Konferencja. Trzy lata funduszu sołeckiego co się udało, a co stanowi wyzwanie

Transkrypt

1 Konferencja Trzy lata funduszu sołeckiego co się udało, a co stanowi wyzwanie Podkarpacki Urząd Wojewódzki Rzeszów, 25 czerwca 2012 r.

2 Fundusz sołecki w Województwie Podkarpackim

3 Fundusz sołecki w Województwie Podkarpackim Uchwały o wyodrębnieniu w budżecie gmin środków stanowiących fundusz sołecki na 2013 r. W 2012 r. o 5 gmin więcej niż w 2011 r. zdecydowało się wyodrębnić fundusz, tj. 75% gmin w województwie.

4 Fundusz sołecki w Województwie Podkarpackim

5 Fundusz sołecki procedura w praktyce Podjęcie uchwały stanowi obowiązek Rady Gminy. Termin 31 marca jest terminem nieprzekraczalnym. Fundusz wyodrębniany jest dla wszystkich sołectw w gminie. Wyroki Wojewódzkich Sądów Administracyjnych: I SA/Kr 1526/09, I SA/Bd 951/09. Uchwały Kolegium RIO w Rzeszowie: - Uchwała Nr XII/ 2326/2010 z dnia 1czerwca 2010 r. - Uchwała Nr XVIII/3348/2010 z dnia 27 lipca 2010 r.

6 Fundusz sołecki procedura w praktyce Stanowisko MSWiA (MAiC) dotyczące kwestii związanej z obligatoryjnością podejmowania przez rady gmin uchwał w sprawie wyrażenia (albo nie wyrażenia) zgody na wyodrębnienie funduszu sołeckiego z 22 lipca 2011 r. Uchwała RIO w Rzeszowie nr XXI/6975/2009 z dnia 6 października 2009 r.: Termin wskazany w cytowanej ustawie o funduszu sołeckim ma charakter terminu zawitego, prekluzyjnego, który charakteryzuje się szczególnym rygoryzmem prawnym. Po upływie określonego ustawowo terminu do wykonania określonego uprawnienia następuje wygaśnięcie uprawnienia przysługującego określonemu podmiotowi. Liczba gmin nie podejmujących żadnych uchwał w sprawie funduszu sołeckiego w województwie podkarpackim zmniejsza się. W 2012 r. 5 gmin nie dopełniło ustawowego obowiązku: CZARNA FRYSZTAK HORYNIEC-ZDRÓJ ROKIETNICA WIĄZOWNICA

7 Fundusz sołecki procedura w praktyce 1. Znaczenie roli organu wykonawczego gminy dla wyodrębnienia funduszu sołeckiego. 2. Dyskusje o funduszu sołeckim na forum Rad Gmin i zmiany charakteru dyskusji w latach Wpływ decyzji z 2009 roku na uchwały w kolejnych latach. ad. 3 - A co z wykaszaniem poboczy i zimowym utrzymaniem dróg? - Wójt: na to będą zabezpieczone inne środki (Grodzisko Dolne). Wszystkie rozliczenia nadal będą odbywać się w gminie (Czudec). 3. Fundusz sołecki a funkcjonowanie sołectwa: czy podjęcie przez Radę Gminy uchwały o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego wyklucza inne formy finansowania działalności sołectw? (Stary Dzików).

8 Fundusz sołecki procedura w praktyce Zgodzić się należy też ze skarżącą, że nie ma również przesłanek do uznania, iż wyodrębnienie środków funduszu sołeckiego wyklucza inne formy finansowania działalności sołectw. Ustawa o funduszu sołeckim nie uchyla ani nie zmienia przepisów ustawy o samorządzie gminnym dotyczących prowadzenia przez jednostki pomocnicze (w tym sołectwa) gospodarki finansowej. Wyodrębnienie środków funduszu służy wykonywaniu konkretnych ściśle określonych przedsięwzięć opisanych we wniosku sołectwa, a nie zadań przekazanych sołectwu w statucie czy korzystaniu z mienia przekazanego sołectwu. Biorąc pod uwagę treść przepisu art. 48 ust. 1 zd. 1 ustawy o samorządzie gminnym "Jednostka pomocnicza zarządza i korzysta z mienia komunalnego oraz rozporządza dochodami z tego źródła w zakresie określonym w statucie" należało stwierdzić, że prawo do zarządzania tym mieniem, korzystania zeń i rozporządzania dochodami z tego mienia wynika z zakresu określonego w statucie tej jednostki. WSA w Bydgoszczy, wyrok z 20 stycznia 2010, sygn. I SA/Bd 951/09

9 Fundusz sołecki procedura w praktyce Jaką informację o funduszu sołeckim otrzymują mieszkańcy, sołtysi i radni? Co wiemy o funduszu? Czy od razu wszystko się udało? Czy warto mieć fundusz? Co to w ogóle jest? Fundusz funkcjonuje od 2009 r. ale nadal istnieje duża potrzeba informacji wśród wszystkich, którzy tworzą wspólnotę samorządową. Także wśród samorządów posiadających fundusz. Dobra praktyka: Organizacja otwartego spotkania informacyjnego dla mieszkańców, sołtysów, radnych odnośnie funduszu sołeckiego, np. z udziałem przedstawicieli gmin, w których fundusz funkcjonuje.

10 Fundusz sołecki procedura w praktyce Wykonanie funduszu sołeckiego w gm. Brwinów 2010 r r. Źródło: Prezentacja Mariusza Baranowskiego, Radnego gm. Brwinów

11 Fundusz sołecki procedura w praktyce W latach podkarpackie gminy nie decydowały się zwiększać kwoty funduszu sołeckiego. Źródło: KRRIO

12 Fundusz sołecki procedura w praktyce Prosty zapis ustawy, ale Art. 2 ust. 2 Ustawy o funduszu sołeckim

13 Fundusz sołecki procedura w praktyce: kontrola Kontrole NIK: r. nr. R/11/010/LGD Kontrola funduszu sołeckiego: 1. Komisja rewizyjna gminy 2. Regionalna Izba Obrachunkowa 3. Najwyższa Izba Kontroli W 2012 roku zapowiadana jest koordynowana kontrola KRRIO Kontrola w UG Cedry Wielkie, Morzeszczyn, Kępice, Pszczółki Na co należy zwrócić uwagę: 1. Obliczanie wysokości funduszu sołeckiego przypadającego na sołectwo. 2. Sprawowanie kontroli zarządczej w urzędzie w kontekście realizacji przedsięwzięć z funduszu sołeckiego. 3. Problem: realizacja przedsięwzięć nie ujętych we wnioskach lub zmiana przedsięwzięć przyjętych przez mieszkańców na wiejskim. zebraniu

14 Fundusz sołecki procedura w praktyce Do 31 lipca przekazanie informacji sołtysom o kwocie funduszu przypadającej na sołectwo. Między 31 lipca a 30 września czas na organizację zebrań wiejskich. Dobra praktyka: Art. 2 ust. 2 Ustawy o funduszu sołeckim Organizacja spotkania mieszkańców sołectwa jeszcze przed zebraniem wiejskim tak, aby zebrać pierwsze pomysły i opracować kosztorysy przedsięwzięć. Przekazanie informacji o kwocie funduszu, o procedurze decydowania i możliwościach wydatkowania.

15 Fundusz sołecki procedura w praktyce Wyzwania: Organizacja zebrania wiejskiego: co ma, a co powinno mieć miejsce przed, w trakcie i po zebraniu wiejskim? Co można a co finansuje się z funduszu sołeckiego? Lidera i duch prawa, zróżnicowane interpretacje RIO, problemy nazewnictwa przedsięwzięć. Jak szczegółowy powinien być wniosek składany do 30 września? Czy dopuszczalne są zmiany zadań wykonywanych z funduszu sołeckiego?

16 Fundusz sołecki procedura w praktyce Zwrot z budżetu państwa: Kwota wyodrębniona w 2009 r. w budżetach gmin woj. podkarpackiego na fundusz sołecki: ,39 zł Kwota wydana na przedsięwzięcia z funduszu w 2010 r.: ,63 zł Kwota zwrotu z budżetu państwa przekazana w 2011 r.: ,52 zł Procent wydanych środków w województwie podkarpackim: 86% Jakie jest przeznaczenie pieniędzy ze zwrotu z budżetu państwa? Źródło: Odpowiedź sekretarza stanu w MAiC z 20 stycznia 2012 r. za zapytanie poselskie nr 137

17 Fundusz sołecki co się udało, a co stanowi wyzwanie? Pytania, które stawialiśmy w 2010 roku: Czy fundusz sołecki się sprawdził? za rok zobaczymy jak przebiegła realizacja projektów oraz jak poszło rozliczanie i wypłacanie zwrotów najwcześniej za kilka lat będzie wiadomo, czy udało się zrealizować cel wprowadzenia funduszu aktywizację i upodmiotowienie mieszkańców warto zapewnić gminom i osobom pracującym z FS system wsparcia

18 Fundusz sołecki co się udało, a co stanowi wyzwanie? Najważniejsze obszary wsparcia określone w SLLGO na podstawie praktyki w 2010 r.: 1. Przygotowania do wprowadzenia funduszu 2. Decydowanie o wydatkowaniu funduszu 3. Społeczna kontrola realizacji funduszu

19 Fundusz sołecki co się udało, a co stanowi wyzwanie? Wyzwania obecne w 2012 roku: Rola gmin aktywne informowanie na wszystkich poziomach w sposób rzetelny, dostępny i zrozumiały dla wszystkich o funduszu i funkcjonowaniu urzędu, budżetu gminnego; rozliczalność wykonania funduszu sołeckiego Podniesienie poziomu wiedzy i świadomości mieszkańców sołectw na temat własnych praw; wyjaśnienie problematycznych zapisów statutów sołectw Zapewnienie system wsparcia w realizacji funduszu w gminie oraz centralnie; usprawnienie realizacji zapisów prawa, a nie zmiana obowiązującej Ustawy o funduszu sołeckim

20 Fundusz sołecki uchwały o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego w budżecie gminy 2011 NIE 2012 TAK Gmina Grębów Gmina Bojanów Gmina Niebylec Gmina Tyrawa Wołoska Gmina Borowa Miasto-Gmina Iwonicz Zdrój Gmina Dębica 2011 BRAK U TAK Gmina Roźwienica Gmina Żurawica Gmina Zarzecze Miasto-Gmina Ropczyce Gmina Trzebownisko 2011 TAK 2012 NIE Miasto-Gmina Brzostek Gmina Rażniów Gmina Bircza Gmina Krasiczyn Gmina Tryńcza Gmina Zarszyn 2011 BRAK U NIE Gmina Wielkie Oczy Gmina Jaśliska Gina Majdan Królewski Gmina Medyka 2011 BRAK U BRAK U. Gmina Frysztak Gmina Rokietnica Źródło: na podst. danych RIO w Rzeszowie udostępnionych 1 czerwca 2012 r.

21 Trzy lata funduszu sołeckiego co się udało, a co stanowi wyzwanie Dziękujemy za uwagę i zapraszamy do dyskusji Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich Program Budżet Obywatelski tel./fax.: funduszesoleckie@sllgo.pl

22 Fundusz sołecki dane liczbowe Źródło: Prawo a partycypacja publiczna. Bilans monitoringu 2011, P. Sobiesiak-Penszko (red.), ISP, Warszawa 2012

23 Fundusz sołecki dane liczbowe Źródło: Podkarpacki Urząd Wojewódzki, 2011 r. (fragment tabelarycznego zestawienia kwot zwrotu z rozbiciem na jst)

24 Fundusz sołecki Odnowa Wsi Źródło: Ryszard Wilczyński, Dorobek 15 lat metody odnowy wsi w Polsce, prezentacja na konferencji Wiejska Polska, 26 maja 2012