PROGRAM TERAPII I REINTEGRACJI

Transkrypt

1 Realizacja zadania publicznego: PROGRAM TERAPII I REINTEGRACJI SPOŁECZNEJ OSÓB BEZDOMNYCH UZALEŻNIONYCH OD ALKOHOLU Nowatorskie terapia dla osób bezdomnych uzależnionych od alkoholu METODA MAŁYCH KROKÓW I POZYTYWNEGO WZMOCNIENIA prowadzona w Ośrodku dla Bezdomnych POMOCNA PRZYSTAŃ Gniezno Program finansowany przez Urząd Miasta Gniezna Powiatowe Stowarzyszenie na Rzecz Pomocy Bezdomnym i Integracji Społecznej w Gnieźnie DOM Gniezno 2014 Strona 1

2 I Wstęp Alkoholizm jest chorobą, która jak inne choroby - daje się diagnozować i leczyć. Nie leczona z pewnością będzie się dalej rozwijała prowadząc do coraz bardziej bolesnych konsekwencji zdrowotnych, emocjonalnych, społecznych i duchowych - nierzadko do śmierci. O alkoholizmie mówi się, że to choroba kontroli, chorujący przestaje panować zarówno nad własnym piciem, jaki i nad zachowaniami z nim związanymi. Mówi się o uzależnieniu, że to choroba myślenia - osoby uzależnione nie potrafią samodzielnie w pełni dostrzec konsekwencji własnego picia, odgradzają się od docierających ze strony otoczenia przykrych sygnałów na temat ich picia. Bronią się przed nazwaniem swojego picia nałogiem, ponieważ przyznanie się do problemu oznaczałoby konieczność podjęcia decyzji o rozstaniu z alkoholem, a tego nie potrafią sobie wyobrazić. Mówi się, że alkoholizm jest chorobą emocji osoby uzależnione nie potrafią bez alkoholu poradzić sobie z własnymi uczuciami. Próbując zagłuszyć je alkoholem doprowadzają do eskalacji problemów i napięć, których nie są w stanie znieść. Sięgają ponownie po alkohol wpadając w pułapkę bez wyjścia, w spiralę śmierci. Mówi się też, że to choroba woli tzn. wielu chorych nie ma na tyle silnej woli aby samodzielnie przestać pić i samodzielnie przywrócić normalność w swoim życiu. Być może dlatego, osoby uzależnione od alkoholu tak bardzo potrzebują innych ludzi by móc zacząć zmieniać swoje życie. Ludzi, których cechują podobne doświadczenia, ale którzy dzięki pracy nad sobą dziś są trzeźwi i żyją pełnią życia. Niebezpieczne objawy to najczęściej: (i) trudno odmówić sobie wypicia jednego kieliszka, choć wcześniej obiecywało się bliskim, że nie będę pił wcale, (ii) niepokojący fakt, że na owym jednym kieliszku rzadko zdarza się skończyć, (iii) picie dłużej i częściej niż się planuje i faktycznie się chce, (iv) po paru dniach bez alkoholu pojawiają się nudności, bóle głowy, wymioty, może drżenie rąk lub nawet całego ciała, bóle mięśni, zlewne poty, osłabienie, trudności ze snem, lęki. Tak reaguje przyzwyczajony do picia organizm na brak alkoholu we krwi. Wypicie rano kolejnej porcji alkoholu niweluje na jakiś czas nieprzyjemne dolegliwości możliwe więc, że coraz więcej dni rozpoczyna się rutynową porcją alkoholu. Długotrwałe picie zaczyna przysparzać coraz większych cierpień osobie pijącej, jej rodzinie oraz innym ludziom, którzy są wokół. Alkoholik czuje się coraz bardziej nierozumiany i samotny, rośnie poczucie pustki. Przestają być ważne wcześniejsze pasje, zainteresowania. Odchodzi to, co niegdyś cieszyło i stanowiło wartość. Alkoholik właściwie cały swój czas i życie składa piciu w ofierze. Alkoholik tłumaczy sobie, że to nic, wiele osób tak pije, a Ja jeśli tylko zechce przestanę. Wmawia sobie, że wszystko to przez problemy, jakie Go spotykają, trudne sytuacje, zły szef, żona. Wkłada wiele energii w udowadnianie sobie i innym, że problem alkoholizmu Jego nie dotyczy. Nawet jeśli wytycza sobie okresy abstynencji, po których jednak wcześniej lub później ostatecznie wraca do picia i to ze zdwojoną siłą, nawet wówczas, gdy zaczyna się zupełnie niewinnie np. od bezalkoholowego piwa. Dzięki programowi naszej terapii podopieczni: uświadamiają sobie jak alkoholizm wpłynął na ich życie, do jakich szkód doprowadziło picie i jaką rolę odegrało w życiowych decyzjach i działaniu, jak zmieniło się ich zdrowie, psychika, relacje z rodziną, stosunki w pracy itd. zrozumieją swój problem i dostrzegą jego specyfikę będą w stanie stawić czoła problemowi przez zmotywowanie się do zaprzestania spożycia alkoholu zaakceptują swoją chorobę nauczą się radzić sobie z mechanizmami o charakterze psychologicznym, jakie mają zastosowanie w przypadku uzależnień nabędą i rozwiną szereg przydatnych umiejętności, które pozwolą poradzić sobie z problemem alkoholowym. Strona 2

3 II Opis terapii Przez ponad 10 lat istnienia Stowarzyszenie wypracowało autorski program terapii antyalkoholowej dla osób bezdomnych. Misją naszego ośrodka jest służenie osobom uzależnionym i ich rodzinom oraz pomoc w dojściu osób uzależnionych do życia w trzeźwości, zdrowiu i radości dla innych i dla siebie. Wypracowano przez mgr Marię Chwiałkowską- Grygiel we współpracy z całym zespołem terapeutycznym nowatorską metodę małych kroków, pozytywnego wzmacniania oraz kształtowania optymistycznego podejścia dożycia, pełnego wiary i nadziei. W terapii tej stopniowo zastępuje się pejoratywne określenie alkoholik - słowem osoba z problemem uzależnienia, określenie bezdomny - słowem człowiek bez domu. Nacisk w pracy terapeutycznej kładzie się na otwarcie uzależnionego na innych. Będę żył w trzeźwości dla moich bliskich, rodziny, dla przyjaciół dla innych ludzi a dopiero potem dla siebie. Stąd nasze hasło Pomagamy sobie, pomagając innym np. w punktach charytatywnych. Elementy programu to: 1. Całodobowe zabezpieczenie potrzeb bytowych bezdomnych w dwóch schroniskach Stowarzyszenia. Fot. Schronisko Pomocnej Przystani ul. Kawiary Całoroczna terapia antyalkoholowa na terenie obu schronisk - współfinansowana przez Urząd Miasta Gniezna w ramach zadania publicznego: Rozwiązywanie problemów alkoholowych wśród osób bezdomnych program terapii i reintegracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu, w latach jednoroczne umowy, a od umowy trzyletnie. 3. Aktywizacja zawodowa - podstawowa rola warsztatu remontowousługowego, Stowarzyszenia oraz współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w Gnieźnie oraz z Zakładem Doskonalenia Zawodowego w Poznaniu wspomaganie terapii przez powrót do aktywności zawodowej. Fot. Schronisko Pomocnej Przystani ul. Pocztowa 6. Figura Serca Jezusowego dar od O.O. Franciszkanów Strona 3

4 antyalkoholowej oraz budowanie poczucia własnej wartości i satysfakcji z osiągniętych efektów pracy Fot. Warsztat remontowo-usługowy Fot. Efekty pracy warsztatu artystyczno-rzemieślniczego, wernisaż Arka L. Fot. Kursy ZDZ Poznań kucharz małej gastronomii. 4. Działania warsztatu artystyczno-rzemieślniczego, gdzie podopieczni rozwijają swoje uzdolnienia i zainteresowania artystyczne oraz wykonują drobne przedmioty ozdobne - uzupełnienie terapii 5. Indywidualne programy wychodzenia z bezdomności ponad 40 osób powróciło do rodzin lub usamodzielniło się w ciągu ostatnich 10 lat działalności ośrodka efekt końcowy terapii. 6. Usamodzielnienia poprzez mieszkanie rotacyjne otrzymane od Urzędu Miasta Gniezna do dyspozycji Stowarzyszenia. Półroczne okresy próbne dla najbardziej zaawansowanych w indywidualnych programach wychodzenia z bezdomności - skorzystało już 21 osób z czego 11 to sukcesy. 7. Integracja społeczna - nasi podopieczni i Stowarzyszenie corocznie organizują szereg imprez integracyjnych - spotkania opłatkowe, cykliczny festyn Dzień Dziecka Bawmy się razem, festyn "Pyry z gzikiem", spotkania z młodzieżą na terenie schronisk, przyjmowanie dzieci z biednych rodzin z półkolonii oraz w ramach programu UM Zdrowi Mądrzy-Kreatywni, spotkania z innymi Stowarzyszeniami itp. i wiele innych kompleksowe wsparcie terapii poprzez przywracanie więzi społecznych. Strona 4

5 9. Ozdrowieńcza praca w ogrodzie przy uprawie warzyw oraz pielęgnację terenu rekreacyjnego wsparcie terapii poprzez pracę na świeżym powietrzu w kontakcie z przyrodą. Fot. Festyn ze Stowarzyszeniem MAKI osoby niepełnosprawne Fot. Praca w ogrodzie na Kawiarach Fot. Spotkanie opłatkowe z Prymasem Polski Ks. Arb. Muszyńskim 8. Angażowanie podopiecznych w działanie pomocowego punktu charytatywnego Stowarzyszenia zgodnie z naszym hasłem: Pomagamy sobie, pomagając innym - wydawanie żywności i odzieży, noclegi i kąpiele interwencyjne dla osób spoza schroniska Fot. Urządzenie i dbanie o Rodzinny Ogród Zabaw Marianówka Strona 5

6 10. Kontakt ze zwierzętami (zooterapia) terapia przez kontakt ze zwierzętami - współpraca ze sąsiadującymi z ośrodkiem szkółką jeździecką i schroniskiem dla zwierząt, opieka nad naszymi końmi, świnkami wietnamskimi, kotami, psami, gołębiami i rybkami w oczkach wodnych. 11. Organizacja wycieczek i pielgrzymek - odbyły się już pielgrzymki do Miechowa, Lichenia, trzydniowa pielgrzymka Częstochowa, Kraków, Łagiewniki, wyjazd na festyn i spotkania do zaprzyjaźnionych ośrodków. Fot. Pielgrzymka do Częstochowy Fot. Nasze zwierzęta: konie Szardan i Hela, świnki wietnamskie i rybki. Strona 6

7 Fot. Pielgrzymki do Lichenia a. przeprowadzenie naboru uczestników, naboru dokonuje terapeuta, uczestnicy są kwalifikowani na podstawie zebranej dokumentacji i informacji o uczestnikach oraz na podstawie oceny dokonanej w wyniku indywidualnych rozmów, w zależności od rodzaju uzależnienia, stanu zdrowia, sytuacji życiowej, wieku, płci itp., - w praktyce z doświadczeń lat poprzednich wynika, że program obejmuje zdecydowaną większość podopiecznych schronisk a w razie konieczności pomocy i porad udziela się także członkom rodziny b. terapia indywidualna - porady psychologiczne, psychiatryczne. c. prowadzenie terapii grupowej - naprzemiennie na obu ośrodkach: - 2 spotkania x 2 godziny w tygodniu 2 terapeutów - 2 godziny tygodniowo konsultacje lekarz psychiatra - 2 godziny tygodniowo konsultacje psycholog d. bieżąca pomoc i kontrola trzeźwości w schroniskach opiekunowie i kierownictwo ośrodka całodobowa opieka na obu schroniskach. Nasz autorski program realizowany jest we współpracy z organami samorządowymi i organizacjami społecznymi, z których należy wymienić: Urząd Miasta Gniezna, MOPS w Gnieźnie, PUP w Gnieźnie, KP Policji w Gnieźnie, Straż Miejską, Starostwo Gnieźnieńskie, SOK, Szpital Dziekanka, Caritas Archidiecezji Gnieźnieńskiej, Stowarzyszenie Maki, Stowarzyszenie Amazonki i wiele innych. III Realizacja terapii - Informowanie osób uzależnionych od alkoholu (beneficjentów) o możliwości skorzystania z pomocy w formie terapii i reintegracji społecznej - rozwieszenie informacji na dworcu, informowanie poprzez MOPS, ulotki, media i inne instytucje. - Promocja - informowanie o realizacji projektu prasa, radio, TV, strona internetowa. - Terapia osób uzależnionych od alkoholu: Fot. Zajęcia w świetlicy schroniska - Integracja osób uzależnionych na ternie ośrodka wspólne spotkania, grille, biblioteczka, świetlica z TV, codzienne wieczorne Strona 7

8 zebrania prowadzone przez kierownictwo ośrodka i opiekunów - planowanie prac i obowiązków na następny dzień, wspólne uczestnictwo w imprezach na terenie miasta, regularne odwiedziny chorych w szpitalach. - Baza - liczba miejsc w schronisku: - schronisko Pomocna Przystań ul. Pocztowa 6 25 miejsc, - schronisko Pomocna Przystań Kawiary ul. Kawiary miejsc. - w okresie zimowym na obu ośrodkach dodatkowe ok miejsc dostawki, łóżka polowe - Transport własny samochód - komunikacja między ośrodkami, transport do ośrodków wsparcia, przychodni, szpitali itp. IV Kadra Prowadzenie terapii: Lek. med. Rafał Kubiak - lekarz psychiatra ordynator w Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Gnieźnie Dziekanka Renata Paluszczak - psycholog kliniczny - psychoterapeuta, biegły w przedmiocie uzależnienia od alkoholu, wykształcenie wyższe magisterskie Wydział Nauk Społecznych UAM w Poznaniu Katarzyna Kopecka terapeuta uzależnień - wykształcenie wyższe Małgorzata Wajcht terapeuta uzależnień - wykształcenie wyższe Dorota Chełek pielęgniarka, terapeutka wykwalifikowana pielęgniarka, wykształcenie wyższe, specjalność artoterapia Fot. Zespół terapeutyczny pod grotą Matki Bożej na Kawiarach zbudowaną przez podopiecznych na 5-lecie Stowarzyszenie. Opiekunowie: Małgorzata Duszyńska opiekun technik ekonomista, ekonomika i rachunkowość, kurs pedagogiki opiekuńczej. Fryderyk Fryza opiekun - resocjalizator, wykształcenie wyższe-studia podyplomowe UAM, pedagogika - specjalność penitencjarystyka. Joanna Kaczmarek opiekun kurs resocjalizacji, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Gnieźnie biegła znajomość j. angielskiego i obsługi komputera. Sylwia Mróz opiekun - pedagog, wykształcenie-wyższe studia w Wyższej Szkole Humanistyczno-Menadżerskiej Milenium w Gnieźnie spec. edukacja i terapia pedagogiczna. Strona 8

9 Kazimiera Szperka opiekun kurs resocjalizacji, wykształcenie średnie, duże doświadczenie i osiągnięcia w pracy z bezdomnymi. Koordynacja programu terapii: mgr Maria Chwiałkowska-Grygiel, pedagog, wykształcenie wyższe pedagogiczne, UAM w Poznaniu, podyplomowy kurs opiekuńczy Marian Wierzbicki kierownik ośrodka i prezes Stowarzyszenia, szkolenie dla kierowników ośrodków dla bezdomnych V Efekty terapii Podstawą terapii jest to, że cały okres pobytu podopiecznego w naszym ośrodku, jego codzienne życie, obowiązki, praca w warsztatach, odpoczynek oraz spotkania integracyjne i praca dla innych są elementami terapii wzmacniającej Indywidualne Programy Wychodzenia z Bezdomności. Program terapii objął w sumie 285 osób, mieszkańców Ośrodka Pomocna Przystań. W tym 59 osób poradziło sobie z rujnującym nałogiem a 43 trwale wyszło z bezdomności usamodzielniając się lub powracając do swoich rodzin, lub odnalazło swoje nowe powalenie żyjąc i pracując w ośrodku. Udało się też ocalić życie wielu osobom a 15 najbardziej schorowanych zamieszkało w domach opieki społecznej. Na efekty Indywidualnych Programów Wychodzenia z Bezdomności istotnie wpływają ekonomiczne i mieszkaniowe warunki w danym mieście. Fot. Powrót do rodziny Pana Marka. Obok Ks. dyr. Caritas Krzysztof Stawski. Fot. Wspólne radosne spędzanie czasu Fot. Praca Strona 9