PROPOZYCJE PRAWNE DO DOKUMENTU PROPOZYCJI UPROSZCZEŃ nr 19

Transkrypt

1 PROPOZYCJE PRAWNE DO DOKUMENTU PROPOZYCJI UPROSZCZEŃ nr 19 zawierający propozycje uproszczeń procedur administracyjnych wypracowanych w ramach panelu ekspertów, związanych z wpisem do rejestru żłobków i klubów dziecięcych, a także ze zmianą danych i wykreśleniem wpisu w projekcie Uproszczenie procedur związanych z podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej poprzez ich elektronizację i wdrożenie idei jednego okienka uwzględniający stan prawny na dzień r. SPIS TREŚCI LISTA PROCEDUR... 1 PODSTAWY PRAWNE... 2 UCZESTNICY PROCEDURY... 2 PROPOZYCJE UPROSZCZEŃ Rezygnacja z załącznika - wyciągu z rejestru publicznego potwierdzającego status wnioskodawcy Włączenie tekstu oświadczeń do treści wniosku Wprowadzenie do wniosku opcji wyboru sposobu komunikacji w sposób tradycyjny lub elektroniczny Umożliwienie złożenia wniosku w sposób elektroniczny Standaryzacja wniosków Elektronizacja wniosków Umożliwienie weryfikacji historii działalności prowadzonej przez przedsiębiorcę Centralny Rejestr Działalności Regulowanej Doprecyzowanie przepisów dotyczących przedstawienia dokumentów do wglądu Doprecyzowanie elementów podlegających kontroli podczas wizytacji Doprecyzowanie wymagań formalnych stawianych przy wprowadzaniu zmian do rejestru Sprecyzowanie wymagań dotyczących urządzeń sanitarnych Załączniki LISTA PROCEDUR 1. Wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych (procedura nr 1100p) 2. Zmiana wpisu w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych (procedura nr 1135p) 3. Wykreślenie wpisu w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych (procedura nr 1136p) Strona 1

2 PODSTAWY PRAWNE 1. Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2011 r. nr 45. poz. 235, ze zm.), zwana dalej ustawą o opiece. 2. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2011 r. w sprawie wymagań lokalowych i sanitarnych dotyczących żłobków i klubów dziecięcych (Dz. U. z 2011 r. Nr 69, poz. 367) 3. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z 2010 r. nr 220. poz. 1447, ze. zm.), zwana dalej u.s.d.g. 4. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1974 roku o ewidencji ludności i dowodach osobistych (t. j. Dz. U. z 2006 r., Nr 139, poz. 993, ze zm.), zwana dalej ustawą o ewidencji ludności. 5. Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t. j. Dz. U. z 2007 r., Nr 168, poz. 1186, ze zm.), zwana dalej ustawą o k.r.s.. 6. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks Postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071, t. j., ze zm.), zwany dalej K.p.a. UCZESTNICY PROCEDURY 1. Wnioskodawca - podmiot ubiegający się o wpis do rejestru. 2. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta - organ prowadzący rejestr PROPOZYCJE UPROSZCZEŃ 1. Rezygnacja z załącznika - wyciągu z rejestru publicznego potwierdzającego status wnioskodawcy. Dotyczy procedury: 1100_p_Wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych ANALIZA PROBLEMU W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o opiece żłobki i kluby dziecięce mogą tworzyć i prowadzić gminy, osoby fizyczne oraz osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Jednocześnie zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy o opiece do wniosku o wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych dołącza się wyciąg z rejestru publicznego potwierdzający status podmiotu będącego osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej. W praktyce najczęściej rejestrem publicznym, do którego wpisani są wnioskodawcy będący osobami prawnymi lub jednostkami organizacyjnymi jest Krajowy Rejestr Sądowy. Zgodnie z art. 4 ust. 4a ustawy o k.r.s. Centralna Informacja Krajowego Rejestru Sądowego bezpłatnie udostępnia, w ogólnodostępnych sieciach teleinformatycznych, m.in. aktualne informacje o podmiotach wpisanych do KRS. Analizując wskazane wyżej przepisy należy mieść na uwadze, że na podstawie art pkt 2lit. b) c) K.p.a organ administracji publicznej nie może żądać zaświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego, Strona 2

3 jeżeli możliwe są do ustalenia przez organ na podstawie: - rejestrów publicznych posiadanych przez inne podmioty publiczne, do których organ ma dostęp w drodze elektronicznej na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne; - wymiany informacji z innym podmiotem publicznym na zasadach określonych w przepisach o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Należy podkreślić, iż przytoczony przepis K.p.a. zmierza do odformalizowania stosunków jednostki z administracją poprzez ograniczenie możliwości domagania się zaświadczeń potwierdzających stan faktyczny lub prawny jeżeli organ administracji ma możliwość potwierdzenia danych w inny sposób, w szczególności od innych organów administracji przy wykorzystaniu komunikacji elektronicznej. Omawiany art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy o opiece stwarza więc dla podmiotu zainteresowanego wpisem do rejestru żłobków i klubów dziecięcych dodatkową barierę administracyjną, która łączy się z koniecznością pozyskania, a następnie załączeniem do wniosku wyciągu z właściwego rejestru. Wskazany dodatkowy wymóg formalny należy uznać za zbędny w sytuacji, gdy najważniejsze rejestry publiczne, w tym w szczególności Krajowy Rejestr Sądowy są ogólnodostępne w wersji elektronicznej. SPOSÓB OSIĄGNIĘCIA UPROSZCZENIA W celu usunięcia wskazanej wyżej bariery administracyjnej należy przede wszystkim dokonać nowelizacji art. 28 ust. 1 ustawy o opiece. Zmiana treści przedmiotowego przepisu polegałaby na zastąpieniu konieczność załączenia do wniosku wyciągu z rejestru, obowiązkiem wskazania w treści wniosku numeru z właściwego rejestru publicznego potwierdzającego status podmiotu. KATEGORIA UPROSZCZENIA: PRAWNA De lege lata (według obowiązującego prawa) Zgodnie z aktualnym brzemieniem art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy o opiece: Wójt, burmistrz lub prezydent miasta dokonuje wpisu do rejestru na podstawie pisemnego wniosku o wpis do rejestru, złożonego przez podmiot zamierzający prowadzić żłobek lub klub dziecięcy. Do wniosku dołącza się: 1) w przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej wyciąg z rejestru publicznego potwierdzający status podmiotu; De lege ferenda (według postulowanego prawa) Celem osiągnięcia uproszczenia proponuje się znowelizowanie art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy o opiece poprzez nadanie wskazanemu przepisowi następującego brzmienia: Wójt, burmistrz lub prezydent miasta dokonuje wpisu do rejestru na podstawie pisemnego wniosku o wpis do rejestru, złożonego przez podmiot zamierzający prowadzić żłobek lub klub dziecięcy. Poza wskazaniem danych, o których mowa w art. 27 ust. 3 pkt 1 i 3, wniosek zawiera: w przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej numer lub indeks jednoznacznie identyfikujący podmiot we właściwym rejestrze publicznym, potwierdzający Strona 3

4 status podmiotu; ANALIZA SKUTKÓW WPROWADZENIA UPROSZCZENIA Zniesienie obowiązku załączania do wniosku wyciągu z rejestru i zastąpienie go obowiązkiem wskazania w treści wniosku numeru we właściwym rejestrze publicznym, pod którym wnioskodawca jest wpisany, spowoduje uchylenie zbędnego warunku formalnego wniosku. Należy bowiem podkreślić, iż w aktualnym stanie prawnym nie załączenie do wniosku wyciągu z właściwego rejestru publicznego stanowi brak formalny wniosku, który powinien zostać uzupełniony przez stronę w trybie art K.p.a. Powyższe łączy się z koniecznością wszczęcia przez organ administracji tzw. postępowania uzupełniającego, które po pierwsze przedłuża okres rozpoznania wniosku, po drugie łączy się z koniecznością podjęcia przez organ administracji określonych czynności, jak np. sporządzenie wezwania do uzupełnienia braków formalnych wniosku i jego doręczenie stronie. Wpływa to na podwyższenie kosztów po stronie urzędu związanych z obsługą pojedynczej sprawy oraz zmniejsza przepustowość urzędu, analizowanej liczba obsłużonych spraw w jednostce czasu. Bezpośrednim skutkiem wprowadzenia analizowanego uproszczenia będzie również obniżenie kosztów oraz skrócenie czasu potrzebnego podmiotowi na przygotowanie kompletnego wniosku o wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych. Pozyskanie wyciągu z Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego łączy się bowiem po pierwsze z koniecznością poniesienia opłaty pobieranej przez Centralną Informację KRS od wydanego dokumentu, po drugie z poświęceniem czasu potrzebnego na pobranie przedmiotowego wyciągu. Jednocześnie, wprowadzenie omawianego uproszczenia ograniczy czas pracy urzędników sądowych konieczny do wystawienia stosownego zaświadczenia (w przypadku, gdy jest wydawane w formie papierowej). Należy podkreślić, iż zniesienie obowiązku złożenia wyciągu z właściwego rejestru publicznego i uzupełnienie treści wniosku o numer, pod którym podmiot jest wpisany, nie spowoduje konieczności weryfikacji przez organ administracji w każdym przypadku prawidłowości podanych przez wnioskodawcę danych. Organ administracji winien działać w zaufaniu do petenta, zakładając, iż dane podane we wniosku są prawdziwe. Jedynie w wypadku uzasadnionych wątpliwości co do prawidłowości podanego numeru z właściwego rejestru organ dokona jego weryfikacji, korzystając w informacji udostępnianych w formie elektronicznej. 2. Włączenie tekstu oświadczeń do treści wniosku. Dotyczy procedury: 1100_p_Wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych ANALIZA PROBLEMU W myśl art. 28 ust. 1 pkt 2-4 ustawy o opiece do wniosku o wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych wnioskodawca jest zobowiązany dołączyć oświadczenia o: - numerze identyfikacyjnym REGON - numerze identyfikacji podatkowej NIP, Strona 4

5 - spełnieniu warunków lokalowych, - o niekaralności za przestępstwa popełnione umyślnie (w przypadku osoby fizycznej). Opierając się na literalnej wykładni przywołanych przepisów ustawowych, należy stwierdzić, iż powyższe oświadczenia wnioskodawcy powinny zostać dołączone do wniosku w postaci osobnych załączników. Uwzględniając fakt, iż wszystkie oświadczenia pochodzą bezpośrednio od wykonawcy, wypełnienie wniosku wraz z załącznikami powoduje konieczność składania kilkukrotnie podpisów i wielokrotnego wypisywania danych osoby składającej oświadczenie. W związku powyższym w celu ograniczenia liczby składanych dokumentów w toku postępowania o wpis do rejestru oraz stworzenia warunków umożliwiających pełną elektronizację niniejszych procedur należy rozważyć możliwość rezygnacji z obowiązku składania dodatkowych dokumentów, wprowadzając w to miejsce odpowiednie oświadczenia do zasadniczej treści wniosku. W przypadku oświadczeń o numerze identyfikacji podatkowej NIP i numerze identyfikacyjnym REGON proponuje się, aby numery te znalazły się bezpośrednio we wniosku, a wnioskodawca nie składał odrębnych oświadczeń o ich nadaniu. SPOSÓB OSIĄGNIĘCIA UPROSZCZENIA Racjonalnym uproszczeniem procedury będzie włączenie przedmiotowych oświadczeń, które aktualnie stanowią odrębne załączniki, bezpośrednio do treści wniosku. Jednocześnie w przypadku elektronizacji procedury i wniosku o wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych proponuje się wprowadzić dla przedmiotowych oświadczeń system check-the-box (pole o wartości logicznej ZAZNACZONO oświadczam, NIE ZAZNACZONO brak oświadczenia), tak aby przy każdym oświadczeniu znajdowało się aktywne pole do zaznaczenia. W ten sposób wniosek uzyska walidację dopiero po zaznaczeniu pól przy wszystkich oświadczeniach. Takie rozwiązanie zwiększy prawdopodobieństwo zapoznania się przez wnioskodawcę z treścią oświadczeń. Omawiane uproszczenie procedury można osiągnąć poprzez nowelizację art. 28 ustawy o opiece w zakresie treści wniosku o wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych. KATEGORIA UPROSZCZENIA PRAWNA De lege lata (według obowiązującego prawa) Art. 28 ust. 1 ustawy o opiece: Wójt, burmistrz lub prezydent miasta dokonuje wpisu do rejestru na podstawie pisemnego wniosku o wpis do rejestru, złożonego przez podmiot zamierzający prowadzić żłobek lub klub dziecięcy. Do wniosku dołącza się: 1) w przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej wyciąg z rejestru publicznego potwierdzający status podmiotu; 2) oświadczenie o numerze identyfikacji podatkowej NIP, i numerze identyfikacyjnym REGON, o ile wnioskodawcy te numery nadano; 3) oświadczenie o spełnianiu warunków lokalowych; 4) w przypadku osoby fizycznej oświadczenie o niekaralności za przestępstwo popełnione umyślnie. De lege ferenda (według postulowanego prawa) Strona 5

6 Art. 28 ust. 1 ustawy o opiece uwzględniający propozycji zmian opisane w niniejszej propozycji oraz propozycji nr 1: Wójt, burmistrz lub prezydent miasta dokonuje wpisu do rejestru na podstawie pisemnego wniosku o wpis do rejestru, złożonego przez podmiot zamierzający prowadzić żłobek lub klub dziecięcy. Poza wskazaniem danych, o których mowa w art. 27 ust. 3 pkt 1 i 3, wniosek zawiera: 1) w przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej numer lub indeks jednoznacznie identyfikujący podmiot we właściwym rejestrze publicznym, potwierdzający status podmiotu; [przy uwzględnieniu propozycji nr 1] 2) numer identyfikacyjny REGON i numer identyfikacji podatkowej NIP, o ile wnioskodawcy te numery nadano; 3) oświadczenie o spełnianiu warunków lokalowych; 4) w przypadku osoby fizycznej oświadczenie o niekaralności za przestępstwo popełnione umyślnie. ANALIZA SKUTKÓW WPROWADZENIA UPROSZCZENIA Proponowane uproszczenie procedury pozwoli na podpisywanie treści wniosku i oświadczeń jednym podpisem oraz uczyni wniosek bardziej zwartym, czytelnym, a w szczególności zmniejszy ryzyko złożenia wniosku bez wymaganego załącznika. Ponadto w procesie elektronizacji włączenie oświadczeń w strukturę formularza wniosku uprości komunikację, a także zwiększy czytelność dokumentu, gdyż nie będzie konieczne tworzenie oddzielnego załącznika i dołączanie go do formularza wniosku jako oddzielnego pliku. Zmniejszenie liczby wymaganych dokumentów zapewne ograniczy również konieczność wszczynania tzw. postępowania uzupełniającego, mającego na celu usunięcie stwierdzonych braków wniosku. Jednolity wzór znacznie uprości procedurę i ułatwi zainteresowanym podmiotom złożenie kompletnego wniosku oraz ostateczne sfinalizowanie procedury wpisu do rejestru żłobków i klubów dziecięcych. 3. Wprowadzenie do wniosku opcji wyboru sposobu komunikacji w sposób tradycyjny lub elektroniczny Dotyczy procedur: ANALIZA PROBLEMU 1100_p_Wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych. 1135_p_ Zmiana wpisu w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych. 1136_p_ Wykreślenie wpisu w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych. Zgodnie z przepisem art K.p.a doręczenie może nastąpić za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. Nr 144 poz z późn. zm.), jeżeli strona lub inny uczestnik postępowania wystąpił do organu administracji publicznej o doręczenie, albo wyraził zgodę na doręczanie mu pism za pomocą tych środków. Zgodnie z poglądem wyrażonym w doktrynie, przywołany wyżej art K.p.a. wyznacza prawne ramy Strona 6

7 wykorzystania przez organ administracyjny środków komunikacji elektronicznej do doręczania stronom i innym uczestnikom postępowania korespondencji w formie dokumentów elektronicznych w toku postępowania. Ten środek komunikacji może być wykorzystany tylko i wyłącznie w tym przypadku, gdy strona tego żąda albo też wprost wyraża zgodę w odpowiedzi na propozycję złożoną przez organ. Nie ma podstaw prawnych do korzystania z tego środka komunikacji ze stroną w toku postępowania, np. tylko dlatego, że organowi administracyjnemu jest znana z pism procesowych lub dostępna w innej drodze wiadomość o adresie poczty elektronicznej strony. W aktach sprawy musi wobec tego być stosowny dokument (wniosek, pismo, dokument elektroniczny z bezpiecznym podpisem elektronicznym) zawierający zgodę strony na korzystanie ze środków komunikacji elektronicznej (tak J. Borkowski [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, C.H. Beck 2012, wyd. 12, komentarz do art K.p.a.). Oznacza to, iż zgoda na doręczenie korespondencji przez organ w formie elektronicznej musi być wyraźna i nie można jej domniemywać. Nawet powołanie się przez organ na względy szybkości postępowania nie uzasadniają dokonania doręczenia w formie elektronicznej pomimo braku zgody strony na taki sposób prowadzenia korespondencji. Należy bowiem zauważyć, iż doręczenie jest istotną czynnością procesową organu administracji, która wpływa w sposób bezpośredni na sytuację prawną strony lub innego uczestnika postępowania. Możliwa jest sytuacja, gdy strona jednorazowo składa podanie w formie elektronicznej, którego treść nie zawiera oświadczeń co do prowadzenia dalszej korespondencji w toku sprawy. Aktualnie obowiązujące regulacje prawne nie pozwalają na przyjęcie domniemania, iż taka osoba, wyraża również wolę korzystania z elektronicznych środków komunikacji w odniesieniu do doręczeń pod jej adresem i jest do ich odbioru przygotowana. Wybór sposobu komunikacji elektronicznej dokonany przez stronę (uczestnika postępowania) powinien być wyraźny i nie można go domniemywać. Tylko bowiem jednoznaczny komunikat pozwala przyjąć, iż strona jest przygotowana na otrzymanie korespondencji drogą elektroniczną, w szczególności jest świadoma konieczności monitorowania poczty elektronicznej. Złożenie wniosku w formie elektronicznej może mieć bowiem charakter jednorazowy i takie działanie nie powinno stanowić podstawy domniemania, że strona wyraża zgodę na prowadzenie dalszej korespondencji z organem w tej właśnie formie. Niemniej warto podkreślić, iż komunikacja elektroniczna jest coraz powszechniejszym sposobem wymiany informacji, zarówno w obrocie gospodarczym, jak i w kontraktach prywatnych. W związku z tendencjami europejskimi oraz wytycznymi organów Unii Europejskiej postępuje również elektronizacja procedur administracyjnych, której celem jest uproszczenie i przyspieszenie postępowań przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej. Mając na uwadze powyższe argumenty należy podjąć działania umożliwiające podmiotom uczestniczącym w procedurze wpisu w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych wymianę korespondencji w formie elektronicznej. W związku z faktem, iż wymagane jest w tym względzie jednoznaczne wyrażenie zgody przez stronę, proponuje się wprowadzenie we wzorach dokumentów związanych z procedurami nr 1100p, 1135p Strona 7

8 i 1136p oświadczenia o wyrażeniu zgody na doręczanie pism drogą elektroniczną. SPOSÓB OSIĄGNIĘCIA UPROSZCZENIA Podmiotowi, który składając wniosek wszczyna postępowanie objęte procedurami nr 110p, 1135p i 1136p należy umożliwić, poprzez odpowiednie zredagowanie treści wniosku, złożenie oświadczenia o wyborze sposobu komunikacji w formie elektronicznej. W przypadku elektronizacji procedury i wniosków dotyczących wpisów do rejestru żłobków i klubów dziecięcych proponuje się wprowadzić do treści wniosku oświadczenie o wyrażeniu zgody na doręczanie korespondencji w formie elektronicznej wraz z aktywnymi polami (w systemie check-the-box), które umożliwiałyby złożenia oświadczenia i wskazanie adresu skrzynki odbiorczej. KATEGORIA UPROSZCZENIA PRAWNA W obecnym stanie prawnym proponuje się wprowadzenie do wzorów wniosków wszczynających procedury nr 1100p, 1135p i 1136p oświadczenia o wyrażeniu zgody na doręczanie pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej o następującej treści: Wyrażam zgodę na doręczanie pism w tej sprawie za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów z art. 39(1) 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego t.j. Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz z późn. zm.). Jednocześnie treść wniosku powinna umożliwiać wskazanie przez stronę adresu skrzynki odbiorczej, przeznaczonego do korespondencji w formie elektronicznej. ANALIZA SKUTKÓW WPROWADZENIA UPROSZCZENIA Skutkiem wprowadzenia postulowanego oświadczenia do dokumentów związanych z wpisem do rejestru będzie umożliwienie organom administracji wykorzystania komunikacji elektronicznej w korespondencji prowadzonej ze stroną postępowania. Pozwoli to uprościć i przyśpieszyć procedurę, co stanowi realizację zasady szybkości postępowania administracyjnego (art. 12 K.p.a.). Należy również zauważyć, iż wprowadzenie omawianego rozwiązania wpisuje się w realizację Celu nr 3 w obszarze Gospodarka Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce do roku 2013 przygotowanej przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Jednym z kluczowych założeń ww. strategii jest m.in. minimalizacja konieczności kontaktów bezpośrednich przedsiębiorców z urzędami przez zastosowanie rozwiązań informatycznych i udostępnianie usług i informacji niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej w formie elektronicznej. Proponowane rozwiązanie w pełni realizuje ten cel. 4. Umożliwienie złożenia wniosku w sposób elektroniczny. ANALIZA PROBLEMU Zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy o opiece wpisu do rejestru żłobków oraz klubów dziecięcych następuje na podstawie pisemnego wniosku o wpis do rejestru, złożonego przez podmiot zamierzający prowadzić żłobek lub klub dziecięcy. Strona 8

9 Do 2010 r. art. 14 KPA nakazywał załatwienie spraw administracyjnych w formie pisemnej. Oznaczało to, że wszelkie czynności procesowe powinny być dokonywane w formie pisemnej lub ich przebieg powinien być utrwalony na piśmie w przypadku dokonania ich ustnie 1. Ustawa z 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw zmieniła ten artykuł wprowadzając zasadę, że sprawa administracyjna może zostać załatwiona w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565, z późn. zm.), doręczanego środkami komunikacji elektronicznej. Dokonana zmiana w dużej mierze wpływa na rozumienie zasady pisemności. W pewnym sensie przełamany został prymat formy pisemnej na rzecz jej współistnienia z formą elektroniczną. Może to pociągać za sobą daleko idące konsekwencje, otwierając drogę do dalszej informatyzacji procedury administracyjnej. Należałoby się także zastanowić nad zasadnością zmiany nazwy generalnej zasady sformułowanej w KPA z zasada pisemności na rzecz zasady pisemnej lub elektronicznej formy załatwiania spraw.2 Brak co do formy wniosku jest przesłanką określoną w art. 64 ust. 2 kpa, który stanowi, że jeżeli podanie nie czyni zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach prawa, należy wezwać wnoszącego do usunięcia braków w terminie siedmiu dni z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania. Już na etapie składania wniosku, w przypadku złożenia go w formie innej niż pisemna, która w przedmiotowych procedurach wymagana jest przez art. 51c ustawy, może powodować komplikacje i zastosowanie przez organ środków i skutków prawnych z art. 64 ust. 2 kpa. Wykładnia językowa wprost nakazuje traktowanie wymogu składania wniosku o wpis do rejestru żłobków oraz klubów dziecięcych w formie pisemnej jako lex specialis w stosunku do przepisu art. 63 kpa oraz stanowi wymóg formalny z art. 64 ust. 2 kpa. Reasumując skoro ustawodawca obok formy pisemnej wymienia formę dokumentu elektronicznego, na pewno nie traktuje ich jako tożsame. Określanie w ustawie szczególnej, że oświadczenie można składać w formie pisemnej wyklucza możliwość złożenia go w formie elektronicznej. Skoro ustawodawca uznał za pożądane, aby wniosek o wpis do rejestru żłobków oraz klubów dziecięcych był składany w formie pisemnej to należy stwierdzić, że w ten sposób chciał zagwarantować pewność obrotu prawnego. Taką samą funkcję z powodzeniem może spełniać złożenie wniosku w formie elektronicznej. W związku z czym postuluje się umożliwienie realizacji przedmiotowych procedur drogą elektroniczną. SPOSÓB OSIĄGNIĘCIA UPROSZCZENIA Uproszczenie może zostać osiągnięte poprzez zmianę art. 28 ust. 1 ustawy o opiece poprzez dodanie słów bądź w formie elektronicznej. Brak określenia formy złożenia wniosku pozwoli na składanie go we wszelkich 1 P. Przybysz, op. cit., s A. Citko, Nowe zasady..., op.cit. Strona 9

10 przewidzianych prawem formach stąd w celu zapewnienia pewności obrotu prawnego należy dopuścić możliwość złożenia w omawianych dwóch formach. De lege lata (według obowiązującego prawa) Art. 28 ust. 1 zd. 1 ustawy o opiece: Wójt, burmistrz lub prezydent miasta dokonuje wpisu do rejestru na podstawie pisemnego wniosku o wpis do rejestru, złożonego przez podmiot zamierzający prowadzić żłobek lub klub dziecięcy. De lege ferenda (według postulowanego prawa) Art. 28 ust. 1 zd. 1 ustawy o opiece: Wójt, burmistrz lub prezydent miasta dokonuje wpisu do rejestru na podstawie pisemnego bądź w formie elektronicznej wniosku o wpis do rejestru, złożonego przez podmiot zamierzający prowadzić żłobek lub klub dziecięcy. ANALIZA SKUTKÓW WPROWADZENIA UPROSZCZENIA Proponowane rozwiązanie w zakresie dookreślenia przepisów ustawy i rozporządzenia ma na celu wyrażenie wprost dopuszczalności złożenia wniosku a w konsekwencji dokonania wpisu do rejestru żłobków oraz klubów dziecięcych także w formie elektronicznej, celem wyeliminowania jakichkolwiek wątpliwości po stronie podmiotów zainteresowanych. Taki stan rzeczy wpłynie na uproszczenie i przyspieszenie toku realizacji procedury będące zgodne z jedną z podstawowych zasad procedury administracyjnej tj. zasadą szybkości i prostoty postępowania wynikających z art. 12 K.p.a. Aprobując fakt, iż organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia, stwierdzić zarazem trzeba, że środki komunikacji elektronicznej jawią się jako skuteczny instrument w tym zakresie. Podsumowując powyższe należy stwierdzić, iż proponowane rozwiązanie jest w pełni zgodne z Celem nr 3 w obszarze Gospodarka, w dokumencie Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce do roku 2013 przygotowanej przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, której jedną z kluczowych inicjatyw i zadań jest: minimalizacja konieczności kontaktów bezpośrednich przedsiębiorców z urzędami przez zastosowanie rozwiązań informatycznych i udostępnianie usług i informacji niezbędnych do obsługi administracyjnej prowadzenia działalności gospodarczej w formie elektronicznej. 5. Standaryzacja wniosków. Dotyczy procedur: 1100_p_Wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych. 1135_p_ Zmiana wpisu w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych. 1136_p_ Wykreślenie wpisu w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych. ANALIZA PROBLEMU W myśl art. 28 ust. 1 ustawy o opiece wójt, burmistrz lub prezydent miasta dokonuje wpisu do rejestru na Strona 10

11 podstawie pisemnego wniosku o wpis do rejestru, złożonego przez podmiot zamierzający prowadzić żłobek lub klub dziecięcy. Przywołany przepis wskazuje również dokumenty, które wnioskodawca zobowiązany jest załączyć do wniosku. Przepisy ustawy o opiece nie regulują więc zasadniczej treści wniosku, brak jest również delegacji ustawowej, która byłaby podstawą do utworzenia jednolitych pod względem treści i formy wzorów wniosku o wpis, wykreślenie wpisu oraz informacji o zmianie danych. Brak jednolitego wzoru wskazach dokumentów powoduje, iż w praktyce organy prowadzące rejestr albo w ogóle nie posługują się jakimikolwiek wzorami wniosków, albo wytworzyły wzory we własnym zakresie. Choć przygotowanie przez organy własnych wzorów wniosków wydaje się potencjalnie korzystne dla stron postępowania, prowadzi jednak do zróżnicowania przedmiotowych dokumentów w skali kraju, a nawet regionu. W efekcie może wystąpić, niekorzystna z punktu widzenia stabilności i pewności obrotu gospodarczego sytuacja, w której na terenie poszczególnych gmin postępowania w sprawie wpisu do rejestru żłobków i klubów dziecięcych prowadzone są w oparciu o wnioski o różnym zakresie treściowym i zróżnicowanej formie. Proponowanym rozwiązaniem zasygnalizowanego problemu jest stworzenie jednolitych dla całego kraju wzorów wniosków o wpis i wykreślenie wpisu w rejestrze oraz informacji i zmianie danych. SPOSÓB OSIĄGNIĘCIA UPROSZCZENIA Wprowadzenie jednolitych, stosowanych w postępowaniach prowadzonych przez wszystkie organy, wzorów wniosków w przedmiocie wpis do rejestru może zostać osiągnięte poprzez nowelizację ustawy o opiece. Zmiana polegałaby na wprowadzeniu przepisu stanowiącego delegację ustawową dla właściwego ministra, która uprawniałaby do wydania tzw. wzorów urzędowych wniosków tj. prawnie wiążących wzorów dokumentów określonych w rozporządzeniu. W efekcie wzory wniosków o wpis, wykreślenie wpisu oraz informacji o zmianie danych w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych stanowiłyby załącznik do rozporządzenia ministra. Jednocześnie proponuje się, aby ministrem właściwym do określenia wzorów ww. dokumentów był minister właściwy do spraw rodziny. Zgodnie bowiem z art. 28a pkt 2 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 65, poz. 437 ze zm.) dział administracji rządowej rodzina obejmuje m.in. sprawy z zakresu opieki nad dziećmi do lat 3. KATEGORIA UPROSZCZENIA PRAWNA De lege lata (według obowiązującego prawa) W aktualnym stanie prawnym brak jest podstawy prawnej do określenia w drodze rozporządzenie jednolitego wzoru wniosków o wpis, zmianę danych i wykreślenie z rejestru żłobków i klubów dziecięcych. De lege ferenda (według postulowanego prawa) Celem postulowanej zmiany ustawy o opiece jest wprowadzenie przepisu stanowiącego delegację ustawową, która będzie uprawniała ministra właściwego do spraw rodziny do określenia w drodze rozporządzenia wzorów wniosków o wpis i wykreślenie z rejestru żłobków i klubów dziecięcych oraz informacji o zmianie danych. Strona 11

12 Proponuje się wprowadzenie do ustawy o opiece art. 35a o następującej treści [z uwzględnieniem postulowanych wcześniej uproszczeń]: Minister właściwy do spraw rodziny określi, w drodze rozporządzenia, urzędowe wzory wniosku o wpis do rejestru, wniosku o wykreślenie z rejestru oraz informacji o zmianie danych wskazanych we wniosku uwzględniając wymagania, o których mowa w art. 28 ust. 1 i art. 35 ust. 1. Celem osiągnięcia proponowanego uproszczenia proponuje się wydanie przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej rozporządzenia o następującej treści: Na podstawie art. 35a ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi do lat 3 (Dz. U. z 2011 r. Nr 45, poz. 235) zarządza się co następuje: 1. Ustala się następujące urzędowe wzory: 1) wzór wniosku o wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych, oznaczony symbolem.., stanowiący załącznik nr 1 do rozporządzenia, 2) wzór wniosku o wykreślenie z rejestru żłobków i klubów dziecięcych, oznaczony symbolem.., stanowiący załącznik nr 2 do rozporządzenia, 3) wzór informacji o zmianie danych wskazanych we wniosku, oznaczony symbolem, stanowiący załącznik nr 3 do rozporządzenia. 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem. ANALIZA SKUTKÓW WPROWADZENIA UPROSZCZENIA Wprowadzenie do obrotu prawnego jednolitych wzorów wniosków wpłynie pozytywnie na zagwarantowanie postulowanej przez ustawodawcę sprawności postępowania administracyjnego związanego z wpisami do rejestru żłobków i klubów dziecięcych. Przede wszystkim pozwoli uniknąć problemów powstających już na etapie inicjowania postępowania przez strony, związanych z dostarczeniem niekompletnego wniosku, nie zawierającego wszystkich informacji lub załączników wymaganych przez ustawę o opiece. Poza tym funkcjonowanie urzędowych formularzy przedmiotowych dokumentów wyeliminuje niekorzystne zjawisko występowania w poszczególnych gminach wniosków różniących się co do treści i formy. Należy podkreślić, iż utworzenie jednorodnych wzorów dokumentów sprzyja również elektronizacji postępowania związanego z wpisem do rejestru żłobków. Przeprowadzenie procesu elektronizacji danej procedury, nie jest bowiem możliwe bez standaryzacji rozumianej jako utworzenie jednolitych pod względem treści wzorów dokumentów. Zaproponowana koncepcja jest zgodna z Projektem założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, opublikowanym na stronie BIP Ministerstwa. W pkt II. 1. a) na stronie drugiej Projektu proponuje się nałożenie na podmioty publiczne, które zgodnie z przepisami szczególnymi mają kompetencje do wydania wzorów pism urzędowych, obowiązku sporządzenia wymienionych wzorów Strona 12

13 pism w postaci elektronicznej oraz formularzy elektronicznych. Wprowadzenie takiego obowiązku należy ocenić pozytywnie. Jednakże Projekt nie przewiduje nałożenia na podmioty publiczne obowiązku tworzenia wzorów dokumentów elektronicznych w dwojaki sposób. Bądź przez tworzenie dokumentów elektronicznych na podstawie wzorów urzędowych, tj. prawnie wiążących wzorów dokumentów określanych w rozporządzeniach, wydawanych na podstawie delegacji ustawowych, przewidzianych w przepisach regulujących daną procedurę (w przypadkach, gdy zasadnym jest tworzenie wzorów urzędowych), bądź to przez określenie wzorów dokumentów elektronicznych, w rozumieniu rozporządzenia w sprawie sporządzania pism w formie dokumentów elektronicznych. W praktyce, natomiast takie podejście do regulacji znacznie ułatwi efektywną elektronizację administracji publicznej. Szersza analiza omawianego problemu została przedstawiona w Dokumencie Propozycji Uproszczeń nr 15 zawierającym propozycje uproszczeń procedur administracyjnych dotyczącym Standaryzacji oraz elektronizacji dokumentów inicjujących procedurę elektroniczną (Proponowane rozwiązanie zostało wyodrębnione oraz poddane analizie w ramach Dokumentu propozycji uproszczeń zawierającego propozycje Standaryzacji i elektronizacji dokumentów inicjujących procedurę elektroniczna, który znajduje się na stronie elektronicznego Punktu Kontaktowego: Przedmiotowy dokument został opracowany oraz poddany jest odrębnym konsultacjom społecznym w ramach Projektu UEPA.). 6. Elektronizacja wniosków. Dotyczy procedur: 1100_p_Wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych. 1135_p_ Zmiana wpisu w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych. 1136_p_ Wykreślenie wpisu w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych. ANALIZA PROBLEMU W prawodawstwie Unii Europejskiej da się zauważyć silną tendencję do usprawnienia procedur administracyjnych poprzez ich elektronizację. Kierunek ten został wyraźnie wskazany w postanowieniach Dyrektywy 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącej usług na rynku wewnętrznym (Dz. Urz. UE L. 376, 27/12/2006 P ) zwanej daje dyrektywą usługową. W założenia do dyrektywy wskazuje się na konieczność stworzenia elektronicznych sposobów dopełniania procedur i formalności, które będzie niezmiernie ważne dla uproszczenia procedur administracyjnych w zakresie działalności usługowej, z korzyścią dla usługodawców, usługobiorców i właściwych organów (motyw 52 preambuły do dyrektywy usługowej). Realizując wskazaną wyżej tendencję elektronizacji procedur administracyjnych, polski ustawodawca wprowadził środki, które umożliwiają lub ułatwiają wykorzystanie środków komunikacji elektronicznej w relacjach obywatel (jednostka) organ administracji. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na treść art K.p.a., który stanowi, iż podania (a więc wszelkiego rodzaju wnioski, żądania, odwołania, zażalenia) mogą Strona 13

14 być wnoszone pisemnie, telegraficznie, za pomocą telefaksu lub ustnie do protokołu, a także za pomocą innych środków komunikacji elektronicznej przez elektroniczną skrzynkę podawczą organu administracji publicznej, utworzoną na podstawie ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Jednocześnie w myśl art K.p.a. sprawy należy załatwiać w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego, doręczanego środkami komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów ustawy o informatyzacji. Warto wskazać również na treść art K.p.a., który przewiduje, iż doręczenie dokonywane przez organ administracji może nastąpić za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną, jeżeli strona wystąpiła do organu administracji publicznej o doręczenie, albo wyraziła zgodę na doręczanie jej pism za pomocą tych środków. Przepisy prawa krajowego przewidują zatem możliwość wykorzystania w postępowaniu administracyjnym środków komunikacji elektronicznej. W celu udostępnienia podmiotom zainteresowanym możliwości skorzystania z procedury elektronicznej konieczne jest jednak stworzenie odpowiedniej infrastruktury informatycznej, w tym w szczególności w postaci elektronicznych wzorów dokumentów. SPOSÓB OSIĄGNIĘCIA UPROSZCZENIA Pierwszym krokiem w kierunku elektronizacji procedury związanej z wpisem do rejestru żłobków i klubów dziecięcych jest standaryzacja dokumentów, o której mowa propozycji nr 4 powyżej. Kolejnym niezbędnym działaniem jest elektronizacja ujednoliconych (ustandaryzowanych) dokumentów. Warunki przeprowadzenia elektronizacji dokumentów wykorzystywanych w procedurach administracyjnych przewidziane zostały w ustawie z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2005 r., Nr 64, poz. 565, ze zm.) oraz Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 września 2011 r. w sprawie sporządzania pism w formie dokumentów elektronicznych, doręczania dokumentów elektronicznych oraz udostępniania formularzy, wzorów i kopii dokumentów elektronicznych (Dz. U. z 2011 r. Nr 206, poz. 1216), zwanym dalej rozporządzeniem ws. dokumentów elektronicznych. Zgodnie z 27 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia wzory dokumentów elektronicznych przekazują do centralnego repozytorium organy, które zostały wskazane w przepisach prawa do wydania wzorów (niekoniecznie wskazanych jako elektroniczne), a w przypadku braku takiego upoważnienia podmiot publiczny właściwy dla załatwienia danej sprawy objętej zakresem użytkowym dokumentu elektronicznego. Postulowana więc w pkt 4 powyżej zmiana ustawy o opiece poprzez wprowadzenie delegacji ustawowej uprawniającej odpowiedniego ministra do wydania wzoru dokumentów związanych z wpisem do rejestru jest więc spójna z propozycją elektronizacji procedury. Wytworzenie bowiem ustandaryzowanych wzorów dokumentów umożliwi umieszczenie w centralnym repozytorium jednolitych dla obszaru całego kraju dokumentów elektronicznych. KATEGORIA UPROSZCZENIA: TECHNOLOGICZNA Wdrożenie proponowanego rozwiązania wiąże się przede wszystkim z koniecznością przygotowania Strona 14

15 podstawowej infrastruktury informatycznej w postaci wzorów wniosków w wersji elektronicznej. Prace na wzorami przedmiotowych dokumentów w proponowanej formie prowadzone są przez zespół ekspertów Instytutu Logistyki i Magazynowania, a następnie umieszczane są Centralnym Repozytorium Wzorów Dokumentów na platformie e-puap. ANALIZA SKUTKÓW WPROWADZENIA UPROSZCZENIA Elektronizacja procedur związanych z wpisem do rejestru żłobków i klubów dziecięcych przyczyni się niewątpliwie do usprawnienia i przyspieszenia postępowania administracyjnego. Przygotowanie elektronicznych formularzy dostępnych na platformie e-puap uprości również czynności związane z dokonaniem wpisu w rejestrze, jego zmianą lub wykreśleniem. Ponadto proponowane rozwiązanie zmniejszy koszty funkcjonowania administracji oraz ujednolici działalność organów administracji. Jednocześnie z punktu widzenia obywatela (jednostki) elektronizacja procedur zmniejszy uciążliwości formalne oraz pozwoli skrócić czas oczekiwania na rozpoznanie wniosku, poprzez usprawnienie obiegu dokumentów i korespondencji. Skutki te w bezpośredni sposób pozwolą przyśpieszyć podjęcie przez obywatela (przedsiębiorcę) działalności związanej z prowadzeniem żłobka lub klubu dziecięcego. 7. Umożliwienie weryfikacji historii działalności prowadzonej przez przedsiębiorcę Centralny Rejestr Działalności Regulowanej. ANALIZA PROBLEMU W myśl art. 26 ustawy o opiece prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego jest działalnością regulowaną w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i wymaga wpisu do rejestru żłobków i klubów dziecięcych. Rejestr prowadzony jest przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego ze względu na miejsce prowadzenia żłobka lub klubu dziecięcego (art. 27 ust. 1 ustawy o opiece). Z przedstawionej wyżej regulacji prawnej wynikają doniosłe skutki praktyczne. Mianowicie w sytuacji, gdy podmiot zamierza prowadzić żłobki (lub kluby dziecięce) na terenie kilku gmin, a nawet kilku powiatów lub województw jest zobowiązano uzyskać wpis w każdym rejestrze na poziomie gminy właściwej dla miejsca prowadzenia żłobka. Jednocześnie jeżeli w powyższym warunkach przedsiębiorca chciałby jeden żłobek zlikwidować, to musiałby dokonać aktualizacji we wszystkich pozostałych rejestrach, bowiem zawierają one dane o wszystkich miejscach prowadzenia żłobka lub klubu dziecięcego. Poza tym zgodnie z art. 37 ust. 2 w zw. z art. 37 ust. 5 u.s.d.g. organy prowadzące rejestry działalności regulowanej zobowiązane są przekazywać do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) informacji o przedsiębiorcach w zakresie wpisu do rejestru działalności regulowanej, zakazie wykonywania działalności określonej we wpisie oraz o wykreśleniu z rejestru. Odnoszą powyższą regulację na grunt niniejszej sprawy informacje o przedsiębiorcy wpisanym do kilku rejestrów przekazywane są przez każdą gminę z osobna. Powstaje więc pytanie o celowość takich działań, w szczególności czy nie utrwalają one nadmiernej biurokracji i nie obciążają administracji zbędnymi obowiązkami, które można wyeliminować Strona 15

16 w racjonalny sposób. Jednocześnie należy podkreślić, iż utrzymywanie rejestrów na poziomie lokalnym skutkuje zróżnicowaniem sposobu prowadzenia przedmiotowego rejestru w poszczególnych gminach w zakresie formy (pliki Word, arkusze excel, bazy danych, systemy informatyczne), jak również w zakresie danych utrwalanych w rejestrze. Ponadto jednostka zainteresowana pozyskaniem informacji o wpisie do rejestru przez danego przedsiębiorcę jest pozbawiona skutecznych i prostych sposobów weryfikacji, czy dany podmiot uprawniony jest do prowadzenia żłobka lub klubu dziecięcego. SPOSÓB OSIĄGNIĘCIA UPROSZCZENIA Jedną z koncepcji rozwiązania zasygnalizowanych powyżej problemów jest stworzenie jednego rejestru żłobków i klubów dziecięcych obejmującego obszar całego kraju, który byłby utrzymywany na poziomie centralnym np. przez Ministerstwo Gospodarki, ale prowadzony na poziomie lokalnym tj. przez organy gminy aktualnie uprawnione dokonywania wpisów w rejestrze. Drugą koncepcją jest rozwiązanie o charakterze kompleksowym, przewidujące stworzenie jednego rejestru działalności regulowanej lub obejmującego swym zasięgiem szersze spektrum, mianowicie rejestru działalności reglamentowanej. Tego rodzaju centralny rejestr zawierałyby wpisy dotyczące wszystkich obszarów reglamentacji działalności gospodarczej, a więc poza działalnością regulowaną także działalności wymagającej koncesji, licencji lub zezwoleń. Jednocześnie wpisy dokonywane do centralnego rejestru nie wymagałyby przekazywania danych do CEIDG bowiem z założenia, przedmiotowy rejestr byłby zintegrowany z centralną ewidencją. Ponadto należy przyjąć, iż centralny rejestr byłby dostępny w sieci teleinformatycznej, co zwiększyłoby dostępność danych dla osób zainteresowanych. KATEGORIA UPROSZCZENIA: PRAWNA, ORGANIZACYJNA, TECHNOLOGICZNA W płaszczyźnie prawnej proponowane rozwiązanie wiąże się z koniecznością nowelizacji u.s.d.g. oraz wydania rozporządzenia wykonawczego regulującego szczegółowe kwestie związane z prowadzeniem centralnego rejestru. Wdrożenie postulowanych zmian wymaga dokonania ustaleń w zakresie podmiotu prowadzącego rejestr (w szczególności w celu skutecznego zintegrowania centralnego rejestru z CEIDG), trybu składania wniosków oraz kwestii technicznych co do prowadzenia rejestru w systemie teleinformatycznym. Proponowane rozwiązanie nie eliminuje udziału organów aktualnie prowadzących rejestry, do ich kompetencji nadal będzie należało dokonywanie wpisów w rejestrze z tą jednak różnicą, iż rejestr będzie prowadzony w sposób centralny i jednolity dla obszaru całego kraju. Ze względu na złożony charakter omawianego uproszczenia, jego doniosłość oraz znaczny nakład pracy zostało ono wyodrębnione i objęte jest odrębnym postępowaniem. ANALIZA SKUTKÓW WPROWADZENIA UPROSZCZENIA Wdrożenie postulowanego rozwiązania przede wszystkim uprościłoby procedurę związaną z podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej. Przedsiębiorca nie musiałby składać wniosków/zgłoszeń dotyczących wpisu oddzielnie w każdym rejestrze. Strona 16

17 Jednocześnie udostępnienie rejestru w sieci teleinformatycznej umożliwi każdej zainteresowanej osobie szybkie zweryfikowanie podstawowych informacji o podmiocie, z którego usług zamierza skorzystać. W efekcie mieszkaniec społeczności lokalnej mógłby uzyskać czytelną wiadomość czy podmiot prowadzący dany żłobek lub klub dziecięcy jest wpisany do rejestru. Należy podkreślić, iż informatyzacja rejestrów i upowszechnianie zawartych w nich danych poprzez publikację w sieci teleinformatycznej stanowi realizację założeń przyjętych w dokumencie Strategia Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w Polsce do roku 2013 przygotowanym przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Jednym z kluczowych zadań przewidzianych w ww. dokumencie jest m.in. informatyzacja rejestrów państwowych oraz obowiązkowe udostępnienie obywatelom oraz podmiotom gospodarczym i samorządowym danych rejestrów referencyjnych oraz innych informacji sektora publicznego w celu ich wtórnego (w tym biznesowego) wykorzystania (MSWiA, Strategia Rozwoju.., str. 28). 8. Doprecyzowanie przepisów dotyczących przedstawienia dokumentów do wglądu. Dotyczy procedury: 1100_p_Wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych. ANALIZA PROBLEMU W myśl art. 28 ust. 2 ustawy o opiece podmiot ubiegający się o wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych zobowiązany jest do przedstawienia do wglądu: 1) dokumentu stwierdzającego tytułu prawny do lokalu, w którym ma być prowadzona opieka; 2) w przypadku osób fizycznych dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość. Aktualnie więc przepisy ustawy o opiece nakładają na wnioskodawcę obowiązek przedłożenia w toku postępowania administracyjnego dowodów na wykazanie stanu prawnego tj. tożsamości podmiotu oraz tytułu uprawniającego do korzysta z lokalu przeznaczonym na prowadzenia żłobka lub klubu dziecięcego. Wskazany przepis ustawy o opiece ustanawia więc dla wnioskodawcy dodatkowe obowiązki administracyjne, których dalsze utrzymywanie wydaje się nieuzasadnione. Przede wszystkim należy zauważyć, iż przedłożenie do wglądu określonych dokumentów uniemożliwia dokonanie elektronizacji procedury dotyczącej wpisu w rejestrze. W praktyce bowiem omawiane obowiązki są egzekwowane przez organy na etapie składania wniosku, co łączy się z koniecznością osobistego stawiennictwa wnioskodawcy w siedzibie urzędu. Obowiązek wykazania tożsamości uniemożliwia również działanie wnioskodawcy przez pełnomocnika, co wydaje się ograniczeniem zbyt daleko idącym. SPOSÓB OSIĄGNIĘCIA UPROSZCZENIA W celu rozwiązania przedstawionego wyżej problemu można zaproponować trzy sposoby uproszczenia procedury. Pierwsza propozycja polega na odroczeniu w czasie obowiązku okazania przedmiotowych dokumentów na moment prowadzenia przez przedstawicieli organu administracji obowiązkowej wizytacji lokalu. Wskazane rozwiązanie należy jednak odrzucić bez głębszej analizy ze względu na postulowaną w pkt Strona 17

18 8 poniżej zmianę przepisów ustawy o opiece, polegającą zniesieniu obowiązku dokonania przez organ wizytacji lokalu. Druga propozycja zakłada dołączenie do wniosku, w formie załączników, skanów przedmiotowych dokumentów. Trzecie z analizowanych rozwiązań polega na uchyleniu wymogu wykazywania przez wnioskodawcę przed organem swojej tożsamości, a w zakresie tytułu prawnego do lokalu wprowadzenie do treści wniosku stosownego oświadczenia. Najbardziej racjonalnym rozwiązaniem wydaje się ostatnia z zaprezentowanych zmian. Poniżej przedstawione zostały argumenty przemawiające za wdrożeniem tej właśnie koncepcji. Przede wszystkim należy podkreślić, iż zgodnie z art. 44h ust. 1 ustawy o ewidencji ludności, dane ze zbioru PESEL (Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności PESEL), są udostępniane organom administracji publicznej, o ile są niezbędne do realizacji ich ustawowych zadań. Jednocześnie w myśl art. 44h ust. 5 ustawy o ewidencji ludności organom administracji publicznej dane ze zbioru PESEL można udostępniać za pomocą urządzeń teletransmisji danych. Na tej podstawie istnieje więc realna możliwość wyeliminowania przedkładania dowodu osobistego, zarówno w momencie złożenia wniosku o wpis do rejestru żłobków oraz klubów dziecięcych lub na późniejszym etapie postępowania administracyjnego. Za zbędne należy uznać również załączanie skanów dowodu osobistego (innego dokumentu potwierdzającego tożsamość) do wniosku składanego w formie elektronicznej. Należy w tym miejscu powtórzyć, że zgodnie z art. 220 ust. 1 pkt 2b-c, K.p.a. organ administracji publicznej nie może żądać zaświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego, jeżeli możliwe są do ustalenia przez organ na podstawie: - rejestrów publicznych posiadanych przez inne podmioty publiczne, do których organ ma dostęp w drodze elektronicznej na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne; - wymiany informacji z innym podmiotem publicznym na zasadach określonych w przepisach o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Jeżeli chodzi o tytułu prawny proponowane rozwiązanie wpisuje się w tendencję znoszenia barier administracyjnych, w tym poprzez rozpowszechnianie kultury oświadczeń. Zgodnie z założeniami zawartymi w uzasadnieniu do ustawy z dnia 25 marca 2011 r. o ograniczeniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. z 2011 r. Nr 106, poz. 622 ze zm.) znoszenie obowiązku składania zaświadczeń ma ograniczyć zbędne obowiązki administracyjne. Poza tym instytucja oświadczeń ma na celu zmianę dotychczasowej praktyki nakładającej na petenta obowiązek udowodnienia stanu faktycznego i prawnego. W uzasadnieniu ww. ustawy wskazano, iż wprowadzenie oświadczeń będzie wyrazem zaufania organów administracji do obywateli i przedsiębiorców, pozwoli na osiągnięcie tych samych skutków dowodowych, co w wyniku zaświadczeń, redukując jednocześnie czas obywateli konieczny na ich uzyskanie oraz urzędników niezbędnych do ich wystawienia (str. 7 8 uzasadnienia). Poszukując ewentualnych argumentów przemawiających za pozostawieniem obowiązku wykazania przez Strona 18