NR 3/2011 EGZEMPLARZ BEZPŁATNY BIZNES RODZI SIĘ NA UCZELNII BAZY PATENTOWE ENTERPRISE EUROPE NETWORK

Transkrypt

1 NR 3/2011 EGZEMPLARZ BEZPŁATNY BIZNES RODZI SIĘ NA UCZELNII BAZY PATENTOWE ENTERPRISE EUROPE NETWORK

2 PARTNEREM PROJEKTU JEST: PATRONAT HONOROWY NAD PROJEKTEM SPRAWUJĄ: PATRONAT MEDIALNY NAD PROJEKTEM SPRAWUJĄ: Wydawca: Fundacja ProRegio ul. 23 Lutego 7, Poznań tel , tel./fax Redakcja: Projekt graficzny: Anna Tomtas-Anders Wojciech Janicki

3 W NUMERZE NR 3/2011 EGZEMPLARZ BEZPŁATNY BIZNES RODZI SIĘ NA UCZELNII BAZY PATENTOWE ENTERPRISE EUROPE NETWORK FOT. EWA BIELAŃCZYK/SŁAWOMIR OBST 4 Uczelnia biznesu wywiad z dr hab. Beatą Filipiak, rektorem Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu. 6 Strategia zarządzania własnością intelektualną innowacyjne ujęcie strategii zarządzania. Drodzy Czytelnicy Tematem przewodnim piątego numeru biuletynu Spin off jest poszukiwanie partnerów biznesowych. W epoce społeczeństwa informacyjnego rozbudowana sieć kontaktów sprzyja, a często nawet warunkuje możliwość przetrwania firmy na rynku. W tej sytuacji zadbanie o odpowiednich partnerów już na etapie wstępnej koncepcji tworzenia innowacyjnego projektu czy firmy opartej na wiedzy okazuje się być jednym z podstawowych wyzwań młodego przedsiębiorcy. Komercjalizacja badań oparta jest w dużej mierze o skuteczny marketing technologii oraz umiejętność dotarcia z innowacyjnym produktem do szerokiej grupy odbiorców. Aktywne wsparcie w zakresie poszukiwania kooperantów oferuje sieć Enterprise Europe Network. Z oferty sieci skutecznie skorzystała firma Alfa, współpracująca z partnerem projektu Fundacją Kaliski Inkubator Przedsiębiorczości. W niniejszym numerze Spin off znajdą Państwo artykuły specjalistów Urzędu Patentowego RP na temat marketingu własności intelektualnej oraz patentowych baz danych. Ponadto polecamy Państwu wywiad z dr hab. Bożeną Filipiak rektorem WSB w Poznaniu, w którym dzieli się swoją wiedzą na temat wsparcia młodych przedsiębiorców. Chcemy Państwu zaprezentować także przykład innowacyjnej firmy z regionu internetowykantor.pl. 8 Informacja ściśle patentowa jak sprawnie korzystać z baz patentowych. 10 Walutowe innowacje Internetowykantor.pl laureaci konkursu i-wielkopolska Innowacyjni dla Wielkopolski w kategorii Mikro przyszłość. 12 Enterprise Europe Network europejska sieć wsparcia MŚP. 14 Wsparcie w zasięgu ręki korzyści ze współpracy w ramach sieci EEN na przykładzie firmy ALFA Sp. z o.o. Jeżeli chcą Państwo włączyć się w proces tworzenia biuletynu zapraszamy do wypełnienia ankiety na stronie internetowej. Czekamy na propozycje tematów, które moglibyśmy poruszyć w kolejnych numerach pisma. Na koniec chciałbym przekazać podziękowanie od całego zespołu redakcyjnego dla osób, które pomagają nam w dystrybucji biuletynu. Zapraszam do lektury Jakub Anders Dyrektor Finansowy Fundacji ProRegio SPIN OFF PORADNIK PRZEDSIĘBIORCZYCH NAUKOWCÓW 3/2011 3

4 PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ AKADEMICKA Uczelnia biznesu dr hab. Beata Filipiak rektor Wyższej Szkoły Bankowej FOT. Michał Melanowicz/Archiwum WSB Państwa szkoła określana jest jako uczelnia biznesu. Co to oznacza w praktyce? Wyższa Szkoła Bankowa (WSB) w Poznaniu kształci na kierunkach w zakresie zarządzania i finansów, które są przydatne i niezbędne w życiu gospodarczym. Wyposaża swoich studentów w kompetencje, dzięki którym z łatwością odnajdą się na rynku pracy. Staramy się zapewniać osobom studiującym dostęp do nowoczesnej i przydatnej, z punktu widzenia rynku pracy, wiedzy, poszerzać ich zainteresowania przez udział w wykładach, seminariach i konferencjach, prowadzonych przez znanych i cenionych praktyków gospodarczych. Studenci mogą w ten sposób nawiązać kontakt z ludźmi ze świata biznesu. Uczelnia biznesowa to także uczelnia, która kształci studentów kładąc nacisk na praktykę. Studenci nie tylko uczą się teorii, ale realizują wiele projektów, dzięki czemu mogą wykorzystywać zdobytą wiedzę w praktyce. Zajęcia prowadzone są w grupach w formie case studies lub gier biznesowych, co pozwala im sprawdzić się rozwiązując realnie występujące problemy. Do prowadzenia gier biznesowych angażujemy ekspertów z praktyką, tak aby nasi studenci mogli czerpać z rynku rzeczywistą wiedzę o jego funkcjonowaniu. WSB w Poznaniu, jako uczelnia biznesu, pomaga też swoim studentom w wejściu na rynek pracy. Dzięki prężnie działającym Biurom Karier studenci mogą odbyć staże, praktyki lub założyć własną firmę już w trakcie studiów. Ważną rolę pełnią też wykładowcy, którzy są nie tylko teoretykami, ale i doświadczonymi specjalistami w swoich dziedzinach, dzięki czemu potrafią przygotować studentów do prawdziwej pracy, przekazując wiedzę w ciekawy sposób, co ułatwia jej przyswajanie. Wielu z nich zajmuje wysokie stanowiska w biznesie, pracują w wolnych zawodach i są zatrudniani jako doradcy oraz eksperci. Jak uczelnia biznesu rozumie przedsiębiorczość akademicką w nawiązaniu do jej ogólnej definicji? Przedsiębiorczość akademicka to wykorzystanie nauki na rzecz biznesu. Chcemy aby nasi studenci nie tylko uczyli się teorii, ale dzięki inspirującym wykładom czy ćwiczeniom, potrafili tę wiedzę przełożyć na wymierne korzyści biznesowe. Zachęcamy ich aby łączyli swoje pasje z umiejętnościami jakich nabywają podczas studiów. Młodzi ludzie bardzo szybko odnajdują się w biznesie. Widzą szanse, jakich doświadczeni przedsiębiorcy nie potrafią dostrzec, co stanowi ich przewagę. Często potrzebują jedynie niewielkiego wsparcia. Dlatego Biuro Karier funkcjonujące w WSB w Poznaniu pomaga młodym ludziom - naszym studentom i absolwentom - w realizacji ich marzeń o założeniu własnej firmy. Przygotowaliśmy dla nich platformę przedsiębiorczości, czyli wewnętrzny portal internetowy, który dostarcza niezbędnych informacji na temat zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej. Studenci mogą dowiedzieć się jak prowadzić księgowość, w jaki sposób promować swoje usługi czy produkty oraz gdzie szukać klientów. Platforma przedsiębiorczości to również giełda ofert, które studenci kierują do siebie wzajemnie. W ten sposób stają się oni aktywni, przedsiębiorczy, tworzą własny mikro biznes. Rodzą się pierwsze kontakty biznesowe, a studenci powoli wchodzą w świat gospodarczy realizując pierwsze zlecenia. Biuro Karier organizuje też szereg, przydatnych przy prowadzeniu własnej firmy, szkoleń, na których można nabyć wiedzę na temat profesjonalnej obsługi klienta czy sztuki prowadzenia negocjacji. Ważna jest również edukacja w zakresie tzw. umiejętności miękkich, czyli komunikacji, asertywności czy autoprezentacji. Właśnie takie proste rzeczy hamują młodych ludzi przed założeniem własnej firmy. Dlatego od początku studiów, zarówno na zajęciach dydaktycznych jak i w Biurze Karier, staramy się wykształcać je w naszych studentach. 4 SPIN OFF PORADNIK PRZEDSIĘBIORCZYCH NAUKOWCÓW 3/2011

5 PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ AKADEMICKA FOT. Sławomir Obst Jakie miejsce w Państwa programach nauczania zajmuje przedsiębiorczość? Uczymy naszych studentów nie teorii ale myślenia, a to pierwszy krok do przedsiębiorczości. Każde zajęcia są prowadzone w taki sposób, aby osoby w nich uczestniczące miały szansę podyskutować, wyrazić swoją opinię czy przemyśleć dane zagadnienie. Pomagają w tym bardzo wykładowcy. Zatrudniamy wielu praktyków - pracowników banków, biur maklerskich, agencji reklamowych i PR, firm ubezpieczeniowych, urzędów kontroli skarbowej, urzędów celnych, sędziów czy też ekspertów firm konsultingowych. Ich doświadczenie, przedstawienie niekiedy trudnych zagadnień w ciekawy sposób i zadawanie odpowiednich pytań, uczy studentów samodzielnego myślenia, analizowania i wyciągania wniosków. Te umiejętności z pewnością przydadzą im się w życiu zawodowym. Przedsiębiorczości staramy się uczyć nie tylko studentów, ale już uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Co roku organizujemy Festiwal Przedsiębiorczości, którego celem jest zaszczepienie w młodych ludziach przedsiębiorczej postawy. W ramach Festiwalu prowadzone są warsztaty i wykłady głównie o tematyce biznesowej. Staramy się pokazać uczniom ciekawe zagadnienia i nowe interesujące ich trendy. To ciężkie zadanie aby dotrzeć do tak młodych ludzi, jednak nasi wykładowcy radzą sobie z tym znakomicie. Podczas zeszłorocznego Festiwalu poruszaliśmy temat innowacyjności. W ramach jednego z warsztatów młodzi ludzie zostali poproszeni o wymyślenie papierowego modelu samolotu, któremu można nadać określony kierunek lotu i który nie będzie szybko opadał. Mieli do dyspozycji kartę papieru i swoją wyobraźnię. Większość uczniów konstruowała samolociki według sztandarowych projektów. Jeden natomiast zgniótł kartkę w niewielką kulę. Jego projekt najlepiej spełniał wyznaczone cele. To pokazuje, jak łatwo przy pomocy niewielkich środków, można ćwiczyć w młodych ludziach wizję, kreatywność i przedsiębiorczość. Ważnym aspektem naszych działań jest Olimpiada Banki w akcji. Młodzież szkół ponadgimnazjalnych rywalizuje o laury w zakresie praktycznych umiejętności z obszaru finansów, bankowości czy rynków finansowych. Wielu z nich ma dzięki temu zapewniony start zawodowy. Olbrzymi bagaż praktycznej wiedzy finansowej, zdobytej w ramach rozgrywek biznesowych, z pewnością pobudza w nich przedsiębiorczość. Wśród studentów, których kierunków obserwuje Pani Rektor największe zainteresowanie założeniem własnej firmy? Nie ma takiej reguły, z której wynikałoby, że studenci określonego kierunku chętniej niż inni zakładają własną działalność gospodarczą. Prowadzimy studia o specjalności Zarządzanie przedsiębiorstwem czy Zarządzanie firmą rodzinną. Studenci kończący te studia nabywają umiejętności potrzebne do prowadzenia firmy, jednak nie można powiedzieć, że to właśnie wśród nich jest najwięcej przyszłych przedsiębiorców. O tym czy student decyduje się na założenie działalności gospodarczej decyduje wiele czynników. Częściej robią to osoby, które mają swoją pasję. Łatwiej im przekuć ją w biznes. Mamy na przykład studenta, który interesuje się internetem i nowymi technologiami. Mimo młodego wieku od kilku lat z powodzeniem prowadzi swoją agencję marketingu internetowego i mobilnego. Projektuje aplikacje na portale społecznościowe oraz dla urządzeń mobilnych. Znalazł swoją niszę. Państwa uczelnia realizuje szereg projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej. Czy znajdują się wśród nich inicjatywy wspierające przedsiębiorczość? Bardzo wiele projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej to inicjatywy probiznesowe. Jednym z takich projektów jest wspomniana wcześniej platforma przedsiębiorczości. Prowadzimy też wiele szkoleń czy studiów podyplomowych, teraz m.in. w ramach projektu Socjologia w praktyce, studia dla osób zainteresowanych Młodzi ludzie bardzo szybko odnajdują się w biznesie. Widzą szanse, jakich doświadczeni przedsiębiorcy nie potrafią dostrzec, co stanowi ich przewagę. pracą w branży badań marketingowych. W maju, dzięki wsparciu Unii Europejskiej, zorganizowaliśmy też Poznańskie Dni Biznesu. Jest to projekt, w ramach którego studenci i uczniowie szkół ponadgimnazjalnych, mogli uczestniczyć w targach pracy czy zajęciach podnoszących ich umiejętności biznesowe, jak np. warsztaty z autoprezentacji prowadzone przez p. Dorotę Warakomską. Jakie jest zainteresowanie tymi działaniami? Studia podyplomowe i szkolenia współfinansowane przez Unię Europejską cieszą się zawsze dużą popularnością. Podobnie jest z projektami mającymi na celu podnoszenie kwalifikacji studentów i uczniów szkół ponadgimnazjalnych. W ciągu roku przeprowadzamy dla tych osób kilkadziesiąt bezpłatnych szkoleń. Wolne miejsca kończą się jednak już na początku każdego, nowego roku akademickiego. Studenci wybierają naszą uczelnię ponieważ zyskują nie tylko dobre przygotowanie, ale również szansę na przyszłość, którą dają nasze działania mające na celu pobudzenie w nich przedsiębiorczości i aktywności biznesowej. Rozmawiała Anna Tomtas -Anders SPIN OFF PORADNIK PRZEDSIĘBIORCZYCH NAUKOWCÓW 3/2011 5

6 OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ Strategia zarządzania własnością intelektualną Piotr Zakrzewski specjalista ds. wspierania innowacyjności Urzędu Patentowego RP FOT. Sławomir Obst Strategia innowacji Innowacje rodzą się z twórczego burzenia te słowa Yoshihisy Tabuchi, byłego japońskiego Prezesa jednego z największych koncernów ubezpieczeniowych na świecie, doskonale oddają proces tworzenia i komercjalizacji nowatorskich rozwiązań. Wdrażanie innowacji zachęca bowiem do odejścia od utartych i powszechnie przyjętych schematów, każe niejednokrotnie odrzucić dotychczasową logikę funkcjonowania organizacji. Wyzwaniem dla uniwersytetu XXI wieku jest zarówno zdolność do generowania innowacji, jak i umiejętność zarządzania swoim kapitałem intelektualnym. W tym celu potrzebny jest plan wykonywania poszczególnych czynności, swoista mapa drogowa określająca kierunki działania - strategia. Niektórzy definiują ją jako zbiór podstawowych decyzji i wyborów, pozycjonujący organizację na rynku 1, inni mówią o niej jako ogólnym planie wojny. Strategia porządkuje życie danej instytucji, może motywująco oddziaływać na jej pracowników i pozwala uzyskiwać przewagę konkurencyjną. Innowacyjne ujęcie strategii oznacza de facto ogół metod radzenia sobie z czterema czynnikami: ryzykiem, konkurencją, czasem oraz kosztami. Dobrze przemyślany plan pozwala zatem oszacować prawdopodobieństwo pojawienia się zagrożeń, płynących z otoczenia i tkwiących w samej organizacji, skrócić okres oczekiwania na wdrożenie innowacji, osiągnąć silną pozycję na rynku i zmniejszyć nakłady inwestycyjne. Ryzyko Pojawia się już na początku prac badawczo-rozwojowych. W jaką innowację zainwestować? Które rozwiązanie zgłosić do ochrony? W przeciwieństwie jednak do zdarzeń losowych, ryzykiem można zarządzać. Z pewnością proces ten ułatwia istnienie odpowiednich procedur i schematów działania. Dlatego jako pozytywny, sprzyjający rozwojowi systemu własności intelektualnej w Polsce, należy odnotować fakt wdrażania w coraz większej liczbie podmiotów, w tym w szkołach wyższych, regulaminów zarządzania własnością intelektualną. Regulacje te wyznaczają ścieżkę postępowania na przykład w przypadku dokonania przez pracownika wynalazku, w tym podział przyszłych korzyści, płynących z wdrożenia rozwiązania. Większość regulaminów sprzyja twórcom innowacji, przewidując dla nich do 60-ciu procent udziału w zyskach. Warto zaznaczyć, że źle zaprojektowane przepisy mogą przynieść odwrotny skutek i zamiast zwiększać potencjał jednostki, poszerzają zjawisko szarej strefy. Właściwy (czyt. sprawiedliwy) podział korzyści pozwala zminimalizować ryzyko wyniesienia rozwiązania przez twórcę poza mury organizacji. Ryzyko wpisane jest także w decyzję o komercjalizacji innowacji. Jak wycenić jej wartość? W jaki sposób zachęcić przedsiębiorcę do wspólnej realizacji przedsięwzięcia? Niektóre uczelniane centra transferu technologii korzystają z usług zewnętrznych ekspertów zajmujących się wyceną dóbr niematerialnych. Oszacowanie wartości patentu pozwala jednostce ocenić szanse jego wdrożenia, może przyczynić się też do wzmocnienia pozycji przetargowej oferenta. Obok wyceny warto przeprowadzić ogólną analizę innowacyjnego portfolio. W realizacji tego zadania przydatne są bezpłatne, udostępniane w Internecie narzędzia IP Hermes (projekt realizowany przez Krajową Izbę Gospodarczą) oraz IPscore (do pobrania ze strony Europejskiego Urzędu Patentowego). Konkurencja Częstym zjawiskiem towarzyszącym działalności badawczo-rozwojowej jest duplikacja wyników, a także, w systemie ochrony własności przemysłowej, naruszenie cudzej wyłączności. Takim zagrożeniom przeciwdziała regularne 6 SPIN OFF PORADNIK PRZEDSIĘBIORCZYCH NAUKOWCÓW 3/2011

7 OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ korzystanie z informacji patentowej, a w dalszej kolejności przeprowadzenie badań zdolności i czystości patentowej danej innowacji. Obok korzystania z pomocy rzecznika patentowego, często zatrudnionego w uczelni czy przedsiębiorstwie, twórca samodzielnie może wykonać poszukiwania w światowym stanie techniki, przy pomocy bezpłatnych baz danych np. Urzędu Patentowego czy Espacenet (EPO). Historia wielu firm przekonuje, że ich sukces rynkowy nie opierał się wyłącznie na dokonywaniu zgłoszeń i uzyskiwaniu w danej dziedzinie monopolu. Liczne innowacje dotyczyły przykładowo zmiany struktury organizacyjnej, usprawnienia procesu produkcji czy wprowadzenia nowoczesnych technik marketingowych. Amerykański Amazon, początkowo księgarnia internetowa, rozwinął się dzięki umiejętnemu zarządzaniu kapitałem obrotowym. Zakup poszczególnych książek był bowiem finansowany z pieniędzy nabywcy, który składając zamówienie, wpłacał jednocześnie określoną kwotę. Z kolei pomysł zrealizowany przez polską firmę, dzięki funduszom unijnym, opierał się na ulicznej sprzedaży kawy. Ruchome punkty, zlokalizowane w najbardziej ruchliwych częściach Warszawy, oferują kawę wysokiej jakości i po bardzo atrakcyjnej cenie. Choć trudno jeszcze przesądzać o sukcesie przedsięwzięcia gdyż firma działa od 2010 r. i dopiero zagospodarowuje rynek, to jednak przemyślana strategia może w niedługim czasie przynieść pozytywne rezultaty. Czas Strategia pozwala zaoszczędzić czas. Przyjęte zasady postępowania (np. w regulaminach), utrwalone schematy, pozwalają od razu przejść do działania, z pominięciem etapu organizacyjno- -technicznego. Czas to także element strategii. Częstym błędem twórców biznes planów jest konstruowanie harmonogramu prac bez wskazania konkretnych terminów 2. Innowacyjne ujęcie strategii oznacza de facto ogół metod radzenia sobie z czterema czynnikami: ryzykiem, konkurencją, czasem oraz kosztami. W takiej sytuacji większość założeń staje się nierealistyczna, nie przez brak środków, zaplecza materialnego, itp., ale właśnie brak wyznaczonych ram czasowych. Gdy na chwilę zatrzymamy się przy procedurze uzyskiwania praw wyłącznych, dostrzeżemy istotę problemu. Pokażmy to na przykładzie zgłoszenia wynalazku: ochrona płynie od momentu dokonania zgłoszenia i w przypadku pozytywnej decyzji trwa 20 lat, zgłoszenie krajowe można rozszerzyć na inne państwa w terminie 12 miesięcy od daty pierwotnego zgłoszenia (zgodnie z konwencją paryską), publikacja zgłoszenia następuje 18 miesięcy od daty pierwszeństwa (istnieje możliwość przyspieszenia tego terminu poprzez skierowanie pisemnej prośby do Urzędu Patentowego), czas rozpatrywania zgłoszenia wynosi obecnie 4-5 lat (tu także zgłaszający może skrócić czas oczekiwania poprzez wystosowanie pisma z uzasadnieniem). Z czasowej ochrony obejmującej czas rozpatrywania zgłoszenia patentu korzystają np. firmy z branży komputerowej. Dokonują one zgłoszenia programów komputerowych mając pełną świadomość wydania przez eksperta negatywnej decyzji (programy chronione są na podstawie przepisów prawa autorskiego, a nie prawa własności przemysłowej), jednak okres rozpatrywania zgłoszenia pozwala cieszyć się tymczasową ochroną. Ma to szczególne znaczenie w przypadku produktów o krótkim cyklu życia. Koszty Ochrona własności intelektualnej kosztuje. I to bez względu czy będziemy zgłaszali nasze rozwiązanie w Urzędzie Patentowym czy chronili je na zasadach know how. Koszty wdrożenia odpowiednich procedur, skorzystanie z usług rzecznika patentowego, okresowe opłaty za utrzymanie ochrony, koszty ewentualnych sporów sądowych to tylko niektóre wydatki związane z rozpoczęciem procesu komercjalizacji. Rozważmy sytuację, w której uczelnia dokonuje zgłoszenia 5 wynalazków z jednej dziedziny, w podobnym czasie (procedura krajowa). Po upływie około 4 lat Urząd Patentowy wydaje ostateczne decyzje wszystkie pozytywne. Uczelnia musi wnieść opłaty za utrzymanie ochrony, która przypomnijmy, biegnie od momentu zgłoszenia. Ogólna kwota obliczona według obowiązujących stawek wynosi: [480 zł za pierwszy okres (1-3 lata) zł (4 rok ochrony)] * 5 wynalazków = 730 zł * 5 = 3650 zł. Każdorazowo warto zatem zastanowić się nad inwestowaniem w poszczególne rozwiązania, zaś decyzję poprzedzić identyfikacją tych, które mają największy potencjał wdrożeniowy. Niektóre uczelnie korzystają z możliwości, przewidzianej w Ustawie Prawo własności przemysłowej, art. 80, udzielania licencji otwartej na korzystanie z wynalazku. W takim przypadku licencjobiorca zobowiązany jest do przekazywania 10% korzyści (o ile umowa nie stanowi inaczej) na rzecz uprawnionego z patentu, czyli uczelni, ta zaś korzysta z 50% bonifikaty przy dokonywaniu okresowych opłat. Rozwiązanie to jest bardzo korzystne dla wynalazków w ostatnich fazach ochrony (wtedy opłaty są stosunkowo wysokie) i nieujętych w strategii organizacji jako pierwsze do wdrożenia. W sytuacji zainteresowania rynku innowacją o dużym potencjale, z szansą na efektywną komercjalizację, licencja otwarta zdecydowanie nie jest dobrym pomysłem. Gdyby w ramach konkluzji pokusić się o jakieś uniwersalne przesłanie, będące jednocześnie zachętą do budowania strategii zarządzania własnością intelektualną, zarówno w uczelni jak i przedsiębiorstwie, mogłoby ono brzmieć: Najważniejsze, by dzięki efektywnej strategii umieć zminimalizować ryzyko, wyprzedzić konkurencję, dokonać tego w możliwie krótkim czasie i przy najniższych kosztach. Tego życzę wszystkim Czytelnikom Spin off. 1 Por. J. Szczupaczyński, Anatomia zarządzania organizacją, Warszawa Zob. interesujące opracowanie na ten temat J. Pasieczny, Biznesplan. Problemy i metody, Warszawa 2002 i późniejsze

8 OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ Informacja ściśle patentowa Elżbieta Balcerowska naczelnik Wydziału Projektów Międzynarodowych w Departamencie Zbiorów Literatury Patentowej, Urząd Patentowy RP FOT. Archiwum Autorki Transakcja wiązana Warto spojrzeć na informację patentową nie tylko jak na wyspecjalizowaną dziedzinę informacji naukowo-technicznej, ale przede wszystkim z perspektywy jej miejsca w systemie ochrony własności przemysłowej. Uprawniony z patentu nabywa wyłączne prawo do korzystania z chronionego rozwiązania i decydowania o kierunkach jego zagospodarowania, co ogranicza możliwość korzystania z niego przez nieuprawnione podmioty. W zamian uzyskujący prawo wyłączne wyraża zgodę na publiczne ujawnienie informacji o nowym rozwiązaniu. Wolny dostęp do wiedzy jest zatem istotnym aspektem funkcjonowania systemu ochrony własności przemysłowej, a zwłaszcza ochrony patentowej, która zapewnia transfer wiedzy o innowacjach technicznych do publicznie dostępnych zasobów informacji patentowej. Informacja patentowa dostarcza wiedzy zarówno o rozwiązaniach zgłoszonych do ochrony jak i tych, na które zostały udzielone prawa wyłączne oraz o aktualnym stanie prawnym chronionych rozwiązań 1. Rozwiązania techniczne, tj. wynalazki i wzory użytkowe, są klasyfikowane według Międzynarodowej Klasyfikacji Patentowej (MKP), co znacznie ułatwia przeszukiwanie zasobów informacji patentowej, w tym baz danych. Pełen tekst MKP dostępny jest pod adresem: www. uprp.pl/polski/klasyfikacje. Zalety korzystania z informacji patentowej Zasoby informacji patentowej są przydatne nie tylko dla ekspertów urzędów patentowych i rzeczników patentowych, ale również dla wynalazców, pracowników naukowych, przedsiębiorców, studentów i wielu innych osób oraz podmiotów. Opisy patentowe zawierają informacje o charakterze naukowo-technicznym, gdyż istota wynalazku jest w nich ujawniona w sposób jasny i jednoznaczny oraz zrozumiały dla znawcy danej dziedziny. Można z nich pozyskać dane do prowadzenia prac badawczo-rozwojowych i naukowych, zwłaszcza w zakresie wyboru ich przedmiotu. Informacja patentowa jest atrakcyjna nie tylko ze względu na jej aktualność, ale także unikalność. W dokumentacji patentowej znajduje się bowiem od 85% do 95% wiedzy technicznej, nigdzie indziej nie publikowanej. Statystyki Europejskiego Urzędu Patentowego podają, że na świecie publikuje się rocznie około 60 tys. czasopism i 100 tys. książek naukowo-technicznych, kilkaset tysięcy referatów oraz ponad 3 miliony dokumentów patentowych. Informacje w nich zawarte to studnia, z której wiedzę czerpać powinni zarówno naukowcy jak i przedsiębiorcy, zwłaszcza przy podejmowaniu strategicznych decyzji. Informacja patentowa to także dane o nowościach, poziomie wynalazczym oraz praktycznym zastosowaniu danego rozwiązania. Dzięki ich analizie można sprawdzić aktualny stan techniki, ocenić zdolność patentową własnych rozwiązań, a w rezultacie uniknąć powielania prac badawczo-rozwojowych i marnotrawienia środków finansowych oraz czasu. Niestety, świadomość że należy korzystać z informacji patentowej jest wciąż niewystarczająca. Co roku, około 25% prac badawczo-rozwojowych prowadzonych na całym świecie, dotyczy już opracowanych rozwiązań 2. Nie można zapominać, że informacja patentowa dostarcza również cennej wiedzy o charakterze prawnym. W dokumentach patentowych są publikowane, oprócz daty zgłoszenia i zastrzeżeń patentowych, informacje o stanie prawnym ochrony rozwiązań, np. o wygaśnięciu praw wyłącznych. Na ich podstawie zainteresowany może sprawdzić czystość patentową, to znaczy ustalić czy nie narusza praw innych podmiotów. Ponadto może on korzystać z rozwiązań zgłoszonych do opatentowania, 8 SPIN OFF PORADNIK PRZEDSIĘBIORCZYCH NAUKOWCÓW 3/2011

9 OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ na które ochrona nie została udzielona lub wygasła i które w związku z tym mogą być swobodnie wykorzystywane w obrocie gospodarczym. Umiejętna analiza informacji patentowej dostarcza również cennej wiedzy biznesowej. W dokumentach patentowych publikowane są dane wynalazcy, zgłaszającego i pełnomocnika. Dzięki temu korzystanie z zasobów informacji patentowej umożliwia przedsiębiorcy śledzenie innowacyjnej działalności jego konkurencji na rynku, kierunków rozwoju, analizę najbardziej dynamicznie rozwijających się dziedzin techniki, jak również znajdowanie nisz rynkowych czy też ustalanie potencjalnych partnerów biznesowych, licencjobiorców lub licencjodawców. Źródła informacji patentowej Głównym źródłem informacji patentowej są bazy danych obejmujące opublikowane zgłoszenia wszystkich przedmiotów praw własności przemysłowej, opisy patentowe wynalazków, opisy ochronne wzorów użytkowych i wzorów przemysłowych. Bazy danych UPRP Bazy zapewniają dostęp do danych bibliograficznych dokumentów patentowych wraz ze skrótem, zastrzeżeniami patentowymi i rysunkami rozwiązania. Otrzymujemy również cenną informację o dacie udzielenia prawa wyłącznego lub jego wygaśnięcia. Przystępując do badania stanu techniki należy wybrać bazę, w której będziemy prowadzić wyszukiwania chronionych przedmiotów, a następnie tryb wyszukiwania prostego, złożonego lub według kryteriów. Dostępne bazy danych obejmują wszystkie przedmioty prawa własności przemysłowej: wynalazki krajowe i zgłoszone z wyznaczeniem Polski; wzory użytkowe; znaki towarowe krajowe i zgłoszone z wyznaczeniem Polski; wzory przemysłowe; oznaczenia geograficzne; topografie układów scalonych. Szczegółowe wskazówki prowadzenia wyszukiwań według wielu kryteriów znajdują się w zakładce Pomoc. Bazy danych znaleźć można pod adresem: ipu. uprp.pl, zakładka Bazy danych lub: www. uprp.pl/polski/bazy+danych+uprp/. Serwer publikacji UPRP Serwis umożliwia dostęp do pełnych tekstów polskich opisów patentowych, publikowanych przez UPRP od 1924 roku, przetłumaczonych na język polski patentów europejskich, będących w mocy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także opisy wzorów użytkowych. Dostępna w serwisie dokumentacja jest na bieżąco aktualizowana. Wyszukiwanie opisów patentowych w serwerze publikacji można prowadzić poprzez numer publikacji lub zgłoszenia, symbol MKP, datę publikacji lub kod dokumentu. Serwer znajduje się pod adresem: pubserv.uprp.pl. Espacenet oraz European Patent Register Espacenet jest bazą danych Europejskiego Urzędu Patentowego (EPO), która oferuje dostęp do ponad 70 milionów zgłoszeń i opisów patentowych na całym świecie, od 1876 roku. Serwis umożliwia przeglądanie dokumentów poprzez wyszukiwanie proste, złożone, numeryczne, według klasyfikacji patentowej oraz słów kluczowych (smart search). Espacenet udostępnia zasoby trzech baz: bazy Worldwide, w której znajdują się informacje na temat opublikowanych zgłoszeń patentowych na całym świecie, bazy EP-espacenet udostępniającej opisy zgłoszeń na wynalazki i opisy patentowe w procedurze europejskiej, opublikowane w ciągu ostatnich 2 lat, bazy WIPO-espacenet dla użytkowników zainteresowanych opisami zgłoszeń na wynalazki w procedurze międzynarodowej, opublikowane w ciągu ostatnich 2 lat. Wymienione wyżej bazy znajdują się pod adresem: free/espacenet.html. Wśród patentowych baz EPO warto zwrócić uwagę na bazę o nazwie European Patent Register, która umożliwia sprawdzenie stanu prawnego danego zgłoszenia, rozpatrywanego przez EPO. Baza zawiera wszystkie, publicznie dostępne informacje na temat europejskich zgłoszeń patentowych, dotyczące procedury udzielenia patentu, składania sprzeciwów oraz korespondencji pomiędzy zgłaszającym a EPO. Baza znajduje się pod adresem: register.epo.org/ espacenet/regviewer. Patentscope Patentowa baza danych Światowej Organizacji Własności Intelektualnej zawiera blisko 8 mln dokumentów patentowych, w tym prawie 2 mln opublikowanych, międzynarodowych zgłoszeń patentowych 3. Poszukiwania można prowadzić według słów kluczowych w następujących obszarach: pierwsza strona zgłoszenia, cały tekst, numer, numer klasyfikacji patentowej, nazwiska, daty i wszystkie wymienione jednocześnie. Warto zwrócić uwagę na dodatkowe zalety świadczące o funkcjonalności bazy danych, umożliwiające graficzną prezentację wyników wyszukiwań w czterech kategoriach: według roku dokonania międzynarodowego zgłoszenia patentowego, nazwy zgłaszającego, kraju pochodzenia zgłaszającego i klas MKP, w których dokonano zgłoszeń. Ponadto serwis umożliwia śledzenie aktywności patentowej w danym regionie oraz możliwość monitorowania działalności indywidualnych podmiotów, np. prywatnych firm, instytucji publicznych i wynalazców, w wybranej dziedzinie techniki, poprzez możliwość ustawienia powiadomień RSS. Baza zamieszczona jest pod adresem: search.jsf. Powyżej wymieniono tylko niektóre, ogólnodostępne, polskie i międzynarodowe patentowe bazy danych oraz ich podstawowe funkcjonalności. Pełna lista baz, w tym bazy znaków towarowych, wzorów przemysłowych i wzorów użytkowych, znajduje się pod adresem: PRP. Poza bazami patentowymi warto korzystać również z innych źródeł informacji patentowej, takich jak: zbiory dokumentacji i literatury patentowej, Biuletyn i Wiadomości Urzędu Patentowego RP, jak również z literatury niepatentowej. 1 Informacja patentowa nie ogranicza się wyłącznie do wynalazków i udzielanych na nie patentów. Inne przedmioty ochrony własności przemysłowej to wzór użytkowy i znak towarowy, na które udzielane jest prawo ochronne oraz wzór przemysłowy, topografie układów scalonych i oznaczenia geograficzne chronione prawami z rejestracji 2 Według danych Europejskiego Urzędu Patentowego 3 Stan na dzień r.

10 DOBRE PRAKTYKI Walutowe innowacje Michał Czekalski, Łukasz Olek założyciele firmy internetowykantor.pl 27 kwietnia minął rok od dokonania pierwszej transakcji wymiany walut przez internetowykantor.pl pierwszy w Polsce kantor online. Początki zwykle bywają trudne, jednak w tym wypadku było inaczej. Spółka jest dziś potwierdzeniem, że jeśli się czegoś bardzo chce i wykazuje odpowiedni poziom determinacji, to nie może się nie udać. Internetowykantor.pl wymienia codziennie już ponad złotych. W kilku słowach Internetowykantor.pl to: szybkość realizacji transakcji, bezpieczeństwo i atrakcyjne kursy. Celem założycieli jest udostępnianie szerokiej liczbie użytkowników rachunków bankowych wymiany walut przez internet i zmiana sposobu myślenia o działalności kantorowej. Przedsiębiorczość rodzi się w Kaliszu Łukasz Olek i Michał Czekalski, założyciele internetowykantor.pl, pochodzą z Kalisza. To właśnie tu, w 1994 roku, powstał jeden z pierwszych Inkubatorów Przedsiębiorczości. Nic więc dziwnego, że biznesowy pomysł wymiany walut przez Internet zrodził się właśnie w tym mieście. Autorzy przedsięwzięcia szybko zaczęli myśleć o wspólnym biznesie. Nie od razu jednak były to marzenia o kantorze. Nasza współpraca rozpoczęła się w 2009 roku od wspólnej realizacji innego projektu, ale porzuciliśmy go na rzecz internetowykantor.pl wspominają twórcy kantoru. FOT. Archiwum autorki Pomysł na kantor wymiany walut online pojawił się we wrześniu 2009 roku. W ciągu zaledwie kilku tygodni powstał spójny projekt przedsiębiorstwa, które udostępnia ludziom nowoczesny sposób wymiany walut. Budowanie serwisu i organizowanie firmy trwało do końca marca 2010 roku. Dużo, mało? To zależy. Biorąc pod uwagę stopień skomplikowania systemu informatycznego, obsługującego serwis, jest to tempo imponujące. Jeśli chodzi o rejestrację spółki i inne formalności związane z założeniem firmy, to jest to czas standardowy, niezbędny do załatwienia wszystkich urzędowych spraw. Wspólnicy firmy dopasowali się idealnie pod każdym względem. Stroną informatyczną zajął się Łukasz doktorant na Wydziale Informatyki i Zarządzania Politechniki Poznańskiej. Zajmuje się on zagadnieniem szeroko pojętej użyteczności, ma doświadczenie w kierowaniu projektami informatycznymi. Serwis wymiany walut jest dla niego spełnieniem marzenia o nowoczesnym przedsiębiorstwie, które swoją działalnością ułatwia codzienne życie i szeroko oddziałuje na społeczeństwo. Sukces internetowykantor.pl jest dowodem na to, że naukowcy nie zawsze pozostają w sferze badawczej i teoretycznej, ale mogą i chcą wcielać swoje pomysły w życie, poprzez podejmowanie inicjatyw biznesowych. Drugi wspólnik Michał - ukończył studia na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. To on nadzorował sprawy związane z rejestracją firmy. Pierwsze kroki w biznesie stawiał w rodzinnym przedsiębiorstwie eksportowym. W pracę był zaangażowany równolegle ze studiami. Choć oboje podkreślają, że nad wszystkim pracowali razem, to jednak umowny podział obowiązków wyodrębnił się naturalnie. Projekt kantoru wymiany walut, przyjmujący dyspozycje kupna i sprzedaży przez Internet, zrodził się z analizy potrzeb i obserwacji życia gospodarczego. Wymiana w tradycyjnych kantorach kojarzona jest zazwyczaj z kolejkami, ryzykiem fałszywych banknotów, brakiem wystarczającej ilości środków czy strachem przed na- 10 SPIN OFF PORADNIK PRZEDSIĘBIORCZYCH NAUKOWCÓW 3/2011

11 DOBRE PRAKTYKI padem. Internetowykantor.pl to prosta odpowiedź na zastępowanie obrotu gotówkowego bankowością elektroniczną. Po uruchomieniu tego serwisu zaczęły pojawiać się kolejne kantory online. Patent na sukces Czy obecna konkurencja internetowykantor.pl bazowała na pomyśle jego założycieli? Być może. Polskie prawo nie przewiduje patentowania idei. Istnieje jednak znak towarowy i prawo autorskie. Chronią one serwis przed rozpowszechnianiem kodu, na bazie którego działa cały system. Nie ma jednak żadnych przeszkód do otwierania kolejnych kantorów w sieci. Wygrywa lepszy, dlatego internetowykantor.pl poprzeczkę postawił sobie bardzo wysoko. Budowana jest silna marka, na którą pracuje cały zespół. Obecnie tworzy go 10 osób specjalistów z różnych dziedzin. Grono to ciągle się rozrasta. Wspólne zamiłowanie do nowych technologii i nowatorskich rozwiązań oraz szerokie kontakty z największymi polskimi bankami, gwarantują profesjonalizm i nową jakość obsługi klienta. Pierwszą usługą w internetowykantor.pl była wymiana franków szwajcarskich w ramach czterech banków. Dziś są to już cztery waluty obok franków wymieniać można euro, dolary i funty, a liczba banków wciąż rośnie. Obecnie jest ich jedenaście. Serwis wyróżnia trzy główne grupy docelowe właściciele firm, osoby spłacające kredyty w obcej walucie oraz osoby pracujące za granicą bądź podróżujące. Użytkownicy chwalą sobie przede wszystkim wygodę, zaoszczędzony czas oraz jakość obsługi. Internetowykantor.pl przyciąga również klientów atrakcyjnymi kursami wymiany. O wyborze internetowykantor.pl zadecydował głównie korzystny kurs wymiany. Oczywiście to, że nie musiałem jechać do kantoru również było zaletą. Obecnie jestem w trakcie realizacji zakupu elektrowni wiatrowej, gdzie opłat dokonuje się transzami. Jedną z rat spłaciłem wymieniając złotówki po korzystnym kursie w internetowykantor.pl mówi Włodzimierz Matusiak z Sulmierzyc w województwie łódzkim, jeden z użytkowników internetowykantor.pl. Wygrywa lepszy, dlatego internetowykantor.pl poprzeczkę postawił sobie bardzo wysoko. Budowana jest silna marka, na którą pracuje cały zespół. Finanse i biurokracja Przy obecnych możliwościach aż trudno uwierzyć, że właściciele internetowykantor.pl nie korzystali z żadnych dotacji. Postawiliśmy na niezależność. Przy finansowaniu projektu nie pomagał nam żaden inwestor czy anioł biznesu - mówi Łukasz Olek, współwłaściciel firmy. Serwis wystartował dzięki własnym środkom i pożyczkom od rodziny założyciele nie korzystali z żadnych zewnętrznych źródeł finansowania. Działalność kantoru w sieci nie jest traktowana jako e-usługa. W związku z tym nie można było startować w konkursie w ramach Działania 8.1 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, który wspiera działalność gospodarki elektronicznej. Założyciele spółki niechętnie mówią o przeszkodach. Skoro je pokonaliśmy, to okazały się być wyzwaniem, a nie przeszkodą mówi współwłaściciel Łukasz Olek. Standardowe problemy stanowiły biurokracja i gąszcz przepisów prawnych. W polskich realiach napisanie programu obsługującego wymianę walut wydaje się być drobnostką w porównaniu do formalności, jakie należy załatwić przy rejestracji i prowadzeniu działalności gospodarczej. Ale są one niezbędne W przypadku internetowykantor.pl pewnym ograniczeniem jest prawo dewizowe. Prowadzenie działalności kantorowej wymaga realizacji szeregu pracochłonnych procedur i dostosowania się do ograniczeń narzuconych przez Ustawę. Kontrolę nad prawidłowością wszystkich działań podejmowanych przez kantor sprawują: Generalny Inspektor Informacji Finansowej (GIIF), Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (GIODO) oraz Narodowy Bank Polski (NBP). Kontrola NBP, której został poddany internetowykantor.pl, nie stwierdziła żadnych nieprawidłowości. Oznacza to, że działalność internetowykantor.pl prowadzona jest zgodnie z Ustawą z dn. 27 lipca 2002 r. o prawie dewizowym (Dz. U. z dn. 5 września 2002 r.). Łukasz i Michał mają już roczne doświadczenie w prowadzeniu dynamicznie rozwijającej się firmy. Wspólnie zażegnali wiele sytuacji kryzysowych, zatrudnili kompetentnych pracowników, jednak wciąż nie mają czasu wolnego, aby wypocząć. Dbałość o szczegóły i poczucie pełnej odpowiedzialności za losy spółki towarzyszy im przez 24 godziny na dobę. Firma funkcjonuje jako spółka jawna. Oznacza to, że obaj właściciele, w równym stopniu, są odpowiedzialni za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, zarówno obecnym jak i przyszłym. W tej chwili jest to najlepsze z możliwych zabezpieczeń pieniędzy użytkowników. Na rynku nie ma jeszcze odpowiedniego ubezpieczenia, które chroniłoby przed sprzeniewierzeniem i utratą środków oraz działałoby podobnie jak gwarancja Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, w przypadku pieniędzy zdeponowanych w bankach. Nagroda Marszałka dla firm z potencjałem Liczba użytkowników serwisu rośnie dynamicznie z dnia na dzień. 14 marca 2011 roku firma zdobyła I miejsce w konkursie i-wielkopolska. Innowacyjni dla Wielkopolski w kategorii Mikro Przyszłości. Nagroda i-wielkopolska to nie tylko prestiż, ale i realne korzyści. Laureaci otrzymali czek na zł. To dla nas potwierdzenie, że nasza ciężka praca została zauważona i doceniona. Aby utrzymać dynamiczny wzrost obrotów oraz wysoki poziom jakości usług planujemy zatrudnić kolejnych pracowników. Dzięki nagrodzie stanie się to realne szybciej niż planowaliśmy. Takie wyróżnienie na pewno dodatkowo motywuje do dalszej pracy mówi Michał Czekalski, współwłaściciel internetowykantor.pl. Nagroda przyznawana jest najbardziej innowacyjnym, młodym przedsiębiorstwom w Wielkopolsce. Marszałek Województwa Wielkopolskiego, Marek Woźniak, podkreślał, że konkurs wyłania kreatywne i innowacyjne przedsięwzięcia, które mogą pochwalić się widocznymi osiągnięciami i dobrze rokują na przyszłość. Nagroda jest zatem potwierdzeniem, że Spółka ma duży potencjał, a działalność internetowykantor.pl może w przyszłości całkowicie zastąpić wymianę walut metodą tradycyjną. Firma stanowi również przykład dla młodych przedsiębiorstw, że warto podejmować wyzwania i dążyć do realizacji swoich marzeń. Karolina But rzecznik prasowy firmy

12 DOBRE PRAKTYKI Enterprise Europe Network Piotr Sadowski Prezes Fundacji Kaliski Inkubator Przedsiębiorczości Sieć informacyjno-doradcza Enterprise Europe Network (EEN) rozpoczęła swoją działalność na początku 2008 roku. Zastąpiła ona sieci usług Euro Info Centres (EIC) oraz Innovation Relay Centres (IRC). Zintegrowane usługi wspierające działalność gospodarczą i innowacje dla przedsiębiorców, oferowane w ramach sieci EEN, finansowane są w 60% z Programu Ramowego Unii Europejskiej na Rzecz Konkurencyjności i Innowacji (ang. Competitiveness and Innovation Framework Programme CIP) i w 40% z budżetu państwa. Enterprise Europe Network to ponad 580 ośrodków zlokalizowanych w prawie 47 krajach Europy i świata. Ośrodki te akredytowane są zazwyczaj przy Instytucjach Otoczenia Biznesu, takich jak: parki technologiczne, inkubatory, agencje rozwoju regionalnego, izby gospodarcze, centra transferu technologii. W Polsce działa 30 ośrodków, które skupione są w czterech konsorcjach, obejmujących swym zasięgiem terytorium całego kraju. Zadaniem sieci EEN jest wspieranie działalności innowacyjnej firm, zapewnienie lepszego dostępu do środków finansowych oraz świadczenie, na poziomie regionalnym, usług wsparcia dla biznesu, tak aby mógł on w większym stopniu korzystać z możliwości oferowanych przez Jednolity Rynek Europejski. FOT. Sławomir Obst Usługi sieci EEN Ośrodki Enterprise Europe Network dostarczają przedsiębiorcom, w tym w szczególności MSP, spin-off, instytucjom badawczo-rozwojowym oraz władzom lokalnym, zintegrowany pakiet bezpłatnych usług, wspierających biznes i innowacje na terenie całego regionu. Doradztwo i konsultacje związane z prowadzeniem firmy na Jednolitym Rynku Unii Europejskiej i poprawą jej konkurencyjności świadczone są w oparciu o jednakowe, wysokie standardy. Można tu zdobyć informacje o prawie unijnym, dostępnych programach pomocowych, obowiązujących standardach i sposobach rozwijania współpracy międzynarodowej, a także możliwościach uczestnictwa i pozyskania środków z 7 Programu Ramowego w zakresie Badań i Rozwoju Technologicznego. Kolejnym obszarem wsparcia są nieodpłatne szkolenia, seminaria, konferencje. Ich tematyka nawiązuje do administracyjno-prawnych aspektów działalności gospodarczej oraz pozyskiwania funduszy pomocowych. Oferowane są również szkolenia specjalistyczne dla wybranych branż. Inne ciekawe tematy, w których warto poszerzyć swoją wiedzę, wskazywane są przez przedsiębiorców w ankietach ewaluacyjnych, wypełnianych przy okazji korzystania z usług sieci. Poszukiwanie odpowiednich partnerów gospodarczych, w celu pozyskania nowych kontrahentów i rynków zbytu, to kolejny obszar wsparcia w ramach sieci. Do realizacji tych działań wykorzystuje się m.in. wpis profilu przedsiębiorcy do międzynarodowej bazy danych, administrowanej przez Komisję Europejską (Business Co-operation Database (BCD). Zawiera ona oferty kooperacyjne przedsiębiorców z całej Europy. Aby zamieścić ofertę firmy w bazie, wystarczy wypełnić formularz poszukiwania partnera gospodarczego i przesłać do konsultanta sieci EEN. Jeszcze inną formą pomocy jest uczestnictwo firm w spotkaniach kooperacyjnych podczas międzynarodowych wystaw 12 SPIN OFF PORADNIK PRZEDSIĘBIORCZYCH NAUKOWCÓW 3/2011

13 DOBRE PRAKTYKI i targów. Spotkania skupiają dużą liczbę podmiotów i dają możliwość nawiązania nowych kontaktów handlowych. Są aranżowane na podstawie wcześniej przygotowanego katalogu, zawierającego profile handlowe i technologiczne firm. Zainteresowany udziałem w spotkaniu przedsiębiorca sam dokonuje wyboru partnerów do rozmów biznesowych. Bardzo ciekawą formą pomocy są wizyty studyjne, czyli wcześniej zorganizowane spotkania grup przedsiębiorców danej branży i przedstawicieli regionalnych z różnych krajów europejskich. Odwiedzając wybrane firmy, biorąc udział w prezentacjach ukazujących specyfikę i ekonomiczny potencjał oraz możliwości rozwoju danego regionu przedsiębiorcy zyskują wiedzę na temat kierunków rozwoju technologicznego własnej działalności gospodarczej, rozpoczęcia współpracy międzynarodowej czy też korzyści inwestowania w danym regionie. Jednym z głównych zadań sieci Enterprise Europe Network jest wspieranie międzynarodowego transferu technologii, czyli pomoc lokalnym i regionalnym firmom w dostępie do europejskiego rynku technologii, poprzez promocję ich potencjału oraz osiągnięć technologicznych, a także identyfikację potrzebnych rozwiązań technicznych i organizacyjnych metodą tzw. audytu technologicznego. Podczas wizyty u klienta, konsultant pomaga ustalić i sprecyzować oczekiwania firmy związane z pozyskiwaniem nowych technologii czy też rozwiązań organizacyjnych. Efektem audytu jest technologiczny profil firmy, czyli oferta i diagnoza potrzeb, przedstawione w formie raportu mającego na celu ukierunkowanie klienta na niezbędne działania w obszarach wymagających ulepszeń i zabiegów naprawczych. Mając nakreślony profil technologiczny firma może zamieścić swoją ofertę w międzynarodowej bazie Bulletin Board Service (BBS), administrowanej przez Komisję Europejską, wypełniając jedynie formularz. Baza ta zawiera oferty technologiczne przedsiębiorców z całej Europy. Wprowadzona oferta dystrybuowana jest wśród firm, z krajów wskazanych w formularzu przez przedsiębiorcę, przy użyciu baz danych ośrodków Enterprise Europe Network, izb i stowarzyszeń gospodarczych, zamieszczana w publikacjach, biuletynach, na stronach internetowych, itp. Ośrodki Enterprise Europe Network dostarczają przedsiębiorcom, w tym w szczególności MSP, spin-off, instytucjom badawczo-rozwojowym oraz władzom lokalnym, zintegrowany pakiet bezpłatnych usług, wspierających biznes i innowacje na terenie całego regionu. Na stronie internetowej pl można znaleźć aktualne oferty kooperacyjne firm poszukujących partnerów do współpracy. Przykłady działalności Ośrodka EEN w Kaliszu Fundacja Kaliski Inkubator Przedsiębiorczości jest jednym z ośrodków sieci EEN i należy do Konsorcjum B2 Europe West Poland, w skład którego wchodzi dziewięciu partnerów. Pomoc w pozyskaniu dotacji na rozwój firmy to usługa, z której często korzystają kaliscy przedsiębiorcy. Dzięki ośrodkowi EEN Kalisz lokalna piekarnia uzyskała dofinansowanie w wysokości EUR na zakup nowoczesnych maszyn do mieszania ciasta oraz uruchomiła obsługę klienta poprzez okienko drive-through, co umożliwia zakup pieczywa bez wysiadania z samochodu. Więcej na: www. enterprise-europe-network.ec.europa. eu/success-stories/polish-bakery-findsright-recipe. W podobnym zakresie z pomocy Ośrodka skorzystała również meblarska firma Kaya z kaliskiego Inkubatora, której konsultanci EEN pomogli w pozyskaniu funduszy unijnych na zakup nowoczesnej maszyny sterowanej numerycznie. Dzięki aktywności kaliskiego ośrodka, tylko w ostatnich dwóch latach, 12 polskich firm podpisało umowy kooperacyjne z zagranicznymi partnerami. Jednym z klientów sieci EEN w Kaliszu jest Przedsiębiorstwo Innowacyjno - Wdrożeniowe Alfa sp. z o.o., które w 2009 roku brało udział w spotkaniach kooperacyjnych połączonych z II Lubelskimi Targami Energetycznymi. Spotkania kooperacyjne to świetna i bardzo skuteczna forma pozyskiwania nowych kontaktów branżowych i kontrahentów. W roli wystawcy, na targach związanych z różnymi branżami, występowałem kilkakrotnie. Powiem szczerze, że taką formę promocji uznawałem za mało skuteczną. To rozwiązanie pochłania dużo pieniędzy i co najważniejsze czasu. Przecież stoisko przez kilka dni muszą obsługiwać trzy, cztery osoby, które są oderwane od swojej właściwej pracy. Dlatego tradycyjnie pojęte targi z wystawcami i zwiedzającymi w roli głównej tracą na znaczeniu. Natomiast połączenie ich z możliwością przeprowadzenia rozmów kooperacyjnych daje ogromne korzyści twierdzi pan Andrzej Gorzkiewicz, Prezes Alfa sp. z o.o., w wywiadzie który udzielił dla portalu dziennik-wielkopolski.pl. Wszyscy przedsiębiorcy mogą również brać udział w konsultacjach on-line na temat nowych inicjatyw legislacyjnych oraz polityk w Unii Europejskiej poprzez portal internetowy Twój głos w Europie. FOT. Sławomir Obst

14 DOBRE PRAKTYKI Wsparcie w zasięgu ręki Andrzej Gorzkiewicz Prezes Alfa Sp. z o.o. FOT. Archiwum Autora Przedsiębiorstwo Innowacyjno-Wdrożeniowe Alfa Sp. z o.o. z Kalisza działa na rynku od 2008 roku. Firma jest producentem najnowszej generacji opraw oświetleniowych opartych na diodach LED. W szerokim portfolio produktów Spółki znajdują się lampy przystosowane do oświetlenia zewnętrznego, tj. oświetlenia ulic, dróg, placów czy też szeroko pojętych obiektów przemysłowych. Ponadto oferta firmy Alfa zawiera rozwiązania do oświetlenia wewnętrznego, np. tuneli czy hal produkcyjnych. Wszystkie oprawy są praktycznie bezobsługowe i nie wymagają ponoszenia dodatkowych nakładów na konserwację. Pomimo stosunkowo krótkiej działalności Spółka Alfa ugruntowała swoją pozycję na rynku i ciągle się rozwija. Firma może poszczycić się referencjami w licznych branżowych pismach i portalach internetowych, między innymi: pgk.srem.pl, lighting.pl i interia360.pl. Współpraca z szeroką siecią dystrybutorów z całej Polski gwarantuje dostępność produktów Spółki na terenie całego kraju. Sukces firmy nie byłby możliwy bez współpracy z jednostkami badawczymi oraz instytucjami otoczenia biznesu. Szczególne wsparcie udało się uzyskać w ramach sieci Enterprise Europe Network. Innowacja i ekologia w każdym produkcie Lampy firmy Alfa przeznaczone są zarówno do oświetlenia wewnętrznego (rur, tuneli) jak i zewnętrznego (ulic, dróg i placów) oraz obiektów przemysłowych i hal produkcyjnych. Technologia HBLED, używana do produkcji opraw Alfa, jest najbardziej zaawansowaną i najnowocześniejszą metodą wytwarzania światła na świecie. Jednocześnie, jest ona całkowicie bezrtęciowa i ekologiczna zarówno na etapie produkcji, jak i użytkowania. Przedsiębiorstwo realizuje w ten sposób działania wpisane w swoją działalność statutową, tj. badania i aktywność proekologiczną. Oświetlenie diodowe wykonane w technologii HBLED umożliwia nie tylko redukcję kosztów utrzymania, ale także zmniejszenie nakładów na konserwację. Lampy te umożliwiają ponad godzin pracy, a firma Alfa zapewnia ich 10-letnią gwarancję. Natychmiastowy zapłon i duża wytrzymałość na warunki atmosferyczne wyróżnia oświetlenie HBLED wśród innych dostępnych na rynku. Lampy firmy Alfa wykorzystywane są już między innymi do oświetlenia ulic miasta Kalisza, budynków Kompani Piwowarskiej w Poznaniu czy terminalu PKP Cargo, gdzie zastosowano ponad 200 lamp SL, co pozwoliło pozytywnie wpłynąć na bezpieczeństwo pracowników. Trwałość i energooszczędność produktów firmy wzmacniają jej konkurencyjność i stanowią potencjał do dalszego rozwoju. Produkcja odbywa się wyłącznie w Polsce, natomiast główna technologia HBLED bazuje na diodach REBEL, firmy Philips Lumileds, produkowanych w San Jose. Współpraca z sektorem nauki Jednym ze źródeł sukcesu Spółki Alfa jest aktywna współpraca z sektorem nauki. Obecnie, w ramach współpracy z Politechniką Łódzką, firma przygotowuje ofertę komercyjnego wykorzystania oświetlenia, opierającego się na wykorzystywaniu energii słonecznej oraz wiatrowej. Stała współpraca z uczelnią wyższą umożliwia ciągłe wdrażanie projektów innowacyjnych w zakresie rozwiązań energooszczędnych i zasilania hybrydowego, pozwalających utrzymać najwyższy światowy poziom technologii. Ponadto firma Alfa pracuje nad nowym sposobem odprowadzania ciepła 14 SPIN OFF PORADNIK PRZEDSIĘBIORCZYCH NAUKOWCÓW 3/2011

15 PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ AKADEMICKA WYDARZENIA z diod, a także nad rewolucyjnym systemem akumulacji energii elektrycznej. Doskonałym przykładem współpracy pomiędzy firmą Alfa a łódzką uczelnią było zamontowanie, w maju 2009 roku, innowacyjnego masztu oświetleniowego z kolektorami słonecznymi, których akumulatory pozwalają na generowanie światła przez ponad dwie doby. Wsparcie instytucji otoczenia biznesu Fundacja Kaliski Inkubator Przedsiębiorczości jest instytucją wspomagającą działalność kaliskich przedsiębiorstw. Członkowstwo w sieci Enterprise Europe Network (EEN) umożliwia świadczenie usług wsparcia dla biznesu na poziomie regionalnym, tak aby mógł on rozwijać swoją innowacyjną działalność. Ośrodki sieci EEN udzielają również informacji o unijnych programach i możliwościach ich wykorzystania oraz pośredniczą pomiędzy instytucjami unijnymi a przedsiębiorcami. Pomoc Fundacji udzielana Spółce Alfa obejmuje kilka obszarów. Kaliski Inkubator Przedsiębiorczości zaangażował się w promocję produktów firmy, m.in. poprzez udostępnienie powierzchni ekspozycyjnej położonej przy jego siedzibie. Inne wsparcie jakie uzyskała Alfa, to możliwość stałego udziału w międzynarodowych spotkaniach kooperacyjnych. Spotkania organizowane są przez kaliski ośrodek wspólnie z partnerami z sieci EEN podczas najbardziej znaczących targów branżowych. W trakcie spotkań można skutecznie nawiązać nowe kontakty biznesowe oraz handlowe. Z doświadczenia firmy wynika, że takie formy spotkań są dużo efektywniejsze niż targi krajowe, które pochłaniają dużo pieniędzy, ze względu na konieczność przygotowania oferty wystawowej przy jednocześnie niewielkiej liczbie pozyskanych kontaktów. Połączenie udziału przedsiębiorstwa w targach i spotkaniach kooperacyjnych pozwala na oszczędność czasu i kapitału przy jednocześnie wyższych korzyściach niż sam udział w targach. Przed każdą imprezą kooperacyjną spółka Alfa, wspólnie z pracownikami Fundacji Kaliski Inkubator Przedsiębiorczości, opracowuje swoją ofertę, która zamieszczana jest w bazie uczestników spotkań. Kolejnym krokiem Doskonałym wsparciem dla przedsiębiorców rozumiejących potrzebę uczestniczenia w europejskiej gospodarce jest Enterprise Europe Network. jest wybór konkretnych kontrahentów, potencjalnie zainteresowanych ofertą firmy, a tym samym udziałem w spotkaniu ze Spółką. Na podstawie wyborów firmy przygotowywany jest harmonogram spotkań, zawierający godzinę, numer stolika oraz informację na temat reprezentantów danej firmy. Dzięki temu przedsiębiorca nie traci czasu na wędrówkę od stoiska do stoiska targowego w nadziei, że może trafi na interesujące przedsiębiorstwo. Efektem wielu rozmów przeprowadzonych podczas spotkań kooperacyjnych, w których brała udział Spółka, jest współpraca z zagranicznymi kontrahentami czyli rezultat najbardziej pożądany przez każdego przedsiębiorcę biorącego udział w tego typu wydarzeniach. Koszty organizacyjne spotkań dofinansowane są ze środków Unii Europejskiej. Wszelkie formalności rejestracyjne firmy przejmują na siebie pracownicy Fundacji Kaliski Inkubator Przedsiębiorczości. Pomoc w rozwoju Współczesna gospodarka wymaga od przedsiębiorców ciągłego ulepszania swoich technologii, a także nieustannego pozyskiwania nowych klientów i partnerów biznesowych. Szczególnie ważny jest rozwój kontaktów międzynarodowych. Doskonałym wsparciem dla przedsiębiorców rozumiejących potrzebę uczestniczenia w europejskiej gospodarce jest sieć Enterprise Europe Network. Firma Alfa otrzymała nieocenione wsparcie w ramach sieci, które bez wątpienia będzie owocować w przyszłości oraz umożliwi jej dalszy rozwój. Ponieważ współpraca z siecią ma charakter ciągły Spółka liczy na jej dalsze pozytywne efekty. FLESZ Zapraszamy do uczestnictwa w konkursie Fundusze dla nauki na najlepszy projekt współfinansowany z funduszy europejskich, wspierający rozwój nauki w Polsce. Projekty będą ocenianie w ramach trzech kategorii: Infrastruktura szkolnictwa wyższego, Komercjalizacja badań, Wspomaganie kompetencji pracowników sektora B+R. Szczegóły na oraz Do 11 lipca br. można zgłaszać prace do II edycji konkursu Akademicki Mistrz Innowacyjności, którego celem jest wyłonienie i promocja najlepszych prac magisterskich z zakresu innowacyjności. Szczegóły na Sieć tematyczna Fundusze Europejskie dla nauki, zaprasza wszystkich beneficjentów funduszy europejskich ze środowiska naukowego, do odwiedzania portalu Portal daje możliwość wymiany informacji, zadawania pytań ekspertom oraz korzystania ze specjalistycznych artykułów. 5 lipca w Hotelu Meridian w Poznaniu odbędą się 8. warsztaty pt. Przedsiębiorczość sposób na elastyczność i bezpieczeństwo na rynku pracy. Szczegóły na Koło Fortuny program dla przedsiębiorczych i o przedsiębiorczych. W każdy czwartek o godzinie na antenie Radia Afera i na

16 Człowiek najlepsza inwestycja