AKTY PRAWNE REGULUJĄCE FUNKCJONOWANIE OŚWIATY W POLSCE

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "AKTY PRAWNE REGULUJĄCE FUNKCJONOWANIE OŚWIATY W POLSCE"

Jakub Maciejewski
8 lat temu
Przeglądów:

1 AKTY PRAWNE REGULUJĄCE FUNKCJONOWANIE OŚWIATY W POLSCE

2 Konstytucja szczególnie Art każdy ma prawo do nauki, do 18 roku życia nauka jest obowiązkowa - sposób wykonywania obowiązku szkolnego określa ustawa, nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna, - rodzice mają wolność wyboru szkoły innej niż publicznej, - obywatele i instytucja mają prawo zakładać szkoły, warunek zakładania szkoły określa ustawa - władze publiczne zapewniają obywatelom równy i powszechny dostęp do edukacji.

szkolnego określa ustawa, nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna, - rodzice mają wolność wyboru szkoły

3 Ustawy: Ustawa o systemie oświaty r. Ustawa Karta Nauczyciela r. Ustawa o systemie informacji oświatowej Ustawa o kulturze fizycznej r.

4 Ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczania przerywania ciąży styczeń 1993 r. Ustawa o powszechnym obowiązku ochrony RP r. liczne rozporządzenia

5 POPULACJA UCZĄCYCH SIĘ I JĘZYK NAUCZANIA W grudniu 2010 r. liczba osób w wieku poniżej 29 lat wynosiła , co stanowiło 37,5 % ogółu ludności. Językiem nauczania jest język polski.

liczba osób w wieku poniżej 29 lat wynosiła 14

6 ADMINISTRACJA I FINANSOWANIE EDUKACJI Większość środków finansowych przeznaczanych na edukację pochodzi z budżetu państwa. Zgodnie z ustawą o systemie oświaty szkoły dzielą się na publiczne, oferujące bezpłatną naukę w ramach podstawy programowej oraz szkoły niepubliczne.

Zgodnie z ustawą o systemie oświaty szkoły dzielą się na publiczne,

7 Szkoły niepubliczne obejmują szkoły społeczne, szkoły związków wyznaniowych oraz szkoły prywatne. Szkoły niepubliczne mogą posiadać autorskie programy nauczania. Mogą być one finansowane z czesnego wnoszonego przez rodziców uczniów. Szkoły niepubliczne mogą także otrzymywać środki finansowe z innych

Szkoły niepubliczne mogą posiadać autorskie programy nauczania.

8 źródeł, np. prywatnych przedsiębiorstw bądź fundacji. Szkoły niepubliczne w Polsce posiadające uprawnienia szkół publicznych mają prawo do subwencji oświatowej przyznawanej na każdego ucznia, której wysokość równa jest 100 % średniego kosztu edukacji ucznia w szkole publicznej. Szkoły niepubliczne mają prawo wydawać świadectwa uznawane przez szkoły publiczne i uczelnie wyższe. Różnią się od szkół publicznych zindywidualizowanymi programami nauczania.

przyznawanej na każdego ucznia, której wysokość równa jest 100 % średniego kosztu edukacji ucznia w szkole

9 Odpowiedzialność za administrowanie przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjów została delegowana do władz lokalnych. Sprawy administracyjne i organizacyjne oraz decyzje dotyczące wykorzystywania środków finansowych przez szkoły są przedmiotem konsultacji pomiędzy szkołą i organem prowadzącym szkołę, tj. gminą (w przypadku przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjów) lub powiatem (w przypadku szkół ponadgimnazjalnych).

Sprawy administracyjne i organizacyjne oraz decyzje dotyczące wykorzystywania środków finansowych przez

10 Nadzór pedagogiczny nad szkołami sprawuje bezpośrednio Ministerstwo Edukacji Narodowej, a w jego imieniu zadania w tym zakresie wykonują kuratoria oświaty.

11 EDUKACJA OBOWIĄZKOWA: PRZEDSZKOLA I SZKOŁY PODSTAWOWE I GIMNAZJA

12 Etapy kształcenia obowiązkowego Oddział przedszkolny wiek: 6 lat (od lat) Szkoła podstawowa (6-letnia) Gimnazjum (3-letnia szkoła średnia I stopnia) wiek: 7-13 lat (od 2014 roku od 6 lat) etap I edukacja wczesnoszkolna (7-10 lat) etap II lat wiek: lat etap III

średnia I stopnia) wiek: 7-13 lat (od 2014 roku od 6 lat) etap I

13 Obowiązkowe zajęcia edukacyjne: I etap edukacyjny (klasy 1-3 szkoły podstawowej): edukacja wczesnoszkolna II etap edukacyjny (klasy 4-6 szkoły podstawowej): język polski, historia i społeczeństwo, język obcy nowożytny, matematyka, przyroda, muzyka, plastyka, technika, informatyka, wychowanie fizyczne, godzina wychowawcza III etap edukacyjny (klasy 1-3 gimnazjum): język polski, historia, wiedza o społeczeństwie, język obcy nowożytny, matematyka, fizyka i astronomia, chemia, biologia, geografia, plastyka/muzyka, technika, informatyka, wychowanie fizyczne, godzina wychowawcza

wychowanie fizyczne, godzina wychowawcza III etap edukacyjny (klasy 1-3 gimnazjum): język polski, historia, wiedza o społeczeństwie, język obcy

14 W roku szkolnym 2010/11 funkcjonowało około 19 tyś placówek przedszkolnych (przedszkoli i klas zerowych przy szkołach podstawowych łącznie), do których uczęszczało około dzieci, co stanowiło 69,9 % dzieci w wieku 3-6 lat (w miastach: 83,6 %, na wsiach: 51,2 %). W roku szkolnym 2010/11 funkcjonowało szkół podstawowych i gimnazjów, do których uczęszczało odpowiednio około 2,2 mln i 1,3 mln uczniów.

dzieci w wieku 3-6 lat (w miastach: 83,6 %, na wsiach: 51,2 %).

15 KSZTAŁCENIE NADOBOWIĄZKOWE / SZKOLNICTWO ŚREDNIE II STOPNIA I POLICEALNE

16 Liceum ogólnokształcące wiek: lat Technikum wiek: lat Zasadnicza szkoła zawodowa wiek: 16-18/19 lat Uzupełniające liceum ogólnokształcące Technikum uzupełniające wiek: 18/19-20/21 lat wiek: 18/19-21/22 lat Szkoła policealna wiek: lat (bardzo rzadko: 20 lat)

ogólnokształcące Technikum uzupełniające wiek: 18/19-20/21 lat wiek:

17 W roku szkolnym 2010/11 zarejestrowano liceów ogólnokształcących, do których uczęszczało około uczniów, 1418 uzupełniających liceów ogólnokształcących, do których uczęszczało uczniów, techników do których uczęszczało około uczniów, zasadniczych szkół zawodowych, do których uczęszczało około uczniów, oraz policealnych, do których uczęszczało około uczniów.

241 techników do których uczęszczało około 551 700 uczniów, 1 875 zasadniczych szkół zawodowych, do

18 Liceum ogólnokształcące: język polski, 2 języki obce, historia, wiedza o społeczeństwie, wiedza o kulturze, matematyka, fizyka i astronomia, chemia, biologia, geografia, podstawy przedsiębiorczości, technologia informacyjna, wychowanie fizyczne, przysposobienie obronne, godzina wychowawcza, godziny na nauczanie przedmiotów ujętych w podstawie programowej w zakresie rozszerzonym

przedsiębiorczości, technologia informacyjna, wychowanie fizyczne, przysposobienie obronne,

19 Technikum: język polski, 2 języki obce, historia, wiedza o społeczeństwie, wiedza o kulturze, matematyka, fizyka i astronomia, chemia, biologia, geografia, podstawy przedsiębiorczości, technologia informacyjna, wychowanie fizyczne, przysposobienie obronne, godzina wychowawcza, kształcenie zawodowe według programu nauczania dla zawodu

przedsiębiorczości, technologia informacyjna, wychowanie fizyczne, przysposobienie

20 Zasadnicza szkoła zawodowa: język polski, języki obce, historia i wiedza o społeczeństwie, matematyka, fizyka i astronomia, geografia z ochroną i kształtowaniem środowiska, podstawy przedsiębiorczości, technologia informacyjna, wychowanie fizyczne, przysposobienie obronne, godzina wychowawcza, kształcenie zawodowe wg programu nauczania dla zawodu

środowiska, podstawy przedsiębiorczości, technologia informacyjna, wychowanie

21 SZKOLNICTWO WYŻSZE

22 Rodzaje uczelni Wyróżnia się następujące typy uczelni: uniwersytet, uniwersytet techniczny, politechnika i akademia. Wszystkie powyższe typy uczelni mogą mieć status uczelni akademickich, jeśli przynajmniej jedna jednostka organizacyjna w ramach ich struktur posiada uprawnienie do nadawania stopnia naukowego doktora. Ustawa z 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym wyróżnia następujące systemy studiów: stacjonarne i niestacjonarne. Podstawowym systemem studiów są studia stacjonarne, chyba że statut uczelni stanowi inaczej.

23 Studia stacjonarne w uczelni państwowej są bezpłatne, z wyjątkiem powtarzania zajęć dydaktycznych z powodu niezadowalających wyników w nauce. W roku akademickim 2009/10 w Polsce istniało 461 uczelni (publicznych i niepublicznych), w których kształciło się studentów.

24 KSZTAŁCENIE SPECJALNE

25 Kształcenie specjalne stanowi integralną część polskiego systemu edukacji, co znajduje odzwierciedlenie we wspólnych przepisach dotyczących kształcenia w placówkach ogólnodostępnych i kształcenia specjalnego. Dzieci objęte są odpowiednią formą kształcenia specjalnego na podstawie orzeczenia wydanego przez zespół specjalistów poradni psychologicznopedagogicznej lub zespół orzeczniczy spoza poradni na podstawie wyników badań psychologicznych, pedagogicznych i lekarskich.

26 Większość dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi kształci się w szkołach specjalnych lub klasach specjalnych w szkołach ogólnodostępnych (dzieci te stanowią 1,69 % ogółu uczniów objętych kształceniem obowiązkowym). Kształcenie dziecka mającego specjalne potrzeby w placówce ogólnodostępnej wymaga pozytywnej opinii właściwego organu i/lub zgody rodziców.

28 NAUCZYCIELE

29 Znowelizowana Karta Nauczyciela, uchwalona 18 lutego 2000 r. wprowadziła cztery następujące stopnie awansu zawodowego nauczyciela: - nauczyciel stażysta, - nauczyciel kontraktowy, - nauczyciel mianowany, - nauczyciel dyplomowany. Nauczyciele dyplomowani z wybitnymi osiągnięciami mogą również otrzymać tytuł honorowego profesora oświaty.

30 W roku szkolnym 2010/11 w Polsce było zatrudnionych około nauczycieli pełnoetatowych, w tym: nauczycieli stażystów (4,2 %), nauczycieli kontraktowych (18,9 %), nauczycieli mianowanych (28,7 %) i nauczycieli dyplomowanych (46,4%) oraz nauczycieli bez żadnego stopnia awansu zawodowego (1,8%).

31 NIERÓWNOŚCI W SYSTEMIE EDUKACJI Nierówny i ograniczony dostęp do opieki przedszkolnej (gminy wiejskie) Nierówny dostęp do nowinek technologicznych Segregacja przestrzenna w nauczaniu podstawowym Selekcja wewnątrzszkolna (gimnazja) Egzamin i selekcja międzyszkolna (szkoły średnie) Komercjalizacja szkolnictwa i nowe formy segregacji (zajęcia pozaszkolne) Szkolnictwo wyższe (dostęp do studiów bezpłatnych)

32 Główne problemy polskiej oświaty: niedoszacowanie finansowe w corocznym budżecie państwa niedostateczne powiązanie systemu edukacji z potrzebami rynku pracy, niski wskaźnik kształcenia ustawicznego wśród dorosłych kreowanie fałszywego obrazu polskiego nauczyciela bezradność i bezczynność organów państwowych, wdrażanie przez nich rażąco sprzecznych i słabo merytorycznie decyzji Minister Edukacji pozbawiony jest realnego wpływu na obranie właściwego kierunku zmian, w którym powinna iść oświata w Polsce, 16 wojewodów, nad decyzjami których minister nie ma kontroli, co w rezultacie może doprowadzić do decentralizacji systemu edukacji w Polsce

33 Rekomendacje: 6% PKB na edukację wprowadzenie międzygminnego systemu wyrównawczego zwiększenie subwencji oświatowej i objęcie nią opieki przedszkolnej upowszechnienie: 90% dzieci w wieku 3-5 lat w przedszkolach publicznych rozbudowa programów działań kompensacyjnych utrzymanie bezpłatnego dostępu do publicznego szkolnictwa wyższego

34 równoległy rozwój wyższego szkolnictwa zawodowego (dopuszczający współfinansowanie przez pracodawców i samych studentów) rozwój programów edukacji przez całe życie i uniwersytetów trzeciego wieku, domów kultury i bibliotek lokalnych

35 Źródła: Raport Fundacji im. Friedricha Eberta Młodzi Polacy problemy edukacji i zatrudnienia Raport Fundacji Aleksandra Kwaśniewskiego Amicus Szkoła i nierówności społeczne Raport GUS Oświata i wychowanie 2010/2011 Raport Młodzi 2011

Podobne dokumenty

SYSTEM EDUKACJI W POLSCE

SYSTEM EDUKACJI W POLSCE MARZEC 2014 1. Populacja uczących się i język nauczania W grudniu 2012 r. liczba osób w wieku poniżej 29 lat wynosiła 14 150 000, co stanowiło 36,7 % ogółu ludności. Językiem nauczania