wskazanie sposobu wypłaty kwoty zwrotu; jeżeli wypłata ma nastąpić za pośrednictwem banku wskazanie numeru rachunku bankowego, na który ma być dokonana wpłata, podpis osoby ubiegającej się o zwrot wydatków, a w przypadku gdy osoba ta pozostaje w związku małżeńskim, obojga małżonków. Do każdego składanego wniosku należy dołączyć kopię pozwolenia na budowę, a w przypadku remontu, jeżeli dokonywane roboty nie wymagają pozwolenia na budowę kopię dokumentu potwierdzającego tytuł prawny osoby fizycznej do budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego oraz kopię faktur dokumentujących poniesione wydatki. Jeżeli zdecydujemy się na złożenie wniosku po zakończeniu inwestycji, do wniosku należy również dołączyć kopię pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego, a w razie braku obowiązku jego uzyskania kopię zawiadomienia o zakończeniu inwestycji. Jeżeli będziemy ubiegali się o zwrot raz w roku, a roboty wymagają pozwolenia na budowę, do składanego wniosku trzeba również dołączyć kopię dokumentu określającego stopień zaawansowania inwestycji, sporządzonego przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane w rozumieniu przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. W jakim terminie przysługuje zwrot Po rozpatrzeniu złożonego wniosku, naczelnik urzędu skarbowego ma obowiązek wydania decyzji o zwrocie, w której określa kwotę zwrotu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku. W tym miejscu należy odwołać się do art ordynacji podatkowej, zgodnie z którym terminy określone w miesiącach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim miesiącu, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było w ostatnim dniu tego miesiąca. Przykład Pan Michał Kowalewski złożył wniosek 3 stycznia 2006 r. o zwrot części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych. Naczelnik urzędu skarbowego ma obowiązek wydania decyzji do 3 lipca 2006 r. Określona w decyzji kwota zwrotu podlega wypłaceniu w terminie 25 dni od dnia doręczenia decyzji: w kasie urzędu skarbowego lub za pośrednictwem poczty, lub za pośrednictwem banku. Korzystna regulacja, chroniąca ubiegających się o zwrot przed przeciągającym się w czasie wydaniem decyzji w przedmiotowej sprawie lub niewypłaceniem kwoty zwrotu w terminie została zawarta w art. 6 ust. 3 ustawy. Przewiduje ona, że jeżeli decyzja nie została wydana w terminie lub kwota zwrotu nie zostanie wypłacona w terminie, to kwota zwrotu podlega oprocentowaniu w wysokości opłaty prolongacyjnej, ustalanej w przypadku odroczenia terminu płatności podatków stanowiących dochód budżetu państwa, obowiązującej odpowiednio w dniu, w którym upłynął termin wydania decyzji lub termin wypłaty kwoty zwrotu. W przypadku gdy decyzja: nie została wydana w terminie, oprocentowanie przysługuje od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin wydania decyzji, do dnia wydania decyzji włącznie,

6 została wydana, a kwota zwrotu nie została wypłacona w terminie, oprocentowanie przysługuje od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin wypłacenia kwoty zwrotu, do dnia jej wypłacenia włącznie. WAŻNE Oprocentowanie nie przysługuje, jeżeli winę za niewydanie decyzji w terminie lub za niewypłacenie kwoty zwrotu w terminie ponosi osoba fizyczna, lub opóźnienie w wydaniu decyzji lub wypłaceniu kwoty zwrotu powstało z przyczyn niezależnych od organu podatkowego. Kara za oszustwo W celu odstraszenia podatników od podejmowania prób wyłudzenia zwrotu części VAT, w omawianej ustawie wprowadzono poprawki do kodeksu karnego skarbowego. Osoby, które przez podanie danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym lub zatajenie rzeczywistego stanu rzeczy wprowadzają w błąd właściwy organ, narażając na nienależny zwrot wydatków, o których mowa w przepisach o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym, podlegają karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie. Jeżeli kwota narażona na nienależny zwrot wydatków jest małej wartości, sprawca podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych. Jeżeli nie przekracza ustawowego progu, sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. oprac. Magdalena Piwowarska specjalista w zakresie VAT, prawnik