PROJEKT NOWELIZACJI USTAWY OZE ORAZ USTAWY O INWESTYCJACH W FARMY WIATROWE

Transkrypt

1 1 czerwca 2016 r. PROJEKT NOWELIZACJI USTAWY OZE ORAZ USTAWY O INWESTYCJACH W FARMY WIATROWE W ostatnim czasie przedstawiony został projekt nowelizacji przepisów odnoszących się do odnawialnych źródeł energii (w tym do farm wiatrowych), które to przepisy w przypadku wejścia w życie mogą istotnie wpłynąć na opłacalność realizacji inwestycji. Nowelizacja przepisów ustawy o odnawialnych źródłach energii dotycząca m.in. systemu wsparcia miałaby wejść w życie z dniem 1 lipca 2016 r. Z kolei ustawa o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych została przyjęta przez Sejm 20 maja 2016 r. i będzie przedmiotem prac w Senacie. Przewidujemy, że ustawa ta może wejść w życie w przeciągu najbliższych kilku tygodni. Nowelizacja ustawy OZE Biomasa i pojęcie biomasy lokalnej Projekt likwiduje obowiązek oświadczania, że biomasa nie zawiera substancji niewystępujących naturalnie oraz zawiera doprecyzowanie, że uprawnienia z ustawy (np. do świadectw pochodzenia) nie przysługują tylko w stosunku do tej energii, do której wykorzystano paliwo niespełniające ustawowych wymogów. Ponadto, projekt wprowadza definicję biomasy lokalnej. Jest nią biomasa pozyskana z obszaru znajdującego się w promieniu określonym w przepisach wykonawczych do ustawy. Do czasu ich wydania za biomasę lokalną uznaje się biomasę pozyskaną z obszaru o promieniu do 300 km od jednostki wytwórczej. Ponadto, w toku prac parlamentarnych doprecyzowano, że biomasa ma pochodzić z upraw energetycznych, a także są nią odpady lub pozostałości z produkcji rolnej oraz przemysłu przetwarzającego jej produkty i zboża inne niż pełnowartościowe. Uzyskanie świadectw pochodzenia oraz uczestnictwo w systemie aukcyjnym będzie uzależnione od dochowania określonego udziału biomasy lokalnej w łącznej masie biomasy. Wielkość udziału określi minister energii w rozporządzeniu. Zmiana definicji instalacji OZE Projekt nowelizacji zakłada skrócenie definicji poprzez usunięcie budzących kontrowersje wymogów posiadania jednego miejsca przyłączenia oraz wytwarzania energii tylko z jednego rodzaju źródła. Pojawia się także nowa definicja hybrydowej instalacji OZE. Instalacja taka to zespół co najmniej dwóch instalacji OZE, który dodatkowo może być wspomagany magazynem energii. Zespół ten musi zapewniać odbiorcy stały dostęp do energii elektrycznej stosownie do wymagań jakościowych wynikających z przepisów Prawa energetycznego. Definicja prosumenta Przepisy ustawy OZE mają być uzupełnione o definicję prosumenta, która dotychczas istniała jedynie w obiegu interpretacyjnym. Prosumentem będą odbiorcy końcowi dokonujący zakupu energii elektrycznej na podstawie umowy kompleksowej, wytwarzający energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji w celu jej zużycia na potrzeby własne, niezwiązane z wykonywaną działalnością gospodarczą regulowaną ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, a także wykonujący działalność gospodarczą w rozumieniu wskazanej ustawy, z wyłączeniem działalności gospodarczej wykonywanej przez przedsiębiorstwo energetyczne w rozumieniu ustawy prawo energetyczne, wytwarzający energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji. Takie ukształtowanie definicji ma na celu wyłączenie przedsiębiorstw energetycznych z zakresu definicji. Dedykowane instalacje spalania wielopaliwowego Projekt umożliwia partycypację w systemie aukcyjnym dedykowanych instalacji spalania wielopaliwowego. Ponadto, nowa 1

2 definicja tych instalacji określa udział liczony według wartości energetycznej biomasy, biopłynów, biogazu lub biogazu rolniczego jako większy niż 15% w łącznej wartości energetycznej wszystkich spalonych paliw zużytych do wytworzenia energii elektrycznej lub ciepła i obejmuje także instalacje, które uzyskały koncesje po 30 czerwca 2014 r. W odniesieniu do technologii fluidalnych likwiduje się ograniczenie mocy do 50 MW, a także znosi się przymus posiadania odrębnej linii technologicznej do przygotowania biomasy lub podobnych substancji. Dla dedykowanych instalacji spalania wielopaliwowego przewidziano wyłączenie z ograniczeń, które aktualnie znajdują się w art. 44 ust. 8 ustawy OZE. Artykuł ten w obecnym brzmieniu przewiduje ograniczenie ilości możliwych do uzyskania świadectw pochodzenia dla wytwórcy energii elektrycznej w takiej instalacji tylko w stosunku do ilości energii nie większej niż średnia roczna ilość energii elektrycznej wytworzona w latach albo, dla instalacji które wytworzyły energię elektryczną po dniu 31 grudnia 2013 r., w stosunku do ilości energii wytworzonej w okresie wykonywania działalności gospodarczej w tej instalacji, w obu przypadkach potwierdzonej wydanym świadectwem pochodzenia. Klastry i spółdzielnie Wprowadzono nowe pojęcie klastra energii. Klastry to porozumienia cywilnoprawne dotyczące wytwarzania, równoważenia zapotrzebowania, obrotu i dystrybucji energii elektrycznej w ramach sieci dystrybucyjnej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kv, na obszarze działania tego klastra nieprzekraczającym granic jednego powiatu. Klastry powinny umożliwić prowadzenie działalności polegającej jednocześnie na wytwarzaniu, sprzedaży i dystrybucji energii. Na taką rolę klastrów wskazuje przepis stanowiący, że przepisów ustawy Prawo energetyczne dotyczących ograniczeń dla przedsiębiorstwa energetycznego zintegrowanego pionowo nie stosuje się do koordynatora klastra energii. Zgodnie z propozycją noweli ustawy OZE wystarczy, że wymagane koncesje lub wpisy do rejestru do prowadzenia działalności gospodarczej będzie posiadał koordynator klastra. Ustawodawca proponuje odrębne aukcje dla energii wytworzonej w klastrach. W toku prac parlamentarnych planuje się dodanie nowej formy inwestowania w odnawialne źródła energii spółdzielni energetycznej. Definicja spółdzielni energetycznej była przedmiotem obrad komisji parlamentarnej na dzień sporządzania niniejszego opracowania, jednak głosowanie przełożono na następne posiedzenie. Wsparcie dla prosumentów Projekt zakłada całkowitą rezygnację z taryf gwarantowanych. Prosumenci nie będą mogli również liczyć na stosowaną dotychczas cenę odkupu energii odpowiadającą 100% ceny rynkowej. Energia elektryczna wprowadzona przez prosumentów do sieci będzie obligatoryjnie rozliczana z energią elektryczną z sieci pobraną w stosunku 1 do 0,7, a w przypadku mikroinstalacji o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 4 kw w stosunku 1 do 0,9. Rozliczeń takich dokonywać będzie sprzedawca zobowiązany na podstawie wskazań układów pomiarowo-rozliczeniowych zainstalowanych dla poszczególnych mikroinstalacji. Za samo rozliczenie nie będą pobierane od prosumentów żadne opłaty. Jednocześnie od rozliczanej energii prosumenci nie będą uiszczać opłat za usługę dystrybucji. Obowiązek zapłaty tych opłat zostanie przerzucony na sprzedawców zobowiązanych, którzy będą z tego tytułu zobowiązani względem poszczególnych operatorów systemów dystrybucyjnych, do sieci których prosumenci są podłączeni. Koszty związane z pokryciem opłat dystrybucyjnych sprzedawcy zobowiązani będą mogli sobie zrekompensować poprzez sprzedaż niepodlegającej rozliczeniu ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez prosumentów (30%), której dysponentami staną się na podstawie znowelizowanych przepisów ustawy. Rozliczeniu podlegać będzie energia wprowadzona do sieci nie wcześniej niż na 365 dni przed dniem dokonania odczytu. Na potrzeby rozliczenia przyjmuje się, że datą wprowadzenia energii do sieci przez prosumenta jest dzień odczytu rozliczeniowego, który określa ilość 2

3 energii wprowadzonej w całym okresie rozliczeniowym. O ilości rozliczonej energii elektrycznej prosument będzie na bieżąco informowany przez sprzedawcę zobowiązanego zgodnie z określonymi w umowie kompleksowej okresami rozliczeniowymi. Dla uniknięcia wątpliwości natury fiskalnej wprowadzanie niewykorzystanej energii elektrycznej do sieci celem jej rozliczenia nie stanowi działalności gospodarczej, jak również nie jest usługą lub sprzedażą podlegającą podatkowi od towarów i usług. Z kolei energia pobrana przez prosumenta z sieci w ramach rozliczenia za energię oddaną, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowanym ma być traktowana jako energia wyprodukowana przez tego prosumenta. Nie będzie więc stanowić przedmiotu opodatkowania podatkiem akcyzowym. Projekt przewiduje także ograniczenie obowiązków nałożonych na wytwórców energii w mikroinstalacjach w zakresie składania sprawozdań i raportów na temat szeregu aspektów prowadzonej działalności wytwórczej. Ograniczenie obowiązku odkupu i możliwości uzyskania świadectw pochodzenia Sprzedawca zobowiązany będzie dokonywał odkupu energii tylko z instalacji OZE o mocy mniejszej niż 500 kw, z wyjątkiem instalacji OZE wykorzystujących wyłącznie biogaz rolniczy do wytworzenia energii elektrycznej. Brak zmian w art. 44 ust. 1 ustawy OZE oznacza również, że analogicznie ograniczono możliwość uzyskania świadectw pochodzenia zielonych certyfikatów. Pytanie do autorów nowelizacji, czy to było celem zmiany w art. 42 ust 1 ustawy OZE. Obniżenie poziomu zielonego obowiązku Projekt przewiduje, że minister energii obniży wielkość obowiązku zielonego na rok 2017 z obecnie przewidzianych 20% biorąc pod uwagę kryteria wskazane w projekcie. Zmiany w systemie aukcyjnym W projekcie przewidziano nowy podział na koszyki aukcyjne poprzez dodanie koszyków technologicznych. Zmiany te mają na celu przede wszystkim promowanie w większym wymiarze technologii, które wytwarzają energię w sposób stabilny i przewidywalny. W projekcie wyróżniono odrębne aukcje dla instalacji OZE: 1) o stopniu wykorzystania mocy zainstalowanej elektrycznej łącznej bez względu na źródło pochodzenia większej niż 3504 MWh/MW/rok; 2) wykorzystujących do wytworzenia energii elektrycznej ulegającą biodegradacji część odpadów przemysłowych i komunalnych pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, w tym odpadów z instalacji do przetwarzania odpadów oraz odpadów z uzdatniania wody i oczyszczania ścieków, w szczególności osadów ściekowych, zgodnie z przepisami o odpadach w zakresie kwalifikowania części energii odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów; 3) w których emisja CO 2 jest nie większa niż 100 kg/mwh, o stopniu wykorzystania mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 3504 MWh/MW/rok; 4) dla członkówklastrów; 5) dla członków spółdzielni energetycznych; a także osobną aukcję dla innych, niewymienionych wyżej instalacji OZE. Jeżeli w danym koszyku nie zostanie wykorzystana cała dostępna pula energii, pozostający wolumen będzie mógł zostać sprzedany w ramach aukcji w kolejnym koszyku. Kolejność przeprowadzania aukcji dla koszyków będzie określona w rozporządzeniu ministra energii. 3

4 Prezes URE pierwszą aukcję ma ogłosić jeszcze w 2016 r. Rozporządzenie dotyczące maksymalnej ilości i wartości energii, jaka może zostać sprzedana w drodze aukcji w 2016 r. ma zostać wydane do 31 sierpnia 2016 r. Ceny referencyjne mają zostać określone rozporządzeniem ministra energii nie później niż 30 dni przed terminem pierwszej aukcji w 2016 r., także do dnia 31 sierpnia 2016 r. Zgodnie z projektem minister energii będzie miał możliwość określania długości okresu wsparcia w drodze rozporządzenia na podstawie kryteriów wskazanych w projekcie. Do czasu wydania powyższego rozporządzenia, okres sprzedaży energii elektrycznej z OZE w ramach systemu aukcyjnego ma nadal wynosić 15 lat. Pomoc publiczna dla OZE Doprecyzowano zapisy definiujące i egzekwujące maksymalną wartość pomocy publicznej jaką może otrzymać wytwórca energii elektrycznej z OZE. W razie przekroczenia przez wytwórcę poziomu maksymalnego, wytwórca nie może uczestniczyć w systemie wsparcia, co zostanie potwierdzone decyzją Prezesa URE. Przyłączenie do sieci W przypadku prosumenta będącego jednocześnie konsumentem przysługiwało będzie prawo do złożenia reklamacji do przedsiębiorstwa energetycznego dotyczącej samego przyłączenia do sieci, jak również w zakresie rozliczeń i dystrybucji energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji. W przypadku nieuwzględnienia reklamacji, konsument-prosument będzie uprawniony do wystąpienia przed sąd polubowny. W przypadku, gdy moc przyłącza nie jest niższa od mocy zainstalowanej mikroinstalacji, przedsiębiorstwo energetyczne będzie zobowiązane do dokonania przyłączenia w terminie 30 dni od zgłoszenia przez prosumenta chęci przyłączenia. W dotychczas obowiązujących przepisach brakowało jasnego terminu. Spory związane z nieuzasadnioną odmową przyłączenia mikroinstalacji rozstrzygane będą przez Prezesa URE. Przedsiębiorstwa dystrybucyjne będą mogły odłączyć mikroinstalacje od sieci lub zmniejszyć wywoływane przez nie obciążenia sieci w przypadku, gdy wytwarzanie energii w takich instalacjach stanowić będzie zagrożenie dla sieci. Projekt nie precyzuje, na jakach zasadach oraz na jaki okres takie ograniczenia lub odłączenia będą mogły być wprowadzane, ani nie przewiduje rekompensat z tytułu braku możliwości odprowadzenia energii do sieci. Spory w zakresie odłączeń oraz ograniczeń dla mikroinstalacji będą rozstrzygane przez Prezesa URE. Zmiany w zakresie pobierania opłaty OZE i opłaty przejściowej Zrezygnowano z OREO S.A., a jego kompetencje przekazano do Zarządcy Rozliczeń S.A. spółki prowadzącej rozliczenia opłaty przejściowej. Podmiotem odpowiedzialnym za pobór opłaty OZE zostanie OSP, a płatnikami będą OSD analogicznie jak przy pobieraniu opłaty przejściowej. OSP następnie będzie przekazywał opłatę OZE do Zarządcy Rozliczeń S.A. Opłatę przejściową określono na stałych poziomach. Usługa udostępniania KSE ma ponadto obejmować działania na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Nowe regulacje w zakresie opłaty przejściowej mogą budzić wątpliwości w zakresie ich zgodności z zasadami udzielania pomocy publicznej. Abolicja informacyjna Projekt nowelizacji wprowadza mechanizm abolicji dla tych podmiotów, które w przeszłości nie dopełniły części obowiązków o charakterze informacyjnym i sprawozdawczym przewidzianych w ustawie OZE. W przypadku obowiązków, które w wyniku nowelizacji zostaną zniesione (np. sprawozdawcze obowiązki prosumentów) kary nie będą naliczane. W przypadku obowiązków, które zostaną utrzymane (np. sprawozdawczość wytwórców w małych instalacjach) właściwe organy mogą zmniejszyć wysokość kary lub odstąpić od jej wymierzenia. 4

5 Ustawa o inwestycjach w farmy wiatrowe Zgodnie z aktualnym brzmieniem ustawy utrzymane zostało ograniczenie w zakresie możliwości lokalizacji elektrowni wiatrowych w sąsiedztwie zabudowań mieszkalnych. Minimalna odległość elektrowni wiatrowych od zabudowań mieszkalnych wynosić będzie 10-krotność wysokości elektrowni. Już istniejące elektrownie wiatrowe będą mogły nadal funkcjonować, ale bez możliwości ich rozbudowy i modernizacji, które prowadziłyby do zwiększenia ich mocy. Podtrzymano również zmianę definicji budowli. Od chwili wejścia w życie ustawy w skład budowli wchodzić będzie również sama turbina wiatrowa, która dotychczas była traktowana jako ruchomy element techniczny. Ta zmiana będzie miała istotny wpływ na wysokość podatków, w tym głównie podatku od nieruchomości, który jest płacony od wartości budowli. Ostatecznie proponuje się rezygnację z przepisów, na podstawie których eksploatacja farm wiatrowych wymagałaby dodatkowego pozwolenia wydawanego przez Urząd Dozoru Technicznego i które miałoby być odnawiane co dwa lata. 5