Kurs dla przewodników po Forcie IV plan spotkań

Transkrypt

1 Kurs dla przewodników po Forcie IV plan spotkań (niedziela) g : Fortyfikacje Torunia od średniowiecza do końca XVIII wieku Era fortec w XIX w Zwiedzanie Fortu IV: standardowa trasa zwiedzania (wtorek) g Omówienie materiałów potrzebnych do zaliczenia Współczesne zagospodarowanie Fortu IV Fort IV jako produkt turystyczny (sobota) g Omówienie Fortu IV (architektura i historia) Zwiedzanie Fortu IV: trasa rozszerzona ( wymagane latarki, odzież w teren) (niedziela) g Samodzielne oprowadzanie po Forcie IV pod okiem instruktora : Możliwość samodzielnego zwiedzania Fortu IV oraz uczestnictwa w wycieczkach z innymi przewodnikami G EGZAMIN CZĘŚĆ PISEMNA + TOPOGRAFICZNA CZĘŚĆ PRAKTYCZNA SAMODZIELNE OPROWADZANIE GRUPY

2 KURS DLA PRZEWDONIKÓW PO FORCIE IV Fortyfikacje Torunia od średniowiecza do końca XVIII wieku

3 Na podstawie badań archeologicznych wiadomo, że początki osadnictwa na ziemiach w okolicach Torunia sięgają 9000 lat p.n.e Ludy osiadłe na tych ziemiach przed przybyciem zakonu Krzyżackiego to głownie plemiona Goplan powstanie pierwszego grodu w miejscu dzisiejszego zamku datuje się na ok.. VIII w. naszej ery Pierwotny Gród znajdował się najprawdopodobniej w miejscu dzisiejszego Zamku Krzyżackiego wzmianki o spustoszeniu grodu w Toruniu datuje się na rok 1217 r. i wielki najazd plemion pruskich Pierwotny Gród

4 r. Lokacja Torunia Okres Średniowiecza 1236 r. Translokacja miasta i rozpoczęcie budowy umocnień ziemnych na fundamentach dawnego grodziska 1242 r.- pierwszy sprawdzian toruńskich fortyfikacji ziemnych odparcie oblężenia wojsk księcia Pomorza Gdańskiego Świętopełka ok r. - rozpoczęcie budowy murów miejskich wokół miasta od strony zachodniej, północnej i wschodniej powstaje podwójny pierścień tzw. Mur niski i Mur Wysoki od strony południowej istniał jeden pas murów. *najstarsza część murów miejskich Torunia znajduje się w części zachodniej ok r. - Doświadczenia wojen z plemionami pogańskich prus wymuszają na Krzyżakach konieczność wybudowania murowanej nowoczesnej warowni w miejscu dawnego grodu XIII i XIV w. rozbudowa bram miejskich ostatecznie Stare Miasto posiadało 6 bram (2 od strony lądu i 4 od Strony Wisły) Nowe Miasto 3 bramy (2 od strony lądu i 1 od strony Wisły). Istniały także dwie bramy łączące oba miasta: Brama Paulińska (Więzienna) oraz Kotlarska ( Dobrzyńska) Pas murów miejskich dodatkowo umocniony był basztami ich łączną liczbę szacuje się ok choć dane nie są do końca precyzyjne WXV wieku dwie bramy miejskie (Starotoruńska r i Chełmińska r ) zostały dodatkowo wzmocnione barbakanami. W 1703 r wojska szwedzkie po zajęciu miasta zniszczyły je r. W wyniku powstania mieszczan zostaje zdobyty Zamek Krzyżacki, który zostaje po zdobyciu rozebrano i zamieniono na wysypisko śmieci ( z zamku oszczędzono tylko Gdanisko)

5 Średniowieczne obwarowania Torunia

6 Przykład zastosowania wykuszy

7 Przykład zastosowania zadaszeń blanków

8 Przykłady zastosowania hurdycji

9 Różne typy hurdycji

10 Toruńskie Fortyfikacje w XVI XVIII wieku Inicjatorem budowy nowych fortyfikacji był burmistrz Henryk Stroband ( ) 1590 r. Uzyskanie przywileju fortyfikacyjnego u króla Zygmunta III Wazy. Nowy plan rozbudowy fortyfikacji przewidywał przekształcenie Torunia w nowoczesną twierdze w ok lat Do 1613 r. - wybudowano jedynie szaniec ziemny w pobliżu Bramy Menniczej 1629 r. Odparcie natarcia wojsk szwedzkich pod dowództwem gen. Wrangla (ok.. 6 tys. Żołnierzy), obrona Torunia liczyła w tym czasie ok.. 2 tys. Obrońców pod dowództwem gen. Denhoffa. Do 1634 r. - ukończono prace objęte planem fortyfikacyjnym w ten sposób powstała nowoczesna twierdza bastionowa oparta na 8 bastionach i 7 frontach bastionowych * Głównym doradcą burmistrza ds.. fortyfikacji był Adam Freytag ( ) znany w Europie inżynier wojskowy i matematyk. Autor podręcznika inżynierii wojskowej i fortyfikacji Architectura Militaris Nova Et Aucta. Adam Freytag urodził się w Toruniu mieszkał w kamienicy przy ulicy Mostowej 34.

11 Dawne umocnienia średniowieczne oraz bastiony otaczające miasto 1. NOWY, MINCERSKI 2. KAWALER JAKUB 3. KATARZYNA 4. ODCINKOWY, PROSTY, KAWALER II 5. WAWRZYNIEC 6. CHEŁMIŃSKI, KAWALER III 7. NOWY 8. STAROTORUŃSKI, STAROMIEJSKI, KAWALER MNIEJSZY

12 w wyniku dotkliwych zniszczeń nie odbudowano do końca fortyfikacji i miasto poddało się wojskom szwedzkim rozbudowa fortyfikacji przez wojska szwedzkie Powstaje przedwał na odcinku wschodnim Odbudowano bastiony 1 i 8 Powstają nadwiślańskie umocnienia obronne listopad jesień 1658 obleganie i zajęcie miasta przez połączone siły polskie i austriackie 1702 wznowienie prac fortyfikacyjnych spowodowanych zagrożeniem ponownego ataku przez wojska szwedzkie (remont baszt, fos i wałów ziemnych) 25 maj 14 październik 1703 r - oblężenie i zdobycie Torunia przez wojska szwedzkie były to najdotkliwsze w skutkach walki o Toruń w całej jego historii. Po zdobyciu miasta znacznie zniszczono system umocnień Torunia (zasypano fosy, zniszczono barbakany oraz rozkopano bastiony) kolejne prace remontowe prowadzone przy umocnieniach Torunia 15. I zajęcie miasta przez połączone wojska rosyjsko saskie tym samym Toruń stał się bazą wypadową na ziemie Pomorza. W Twierdzy Toruń wybudowano przedpiersia, oraz płot palisadowy 24. I Wkroczenie wojsk pruskich do Torunia dokonanie inwentaryzacji umocnień oraz podjęcie decyzji o częściowej rozbiórce umocnień średniowiecznych. Stan twierdzy nie ulega zmianie do okresu wojen napoleońskich

13 Główne elementy obrony miast na przełomie wieków A) Obwarowania drewniano - ziemne B) Mury obronne, baszty i wieże, C) Basteje D) Bastiony

14 Główne elementy obrony miast na przełomie wieków I. Mur II. Baszta w linii murów miejskich III. Wieża w linii murów miejskich IV. Basteja V. Bastion VI. Kaponiera (Kapaniera*) VII. Fort

15 Fort IV Yorck Żółkiewski PRACE ADAPTACYJNO - REMONTOWE

16 Fort IV Yorck Żółkiewski: rzut perspektywiczny

17

18

19

20

21

22

23