Definicja, podział i epidemiologia alergicznego nieżytu nosa
|
|
- Adam Kot
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Definition, classification and epidemiology of allergic rhinitis Andrzej Emeryk 1, Małgorzata Bartkowiak-Emeryk 2, Magdalena Kowalska 1 1Klinika Chorób Płuc i Reumatologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Andrzej Emeryk 2Katedra i Zakład Immunologii Klinicznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, kierownik Katedry i Zakładu: prof. dr hab. n. med. Jacek Roliński Post Dermatol Alergol 2012; XXIX (supl. 1): s1 s5 Streszczenie Alergiczny nieżyt nosa jest procesem zapalnym, najczęściej IgE-zależnym, wywołanym działaniem alergenów środowiskowych. Najważniejszymi objawami, trwającymi co najmniej godzinę dziennie przez co najmniej 2 kolejne dni, są: wyciek z nosa, świąd nosa, napadowe kichanie i zatkanie nosa. Najczęściej wyróżnia się postać sezonową i całoroczną oraz okresową i przewlekłą, o przebiegu łagodnym, umiarkowanym lub ciężkim. Alergiczny nieżyt nosa jest najczęstszą zapalną chorobą alergiczną dróg oddechowych. Występuje u 15 25% dzieci i dorosłych w Polsce, w podobnej skali jako nieżyt okresowy oraz nieżyt przewlekły. Do najczęstszych alergenów wywołujących alergiczny nieżyt nosa należą alergeny roztoczy i pyłków roślin wiatropylnych. Słowa kluczowe: alergiczny nieżyt nosa, definicja, podział, epidemiologia. Abstract Allergic rhinitis is an inflammatory process, most frequently IgE-dependent, and caused by the influence of environmental allergens. The main symptoms, lasting more than an hour a day for at least 2 consecutive days, are nasal discharge, catarrh, nasal itching, sneezing and paroxysmal nasal congestion. The most common types are seasonal and perennial, as well as intermittent and persistent with mild, moderate, or severe course. Allergic rhinitis is the most common allergic inflammatory disease of the respiratory tract. It occurs in 15-25% of the population of children and adults in Poland, and on a similar scale as intermittent rhinitis and persistent rhinitis. The most common allergens causing rhinitis are mites and anemophilous pollens. Key words: allergic rhinitis, definition, classification, epidemiology. Definicja Alergiczny nieżyt nosa (ANN) jest z reguły przewlekłym procesem zapalnym, najczęściej IgE-zależnym, wywołanym działaniem alergenów środowiskowych, objawiającym się obecnością wielu komórek zapalnych w błonie śluzowej i warstwie podśluzowej (eozynofile, mastocyty, limfocyty, neutrofile). W jego przebiegu pojawia się jeden lub więcej z następujących objawów, trwających co najmniej godzinę dziennie przez co najmniej 2 kolejne dni: wyciek z nosa (przedni lub tylny), świąd nosa, napadowe kichanie i zatkanie nosa [1 3]. Symptomy te mogą ustępować samoistnie lub pod wpływem właściwego leczenia [4]. Do rzadziej spotykanych objawów ANN zalicza się: świąd podniebienia, spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, nocny kaszel, chrapanie, bruzdę poprzeczną w 1/3 dolnej części nosa i chrząkanie [5]. Objawy ANN mogą się pojawiać tylko w pewnych porach roku (sezonach pylenia określonych roślin wiatropylnych lub specyficznych dla obecności zarodników grzybów pleśniowych) mówimy wtedy o sezonowym ANN (ANNs). Gdy przyczyną są alergeny obecne w otoczeniu chorego w stężeniu wystarczającym do wywołania objawów choroby przez cały rok, np.: alergeny roztoczy kurzu domowego, sierści zwierząt domowych, karaluchów oraz pleśni w Europie Środkowej czy pyłki roślin wiatropylnych w strefie tropikalnej, mamy do czynienia z całorocznym Adres do korespondencji: prof. dr hab. n. med. Andrzej Emeryk, Klinika Chorób Płuc i Reumatologii Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny, ul. W. Chodźki 2, Lublin, tel.: , andrzejemeryk@plusnet.pl s1
2 Andrzej Emeryk, Małgorzata Bartkowiak-Emeryk, Magdalena Kowalska ANN (ANNc) [4]. Alergiczny nieżyt nosa może być całoroczny i przebiegać bez zaostrzeń sezonowych lub z zaostrzeniami sezonowymi (najczęściej wywołanymi przez alergeny pyłków). Niektórzy wyróżniają jeszcze ANN pojawiający się epizodycznie (epizodyczny ANN), który wywołuje ekspozycja na specyficzny, ale pojawiający się sporadycznie i krótkotrwale aeroalergen [3]. Z objawami ANN bardzo często (60 90%) współistnieją objawy alergicznego zapalenia spojówek, takie jak: pieczenie i świąd oczu, zaczerwienie oczu i łzawienie. Wtedy mamy do czynienia z alergicznym nieżytem nosa i spojówek (rhinoconjunctivis allergica RA), wywołanym najczęściej przez pyłki roślin wiatropylnych (ARIA 2008). U części chorych można wydzielić jeszcze tzw. mieszany nieżyt nosa, w którym ANN współwystępuje z niealergicznym nieżytem nosa (u 44 87% chorych na ANN) [6]. okresowy łagodny alergiczny nieżyt nosa przewlekły umiarkowany lub ciężki Rycina 1. Podział alergicznego nieżytu nosa według ARIA 2001 [8] Podział Od wielu lat trwają próby systematyzacji różnych postaci ANN na podstawie kryteriów etiopatogenetycznych i klinicznych. Alergiczny nieżyt nosa można podzielić, biorąc pod uwagę: rodzaj alergenu wywołującego objawy (podział etiologiczny, najstarszy, nadal przydatny w praktyce klinicznej), różnice w patofizjologii (podział patofizjologiczny, mało przydatny w praktyce klinicznej), czas trwania objawów (podział przydatny w praktyce klinicznej, gdyż niesie implikacje terapeutyczne), intensywność objawów klinicznych zgłaszanych przez chorego (podział kliniczny bardzo istotny dla praktyki klinicznej, ponieważ istotnie implikuje terapię). Według pierwszego kryterium ANN u dzieci i dorosłych dzieli się od wielu lat na ANNs i ANNc. Podział ten, choć ma wady i zalety, nadal jest stosowany w badaniach klinicznych oraz w powszechnej praktyce lekarskiej [3]. Według drugiego kryterium ANN można podzielić na IgE-zależny i IgE-niezależny. Pierwszy typ występuje najczęściej (> 90% przypadków), w drugim prawdopodobnie biorą udział przeciwciała IgG, limfocyty T i/lub eozynofile [7]. Wydaje się, że ten podział traci na wartości ze względu na bardzo małą przydatność w praktyce (trudności diagnostyczne). Według trzeciego kryterium ANN dzieli się na okresowy (ANNo) i przewlekły (ANNp) [8]. W tym pierwszym objawy choroby trwają krócej niż 4 dni w tygodniu lub mniej niż 1 miesiąc w roku. W tym drugim u chorego występują objawy przez większość dni tygodniu ( 4 dni) i co najmniej przez 1 miesiąc w roku. Według ostatniego kryterium ANN może mieć przebieg kliniczny łagodny, umiarkowany lub ciężki, a kryterium podziału są wpływ choroby na codzienną aktywność, uprawianie sportu, uczęszczanie do szkoły lub do pracy, sen oraz zgłaszana przez pacjenta konieczność terapii [7]. W ANN łagodnym żadna z powyższych cech nie występuje u chorego. Alergiczny nieżyt nosa umiarkowany lub ciężki cechuje się obecnością co najmniej jednej z powyższych cech. Podział ANN według dwóch ostatnich kryteriów przestawiono na rycinie 1. Należy pamiętać, że postać łagodna może się przekształcić w umiarkowaną lub ciężką (i odwrotnie), a ANNo może stać się ANNp. Precyzyjne określenie rodzaju ANN jest czasami trudne u dorosłych, a bardzo trudne u dzieci poniżej 5. roku życia, szczególnie u niemowląt i dzieci w wieku poniemowlęcym. Dodatkową komplikacją jest fakt, że istnieją chorzy z niedawno opisaną postacią ANN, jaką jest lokalny ANN (local allergic rhinitis LAR) [9]. Tę postać ANN charakteryzują: stosunkowo typowe objawy kliniczne dla omawianej jednostki chorobowej, obecność alergenowo swoistych immunoglobulin E (asige) w wydzielinie nosowej, dodatni wynik testu prowokacji nosowej z co najmniej jednym alergenem przy ujemnych wynikach testów skórnych i asige w surowicy [10 12]. Epidemiologia Wyniki badań epidemiologicznych przeprowadzonych w ostatnich 15 latach pokazały, że ANN stał się najczęstszą przewlekłą chorobą zapalną (alergiczną) dróg oddechowych dzieci i dorosłych, szczególnie w krajach rozwiniętych [13 16]. Jest też najczęstszą postacią przewlekłego nieżytu nosa [3]. W szeroko cytowanym badaniu epidemiologicznym Bauchau i wsp. przeprowadzonym w kilku krajach Europy Zachodniej wykazano, że ANN dotyczy 23% osób dorosłych (Włochy 17%, Belgia 29%) [15], przy czym co najmniej połowa chorych nie wiedziała o swojej chorobie. W największym globalnym badaniu epidemiologicznym w alergologii, jakim było badanie ankietowe I fazy ISAAC (International Study of Asthma and Allergies in Childhood), przeprowadzonym u dzieci wykazano, że w połowie lat 90. ubiegłego wieku na RA chorowało na świecie 0,8 14,8% dzieci w wieku 6 7 lat oraz 1,4 39,7% dzieci w wieku lat [17]. Dane dotyczące Europy i Polski z powtórzonego po około 6 latach badania ISAAC (III faza), które przeprowadzono w tych samych regionach, zestawiono w tabeli 1. [18]. Wynika z nich, że nieżyt nosa podejrzany o alergiczny może mieć nawet 31 41% badanych dzieci w Krakowie i Poznaniu, a objawy ANNs wystą- s2
3 Tabela 1. Częstość występowania nieżytów nosa u dzieci zamieszkałych w różnych regionach Europy, w tym w Polsce (dane z badania ISAAC III faza) [18] Badane grupy [lata] Europa [%] Polska (Kraków, Poznań) [%] nieżyt nosa pyłkowy nieżyt nosa nieżyt nosa pyłkowy nieżyt nosa podejrzany o alergiczny podejrzany o alergiczny ,1 33,6 2,8 21,1 31,3 33,6 19,5 21, ,9 56,1 3,1 42,0 39,6 41,1 29,9 32,6 piły u 19 32% dzieci w wieku 6 14 lat. Choć powyższe badania przeprowadzano wystandaryzowanym kwestionariuszem ankiety, to ich dane nie były weryfikowane ostateczną diagnozą lekarską. Na rycinie 2. przedstawiono wyniki badań własnych nad częstością występowania ANN u dzieci w wieku szkolnym (8 14 lat) przeprowadzonych w Lublinie w latach opartych na zmodyfikowanym kwestionariuszu ankiety ECRHS. Analizowano tylko przypadki, w których chorobę potwierdzono diagnozą postawioną przez lekarza [19]. W 1995 roku na ANNs chorowało 5,5% dzieci, po 5 latach odsetek ten wzrósł do 13,6, a po dalszych 6 latach chorobę stwierdzano u 14,2% badanej grupy. Dane te wskazują, że w badanej grupie osób częstość występowania ANN po 2000 roku już się istotnie nie zwiększyła. Podobnie wyglądała tendencja dotycząca prewalencji ANNc, a więc są to odsetki niższe niż w badaniu ISAAC. Przed 3 laty opublikowano dane dotyczące prewalencji ANN u dzieci i dorosłych w Polsce pochodzące z badania ECAP (Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce) [20, 21]. Zarówno zastosowana metodologia, jak i dobór badanej próbki wskazują na wysoką wiarygodność uzyskanych danych [22]. W tabeli 2. zestawiono częstość występowania ANNs w wybranych miastach Polski na podstawie rozpoznania lekarskiego tej choroby, a w ta - beli 3. dane dotyczące ANNc (ANN kiedykolwiek w życiu) [21]. Częstość występowania ANNs wynosiła od 6,1% do 20,8% w grupie dzieci młodszych, od 7,6% do 29,0% w grupie dzieci starszych oraz od 8,8% do 28,9% u dorosłych. Choroba ta występowała częściej u chłopców/mężczyzn niż u dziewcząt/kobiet. W przypadku ANNc częstość Odsetek [%] Rok ANN sezonowy ANN całoroczny Rycina 2. Występowanie alergicznych nieżytów nosa (ANN) u dzieci w Lublinie w latach [19] występowania choroby w grupie dzieci najmłodszych mieściła się w przedziale od 2,7% do 22,6%, u dzieci starszych od 6,1% do 25,2%, a u dorosłych od 11,8% do 18,8%. Najmniejszy odsetek chorych na ANN zaobserwowano na Zamojszczyźnie [20]. Okazało się przy tym, że ANNo występuje tak samo często jak ANNp, a uczulenie na alergeny pyłkowe dotyka chorych na ANN w podobnym stopniu co uczulenie na alergeny całoroczne [21, 22]. Jest stosunkowo mało wiarygodnych danych o występowaniu ANN u dzieci poniżej 6. roku życia. Ocenia się, że w Stanach Zjednoczonych chorobą tą może być dotkniętych około 4% dzieci w wieku przedszkolnym [23]. Dane z Europy wskazują, że objawy podobne do ANN Tabela 2. Częstość występowania sezonowego alergicznego nieżytu nosa w Polsce u dzieci i dorosłych na podstawie rozpoznania lekarskiego Miasto Dzieci w wieku 6 7 lat [%] Dzieci w wieku lat [%] Dorośli w wieku lat [%] Warszawa 20,8 31,1 27,4 Kraków 9,2 12,2 9,6 Wrocław 6,1 7,6 8,8 Poznań 17,0 29,0 28,9 Gdańsk 15,3 22,8 16,8 Białystok 10,7 15,5 12,5 s3
4 Andrzej Emeryk, Małgorzata Bartkowiak-Emeryk, Magdalena Kowalska Tabela 3. Częstość występowania całorocznego alergicznego nieżytu nosa w Polsce u dzieci i dorosłych na podstawie rozpoznania lekarskiego Miasto Dzieci w wieku 6 7 lat [%] Dzieci w wieku lat [%] Dorośli w wieku lat [%] Warszawa 22,6 21,7 18,8 Kraków 10,0 12,0 13,2 Wrocław 2,7 6,1 11,8 Poznań 16,7 23,0 13,8 Gdańsk 13,0 25,2 16,1 Białystok 11,4 14,4 13,8 Tabela 4. Najważniejsze czynniki ryzyka zachorowania na alergiczny nieżyt nosa u dzieci Czynniki genetyczne i paragenetyczne allele genów warunkujących odpowiedź immunologiczną dodatni wywiad rodzinny w kierunku atopii (ANN u matki) płeć męska mała masa urodzeniowa brak rodzeństwa lub mała liczba rodzeństwa Markery atopii stale utrzymujące się zwiększone stężenie IgE dodatni wynik alergicznych testów skórnych w 1. roku życia na alergeny roztoczy kurzu domowego, pyłku brzozy, traw, mleka krowiego, jaja kurzego i sierści kota Czynniki środowiskowe wczesne karmienie niemowląt mlekiem krowim wczesna ekspozycja na stałe pokarmy narażenie na niektóre aeroalergeny w okresie niemowlęcym poród na wiosnę lub jesienią* poród przez cięcie cesarskie zakażenia niektórymi wirusami w wieku 0 3 lat narażenie na zanieczyszczenia środowiskowe (odpowiednio duże stężenie endotoksyn w domu, wysoki poziom spalin silników dieslowskich w powietrzu) *w zależności od strefy klimatycznej może mieć 9,1% dzieci w wieku poniemowlęcym, w podobnym stopniu chłopcy (9,4% ) i dziewczęta (8,9%) [24]. Rozważa się wiele czynników genetycznych, paragenetycznych i środowiskowych decydujących o rozwoju i przebiegu ANN u dzieci po porodzie. Wydaje się, że szczególnie istotne są czynniki środowiskowe, które działają w pierwszych latach życia (ekspozycja na alergeny środowiskowe, endotoksyny domowe, spaliny silników Diesla, zakażenia dróg oddechowych, rodzaj diety niemowlęcia) [25]. Najważniejsze czynniki ryzyka rozwoju ANN u dzieci w pierwszych 7 latach życia zebrano w tabeli 4. [25 29]. Ich oddziaływanie na układ immunologiczny (prawdopodobnie zaprogramowany epigenetycznie w ciąży w kierunku alergii) oraz na błonę śluzową nosa wyznacza czas pojawienia się objawów ANN i kształtuje ostateczny obraz kliniczny choroby (fenotyp). Podsumowanie Alergiczny nieżyt nosa jest najczęstszą zapalną chorobą alergiczną dróg oddechowych. Występuje u 15 25% dzieci i dorosłych w Polsce, podobnie jak nieżyt okresowy oraz przewlekły. Może się pojawić w każdym wieku, najczęściej w drugiej i trzeciej dekadzie życia. Najczęstszymi alergenami wywołującymi ANN są alergeny roztoczy i pyłków roślin wiatropylnych. Piśmiennictwo 1. International Consensus Report on Diagnosis and Management of Rhinitis. International Rhinitis Management Working Group. Allergy 1994; 49 (19 Suppl): Cauwenberge P, Bachert C, Passlacqua G, et al. Consensus statement on the treatment of allergic rhinitis. Allergy 2000; 55: s4
5 3. Wallace DV, Dykiewicz MS Bernstein DI, et al. The diagnosis and management of rhinitis: an updated practical parameter. J Allergy Clin Immunol 2008; 122: S Bousquet J, Khaltaev N, Cruz AA, et al. Allergic Rhinitis and its Impact on Asthma (ARIA) 2008 Update (in collaboration with the World Health Organization, GA2LEN and AllerGen). Allergy 2008; 63 (Suppl. 86): Lai L, Casale TB, Stokes J. Pediatric allergic rhinitis treatment. Immunol Allergy Clin North Am 2005; 25: Settipane RA, Charnock DR. Epidemiology of rhinitis: allergic and nonallergic. Clin Allergy Immunol 2007; 19: Johannson SGO, Hourihane JOB, Bousquet J, et al. A revised nomenclature for allergy. An EAACI position statement from the EAACI nomenclature task force. Allergy 2001; 56: Bousquet J, van Cauwenberge P, Khaltaev N, et al. Allergic rhinitis and its impact on asthma. J Allergy Clin Immunol 2001; 108 (Suppl): Rondon C, Canto G, Blanca M. Local allergic rhinitis: a new entity, characterization and further studies. Curr Opin Allergy Clin Immunol 2010; 10: Rondon C, Romero JJ, Lopez S, et al. Local IgE production and positive nasal provocation test in patients with persistent non-allergic rhinitis. J Allergy Clin Immunol 2007; 119: Rondon C, Dona I, Lopez S, et al. Seasonal idiopathic rhinitis with local inflammatory response and specific IgE in absence of systemic response. Allergy 2008; 63: Carney AS, Powe DG, Huskisson RS, et al. Atypical nasal challenges in patients with idiopathic rhinitis: more evidence for the existence of allergy in the absence of atopy? Clin Exp Allergy 2002; 32: Worldwide variation in prevalence of symptoms of asthma, allergic rhinoconjunctivitis, and atopic eczema: ISAAC. The International Study of Asthma and Allergies in Childhood (ISAAC) Steering Committee. Lancet 1998; 351: Asher MI, Montefort S, Bjorkstein B, et al. Worldwide time trends in the prevalence of symptoms of asthma, allergic rhinitis, allergic rhinoconjunctivitis, and eczema in childhood: ISAAC Phases One and Three repeat multi-country cross-sectional surveys. Lancet 2006; 368: Bauchav V, Durham SR. Prevalence and rate of diagnosis of allergic rhinitis in Europe. Eur Respir J 2004; 24: De Marco R, Cappa V, Accordini S, et al. Trends in the prevalence of asthma and allergic rhinitis in Italy between 1991 and Eur Respir J 2011 Oct 17 (in press). 17. Strachan D, Sibbald B, Welland S, et al. Worldwide variation in prevalence of symptoms allergic rhinoconjunctivitis in children: The International Study of Asthma and Allergies in Childhood (ISAAC). Paediatr Allergy Immunol 1997; 8: Bjorkstein B, Clayton T, Ellwood P, et al. Worldwide time trends for symptoms of rhinitis and conjunctivitis: Phase III of International Study of Asthma and Allergies In Childhood. Pediatr Allergy Immunol 2008; 19: Emeryk A, Chojna E, Bartkowiak-Emeryk M. The prevalence of allergic rhinitis in children in years 1995, 2000 and 2006 epidemiological study in Lublin, Poland. Allergy 2008; 63 (Suppl 88): 421A. 20. Samoliński B. ECAP Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce. Raport z badań przeprowadzonych w latach w oparciu o metodologię ECRHS II i ISAAC. Uniwersytet Medyczny w Warszawie, Warszawa Samoliński B, Sybilski AJ, Raciborski F, et al. Prevalence of rhinitis in Polish population according to the ECAP (Epidemiology of Allergic Disorders in Poland) study. Otolaryngol Pol 2009; 63: Raciborski F, Samoliński B, Emeryk A. Epidemiologia alergicznego nieżytu nosa u dzieci. W: Alergiczny nieżyt nosa u dzieci. Emeryk A (red.). Termedia, Poznań 2011; Blackwell DL, Tonthat L. Summary Heath statistics for U.S. children: National Health Interview Survey, Vital Heath Stat 2003; 10: Herr M, Clarisse B, Nikasinovic L, et al. Does allergic rhinitis exist in infancy? Findings from the PARIS birth cohort. Allergy 2011; 66: Codispoti CD, Levin L, LeMasters GK, et al. Breast-feeding, aeroallergen sensitization, and environmental exposures during infancy are determinants of childhood allergic rhinitis. J Allergy Clin Immunol 2010; 125: Pistiner M, Gold DR, Abdulkerim H, et al. Birth by cesarean section, allergic rhinitis, and allergic sensitization among children with a parental history of atopy. J Allergy Clin Immunol 2008; 122: Passali D, Mosges R (eds). International Conference on Allergic Rhinitis in Childhood. Allergy 1999; 54 (Suppl 55): Marshall AH, Owen V, Jones NS. More siblings, less hay fever: more evidence. Clin Otolaryngol 2002; 27: Marinho S, Simpson A, Lowe L, et al. Rhinoconjunctivitis in 5-year-old children: a population-based birth cohort study. Allergy 2007; 62: s5
11. Liebhard J., Małolepszy J., Wojtyniak B. i wsp. Prevalence and risk factors for asthma in Poland: Results from the PMSEAD Study.
1. Wstęp Alergia uznawana jest za chorobę cywilizacyjną XX wieku. W wielu obserwacjach epidemiologicznych stwierdzono znaczący wzrost częstości występowania alergicznego nieżytu nosa i astmy oskrzelowej
Bardziej szczegółowopteronyssinus i Dermatophagoides farinae (dodatnie testy płatkowe stwierdzono odpowiednio u 59,8% i 57,8% pacjentów) oraz żółtko (52,2%) i białko
8. Streszczenie Choroby alergiczne są na początku XXI wieku są globalnym problemem zdrowotnym. Atopowe zapalenie skóry (AZS) występuje u 20% dzieci i u ok. 1-3% dorosłych, alergiczny nieżyt nosa dotyczy
Bardziej szczegółowoPOSTÊPY W CHIRURGII G OWY I SZYI 1/2008 19
Zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne w zakresie rynologii Klasyfikacja zapaleñ zatok przynosowych i zalecenia Europejskiego Towarzystwa Rynologicznego Na stronie internetowej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów
Bardziej szczegółowoProfil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych. pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe
lek. Krzysztof Kołodziejczyk Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Andrzej
Bardziej szczegółowou dzieci szkolnych w Krakowie i w Poznaniu w świetle badania ISAAC (International Study of Asthma and Allergies in Childhood)
Częstość alergicznego nieżytu nosa i spojówek u dzieci szkolnych w Krakowie i w Poznaniu w świetle badania ISAAC (International Study of Asthma and Allergies in Childhood) The prevalence of allergic rhinitis
Bardziej szczegółowo4. Wyniki streszczenie Komunikat
4. Wyniki streszczenie Komunikat Aby przygotować powyższe zestawienia objęliśmy programem ponad 22.700 osób w 9 regionach kraju, z czego prawie ¼ przeszła szczegółowe badania lekarskie. Program ten jest
Bardziej szczegółowoOdrębności kliniczne i terapeutyczne alergicznego nieżytu nosa u dzieci
Problemy kliniczne w alergii i astmie 19 Dr hab. n. med. Andrzej Emeryk 1 Dr med. Małgorzata Bartkowiak-Emeryk 2 1 Klinika Chorób Płuc i Reumatologii Akademii Medycznej w Lublinie 2 Zakład Immunologii
Bardziej szczegółowoSymptomatologia chorób alergicznych u dzieci marsz alergiczny
PODYPLOMOWA SZKOŁA PEDIATRII / POSTGRADUATE SCHOOL OF PAEDIATRICS 141 Symptomatologia chorób alergicznych u dzieci marsz alergiczny The symptomatology of allergic diseases in children allergic march Grażyna
Bardziej szczegółowoDr n. med. Dr n. med. Analiza stężenia. Agnieszka Lipiec1. Piotr Rapiejko1,2
autor(); Dr n. med. Agnieszka Lipiec1 Dr n. med. Piotr Rapiejko1,2 1Zakład Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii, WUM Warszawa Kierownik Zakładu: Prof. nadzw. WUM dr hab. n. med. Bolesław
Bardziej szczegółowoMay 21-23, 2012 Białystok, Poland
6 th International Forum May 21-23, 2012 Białystok, Poland Advances in prevention of allergic diseases of the respiratory system based on population screening of children and adolescents in the Grodno
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 5 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Białej Podlaskiej Instytut Pielęgniarstwa Higher State Vocational School
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu Copyright by PMWSZ w Opolu ISSN 2080-2021 Prace oryginalne Original papers Badania epidemiologiczne jako podstawa informacyjna rozpoznania chorób alergicznych
Bardziej szczegółowodr n. med. Małgorzata Bartkowiak-Emeryk Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Lublinie Dyrektor: mgr inż. Ryszard Śmiech 3
autor(); Prof. dr hab. n. med. Andrzej Emeryk 1 lek med. Magdalena Lewandowska 2 dr n. med. Małgorzata Bartkowiak-Emeryk 3 1 Kierownik Kliniki Chorób Płuc i Reumatologii 2 Wojewódzki Szpital Specjalistyczny
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 328 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 328 SECTIO D 2005 1 Poradnia Alergologiczna NZOZ Euromedica The Allergology Outpatient Department Euromedica, Grudziadz,
Bardziej szczegółowoUnikatowe rozwiązanie w leczeniu alergicznego nieżytu nosa
Unikatowe rozwiązanie w leczeniu alergicznego nieżytu nosa Innovative solution for the treatment of alllergic rhinitis dr n. med. Piotr Rapiejko 1 Klinika Otolaryngologii, Wojskowy Instytut Medyczny w
Bardziej szczegółowo3 MAJA MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ ASTMY I ALERGII
3 MAJA MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ ASTMY I ALERGII Astma jest przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych, charakteryzującą się nawracającymi atakami duszności, kaszlu i świszczącego oddechu, których częstotliwość
Bardziej szczegółowoPrace oryginalne Original papers
Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu Copyright by PMWSZ w Opolu ISSN 2080-2021 Prace oryginalne Original papers Badania epidemiologiczne jako podstawa informacyjna rozpoznania chorób alergicznych
Bardziej szczegółowoCzy to nawracające zakażenia układu oddechowego, czy może nierozpoznana astma oskrzelowa? Zbigniew Doniec
Czy to nawracające zakażenia układu oddechowego, czy może nierozpoznana astma oskrzelowa? Zbigniew Doniec Klinika Pneumonologii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc OT w Rabce-Zdroju Epidemiologia Zakażenia
Bardziej szczegółowoDiagnozowanie i leczenie nieżytu nosa (rhinitis): Praktyczne wskazówki
DONIESIENIE PRASOWE Diagnozowanie i leczenie nieżytu nosa (rhinitis): Praktyczne wskazówki Płynotok nosowy (rhinorhea), zatkany nos, swędzenie i częste kichanie należą do typowych objawów nieżytu nosa.
Bardziej szczegółowoPrzewlekły alergiczny nieżyt nosa w przebiegu uczulenia na alergeny pyłku traw. Opis przypadku
Przewlekły alergiczny nieżyt nosa w przebiegu uczulenia na alergeny pyłku traw. Opis przypadku Perennial allergic rhinitis in the course of grass pollen allergy. Case discussion dr n. med. Agnieszka Lipiec
Bardziej szczegółowoROLA SIERŚCI I NASKÓRKÓW ZWIERZĄT W ETIOPATOGENEZIE CHORÓB ALERGICZNYCH DRÓG ODDECHOWYCH
ROLA SIERŚCI I NASKÓRKÓW ZWIERZĄT W ETIOPATOGENEZIE CHORÓB ALERGICZNYCH DRÓG ODDECHOWYCH Liliana Trzpil Zakład Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny 1 WPROWADZENIE
Bardziej szczegółowoAlergiczne choroby oczu
Alergiczne choroby oczu Podział alergicznych chorób oczu wg obrazu klinicznego Do alergicznych chorób oczu zaliczamy obecnie następujące jednostki chorobowe (podział zaproponowany przez polskich autorów)*:
Bardziej szczegółowoAnna Kłak. Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę
Anna Kłak Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę STRESZCZENIE ROZPRAWY DOKTORSKIEJ Wstęp: Świadomość pacjentów
Bardziej szczegółowoCharakterystyka sezonów pyłkowych wybranych roślin alergennych w Warszawie w 2013 r.
Charakterystyka sezonów pyłkowych wybranych roślin alergennych w Warszawie w 213 r. Characteristics of pollen seasons of selected allergenic plants in Warsaw in 213 dr n. med. Piotr Rapiejko 1,2, dr n.
Bardziej szczegółowoPoradnia Immunologiczna
Poradnia Immunologiczna Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli Lublin, 2011 Szanowni Państwo, Uprzejmie informujemy, że w Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli funkcjonuje
Bardziej szczegółowoKOMPLEKSOWA AMBULATORYJNA OPIEKA SPECJALISTYCZNA NAD PACJENTEM Z ALERGIĄ LECZONYM IMMUNOTERAPIĄ
KOMPLEKSOWA AMBULATORYJNA OPIEKA SPECJALISTYCZNA NAD PACJENTEM Z ALERGIĄ LECZONYM IMMUNOTERAPIĄ Charakterystyka problemu zdrowotnego Alergia uznawana jest za chorobę cywilizacyjną XX wieku. W wielu obserwacjach
Bardziej szczegółowoAlergia a przeziębienie różnice i zasady postępowania.
Alergia a przeziębienie różnice i zasady postępowania. Dr n. farm. Małgorzata Wrzosek Sponsorem programu jest producent leku nasic Alergia Przeziębienie Rozwój stanu zapalnego Objawy z górnych dróg oddechowych
Bardziej szczegółowoAlergiczny nieżyt nosa problem epidemiologiczny, ekonomiczny i społeczny XXI wieku
PRACA POGLĄDOWA ORYGINALNA Ryszard Rutkowski 1, Bożena Kosztyła-Hojna 2, Joanna Rutkowska 3 1 Samodzielna Pracownia Diagnostyki Oddechowej i Bronchoskopii SPDSK w Białymstoku Kierownik: prof. dr hab. med.
Bardziej szczegółowoAnaliza stężenia pyłku ambrozji w Lublinie, Warszawie i Lwowie w 2013 r.
Analiza stężenia pyłku ambrozji w Lublinie, Warszawie i Lwowie w r. Analysis of ragweed pollen concentration in Lublin, Warsaw and Lviv in prof. dr hab. Elżbieta Weryszko-Chmielewska, dr n. med. Piotr
Bardziej szczegółowoRoztocze spiżarniane jako czynnik etiologiczny przewlekłego alergicznego nieżytu nosa
Artykuł oryginalny/original paper Roztocze spiżarniane jako czynnik etiologiczny przewlekłego alergicznego nieżytu nosa Storage mite sensitivity in patients suffering from perennial rhinitis Damian Tworek
Bardziej szczegółowoALERGICZNY NIEŻYT NOSA PROBLEM BIO-PSYCHO-SPOŁECZNY W ASPEKCIE FUNKCJONOWANIA RODZINY
1 Pielęgniarstwo Polskie 2013, 2 (48), 100 104 ALERGICZNY NIEŻYT NOSA PROBLEM BIO-PSYCHO-SPOŁECZNY W ASPEKCIE FUNKCJONOWANIA RODZINY ALLERGIC RHINITIS BIOPSYCHOSOCIAL PROBLEM FROM THE PERSPECTIVE OF THE
Bardziej szczegółowoAstma oskrzelowa. Zapalenie powoduje nadreaktywność oskrzeli ( cecha nabyta ) na różne bodźce.
Astma oskrzelowa Astma jest przewlekłym procesem zapalnym dróg oddechowych, w którym biorą udział liczne komórki, a przede wszystkim : mastocyty ( komórki tuczne ), eozynofile i limfocyty T. U osób podatnych
Bardziej szczegółowoAlergia. Ciesz się pełnią życia z Systemem oczyszczania powietrza Atmosphere Sky!
Alergia Ciesz się pełnią życia z Systemem oczyszczania powietrza Atmosphere Sky! 01 Wprowadzenie Alergie są często występującym schorzeniem, a liczba dotkniętych nimi osób rośnie z każdym rokiem. Ponad
Bardziej szczegółowoAstma trudna w leczeniu czy możemy bardziej pomóc choremu? Maciej Kupczyk Klinika Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Astma trudna w leczeniu czy możemy bardziej pomóc choremu? Maciej Kupczyk Klinika Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Astma trudna do leczenia CIĘŻKA UMIARKO WANA ŁAGODNA
Bardziej szczegółowoPraktyczne wytyczne postępowania w alergicznym nieżycie nosa
nowości w praktyce 9 dr n. med. Adam J. Sybilski Zakład Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny Oddział Chorób Dziecięcych i Noworodkowych z Centrum Alergologii
Bardziej szczegółowoi wsp. Wątpliwości nomenklaturowe i klasyfikacyjne niealergicznych nieżytów nosa
PRACE Grzanka A POGLĄDOWE i wsp. Wątpliwości nomenklaturowe i klasyfikacyjne niealergicznych nieżytów nosa 45 Wątpliwości nomenklaturowe i klasyfikacyjne niealergicznych nieżytów nosa Nonallergic rhinitis
Bardziej szczegółowoDługotrwałe efekty immunoterapii alergenowej.
Długotrwałe efekty immunoterapii alergenowej. Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Kowal Klinika Alergologii i Chorób Wewnętrznych Zakład Alergologii i Immunologii Doświadczalnej UM Białystok T E R A P I A
Bardziej szczegółowoAdam J. Sybilski. Zakład Profilaktyki Zagrożeo Środowiskowych i Alergologii WUM
Adam J. Sybilski Zakład Profilaktyki Zagrożeo Środowiskowych i Alergologii WUM Typowe objawy astmy Typowe objawy alergicznego nieżytu nosa dusznośd kaszel ściskanie w klatce piersiowej świszczący oddech.
Bardziej szczegółowoPodział nieżytów nosa
Podział nieżytów nosa Dr n. med. Piotr Rapiejko 1,2 Dr n. med. Agnieszka Lipiec 2 Klinika Otolaryngologii Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie Kierownik Klinik: Prof. dr hab. n. med. Dariusz Jurkiewicz
Bardziej szczegółowodystrybucji serotypów powodujących zakażenia inwazyjne w poszczególnych grupach wiekowych zapadalność na IChP w poszczególnych grupach wiekowych
Warszawa, 15.06.2015 Rekomendacje Pediatrycznego Zespołu Ekspertów ds. Programu Szczepień Ochronnych (PZEdsPSO) dotyczące realizacji szczepień obowiązkowych, skoniugowaną szczepionką przeciwko pneumokokom;
Bardziej szczegółowoUczulenie na aeroalergeny u pacjentów z atopowym zapaleniem skóry. Badanie ECAP
182 Alergia Astma Immunologia 2013, 18 (3): 182-187 Uczulenie na aeroalergeny u pacjentów z atopowym zapaleniem skóry. Badanie ECAP Sensitization to aeroallergens in patients with atopic dermatitis. ECAP
Bardziej szczegółowoRozpoznanie i leczenie alergicznego nieżytu nosa Allergic rhinitis diagnosis and treatment
Anna Grad, Ludmiła Bartoszewicz, Bolesław Kalicki, Anna Jung Pediatr Med Rodz 2009, 5 (3), p. 199-203 Pierwotnie w: Pediatr Med Rodz 2008, 4 (3), p. 154-158 Received: 03.10.2008 Accepted: 09.10.2008 Published:
Bardziej szczegółowo12 SQ-HDM Grupa farmakoterapeutyczna: Wyciągi alergenowe, kurz domowy; Kod ATC: V01AA03
SUBSTANCJA CZYNNA (INN) GRUPA FARMAKOTERAPEUTYCZNA (KOD ATC) PODMIOT ODPOWIEDZIALNY NAZWA HANDLOWA PRODUKTU LECZNICZEGO, KTÓREGO DOTYCZY PLAN ZARZĄDZANIA RYZYKIEM 12 SQ-HDM Grupa farmakoterapeutyczna:
Bardziej szczegółowoWygrać z atopią. Zasady rozpoznawania i leczenia atopowego zapalenia skóry u psów, kotów i koni
Wygrać z atopią Zasady rozpoznawania i leczenia atopowego zapalenia skóry u psów, kotów i koni Koordynator projektu Ilona Rybak-Korzec Redakcja i korekta Małgorzata Chuchla Redaktor techniczny Zbigniew
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 439 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 439 SECTIO D 2005 Klinika Otolaryngologii, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie 1 Department of Otolaryngology, Military
Bardziej szczegółowoRaport końcowy z badania dotyczącego obserwacji zależności nasilenia objawów alergicznego nieżytu nosa od współwystępowania innych chorób o podłożu
Raport końcowy z badania dotyczącego obserwacji zależności nasilenia objawów alergicznego nieżytu nosa od współwystępowania innych chorób o podłożu alergicznym Celem badania była obserwacja zależności
Bardziej szczegółowoPewnego razu w gabinecie. Dr hab. med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii, WUM
Pewnego razu w gabinecie. Dr hab. med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii, WUM Pewnego razu w gabinecie Niemowlę 10.miesięczne CII PII SN; masa ur. 3600 Wywiad rodzinny bez obciążeń Pewnego razu w gabinecie
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Rekomendacja nr 21/2012 Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych z dnia 11 czerwca 2011 r. w sprawie objęcia refundacją środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego Nutramigen 1 LGG, preparat
Bardziej szczegółowoReakcje niepożądane w trakcie immunoterapii alergenowej u chorych na astmę alergiczną
Reakcje niepożądane w trakcie immunoterapii alergenowej u chorych na astmę alergiczną Dr hab. n. med. Krzysztof Kowal Klinika Alergologii i Chorób Wewnętrznych UM Białystok Kierownik Kliniki: Prof dr hab.
Bardziej szczegółowo.~~y INSTYTUl MEDYCZNY
.~~y INSTYTUl MEDYCZNY "'turu~~nętr.mvch, Pneumonologi A~lIllmmuno'ogij Klinicznej ~alnego Szpitala Klinicznego MO~ ~141 Warszawa, ul. Szaserów 128 ~ -.n; 015294487; NIP; 11~ -, -1- Warszawa, 28 grudnia
Bardziej szczegółowooriginal contributions
Prace oryginalne i Poglądowe original contributions Pediatr Med Rodz 2008, 4 (3), p. 154-158 Anna Grad, Ludmiła Bartoszewicz, Bolesław Kalicki, Anna Jung Received: 03.10.2008 Accepted: 09.10.2008 Published:
Bardziej szczegółowoLek. Joanna Marciniak
Lek. Joanna Marciniak Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we lekarz rezydent Wpływ atopowego zapalenia skóry na jakość życia chorych dzieci
Bardziej szczegółowoPyłek traw w powietrzu wybranych miast Polski w 2007 roku The grass pollen in the air of selected Polish cities in 2007
Pyłek traw w powietrzu wybranych miast Polski w 7 roku The grass pollen in the air of selected Polish cities in 7 mgr Kazimiera Chłopek 1, dr Małgorzata Malkiewicz 2, dr n. farm. Dorota Myszkowska 3, dr
Bardziej szczegółowoZapalenie ucha środkowego
Zapalenie ucha środkowego Poradnik dla pacjenta Dr Maciej Starachowski Ostre zapalenie ucha środkowego. Co to jest? Ostre zapalenie ucha środkowego jest rozpoznawane w przypadku zmian zapalnych w uchu
Bardziej szczegółowoEpidemiologia, immunologia i leczenie alergicznego nieżytu nosa
Epidemiologia, immunologia i leczenie alergicznego nieżytu nosa Epidemiology, immunology and treatment of allergic rhinitis dr n. med. Robert Kuthan Szpital Kliniczny Dzieciątka Jezus w Warszawie Oddano
Bardziej szczegółowoDraft programu Sympozjum Alergii na Pokarmy 2015
20.03.2015 Piątek GODZ. 12.50 13.00 GODZ. 13.00 14.30 Ceremonia Inauguracyjna Sesja Inauguracyjna Alergia pokarmowa w 2015 roku co dalej? 1. Czy rzeczywiście nastąpił wzrost alergii pokarmowych, 13.00-13.30
Bardziej szczegółowoImmunoterapia w alergiach sezonowych
44 Alergia Astma Immunologia 2016, 21 (1): 44-48 Allergen immunotherapy for seasonal allergy Edyta Jura-Szołtys, Barbara Rogala Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Alergologii i Immunologii Klinicznej
Bardziej szczegółowoAtopowe zapalenie skóry
Atopowe zapalenie skóry Poradnik dla rodziców praca zbiorowa pod redakcją Ryszarda Kurzawy Kraków 2014 Copyright by Wydawnictwo Help-Med s.c. Kraków 2014 All rights reserved. Wszelkie prawa zastrzeżone
Bardziej szczegółowoProf. nadzw. UM dr hab. n. med.
autor(); Prof. nadzw. UM dr hab. n. med. Bolesław Samoliński Kierownik Zakładu Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii UM w Warszawie Kierownik Zakładu Alergologii i Immunologii Klinicznej SP
Bardziej szczegółowoPrevalence of asthma ISAC 1999
Allergy and asthma control in Poland Prof. Marek L. Kowalski, M.D., Ph.D. Department of Immunology, Rheumatology and Allergy, Chair of Immunology, Medical University of Łódź, Poland Prevalence of asthma
Bardziej szczegółowoLeczenie alergicznego nieżytu nosa w Europie i USA czy dzieli nas ocean?
Leczenie alergicznego nieżytu nosa w Europie i USA czy dzieli nas ocean? Treatment of allergic rhinitis in Europe and the USA are we an ocean apart? dr n. med. Piotr Rapiejko, prof. dr hab. n. med. Dariusz
Bardziej szczegółowoAnaliza sezonu pylenia roślin w 2015 roku w Polsce
Analiza sezonu pylenia roślin w 2015 roku w Polsce A E R O B I O L O G I A M E D Y C Z N A P R A C A O R Y G I N A L N A The analysis pollen season in 2015 in Poland. S U M M A R Y The paper presents the
Bardziej szczegółowoOd zapalenia alergicznego do symptomów ANN
autor(); Dr hab. n. med.,prof. UM Andrzej Emeryk 1, 2 Dr n. med. Małgorzata Bartkowiak-Emeryk 3 1 Katedra i Zakład Pielęgniarstwa Pediatrycznego UM w Lublinie Kierownik: Dr hab. n. med. prof. UM Andrzej
Bardziej szczegółowoAlergiczny i niealergiczny nieżyt nosa u dzieci: porównanie objawów klinicznych i składu cytogramu nosa
42 ARTYKUŁY ORYGINALNE Alergiczny i niealergiczny nieżyt nosa u dzieci: porównanie objawów klinicznych i składu cytogramu nosa Allergic and non-allergic rhinitis in children: relationship to clinical symptoms
Bardziej szczegółowoSezon pylenia traw w 2015 r. w Krakowie, Lublinie, Opolu, Piotrkowie Trybunalskim, Sosnowcu, we Wrocławiu i w Zielonej Górze
Sezon pylenia traw w 2015 r. w Krakowie, Lublinie, Opolu, Piotrkowie Trybunalskim, Sosnowcu, we Wrocławiu i w Zielonej Górze Grass pollen season in Cracow, Lublin, Opole, Piotrkow Trybunalski, Sosnowiec,
Bardziej szczegółowoStosowanie schematów terapeutycznych a jakość życia i stopień kontroli objawów astmy oskrzelowej współwystępującej z alergicznym nieżytem nosa
Tekst: dr n. med. Mikołaj Dąbrowski, Klinika Chirurgii Kręgosłupa, Ortopedii Onkologicznej i Traumatologii, Ortopedyczno-Rehabilitacyjny Szpital Kliniczny im. Wiktora Degi Uniwersytetu Medycznego im. Karola
Bardziej szczegółowoEpidemiologia wybranych chorób alergicznych u dzieci w województwie warmińsko-mazurskim w latach 2007 2010
378 Hygeia Public Health 212, 47(3): 378-382 Epidemiologia wybranych chorób alergicznych u dzieci w województwie warmińsko-mazurskim w latach 27 21 Epidemiology of selected allergic diseases in children
Bardziej szczegółowoStreszczenie. Bolesław Kalicki 1, Anna Maślany 1, Agnieszka Rustecka 1, Anna Jung 1, Janusz Żuber 1, Małgorzata Placzyńska 1, Andrzej Fal 1,2
Bolesław Kalicki 1, Anna Maślany 1, Agnieszka Rustecka 1, Anna Jung 1, Janusz Żuber 1, Małgorzata Placzyńska 1, Andrzej Fal 1,2 Pediatr Med Rodz 2011, 7 (2), p. 144-149 Received: 04.05.2011 Accepted: 12.05.2011
Bardziej szczegółowoPrzewlekły alergiczny nieżyt nosa w przebiegu uczulenia na alergeny roztoczy kurzu domowego. Opis przypadku
Przewlekły alergiczny nieżyt nosa w przebiegu uczulenia na alergeny roztoczy kurzu domowego. Opis przypadku Persistent allergic rhinitis in the course of dust mites allergy. Case discussion dr n. med.
Bardziej szczegółowo20.03.2015 Piątek. 1. Diagnostyka in vitro co trzeba wiedzieć 14.30-14.50. 2. Testy skórne przydatność i interpretacja 14.50-15.10
20.03.2015 Piątek GODZ. 12.50 13.00 GODZ. 13.00 14.30 Ceremonia Inauguracyjna Sesja Inauguracyjna Alergia pokarmowa w 2015 roku co dalej? Prof. Bolesław Samoliński 1. Czy rzeczywiście nastąpił wzrost alergii
Bardziej szczegółowoSpis treści. 1. Historia astmy Wacław Droszcz 1. 2. Definicja i podział astmy Wacław Droszcz 37
Spis treści 1. Historia astmy Wacław Droszcz 1 1.1. Słowo wstępne... 1 1.2. Okres dawny... 1 1.3. Średniowiecze i czasy nowożytne... 2 1.4. Wiek XIX i XX... 4 1.4.1. Obraz kliniczny... 5 1.4.2. Badania
Bardziej szczegółowoWELLMUNE. (składnik IMMUNOSTART) BADANIA KLINICZNE
WELLMUNE (składnik IMMUNOSTART) BADANIA KLINICZNE KLINICZNE #1 Grupa otrzymująca 250mg Beta-Glukanów w formie płynnej Wellmune w stosunku do grupy placebo odznaczała się: 45% mniejszymi objawami zapalenia
Bardziej szczegółowoGRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ?
GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! SZCZEPIONKA PRZECIW GRYPIE CZYM JEST
Bardziej szczegółowoDr n. med. Aleksandra Szczepankiewicz. ALERGIA kwartalnik dla lekarzy Badania GWAS nowa strategia badań genetycznych w alergii i astmie.
autor(); Dr n. med. Aleksandra Szczepankiewicz Pracownia Badań Komórkowych i Molekularnych Kliniki Pneumonologii, Alergologii Dziecięcej i Immunologii Klinicznej UM w Po Kierownik Pracowni: Dr n. med.
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
Test prowokacji nosowej z alergenem, alergiczne testy skórne oraz poziom alergenowo swoistych IgE w surowicy u dzieci chorych na astmę Test prowokacji nosowej z alergenem, alergiczne testy skórne oraz
Bardziej szczegółowoProfilaktyka alergii co nowego w 2015 roku. Prof. Hania Szajewska Klinika Pediatrii WUM hanna.szajewska@wum.ed.pl
Profilaktyka alergii co nowego w 2015 roku Prof. Hania Szajewska Klinika Pediatrii WUM hanna.szajewska@wum.ed.pl Interwencje żywieniowe w zapobieganiu alergii Dieta w czasie ciąży lub laktacji Karmienie
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
276 równawcza ocena wyników leczenia alergicznych i niealergicznych Comparative assessment of cryosurgical treatment results in allergic and non-allergic rhinitis SUMMARY procedures. - the inferior nasal
Bardziej szczegółowoPowikłania w trakcie farmakoterapii propranololem naczyniaków wczesnodziecięcych
Powikłania w trakcie farmakoterapii propranololem naczyniaków wczesnodziecięcych S.Szymik-Kantorowicz, A.Taczanowska-Niemczuk, P.Łabuz, I.Honkisz, K.Górniak, A.Prokurat Klinika Chirurgii Dziecięcej CM
Bardziej szczegółowoAlergiczny nieżyt nosa a inne choroby
Alergiczny nieżyt nosa a inne choroby Allergic rhinitis and other diseases Andrzej Emeryk 1, Małgorzata Bartkowiak-Emeryk 2, Oksana Wojas 3, Bolesław Samoliński 3 1 Klinika Chorób Płuc i Reumatologii Dziecięcej
Bardziej szczegółowoEpidemiologia chorób alergicznych u pacjentów starszych wyzwaniem medycyny XXI wieku
Epidemiologia chorób alergicznych u pacjentów starszych wyzwaniem medycyny XXI wieku dr hab. n. med. Andrzej Bożek 1,2 lek. Krzysztof Kołodziejczyk 2 1 Katedra i Kliniczny Oddział Chorób Wewnętrznych,
Bardziej szczegółowoWstęp SUMMARY. Dr n. med. Małgorzata Bartkowiak-Emeryk. Dr hab. n. med. Andrzej Emeryk. Dr n. med. Ewa Markut-Miotła 1 2,3
autor(); Dr n. med. Ewa Markut-Miotła 1 Dr hab. n. med. Andrzej Emeryk 2,3 Dr n. med. Małgorzata Bartkowiak-Emeryk 4 Lek. Beata med. Tłuczek 5 Lek. Jacek med. Okruch 5 1 2 Katedra Katedra i i Zakład Zakład
Bardziej szczegółowoPrzeziębienia - badanie ankietowe dotyczące zagadnień związanych z infekcjami sezonowymi.
Raport z badania ankietowego Przeziębienia - badanie ankietowe dotyczące zagadnień związanych z infekcjami sezonowymi. Strona 1/32 Spis treści Komentarz autora..................................................
Bardziej szczegółowoPomiary tlenku azotu u pacjentów z alergicznym sezonowym nieżytem nosa w różnych grupach wiekowych
Artykuł oryginalny/original paper Pomiary tlenku azotu u pacjentów z alergicznym sezonowym nieżytem nosa w różnych grupach wiekowych Nasal nitric oxide measurements in patients with seasonal allergic rhinitis
Bardziej szczegółowośrodkowego bez towarzyszących cech ostrego stanu zapalnego prowadzi środkowego, ale również w pływać niekorzystnie rozwój mowy oraz zdolności
Streszczenie Wysiękowe zapalenie ucha środkowego to proces chorobowy obejmujący struktury ucha środkowego. Przewlekłe zaleganie płynu w przestrzeniach ucha środkowego bez towarzyszących cech ostrego stanu
Bardziej szczegółowo8 głównych powodów, dla których warto stosować donosowe glikokortykosteroidy w leczeniu alergicznych nieżytów nosa
8 głównych powodów, dla których warto stosować donosowe glikokortykosteroidy w leczeniu alergicznych nieżytów nosa 8 main reasons for choosing intranasal corticosteroids in the treatment of allergic rhinitis
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo i skuteczność immunoterapii swoistej na pyłki traw metodą przyspieszoną (ultra-rush) przy użyciu szczepionki Purethal
ARTYKUŁY ORYGINALNE 197 Bezpieczeństwo i skuteczność immunoterapii swoistej na pyłki traw metodą przyspieszoną (ultra-rush) przy użyciu szczepionki Purethal Safety and efficacy of grass pollen specific
Bardziej szczegółowoSezon pylenia roślin w Polsce w 2016 roku
Sezon pylenia roślin w Polsce w 2016 roku dr n. med. Piotr Rapiejko 1 dr n. med. Agnieszka Lipiec 2 dr hab. Małgorzata Puc 3 dr Małgorzata Malkiewicz 4 dr hab. n. med. Ewa Świebocka 6 dr n. med. Grzegorz
Bardziej szczegółowoChoroby układu oddechowego wśród mieszkańców powiatu ostrołęckiego
Choroby układu oddechowego wśród mieszkańców powiatu ostrołęckiego Podczas akcji przebadano 4400 osób. Na badania rozszerzone skierowano ok. 950 osób. Do tej pory przebadano prawie 600 osób. W wyniku pogłębionych
Bardziej szczegółowoAleksandra Semik-Orzech
STĘŻENIE INTERLEUKINY 17 W POPŁUCZYNACH NOSOWYCH I INDUKOWANEJ PLWOCINIE U PACJENTÓW Z ALERGICZNYM NIEŻYTEM NOSA PO PROWOKACJI DONOSOWEJ ALERGENEM Aleksandra Semik-Orzech Wydział Lekarski, Śląska Akademia
Bardziej szczegółowoPodsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktu leczniczego Demezon
VI.2 VI.2.1 Podsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktu leczniczego Demezon Omówienie rozpowszechnienia choroby Deksametazonu sodu fosforan w postaci roztworu do wstrzykiwań stosowany jest
Bardziej szczegółowoAstma i POChP. Maciej Kupczyk Klinika Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Astma i POChP Maciej Kupczyk Klinika Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Epidemia alergii i astmy Devereux G. 2006. Nature Rev Immunol 6;869-874. Epidemiologia astmy i chorób
Bardziej szczegółowoElektroniczne kwestionariusze monitorujące objawy ułatwią diagnostykę i leczenie alergicznego nieżytu nosa
PRACA PRZEGLĄDOWA Elektroniczne kwestionariusze monitorujące objawy ułatwią diagnostykę i leczenie alergicznego nieżytu nosa Electronic questionnaires for symptoms monitoring will facilitate the diagnosis
Bardziej szczegółowoPrzewlekły alergiczny nieżyt nosa u dzieci - problem do rozwiązania!
Przewlekły alergiczny nieżyt nosa u dzieci - problem do rozwiązania! Persistent allergic rhinitis in children - a problem to solve! Adam J. Sybilski 1,2 1 Zakład Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 19 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 19 SECTIO D 2004 Akademia Medyczna im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy Wydział Nauk o Zdrowiu The Ludwik Rydygier Medical
Bardziej szczegółowo4 NA 5 CHORYCH NA ASTMĘ
4 NA 5 CHORYCH NA ASTMĘ CIERPI NA PODRAŻNIENIE GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH 1,2 3w1 nebulizator Górne drogi Środkowe drogi Dolne drogi A3 COMPLETE UNIKALNY NEBULIZATOR EFEKTYWNE LECZENIE SCHORZEŃ PŁUC I GÓRNYCH
Bardziej szczegółowoSezony pyłkowe wybranych roślin alergennych w Sosnowcu w 2013 r.
Sezony pyłkowe wybranych roślin alergennych w Sosnowcu w 213 r. Pollen of selected allergenic plants of Sosnowiec in 213 mgr Kazimiera Chłopek Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski w Sosnowcu Streszczenie:
Bardziej szczegółowoImmunoterapia alergenowa u chorych na astm
Immunoterapia alergenowa u chorych na astm Dr hab. n. med. Krzysztof Kowal Klinika Alergologii i Chorób Wewnętrznych UM Białystok Kierownik Kliniki: Prof dr hab. n. med. Anna Bodzenta-Łukaszyk T E R A
Bardziej szczegółowoOpieka po operacjach endoskopowych zatok (FEOZ) z oceną regeneracji błony śluzowej na podstawie badań cytologicznych
Opieka po operacjach endoskopowych zatok (FEOZ) z oceną regeneracji błony śluzowej na podstawie badań cytologicznych Dr n. med. Jacek Schmidt Oddział Otolaryngologiczny ZOZ MSWiA w Łodzi Operacje endoskopowe
Bardziej szczegółowona temat Alergicznego Nieżytu Nosa
RAPORT KOŃCOWY Z PROGRAMU EDUKACYJNEGO na temat Alergicznego Nieżytu Nosa W przypadku jakiegokolwiek prezentowania, udostępniania, bądź rozpowszechniania raportu bądź jego części firma ADAMED jest zobowiązana
Bardziej szczegółowo