1. Rozwój grafiki użytkowej i jej rola we współczesnym świecie Pismo oraz inne środki wyrazu wchodzące w skład pojęcia,,sztuka graficzna

Transkrypt

1 Estetyka druku 1. Rozwój grafiki użytkowej i jej rola we współczesnym świecie 1.1. Pismo oraz inne środki wyrazu wchodzące w skład pojęcia,,sztuka graficzna Początki sztuk plastycznych w historii prymitywnych technik graficznych, tj. możliwości i zdolności zwielokrotniania powielania są wcześniejsze od daty wynalezienia druku. Najstarsza technika druku to drzeworyt. Od drzeworytu do czcionki Gutenberga - jeden krok 1.2. Pierwszy wytwór sztuki drukarskiej - książka Potrzeba czasu wieku: a) książki pisane ręcznie Pisane przez mnichów - z inicjałami, ozdobami, ornamentami b) książki odbijane na prasach lub,,szczotki c) książki drukowane maszynowo 1.3. Książka przez wiele wieków była podstawowym wytworem,,sztuki graficznej - zainteresowanie wyłącznie książką, brak zapotrzebowań na innego rodzaju druki. Pismo z obrazu przedstawiającego świat stało się zespołem umownych znaków ale obraz nie przestał istnieć, stał się uzupełnieniem pisma lub pismo stało się uzupełnieniem obrazu Współczesna grafika użytkowa dzieli się na trzy podstawowe grupy: Grafika w książce Grafika w reklamie (plakaty propagandowe, prospekty, ulotki, reklamówki) Grafika w opakowaniach Osobną grupę stanowi grafika artystyczna.

2 2. Środki wyrazu plastycznego 2.1. Pojęcie środków wyrazu plastycznego: a) linia - kreska, plama barwna, faktura, walor, kontur, tło b) kontrast: ilości, skali (wielkości), położenia, waloru (jasne i ciemne), kolorów, kształtów (form), treści, tła i płaszczyzn c) światło: konsekwencja istnienia światła, cienie własne i rzucone, światło rzucone i odbite, refleksy d) światło a barwa - skala barw, barwy podstawowe, pośrednie i pochodne Istnieją trzy barwy podstawowe: żółta, czerwona, niebieska oraz ich pochodne: pomarańczowa, fioletowa i zielona. Barwy pochodne powstają z równomiernego zmieszania barw podstawowych. Ilustruje to tzw. koło barw koło podzielone na sześć równych części, z których trzy stanowią barwy podstawowe, a trzy pomiędzy nimi barwy pochodne. Barwy występujące w kole naprzeciw siebie nazywamy dopełniającymi. Barwy podstawowe i dopełniające są tzw. barwami czystymi. Mieszając dowolny kolor z barwą białą lub czarną otrzymujemy niezliczoną ilość odcieni, natomiast dodając barwy szarej (czarnej), zmieniamy ton koloru. Istotnym aspektem wyboru odpowiedniej kolorystyki jest znajomość temperatury barw, które dzielą się na ciepłe i zimne. Generalnie do barw ciepłych zaliczamy te na bazie barwnika żółtego i czerwonego. Przedstawiona powyżej procedura otrzymywania różnorodnych niuansów barwnych daje możliwość uzyskania większości kolorów o dowolnej temperaturze. Decydując się na zastosowanie wybranych przez nas barw musimy zwracać uwagę na zależności zachodzące pomiędzy poszczególnymi elementami grafiki, także światłem naturalnym i sztucznym. Im większa powierzchnia i silniejsze nasycenie kolorem tym mocniejszy i bardziej zaskakujący efekt oddziaływania.

3 3. Kompozycja na płaszczyźnie Kompozycja obrazu (płaszczyzny) jest najważniejszym elementem twórczym w grafice, rysunku, malarstwie i fotografice. Trudność narzucania z góry określonych układów kompozycyjnych (indywidualne wyczucie estetyczne) Musimy sobie zdawać sprawę z pewnych prawideł formalnych kompozycji na płaszczyźnie, elementy obrazu (środki wyrazu plastycznego) Wzajemne ułożenie tych elementów decyduje o kompozycji geometrycznej Punkt w kompozycyjnym znaczeniu to niewielki element wyraźnie różniący się od pozostałych elementów. W teorii taki punkt nazywany jest szczegółem. Podobnie i linia nie musi być linią jednowymiarową a kształty plam mogą być dowolne. 4. Układy kompozycyjne a) układ symetryczny - to najprostszy, rzadko stosowany w grafice, częściej w składzie drukarskim. Pozwala na wyeksponowanie elementu, przedmiotu (wydawnictwa techniczne, katalogi) Kompozycja ta nazywana jest prymitywną. b) układ asymetryczny - jest to artystyczny punkt widzenia charakteryzujący się umieszczaniem elementów graficznych niecentralnie - korzystając z tak zwanych mocnych punktów na płaszczyźnie.

4 4.1. Punkty mocne W starożytności Heron podał zasadę akcentowania elementów przez umieszczanie ich w mocnych punktach płaszczyzny. Punkty mocne można znaleźć dzieląc bok obrazu płaszczyzny według zasady złotego podziału, który polega na tym, że bok dzieli się na dwa odcinki, jeden mniejszy - minor, drugi większy - major, przy czym stosunek długości większego odcinka do mniejszego, jest taki sam jak większego do całości boku. Podział boków według zasady złotego podziału jest jednak czasami niezbyt wygodny w praktyce, dlatego coraz częściej zastępowany jest podziałem boków na trzy równe części oraz przeprowadzeniem przez te punkty linii pionowej. Na ich przecięciach leżą również cztery mocne punkty obrazu płaszczyzny.

5 4.2 Układ punktów, linii i plam Jeden element umieszczony w dowolnym mocnym punkcie płaszczyzny Jeden element może obejmować dwa mocne punkty (lepsza kompozycja obrazu) Jeden element może obejmować trzy punkty mocne lecz stwarza to niebezpieczeństwo niewyważenia kompozycji (umieszczenia wszystkich ważniejszych elementów po jednej stronie - druga strona posiada zbyt duże monotonne płaszczyzny). Kompozycje niewyważone mogą mieć konstrukcję niesymetryczną - rozmieszczenie elementów na dwa punkty mocne, np.. zdjęcie drogi lub alei z jednym rzędem drzew.

6 Pojedyncze elementy mogą mieć bardzo różną wartość kompozycyjną. Małe, bardzo ciemne ale wyraźnie oddzielające się plamy na jasnym tle, posiadają większe znaczenie na płaszczyźnie niż nawet dość duże powierzchnie szare o niewielkich kontrastach. Podobnie oddziałuje jasna powierzchnia w otoczeniu znacznie ciemniejszych plam. Dzięki takim elementom można przesunąć punkty ciężkości i utrzymywać właściwą równowagę kompozycji. Kompozycje asymetryczne powinny być również zrównoważone. Jeśli elementy kompozycyjne z jednej połowy płaszczyzny nie mają odpowiedników w drugiej połowie, to kompozycja sprawia wrażenie, że pochyla się na jedną stronę. Punkt przecięcia się dwóch linii nazywa się punktem węzłowym w sensie układu kompozycyjnego, przy czym w klasycznej kompozycji obrazu najlepiej jest jeżeli punkt węzłowy pokrywa się z mocnym punktem. Dwie linie, dwa punkty lub dwie plamy stwarzają więcej możliwości kompozycyjnych niż jeden element.