Język polski. Sesja wiosenna 2014 LITERATURA

Transkrypt

1 ZSO NR 1 W OLSZTYNIE Lista tematów do części ustnej egzaminu maturalnego Język polski Sesja wiosenna 2014 Numer tematu LITERATURA 1. Światopogląd epoki wpisany w twórczość literacką. Omów zagadnienie na przykładzie dwóch okresów w historii literatury. 2. Literackie reinterpretacje mitów. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich. 3. Humanistyczny wzorzec życia godnego. Rozwiń temat na wybranych przykładach z literatury renesansowej i współczesnej. 4. Wzorzec osobowy człowieka renesansu. Scharakteryzuj go na przykładzie wybranych utworów literatury renesansu. 5. Klasyczne a romantyczne pojmowanie rzeczywistości i życia człowieka. Przedstaw ten problem na podstawie utworów literackich z XVIII i XIX wieku. 6. Klasycyzm jako formuła literatury. W jakiej postaci przetrwał do XX wieku? Omów zagadnienie na postawie wybranych wierszy polskich poetów. 7. Sentymentalizm w literaturze. Scharakteryzuj zjawisko, odwołując się do wybranych utworów literatury XVIII wieku. 8. Magia w literaturze. Omów postać i funkcje wykorzystania magii, odwołując się do wybranych utworów literatury fantasy. 9. Świat zjaw, duchów i upiorów. Omów jego funkcje w wybranych tekstach literackich. 10. Rodzaje i funkcje fantastyki w tekstach literackich. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach z różnych epok. 11. Postacie baśniowe, mityczne i fantastyczne i ich funkcja w utworach literackich. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 12. Kreacja świata przedstawionego i jej funkcje w balladach Adama Mickiewicza i Bolesława Leśmiana. Analiza porównawcza wybranych przykładów. 13. Odwieczne marzenia ludzi zawarte w utopiach. Zanalizuj wybrane przykłady utopii literackich. 14. Obraz śmierci i cierpienia w literaturze średniowiecznej. Co utwory z tej epoki przekazują ludziom początku XXI wieku? Przedstaw problem na podstawie wybranych utworów literackich. 15. Inspiracje biblijne w literaturze. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady z różnych epok. 16. Jan Kochanowski i Ignacy Krasicki o Polsce i Polakach. Scharakteryzuj obraz społeczeństwa polskiego, odwołując się do wybranych przykładów. 17. Dwa spojrzenia na Polskę, Polaków i literaturę Henryk Sienkiewicz i Stefan Żeromski. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich. 18. Różne oblicza polskiego patriotyzmu. Rozważ problem na przykładzie literatury dwóch wybranych epok.

2 19. Różne sposoby funkcjonowania tradycji rycerskiej. Rozważ problem, odwołując się do wybranych utworów z literatury polskiej i obcej. 20. Jak tradycja sarmacka została ukazana w twórczości literatów XIX i XX wieku? Omów zagadnienie na wybranych przykładach z literatury. 21. Wizerunki Sarmatów w literaturze baroku, oświecenia i w twórczości H. Sienkiewicza porównaj bohaterów wybranych utworów literackich. 22. Wizerunek Polaka w literaturze. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów literackich z różnych epok. 23. Koniunkturalizm, służalczość, zdrada w literaturze polskiej. Scharakteryzuj postawę, odwołując się do wybranych utworów. 24. Literatura ośmieszająca. Omów znaczenie i funkcje ujęć satyrycznych w czterech wybranych utworach z różnych epok. 25. Wpływ polityki i ideologii na literaturę. Omów zagadnienie na wybranych utworach z uwzględnieniem zjawiska socrealizmu. 26. Różne typy władców prezentowane w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 27. Radykalna naprawa świata czy destrukcja i zamiana miejsc? Zaprezentuj swoje przemyślenia na temat literackich obrazów przemian rewolucyjnych w oparciu o Nie-Boską komedię Z. Krasińskiego, Przedwiośnie" S. Żeromskiego, Szewców" S. Witkiewicza. 28. Tragizm i piękno związków międzyludzkich. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literatury powszechnej. 29. Miłość rodzicielska. Omów postać i funkcje motywu miłości rodzicielskiej, odwołując się do wybranych utworów literackich. 30. Kobieta w literaturze. Omów związek wizerunku kobiety z założeniami danej epoki literackiej. 31. Miejsce i rola kobiety w życiu rodziny. Porównaj, odwołując się do literatury XIX i XX wieku. 32. Wpływ kobiet na postawy i zachowania mężczyzn. Omów problem na przykładzie wybranych utworów literackich. 33. Różne sposoby kreowania kochanków w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 34. Portrety matek. Zaprezentuj literackie kreacje postaci matki na dowolnie wybranych przykładach należących do różnych epok i konwencji literackich. 35. Portrety ojców. Zaprezentuj literackie kreacje postaci ojca na dowolnie wybranych przykładach należących do różnych epok i konwencji literackich. 36. Portret dziecka. Przedstaw go, odwołując się do literatury pozytywizmu. 37. Konflikt pokoleń w ujęciu twórców różnych epok. Zaprezentuj problem na wybranych 38. Miłość przekraczająca normy moralne lub obyczajowe. Omów zagadnienie, odwołując się do utworów z różnych epok. 39. Obraz miłości w literaturze romantyzmu i pozytywizmu. Omów postać i funkcje tego motywu, odwołując się do wybranych utworów. 40. Motyw winy i kary w literaturze. Omów różne sposoby ukazania tego motywu, odwołując się do wybranych przykładów. 41. Różne wizerunki lekarza w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 42. Odwołując się do wybranych dzieł co najmniej dwóch epok, omów różne sposoby widzenia wsi i chłopów w literaturze polskiej. 43. Ludowość i ludomania. Na wybranych przykładach omów różne sposoby nawiązywania do folkloru i życia ludu w twórczości literackiej. 44. Podróż jako przygoda i doświadczenie. Omów motyw wędrówki i sposoby jej ujęcia w wybranych utworach literackich. 45. Rola i zadania poety w czasach współczesnych. Omów problem, odwołując się do liryki wybranego twórcy. 46. Zbigniew Herbert wobec totalitaryzmu. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych wierszy poety.

3 47. Poeta jako mędrzec, myśliciel i moralista. Omów i porównaj stosunek do świata wartości w utworach W. Szymborskiej i Z. Herberta. 48. Stary człowiek w literaturze. Omów na wybranych przykładach, jak w poszczególnych epokach postrzegano starość. 49. Pieniądz jako czynnik sprawczy działań człowieka. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów literackich. 50. Stieg Larsson, Henning Mankell i inni. Dokonaj analizy fenomenu skandynawskiej powieści kryminalnej. 51. Postać detektywa w literaturze sensacyjnej. Scharakteryzuj kreację wybranego detektywa i określ jej funkcje w utworze. 52. Bohater literacki w poszukiwaniu celu i sensu życia. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów z różnych epok. 53. Pozytywne i negatywne metamorfozy bohaterów literackich i ich sens. Omów, odwołując się do wybranych utworów. 54. Przedstaw ewolucję postaci bohatera romantycznego, odwołując się do wybranych dramatów polskiego romantyzmu. 55. Dramat niespełnienia ludzkich marzeń przedstawiony w literaturze. Określ jego przyczyny i konsekwencje, analizując wybrane utwory pozytywizmu. 56. Przedstaw portrety psychologiczne bohaterów w wybranych powieściach pozytywizmu, modernizmu i dwudziestolecia międzywojennego. 57. Wpływ historii na los człowieka. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów literatury dwudziestolecia międzywojennego i literatury współczesnej. 58. Pokonali los czy pokonani przez los? Andrzej Kmicic, Jacek Soplica, Stanisław Wokulski, Bernard Rieux. Przedstaw swój punkt widzenia na ten temat. 59. Obozy koncentracyjne w literaturze polskiej. Omów postać i funkcje tego motywu, odwołując się do wybranych utworów literackich. 60. Holocaust ukazywany z różnych punktów widzenia. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich. 61. Dramat pokolenia w poezji K. K. Baczyńskiego i T. Różewicza. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych wierszy poetów. 62. Motyw tańca. Omów funkcje tego motywu, odwołując się do trzech lub czterech wybranych dzieł z dwóch epok literackich. 63. Biesiady, wesela, bale... omawiając temat przedstaw rolę, jaką te motywy pełnią w wybranych utworach literatury polskiej. 64. Rola pieśni i muzyki w życiu społecznym Polaków na podstawie wybranych utworów literackich. 65. Od Edgara Allana Poego do współczesnego horroru. Prześledź ewolucję gatunku literackiego. 66. Przyczyny niesłabnącej popularności dzieł Stephena Kinga. Omów zagadnienia, odwołując się do wybranych tekstów pisarza. 67. Różne wizje przyszłości zawarte w literaturze fantastycznonaukowej. Przedstaw je, analizując wybrane powieści. 68. Oryginalność i uniwersalizm pisarstwa Stanisława Lema. Omów w oparciu o dzieła pisarza. 69. Tropy nowoczesności (np. ekspresjonizm, impresjonizm, symbolizm, groteska) w wybranych utworach młodopolskich zaprezentuj na wybranych 70. Symbolizm w poezji Młodej Polski. Cele i sposoby wykorzystania symbolu w lirycznych utworach młodopolskich. 71. Fascynacja psychoanalizą w literaturze okresu dwudziestolecia międzywojennego. Odwołaj się do wybranych utworów i wyjaśnij, jakie formy ta fascynacja przybierała. 72. Tylko moda czy coś więcej? Dokonaj porównania fenomenu Władcy pierścieni i cyklu książek o Harrym Potterze. 73. Kultura masowa (popularna) w ocenie współczesnych poetów. Rozwiń temat, analizując wybrane utwory (np. Recycling. Zawsze fragment, Przyszli żeby zobaczyć poetę Tadeusza Różewicza, Pan Cogito a pop Zbigniewa Herberta, Dom wielkiego człowieka Wisławy Szymborskiej). 74. Motto, cytat i ostatnia scena jako klucze do interpretacji dzieła literackiego. Wyjaśnij zagadnienie na wybranych przykładach z różnych epok.

4 ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 75. Świat prowincji w opowiadaniach B. Schulza i obrazach M. Chagalla. Przedstaw temat w oparciu o twórczość podanych artystów. 76. Synteza sztuk w dramaturgii S. Wyspiańskiego. Omów temat na podstawie dzieł literackich i malarskich. 77. Sacrum i profanum w literaturze i sztuce. Odwołaj się do wybranych utworów. 78. Portret lekarza w literaturze, filmie, serialu. Przedstaw funkcjonowanie motywu. 79. Od Golem do Terminatora. Przedstaw wizerunki sztucznego człowieka w literaturze i filmie. 80. Stosunek twórców kultury do problemu inności człowieka (np. choroba, kalectwo, odmienna orientacja seksualna ). Omów na przykładzie wybranych tekstów kultury, 81. Komiks papka dla umysłu czy jeden z najpopularniejszych sposobów przekazu fabularnego? Omów temat na wybranych 82. Ideał piękna w literaturze i sztuce. Porównaj, odwołując się do dwóch wybranych epok. 83. Język literatury a język filmu omów na przykładach środków artystycznych tych dwóch dziedzin. 84. Kreacje herosa w literaturze fantasy i filmach. Analiza porównawcza wybranych przykładów. 85. Filmowe realizacje dzieł Szekspira. Zinterpretuj wybrane adaptacje. 86. Paryż jako mekka artystów. Wizje Paryża w wybranych dziełach literackich, sztuce i filmie. 87. Gotyk jako inspiracja i temat dzieł literackich, filmowych, malarskich i innych tekstów kultury. Zanalizuj zagadnienie, opierając się na wybranych 88. Motyw gotyckiej katedry w różnych dziedzinach sztuki. Omów na przykładach z literatury, malarstwa i filmu. 89. Potrzeba strachu. Na dowolnie wybranych przykładach z literatury i malarstwa lub filmu wykaż, że sztuka dąży do zaspokojenia potrzeby mocnych wrażeń. 90. Różne sposoby tworzenia nastroju grozy. Przedstaw je, odwołując się do wybranych dzieł literackich i plastycznych. 91. Miejskie pejzaże. Odwołując się do wybranych utworów literackich i dzieł malarskich lub filmowych, zaprezentuj różne sposoby ukazywania miasta. 92. Pejzaże prowincjonalne. Odwołując się do wybranych utworów literackich i dzieł malarskich lub filmowych, zaprezentuj różne sposoby ukazywania prowincji. 93. Symbolika sztuki średniowiecznej. Przedstaw funkcjonowanie sztuki tej epoki, odwołując się do wybranych dzieł literackich i plastycznych. 94. Postać Żyda w polskiej literaturze i filmie. Zaprezentuj dwa różne sposoby ukazywania Żydów w polskiej kulturze i omów funkcjonowanie tych obrazów. 95. Awangardowość sztuki dwudziestolecia międzywojennego. Określ jej charakter, odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich. 96. Różne sposoby wykorzystania motywu burzy. Określ je, odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich epoki romantyzmu. 97. Funkcje motywów tatrzańskich w literaturze i malarstwie okresu Młodej Polski. Określ je, analizując wybrane dzieła sztuki. 98. Fascynacje górami w sztuce. Omów zjawisko na wybranych przykładach z literatury, filmu i malarstwa. 99. Melancholia w literaturze i plastyce. Posługując się celowo dobranym materiałem rzeczowym, wyjaśnij istotę alegorycznych i symbolicznych ujęć tematu Sceny batalistyczne i ich rola w malarstwie i literaturze. Omów temat na wybranych

5 101. Obraz Matki Boskiej w literaturze i malarstwie średniowiecza. Omów na wybranych 102. Klasycyzm jako kanon estetyczny w literaturze, malarstwie i architekturze. Omów na wybranych 103. Portret Sarmaty w literaturze i malarstwie. Porównaj artystyczne ujęcie, odwołując się do wybranych dzieł Motyw polskiego dworu w literaturze i filmie. Omów na wybranych przykładach różne jego wykorzystania Motyw wyspy i sposób jej funkcjonowania w kulturze. Omów temat w odwołaniu do literatury, filmu i malarstwa Motywy wanitatywne w literaturze i sztuce baroku. Porównaj dokonania twórców Wyobrażenia śmierci w literaturze, malarstwie i filmie. Omów odwołując się do wybranych przykładów Wampiry w filmie, literaturze i sztuce. Omów temat w oparciu o wybrane dzieła kultury Sposób ujęcia motywów apokaliptycznych w literaturze i sztukach plastycznych. Przedstaw na wybranych 110. Pory roku jako temat literacki, muzyczny i malarski. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przez Ciebie dzieł Artystyczne interpretacje wątków mitologicznych w literaturze i sztuce. Zanalizuj na wybranych 112. Omów cechy impresjonistycznego obrazowania w wybranych utworach literackich i dziełach malarskich. Dokonaj analizy porównawczej dzieł Omów motyw uczty i jego funkcje na wybranych przykładach z literatury i innych dziedzin sztuki Metafora drogi i jej funkcje. Omów na podstawie przykładów z literatury i innych dziedzin sztuki Omów motyw powstania styczniowego, odwołując się do znanych utworów literackich, obrazów polskich malarzy lub filmów Literacki i filmowy obraz PRL-u. Omów na podstawie wybranych przykładów Wizerunek żołnierza w literaturze i sztuce. Dokonaj porównania wybranych dzieł Przedstaw, w jaki sposób literatura i sztuka wyrażają ideały epoki, w której powstały. Odwołaj się do wybranego okresu kultury Kobieta zbuntowana. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych dzieł literackich i filmowych Ewolucja wizerunku wampira na przestrzeni wieków od Lilith do Edwarda. Omów na podstawie wybranych tekstów kultury Portrety psychologiczne kobiet w literaturze oraz filmie XX i XXI wieku. Zaprezentuj temat na podstawie wybranych utworów literatury europejskiej i dzieł filmowych Artystyczne prowokacje. Omów i oceń zjawisko, odwołując się do przykładów z literatury i innych dziedzin sztuki Kicz językowy i muzyczny. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów disco polo. JĘZYK 124. Kicz w literaturze i sztuce. Omów jego funkcje na wybranych tekstach kultury Błędy językowe w mowie żywej współczesnych Polaków. Omów temat na wybranych 126. Dialekty w Polsce. Przedstaw ich rolę w utrzymaniu kultury wybranych grup mniejszości kulturowych Język mediów. Omów różne odmiany stylu publicystycznego w oparciu o konkretne przykłady z prasy, radia, telewizji Językowe środki perswazji w reklamie. Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych przykładów z radia, telewizji i prasy Komizm słowa. Omów sposoby jego realizacji w twórczości kabaretowej, odwołując się do wybranych przykładów.

6 130. Styl biblijny w literaturze polskiej. Na dowolnych przykładach omów cechy i funkcje stylizacji biblijnej Teksty piosenek polskich zespołów młodzieżowych jako próba opisania rzeczywistości. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów Wieloznaczność wyrazów i jej konsekwencje dla procesu komunikacji. Omów problem, odwołując się do wybranych przykładów Zapożyczenia w języku polskim. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów Historia w nazwach zapisana. Zanalizuj znaczenie i pochodzenie wybranych nazw miejscowości w Twojej okolicy lub regionie oraz sklasyfikuj zgromadzone przykłady nazw miejscowych Język komentatorów i komentarzy sportowych. Dokonaj analizy wybranego materiału językowego Cechy i funkcje gwary uczniowskiej. Dokonaj analizy wybranego materiału językowego. Czy każde nowe pokolenie potrzebuje własnego języka? Omów cechy języka 137. współczesnych czasopism młodzieżowych. W jaki sposób język oddaje specyfikę środowisk, do których są skierowane? 138. Cechy języka przemówień sejmowych. Zanalizuj i omów na wybranych 139. Zróżnicowanie terytorialne współczesnej polszczyzny. Omów na podstawie wybranych przykładów Na czym polega fenomen językowy tekstów popularnych piosenek współczesnych? Dokonując analizy języka, wyjaśnij zasadność doboru środków wyrazu Stylizacja na język mówiony i jej funkcje w tekstach różnych autorów (np. Bolesława Prusa, Juliana Tuwima, Stanisława Barańczaka, Mirona Białoszewskiego). Omów temat, analizując i interpretując utwory co najmniej dwóch pisarzy Modne słowa w kulturze konsumpcyjnej. Przedstaw i oceń zachowania i język współczesnych twórców reklam Język Internetu. Przedstaw charakterystyczne jego cechy na przykładzie wypowiedzi z wybranych list dyskusyjnych Zwroty grzecznościowe dawniej i dziś. Omów zagadnienie na wybranych 145. Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich. Uwzględnij cechy ujawniające ich przynależność środowiskową i charakter Wyrazy modne. Omów zjawisko, analizując przykłady ze współczesnej polszczyzny Nazwiska ich pochodzenie i funkcjonowanie. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady Dokonaj analizy językowej manifestów i programów poetyckich dwudziestolecia międzywojennego Dokonując analizy języka różnych reklam, wyjaśnij, jaki obraz świata one kreują Język i styl wyznań miłosnych. Rozważ temat na przykładach tekstów epistolarnych dwóch wybranych epok literackich Imiona a zjawisko mody. Zanalizuj i oceń przykłady z dawnej i współczesnej polszczyzny.