Wycieczka Tatry - elementarz

Transkrypt

1 Opis: Wycieczka prowadzi przez najbardziej popularne miejsca W Tatrach, które każdy powinien zobaczyć chociaż jeden raz - oczywiście najlepiej poza sezonem! Pierwszy dzień - na rozgrzewkę - to intensywny spacer przez doliny Chochołowską i Kościeliską. Drugi dzień to przejście na Morskie Oko i Dolinę Pięciu Stawów. Trzeciego dnia można odpocząć w Zakopanem, a przy okazji wjechać na Gubałówkę i poznać przynajmniej niektóre zabytki miasta. Jako punkt wypadowy można przyjąć Zakopane, z którego są dobre połączenia do atrakcyjnych miejsc w okolicy. Tatrzański Park Narodowy Dla ochrony niezwykłego krajobrazu, unikatowej flory i fauny najwyższych polskich gór w 1954 r. utworzono Tatrzański Park Narodowy. Obejmuje on całe polskie Tatry. W granicach naszego kraju leży część Tatr Wysokich i Tatr Zachodnich, które razem stanowią około 1/5 powierzchni całego łańcucha, w większości znajdującego się na terytorium Słowacji. W Tatrach Wysokich wznosi się najwyższy szczyt Polski? Rysy (2499 m n.p.m.), są tu też wspaniałe górskie stawy, z Morskim Okiem na czele. Na rzeźbie tej części Tatr, zbudowanej przeważnie z granitów, silne piętno wywarły zlodowacenia, dlatego nie brakuje tu strzelistych turni, urwistych ścian, charakterystycznie ukształtowanych dolin i cyrków polodowcowych wypełnionych wodami jezior. Łagodniejszy krajobraz Tatry Zachodnie zawdzięczają temu, że spore ich partie budują skały wapienne, bardziej podatne na procesy erozyjne, zwłaszcza krasowe, co skutkuje m.in. dużą liczbą jaskiń. Obowiązkową kartę wstępu na teren Tatrzańskiego Parku Narodowego można zakupić w Zakopanem, przy wejściach do dolin i w schroniskach. Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem Gmach Muzeum Tatrzańskiego, ostatni ze zrealizowanych projektów Stanisława Witkiewicza, został wzniesiony w latach Muzeum założył w 1889 r. dr Tytus Chałubiński i nosi ono jego imię. Mieszczą się tu wystawy: etnograficzna, połączona ze zwiedzaniem charakterystycznych dla dawnych chałup góralskich izb czarnej i białej ; historyczna, obrazująca historię zasiedlania Podhala i dzieje Zakopanego; a także przyrodnicza, przedstawiająca geologię, florę i faunę Tatr. Dolina Pięciu Stawów Polskich W Dolinie Pięciu Stawów Polskich znajduje się największe skupisko jezior w Tatrach. Oprócz piątki (Wielki, Przedni, Mały, Czarny i Zadni Staw) są tu też mniejsze jeziorka, jak Wole Oko czy Szpiglasowe Stawki. Surowość krajobrazu doliny bierze się z tego, że otaczają ją ściany głównej grani Tatr, Świnicy, Kozich Wierchów i innych potężnych szczytów. Z pejzażem harmonizuje najwyżej położone w tych górach schronisko. Z Wielkiego Stawu, najgłębszego jeziora w Tatrach (79 m), wypływa potok Roztoka, który na drodze do Doliny Białki pokonuje skalny próg o wysokości stu metrów, spadając z niego najwyższym w Polsce wodospadem Siklawą. Najczęściej do Doliny Pięciu Stawów turyści wędrują od Wodogrzmotów Mickiewicza (na początku drogi do Morskiego Oka) zielonym szlakiem, co pochłania około 3 godzin. 1 / 5

2 Dolina Kościeliska Dolina Kościeliska, niewiele krótsza od Chochołowskiej (9 km), jest za to częściej odwiedzana, gdyż uchodzi za najpiękniejszą z tatrzańskich dolin. Z parkingu w Kirach do schroniska Ornak dochodzi się w blisko dwie godziny, jeśli nie odwiedza się rozmaitych atrakcji, do których można zajrzeć po drodze (takich jak Wąwóz Kraków czy Jaskinia Mroźna). Już jednak sam główny ciąg Doliny Kościeliskiej dostarcza niezwykłych widoków dzięki nagromadzeniu rozmaitych form skalnych, takich jak baszty i kominy, przewężenia zwane bramami, jaskinie czy rozległe polany. W pobliżu jednej z nich Polany Pisanej znajduje się wejście do Wąwozu Kraków. Dolną częścią wąwozu (górna jest otoczona ochroną ścisłą i nie można jej zwiedzać) prowadzi półtorakilometrowy szlak okrężny, m.in. przez 37-metrową jaskinię przelotową, zwaną Smoczą Jamą. Jest to najkrótsza z udostępnionych do zwiedzania jaskiń tatrzańskich. Aż pięć z sześciu jaskiń, do których mają wstęp turyści, znajduje się w Dolinie Kościeliskiej. Oprócz Smoczej Jamy są to jaskinie: Mroźna (z oświetleniem elektrycznym), Mylna, Raptawicka i Obłazkowa. Spod schroniska warto się udać na półgodzinny spacer nad urokliwy Staw Smreczyński. Dolina Chochołowska Najdłuższą, aż 10-kilometrową, doliną tatrzańską jest Dolina Chochołowska. Jej główne odgałęzienia stanowią trzy duże doliny: Wyżnia Chochołowska, Jarząbcza i Starorobociańska, a w jej otoczeniu znajdują się m.in. łatwo dostępne, łagodne szczyty Grzesia (1653 m n.p.m.) i Wołowca (2064 m n.p.m.). Na krajobraz Doliny Chochołowskiej składają się wapienne turnie, formy polodowcowe wyrzeźbione w granitach i gnejsach, jaskinie i największe w Tatrach krasowe wywierzysko. Powyżej świerkowych lasów przemykają niekiedy kozice, zdarza się tu też usłyszeć pomruk niedźwiedzia. Szczególnie dużo turystów odwiedza Dolinę Chochołowską na przełomie kwietnia i maja, gdy zaścielają ją całe łany kwitnących krokusów. Na Polanę Chochołowską, gdzie stoi schronisko turystyczne, najszybciej się można dostać rowerem (wypożyczalnia u wylotu doliny). Dolną jej część (3,5 km asfaltowej drogi) można też pokonać wynajętą dorożką lub kolejką górską (ciągnikiem z dwoma wagonikami). Spacer od parkingu do schroniska zajmuje ok. 2,5 godziny. Pod koniec maszeruje się wśród zabytkowych szałasów pasterskich, używanych do dzisiaj przez baców trudniących się tradycyjnym wypasem owiec. Morskie Oko W Tatrach Wysokich leży jezioro górskie uznawane za najpiękniejsze w Polsce Morskie Oko. Cieszy się ono wielką popularnością wśród turystów. Niestraszne im 9 km, w większości drogą asfaltową, które trzeba pokonać na piechotę z Palenicy Białczańskiej (można też wynająć bryczkę lub skorzystać z mniej komfortowego, ale tańszego, wozu drabiniastego). Jednak widoki na staw wypełniony szmaragdową wodą, a otoczony potężnymi ścianami sięgających ponad 2000 m n.p.m. szczytów, z nawiązką wynagradzają trud spaceru lub poniesione koszta. Po pół godzinie od początku pieszej wycieczki mija się Wodogrzmoty Mickiewicza, czyli ciąg wodospadów na potoku Roztoka, nazwany tak od huku, który wydaje spadająca z progów skalnych woda. Weszcza zaś uczczono z powodu sprowadzenia w 1891 r. jego szczątków do kraju. Nad brzegiem Morskiego Oka na turystów czeka najstarsze tatrzańskie schronisko. 2 / 5

3 Zakopane Zakopane, stolica polskich Tatr, jest zarówno przystankiem dla prawdziwych miłośników gór, którzy wyruszają stąd na wysoko położone szlaki, jak i miejscem odpoczynku dla turystów spacerujących głównie po słynnych Krupówkach, a w górach wybierających łatwiejsze wyprawy do dolin czy Morskiego Oka. Dzieje Zakopanego jako kurortu rozpoczynają się w 2. połowie XIX w., gdy za sprawą zauroczonego tą podtatrzańską wsią warszawskiego lekarza, dr. Tytusa Chałubińskiego, zaczęli do niej zjeżdżać jego przyjaciele oraz chorzy na gruźlicę pacjenci. Zakopane powstało znacznie wcześniej, na przełomie XVI i XVII w., kiedy było osadą pasterską. Miało jednak o wiele mniejsze znaczenie niż pobliskie Kuźnice (obecnie część Zakopanego), w których przetapiano rudy żelaza wydobywane w Tatrach. Pięknie położone u stóp Tatr uzdrowisko zaczęło przyciągać elity artystyczne i intelektualne, mieszkali tu i tworzyli Witkacy, Jan Kasprowicz czy Karol Szymanowski. W okresie międzywojennym zaczęło przekształcać się w ośrodek sportów zimowych, m.in. dzięki wybudowaniu skoczni narciarskiej pod Krokwią, kolei na Kasprowy Wierch i na Gubałówkę. Mimo tak krótkiej historii w mieście nie brakuje zabytków i ciekawych miejsc, które warto odwiedzić. Rozwijające się intensywnie uzdrowisko stało się miejscem narodzin i najpiękniejszych realizacji pierwszego narodowego stylu w polskiej architekturze, nazwanego stylem zakopiańskim. Jego twórca, Stanisław Witkiewicz, wzorował się na tradycyjnej sztuce ludowej Podhala. Jego pierwszym dziełem była ukończona w 1893 r. willa "Koliba" (dziś Muzeum Stylu Zakopiańskiego im. Stanisława Witkiewicza). Na budowę takiego domu Witkiewicz namówił bogatego ziemianina z Ukrainy, Zygmunta Gnatowskiego; zaprojektował zarówno bryłę, jak i najdrobniejsze detale wnętrza. Swoją kolekcję etnograficzną z Podhala Gnatowski umieścił w tzw. izbie góralskiej. Jest to jedyne miejsce, które dziś wygląda tak samo jak przed ponad stu laty. Reszta wystroju pochodzi z okresu największego rozkwitu stylu zakopiańskiego, z przełomu XIX i XX w., gdyż oryginalne wyposażenie nie przetrwało do naszych czasów. Willa Koliba stoi na najstarszej z ulic Zakopanego. Ul. Kościeliska w dużej części zabudowana jest typowymi góralskimi chałupami z XIX w. Przy niej znajduje się też najstarszy kościół w mieście drewniana świątynia, pierwotnie pod wezwaniem św. Klemensa, obecnie Matki Boskiej Częstochowskiej, wzniesiona w 1847 r., i szybko powiększona staraniem pierwszego proboszcza ks. Józefa Stolarczyka. W drodze z kościółka na słynny cmentarz na Pęksowym Brzyzku mija się najstarszą budowlę Zakopanego murowaną kaplicę św. św. Andrzeja Świerada i Benedykta, ufundowaną przez Pawła Gąsienicę około 1800 r., ponoć jako zadośćuczynienie za paranie się zbójectwem. Cmentarz na Pęksowym Brzyzku jest jedną z najsłynniejszych polskich nekropolii. Na ziemi podarowanej przez Jana Pęksę ok. połowy XIX w. powstał cmentarz, na którym chowani są ludzie szczególnie zasłużeni dla Tatr i Zakopanego. Spoczęli tu m.in.: dr Tytus Chałubiński, zaprzyjaźniony z nim słynny góralski przewodnik i gawędziarz Sabała, Stanisław Witkiewicz, Kornel Makuszyński, sportowcy i kurierzy tatrzańscy Stanisław Marusarz i jego zamordowana przez gestapo siostra Helena. Większość nagrobków na malowniczo położonym cmentarzu nosi znamiona wysokiego kunsztu artystycznego. Gmach Muzeum Tatrzańskiego, ostatni ze zrealizowanych projektów Stanisława Witkiewicza, został wzniesiony w latach Muzeum założył w 1889 r. dr Tytus Chałubiński i nosi ono jego imię. Mieszczą się tu wystawy: etnograficzna, połączona ze zwiedzaniem charakterystycznych dla dawnych chałup góralskich izb czarnej i białej ; historyczna, obrazująca historię zasiedlania Podhala i dzieje Zakopanego; przyrodnicza, przedstawiająca geologię, florę i faunę Tatr. Najbardziej zatłoczonym miejscem spacerowym w Zakopanem, zabudowanym sklepami, restauracjami, karczmami i kawiarniami, jest ulica Krupówki. Ten deptak o długości ponad kilometra kończy się przy stacji kolejki na Gubałówkę. Sam przejazd nowoczesną kolejką linowo-szynową jest swoistą atrakcją, a z grzbietu Gubałówki roztacza się wspaniała panorama Tatr. Najpiękniejszą budowlą sakralną w Zakopanem jest położona w dzielnicy Jaszczurówka kaplica Najświętszego Serca Jezusowego, wybudowana na podstawie projektu Stanisława Witkiewicza w latach Postawiona na podmurówce z kamieni drewniana kaplica zadziwia bogactwem misternych detali, typowych dla zdobnictwa podhalańskiego. Na Harendzie znajduje się drewniana willa, w której Jan Kasprowicz spędził ostatnie lata życia. Obecnie mieści się tu 3 / 5

4 muzeum poety. W sierpniu Zakopane staje się areną pieśni, tańca i zabawy. Wszystko to z okazji bardzo efektownego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich. Krupówki w Zakopanem Najbardziej zatłoczonym miejscem spacerowym w Zakopanem, obudowanym sklepami, restauracjami, karczmami i kawiarniami, jest ulica Krupówki. Ten deptak o długości ponad kilometra kończy się przy stacji kolejki na Gubałówkę. To dawne centrum dawnej wsi Zakopane i aktualne centrum miasta. Niedaleko wylotu Krupówek, po północnej stronie ul. Kościeliskiej, leży Stary Cmentarz na Pęksowym Brzyzku, założony w połowie XIX w. Pochowani są tu ludzie związani z Zakopanem i zasłużeni dla Polski. Przed bramą Starego Cmentarza wznosi się kamienna kaplica z ok r., a obok drewniany kościół Matki Boskiej Częstochowskiej wzniesiony z inicjatywy pierwszego proboszcza Zakopanego, ks. Józefa Stolarczyka w latach W dolnej części Krupówek wznosi się strzelista sylwetka murowanego kościoła św. Jana Apostoła, wybudowanego w latach Jego wnętrza projektowali m.in.: Stanisław Witkiewicz (kaplice Matki Boskiej Różańcowej i Jana Chrzciciela), Walery Eljasz-Radzikowski (obrazy) i Jan Nalborczyk (rzeźby). Ulicę wypełnia mieszanina starego i nowego budownictwa wszystkich stylów ostatnich 100 lat: drewniane parterowe domki w stylu podhalańskim, eklektyczne, secesyjne i modernistyczne kamienice oraz współczesne domy. Krupówki zamyka pomnik hrabiego Władysława Zamoyskiego, zasłużonego dla Zakopanego, Tatr i kultury polskiej. Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem Gmach Muzeum Tatrzańskiego, ostatni ze zrealizowanych projektów Stanisława Witkiewicza, został wzniesiony w latach Muzeum założył w 1889 r. dr Tytus Chałubiński i nosi ono jego imię. Mieszczą się tu wystawy: etnograficzna, połączona ze zwiedzaniem charakterystycznych dla dawnych chałup góralskich izb czarnej i białej ; historyczna, obrazująca historię zasiedlania Podhala i dzieje Zakopanego; a także przyrodnicza, przedstawiająca geologię, florę i faunę Tatr. Kolejka na Gubałówkę w Zakopanem Zakopiaskie Krupówki kończą się przy stacji kolejki na Gubałówkę. Sam przejazd nowoczesną kolejką linowo-szynową jest swoistą atrakcją, a z grzbietu Gubałówki roztacza się wspaniała panorama Tatr. kaplica Najświętszego Serca Jezusowego w Zakopanem Najpiękniejszą budowlą sakralną w Zakopanem jest położona w dzielnicy Jaszczurówka kaplica Najświętszego Serca Jezusowego, wybudowana na podstawie projektu Stanisława Witkiewicza w latach Postawiona na podmurówce z kamieni drewniana kaplica zadziwia 4 / 5

5 Powered by TCPDF ( Wycieczka Tatry - elementarz bogactwem misternych detali, typowych dla zdobnictwa podhalańskiego. Muzeum Jana Kasprowicza na Harendzie w Zakopanem Na Harendzie w Zakopanem znajduje się drewniana willa, w której Jan Kasprowicz spędził ostatnie lata życia. Obecnie mieści się tu muzeum poety. kaplica św. św. Andrzeja Świerada i Benedykta w Zakopanem W drodze na słynny cmentarz na Pęksowym Brzyzku mija się najstarszą budowlę Zakopanego murowaną kaplicę św. św. Andrzeja Świerada i Benedykta, ufundowaną przez Pawła Gąsienicę około 1800 r. Było to ponoć jego zadośćuczynienie za paranie się zbójectwem. Więcej informacji znajdziesz 5 / 5