STACJA CHRZYPSKO WIELKIE 1(49)2014

Transkrypt

1 STACJA CHRZYPSKO WIELKIE 1(49)2014 PERIODYK POŚWIĘCONY KOLEI MUZEUM HISTORII LINII KOLEJOWYCH STACJA CHRZYPSKO WIELKIE" Wyprawę już powoli zapominaną linią kolejową Pyrzyce Gryfino zaczynamy na nieczynnej stacji Pyrzyce leżącej w km linii kolejowej Stargard Szczeciński Siekierki. Pozostałe linie odchodzące od tej stacji miały tu swój początek, (czyli km 0.000), są to linie do Gryfina, Głazowa oraz Płońska Pyrzyckiego. Obecnie zaczyna się tu jeszcze tylko linia do Głazowa, pozostałe są rozebrane. Na stacji zachował się budynek dworca, który wewnątrz niewiele już przypomina o jego pierwotnej funkcji. Jak dziś pamiętam długą kolejkę do kasy biletowej w marcu 1996 roku i powtarzane jak mantrę słowa pasażerów połówkę do Stargardu Po za tym na stacji stoją dwie zamknięte na głucho nastawnie, które już nigdy nie spełnią swojego zadania, ponieważ mimo istnienia sygnalizatorów, poznikały wszelkie pędnie drutowe łączące je z tymi budynkami. Niewiele rozebranych dziś linii autor tego tekstu mógł przejechać osobiście. Tu się udało. Prawie równo 18 lat temu porannym pociągiem z Gryfina do Pyrzyc podziwiałem tablice z nazwami przystanków w porannej mgle. Linia ta już nie istnieje od ponad trzech lat, wyprawa po niej odbyła się w momencie jej rozbiórki. Wyruszamy więc ze stacji Pyrzyce i gdzieś w połowie tej stacji tor odbija ostro w prawo. W tym rejonie znajdowała się kiedyś nie tak dawno mała nastawnia Py2, której zadaniem była obsługa zaledwie kilku rozjazdów i tarczy oraz semafora wjazdowego od strony Chwarstnicy. Po lewej stronie mijamy dawną parowozownię tej kolejki, a kawałek za nią widzimy wspomniany semafor wjazdowy, który niebawem podzieli los wielu mu podobnych. Niedługo dalej w gęstych krzakach odnajdujemy dwustawną tarczę ostrzegawczą tego semafora. Niestety na dalszej trasie jest niewiele ciekawych miejsc. Mimo sporej długości znajduje się na niej tylko jeden zauważalny obiekt inżynierski. Po pewnym czasie docieramy do przystanku Rzepnowo. W gęstej trawie ginie betonowa krawędź peronu. Nie ma już tablicy z nazwą, zresztą nigdzie ich już nie ma na tej trasie. Linia odchodzi bezimiennie Następnym punktem, po którym śladów jednak nie odnajdujemy była prywatna ładownia, która zakończyła żywot zapewne jeszcze przed wojną. Nazwijmy ją umownie Chwasty od nazwy pobliskiej małej wsi. Za niedługo mijamy mały Kanał Nieborowski, właśnie tu znajduje się jedyny mostek na linii, a i on ginie w gąszczu traw. Osiągamy przystanek Nowe Chrapowo, ponieważ kompletnie nic tu nie ma, idziemy dalej. Co WYPRAWA LINIĄ NR pewien czas na szynach widać znaki szarą farbą. Jest to efekt przejścia pieszego przedstawiciela Oddziału Gospodarowania Nieruchomościami w Szczecinie oraz pracownika firmy, która wygrała przetarg na rozbiórkę linii. W ten sposób pozaznaczane są braki szyn, które potem dokładnie się zlicza i odejmuje od wartości złomu na całej linii. Kradzież szyn między tym sprawdzeniem a rozbiórką oficjalną idzie już w straty firmy rozbierającej linię. Tor wychodzi na prostą i za chwilę przecinamy małym przepustem Kanał Czarny. Za chwilę kolejna szosa lokalna i przy niej przystanek Stare Chrapowo. Tu również tylko peron i nic więcej. Choć może w końcu stoi tu jeszcze szafa sterownicza oświetlenia przejazdu, latarnia betonowa przy nim oraz wskaźnik W4. Dalej prawie idealnie prosto biegnie zarośnięty tor przez nudne pola i końcu osiągamy peron przystanku Linie leżącego we wsi o tej samej nazwie, wsi która dawnie nosiła nazwę Linie Drugie. Na dzień dzisiejszy zachowało się tu parę latarni bez kloszy i ruina betonowej wiaty dla pasażerów. Tor biegnie dalej Z prawej strony mijamy miejsce, które zwie się Lisia Góra, choć jest to dół będący kiedyś kamieniołomem. Przez nieodmiennie płaskie pola docieramy do przystanku Bielice Parsów. I tu znów tylko połamany wskaźnik W4, parę nieczynnych latarni i pogięte krzyże Świętego Andrzeja. Gdzieś daleko w trawie giną kikuty linii teletechnicznej, służącej niegdyś do zapowiadania pociągów między Chwarstnicą a Pyrzycami. Zostały po niej tylko betonowe słupy, bo ich nie dało się w żaden sposób spieniężyć. Następnym punktem wyprawy jest dawna ładownia Parsów, która była przystankiem do końca lat 50. Miejsce to znajduje się na kompletnym odludziu. Dalej pola, pola i betonowe kikuty Docieramy wkrótce do miejsca po dawnej ładowni Skrzynice, również przystanku do końca lat 50. Nie ma nawet miejscowości o takiej nazwie, tylko na zabudowania dawnego PGR tak tu się woła. Jest to dokładnie kolonia Skrzynice. Nic dziwnego, że oba przystanki w niemieckich rozkładach jazdy były oznaczone uwagą bedarfhaltestelle. Idziemy dalej, wkrótce tor ociera się prawie o brzeg jakiegoś małego bezimiennego zbiornika wodnego. Dokładnie w tym miejscu znajdował się semafor wjazdowy do podg Sobieradz. Kawałek dalej osiągamy zniszczony peron o tej samej nazwie. Nudna sielanka tego miejsca została zakłócona przez budowę drogi ekspresowej S3. Peron częściowo zniszczyły maszyny budowlane. Trochę dalej

2 znajdował się podg Sobieradz. Obecnie nie ma po nim już śladów, a dokładnie w miejscu rozjazdu, którym linia 417 odchodziła od linii 419, znajduje się nasyp tej nowo budowanej drogi. Tak się złożyło, że budowa trasy S3 zbiegła się w czasie z rozbiórką linii kolejowej. Nikt więc nie zadał sobie trudu budowy tutaj wiaduktu drogowego. Dalej paroma nieśmiałymi łukami ślad świeżo rozebranego toru prowadzi przez zabagniony teren o nazwie Lagry i w ten sposób docieramy do jedynej i zarazem największej stacji dawnej Pyritzer Kleibahn. Na tej stacji trwa w najlepsze rozbiórka wszystkiego co jest Fe choć tylko nawet z wyglądu. Założyła sobie tutaj bazę firma Tim z Gubina żyjąca z rozbiórek torów w całej Polsce. W pierwszej kolejności zostały ściągnięte szyny od Sobieradza, teraz trwa transport ich od strony Gryfina. Szyny są częściowo przyciągane w całości za pomocą ciągników i tutaj cięte, a częściowo niszczy się je na peronach kolejnych przystanków, czyli tam gdzie łatwo da się dojechać samochodem. Druga część ekipy z firmy Tim kończy rozbiórkę odcinka Krzepielów Kolsko więc chyba tutaj sprawa się ślimaczy, bo nie rzucili na linię 419 całej mocy przerobowej. Oczywiście faceci zatrudnieni przy czynności cięcia szyn na dziesięciometrowe kawałki ledwo widzą przez zaczerwienione od gazu oczy i w ogóle słaniają się po całej stacji. Polityka pochodzenia i jakości zatrudnianych pracowników, niestety nie jest przedmiotem tego artykułu, a szkoda W każdym bądź razie na stacji Chwarstnica, panuje straszny bałagan stworzony przez wszędzie porozrzucane szyny. Budynek dworca jest zachowany w całości, częściowo trwa remont, ale w środku to obraz nędzy i rozpaczy oraz butelki, całe wiadra pustych butelek po alkoholu. Na dobitkę na drzwiach wisi tablica, żeby w razie czego alarmować Straż Ochrony Kolei. Jedyny w całości zachowany tor to jeden z bocznych przy peronie, oraz fragment rozebranej sporo wcześniej linii do stacji Banie, która niegdyś sięgała aż do Swobnicy. Ruszamy dalej. Idziemy skrajem lasu, a z lewej strony mijamy Jezioro Chwarstnickie. Docieramy do oddanego w 1972 roku przystanku Jezioro Wirów. Na peronie trwa w najlepsze przecinanie szyn. Spawacz jest tak zajęty, że obszedłem go wkoło i mnie nie zauważył. Przy szosie stoi kamień pamiątkowy z wyrytym napisem Przystanek ośrodka wypoczynkowego pracowników DOKP Szczecin, czyn DO1 Szczecin, 15 VII 1972 Przecinamy szosę i ruszamy dalej, po pewnym czasie docieramy do przystanku Wirów. Tu, poza krótkim peronem, który nawet ciężko zauważyć, działa druga ekipa rozbiórkowa, którą wprost przeciwnie trudno przeoczyć. Szyny ściąga się tu od strony Gryfina, tnie i wywozi w niewiadomym kierunku. Ekipa niestety nie jest zbyt rozmowna, więc szybko oddalam się, z czarnymi myślami w stylu pozostaną po nas szyny w przejazdach. Od tego miejsca świeżo rozebrany tor wije się dolinką rzeki Tywa, mając ją cały czas z lewej strony. Osiągamy przystanek Żórawie. Tu szyny jeszcze leżą, ale wykarczowano już wieloletnie krzaki i porozkręcano już łubki, czyli przygotowania trwają w najlepsze. Na tym przystanku zachowała się w całości betonowa wiata dla pasażerów. Kolejne parę łuków i docieramy na dalekie przedmieścia Gryfina. Gdzieś tu w pobliżu nowej szosy, znajdował się zlikwidowany zaraz po wojnie przystanek Młynki. I tu widać rozstawionych w różnych miejscach ludzi z ekipy rozbiórkowej. Docieramy za chwilę w pobliże torów linii kolejowej nr 273 Wrocław Szczecin, czyli popularnej nadodrzanki. Tej samej, którą zwiedzanie wiecznym ezetem, może skończyć się szybkim zagotowaniem coli waniliówki w butelce. W tym oto miejscu niegdyś znajdował się podg Tywa. Kończyła się tu linia z Pyrzyc. Dopiero długo po wojnie PKP dobudowało tor aż do samego Gryfina. Choć linia z Pyrzyc kończyła się właśnie na tym posterunku, to na dworcu w Gryfinie posiadała ona swój peron i inne urządzenia. Dodatkowo niedaleko stacji znajdował się zarząd tej kolei. W końcu docieramy do semafora wjazdowego do Gryfina. Mimo, ze linia już od dawna była nieczynna, tarcza i semafor wciąż się świecą. Tuż przy semaforze natrafiamy na zaznaczony na szynie kres rozbiórki torów. Kończymy tu wyprawę pozostawiając sobie zwiedzanie stacji Gryfino na inną okazję. Sławomir Fedorowicz Cięcie szyn na peronie przystanku osobowego Jezioro Wirów. Fotografował: Sławomir Fedorowicz ( ) 2

3 LINIA NR 419 (ZDJĘCIA) Przystanek osobowy Linie Przystanek osobowy Parsów 3

4 Okienko kasy biletowej na stacji Chwarstnica od strony poczekalni i od strony służbowej. 4

5 Peron na przystanku Żórawie Fotografował: Sławomir Fedorowicz ( ) Pociąg specjalny na przystanku Linie Fotografował: autor nieznany ( ) 5

6 UTKANE ZE STALI typ mostu: stalowy most kolejowy przeszkoda: rzeka Noteć konstrukcja przęsła: nitowana ilość przęseł: 1 rodzaj przęsła: kratownica kratownica: siedmiopolowa półparaboliczna pomost jezdny: jazda górą ilość podpór: 2 materiał podpór: żelbet linia: nr 239 Mogilno Orchowo; odcinek: Gębice Procyń Most kolejowy nad rzeką Noteć na linii kolejowej Mogilno Orchowo Mimo upływu już ponad dwóch lat od opuszczenia dworca na dawnej stacji Chrzypsko Wielkie przez przedostatniego zawiadowcę tego miejsca, nic się tam nie dzieje na większą skalę. Oczywiście przez ten czas w dworcu zorganizowano parę różnego rodzaju spotkań i planów zdjęciowych robionych przez hobbystów, niekoniecznie kolei, ale na dość spory okres czasu jakim były te dwa lata, jest to stosunkowo mało wydarzeń. Ostatnim było kilkudniowe spotkanie historycznej grupy rekonstrukcyjnej, ale takie wydarzenia wcale nie przybliżają tego budynku do powstania tam muzeum kolei. Wielką niepewną jest to co stanie się z tym dworcem dalej. Geodeci wydzielili dworzec wraz z drogą W CHRZYPSKU WIELKIM BEZ ZMIAN 6 Fotografował: Sławomir Fedorowicz ( ) od linii kolejowej i podobno cały czas trwają starania gminy o przejęcie tego budynku. Ciekawostką jest to, że większość samorządów w Polsce nie chce majątku pokolejowego, a tu akurat najbiedniejsza przecież gmina w Wielkopolsce jest nim żywo zainteresowana. Można się tylko domyślać co się stanie, jak już gmina będzie mogła decydować o losach tego budynku. Nie mając pieniędzy na lepszy pomysł i nie mając w ogóle pomysłów, po prostu wrzuci tam ludzi potrzebujących mieszkań socjalnych. Nietrudno się domyślić jak wtedy skończy ten budynek i jego otoczenie. Cóż trzeba czekać i zobaczyć co dalej się stanie! Sławomir Fedorowicz

7 TYMCZASEM GDZIEŚ W KRAJU pociąg towarowy pod bronią na szlaku Ruda Chebzie Zabrze Biskupice Linia nr 189 Ruda Chebzie Zabrze Biskupice Szlak Ruda Chebzie Zabrze Biskupice Odcinek Kuźnica Zabrze Biskupice BULBULATOR Fotografował: Sławomir Fedorowicz ( ) Naczelnik sekcji PKP sprawdza umiejętności 3 praktykantów kandydatów do pracy na kolei: - Powiedzcie nam, co potraficie zrobić pożytecznego? Pierwszy mówi: - Ja potrafię obsługiwać komputer. - Dobrze, może być, a Ty? - Ja znam się na księgowości mówi drugi. - Nieźle. A co Ty potrafisz? pyta trzeciego. - Ja potrafię zrobić bulbulator. - A co to jest? - Proszę o kawałek blachy, gwoździe, młotek i szklankę wody to pokażę. Otrzymał to o co prosił, wbił gwoździe w blachę, robiąc w niej dziurki, zalał to wodą i mówi: - Robi bul bul? No to bulbulator! Zirytowany naczelnik: - Ty głupi jesteś, będziesz hańbą dla polskiej kolei! I wyrzuca blachę przez okno. Po chwili przychodzi dyrektor zakładu: - Do jasnej cholery! Co za kretyn wyrzucił nowy bulbulator!? 7

8 ALBUM WIEŻ CIŚNIEŃ (49) Stacja wodna Kędzierzyn Koźle Port. Fotografował: Sławomir Fedorowicz ( ) 8

9 SMUTEK ŻELAZNYCH DRÓG Fotografował: Sławomir Fedorowicz ( ) Odcinek Palowice Kolonia Żory. 9

10 NA STARYCH DOKUMENTACH 10

11 Jak planowano rozebrać stację Ciosaniec. 11 Ze zbiorów Sławomira Fedorowicza

12 GALERIA ODDZIAŁÓW NIEGOSPODAROWANIA NIERUCHOMOŚCIAMI PKP S.A. Linia 382. Dawna stacja Wrotków. Fotografował: Sławomir Fedorowicz ( ) Periodyk redaguje zespół: Sławomir Fedorowicz, Aldona Modrzewska, Ryszard Stankiewicz, Sylwester Pulik. Artykuły i zdjęcia do publikacji proszę przesyłać na adres rower_szynowy@o2.pl lub kustosz@muzeumchrzypsko.pl. Redakcja zastrzega sobie prawo do poprawiania tekstów. Zapraszamy na stronę internetową nr