III Rekonstrucja paleośrodowisk (GP) Moduł III

Transkrypt

1 Moduł III III Rekonstrucja paleośrodowisk (GP) Zakład Geologii Stratygraficznej dr hab. Anna Górecka-Nowak dr Alina Chrząstek, dr Jolanta Muszer, dr Robert Niedźwiedzki, dr Paweł Raczyński Zakład Gospodarki Surowcami Mineralnymi dr hab.prof. Andrzej Solecki Zakład Mineralogii i Petrologii dr Joanna Kostylew

2 Rekonstrukcja paleośrodowisk Przedmioty: Analiza mikrofacjalna (20+20) Współczesne metody stratygrafii (20+30) Skamieniałości jako wskaźnik paleośrodowisk (15+20) Skamieniałości śladowe w rekonstrukcji paleośrodowisk (20+15) Paleośrodowiskowe uwarunkowania powstawania złóż (15) Rekonstrukcja paleośrodowisk seminarium (15) Prowadzący: dr P. Raczyński, dr J. Kostylew dr Jolanta Muszer dr hab. A. Górecka-Nowak, dr J. Muszer, dr R. Niedźwiedzki, dr P. Raczyński dr A. Chrząstek dr hab.prof. A. Solecki dr R. Niedźwiedzki

3 Analiza mikrofacjalna Prowadzący: dr P. Raczyński, dr J. Kostylew Podstawowe pojęcia i metody badań optycznych, chemicznych i fizycznych Metodyka badań mikroskopowych i w katodoluminescencji, rozpoznawanie orto- i allochemów i ich znaczenie dla interpretacji środowiskowych Analiza mikrofacjalna w poszukiwaniach i dokumentacji złóż ze szczególnym uwzględnieniem węglowodorów

4 Analiza mikrofacjalna Zestaw firmy Nikon do badań w katodoluminescencji Analiza mikrofacjalna należy do metod badawczych wspomagających wiele innych badań, zwłaszcza sedymentologicznych, petrologicznych, paleoekologicznych i stratygraficznych. Jest użyteczna w poszukiwaniach złóż, zwłaszcza węglowodorów i niektórych surowców skalnych. Umiejętność rozpoznawania mikrofacji jest przydatna dla każdego geologa zajmującego się skałami osadowymi. W ramach zajęć praktycznych uczestnicy kursu zapoznają się z podstawowymi pojęciami z zakresu oznaczania i opisywania mikrofacji, poznają różne składniki skał obserwowane w mikroobszarze. Nabyte umiejętności mogą być użyteczne już na etapie przygotowywania wielu tematów seminariów i prac magisterskich. Jednocześnie będą przydatne w wielu miejscach pracy geologów, szczególnie złożowych.

5 Analiza mikrofacjalna Skamieniałości w obrazie katodoluminescencyjnym Obserwacje preparatów (fragmentów surowej skały, próbek wypolerowanych lub płytek cienkich) bombardowanych wiązką wysokoenergetycznych elektronów umożliwia dostrzeżenie wielu szczegółów słabo zauważalnych lub całkowicie niewidocznych przy stosowaniu klasycznych technik obserwacyjnych. Pozwala to na zdobycie wielu wiadomości pomocnych we wnioskowaniu dotyczącym pierwotnego wyglądu osadu i środowiska jego powstawania.

6 Współczesne metody stratygrafii Współczesna terminologia i metodologia badań stratygraficznych Formalne kategorie jednostek stratygraficznych i metody ich korelacji Nieformalne i specjalne metody korelacji skał i jednostek stratygraficznych (chemostratygrafia, stratygrafia izotopów strontu, stratygrafia sejsmiczna i sekwencyjna, eustatostratygrafia, cyklostratygrafia, tefrostratygrafia, stratygrafia zdarzeniowa, ekostratygrafia) Prowincjonalizm Prowadzący: dr Jolanta Muszer Datowania geochronologiczne

7 Skamieniałości jako wskaźnik paleośrodowisk Prowadzący - dr hab. A. Górecka-Nowak, dr J. Muszer, dr R. Niedźwiedzki, dr P. Raczyński 2mm 2mm zależności pomiędzy zespołami organizmów a warunkami powstawania osadów; charakterystyka grup organizmów pod względem przystosowań i wymagańśrodowiskowych; facjalne zróżnicowanie organizmów; wskaźnikowe zespoły skamieniałości użyteczne dla interpretacji środowiskowych /photograph/12377/limestone

8 Skamieniałości jako wskaźnik paleośrodowisk Skamieniałości są szeroko wykorzystywane jako wskaźnik warunków powstawania osadów. Ma to bardzo duże zastosowanie praktyczne, szczególnie w przemyśle naftowym. Poszukiwanie złóż węglowodorów ułatwia dobre rozpoznanie środowiska powstawania i gromadzenia materii organicznej w skałach macierzystych (np. bogate w zachowaną substancję organiczną czarne łupki) oraz tworzenia nagromadzeń złożowych w skałach zbiornikowych (np. porowatych wapieni rafowych lub piaskowców tworzonych w strefach brzeżnych basenów). W Polsce południowo-zachodniej interesujące pod względem złożowym są rafy górnego permu (cechsztynu). Na ich przykładzie omówione będą środowiska sprzyjające tworzeniu skał zbiornikowych oraz analiza wskaźników wspomagających określanie obszarów perspektywicznych dla poszukiwań naftowych. Wykorzystane do tego będą materiały pochodzące z wierceń poszukiwawczych oraz powstałe na ich podstawie opracowania i artykuły naukowe.

9 Skamieniałości jako wskaźnik paleośrodowisk Biofacje trylobitowe (Gon 2000)

10 Skamieniałości jako wskaźnik paleośrodowisk Znaczenie paleośrodowiskowe kształtu ramienionogów (Brett et al. 2007)

11 Skamieniałości jako wskaźnik paleośrodowisk Opis materiału paleontologicznego -ćwiczenia

12 Skamieniałości śladowe w rekonstrukcji paleośrodowisk Prowadzący - dr A. Chrząstek Ichnofacje i ich wskaźniki Modele ichnologiczne Przydatność skamieniałości śladowych do rekonstrukcji paleośrodowisk (batymetria, zasolenie i natlenienie wód, energia środowiska, tempo sedymentacji, charakter podłoża) Ichnostratygrafia

13 Ekologiczny podział skamieniałości śladowych (Buatois & Mangano 2011) Rozmieszczenie ichnofacji w środowisku lądowym i morskim (Buatois & Mangano 2011) Batymetryczne rozmieszczenie ichnofacji w środowisku morskim (Gingras et al after Seilacher 1967)

14 Buatois & Mangano (2011) Model sedymentologicznoichnologiczny dla osadów sztormowych (Pemberton et al. 2012) Ophiomorpha nodosa Ophiomorpha nodosa Thalassinoides isp.

15 Buatois & Mangano (2011) Rozmieszczenie skamieniałości śladowych w środowisku morskim Pemberton et al. (2012)

16 Rhizocorallium commune Model dla skal węglanowych (MacEachern et al. 2010) Trypanites weisei Thalassinoides suevicus Planolites montanus

17 Rekonstrukcja paleośrodowisk seminarium Prowadzący dr Robert Niedźwiedzki Współczesna metodyka badania środowisk kopalnych. Określanie różnych aspektów warunków środowiskowych na bazie analizy zapisu geologicznego i paleontologicznego wzorcowe przykłady na świecie Znaczenie i zastosowanie rekonstrukcji paleośrodowisk w poszukiwaniach ropy i gazu ziemnego.

18 Paleośrodowiskowe uwarunkowania powstawania złóż Prowadzący - prof. dr hab. A. Solecki migracja i koncentracja pierwiastków wpływ zmian wywołanych rozwojem litosfery, hydrosfery, atmosfery i biosfery na migrację i gromadzenie się pierwiastków użytecznych i paliw kopalnych

19 Jaka jest rola ekshalacji wulkanicznych w powstawaniu złóż?

20 Czy zmiany klimatu zmieniały warunki tworzenia się złóż?

21 Moduł przedmiotów stratygraficzno-paleośrodowiskowych i i metodycznych o dużym potencjale aplikacyjnym w prospekcji geologicznej interpretacja środowisk sedymentacji prospekcja! datowanie skał za pomocą skamieniałości! (interpretacja budowy geologicznej) badania paleontologiczne (nowe odkrycia!) Zastosowanie: przemysł naftowy (gaz łupkowy) przemysł miedziowy Zakład Geologii Stratygraficznej Współpraca z przemysłem wydobywczym Badania stratygraficzne i paleoekologiczne dla potrzeb przemysłu miedziowego (KGHM Polska Miedź) i naftowego (PGNiG)

22 Profesor Józef Zwierzycki ( ) współodkrywca złóż miedzi na monoklinie przedsudeckiej organizator i pierwszy kierownik Zakładu Geologii Stratygraficznej Badacz Indonezji Mapa geologiczna rejonu wrocławskiego (Zwierzycki, 1951) Profesor Zwierzycki nad rdzeniami wietrniczymi z monokliny przedsudeckiej

23 Prace magisterskie w Zakładzie Geologii Stratygraficznej Tematy paleontologiczno-stratygraficzne, paleośrodowiskowe (warunki sedymentacji, badania izotopowe) geoturystyczne Realizacja Otwartość na na propozycje studentów Fachowa i i rzetelna opieka nad nad magistrantami Dostęp do do najnowszej literatury Życzliwość kadry naukowej