ZAKOPANE: co zobaczyć. Wpisany przez sobota, 02 października :23. Dolina Chochołowska

Transkrypt

1 Dolina Chochołowska Dolina Chochołowska najdłuższa i największa dolina w polskich Tatrach, znajdująca się na zachodnim skraju polskich Tatr Zachodnich. Zajmuje obszar ponad 35 km² i ma długość ok. 10 km. W dolnej części, o długości ok. 4 km tworzy głęboki wąwóz, na którym podobnie jak w Dolinie Kościeliskiej występują przewężenia, zwane bramami. Górna część doliny rozdziela się na trzy główne ramiona: Dolinę Starorobociańską, Dolinę Chochołowską Wyżnią i Dolinę Jarząbczą. Oprócz tych głównych odgałęzień Dolina Chochołowska posiada jeszcze wiele mniejszych dolin. W górnej części, powyżej Bramy Chochołowskiej Wyżniej dominują formy geologiczne wytworzone przez lodowiec, w części dolnej, gdzie nie sięgał lodowiec, powierzchnia modelowana była głównie przez Potok Chochołowski i zjawiska krasowe. Efektem tych zjawisk krasowych są również liczne jaskinie z największą Szczeliną Chochołowską na czele, jednak żadna z nich nie nadaje się do udostępnienia turystycznego. Nazwę swą dolina zawdzięcza oddalonej o kilkanaście kilometrów wsi Chochołów. Wieś ta już w XVI wieku zajmowała obszar Tatr pomiędzy Wołowcem a Bobrowcem (bardziej użyteczne dla rolnictwa i pasterstwa obszary doliny już wcześniej zostały przydzielone nadaniami królewskimi innym wsiom starszym od Chochołowa). Dzięki występowaniu na dolinie dużej powierzchni polan i hal, stała się ona największym ośrodkiem pasterstwa w Tatrach. Na pięknie Doliny Chochołowskiej poznali się też turyści. Pierwsi pojawili się tutaj już w XIX wieku. Jednak początkowo turystyka skupiała się głównie w okolicach Tatr bliższych z Zakopanego. Dopiero przed I wojną światową dolina uzyskała większą popularność, głównie dzięki narciarzom i taternikom skupionym w ZON i Towarzystwie Tatrzańskim, które zbudowało schronisko w Dolinie Starorobociańskiej. Aż 2/3 doliny pokryte jest lasami świerkowymi. W dolnej części doliny występują dolnoreglowe lasy z domieszką buka, jodły i reliktowej sosny zwyczajnej. Wśród lasów bieleją liczne turnie szczególnie efektownie prezentują się Mnichy Chochołowskie i Siwiańskie Turnie. Szczyty i granie wyższych gór są trawiaste, najatrakcyjniej wyglądają jesienią. Wówczas możemy na nich obserwować całą tęczę kolorów: przebarwione na jaskrawoczerwony kępy borówek (występują ich tu 3 gatunki), fioletowe wrzosy, rude pędy situ skuciny, żółte bliźniczki psiej trawki, a to wszystko na tle ciemnozielonych kęp kosodrzewiny. Atrakcją są też liczne polany i hale z szałasami, większość z nich jest jeszcze wypasana. Wiosną zakwitają na nich masowo krokusy, jesienią zimowit jesienny i jesienne gatunki goryczek. Dolina Chochołowska jest też ostoją dzikich zwierząt. Odbywają się w niej rykowiska jeleni, niedźwiedzie, świstaki i wiele innych gatunków znajduje tutaj warunki do życia. Z Zakopanego dojechać można licznymi busami do Siwej Polany. Od tego miejsca Dolina Chochołowska jest zamknięta dla ruchu pojazdów zmechanizowanych. Na Siwej Polanie płatny parking. Dalej przemieszczać się można: pieszo. Czas przejścia do Polany Chochołowskiej: 2:10 h, 1:45 h kolejką "Rakoń", która kursuje co pół godziny i dojeżdża do Polany Huciska rowerem. Działa wypożyczalnia rowerów, którymi można dojechać dalej niż kolejką traktorową, bo do leśniczówki bryczką góralską, którą można dojechać jeszcze dalej do samej Polany Chochołowskiej Dolina Kościeliska 1 / 5

2 Dolina Kościeliska ma ok. 9 km długości, obwód ok. 27 km, a powierzchnię ok. 35 km². Ma liczne boczne odgałęzienia, największe z nich to Dolina Miętusia, DolinaTomanowa, Dolina Pyszniańska (Pyszna) ta ostatnia leży w przedłużeniu głównego biegu Doliny Kościeliskiej i nie prowadzi tam współcześnie żaden znakowany szlak turystyczny. Pozostałe większe odgałęzienia to: Żleb pod Wysranki, Wąwóz Kraków, Wściekły Żleb, Iwanowska Dolinka, Dolina Smytnia. Dnem doliny płynie Kościeliski Potok. W Dolinie Kościeliskiej znajduje się kilka bardzo popularnych jaskiń, między innymi Jaskinia Mroźna, Smocza Jama, Jaskinia Mylna i Jaskinia Raptawicka. W przeszłości Dolina Kościeliska była związana z przemysłem hutniczym. Srebro, miedź i antymon wydobywano tu już od końca XV w. Od końca XVIII w wydobywano głównie rudy żelaza. W Starych Kościeliskach przetapiano tę rudę, była kuźnia, chaty robotników, karczma, leśniczówka i kościółek dla robotników. Właśnie od kościółka pochodzi nazwa doliny. Pierwsi turyści pojawili się pod koniec XVIII wieku, a od 1815 r dolina stała się już dla turystów bardzo popularna wędrowano nią aż na szczyt Bystrej, by podziwiać wschód słońca. Natchnienie do swoich utworów czerpali tu tacy znani twórcy, jak: Deotyma, Wojciech Gerson, Seweryn Goszczyński, Walery Eljasz-Radzikowski, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Stefan Żeromski i inni. Dojazd z Zakopanego do przysiółka Kiry (927 m n.p.m.). Kursują autobusy i busy. Przed wlotem do Doliny Kościeliskiej płatne parkingi dla samochodów osobowych i autobusów. Do Doliny zakaz wjazdu pojazdów. Dolinę można zwiedzać pieszo lub góralskimi dorożkami (w lecie) i saniami (w zimie). W sezonie turystycznym ruch jest olbrzymi jest to jedno z najbardziej zatłoczonych miejsc w Tatrach. Dolina leży na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Wstęp płatny (kilka złotych od osoby). Dolina Kościeliska uważana jest za jedną z najpiękniejszych dolin tatrzańskich. Wychodzi z niej wiele szlaków turystycznych. Morskie Oko Jest to jezioro pochodzenia polodowcowego o charakterze karowo-morenowym (1395 m n.p.m). Morskie Oko ma powierzchnię 34,93 ha, długość ok. 862 m, szerokość ok. 566 m, a w najgłębszym miejscu osiąga 50,8 m. Dno zasłane jest przy brzegach głazami, ku środkowi żwirem. Wokół jeziora rosną okazałe limby. Przejrzystość wody wynosi 12 m. Morskie Oko dawniej nazywano Rybim Jeziorem lub Rybim Stawem, gdyż należy do nielicznych zarybionych w sposób naturalny jezior tatrzańskich. Żyją w nim pstrągi. Zasilane jest dwoma stałymi potokami: Czarnostawiańskim Potokiem, spływającym kaskadami Czarnostawiańskiej Siklawy oraz Mnichowym Potokiem, tworzącym Dwoistą Siklawę. Do jeziora wpada także kilka cieków okresowych, m.in. z Szerokiego i Marchwicznego Żlebu. Ze stawu wypływa Rybi Potok, rozlewający się w początkowym odcinku w kilka Rybich Stawków: Małe Morskie Oko, Żabie Oko, Małe Żabie Oko. Na morenie zamykającej jezioro od północy stoi schronisko PTTK. Położone na wysokości 1405 m n.p.m. należy do najstarszych i najpiękniejszych schronisk tatrzańskich. Nazwane zostało imieniem Stanisława Staszica, który w roku 1805 badał jezioro. Obok, przy końcu drogi, po lewej stronie znajduje się Stare Schronisko, które pierwotnie było wozownią (1890). Obydwa budynki zostały uznane za zabytkowe. Schronisko stanowi punkt wyjściowy do wycieczek na Rysy, Mięguszowiecką Przełęcz pod Chłopkiem i Szpiglasową Przełęcz. Powyżej Morskiego Oka, w kierunku południowym znajduje się drugie duże jezioro w Dolinie Rybiego Potoku, Czarny Staw pod Rysami (Czarny Staw nad Morskim Okiem). 2 / 5

3 Gubałówka Gubałówka (dawna nazwa: Antgua) to szczyt o wysokości 1126 m na Pogórzu Gubałowskim (Paśmie Gubałowskim). Wznosi się po północno-zachodniej stronie Zakopanego. Po wschodniej stronie Gubałówki znajduje się najwyżej położona miejscowość w Polsce Ząb, a po zachodniej sąsiaduje z Butorowskim Wierchem. U podnóża północnych stoków Gubałówki w kotlinie potoku Bystrego położone jest Nowe Bystre. Na Gubałówkę prowadzi kolej linowo-terenowa z Zakopanego, wybudowana w 1938 roku, długości 1338 m, przy różnicy wysokości ok. 300 m., kilka lat temu została zmodernizowana. Góra jest popularna wśród turystów odwiedzających Zakopane. Panorama całych polskich Tatr, Zakopanego oraz Podhala, Pienin, Gorców, Beskidu Żywieckiego jak i ich słowackiej części. Liczne sklepy z pamiątkami. Z Gubałówki prowadzi spacerowy Szlak Papieski na Butorowy Wierch 1160 m n.p.m., z którego można zjechać kolejką krzesełkową do Kościeliska. Na skutek sporów pomiędzy właścicielami gruntów na zboczu Gubałówki, a Polskimi Kolejami Linowymi, zjazd narciarski do dolnej stacji kolejki jest aktualnie niemożliwy. Stary Kościół, przy ul. Kościeliskiej Stary Kościół p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej, często nazwany kościółkiem, jest najstarszą świątynią i zarazem jednym z najcenniejszych zabytków w Zakopanem. Został postawiony w 1847 roku pod kierownictwem Sebastiana Gąsienicy oraz z inicjatywy Klementyny i Edwarda Homolacsów. Pierwsza msza święta została odprawiona 6 stycznia 1848 roku. W latach pod nadzorem proboszcza Józefa Stolarczyka dokonano rozbudowy kościółka. Dobudowano wtedy część południową z wieżą i nadano kształt budowli, który pozostał do dzisiaj. Wyposażenie wnętrza jest dziełem podhalańskich artystów - ołtarz został wykonany przez Wojciecha Kułach Wawrzyńcoka, natomiast obrazy przedstawiające Drogę Krzyżową, namalowane na szkle, są dziełem zakopiańskiej artystki Heleny Roj-Kozłowskiej. Ciekawostką jest położenie kościoła. Nie jest on usytuowany jak typowy kościół na linii wschód zachód, lecz podobnie jak w sąsiednich budynkach i chałupach, wejście kościoła jest od południa. Jaszczurówka - kaplica pw. Najświętszego Serca Jezusa Jest to drewniana kaplica pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa. Jest jednym z najbardziej znanych polskich dzieł architektury. Zaprojektowana przez twórcę stylu zakopiańskiego Stanisława Witkiewicza. Powstała w latach dzięki fundacji rodziny Uznańskich. Jest pełna mistrzowskich ozdób, setek płaskorzeźb i ażurów. Ołtarz główny wewnątrz Jaszczurówki ma kształt chaty podhalańskiej. Witraże przedstawiają różne wizerunki Matki Boskiej oraz herby Polski i Litwy. Możemy również podziwiać malowane na szkle stacje Drogi Krzyżowej wykonania Józefa Jachymiaka. Wielu twórców projektowało kościoły i kaplice wzorując się na Kapliczce w Jaszczurówce. Restauracja U Wnuka, ul. Kościeliska 8 Budynek dzisiejszej restauracji U wnuka jest jeden z najstarszych, jakie się znajdują na ulicy 3 / 5

4 Kościeliskiej w Zakopanem. Został on wybudowany przez brata Sabały Józefa Krzeptowskiego w 1850 r. Jest również uznawany za pierwszy piętrowy dom, jaki został wybudowany w Zakopanem. Było to miejsce gdzie funkcjonowała pierwsza poczta, sklep, biblioteka oraz pierwsze kasyno Towarzystwa Tatrzańskiego. W czasach, kiedy dom ten był ośrodkiem kultury bywali w nim m.in. Tytus Chałubiński, Jan Kasprowicz, Helena Modrzejewska, Władysław Orkan, Wincenty Witos, Walery Eliasz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, gen. Józef Haller. 4 marca 1904 roku w ówczesnej karczmie założona została najważniejsza organizacja regionalna na Podhalu Związek Górali, który później przekształcił się w Związek Podhalan. Od roku 1907 działa słynna restauracja założona przez słynnego restauratora lwowskiego Jana Wnuka. Wnuk który przybył do Zakopanego, aby gotować dla samego Henryka Sienkiewicza, stworzył jeden z najbardziej znanych lokali gastronomicznych w Zakopanem i ulubione miejsce spotkań dla górali z całego Podhala. W tym domu urodziło się sześcioro dzieci małżeństwa Wnuków, między innymi Włodzimierz Wnuk słynny pisarz i autor wielu dzieł o tematyce podhalańskiej. W 1990 r. otrzymał Literacką Nagrodę Zakopanego, zmarł 1992 r. i został pochowany na starym cmentarzu. Aqua Park Zakopane Doskonałe miejsce na niepogodę lub regenerację sił po trudach pieszych wycieczek. - basen rekreacyjno-pływacki > (384,5 m2) - 30,5 oc - długość 25 m, idealny do pływania, posiada trzy oddzielone tory pływackie, dodatkowo rekreacyjna część basenu posiada bicze wodne, głębokość cm. - basen rekreacyjny > (282,1 m2) - 30,5 oc, idealny do rekreacji i zabaw dla całej rodziny, basen wyposażony w zespół hydromasaży w tym: bicze wodne, kaskady i leżanki podwodne. - basen geotermalny, zewnętrzny rekreacyjno-pływacki (390,8 m2) - 30,5 oc, basen przeznaczony do celów pływackich i rekreacyjnych, znajduje się na tarasie (na zewnątrz hali basenowej), z basenu można podziwiać Giewont oraz całe pasmo Tatr Zachodnich, z drugiej strony roztacza się piękny widok na Gubałówkę i jej otoczenie. - zjeżdżalnie, jacuzzi > na hali basenowej znajduje się 6 wanien typu whirpool (jacuzzi), temperatura wody w jacuzzi: 36 oc, jedną z atrakcji Aqua Parku są zjeżdżalnie: zjeżdżalnia zielona - długość 166,5 m / wysokość 16,7 m / prędkość max. 26km/h zjeżdżalnia czerwona - długość 106 m / wysokość 12 m / prędkość max. 26km/h oprócz nich są 3 inne zjeżdżalnie: (dł. 26m / wys. 2,3 m; dł. 10 m / wys. 4,3 m; dł. 10,5 m/ wys. 4,3 m). - dzika rzeka (139,8 m2 ) > jej nurt przypomina naturalny nurt górskiego potoku i zapewni wspaniałą zabawę. Dla dzieci przygotowany jest oczywiście brodzik. Termy Bukowina Tatrzańska Termy bukowiańskie są centrum rozrywki dla całej rodziny, ośrodkiem uzdrowiskowym i re ha bi li ta cyj nym. Działka, którą przeznaczono pod inwestycję, ma powierzchnię 4 ha i umiejscowiona jest w zacisznej okolicy otoczonej lasami, z pięknym widokiem na góry. Obiekty termalne obejmą 12 basenów. Temperatura wody w basenach utrzyma się w granicach C. Przewidziano również szereg atrakcji dla dzieci i młodzieży, między innymi zjeżdżalnię oraz specjalne pływalnie dla najmłodszych. Na terenie Term bukowiańskich 4 / 5

5 dostępne jest również 8 saun m.in. rzymska, fińska, góralska, kwiatowa, na podczerwień. Restauracja oferuje specjały kuchni regionalnej i nie tylko. Przed obiektem jest parking dla 200 samochodów osobowych i 10 autobusów. Termy znajdują się w odległości 15 km od Zakopanego i 20 km od Nowego Targu. Termy Podhalańskie w Szaflarach Kąpielisko leży na wysokości 700 m. n. p. m na terenie powiatu nowotarskiego w gminie Szaflary. Odległość kąpieliska od Zakopanego wynosi 11km, od Nowego Targu 8km. Kąpielisko zasilane jest wodą termalną z odwiertu głębinowego na poziomie 3040m, temperatura w basenach wynosi stopni Celsjusza. Ogólna powierzchnia basenów 970m2. Kompleks malowniczo położony w odległości 300m od trasy nr 47 Kraków Zakopane. Temperatura wody w basenach utrzymywana jest w zakresie od 30 C do 38. Baseny termalne o łącznej powierzchni 970 m2 wyposażone są w różnorodne urządzenia do hydromasażu takie jak: bicze wodne, ławki do masażu wodnego, leżanki i ławki do masażu powietrznego, jeżyki i gejzery wodne oraz urządzenia do masażu karku wąskim i szerokim strumieniem wody. Dodatkowo w głównej hali basenowej znajduje się łaźnia parowa oraz wanna Whirpool. Woda termalna która wypełnia niecki basenowe jest wodą zmineralizowaną, która z powodzeniem może zostać wykorzystana w balneologii. Jej właściwości lecznicze działają kojąco m. in. na układ mięśniowo stawowy, nerwice, łagodzą objawy chorób skórnych, poprawiają samopoczucie. Ten pozytywny efekt potęgowany będzie przez liczne urządzenia do hydromasażu wodnego i powietrznego. Różnorodność atrakcji basenowych zapewni aktywne i miłe spędzenie czasu zarówno dzieciom, młodzieży jak i osobom w sile wieku oraz przeżywającym jesień życia. Salon Spa & Wellness stanowi dodatkową atrakcję uzupełniającą naszą bogatą ofertę rekreacyjną. Jest to propozycja skierowana szczególnie do tych wszystkich, dla których ważne jest zdrowie i witalność. To miejsce daje możliwość skorzystania z całego spektrum odprężających atrakcji: łaźni parowych, saun, kąpieli solankowych, solarium, prysznicu wrażeń, gabinetu masażu. 5 / 5