KONKURS PRZEDMIOTOWY 2012/2013 Z PRZYRODĄ NA TY

Transkrypt

1 kod KONKURS PRZEDMIOTOWY 2012/2013 Z PRZYRODĄ NA TY ETAP rejonowy liczba punktów Województwo kujawsko pomorskie Instrukcja dla ucznia. Test składa się z 23 zadań. Na jego rozwiązanie masz 70 minut. JeŜeli nie potrafisz wykonać zadania pomiń je, a następnie wróć do niego później. Wszystkie polecenia czytaj uwaŝnie, odpowiedzi zapisuj starannie. W zadaniach wielokrotnego wyboru prawidłową odpowiedź zaznacz krzyŝykiem X. W razie pomyłki krzyŝyk naleŝy otoczyć kółkiem, a prawidłową odpowiedź zaznaczyć X. Odpowiedzi do zadań otwartych naleŝy wpisywać w miejscach wskazanych przy zadaniach. Przy kaŝdym zadaniu podana jest liczba punktów, którą moŝesz uzyskać. śyczymy powodzenia! 1. (0-4) Zadanie dotyczy podziału administracyjnego Polski. Uzupełnij poniŝsze zdania tak, aby były prawdziwe. W Polsce jest (wpisz liczbę)..... województw, które dzielą się na mniejsze jednostki administracyjne (podaj ich nazwę)...., te podzielone są na. Największym województwem w Polsce jest.. ze stolicą w... Najmniejszym województwem jest..., ze stolicą w.. Szczecin jest stolicą województwa (0-4) Powierzchnia województwa dolnośląskiego wynosi około 20 tys. km 2. Mieszka tu około ludzi. Na podstawie podanego wzoru oblicz gęstość zaludnienia na tym terenie. W odpowiedzi podaj równieŝ jednostkę gęstości zaludnienia. Gęstość zaludnienia = liczba osób : powierzchnię Obliczenia:.. Odpowiedź:.. 3. (0-2) Zadanie dotyczy sąsiadów Polski. Uzupełnij zdania tak, aby były prawdziwe. Na północnym wschodzie Polska graniczy z..stolicą tego kraju jest... Od północy Polska graniczy z (podaj nazwę kraju) 1

2 4. (0-1) W jakiej części Europy połoŝona jest Polska? A. Europa Północna B. Europa Wschodnia C. Europa Środkowa 5. (0-3) Niektóre granice Polski to granice naturalne przebiegające wzdłuŝ rzek. Na zamieszczonej mapie Polski odpowiednio wpisz cyfrę 1, 2 i 3 w miejscu, w którym granica biegnie wzdłuŝ rzeki. Uzupełnij tabelę wpisując nazwę rzeki oraz nazwę państwa, z którym graniczy Polska. Mapa do zadania 5 i 6 Cyfra Nazwa rzeki Nazwa państwa, z którym graniczy Polska Źródło: Sprawdziany z przyrody dla kl. V, Nowa Era, 2006 ( dostosowano do potrzeb zadania). 6. (0-4) Opisy dotyczą niektórych najstarszych miast w Polsce. Podaj odpowiednio przy literze A, B, C i D nazwę miasta, którego dotyczy opis. WskaŜ na mapie miejsca połoŝenia miast wpisując przy zaznaczonych punktach odpowiednią literę. A. W tym mieście zachował się dom kronikarza Jana Długosza. Jedną z atrakcji turystycznych miasta jest labirynt podziemi, które powstawały od XIV wieku i słuŝyły jako magazyny kupieckie. B. W tym mieście, w gotyckim kościele znajduje się słynny ołtarz Wita Stwosza oraz najstarsza wyŝsza uczelnia w Polsce. C. Miasto z koziołkami na wieŝy ratusza. D. Miasto ze słynnym Ŝurawiem, największym dźwigiem portowym średniowiecznej Europy. A. B. C. D. 7. (0-2) Do podanego w tabeli typu lasu dobierz spośród podanych charakterystyczną dla niego: grupę drzew, rodzaj gleby i skałę macierzystą. W tabelę wpisz odpowiednie oznaczenia literowe. Grupy drzew: a) grab, dąb, lipa, klon b) sosna, świerk, brzoza c) jesion, olcha, topola d) buk Rodzaj gleby: a) czarnoziem b) gleba brunatna c) mady d) gleba bielicowa Skała macierzysta: a) less b) glina c) piasek d) osady rzeczne Bór Grąd Typ lasu Grupa drzew Rodzaj gleby Skała macierzysta 2

3 8. (0-1) Rysunek przedstawia meandrującą rzekę. Wpisz w odpowiednim miejscu literę A lub B wskazującą brzeg podmywany oraz ten, na którym osadza się materiał skalny. Brzeg podmywany wskazuje litera: Brzeg, na którym osadza się materiał skalny wskazuje litera:. Źródło: Przyroda kl. IV, Operon, 2008 (dostosowano do potrzeb zadania). 9. (0-5) PoniŜej podano opisy krain geograficznych Polski oznaczone literami A - E. Przeczytaj te opisy, a następnie wykonaj dwa polecenia. Opisy krain geograficznych: A. Kraina z wyspą Wolin i klifami. B. Jest jednym z najcieplejszych obszarów Polski. Ma łagodny klimat i Ŝyzne gleby. Występują tu duŝe złoŝa rudy miedzi. C. Kraina z obszarami poniŝej poziomu morza. D. Kraina geograficzna Polski z Puszczą Kampinoską. E. Jest przykładem regionu rolniczego. Krajobraz falisty lub pagórkowaty urozmaicają wąwozy lessowe. Polecenie I Na podstawie opisu uzupełnij tabelę wpisując odpowiednio przy literze nazwę pasa oraz nazwę krainy geograficznej. Polecenie II Na mapie Polski wstawiono owale określające połoŝenie opisanych krain geograficznych. Wpisz w owale litery odpowiadające opisanym krainom. Kraina Nazwa pasa Nazwa krainy A B C D E Źródło: Sprawdziany z przyrody dla kl. V, Nowa Era, 2006 dostosowano do potrzeb zadania). 10. (0-4) Zdania dotyczą budowy roślin. Skreśl niepotrzebne wyrazy tak, aby zdania były prawdziwe. A. Mech płonnik jest przytwierdzony do podłoŝa za pomocą korzonków / chwytników. B. Przeniesienie pyłku na znamię słupka to zapylenie / zapłodnienie. C. Wypustki komórek skórki korzenia pobierające wodę z solami mineralnymi to włoski /włośniki. D. Zielony barwnik roślin umoŝliwiający przeprowadzenie fotosyntezy to chloroplast / chlorofil. 3

4 11. (0-2) Rysunek przedstawia zapis sposobów odŝywiania się bakterii. Uzupełnij zapis wpisując w odpowiednie miejsca poniŝsze określenia: samoŝywność, pasoŝyty, cudzoŝywność, saprofity, Ŝyjące w symbiozie ODśYWIANIE SIĘ BAKTERII np. bakterie zielone np. bakterie glebowe np. salmonella np. bakterie przewodu pokarmowego 12. (0-3) Prezentowane zdania dotyczą grzybów. Jeśli zdanie jest prawdziwe wstaw literę P, jeśli fałszywe to literę F. A. Grzyby wielokomórkowe zbudowane są ze strzępek.... B. Podczas grzybobrania zbieramy jedynie owocniki grzybów... C. DroŜdŜe to grzyby jednokomórkowe rozmnaŝające się płciowo przez pączkowanie.. D. Wszystkie grzyby z wyjątkiem gąski zielonej są organizmami cudzoŝywnymi. E. Trującego muchomora sromotnikowego moŝna pomylić z gąską zieloną... F. Trufle to grzyby cenione za walory smakowe (0-3) Wpisz odpowiednio w tabelę podane gatunki roślin. mech płonnik, sosna zwyczajna, bez lilak, klon zwyczajny, świerk pospolity, pióropusznik strusi Rośliny zarodnikowe Rośliny nagonasienne Rośliny okrytonasienne 14. (0-3) Rysunek przedstawia proces zapłodnienia roślin okrytonasiennych. Uzupełnij opis rysunku podając odpowiednie brakujące nazwy i dokończ zdanie. Nasiono powstaje z: Źródło: Tajemnice przyrody kl. V, Nowa Era, 2008 (dostosowane do potrzeb zadania). 4

5 15. (0-3) Prezentowane rośliny wytwarzają róŝne owoce. Podane nazwy roślin zapisz odpowiednio w tabeli. malina, leszczyna, fasola, czereśnia, pomidor, poziomka Rośliny wytwarzające owoce pojedyncze suche Rośliny wytwarzające owoce pojedyncze mięsiste Rośliny wytwarzające owoce zbiorowe 16. (0-1) Jakiego stanu skupienia ciał dotyczy ten opis? Cząsteczki przyciągają się bardzo słabo, są luźno rozrzucone w przestrzeni, poruszają się chaotycznie we wszystkich kierunkach. A. ciało stałe B. ciecz C. gaz 17. (0-7) Opisy siedmiu parków narodowych występujących w Polsce oznaczono literami A G. Uzupełnij tabelę podając przy literze odpowiednią nazwę parku narodowego. Przy wpisywaniu nazw parków uŝyj skrótu PN. Rozpoznaj na mapie połoŝenie opisanych parków narodowych oznaczonych numerami 1 13 i wpisz odpowiednio w tabelę. A. Obejmuje dolinę rzeki z jej rozlewiskami oraz przyległe bagna i torfowiska. Jest największym parkiem narodowym w Polsce. B. Najmłodszy park narodowy w Polsce. C. Park z Maczugą Herkulesa i Grotą Łokietka. D. Park gdzie występują gołoborza oraz lasy jodłowo-bukowe zwane Puszczą Jodłową. E. Park połoŝony na Pojezierzu Suwalskim. Symbolem parku jest bóbr. F. Park, w którym ochronie podlegają torfowiska i lasy oraz wiele gatunków roślin i zwierząt między innymi Ŝółw błotny. Symbolem parku jest Ŝuraw. G. Park ze skalnymi labiryntami. Litera oznaczająca opis A B C D E F G Numer na mapie Nazwa parku narodowego Źródło: Sprawdziany z przyrody dla kl. V, Nowa Era, 2008( dostosowano do potrzeb zadania). 18. (0-1) Zaznacz organizm jednokomórkowy tworzący zielony nalot na korze drzew. A. euglena B. pierwotek C. ameba D. okrzemka 5

6 19. (0-3) Prezentowane zdania dotyczą roślin, które moŝesz spotkać w najbliŝszym otoczeniu oraz ich właściwości leczniczych i trujących. Jeśli zdanie jest prawdziwe wstaw literę P, jeśli fałszywe to literę F. A. Niektóre rośliny doniczkowe takie jak geranium czy aloes, mają właściwości lecznicze.. B. Wśród roślin doniczkowych zdarzają się takie, które zawierają substancje trujące na przykład oleander, kroton, cyklamen.. C. Kwitnący jesienią zimowit podobny do krokusa jest rośliną leczniczą.. D. Trującymi owocami dla człowieka są między innymi owoce śnieguliczki i jemioły (0-1) Zaznacz mieszaninę jednorodną. A. mleko B. sok owocowy C. woda z kredą D. Ŝwir z piaskiem 21. (0-1) Zaznacz narząd, który pomaga trawić tłuszcze oraz oczyszcza krew z niepoŝądanych substancji wprowadzanych do organizmu wraz z pokarmem i napojami. A. trzustka B. wątroba C. nerki D. Ŝołądek 22. (0-1) Rysunek przedstawia ruch powietrza w sali lekcyjnej po otwarciu drzwi na korytarz. Przeanalizuj rysunek i zastanów się jaki jest związek między temperaturą, a ruchem powietrza. Następnie w poniŝszym zdaniu skreśl niepotrzebne wyrazy tak, aby opisywało ono prawidłowo przedstawioną na rysunku sytuację. Powietrze zimniejsze/ cieplejsze jest lŝejsze/cięŝsze i dlatego wpływa/wypływa dołem/górą, a płomień świecy skierowany jest do środka/na zewnątrz pomieszczenia. Źródło: Doświadczenia na lekcjach przyrody, Nowa Era, 2006 (dostosowano do potrzeb zadania). 23. (0-1) Rysunek przedstawia kształt menisku wklęsły i wypukły utworzony na powierzchni cieczy. Obserwowane zjawisko zachodzi w zaleŝności od działania sił spójności w cieczy i sił przylegania cząsteczek cieczy do naczynia. Przeanalizuj rysunek i w odpowiednie kółka wstaw znak mniejszości < lub większości >. Źródło: Tajemnice przyrody kl. V, Nowa Era, siły przylegania siły spójności siły przylegania siły spójności Menisk wklęsły Menisk wypukły Źródło: Doświadczenia na lekcjach przyrody, Nowa Era, 2006(dostosowano do potrzeb zadania). 6