Wymagania na poszczególne stopnie szkolne- historia i społeczeństwo klasa VI

Transkrypt

1 Wymagania na poszczególne stopnie szkolne- historia i społeczeństwo klasa VI LP. NAZWA DZIAŁU WYMAGANIA NA OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ I DOSTATECZNĄ 1 U progu czasów nowożytnych. (Przemiany społeczne, - pamięta pojęcia: busola, humanizm, polityczne i gospodarcze w renesans, odrodzenie, reformacja, XVIw.) protestantyzm, Wawel, tolerancja, szlachta, magnat, sejm walny, wolna elekcja, stan, przywilej, mieszczanie, chłopi - daty: 1492r., 1517r., 1525r., 1569r. - postaci: Krzysztof Kolumb, Ferdynand Magellan, Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Marcin Luter, Jan Kalwin, Zygmunt I Stary, Zygmunt II August, Mikołaj Kopernik, - potrafi podać przyczyny i skutki wielkich odkryć geograficznych - oceni znaczenie wpływu nowości nawigacyjnych dla rozwoju żeglarstwa - określi wpływ odkryć na zmiany gospodarcze w Europie - opowie o wybranych osiągnięciach cywilizacyjnych Indian - zaznaczy na osi czasu poznane na lekcjach daty - wskaże na mapie trasy podróży Krzysztofa Kolumba i Ferdynanda Magellana - wie, że sztuka renesansu nawiązywała do antyku NA OCENĘ DOBRĄ I BARDZO DOBRĄ - pamięta pojęcia: karawela, astrolabium, ekumenizm, kalwinizm, luteranizm, anglikanizm, arras, gołota, patrycjat, pospólstwo, plebs - daty: 12 X 1492r., , 1498r. - postaci: Amerigo Vespucci, Bartłomiej Diaz, Rafael Santi, Henryk VIII, Bona, Jan Kochanowski, Mikołaj Rej - wskaże na mapie, gdzie znajdowały się państwa Majów, Azteków i Inków oraz państwa Hiszpania, Portugalia, Anglia i Francja - dokona podziału skutków odkryć geograficznych na pozytywne i negatywne - wymieni główne dzieła twórców renesansu - scharakteryzuje poglądy humanistów - porówna poglądy humanistów i filozofów średniowiecza - opowiedzieć o zmianach jakie nastąpiły w życiu codziennym w XVI w. - wymieni i wskaże na mapie państwa, w których miały miejsce wojny religijne - wyjaśni ideę ekumenizmu 1

2 - zna genezę renesansu i czas trwania tej epoki - wskaże charakterystyczne elementy architektury renesansu np. kopuła, dziedziniec - zna przyczyny wystąpienia Marcina Lutra - wymieni wyznania protestanckie powstałe po 1517 roku - wymieni dwóch twórców renesansu w Polsce - wyjaśni znaczenie odkrycia Mikołaja Kopernika - wskaże na mapie Polski 3 miejsca, gdzie znajdują się zabytki architektury renesansowej - wyjaśni, na czym polegała zasada tolerancji religijnej - wie z jakich stanów sejmujących składał się sejm walny - wymieni stany społeczne w Polsce w XVI wieku - potrafi wskazać na mapie granice Rzeczpospolitej w XVI w. 2 Barok pełen kontrastów. - pamięta pojęcia: barok, husaria, piechota wybraniecka, Sarmata, sarmatyzm - daty: 1655, postaci: Isaac Newton, Kartezjusz, Peter Paul Rubens, Stefan Batory, Stefan Czarniecki, Jan Sobieski - zna podstawowe cechy sztuki i architektury baroku - dokona oceny skutków reformacji - oceni wkład ostatnich Jagiellonów w rozwój kultury - wie jak przebiegał proces kształtowania się sejmu walnego - wyjaśni wpływ przywilejów na wzmocnienie pozycji szlachty - potrafi scharakteryzować różnice między stanami, dotyczące zajęć, trybu życia, strojów - pamięta pojęcia: opera, misteria, kalwaria - daty: 1582, postaci: Galileusz, Claudio Monteverdi, Giovani Bernini, Georg Friedrich Haendel, Jan Vermeer van Delft - wyjaśni na czym polegały kontrasty w życiu codziennym baroku 2

3 3 Myśliciele proponują zmiany. (Dziedzictwo oświecenia) - wymienić i wskazać na mapie państwa, z którymi Rzeczpospolita toczyła wojny w XVII w. - wyjaśni wpływ sztuki barokowej na rozwój pobożności - na podstawie ilustracji opisze typowy dwór szlachecki z XVII w. i pałac magnacki - zaznaczy na taśmie czasu poznane na lekcjach daty - pamięta pojęcia: oświecenie, płodozmian, konstytucja, rewolucja, liberum veto - daty: 4 VII 1776r., 14 VII 1789r., 1772, 3 V 1791r., 1793, 1794, postaci: Monteskiusz, James Watt, Wolfgang Amadeusz Mozart, Ludwig van Beethoven, Jerzy Waszyngton, Stanisław August Poniatowski, Tadeusz Kościuszko - zna główne założenia filozofii oświecenia - potrafi wyjaśnić wpływ odkryć i wynalazków na poszerzenie wiedzy człowieka o świecie i przemiany w życiu codziennym - wskaże na mapie państwa, w których - rozpozna na ilustracji zabytki epoki baroku i omówi ich podstawowe cechy - zna przyczyny i skutki wojen XVII wiecznych - oceni znaczenie zwycięstwa Jana III Sobieskiego w bitwie pod Wiedniem - wykorzystując ilustracje opowie o uzbrojeniu husarii, piechoty wybranieckiej - potrafi podać przykłady literatury barokowej - wyjaśni na czym polegała szczególna rola szlachty w państwie - rozpozna i opisze strój szlachcica z XVII w., wykorzystując pojęcia: żupan, kontusz - pamięta pojęcia: klasycyzm, liberalizm, absolutyzm, mecenat, obiady czwartkowe, insurekcja, sejm skonfederowany - daty: 1764, 1773, postaci: Jan Jakub Rousseau, Wolter, Karol Linneusz, Benjamin Franklin, Stanisław Staszic, Hugo Kołłątaj, Stanisław Konarski, Tadeusz Rejtan, Stanisław Małachowski, Wojciech Bartos, Jan Kiliński - potrafi opisać stroje noszone w Europie w XVIII w. - oceni wpływ idei oświecenia na ustrój 3

4 4 Wielkie zmiany cywilizacyjne XIX w. (Droga Polaków do niepodległości) rozwinęła się w XVIII w. w wysokim stopniu oświata - opisze budowlę reprezentującą styl klasycystyczny i wskazać elementy nawiązujące do antyku - wie na czym opierał się trójpodział władzy, wprowadzony przez Monteskiusza - wskaże na mapie Francję, Stany Zjednoczone - potrafi ocenić rolę króla w rozwoju oświaty i kultury w Polsce w XVIII w. - rozpozna zabytki w stylu klasycystycznym - potrafi analizować proste źródła historyczne - wie, że Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie, a drugą na świecie - zna przyczyny wybuchu powstania kościuszkowskiego - wskaże na mapie zasięg kolejnych zaborów oraz państwa biorące w nich udział - pamięta pojęcia: fabryka, rewolucja przemysłowa, urbanizacja, uwłaszczenie, powszechne prawo wyborcze, emigrant, Legiony Polskie, powstanie, germanizacja, rusyfikacja, praca organiczna - daty: 1797, 1807, 1815, 1830, postaci: James Watt, Tomasz Edison, Jan Henryk Dąbrowski, Napoleon Bonaparte, Józef Wybicki, Maria Skłodowska Curie, współczesnych państw demokratycznych - przedstawić przyczyny i skutki wybuchu rewolucji we Francji - wymieni instytucje oświatowe, które powstały w Rzeczpospolitej w XVIII w. - zna wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny słabości Rzeczpospolitej w XVIII w. - wie jakie reformy przeprowadzono podczas Sejmu Wielkiego - zna główne postanowienia Konstytucji 3 maja - zna okoliczności uchwalenia Konstytucji 3 maja i skutki tego wydarzenia - opowie o przebiegu powstania kościuszkowskigo - pamięta pojęcia: płodozmian, burżuazja, proletariat, cywilizacja techniczna, impresjonizm, realizm - daty: , 29/30 XI 1830, 1846, 1848, 1802, postaci: Aleksander Graham Bell, Wilhelm Roendgen, Ludwik Pasteur, książę Józef Poniatowski, Józef Bem, Maria Konopnicka, Eliza Orzeszkowa, 4

5 Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Henryk Sienkiewicz, Jan Matejko - wyjaśni istotę przewrotu przemysłowego - opowie o wyglądzie XIX- wiecznego miasta - scharakteryzuje życie mieszkańców miasta w XIX w. - wie jakie zmiany zaszły w rolnictwie w XIX w. - wymieni państwa w których najwcześniej doszło do przewrotu przemysłowego - potrafi ocenić wpływ osiągnięć naukowotechnicznych na życie ludzi w XIX - wskazać na mapie i nazwać ziemie polskie leżące w zaborze rosyjskim, austriackim i pruskim - wie w jakich dziedzinach gospodarki najlepiej rozwijały się ziemie polskie w poszczególnych zaborach - uzasadni, że Kraków w XIX w. był centrum życia kulturalnego - określi, w jakim zaborze znajdował się Dzierżoniów - wie kiedy, gdzie i w jakich okolicznościach powstały Legiony Polskie - zna historię powstania hymnu narodowego - wymieni w kolejności chronologicznej powstania narodowe jakie podjęli Polacy po III rozbiorze - wyjaśni dlaczego Polacy podejmowali w XIX w. walkę zbrojną - zaznaczy na taśmie czasu daty poznane na Bolesław Prus, Stanisław Wyspiański, Artur Grotger, Józef Chełmoński, Stanisław Moniuszko - zna główne przyczyny wybuchu Wiosny Ludów - wyjaśni związek między rozwojem przemysłu a procesem urbanizacji - określi jakie zmiany społeczne nastąpiły w XIX w. - wyjaśni z czego wynikały różnice w poziomie życia poszczególnych warstw społeczeństwa w XIX w. - rozpozna wybitne dzieła malarzy impresjonistycznych, realistycznych - wykazać na podstawie przykładów, że sztuka XIX w. nawiązywała do dawnych epok - wyjaśni z czego wynikały różnice w zagospodarowaniu i organizacji ziem w trzech zaborach - scharakteryzuje rozwój gospodarczy ziem polskich w poszczególnych zaborach - wskaże, które z obecnych ośrodków przemysłowych mają swój początek w XIX w. - scharakteryzuje kolejne powstania narodowe w XIX w. - zna okoliczności utworzenia i likwidacji Księstwa Warszawskiego - opowie historię Legionów Polskich we Włoszech 5

6 5 Między demokracją a dyktaturą. (Niespokojny wiek XX) lekcjach - wie kto był twórcą Księstwa Warszawskiego - wyjaśni w jaki sposób i dlaczego zaborcy stosowali politykę wynaradawiania wobec Polaków - poda kilka przykładów obrony Polaków przed polityką wynaradawiania - wie czym była praca organiczna - pamięta pojęcia: I wojna światowa, komunizm, państwa centralne, ententa, rozejm, bolszewicy, dyktator, faszyzm, obóz koncentracyjny, koalicja antyhitlerowska, wojna totalna, okupant, NATO, mniejszość narodowa, analfabetyzm - daty: 1914, 11 XI 1918, 1919, 15 VIII 1920, 1 IX 1939, 17 IX 1939, 1 VIII1944, 1945, 1978, 13 XII 1981, postaci: Józef Stalin, Adolf Hitler, Józef Piłsudski, Władysław Sikorski, Jan Paweł II, Tadeusz Mazowiecki - zna przyczyny wybuchu I wojny światowej - wie na jakich zasadach opierał się ustrój wprowadzony w Rosji w 1917 r. - wie czego dotyczył traktat wersalski - wymieni główne państwa walczące ze sobą w czasie I wojny światowej - wskaże na mapie państwa, które odrodziły się i powstały po I wojnie światowej - opowie o postępie techniki wojskowej w - wie czym była Wielka Emigracja - dokona oceny działalności Polaków, zmierzającej do utrzymania tradycji, języka i kultury narodowej - przedstawi przykłady pracy organicznej - zna okoliczności strajku dzieci we Wrześni - Trójprzymierze, Trójporozumienie, proklamacja, nazizm, SS, S.A., plebiscyt, kanclerz, swastyka, policja polityczna, militaryzacja, łagier, żelazna kurtyna - daty: 1917, 27 XII 1918, 1920, 1921,1922, 1933, 1938, 1941, VIII 1939, 6 VIII 1945, 1949, 1955, postaci: Benito Mussolini, Lenin, Mikołaj II, Stanisław Mikołajczyk, Władysław Raczkiewicz, Stefan Starzyński, Ribbentrop, Mołotow, Roman Dmowski, Ignacy Jan Paderewski, Henryk Sucharski, Michaił Gorbaczow, Władysław Reymont, Maria Dąbrowska, Kornel Makuszyński, Julian Tuwim - wie jakie bloki militarne ukształtowały się przed I wojną światową - podzieli przyczyny wybuchu wojny na pośrednie i bezpośrednie - wymieni najważniejsze miejsca bitew w czasie I wojny światowej 6

7 czasie I wojny światowej - wyjaśni dlaczego dni 11 XI 1918 i 15 VIII 1920 r. obchodzone są jako święta państwowe - zna skutki I wojny światowej - opowie o wydarzeniach jakie miały miejsce w Polsce w dniach XI wymieni główne instytucje władzy II Rzeczpospolitej - wskaże na mapie granice II Rzeczpospolitej i jej sąsiadów - wymieni kilka inwestycji okresu XX- lecia międzywojennego w Rzeczpospolitej - wymieni państwa dyktatorskie i nazwie ustrój jaki w nich wprowadzono - scharakteryzuje życie społeczeństwa w krajach dyktatorskich - przedstawi najważniejsze wydarzenia II wojny światowej - omówi formy terroru stosowane wobec ludności polskiej i żydowskiej podczas trwania II wojny światowej - zna przyczyny wybuchu powstania warszawskiego - wie jakie były cele działalności rządu emigracyjnego - wyjaśni dlaczego doszło do podziału Europy - rozumie zagrożenia wynikające z wyścigu zbrojeń - wskaże na mapie linię podziału Europy - poda przykłady łamania praw człowieka w - nazwie fronty na których toczyły się działania zbrojne w czasie I wojny oraz określi ich zasięg terytorialny - wie jakie były przyczyny wybuchu rewolucji w Rosji w 1917 r. - wyjaśni znaczenie traktatu wersalskiego dla kształtowania powojennej Europy - zna skutki I wojny światowej - wyjaśni znaczenie działalności dyplomatycznej i walki Polaków dla odzyskania niepodległości - określi jakie wydarzenia wpłynęły na kształtowanie granicy zachodniej i wschodniej Polski - wyjaśni różnice między państwem demokratycznym, a totalitarnym - wyjaśni wpływ agresywnej polityki sąsiadów na zagrożenie bezpieczeństwa Polski - poda kilka przykładów agresywnej polityki Hitlera przed II wojną i oceni postawę państw Europy Zachodniej wobec tej polityki - wskaże na mapie podział ziem polskich po upadku kampanii wrześniowej oraz określi zasięg okupacji niemieckiej i radzieckiej - zna okoliczności zrzucenia bomby atomowej na Hiroszimę i Nagasaki - wskaże na mapie miejsca bitew Polaków w czasie II wojny światowej - wyjaśni znaczenie konferencji w 7

8 państwach komunistycznych - opowie o zmianach jakie wystąpiły w życiu codziennym - wyjaśni na czym polegało przełomowe znaczenie wydarzeń z 1989 r. - zaznaczy na taśmie czasu daty: wystąpień społeczeństwa polskiego wobec władzy, wyboru Karola Wojtyły na papieża, wprowadzenia stanu wojennego, upadku rządów komunistycznych - wskaże na mapie: Poznań, Gdańsk, Radom, Czechosłowację, Węgry Teheranie, Jałcie i Poczdamie na kształt powojennej Europy i granice Polski - poda przykłady wrogiej rywalizacji ZSRR i Stanów Zjednoczonych po II wojnie światowej - wymieni i wskaże na mapie państwa należące do bloków: NATO i Układ Warszawski - przedstawi realia życia obywateli w państwach bloku wschodniego - wyjaśni dlaczego w Polsce wielokrotnie dochodziło do wystąpień społecznych przeciw władzy 6 Dobrodziejstwa i przekleństwa cywilizacyjne XX w. 7 W stronę demokracji i dobrobytu. - pamięta pojęcia: penicylina, broń masowej zagłady, kultura masowa - datę postać Aleksander Fleming - wymieni najważniejsze osiągnięcia drugiej połowy XX w. - określi wpływ postępu naukowotechnicznego na życie ludzi - wskaże na mapie : państwa wysoko rozwinięte, kraje Trzeciego Świata - zna nazwę państwa polskiego w latach wie jak wyglądało życie codzienne mieszkańców Polski Ludowej - pamięta pojęcia: obywatel, mniejszość - pamięta pojęcia: cenzura, Polska Ludowa - datę postaci: Tadeusz Różewicz, Zbigniew Herbert, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska, Andrzej Wajda, Jerzy Hoffman, Krzysztof Penderecki - wymieni pozytywne i negatywne skutki postępu cywilizacyjnego - omówi najważniejsze zjawiska w kulturze okresu międzywojennego - wie jakie były osiągnięcia polskiej gospodarki w okresie powojennym - przedstawi sposoby spędzania wolnego czasu przez mieszkańców PRL-u - pamięta pojęcia: radny, burmistrz, wójt, 8

9 narodowa, powiat, gmina, województwo, samorząd terytorialny, urząd miejski, prywatyzacja, gospodarka rynkowa, euro - datę 1993r., wie jakie są główne instytucje władzy w Polsce - zna i wie kiedy obchodzimy główne święta narodowe - wie jak i dlaczego należy okazywać szacunek symbolom narodowym - opisze polskie symbole narodowe - na podstawie konstytucji określi prawa i obowiązki obywateli - wskaże na mapie i określi położenie miejscowości, w której mieszka, w jakim leży województwie - wie jakie sprawy można załatwić w urzędzie miasta - opisze symbole swojego miasta - określi istotę zmian gospodarki polskiej po 1989 r. - wskaże największe zakłady w środowisku lokalnym - zna główne cele i zadania Unii Europejskiej - wskaże na mapie siedzibę UE - zna podstawowe prawa przysługujące człowiekowi - zna główne cele działalności ONZ sesja - daty: 1997, wie jakie mniejszości narodowe zamieszkują w Polsce i jakie prawa im przysługują - określi na czym polegają zadania głównych instytucji władzy - wie jakie zadania wykonują samorządowe władze gminne, powiatowe, wojewódzkie - oceni wpływ działalności gospodarczej na środowisko i potrzebę jego ochrony - wskaże najistotniejsze problemy związane z działalnością gospodarczą i zaproponuje ich rozwiązanie - zna genezę Unii Europejskiej - potrafi wymienić państwa UE - wymieni nazwy kilku instytucji stojących na straży praw człowieka 9

10 10