Projekt dwudniowej wycieczki w Góry Świętokrzyskie

Transkrypt

1 Literka.pl Projekt dwudniowej wycieczki w Góry Świętokrzyskie Data dodania: :30:00 Zaprojektowana przez mnie wycieczka zorganizowana będzie dla uczniów z II poziomu edukacyjnego i obejmie klasy V szkoły podstawowej. PROJEKT DWUDNIOWEJ WYCIECZKI W GÓRY ŚWIĘTOKRZYSKIE 1. Założenia organizacyjne Zaprojektowana przez mnie wycieczka zorganizowana będzie dla uczniów z II poziomu edukacyjnego i obejmie klasy V szkoły podstawowej. Jak już wspomniałam we wstępie, planowana jest w realizacji działu programowego Krajobrazy naturalne Polski. (Wycieczka ta może obejmować również uczniów klas VI zgodnie z programem nauczania przyrody przy realizacji działu Człowiek poznaje i zmienia świat ) Przewidywany czas trwania wycieczki 2 dni. Środkiem lokomocji będzie autobus, którym szybko przemieścimy się po dość rozległym terenie. Nocleg przewiduję w Kielcach, w Szkolnym Schronisku Młodzieżowym Wędrownik, ul. Szymanowskiego 5, tel Termin wycieczki (maj lub czerwiec) ustalam wspólnie z nauczycielem historii, z wychowawcami klas oraz uczniami. Do wycieczki uczniowie przygotowują się już od października. Na zajęciach koła przyrodniczego kompletujemy materiały informacyjne: przewodniki, mapy, foldery. Wspólnie z uczniami ustalamy trasę wycieczki oraz obiekty przewidywane do zwiedzania. Wszystkie czynności organizacyjne oraz przygotowanie rzeczowe uczniowie mogą wykonać sami pracując metodą projektu. Metoda ta polega na samodzielnym zrealizowaniu prze uczniów zadania, które jest przygotowane i koordynowane przez nauczyciela. Uczniowie zdobywają informacje o zagadnieniu, przygotowują najpierw opracowanie, a potem prezentują zagadnienie. Sposób przeprowadzenia: 1. Określenie z uczniami tematu projektu. 2. Wyjaśnienie uczniom przygotowanej wcześniej instrukcji. Instrukcja taka powinna zawierać: - temat projektu i jego cele, - zadanie jakie mają wykonać uczniowie, - źródła, które powinni wykorzystać, - termin prezentacji, - możliwe sposoby i czas prezentacji projektu, - kryterium oceny projektu. Uczniowie mogą pracować w zespołach kilkuosobowych. Każdy zespół zajmuje się innym rodzajem czynności, np.: zbieranie środków finansowych; zorganizowanie przejazdu, noclegów i wyżywienia; obliczenie długości trasy i jej podziałów na odcinki dzienne; ustalenie szczegółowego harmonogramu; przygotowanie rzeczowe teoretyczne zaznajomienie się z projektowaną trasą wycieczki. Zaplanowanie wycieczki przez uczniów metodą projektu ma wiele walorów natury wychowawczej, uczy współpracy z innymi w grupie, skłania do oceny swojej pracy, uczy

2 korzystania z różnych źródeł informacji, a także pozwala skutecznie rozwijać takie umiejętności uczniów jak: formułowanie problemu i krytyczna ocena wiarygodności informacji. 2. Trasa wycieczki Dzień pierwszy TEMAT DNIA: KRAS ŚWIĘTOKRZYSKI Rzuców rezerwat geologiczny Piekło pod Niekłaniem Bartków (koło Zagnańska) Jaskinia Raj Chęciny Góra Zelejowa Kielce. Dzień drugi TEMAT DNIA: WALORY KRAJOBRAZOWE REGIONU ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Chęciny Śluchowice Kadzielnia Święta Katarzyna Święty Krzyż Nowa Słupia Rzuców. 3. Program i przebieg wycieczki CELE WYCIECZKI: Edukacja przyrodnicza: - Utrwalenie wiedzy o ukształtowaniu poznawanego terenu przez zapoznanie się z jego mapą i ustawiczne kojarzenie obrazu graficznego mapy poziomicowej z wyglądem Gór Świętokrzyskich w rzeczywistości podczas zwiedzania; poznanie wyglądu odkrywki geologicznej w Śluchowicach (w dzielnicy Kielc), obejrzenie zjawisk krasowych w jaskini Raj ; - Zapoznanie się z szatą roślinną orz zwierzętami Parku podczas wędrówki oraz w czasie zwiedzania ekspozycji Muzeum Przyrodniczo-Leśnego; - Poznanie sposobów zachowania się w parku narodowym. Edukacja historyczna: - zapoznanie się z historią i zabytkami związanymi z pogańską przeszłością Łysogór oraz miejscami kultu chrześcijańskiego (klasztor na Świętym Krzyżu), - zapoznanie się z historią wydobywania na tym terenie żelaza (zwiedzanie Muzeum Starożytnego Hutnictwa w Nowej Słupi). Środki dydaktyczne: Mapy i plany: - Góry Świętokrzyskie. Mapa turystyczna skala 1: (wydanie jedenaste) Polskie przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficnych im. Eugeniusza Romera S.A. Warszawa Wrocław; - Świętokrzyski Park Narodowy. Mapa turystyczna skala 1: (wydanie pierwsze) Kart. Dzień pierwszy Z Rzucowa wyruszamy autokarem o godz. 600 na trasę Niekłań Zagnańsk Jaskinia Raj Chęciny. Etap I. Rzuców rezerwat geologiczny Piekło pod Niekłaniem. Po drodze obserwujemy panoramę okolicznych terenów. Między innymi malownicze wzniesienia Wzgórz Koneckich. Zwracam uczniom uwagę na zmieniający się skład gatunkowy lasów (pojawia się coraz więcej jodeł i świerków, oraz niewielkie kompleksy buczyn z typowym dla tej formacji ubogim podszytem). Do rezerwatu dochodzimy pieszo szlakiem niebieskim. Skałki, które obserwujemy zbudowane są z piaskowca triasowego. Mają kształt grzybów, ambon, kazalnic. Jest to efekt erozji wietrznej

3 Etap II. Rezerwat Piekło Bartków (koło Zagnańska) Po drodze mijamy Oblęgorsko-Suchedniowski Park Krajobrazowy oraz miejscowość Samsonów, w której znajdują się resztki zabytkowej huty żelaza. W Bartkowie podziwiamy najokazalsze drzewo w Polsce. Jest to dąb, który według tradycji liczy ok lat. Legendy mówią, że pod Bartkiem odpoczywał Bolesław Krzywousty, Kazimierz Wielki sprawował sądy, a Jan III Sobieski wracając spod Wiednia włożył do dziupli butelkę wina, rusznicę i szablę turecką. Przy dużej żywotności Bartka dziuple z czasem zarosły, a przedmioty te mają się tam dotąd znajdować. Dąb należy do gatunku szypułkowego. Imponuje swoimi rozmiarami, o których mówi umieszczona obok tablica. W 1960 r. drzewo uszkodził pożar stojących w pobliżu zabudowań (asymetryczna korona, częściowy brak kory). W latach 20-tych naszego stulecia zabezpieczono jego wnętrze betonowymi plombami, które wymieniono podczas gruntownej konserwacji w 1978 r. na zespojone żywicami epoksydowymi trociny. W dniu 3 czerwca 1991 roku uderzył w Bartka piorun. Uszkadzając jeden z konarów i zrywając dwa pasy kory spowodował zapalenie materiałów włożonych do wnętrza drzewa. Z tego powodu zostały one usunięte ze środka dębu, a konary wzmocniono drewnianymi podporami, które w 1997 roku wymieniono na nowe metalowe, teleskopowe z gumowymi podkładkami pod konary. Bartek jest chroniony prawnie, jako pomnik przyrody. Taką samą ochroną objęto znajdującą się obok niego aleję złożoną z około 50 lip, klonów, jesionów i około 300 letniego modrzewia. Etap III Bartków Jaskinia Raj Z Bartkowa udajemy się trasą na Kielce, zmierzając bezpośrednio do Jaskini Raj. Zatrzymujemy się na parkingu przy zajeździe Raj, skąd idziemy pieszo około 300 m wyasfaltowaną ścieżką do pawilonu mieszczącego kasy biletowe i niewielkie muzeum. Do zwiedzania Jaskini Raj uczniowie są już przygotowani teoretycznie podczas zajęć o zjawiskach krasowych. Potrafią nazwać poszczególne wytwory skalne, powstające w takich przypadkach. W Jaskini Raj zapoznają się dokładnie z formami krasu podziemnego. Zwiedzanie jaskini (ok. 40 min) odbywa się z przewodnikiem. Najcenniejszą wartość przyrodniczą podziemnych korytarzy stanowi bogata szata naciekowa. Tworzą ją zwisające ze stropu stalaktyty, wyrastające z dna stalagmity i powstałe z ich połączenia stalagnaty. Szatę uzupełniają draperie, polewy, jak też rzadko spotykane w świecie pizoidy. W namulisku dennym znaleziono ponadto szczątki kostne zwierząt (m.in. mamuta, nosorożca włochatego, niedźwiedzia jaskiniowego), a także narzędzia wykonane z krzemienia i kości przez zamieszkującego ok tys. lat temu jaskinię, człowieka neandertalskiego. Etap IV. Jaskinia Raj Chęciny Po zwiedzeniu jaskini kontynuujemy naszą podróż. Przecinając ramię Czerwonej Góry, a następnie obwodnicę drogową Kielc, wjeżdżamy do Chęcin. Spacer rozpoczynamy z rynku. Zwiedzamy Starówkę obrazującą typowy wygląd XIX wiecznego miasteczka. Z rynku, ulicą Staszica, wspólnie ze znakami niebieskiego i czerwonego szlaku dochodzimy do restauracji Pod Zamkiem, gdzie spożywamy obiad. Po obiedzie zwiedzamy ruiny zamku. Wejście na zamek prowadzi przez zachodnią furtę. z parkingu aleją lipową udajemy się za znakami żółtymi do biegnącej u podnóża zamku dawnej drogi wjazdowej. Tu uczniowie zostają pouczeni o zasadach poruszania się w obszarze górskim. Idąc ścieżką oznaczoną paskami biało-żółtymi, grzbietem wzgórza, dochodzimy do bramy. Nauczyciel historii lub wcześniej wybrany i przygotowany uczeń opowiada na dziedzińcu zamku historię obiektu i zapoznaje nas z wydarzeniami związanymi z tą górą.

4 Góra Zamkowa (360 m n.p.m.) stanowi doskonały punkt widokowy. Na pierwszym planie widoczne jest Pasmo Zelejowskie, za nim Bolechowickie, dalej rozdzielone przełomem Bobrzy Zgórskie Góry, Pasmo Posłowicko-Dymińskie. Przy dobrej widoczności można zobaczyć zamykające horyzont pasma: Oblęgorskie i Łysogórskie. Patrząc na zachód widzimy zalesione Grzywy Korzeczkowskie i bezleśne Grząby Bolmińskie, od których w prawo stoi odosobniony ostry szczyt Miedzianka. Ku południowi rozciąga się Dolina Czarnej Nidy. Etap V Chęciny Góra Zelejowa Trasę tego etapu rozpoczynamy z Chęcin idąc szlakiem niebieskim po utwardzonej tłuczniem drodze do miejsca, gdzie w prawo odchodzi miedza porosła krzewami. Skręcamy nią w prawo i utrzymując kierunek wchodzimy na grzbiet Góry Zelejowej, która objęta jest ochroną i stanowi rezerwat przyrody nieożywionej. Góra Zelejowa (377 m) stanowi północne skrzydło antykliny chęcińskiej. Zbudowana jest z wapieni dewońskich, pociętych uskokami, wzdłuż których wytworzyły się żyły kalcytowe. Występują tu liczne formy krasowe powstałe dzięki silnemu wyniesieniu terenu i stromemu ustawieniu ławic wapiennych. Jest to doskonałe miejsce do obserwacji form krasu powierzchniowego. Formy krasowe reprezentowane są przez liczne żłobki i żebra krasowe oraz głęboki lej krasowy wypełniony czerwono-brunatnym materiałem ilastym. Jest to zwietrzelina krasowa, będąca pozostałością po rozpuszczeniu wapieni, namyta do leju krasowego. Żłobki osiągają głębokość od kilku cm do 2 m i wytworzyła je woda spływająca linijnie rozpuszczająca skały wapienne. Żebra krasowe stanowią ostre lub zaokrąglone grzbieciki powstałe między bruzdami. Lej powstał w miejscu krzyżowania się szczelin, które rozpuszczały i poszerzały wody powierzchniowe, wpływając pod ziemię. Na uwagę zasługuje także występująca w rezerwacie roślinność. Płd. zbocze porasta flora kserotermiczna (ciepłolubna) z dużą ilością karłowatych drzew o kolczastych krzewów. Na skałach występują w dużej ilości rozchodniki i rojniki zwane popularnie różyczkami skalnymi. Płn. zbocza porastają mchy, porosty. Paprocie i wysokopienny, o bogatym poszyciu, las sosnowy. Idąc dalej grzbietem przecinamy w obniżeniu drogę z Chęcin do Zelejowej i zboczem porośniętym sosnowym lasem schodzimy do asfaltowej drogi we wsi, gdzie czeka na nas autobus. Etap VI. Dojazd do Kielc Zakwaterowanie w Szkolnym Schronisku Młodzieżowym Wędrownik. Kolacja. Po kolacji przewiduję zajęcia mające na celu podsumowanie pierwszego dnia wycieczki, utrwalenie i usystematyzowanie zdobytych wiadomości. Dzień drugi Po śniadaniu wyruszamy z Kielc na trasę Śluchowice Kadzielnia Święta Katarzyna Święty Krzyż Nowa Słupia Rzuców. Etap I. Kielce Śluchowice Śluchowicki kamieniołom wapienia znajduje się na przedmieściu Kielc. W toku robót doszło tu do odsłonięcia ściany skalnej kilkudziesięciu metrów wysokości. Ściana okazała się poprzecznym przekrojem fałdu. Widać tu rzadki wypadek przekroju fałdu przewróconego, a także kilka bardzo złożonych potrzaskanych i zupełnie odwróconych mniejszych fałdów. Ze względu na dużą wartość naukową i dydaktyczną kamieniołomu rzucającego światło na budowę geologiczną krainy, utworzono z jego części rezerwat skalny im. Jana Czarnockiego, znanego geologa polskiego, badacza Gór Świętokrzyskich, z pochodzenia kielczanina. Zachowany tam układ warstw skalnych jest wyjątkowy w skali kraju i może łatwo trafiać

5 do wyobraźni młodzieży, chcącej wiedzieć skąd pochodzą ogromne fałdy skalne, wyglądające jak warstwy grubej tkaniny, marszczącej się pod działaniem nieostrożnej ręki. Przy pomocy rozcieńczonego kwasu solnego uczniowie badają skały, obserwując burzenie się wydobywającego się dwutlenku węgla. Świadczy to o występowaniu tutaj skał wapiennych. Etap... Dostęp do pełnej treści możliwy po zalogowaniu. Literka.pl Literka.pl