Charakterystyka wolnych obszarów celnych

Transkrypt

1 Paweł Zalewski Charakterystyka wolnych obszarów celnych Obecnie w Polsce funkcjonuje siedem wolnych obszarów celnych- w Gliwicach, Międzynarodowym Porcie Lotniczym Okęcie, gminie Terespol, Gdańsku, w Szczecinie, w Świnoujściu oraz w Mszczonowie. Dotychczas nie dokonano prezentacji funkcjonujących woc-ów. Spróbuje przybliżyć Państwu poszczególne wolne obszary celne. Wolny Obszar Celny w Gdańsku Wolny Obszar Celny (WOC) w Porcie Gdańsk został otwarty w 1996 roku. Zarządzany jest przez Zarząd Morskiego Portu Gdańsk SA. Podstawowe zalety WOC to: - importowane towary można składować bez gwarancji celnych, kontyngentów, cła oraz podatku przez nieograniczony czas, - na eksportowane towary sprzedawane na WOC nalicza się 0% stawkę podatku VAT, - możliwość prowadzenia atrakcyjnej działalności produkcyjnej, montażowej i uszlachetniającej. Strefa wolnocłowa pracuje non-stop. Odprawy celne, wspomagane przez system komputerowy, są dokonywane na bieżąco przez oddzielny oddziałek celny. Głównym operatorem jest Port Gdański Eksploatacja. Na terenie WOC działają: spedytorzy, liczne agencje celne, firmy kontrolne oraz wielu importerów. Dogodna lokalizacja transportowa stwarza szczególnie korzystne warunki dla prowadzenia wymiany handlowej. W roku 2001 na terenie WOC przeładowano ton towarów. Największą grupę stanowiły owoce ton, w tym banany ton. Ponadto na terenie WOC przeładowano sztuki samochodów. Dotychczasowe efekty funkcjonowania strefy wolnocłowej w porcie gdańskim spowodowały podjęcie starań celem rozszerzenia powierzchni Wolnego Obszaru Celnego o dalsze 22 ha. Na pozyskanym terenie przewiduje się świadczenie usług portowych dla takich ładunków, jak: wyroby hutnicze, drobnica konwencjonalna, dobra inwestycyjne i ładunki ciężkie oraz artykuły spożywcze wymagające niskich temperatur. W dniu 2 maja 2002 r. w Dzienniku Ustaw Rzeczpospolitej Polskiej Nr 47 poz. 439 ukazało się Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 kwietnia 2002 r. w sprawie zmiany terenu Wolnego Obszaru Celnego w Gdańsku. Teren WOC zwiększony został do 56,2 ha. Przyłączone zostały Nabrzeże Oliwskie przystosowane do przeładunku drobnicy oraz Nabrzeże Szczecińskie specjalizujące się w przeładunkach kontenerów oraz drobnicy ciężkiej. Obszar 33,5 ha Długość nabrzeży m Magazyny kryte m 2 Pojemność magazynów t Place składowe m 2 Długość statku do 170 m Zanurzenie max. 8,5 m Drogi dojazdowe tak Tory i rampy kolejowe tak Budynki administracyjne tak Pełne uzbrojenie terenu tak Pływająca rampa ro-ro tak Baza do przeładunku owoców i warzyw tak Dźwigi od 3 do 16 t Wolny Obszar Celny w Gliwicach Wolny Obszar Celny w Gliwicach ustanowiony Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia r. stanowi własność Gminy Gliwice. Zarządzającym Wolnym Obszarem Celnym w Gliwicach jest Gmina Gliwice w imieniu której czynności zarządu i administracji pełni gminna jednostka budżetowa Zarząd Wolnym Obszarem Celnym Gliwice. Teren WOC w Gliwicach wraz z istniejącą bazą materialną portu śródlądowego w Gliwicach obejmuje powierzchnię 47,6 ha. Lokalizacja Wolnego Obszaru Celnego w Gliwicach Gliwice są 220 tysięcznym miastem położonym w województwie śląskim. Wchodzą w skład Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, najbardziej rozwiniętego i uprzemysłowionego regionu Polski, liczącego ponad 5 mln. konsumentów. 18

2 Wolny Obszar Celny w Gliwicach leży w bezpośrednim sąsiedztwie Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Posiada bardzo dobre połączenie ze skrzyżowaniem autostrad A-4 (Zgorzelec - Przemyśl), A-1 i drogami krajowymi. W jego granicach funkcjonuje największy w Polsce port żeglugi śródlądowej z rozbudowaną bocznicą kolejową. Taka lokalizacja WOC w Gliwicach stwarza bardzo korzystne warunki do przewozu towaru transportem kombinowanym. Na terenie WOC w Gliwicach dokonuje się przeładunku materiałów budowlanych głównie kruszyw na potrzeby inwestycji realizowanych w Katowickiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej. Infrastruktura Wolnego Obszaru Celnego w Gliwicach 1. Magazyny kryte o powierzchni około m2, 2. Wiaty, place składowe o pojemności ponad t., 3. Terminal kontenerowy, terminal do rozładunku towarów masowych i wielkogabarytowych, 4. Optymalny dostęp do wszystkich środków transportu: a. parkingi samochodów TIR b. rozbudowana bocznica kolejowa, którą obsługuje stacja kolejowa PKP Port Gliwice c. port śródlądowy 5. Urządzenia przeładunkowe, wagi samochodowe i kolejowe, specjalistyczny osprzęt techniczny, 6. Miejska i wewnętrzna sieć telekomunikacyjna, 7. Budynki biurowe i socjalne, 8. Sieć dróg wewnętrznych, 9. Stacje transformatorowe o łącznej mocy kw. 10. Usługi Towarzyszące: a. Oddział Celny b. agencje celne c. firmy transportowe Możliwości rozwojowe Wolnego Obszaru Celnego w Gliwicach. Umiejscowienie w dynamicznie rozwijającym się kraju i regionie, Potencjał wykwalifikowanych pracowników, Wykwalifikowana kadra inżynierska i menedżerska (Politechnika Śląska w Gliwicach, Uniwersytet Śląski i Akademia Ekonomiczna w Katowicach), Wolne uzbrojone tereny (8 ha) przeznaczone pod inwestycje związane z obrotem towarowym z zagranicą; możliwość korzystnej dzierżawy terenu pod inwestycje czego przykładem jest budowa na terenie WOC w Gliwicach magazynu na produkty stalowe dla fabryki OPEL Polska przez inwestora zagranicznego. Zakres usług WOC w Gliwicach Wolny Obszar Celny w Gliwicach świadczy kompleksowe usługi logistyczne, kontynuuje wieloletnią działalność śródlądowego Portu Gliwice. Wykwalifikowana kadra i specjalistyczny sprzęt gwarantują wysoki poziom oferowanych usług w zakresie: składowania, przeładunków towarów drobnicowych i spaletyzowanych, towarów masowych i ponadgabarytowych, przewozów transportem drogowym, kolejowym, wodnym i lotniczym, dostaw "do drzwi klienta", spedycji, obsługi kontenerów 20', 40' konfekcjonowania towarów, prowadzenia przedstawicielstw handlowych, organizacji dystrybucji towarów. Zarządzający WOC w Gliwicach Zarządzającym WOC w Gliwicach jest Zarząd Wolnym Obszarem Celnym Gliwice, który na podstawie Uchwały nr LXVII/686/94 Rady Miejskiej w Gliwicach z dnia r. (zm. Uchwała Nr XVI/367/2000 Rady Miejskiej w Gliwicach z dnia r.) został utworzony z dniem r. Terenem działania ZWOC jest teren Wolnego Obszaru Celnego w Gliwicach przy ul. Portowej 28. Podstawowym zadaniem ZWOC jest zarządzanie w imieniu Gminy Gliwice, Wolnym Obszarem Celnym w Gliwicach na zasadach ustalonych dla funkcjonowania wolnych obszarów celnych. Zarząd Wolnym Obszarem Celnym Gliwice działa na podstawie statutu w oparciu o: Ustawę z dnia r - Kodeks Celny (Dz. U. Nr 23 poz. 117 z późniejszymi zmianami); Rozporządzenie Rady ministrów z dnia r. w sprawie ustanowienia Wolnego Obszaru Celnego w Gliwicach (Dz. U. Nr 8 poz. 39); Regulamin funkcjonowania Wolnego Obszaru Celnego w Gliwicach; 19

3 Ustawę z dnia r. o samorządzie gminnym (Dz. U. Nr 13 poz. 74 z późniejszymi zmianami); Ustawę z dnia r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155 poz z późniejszymi zmianami); Ustawę z dnia r. o zamówieniach publicznych (Dz. U. z 1998r. Nr 119, poz. 773 z późniejszymi zmianami). Wolny Obszar Celny w Mszczonowie Jest jedyną tego rodzaju inwestycją w centralnej Polsce. Został on ustanowiony rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 lipca 2000 r. Oficjalne otwarcie obszaru nastąpiło w maju 2001 r. Lokalizacja Wolnego Obszaru Celnego w Mszczonowie Obszar oddalony jest od Warszawy o zaledwie 40 km i zlokalizowany przy skrzyżowaniu trasy szybkiego ruchu Warszawa-Katowice z międzynarodową drogą TIR-owską wschód-zachód, jak również w bliskiej odległości do Centralnej Magistrali Kolejowej. Infrastruktura Wolnego Obszaru Celnego w Mszczonowie Na infrastrukturą jaką dysponuje wolny obszar celny składa się: magazyny kryte o pow m kw. wiaty i place składowe urządzenia przeładunkowe wagi oraz inny specjalistyczny osprzęt techniczny obiekty magazynowo-produkcyjne, pomieszczenia gospodarcze, socjalne i biurowe Wszystkie budynki w WOC wyposażone są w instalację elektryczną, ogrzewanie, kanalizację, instalacje przeciwpożarowe i przeciwwłamaniowe oraz system telekomunikacyjny. Teren WOC uzbrojony jest we wszystkie niezbędne instalacje i sieć infrastruktury technicznej. Jest ogrodzony i całodobowo strzeżony. Na terenie WOC-u znajduje się również Miejsce Wyznaczone. Możliwości rozwojowe Wolnego Obszaru Celnego w Mszczonowie Obecnie Wolny Obszar Celny zajmuje powierzchnię m2. Poza tym administrator WOC posiada dalsze niezabudowane tereny o powierzchni ok m2, które stanowią rezerwę dla drugiego etapu rozwoju WOC. Na terenie tym planowane są kolejne hale magazynowe, produkcyjno-montażowe, pomieszczenia biurowe oraz socjalne. Poza powierzchnią rezerwowaną na zwiększenie WOC, powstanie kontenerowa baza przeładunkowa, centrum konsolidacji i spedycji masowych przewozów lotniczych, czynny całą dobę kompleks usługowo-handlowy, restauracja, hotel/motel i stacja benzynowa. Zakres usług WOC w Mszczonowie Wolny Obszar Celny w Mszczonowie oferuje szeroki pakiet usług związanych z logistyką, znacznie wykraczających poza standartowe usługi magazynowe. Oferuje usługi w zakresie przeładunków, składowania, konfekcjonowania towarów, oraz usług agencji celnej. Wolny Obszar Celny w Mszczonowie świadczy następujące usługi: przeładunki towarów drobnicowych i masowych składowanie towarów w magazynach i na placach składowych prowadzenie i kontrola dokumentacji celno-magazynowej doradztwo dla firm składających towary na terenie WOC usługi agencji celnej Wolny Obszar Celny w Mszczonowie oferuje partnerom możliwości prowadzenia wysoce opłacalnych transakcji handlowych, korzystania z licznych ulg i zwolnień w opłatach celnych i podatkowych, korzystne warunki dla produkcji i usług oraz znaczne ułatwienia w operacjach importowych i eksportowych. Wolny Obszar Celny w Mszczonowie (WOC), zarządzany przez Centrum Wolnocłowe Wschód-Zachód Sp. z o.o. Wolny obszar celny w Małaszewiczach Tradycje wolnego handlu w tym miejscu Polski sięgają XIX wieku. Po raz pierwszy w 1805 r. książę Adam Czartoryski zaproponował uczynienie z Terespola wolnego miasta handlowego w granicach Austrii, koncentrującego handel między Litwą a Bałtykiem. Projekt ten stał się nieaktualny po wojnie Napoleona z Austrią w r. kiedy upadła wymiana handlowa z Rosją. Do idei wolnego miasta handlowego Terespol powrócono w czasach Księstwa Warszawskiego. 20 czerwca 1810 r. Terespol uzyskał od króla saskiego Fryderyka Augusta przywilej statusu wolnego miasta na granicy z Rosją. Historyczną kontynuacją tej tradycji jest Wolny Obszar Celny Małaszewicze utworzony na powierzchni 166 ha. Lokalizacja Wolnego Obszaru Celnego w Małaszewiczach Gmina Terespol położona jest w południowo- wschodniej części województwa lubelskiego, na terenie powiatu bialskiego. W 26 sołectwach na powierzchni 114 km kw. mieszka osób (grudzień 1999). Jest gminą graniczną, rozciąga się z północy na południe w środkowym biegu Bugu - granicznej rzeki między Polską a Białorusią. Na terenie gminy przecinają się szlaki komunikacyjne: droga E-30 łącząca Lizbonę i Londyn z Moskwą 20

4 przez Paryż - Berlin - Warszawę - Mińsk oraz linia kolejowa E-20 z Paryża do Moskwy, tworzące europejski korytarz transportowy nr 2. Ruch graniczny odbywa się przez trzy przejścia graniczne zlokalizowane na terenie gminy: - w Koroszczynie dla TIR-ów, - "Warszawski Most" (Terespol) dla samochodów osobowych i autobusów, - przejście kolejowe. Infrastruktura Wolnego Obszaru Celnego w Małaszewiczach Znajduje się tu bocznica kolejowa (7,5 km toru "szerokiego" i "wąskiego") połączona ze szlakiem E-20, sieć wodociągowa doprowadzająca wodę z ujęcia o wysokiej wydajności i jakości, sieć energetyczna i kanalizacyjna, droga główna przystosowana do ruchu ciężkiego, rozwiązany jest problem łączności telefonicznej. Możliwości rozwojowe Wolnego Obszaru Celnego w Małaszewiczach Aktualnie funkcjonuje I etap Wolnego Obszaru Celnego na terenie 15 ha. Do wydzierżawienia lub przejęcia w wieczyste użytkowanie, pozostało jeszcze ok. 60 ha. Ponadto w bezpośrednim sąsiedztwie DRP Małaszewicze są jeszcze do nabycia inne tereny inwestycyjne. Zakres usług WOC w Małaszewiczach Na terenie może być prowadzona działalność gospodarcza na podstawie właściwych przepisów, tj. działalność przemysłowa, usługowa lub handlowa, z wyłączeniem handlu detalicznego. Inwestorom stworzono niezbędne do tego warunki. Na terenie Wolnego Obszaru Celnego działają Zakłady Mięsne "Dolina Łąk", oraz terminal przeładunkowy gazu polsko- holenderska firma "Gaspol". Swoje działki mają tu ponadto Polskie Konsorcjum Gospodarcze S.A., Strefa Wolnocłowa Sp. z o.o., Podlaska Agencja Spedycyjna Sp. z o.o., P.K.P. oraz Wschodni W.O.C. Małaszewicze S.A. Łącznie w wieczyste użytkowanie przekazano 92 ha W.O.C. W przypadku wytworzenia, przerobienia, uszlachetnienia bądź konfekcjonowania towarów na terenie WOC stosowane są ulgi inwestycyjne. Zwolnienie dotyczy podatku od nieruchomości, od budynków i budowli. Wynosi ono 50% stawki. Podmioty, które zainwestują na terenie WOC minimum równowartość 2,5 mln dolarów uzyskują zwolnienie na okres 3 lat. Wolny obszar celny w Szczecinie Wolny Obszar Celny w Szczecinie został ustanowiony Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 23 sierpnia 1994 (Dz. U. Nr 94, poz. 447). Na jego terenie działa spółka z o.o. Drobnica Port-Szczecin, która jest operatorem woc. Zarządzającym Wolnym Obszarem Celnym w Szczecinie jest Zarząd Morskiego Portu Szczecin- Świnoujście S.A. Dla nadzoru działalności Wolnego Obszaru Celnego w Szczecinie Zarządzający powołał Biuro Wolnego Obszaru Celnego umiejscowione w strukturze organizacyjnej Pionu Marketingu i Rozwoju Zarządu Morskiego Portu Szczecin-Świnoujście S.A. Do zakresu uprawnień i obowiązków Biura należy: - nadzór nad zgodnością działalności podmiotów gospodarczych z udzielonym zezwoleniem na działalność w WOC, regulaminem, zawartymi umowami, - negocjowanie umów o dzierżawy i usługi, - wydawanie stałych i jednorazowych przepustek na wejście do WOC. Lokalizacja Wolnego Obszaru Celnego w Szczecinie - Zlokalizowany jest w drobnicowym rejonie portu Szczecin. Infrastruktura Wolnego Obszaru Celnego w Szczecinie Na terenie WOC (Nabrzeże Rosyjskie) znajdują się następujące obiekty i urządzenia: m długości, 7,5 m głębokości, 3-tonowe żurawie stacjonarne, wielokondygnacyjny magazyn o powierzchni użytkowej m 2 usytuowany wzdłuż nabrzeża, place składowe o powierzchni ok m 2. Możliwości rozwojowe Wolnego Obszaru Celnego w Szczecinie Z uwagi na rosnące zainteresowanie firm pragnących zainwestować na terenie WOC, w lipcu 2000 zapadła decyzja o powiększeniu obszaru z 4,5 ha do 19,4 ha. Proces ten przebiega etapami w zależności od liczby potencjalnych inwestorów. Obszar zwiększa się wraz z rozbudowaniem magazynów, placów składowych i budynków biurowych. Zakres usług WOC w Szczecinie Przedmiotem działalności gospodarczej w wolnym obszarze celnym jest: - działalność usługowa na rzecz ładunków (m. in. za wyładunek ze statków i innych środków transportu; składowanie w magazynach i na placach składowych, konfekcjonowanie towarów), - działalność usługowa na rzecz statków i innych środków transportu związana z ich wejściem do i wyjściem z portu, - działalność usługowa na rzecz osób przebywających w Wolnym Obszarze Celnym, głównie o charakterze socjalno-bytowym, - działalność usługowa na rzecz towarów, 21

5 - działalność usługowa o charakterze doradztwa prawnego, ekonomicznego, spedycyjnego, maklerskiego, ubezpieczeniowego i innego, - działalność przemysłowa i handlowa. Wolny obszar celny w Świnoujściu W Świnoujściu funkcjonuje jedyny prywatny port w Polsce. Jego właścicielem jest spółka Przedsiębiorstwo Portowe "Odraport", powstała osiem lat temu, w wyniku restrukturyzacji Przedsiębiorstwa Połowów Dalekomorskich i Usług Rybackich "Odra" na bazie jej części portowej i lądowej. Większościowe udziały (74,5 proc.) posiada spółka "Odra Holding" SA, będąca członkiem norweskiej grupy kapitałowej Odra Industries ASA. PPD i UR "Odra" posiada 17,7 proc. udziałów, zaś miasto Świnoujście 7,8 proc. "Odraport" jest administratorem Wolnego Obszaru Celnego w Świnoujściu utworzonego w 1994 r. Lokalizacja Wolnego Obszaru Celnego w Świnoujściu Odraport" dysponuje obszarem 47 hektarów położonych wokół dwóch basenów portowych, których długość nabrzeży wynosi łącznie 2200 m. Baseny portowe spółki połączone są śródlądową drogą wodną z Berlinem. Szlak ten jest w stanie obsługiwać barki o nośności do 800 t. Blisko stąd także do międzynarodowej drogi nr 3 - zaledwie 400 m - łączącej Skandynawię z południem Europy oraz do nowoczesnego terminalu promowego, obsługującego regularne połączenia z Ystad, Kopenhagą czy Malmö -300 m w linii prostej. Infrastruktura Wolnego Obszaru Celnego w Świnoujściu Na terenie "Odraportu" znajdują się place składowe o łącznej powierzchni 8200 m kw. wraz z 32 obiektami budowlanymi (w tym magazyny) o łącznej powierzchni użytkowej wynoszącej prawie 65 tys. m kw. Własna bocznica kolejowa o długości 8736 m, wraz z torami biegnącymi wzdłuż nabrzeży, może jednorazowo obsłużyć 50 wagonów czteroosiowych. Bocznica jest połączona ze stacją towarową Świnoujście, której możliwości sięgają 10 mln t ładunków rocznie. Możliwości rozwojowe Wolnego Obszaru Celnego w Świnoujściu Cały, rozległy teren firmy objęty jest jednolitym i w pełni rozwiniętym systemem infrastruktury technicznej niezbędnej do prowadzenia działalności portowej i produkcyjnej. Firma dysponuje ponadto trzema chłodniami. Chłodnia nr 2 o powierzchni 4000 m kw. i pojemności składowania 10 tys. ton, przeznaczona jest do składowania towarów (ryby, mięso) w niskich temperaturach, do -27 C. Najnowsza (nr 3), oddana do eksploatacji zaledwie rok temu, to nowoczesna, uniwersalna, trzykomorowa chłodnia o pojemności 13 tys. ton, w której składować można zarówno mięso i ryby, a także owoce i warzywa. Powołane ma zostać do życia centrum dystrybucyjne ryb pelagicznych (śledzi, makreli) sprowadzanych do Polski w ogromnych ilościach z Norwegii. Dodatkowo mają miejsce szerokie zainteresowanie przedsięwzięciem związanym z obsługą ładunków w systemie Ro-Ro. 22