Konferencja. Trzy lata funduszu sołeckiego co się udało, a co stanowi wyzwanie

Transkrypt

1 Konferencja Trzy lata funduszu sołeckiego co się udało, a co stanowi wyzwanie Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki Bydgoszcz, 2 lipca 2012 r.

2 Fundusz sołecki w Województwie Kujawsko-Pomorskim

3 Fundusz sołecki w Województwie Kujawsko-Pomorskim Uchwały o wyodrębnieniu w budżecie gmin środków stanowiących fundusz sołecki na 2013 r.. W 2012 r. 64 gminy zdecydowały się wyodrębnić fundusz sołecki, tj. 50,4% gmin wiejskich i miejsko-wiejskich w województwie kujawsko-pomorskim.

4 Fundusz sołecki w Województwie Kujawsko-Pomorskim

5 Fundusz sołecki w Województwie Kujawsko-Pomorskim Źródło: "Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2010 r. Informacja o wykonaniu budżetów jednostek samorządu terytorialnego, Ministerstwo Finansów, czerwiec 2011 r.

6 Fundusz sołecki w Województwie Kujawsko-Pomorskim Źródło: "Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2011 r. Informacja o wykonaniu budżetów jednostek samorządu terytorialnego, Ministerstwo Finansów, czerwiec 2012 r.

7 Fundusz sołecki procedura w praktyce Podjęcie uchwały stanowi obowiązek Rady Gminy. Termin 31 marca jest terminem nieprzekraczalnym. Fundusz wyodrębniany jest dla wszystkich sołectw w gminie. Wyroki Wojewódzkich Sądów Administracyjnych: I SA/Kr 1526/09, I SA/Bd 951/09. RIO w Bydgoszczy

8 Fundusz sołecki procedura w praktyce Stanowisko MSWiA (MAiC) dotyczące kwestii związanej z obligatoryjnością podejmowania przez rady gmin uchwał w sprawie wyrażenia (albo nie wyrażenia) zgody na wyodrębnienie funduszu sołeckiego z 22 lipca 2011 r. Uchwała Kolegium RIO w Bydgoszczy nr XX z 14 października 2009 r. Liczba gmin nie podejmujących w 2012 r. żadnych uchwał w sprawie funduszu sołeckiego, w województwie kujawsko-pomorskim, w porównaniu do 2011 r. nie zmniejszyła się i wynosi 24,4%.

9 Fundusz sołecki procedura w praktyce 1. Znaczenie roli organu wykonawczego gminy dla wyodrębnienia funduszu sołeckiego. 2. Dyskusje o funduszu sołeckim na forum Rad Gmin i zmiany charakteru dyskusji w latach Wpływ decyzji z 2009 roku na uchwały w kolejnych latach. 3. Fundusz sołecki a funkcjonowanie sołectwa: czy podjęcie przez Radę Gminy uchwały o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego wyklucza inne formy finansowania działalności sołectw? ad. 1 ad. 2 Zdaniem Wójta samorząd, który kończy się na gminie nie jest samorządem Zwrócił uwagę na mnóstwo spraw tzw. papierkowych. Sołtysi nie mają tyle czasu, by takie dokumentacje prowadzić Na szkoleniu dot. w/w funduszy poinformowano, że skończy się kawa i ciasteczka, wobec tego jak zorganizować dzień dziecka (Dąbrowa Chełmińska, 2009)

10 Fundusz sołecki procedura w praktyce Zgodzić się należy też ze skarżącą, że nie ma również przesłanek do uznania, iż wyodrębnienie środków funduszu sołeckiego wyklucza inne formy finansowania działalności sołectw. Ustawa o funduszu sołeckim nie uchyla ani nie zmienia przepisów ustawy o samorządzie gminnym dotyczących prowadzenia przez jednostki pomocnicze (w tym sołectwa) gospodarki finansowej. Wyodrębnienie środków funduszu służy wykonywaniu konkretnych ściśle określonych przedsięwzięć opisanych we wniosku sołectwa, a nie zadań przekazanych sołectwu w statucie czy korzystaniu z mienia przekazanego sołectwu. Biorąc pod uwagę treść przepisu art. 48 ust. 1 zd. 1 ustawy o samorządzie gminnym "Jednostka pomocnicza zarządza i korzysta z mienia komunalnego oraz rozporządza dochodami z tego źródła w zakresie określonym w statucie" należało stwierdzić, że prawo do zarządzania tym mieniem, korzystania zeń i rozporządzania dochodami z tego mienia wynika z zakresu określonego w statucie tej jednostki. WSA w Bydgoszczy, wyrok z 20 stycznia 2010, sygn. I SA/Bd 951/09

11 Fundusz sołecki procedura w praktyce Jaką informację o funduszu sołeckim otrzymują mieszkańcy, sołtysi i radni? Co wiemy o funduszu? Fundusz funkcjonuje od 2009 r. ale nadal istnieje duża potrzeba informacji wśród wszystkich, którzy tworzą wspólnotę samorządową. Także wśród samorządów posiadających fundusz. Czy od razu wszystko się udało? Czy warto mieć fundusz? Co to w ogóle jest? Dobra praktyka: Organizacja otwartego spotkania informacyjnego dla mieszkańców, sołtysów, radnych odnośnie funduszu sołeckiego, np. z udziałem przedstawicieli gmin, w których fundusz funkcjonuje.

12 Fundusz sołecki procedura w praktyce Wykonanie funduszu sołeckiego w gm. Brwinów 2010 r r. Źródło: Prezentacja Mariusza Baranowskiego, Radnego gm. Brwinów

13 Fundusz sołecki procedura w praktyce W latach jedna kujawskopomorska gmina zdecydowała się zwiększyć kwotę funduszu sołeckiego. Źródło: KRRIO

14 Fundusz sołecki procedura w praktyce Prosty zapis ustawy, ale Art. 2 ust. 2 Ustawy o funduszu sołeckim

15 Fundusz sołecki procedura w praktyce: kontrola Kontrole NIK: r. nr. R/11/010/LGD Kontrola funduszu sołeckiego: 1. Komisja rewizyjna gminy 2. Regionalna Izba Obrachunkowa 3. Najwyższa Izba Kontroli W 2012 roku zapowiadana jest koordynowana kontrola KRRIO Kontrola w UG Cedry Wielkie, Morzeszczyn, Kępice, Pszczółki Na co należy zwrócić uwagę: 1. Obliczanie wysokości funduszu sołeckiego przypadającego na sołectwo. 2. Sprawowanie kontroli zarządczej w urzędzie w kontekście realizacji przedsięwzięć z funduszu sołeckiego. 3. Problem: realizacja przedsięwzięć nie ujętych we wnioskach lub zmiana przedsięwzięć przyjętych przez mieszkańców na wiejskim. zebraniu

16 Fundusz sołecki procedura w praktyce: kontrola Dokumenty źródłowe na stronie funduszesoleckie.pl

17 Fundusz sołecki procedura w praktyce Do 31 lipca przekazanie informacji sołtysom o kwocie funduszu przypadającej na sołectwo. Między 31 lipca a 30 września czas na organizację zebrań wiejskich. Dobra praktyka: Art. 2 ust. 2 Ustawy o funduszu sołeckim Organizacja spotkania mieszkańców sołectwa jeszcze przed zebraniem wiejskim tak, aby zebrać pierwsze pomysły i opracować kosztorysy przedsięwzięć. Przekazanie informacji o kwocie funduszu, o procedurze decydowania i możliwościach wydatkowania.

18 Fundusz sołecki procedura w praktyce Wyzwania: Organizacja zebrania wiejskiego: co ma, a co powinno mieć miejsce przed, w trakcie i po zebraniu wiejskim? Co można a co finansuje się z funduszu sołeckiego? Lidera i duch prawa, zróżnicowane interpretacje RIO, problemy nazewnictwa przedsięwzięć. Jak szczegółowy powinien być wniosek składany do 30 września? Czy dopuszczalne są zmiany zadań wykonywanych z funduszu sołeckiego? (RIO-KI-III-073-4/2011, pismo z 4 maja 2011 r.)

19 Fundusz sołecki procedura w praktyce Zwrot z budżetu państwa: Kwota wyodrębniona w 2009 r. w budżetach gmin woj. kujawskopomorskiego na fundusz sołecki: ,04 zł Kwota wydana na przedsięwzięcia z funduszu w 2010 r.: ,05 zł Kwota zwrotu z budżetu państwa przekazana w 2011 r.: ,86 zł Procent wydanych środków: 91% Jakie jest przeznaczenie pieniędzy ze zwrotu z budżetu państwa? Źródło: Odpowiedź sekretarza stanu w MAiC z 20 stycznia 2012 r. za zapytanie poselskie nr 137

20 Fundusz sołecki co się udało, a co stanowi wyzwanie? Pytania, które stawialiśmy w 2010 roku: Czy fundusz sołecki się sprawdził? za rok zobaczymy jak przebiegła realizacja projektów oraz jak poszło rozliczanie i wypłacanie zwrotów najwcześniej za kilka lat będzie wiadomo, czy udało się zrealizować cel wprowadzenia funduszu aktywizację i upodmiotowienie mieszkańców warto zapewnić gminom i osobom pracującym z FS system wsparcia

21 Fundusz sołecki co się udało, a co stanowi wyzwanie? Najważniejsze obszary wsparcia określone w SLLGO na podstawie praktyki w 2010 r.: 1. Przygotowania do wprowadzenia funduszu 2. Decydowanie o wydatkowaniu funduszu 3. Społeczna kontrola realizacji funduszu

22 Fundusz sołecki co się udało, a co stanowi wyzwanie? Wyzwania obecne w 2012 roku: Rola gmin aktywne informowanie na wszystkich poziomach w sposób rzetelny, dostępny i zrozumiały dla wszystkich o funduszu i funkcjonowaniu urzędu, budżetu gminnego; rozliczalność wykonania funduszu sołeckiego Podniesienie poziomu wiedzy i świadomości mieszkańców sołectw na temat własnych praw; wyjaśnienie problematycznych zapisów statutów sołectw Zapewnienie system wsparcia w realizacji funduszu w gminie oraz centralnie; usprawnienie realizacji zapisów prawa, a nie zmiana obowiązującej Ustawy o funduszu sołeckim

23 Trzy lata funduszu sołeckiego co się udało, a co stanowi wyzwanie Dziękujemy za uwagę i zapraszamy do dyskusji Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich Program Budżet Obywatelski tel./fax.: funduszesoleckie@sllgo.pl

24 Fundusz sołecki dane liczbowe Źródło: Prawo a partycypacja publiczna. Bilans monitoringu 2011, P. Sobiesiak-Penszko (red.), ISP, Warszawa 2012

25 Fundusz sołecki dane liczbowe Źródło: Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki, 2011 r. (fragment tabelarycznego zestawienia kwot zwrotu z rozbiciem na gminy)

26 Fundusz sołecki Odnowa Wsi Źródło: Ryszard Wilczyński, Dorobek 15 lat metody odnowy wsi w Polsce, prezentacja na konferencji Wiejska Polska, 26 maja 2012