Egzamin gimnazjalny od roku szkolnego 2011/2012. Nowa formuła egzaminu

Transkrypt

1 Egzamin gimnazjalny od roku szkolnego 2011/2012 Nowa formuła egzaminu

2 Akty prawne określające kształt egzaminu Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (tekst jednolity DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (DzU z 2007r. nr 83, poz. 562, z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (DzU z 2008 r. nr 51, poz. 458, z późn. zm.)

3 Akty prawne określające kształt egzaminu Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 maja 2010 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (DzU z 2007r. nr 97, poz. 624) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (DzU z 2010 r. nr 228, poz. 1490) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (DzU z 2010 r. nr 228, poz. 1489)

4 Inne czynniki określające kształt egzaminu Informator o egzaminie gimnazjalnym przeprowadzanym od roku szkolnego 2011/2012 Procedury organizowania i przeprowadzania egzaminu w klasie trzeciej gimnazjum obowiązujące w roku szkolnym 2011/2012 Komunikat dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 31 sierpnia 2011 r. w sprawie sposobu dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego do potrzeb uczniów (słuchaczy) ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym

5 Zakres zmian w egzaminie gimnazjalnym od Struktura poszczególnych części egzaminu 2. Czas przeznaczony na rozwiązanie zestawów zadań 3. Sposób komunikowania wyników 4. Zakres wymagań 5. Zasady dostosowania warunków egzaminu gimnazjalnego dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

6 Zadania egzaminu gimnazjalnego sprawdzanie opanowania określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego wiadomości i umiejętności z zakresu - języka polskiego - historii i wiedzy o społeczeństwie - matematyki - przedmiotów przyrodniczych: biologii, chemii, geografii, fizyki - języków obcych nowożytnych wpływanie na proces nauczania (uczenia się) poprzez dostarczanie informacji zwrotnej na temat jakości kształcenia dostarczanie obiektywnej, porównywalnej w skali kraju (województwa, regionu) informacji o osiągnięciach szkolnych uczniów gimnazjów (o poziomie nauczania)

7 Egzamin gimnazjalny przeprowadzany jest w III klasie gimnazjum składa się z trzech części i obejmuje: - w części pierwszej humanistycznej wiadomości i umiejętności z zakresu języka polskiego oraz z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie - w części drugiej matematyczno-przyrodniczej wiadomości i umiejętności z zakresu matematyki oraz z zakresu przedmiotów przyrodniczych: biologii, geografii, fizyki i chemii - części trzeciej wiadomości i umiejętności z zakresu języka obcego nowożytnego przeprowadza się w kwietniu, w terminie ustalonym przez dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej

8 Egzamin gimnazjalny przeprowadza się innego dnia dla każdej z trzech części jest powszechny i obowiązkowy jest przeprowadzany w szkołach dla młodzieży i dorosłych przystąpienie do niego warunkuje ukończenie gimnazjum ma charakter diagnostyczny (z elementami różnicującymi) odbywa się w macierzystej szkole ucznia lub innym miejscu wyznaczonym przez okręgową komisję egzaminacyjną

9 Egzamin gimnazjalny ma formę pisemną przeprowadzany jest na jednym poziomie (część I i II) sprawdza umiejętności typowe dla tego etapu kształcenia w myśl zasady kumulatywności odnosi się do wiedzy i umiejętności z wcześniejszych etapów edukacyjnych nie ma określonego minimalnego wyniku do jego zdania (nie posiada progu zaliczenia) zdaje się tylko raz, bez możliwości poprawienia jego wyniku wynik nie może być podstawą do promowania

10 Wyniki egzaminu gimnazjalnego wyrażane są w skali procentowej i skali centylowej dla zadań z zakresu: - języka polskiego - historii i wiedzy o społeczeństwie - matematyki - przedmiotów przyrodniczych - języka obcego nowożytnego na poziomie podstawowym - języka obcego nowożytnego na poziomie rozszerzonym w przypadku, gdy uczeń (słuchacz) przystąpił do części trzeciej egzaminu na poziomie rozszerzonym

11 Wyniki egzaminu gimnazjalnego w skali procentowej ustala komisja okręgowa na podstawie liczby punktów przyznanych przez egzaminatorów w skali centylowej ustala Komisja Centralna na podstawie wyników ustalonych przez komisje okręgowe ustalone przez komisję okręgową są ostateczne nie mają wpływu na ukończenie szkoły są uwzględniane podczas naboru przez szkoły ponadgimnazjalne* nie są odnotowane na świadectwie ukończenia szkoły zaświadczenia o szczegółowych wynikach egzaminu gimnazjalnego dla każdego ucznia (słuchacza) przekazuje komisja okręgowa do szkoły nie później niż na 7 dni przed zakończeniem zajęć dydaktyczno-wychowawczych * wyniki z zakresu języka obcego nowożytnego po raz pierwszy będą brane pod uwagę, począwszy od rekrutacji uczniów do szkół ponadgimnazjalnych na rok szkolny /2013 poziom podstawowy /2019 poziom rozszerzony

12 Wyniki egzaminu podany na zaświadczeniu zostanie zapisany jako wynik procentowy, czyli odsetek punktów (zaokrąglony do liczby całkowitej), które zdający uzyskał za zadania mierzące wiadomości i umiejętności z danego zakresu - np. zdający otrzymał 23 punkty spośród 30 możliwych do zdobycia, to jego wynik procentowy będzie równy 77 wynik centylowy, czyli odsetek liczby gimnazjalistów (zaokrąglony do liczby całkowitej), którzy uzyskali z danego zakresu wynik taki sam lub niższy niż zdający - np. zdający, którego wynik centylowy wynosi 89, dowie się, że 89% wszystkich gimnazjalistów uzyskało np. za zadania polonistyczne wynik taki sam jak on lub niższy, a 11% gimnazjalistów uzyskało wynik wyższy

13

14 Organizacja egzaminu gimnazjalnego w części pierwszej humanistycznej w zakresie historii i wiedzy o społeczeństwie w zakresie języka polskiego - trwa 60 minut - rozpoczyna się o godzinie dla uczniów (słuchaczy) ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi może zostać przedłużony nie więcej niż o 20 minut - trwa 90 minut - rozpoczyna się o godzinie dla uczniów (słuchaczy) ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi może zostać przedłużony nie więcej niż o 45 minut

15 Organizacja egzaminu gimnazjalnego w części drugiej matematyczno-przyrodniczej w zakresie przedmiotów przyrodniczych w zakresie matematyki - trwa 60 minut - rozpoczyna się o godzinie dla uczniów (słuchaczy) ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi może zostać przedłużony nie więcej niż o 20 minut - trwa 90 minut - rozpoczyna się o godzinie dla uczniów (słuchaczy) ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi może zostać przedłużony nie więcej niż o 45 minut

16 Organizacja egzaminu gimnazjalnego w części trzeciej dotyczącej języka obcego nowożytnego na poziomie podstawowym na poziomie rozszerzonym - trwa 60 minut - rozpoczyna się o godzinie dla uczniów (słuchaczy) ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi może zostać przedłużony nie więcej niż o 20 minut - trwa 60 minut - rozpoczyna się o godzinie dla uczniów (słuchaczy) ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi może zostać przedłużony nie więcej niż o 30 minut

17 Wybór poziomu egzaminu z języka obcego nowożytnego język nauczany na bazie podstawy programowej III.0 (poziom dla początkujących) język nauczany na bazie podstawy programowej III.1 (poziom na podbudowie wymagań dla II etapu edukacyjnego ) OBOWIĄZKOWO egzamin na poziomie podstawowym OBOWIĄZKOWO egzamin na poziomie podstawowym NIEOBOWIĄZKOWO egzamin na poziomie rozszerzonym OBOWIĄZKOWO egzamin na poziomie rozszerzonym

18 Zmiany w egzaminie gimnazjalnym do roku 2010/2011 przeprowadzany na podstawie standardów wymagań egzaminacyjnych od roku 2011/2012 przeprowadzany na podstawie wymagań określonych w podstawie programowej

19 Zmiany w egzaminie gimnazjalnym do roku 2010/2011 czas trwania I i II części 120 minut część I i II międzyprzedmiotowa część III jeden poziom nieprzerwany czas trwania każdej części od roku 2011/2012 czas trwania I i II części 150 minut część i I II podzielona na zakresy część III dwa poziomy przerwy pomiędzy zakresami (w czasie trwania I i II części) i poziomami (w czasie trwania III części)

20 Zmiany w egzaminie gimnazjalnym do roku 2010/2011 stała liczba punktów wynik w skali punktowej na zaświadczeniu dwa wyniki (z części I i II) z rozbiciem na standardy w jednej skali od roku 2011/2012 nieokreślona liczba punktów wynik w skali procentowej i centylowej na zaświadczeniu minimum 5 wyników, maksimum 6 wyników w dwóch skalach

21 Zmiany w egzaminie gimnazjalnym do roku 2010/2011 Dotyczy części I i II stała liczba zadań zamkniętych nieokreślona liczba zadań otwartych zadania zamknięte wyłącznie wyboru wielokrotnego od roku 2011/2012 Dotyczy części I i II stała liczba zadań w zestawie niezależnie od zakresu zadania zamknięte różnego typu

22 Harmonogram przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego w roku szkolnym 2011/2012 Część I humanistyczna 24 kwietnia 2012 r. wtorek historia i wiedza o społ przedłużenie czasu język polski przedłużenie czasu Część II matematycznoprzyrodnicza 25 kwietnia 2012 r. środa przedmioty przyrodnicze przedłużenie czasu matematyka przedłużenie czasu Część III język obcy nowożytny 26 kwietnia 2012 r. czwartek poziom podstawowy przedłużenie czasu poziom rozszerzony przedłużenie czasu

23 Zwolnienie z egzaminu gimnazjalnego Laureaci i finaliści olimpiad przedmiotowych oraz laureaci konkursów przedmiotowych o zasięgu wojewódzkim lub ponadwojewódzkim organizowanych z zakresu jednego lub grupy przedmiotów objętych egzaminem gimnazjalnym są zwolnieni z odpowiedniej części egzaminu gimnazjalnego na podstawie zaświadczenia stwierdzającego uzyskanie tytułu odpowiednio laureata lub finalisty. Zaświadczenie przedkłada się przewodniczącemu szkolnego zespołu egzaminacyjnego. Zwolnienie ucznia z części egzaminu gimnazjalnego jest równoznaczne z uzyskaniem z odpowiedniej części egzaminu gimnazjalnego najwyższego wyniku.

24 Zalety wprowadzonych zmian uczeń, rodzic, nauczyciel otrzyma szerszą informację dotyczącą poziomu sprawdzanych egzaminem umiejętności z poszczególnych zakresów szczegółowe wyniki pomogą uczniom dokonać wyboru szkoły ponadgimnazjalnej i profilu klasy gimnazjum otrzyma informację o poziomie kształcenia w rozbiciu na przedmioty szkoły ponadgimnazjalne i władze oświatowe będą mogły porównywać progres wyników egzaminów z tych samych zakresów po gimnazjum i maturze

25 Egzamin gimnazjalny od roku szkolnego 2011/2012 Część humanistyczna z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie

26 Egzamin gimnazjalny przeprowadza się od roku szkolnego 2011/2012 na podstawie wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (art. 9. ust.1a ustawy o systemie oświaty) Egzamin obejmuje wymagania ustalone w podstawie programowej kształcenia ogólnego, określonej w przepisach w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( 32, ust. 2 rozporządzenia w sprawie oceniania ) Realizacja wszystkich wymagań z podstawy programowej zapewni wszechstronne wykształcenie gimnazjalistów i odpowiednie przygotowanie uczniów do egzaminu.

27 Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (tekst jednolity DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) Centralna Komisja Egzaminacyjna opracowuje (we współpracy z okręgowymi komisjami egzaminacyjnymi) i ogłasza informatory - do egzaminu gimnazjalnego nie później niż do dnia 1 września roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym jest przeprowadzany egzamin gimnazjalny

28

29 Informator zawiera podstawy prawne egzaminu wymagania będące podstawą przeprowadzania egzaminu zwięzły opis egzaminu przykładowe zadania z modelem odpowiedzi Zadania egzaminacyjne zamieszczone w Informatorze ilustrują niektóre - typy zadań mogące wystąpić w zestawie egzaminacyjnym - wymagania opisane w podstawie programowej

30 Zadania egzaminacyjne będą sprawdzały umiejętność: - prawidłowego wnioskowania - budowania argumentacji - poszukiwania i tworzenia informacji - formułowania własnych wniosków proces rozumowania, dochodzenia do rozwiązania zadania

31 Zadania egzaminacyjne z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie są zróżnicowane pod względem sprawdzanych wiadomości i umiejętności charakteryzują się różnym poziomem trudności odwołują się do różnych okresów historycznych poruszają różnorodną tematykę odnoszą się do zróżnicowanych materiałów źródłowych

32 Przeczytaj dialog. Przyporządkuj dwóm wskazanym wypowiedziom z tego dialogu odpowiednie nazwy etapów negocjacji z podanej listy: kompromis, kontroferta, oferta, porozumienie, ustępstwo. [1] Aniu, chodźmy dziś wieczorem do kina. Najlepiej na jakąś komedię. [2] Wolałabym iść do teatru. Skorzystajmy z tego, że akurat mamy festiwal. [3] Zgoda. Ale czy grają jakąś komedię? [4] Myślałam co prawda o przedstawieniu baletowym, ale możemy też iść na komedię Fredry. [5] Bardzo się cieszę, że wyjdziemy razem dzisiejszego wieczoru. Wypowiedź [2] i wypowiedź [3] to odpowiednio A. oferta i kompromis. B. kontroferta i ustępstwo. C. ustępstwo i porozumienie. D. kontroferta i kompromis. Wymagania ogólne II. Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów. Uczeń rozpoznaje problemy najbliższego otoczenia i szuka ich rozwiązań Podstawowe umiejętności życia w grupie. Uczeń przedstawia i stosuje podstawowe sposoby rozwiązywania konfliktów w grupie i między grupami. Rozwiązanie B

33 Struktura zestawu zadań z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie 24 zadania, w tym - 20 zadań z zakresu historii - 4 zadania z zakresu wiedzy o społeczeństwie wszystkie zadania zamknięte, w tym zadania - wyboru wielokrotnego - prawda-fałsz - na dobieranie

34 Komunikat Dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z dnia 14 października 2011 r. Aby pomóc uczniom i nauczycielom w przygotowaniach do egzaminu, Centralna Komisja oraz okręgowe komisje egzaminacyjne podjęły dodatkowe działania polegające na opracowaniu: 1) przykładowych zestawów zadań egzaminacyjnych do każdej części egzaminu, do których dołączone zostały rozwiązania zadań oraz sposób punktowania wraz z kryteriami oceny zadań otwartych (przykładowe zestawy zadań) 2) arkuszy, na podstawie których gimnazja będą mogły, na zasadach dobrowolności, przeprowadzić diagnozę wiadomości i umiejętności uczniów klas trzecich w dniach 7, 8 i 9 grudnia 2011 roku 3) programu szkoleń uzupełniających dla nauczycieli-egzaminatorów egzaminu gimnazjalnego.

35

36

37 Etap II III Chronologia historyczna Uczeń posługuje się podstawowymi określeniami czasu historycznego: okres p.n.e., n.e., tysiąclecie, wiek, rok; przyporządkowuje fakty historyczne datom; oblicza upływ czasu między wydarzeniami historycznymi i umieszcza je na linii chronologicznej; dostrzega związki teraźniejszości z przeszłością. Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je i ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa; dostrzega zmiany w życiu społecznym oraz ciągłość w rozwoju kulturowym i cywilizacyjnym.

38 Zadanie 1. [p] Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Szereg, w którym uporządkowano chronologicznie przemiany w życiu społecznym, to: A. koczownictwo narodziny rolnictwa powstanie państwa. B. powstanie państwa narodziny rolnictwa koczownictwo. C. narodziny rolnictwa koczownictwo powstanie państwa. D. narodziny rolnictwa powstanie państwa koczownictwo. Zadanie 7. [p] Spośród poniżej podanych wydarzeń oznaczonych literami A-D wybierz wydarzenie chronologicznie pierwsze i wydarzenie chronologicznie ostatnie. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybrane wydarzenia. A. Bitwa pod Grunwaldem. B. Hołd pruski. C. Wojna trzynastoletnia. D. Unia w Krewie Wydarzenie chronologicznie pierwsze A B C D 7.2. Wydarzenie chronologicznie ostatnie A B C D

39 Zadanie 2. [d] Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Pierwsze igrzyska olimpijskie odbyły się w roku 776 p.n.e., czyli w A. I połowie VII w. p.n.e. B. II połowie VII w. p.n.e. C. I połowie VIII w. p.n.e. D. II połowie VIII w. p.n.e. Zadanie 12. [p] Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Przedział czasu, w którym odbyła się pierwsza wolna elekcja w Polsce, oznaczony jest na taśmie chronologicznej numerem A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

40 Zadanie 15. [p] Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Po III rozbiorze Polski doszło do A. utworzenia Legionów Polskich. B. zwołania Sejmu Czteroletniego. C. elekcji Stanisława Poniatowskiego. D. zawiązania konfederacji targowickiej. Zadanie 20. [p] Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Bezpośrednią przyczyną wybuchu pierwszej wojny światowej było A. zawarcie przez Niemcy, Austro-Węgry i Włochy sojuszu, zwanego Trójprzymierzem. B. objęcie władzy przez bolszewików po rewolucji październikowej w Rosji. C. podpisanie traktatu na międzynarodowej konferencji w Wersalu. D. zabójstwo w Sarajewie następcy tronu Austro-Węgier Franciszka Ferdynanda.

41 Etap II III Analiza i interpretacja historyczna Uczeń odpowiada na proste pytania postawione do tekstu źródłowego, planu, mapy, ilustracji; pozyskuje informacje z różnych źródeł oraz selekcjonuje je i porządkuje; stawia pytania dotyczące przyczyn i skutków analizowanych wydarzeń historycznych i współczesnych. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski; dostrzega w narracji historycznej warstwę informacyjną, wyjaśniającą i oceniającą; wyjaśnia związki przyczynowo-skutkowe analizowanych wydarzeń, zjawisk i procesów historycznych; wyjaśnia znaczenie poznawania przeszłości dla rozumienia świata współczesnego.

42 Tekst do zadania 10. Sakramenty Wierzymy, że sakramenty ustanowione przez naszego Pana w Kościele należy traktować jako ćwiczenie wiary zarówno dla wzmocnienia i utwierdzenia jej w obietnicach Bożych, jak i dla świadectwa wobec ludzi. W Kościele chrześcijańskim znajdujemy tylko dwa ustanowione autorytetem naszego Zbawiciela sakramenty: Chrzest i Wieczerzę Pańską. Natomiast to, co widzimy w dominium 1 papieża, a mianowicie siedem sakramentów, uważamy za bajkę i kłamstwo. 1 tu: władza Źródło: Konfesja genewska (frag.), I poł. XVI w. Zadanie 10. [d] Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Cytowany fragment jest zgodny z nauką wyznawców A. judaizmu. B. katolicyzmu. C. prawosławia. D. kalwinizmu.

43 Zadanie 11. [d] Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Tablica zawiera informacje dotyczące A. pierwszego władcy z dynastii Jagiellonów. B. związku dynastii Jagiellonów z dynastią szwedzką. C. władców rządzących w drugiej połowie XV w. D. władcy, który powołał do życia Akademię Krakowską.

44 Zadanie 16. [d] Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Mapa przedstawia ziemie polskie podczas A. wojny w obronie Konstytucji 3 maja. B. powstania listopadowego. C. powstania styczniowego. D. wojen napoleońskich.

45 Tabela do zadania 20. Polacy w czasie I wojny światowej Zabór austriacki Zabór rosyjski Zabór pruski Ludność ogółem w 1911 r Powołani do wojska Polegli w czasie wojny Zadanie 20. [d] Oceń, które z poniższych zdań dotyczących informacji zawartych w tabeli jest prawdziwe. Zaznacz P przy zdaniu prawdziwym. 1. Największą liczbę osób zmobilizowano na ziemiach zaboru pruskiego. P 2. Najmniejsze straty w stosunku do liczby zmobilizowanej ludności ponieśli mieszkańcy zaboru rosyjskiego. 3. Co dziesiąty Polak w zaborze austriackim został wcielony do armii. P P

46 Diagram do zadania 23. Frekwencja w wyborach samorządowych w gminie Lipinki (powiat gorlicki, województwo małopolskie) na tle Polski Zadanie 23. [d] Oceń prawdziwość zdań odnoszących się do diagramu i wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. 1. Odsetek głosujących w powiecie gorlickim był wyższy niż w całym kraju. 2. Frekwencja w gminie Lipinki przyczyniła się do zwiększenia średniej frekwencji w województwie małopolskim. 3. W gminie Lipinki ponad połowa uprawnionych zrezygnowała z udziału w wyborach. A. Zdania 1. i 2. są prawdziwe, a zdanie 3. jest fałszywe. B. Zdania 1. i 3. są prawdziwe, a zdanie 2. jest fałszywe. C. Zdania 2. i 3. są fałszywe, a zdanie 1. jest prawdziwe. D. Zdania 1. i 3. są fałszywe, a zdanie 2. jest prawdziwe.

47 Tekst do zadania 12. Kiedy w jednej i tej samej osobie, lub w jednym i tym samym ciele, władza prawodawcza zespolona jest z wykonawczą, nie ma wolności; ponieważ można się lękać, aby ten sam monarcha albo ten sam senat nie stanowił tyrańskich praw, które będzie tyrańsko wykonywał. Nie ma również wolności, jeśli władza sędziowska nie jest oddzielona od prawodawczej i wykonawczej. Gdyby była połączona z władzą prawodawczą, władza nad życiem i wolnością obywateli byłaby dowolną; sędzia bowiem byłby prawodawcą. Gdyby była połączona z władzą wykonawczą, sędzia mógłby mieć siłę ciemiężyciela. Źródło: T. Cegielski, K. Zielińska, Dzieje nowożytne, Warszawa Zadanie 12. [d] Oceń, czy poniższe zdania dotyczące tekstu są prawdziwe, czy fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F jeśli jest fałszywe. Autor był zwolennikiem podziału władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. P F Według autora skupienie władzy w ręku jednej osoby lub jednego organu może doprowadzić do rządów absolutnych. P F

48 Zadanie 2. [p] Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Ilustracja przedstawia pismo wykształcone na terenie oznaczonym na mapie numerem A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.

49 W owe lata szczęśliwe, gdy senat i posły Po dniu Trzeciego Maja w ratuszowej sali Zgodzonego z narodem króla fetowali; Gdy przy tańcu śpiewano: Wiwat Król kochany! Wiwat Sejm, wiwat Naród, wiwat wszystkie Stany! Fragment Koncertu Jankiela z Pana Tadeusza Adama Mickiewicza Zadanie 13. [p] Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Oba źródła nawiązują do A. zawarcia unii polsko-litewskiej. B. uchwalenia reform Sejmu Wielkiego. C. powołania Komisji Edukacji Narodowej. D. obalenia Konstytucji 3 Maja.

50 Etap II III Tworzenie narracji historycznej Uczeń tworzy krótką wypowiedź o postaci i wydarzeniu historycznym, posługując się poznanymi pojęciami; przedstawia własne stanowisko i próbuje je uzasadnić. Uczeń tworzy narrację historyczną, integrując informacje pozyskane z różnych źródeł; tworzy krótkie wypowiedzi: plan, notatkę, rozprawkę, prezentację; przedstawia argumenty uzasadniające własne stanowisko.

51 Tekst do zadania 6. Fragment kroniki Jana z Czarnkowa z XIV w. Ten to król ponad wszystkich książąt polskich dzielnie rządził rzeczą pospolitą, albowiem jak drugi Salomon, wyniósł dzieła swoje, budując miasta, domy i grody. Przede wszystkim zamek krakowski ozdobił przedziwnymi budynkami, wieżami, rzeźbami, malowidłami [...] nad podziw wspaniałymi. Naprzeciw zaś zamku [...] wybudował miasto, które od imienia swego nazwał Kazimierzem. Wybudował też wiele innych miast [...] i zamków. Wszystkie te miasta i zamki opatrzył bardzo silnymi murami [...], fosami i innymi fortyfikacjami, na ozdobę królestwa a ku bezpieczeństwu i schronieniu narodu polskiego. Za panowania bowiem tego króla powstało w lasach, gajach i na karczowiskach prawie drugie tyle miast i wsi, ile ich przedtem było w królestwie polskim. Królestwa swego dzielnie bronił. Kronika Jana z Czarnkowa, oprac. M.D. Kowalski, tłum. J. Żerbiłło, Warszawa Zadanie 6. [p] Uzupełnij poniższy tekst, wybierając w każdym zdaniu właściwą odpowiedź spośród podanych. Kronikarz opisuje panowanie Autor przedstawia osiągnięcia władcy w Porównując monarchę do Salomona, kronikarz wyraża A. Kazimierza Odnowiciela B. Kazimierza Wielkiego C. Jana Kazimierza 6.2. A. reformowaniu prawa B. rozbudowaniu systemu obronnego 6.3. A. podziw B. niechęć C. obawę C. rozwijaniu działalności artystycznej

52 Zadanie 9. [d] Uzupełnij poniższy tekst, wybierając w każdym zdaniu właściwą odpowiedź spośród podanych. Działający w Szwajcarii przedstawiciel reformacji to Mieszkał on i nauczał w Genewie w latach czterdziestych 9.2. wieku. Uważał, że źródłem wiary jest A. Henryk VIII B. Jan Kalwin C. Marcin Luter 9.2. A. XIV B. XV C. XVI 9.3. A. tradycja Kościoła B. Pismo Święte C. encyklika papieska Zadanie 5. [d] Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Budowla przedstawiona na ilustracji numer 4 jest charakterystyczna dla stylu A. romańskiego, ponieważ jest masywna i ma stosunkowo małe otwory okienne. B. gotyckiego, ponieważ jest strzelista i ma wysokie okna zakończone ostrymi łukami. C. renesansowego, ponieważ ma liczne krużganki i duże trójskrzydłowe okna. D. barokowego, ponieważ ma liczne dekoracje rzeźbiarskie i okna bogato zdobione.

53 Zadanie 10. [p] Wybierz okres w sztuce, dla którego jest charakterystyczna rzeźba przedstawiona na ilustracji, i wskaż uzasadnienie wyboru spośród podanych. Zaznacz literę A albo B oraz numer 1, 2 albo 3. A. Renesans, B. Barok, na co wskazuje 1. silna dynamika i teatralność gestu. 2. statyka ukazanych postaci. 3. tematyka religijna i prostota formy.

54 Zadanie 9. [d] Czy ilustracja Leonarda da Vinci nawiązuje do idei humanizmu? Wybierz odpowiedź T (tak) albo N (nie) i jej uzasadnienie spośród A C. T N ponieważ A. propaguje ćwiczenia fizyczne. B. uczy zasad rysunku technicznego. C. podkreśla idealne proporcje ludzkiego ciała.

55 Zadanie 14. [p] Przyporządkuj każdemu opisowi odpowiadające mu pojęcie, wybierając pojęcia spośród oznaczonych literami A-D. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybrane pojęcia. A. Monarchia stanowa. B. Monarchia absolutna. C. Monarchia patrymonialna. D. Monarchia parlamentarna Forma rządów, w której cała niekontrolowana władza jest skupiona w rękach monarchy. Wykształciła się w pełni w XVII w., a najbardziej znanym jej przykładem była Francja za panowania Ludwika XIV. Monarchia o ograniczonej w różnym stopniu władzy monarchy na rzecz: szlachty, duchowieństwa, mieszczaństwa. Rozwinęła się w wielu krajach średniowiecznej Europy, w Polsce jej początki przypadają na koniec XIV w. Forma ustroju państwa, w którym władca pełni głównie funkcje reprezentacyjne, natomiast władzę sprawuje parlament i rząd. Zaczęła kształtować się w drugiej połowie XVII w. w czasie panowania dynastii Stuartów w Anglii. A B C D A B C D A B C D

56 Zadanie 21. [p] Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Przedstawicielem Polonii jest A. Maria Kowalska, zamieszkała w Szczecinie bibliotekarka, urodzona w Płocku. B. Krzysztof Kwiatkowski, przedsiębiorca z Giżycka, przebywający na wakacjach w Egipcie. C. Mai Phan, uczennica poznańskiego liceum, urodzona w Wietnamie. D. John Paluch, zamieszkały w Chicago krawiec, którego rodzice pochodzą z Podhala.

57 Wiedza o społeczeństwie I. Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń znajduje i wykorzystuje informacje na temat życia publicznego; wyraża własne zdanie w wybranych sprawach publicznych i uzasadnia je; jest otwarty na odmienne poglądy. IV. Znajomość zasad i procedur demokracji. Uczeń rozumie demokratyczne zasady i procedury i stosuje je w życiu szkoły oraz innych społeczności; rozpoznaje przypadki łamania norm demokratycznych i ocenia ich konsekwencje; wyjaśnia znaczenie indywidualnej i zbiorowej aktywności obywateli. V. Znajomość podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń opisuje sposób działania władz publicznych i innych instytucji; wykorzystuje swoją wiedzę o zasadach demokracji i ustroju Polski do rozumienia i oceny wydarzeń życia publicznego. VI. Rozumienie zasad gospodarki rynkowej. Uczeń rozumie procesy gospodarcze oraz zasady racjonalnego gospodarowania w życiu codziennym; analizuje możliwości dalszej nauki i kariery zawodowej.

58 Zadanie 22. [d] Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Gospodarkę rynkową cechują A. prywatna własność i centralne planowanie gospodarki. B. centralne planowanie gospodarki i dążenie do zysku. C. rozwijanie konkurencji i popieranie prywatnej własności. D. ustalanie cen towarów przez państwo i ograniczanie usług. Zadanie 23. [p] Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Sejm i Senat zebrane na wspólnych obradach, to A. Trybunał Stanu. B. Zgromadzenie Narodowe. C. Rada Najwyższa. D. Komisja Konstytucyjna.

59 Zadanie 24. [d] Przyporządkuj każdemu opisowi w tabeli odpowiednią nazwę organu państwowego działającego we współczesnej Polsce, wybierając ją spośród oznaczonych literami A D. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybraną nazwę organu Uchwala ustawy, sprawuje kontrolę nad organami władzy wykonawczej, wybiera i powołuje niektóre organy państwowe. Stoi na czele rządu, kieruje, kontroluje, koordynuje prace jego członków, posiada uprawnienia do wydawania rozporządzeń. Najwyższy przedstawiciel RP, czuwa nad przestrzeganiem konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa, nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium. A B C D A B C D A B C D A. Zgromadzenie Narodowe. B. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. C. Prezes Rady Ministrów. D. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej.

60 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ dr Jolanta Polkiewicz starszy ekspert Wydział Egzaminów dla Uczniów Gimnazjów Centralna Komisja Egzaminacyjna