Pod ochroną. Bezpieczeństwo

Transkrypt

1 Pod ochroną Bezpieczeństwo

2 Wydawca: Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Departament Konkurencyjności i Innowacyjności Wydział Informacji i Promocji ul. Wspólna 2/4, Warszawa tel po-ig@mir.gov.pl Koordynacja: Krzysztof Maszewski, Monika Myszkowska ISBN: Realizacja: Wydawnictwo KA spółka cywilna Joanna Tomczyk-Lidochowska Katarzyna Wiśniewska wydawnictwo@kasc.pl, Koordynator wydania: Joanna Tomczyk-Lidochowska Zdjęcia: Mariusz Grzelak Archiwum beneficjentów Okładka: obraz licencjonowany przez Depositphotos.com/Drukarnia Chroma

3 1. Zalety stałego dozoru Pomocnik dyspozytorów Bariery ratują życie Komputery zapewniają bezpieczeństwo Alarmy nowej generacji Bezpieczeństwo awionetek 14 Spis treści 7. Burze pod kontrolą Odporne na zderzenia 18

4

5 Rozwiązania z zakresu nowych technologii znajdują zastosowanie w różnych obszarach znajdziemy je w e-usługach, w sferze komunikacji czy zdrowia... Dziedziną, w której dosłownie na naszych oczach zachodzi wielki postęp, jest także szeroko pojęte bezpieczeństwo. W niniejszej broszurze znajdą Państwo przykłady innowacyjnych przedsięwzięć wprowadzanych w tym zakresie. Ich realizacja nie byłaby możliwa bez wsparcia finansowego Programu Innowacyjna Gospodarka. Należy do nich m.in. skonstruowany przez zespół inżynierów z firmy Delphi Electronics & Safety alarm samochodowy nowej generacji, którego praca opiera się na ultradźwiękach. Bardzo ciekawym wynalazkiem, jaki z pewnością w znacznym stopniu poprawi bezpieczeństwo na drogach, w dużej mierze minimalizując skutki wypadków, jest stworzona przez Instytut Badawczy Dróg i Mostów inteligentna bariera drogowa. W przeciwieństwie do stosowanych obecnie pasywnych systemów ochronnych, bariera aktywnie dostosowuje poziom absorpcji energii do uderzenia pojazdów o różnych masach. Inteligentny system śledzenia pojazdów i ich kompleksowej identyfikacji wyzwala odpowiednią reakcję bariery, a po kolizji kieruje auto na właściwy tor jazdy. Słowo wstępne Dzięki Programowi Innowacyjna Gospodarka, polscy naukowcy, badacze i inżynierowie tworzą nowe, innowacyjne systemy monitorowania różnego rodzaju zagrożeń, które swym zasięgiem obejmują nie tylko Polskę, ale cały świat. O niektórych z nich przeczytają Państwo w naszym wydawnictwie. Zapraszam do lektury Iwona Wendel Podsekretarz Stanu Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju 3

6 Zalety stałego dozoru Piotr Olesiński, prezes zarządu ITM Poland Sp. z o.o., koordynator projektu Projekt: Projektodawca: Działanie: Wartość projektu: Wartość dofinansowania z UE: Budowa Inteligentnego Centrum Monitorowania opartego o innowacyjne technologie telekomunikacyjno-informatyczne ITM Poland Sp. z o.o. 4.4 Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym 15,44 mln zł 7,13 mln zł System alarmowy w domu i biurze od dawna uznawany jest za konieczność. Ogromny postęp technologiczny sprawił, że zabezpieczenie mienia i osób może być realizowane w wielu formach. Firma ITM Poland stworzyła Inteligentne Centrum Monitoringu, które poprzez dowolne tory transmisji całodobowo (24/7/365) przyjmuje, obsługuje i rejestruje wszystkie przesłane sygnały. Nowoczesne rozwiązania sprzętowe i zaawansowane systemy bezpieczeństwa gwarantują idealne warunki obsługi alarmów. Projekt oparty na specjalistycznym oprogramowaniu integruje wszystkie rodzaje monitoringu: alarmowy, GPS, wideo, personalny, czy techniczny. Aplikacja działa w układzie klient serwer, co gwarantuje szybki i wygodny dostęp do wszystkich danych. Dzięki inteligentnym elementom system sam podejmuje decyzje we wcześniej zdefiniowanych obszarach, nie obciążając tym samym użytkowników i usprawniając procesy biznesowe. 4

7 Stanowiska pracy wyposażone są w najnowocześniejsze rozwiązania telekomunikacyjnoinformatyczne Piotr Olesiński: ITM Poland wsłuchuje się w potrzeby klientów. Od początku mamy świeże, innowacyjne spojrzenie na zagadnienia ochrony i bezpieczeństwa osób i mienia. Wdrażamy i stosujemy zaawansowane rozwiązania z dziedziny szeroko rozumianego monitoringu. Stworzone przez nas Inteligentne Centrum Monitoringu oparte zostało na najnowocześniejszych technologiach telekomunikacyjnych, informatycznych, sprzętowych i systemach zabezpieczeń. To zupełnie nowa jakość na rynku usług związanych z bezpieczeństwem osób i mienia. Budynek Inteligentnego Centrum Monitoringu w Zielonej Górze 5

8 Pomocnik dyspozytorów Marek Kamiński, prezes Zarządu Sprint SA, koordynator projektu Projektodawca: Projekt: Budowa systemów wspomagających zarządzanie bezpieczeństwem lądowym i morskim symulatory CZK/CPR Działanie: Wartość projektu: Wartość dofinansowania z UE: Sprint SA 1.4 Wsparcie projektów celowych 2,02 mln zł 405,96 tys. zł Policja, straż pożarna, straż miejska, pogotowie ratunkowe, wydziały zarządzania kryzysowego i ochrony ludności wciąż odczuwają potrzebę szkolenia dyspozytorów i podnoszenia ich kwalifikacji. Symulatory z metodologią szkoleń i oceną pracy dyspozytorów są narzędziami niezwykle przydatnymi dla wszystkich służb. Od niedawna dwoma prototypami symulatorów: morskim i lądowym, przydatnymi w pracy centrów zarządzania kryzysowego, szczycimy się w całej Europie. Stanowiska demonstracyjno-szkoleniowe pozwalają na symulację konkretnych zdarzeń na lądzie i morzu oraz określanie czynników związanych z okolicznościami katastrofy. Instruktor układa scenariusze możliwych wypadków, natomiast uczestnicy szkolenia przyjmują role dyspozytorów poszczególnych służb i realizują zadania. System nie tylko przewiduje rozwój możliwych zagrożeń, ale określa też warunki atmosferyczne, koordynuje pracę ratowników, tworzy mapy cyfrowe, zbiera dane i wytycza trasy ewakuacji. 6

9 Symulator morski z obiektami ruchomymi i nieruchomymi. Widać m.in. jeden ze statków i obiekt poszukiwany, oznaczony jako koło ratunkowe Marek Kamiński: W firmie Sprint powołaliśmy Pion Innowacji, którego zadaniem jest realizacja projektów badawczorozwojowych i opracowywanie nowych produktów. Zaowocowało to rozwojem współpracy z instytucjami naukowo-badawczymi i realizacją zadań na rzecz Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Jednym z efektów prac jest opracowanie symulatorów CZK/CPR (lądowego i morskiego) przy udziale finansowym Unii Europejskiej. Symulator lądowy: karta przyjęcia zgłoszenia przez dyżurnego służb porządkowych i ratowniczych z wizualizacją miejsca zdarzenia oraz pozycjami patroli w terenie 7

10 Bariery ratują życie Tadeusz Dzienis, kierownik Zakładu Systemów Zarządzania i Telematyki w IBDiM, kierownik projektu Projekt: Projektodawca: Poddziałanie: Wartość projektu: Wartość dofinansowania z UE: Aktywne inteligentne bariery drogowe i mostowe Instytut Badawczy Dróg i Mostów Projekty rozwojowe 12,72 mln zł 8,32 mln zł Bariery wzdłuż dróg to istotne zabezpieczenia, którym poświęca się coraz więcej uwagi. Instytut Badawczy Dróg i Mostów skonstruował inteligentne bariery drogowe, wyposażone m.in. w nowoczesne układy elektroniczne. W przeciwieństwie do stosowanych do tej pory pasywnych rozwiązań, innowacyjny produkt dostosowuje poziom absorpcji energii do uderzenia pojazdów o różnej masie (samochodu osobowego, autobusu, ciężarówki). Aktywny system śledzenia pojazdów i ich kompleksowa identyfikacja wyzwalają odpowiednią reakcję urządzenia. Po kolizji auta kierowane są na właściwy tor jazdy. System chroni też poszkodowanych moduł rozpoznawania zdarzeń natychmiast powiadamia służby ratownicze. Po raz pierwszy w barierze drogowej znalazło zastosowanie rozwiązanie mechatroniczne, które łączy elektronikę, mechanikę, inżynierię materiałową, zaawansowane modelowanie komputerowe i techniki komunikacyjne. 8

11 Widok ogólny konstrukcji mechanicznej bariery Zbiorniki z układami sterującymi (umieszczonymi pod kopułkami) zamocowane do słupków opaskami i linkami Tadeusz Dzienis: Innowacyjna bariera została zainstalowana w Bydgoszczy na trasie DK5. Doświadczenia zdobyte przy budowie konstrukcji mechanicznej i opracowywaniu inteligentnego systemu śledzenia pojazdów stanowiły podstawę do stworzenia nowej generacji urządzeń bezpieczeństwa ruchu i systemów telematycznych. Nasze rozwiązania sprawdzaliśmy w skali rzeczywistej w czasie testów zderzeniowych z pojazdem osobowym o masie 900 kg i autobusem o masie kg. Konstrukcja przeszła pozytywnie testy i otrzymała unijny certyfikat CE. 9

12 Komputery zapewniają bezpieczeństwo Prof. dr hab. inż. Henryk Krawczyk, rektor Politechniki Gdańskiej, kierownik projektu Projekt: Projektodawca: Poddziałanie: Wartość projektu: Wartość dofinansowania z UE: MAYDAY EURO Superkomputerowa platforma kontekstowej analizy strumieni danych multimedialnych do identyfikacji wyspecyfikowanych obiektów lub niebezpiecznych zdarzeń Politechnika Gdańska Projekty w zakresie rozwoju zaawansowanych aplikacji i usług teleinformatycznych 16,13 mln zł 13,69 mln zł Mistrzostwa Europy w piłce nożnej i konieczność zapewnienia bezpieczeństwa na stadionach zaowocowały ciekawymi wynalazkami. Naukowcy z Politechniki Gdańskiej stworzyli komputerowy system, który pomaga służbom ochrony reagować na takie sytuacje, jak panika w tłumie, wystrzały czy wołanie o pomoc. Niektóre jego funkcje były wykorzystywane właśnie w czasie Euro Operator monitoringu łatwo może identyfikować krzyki lub niepokojące zachowanie ludzi, np. w czasie koncertu czy meczu, dzięki specjalnym znacznikom w strumieniu multimedialnym. Do centrum nadzoru wysyłany jest komunikat o możliwości zajścia niebezpiecznego zdarzenia. W ramach projektu powstały też dodatkowe aplikacje, przydatne na przykład w medycynie. Jedna z nich pomaga lekarzom analizować nagrania z badań endoskopowych. Pacjent połyka specjalną pigułkę, w której ukryta jest miniaturowa kamera. W przewodzie pokarmowym rejestrowany jest film, na podstawie którego ocenia się stan jego zdrowia. Lekarz nie musi przeglądać całego nagrania komputer wskazuje mu miejsca podejrzane, co skraca pięciokrotnie czas potrzebny na postawienie diagnozy. 10

13 Superkomputer Galera baza sprzętowa platformy KASKADA Prof. dr hab. inż. Henryk Krawczyk: Głównym efektem projektu jest stworzenie platformy KASKADA i opartych na niej trzech aplikacji, które zostały wyróżnione na Targach Technicon Innowacje 2012 w Gdańsku (Grand Prix i Nagroda Specjalna Urzędu Patentowego), a także Złotym Medalem w konkursie International Eureka Contest w Brukseli. Dzięki projektowi powstał szereg prac magisterskich i doktorskich. MAYDAY EURO 2012 miał również znaczenie praktyczne, co potwierdza współpraca z wieloma firmami komercyjnymi. Wyniki są wykorzystywane w kolejnych projektach prowadzonych przez uczelnię, zarówno samodzielnie, jak i z partnerami biznesowymi. Diagram prezentujący funkcjonowanie superkomputera Galera 11

14 Alarmy nowej generacji Grzegorz Gutmajer, gł. inż. działu Electronics & Safety w Centrum Technicznym Delphi, koordynator projektu Projekt: Projektodawca: Działanie: Wartość projektu: Wartość dofinansowania z UE: Integracja elektronicznych systemów alarmowych i zabezpieczeń dla samochodów nowej generacji Delphi Poland SA 1.4 Wsparcie projektów celowych 2,49 mln zł 911,16 tys. zł Delphi Poland jest firmą znaną z innowacyjnych rozwiązań, między innymi w dziedzinie zaawansowanej elektroniki samochodowej. Zespół inżynierów Delphi Electronics & Safety z Centrum Technicznego w Krakowie zrealizował projekt, którego celem było zintegrowanie alarmu z innymi systemami zabezpieczenia nowoczesnych pojazdów przed kradzieżą i włamaniem. Moduły ochrony samochodów składają się obecnie z mniejszej ilości komponentów niż w dotychczas stosowanych rozwiązaniach, a stopień zabezpieczenia pojazdów nie obniżył się. Grupa inżynierska opracowała rozwiązania, które pozwoliły firmie otworzyć się na nowe rynki i zwiększyć konkurencyjność. W efekcie powstały alarmy samochodowe nowej generacji, złożone z czujników ultradźwiękowych i generatorów dźwięku, pobierające mniej energii z akumulatora samochodowego, z nieładowaną baterią, w wodoszczelnej obudowie. 12

15 System elektroniczny jest zintegrowany z innymi zabezpieczeniami samochodu Grzegorz Gutmajer: Większość rozwiązań powstałych w wyniku realizacji projektu jest już na etapie wdrożenia do produkcji. Dzięki wiedzy z zakresu systemów alarmowych i zabezpieczeń, firma Delphi stała się głównym dostawcą systemów alarmowych opartych na czujnikach ultradźwiękowych dla wiodących producentów samochodów. W przypadku generatorów dźwięku dla pojazdów elektrycznych i z napędem hybrydowym, firma Delphi jest jedynym dostawcą dla kilku wiodących producentów z branży motoryzacyjnej. Czujnik ultradźwiękowy pobiera mniej energii z akumulatora samochodu 13

16 Bezpieczeństwo awionetek Dr hab. inż. Przemysław Kołakowski, prezes Zarządu Adaptronica Sp. z o.o., koordynator projektu Projekt: Projektodawca: Działanie: Wartość projektu: Wartość dofinansowania z UE: Innowacyjne technologie dla poprawy bezpieczeństwa małego lotnictwa SWING (Safe Wing) Adaptronica Sp. z o.o Wsparcie na prace badawcze i rozwojowe oraz wdrożenie wyników tych prac 1,67 mln zł 730,40 tys. zł Narastające z każdym rokiem natężenie ruchu powietrznego wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wypadków lotniczych zwłaszcza wśród małych samolotów. 80% tych wypadków jest wynikiem błędów człowieka. W celu poprawy bezpieczeństwa małego lotnictwa firma Adaptronica zrealizowała projekt SWING (Safe-Wing). Dzięki niemu powstały innowacyjne technologie, zwiększające bezpieczeństwo eksploatacyjne awionetek poprzez łagodzenie obciążeń udarowych w czasie lądowania (systemy Adaptive Impact Absorption) oraz monitorujące stan techniczny konstrukcji w okresie eksploatacji (systemy Structural Health Monitoring). Obecnie, w drugiej części projektu, wdrażane są wybrane innowacyjne rozwiązania z zakresu inżynierii bezpieczeństwa (działanie 4.1), związane z implementacją opisanych technologii. Prace mają się zakończyć w czerwcu 2015 roku. 14

17 Stanowisko do badań nieniszczących dla próbek kompozytowych Pneumatyczny absorber energii udaru z zainstalowanym zaworem piezoelektrycznym stanowisko eksperymentalne do badań udarowych Dr hab. inż. Przemysław Kołakowski: Efektem merytorycznym projektu jest opracowanie dwóch obiecujących technologii, które mogą się przyczynić do poprawy bezpieczeństwa małych samolotów. Po odpowiedniej adaptacji można stosować te technologie również dla dużych samolotów. Efektem biznesowym projektu jest nawiązanie współpracy z producentem ultralekkich samolotów firmą Aero-Kros z Krosna. 15

18 Burze pod kontrolą Prof. dr hab. Michał Ostrowski, kierownik Zakładu Astrofizyki Wysokich Energii w Obserwatorium Astronomicznym UJ, koordynator projektu Projekt: Projektodawca: Poddziałanie: Wartość projektu: Wartość dofinansowania z UE: Globalny system badania, monitorowania i prognozowania aktywności burzowej Uniwersytet Jagielloński Wsparcie ochrony własności przemysłowej tworzonej w jednostkach naukowych w wyniku prac B+R 227,74 tys. zł 163,84 tys. zł Na świecie od kilkunastu lat obserwowany jest wzrost aktywności burzowej. Silne burze stanowią poważne zagrożenia dla rolnictwa, przemysłu i transportu, szczególnie lotniczego. Potrzeba zapobiegania skutkom gwałtownych wyładowań atmosferycznych zrodziła wiele metod i technik ich wykrywania. Oparte są one głównie na detekcji fal radiowych wytwarzanych przez pioruny, przy czym istniejące systemy monitorowania wykorzystują fale radiowe niskich częstości, o ograniczonym zasięgu. Z tego powodu konieczne jest odpowiednio gęste rozmieszczanie stacji pomiarowych, co w przypadku rozległych obszarów morskich jest niewykonalne. Rozwiązaniem problemu stało się zastosowanie fal, które rozchodzą się bez dużych strat na znacznych odległościach, przewyższających obwód Ziemi. Pojedyncza stacja może wówczas rejestrować interferencję fal wielokrotnie obiegających naszą planetę. 16

19 Gwałtowne burze coraz częściej nawiedzają Polskę stanowiąc zagrożenie dla jej mieszkańców Prof. dr hab. Michał Ostrowski: Globalny system monitorowania aktywności burzowej, opracowywany na UJ, wykorzystuje fale elektromagnetyczne ekstremalnie niskiej częstotliwości, powstające w wyniku wyładowań elektrycznych w centrach burzowych. Pozwala on na pełny monitoring aktywności burzowej na Ziemi przy wykorzystaniu stacji pomiarowej w Bieszczadach. W tym systemie nie ma stref martwych, a wielkie centra burzowe w obszarach tropikalnych można obserwować w czasie rzeczywistym. Obecnie system jest rozbudowywany do trzech, a później kilkunastu stacji pomiarowych, rozmieszczonych na różnych kontynentach. Urządzenie pozwala precyzyjnie monitorować i prognozować aktywność burzową 17

20 Odporne na zderzenia Michał Karkowski, zastępca kierownika Zakładu Systemów Zarządzania i Telematyki, kierownik projektu Projekt: Projektodawca: Poddziałanie: Wartość projektu: Wartość dofinansowania z UE: Nowa generacja urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego Instytut Badawczy Dróg i Mostów Projekty rozwojowe 3,24 mln zł 1,54 mln zł Instytut Badawczy Dróg i Mostów jest wiodącą placówką naukową, zajmującą się problematyką infrastruktury komunikacyjnej. Prowadzone przez nią prace, ekspertyzy i konsultacje pozwalają ulepszyć proces budowy i modernizacji dróg i mostów oraz pomagają wprowadzać racjonalne systemy zarządzania siecią autostrad i tras ekspresowych. Instytut za pomocą nowoczesnych metod diagnostycznych ocenia stan istniejących w Polsce urządzeń zapewniających bezpieczeństwo ruchu oraz analizuje sposoby poprawy ich działania. Obecnie placówka skoncentrowana jest na badaniu nowej generacji stałych i przestawnych barier drogowych, odpornych na działanie potężnych sił wytworzonych w momencie uderzenia pojazdu. Są one na tyle elastyczne, że nie doprowadzają do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu uczestników wypadków. 18

21 Opracowany system nowoczesnych barier jest odporny na działanie sił wytworzonych w momencie uderzenia Michał Karkowski: Istniejące bariery drogowe składają się głównie z jednego pasa prowadnic. W przypadku nowych urządzeń mamy do czynienia z ich podwójną funkcjonalnością: dolny pas prowadnic reaguje na uderzenie samochodu osobowego, pochłaniając jego energię i w elastyczny sposób odprowadzając auto na pierwotny pas ruchu. Górny pas reaguje na znacznie większą siłę uderzenia, na przykład ciężarówki lub autobusu. Uderzenie takiej masy powoduje ugięcie się dolnego pasa prowadnic i pochłonięcie pewnej części energii, a dopiero górny pas wytraca resztę energii pojazdu, maksymalnie redukując skutki uderzenia. Wytrzymałość barier drogowych przeszła wiele testów, podczas których sprawdzano zastosowany materiał i rozwiązania technologiczne 19

22

23

24 Wydawca: Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Departament Konkurencyjności i Innowacyjności Wydział Informacji i Promocji ul. Wspólna 2/4, Warszawa tel po-ig@mir.gov.pl Koordynacja: Krzysztof Maszewski, Monika Myszkowska ISBN: Realizacja: Wydawnictwo KA spółka cywilna Joanna Tomczyk-Lidochowska Katarzyna Wiśniewska wydawnictwo@kasc.pl, Koordynator wydania: Joanna Tomczyk-Lidochowska Zdjęcia: Mariusz Grzelak Archiwum beneficjentów Okładka: obraz licencjonowany przez Depositphotos.com/Drukarnia Chroma Egzemplarz bezpłatny 2014 UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Publikacja współfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego