NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy

Transkrypt

1 NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy Bydgoszcz, dnia lipca 2010 r. R10/003 LBY /2010 Pani Joanna Przybyszewska Kierownik Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Lipnie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy skontrolowała Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lipnie, zwane w dalszej treści Centrum, w zakresie organizacji i finansowania turnusów rehabilitacyjnych w latach (do 31 maja). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokóle kontroli podpisanym w dniu 25 czerwca 2010 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Pani Kierownik niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia negatywnie wywiązywanie się Centrum z zadań w zakresie organizacji i finansowania turnusów rehabilitacyjnych. 1. W badanym okresie do Centrum wpłynęło 291 wniosków o dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych, z których pozytywnie rozpoznano 197 wniosków. W 2009 r. kwota przyznanego dofinansowania wyniosła zł, a w 2010 r. (stan na 31.05) zł. Procedura przyznawania przez Centrum dofinansowania uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych odbiegała od przepisów 1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz ze zm. ul. Wały Jagiellońskie 12, Bydgoszcz tel.: , fax: , LBY@nik.gov.pl Adres korespondencyjny: Skr. poczt. 612, Bydgoszcz

2 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 listopada 2007 r. w sprawie turnusów rehabilitacyjnych 2, zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie turnusów. Wypaczenie tej procedury nastąpiło w wyniku stosowania zasad ogólnych wprowadzonych w drodze uchwał Zarządu Powiatu w Lipnie (uchwała Nr 198/2009 z dnia 31 marca 2009 r. i uchwała Nr 286/2010 z dnia 8 lutego 2010 r.). Postanowienia zasad ogólnych, jak opiniowanie wniosków przez komisję powołaną przez Starostę, czy przyznanie dofinansowania przez Starostę w uzasadnionych przypadkach, nie znajduje potwierdzenia w obowiązującym stanie prawnym. Instytucja komisji, składająca się w większości z członków nie będących pracownikami Centrum, nie jest umocowana w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 3, zwanej dalej ustawą o rehabilitacji i w rozporządzeniu w sprawie turnusów. Ponadto zachodzi niebezpieczeństwo ujawnienia danych wraŝliwych wnioskodawców wśród osób nieuprawnionych. Z kolei, przyznanie dofinansowania przez Starostę w uzasadnionych przypadkach jest sprzeczne z przepisami rozporządzenia w sprawie turnusów. W badanym okresie w trzech przypadkach Pan Krzysztof Baranowski - Starosta Lipnowski przyznał dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych w turnusach rehabilitacyjnych, pomimo Ŝe poprzednio Centrum negatywnie rozpoznało wnioski. W powiadomieniach wnioskodawców o przyznaniu dofinansowania uczestnictwa osób niepełnosprawnych i opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych błędnie wskazano, iŝ działa Pani Kierownik z upowaŝnienia lub w imieniu Starosty. Zgodnie z art. 35a ust. 1 pkt 7 lit. a i ust. 2 pkt 1 ustawy o rehabilitacji, dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych jest zadaniem powiatu, które realizuje powiatowe centrum pomocy rodzinie. W 5 ust. 8 rozporządzenia w sprawie turnusów, postanowiono, Ŝe wnioski o dofinansowanie są rozpatrywane przez powiatowe centrum pomocy rodzinie. Pani Kierownik kieruje Centrum i reprezentuje je na zewnątrz, ponosi odpowiedzialność za zarządzanie Centrum i realizację zadań statutowych, równieŝ wynikających z ustawy o rehabilitacji ( 5 ust. 1 i 4 oraz 6 ust. 2 pkt 2 Statutu Centrum). 2. Centrum nie stosowało się w wielu przypadkach do zasad określonych w rozporządzeniu w sprawie turnusów. W 5 ust i 6 ust. 3 ww. rozporządzenia określono zasady, 2 Dz. U. Nr 230, poz Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92 ze zm.

3 3 którymi naleŝy kierować się przy rozpatrywaniu wniosków. Wskazano m.in. na pierwszeństwo w uzyskaniu dofinansowania przez osoby, które posiadają orzeczenie o zaliczeniu do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. W następujących przypadkach przyznanie lub odmowa dofinansowania odbiegały od powyŝszych regulacji: w 2009 r. przyznano dofinansowanie 6 dorosłym wnioskodawcom, którzy korzystali z dofinansowania w 2008 r., w 2010 r. przyznano dofinansowanie 2 dorosłym wnioskodawcom, którzy korzystali z dofinansowania w 2009 r. i 7 dorosłym wnioskodawcom, w stosunku do których orzeczono lekki stopień niepełnosprawności i którzy nigdy nie korzystali z dofinansowania, w 2010 r. odmówiono dofinansowania 39 dorosłym wnioskodawcom, w stosunku do których orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności, którzy nie korzystali z dofinansowania w 2009 r. lecz w 2007 r. lub 2008 r. 3. NIK negatywnie ocenia zaniŝenie kwoty dofinansowania 173 osobom niepełnosprawnym i 57 opiekunom, w ramach 173 wniosków, tj. 87,8 % wniosków pozytywnie rozpoznanych. W badanym okresie łączna kwota zaniŝonego dofinansowania wyniosła zł i stanowiła 4,5 % kwoty ogółem dofinansowania przyznanego w badanym okresie ( zł). Do zaniŝenia kwoty dofinansowania doszło z następujących przyczyn: przyjęto za podstawę wyliczeń przeciętne wynagrodzenie obowiązujące w dniu złoŝenia wniosku, a nie w dniu przyznania dofinansowania (w 2009 r. w 57 sprawach i w 2010 r. w 115 sprawach), nie uwzględniono odmiennych uregulowań w zakresie dochodów osób samotnych (w 3 sprawach z 2010 r.), nie zweryfikowano nieprawidłowych danych o dochodzie wnioskodawcy (w 2 sprawach z 2009 r.). W przypadku 4 spraw przyczyny były róŝnorodne. W ocenie NIK, Centrum ustalając kwotę dofinansowania powinno przyjąć za podstawę wyliczeń aktualnie obowiązujące w dacie rozstrzygania przeciętne wynagrodzenie, ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy o rehabilitacji.

4 4 4. Terminy rozpatrywania przez Centrum wniosków o dofinansowanie ze środków PFRON uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym i powiadamiania wnioskodawców zostały przekroczone w następującym zakresie: w 2009 r. 76 wniosków, tj. 62,8 % rozpatrzono z przekroczeniem 30-dniowego terminu od dnia złoŝenia kompletnego wniosku, tj. z naruszeniem 5 ust. 8 rozporządzenia w sprawie turnusów. Wymagany termin przekroczono maksymalnie o 2 m-ce. w 2009 r. termin 7 dni na powiadomienie wnioskodawcy (liczony od dnia rozpatrzenia wniosku - 5 ust. 14 rozporządzenia w sprawie turnusów), nie został zachowany w 13 sprawach, tj. 10,7 %. Wymagany termin przekroczono maksymalnie o 71 dni. w 2010 r. termin na rozpatrzenie wniosków i powiadomienie wnioskodawców przekroczono w przypadku 131 wniosków, tj. 77,1 %. Wymagany termin przekroczono maksymalnie o 74 dni. Przyczyną przekroczenia wymaganych terminów było przyjmowanie wniosków, pomimo Ŝe Rada Powiatu w Lipnie nie uchwaliła zadań do realizacji ze środków PFRON. Wnioskodawcy, przed upływem miesiąca byli informowani, Ŝe wniosek będzie rozpatrzony w sytuacji otrzymania środków PFRON i ustalenia zadań przez Radę Powiatu. 5. W badanym okresie Centrum przekazało 93 wnioskodawcom informacje o negatywnym rozpatrzeniu wniosku, tj. 32,0 % ogółem, w których nie podano numeru PESEL lub numeru dokumentu toŝsamości wnioskodawcy, wymaganego przez 5 ust. 15 pkt 1 rozporządzenia w sprawie turnusów. Braki te tłumaczono błędną interpretacją powołanego przepisu. 6. Dokumenty składane przez wnioskodawców nie były w stopniu wystarczającym analizowane i weryfikowane przez pracownika merytorycznego Centrum. 13 wniosków o przyznanie dofinansowania ze środków PFRON uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym (w 2009 r. - 4, a w 2010 r. - 9) na ogółem 291, tj. 4,5 %, zawierało błędy (np. nieprawidłowo określono wysokości przeciętnego miesięcznego dochodu, błędnie podano stopień niepełnosprawności). Błędy w 2 wnioskach (sprawy nr 37 i 49) skutkowały zaniŝeniem kwoty dofinansowania przez Centrum łącznie w kwocie 748 zł. W 158 informacjach o wyborze turnusu, tj. 54, 3 % ogółem, wnioskodawcy podali nieprawidłowy rodzaj turnusu (np. turnus rehabilitacyjny lub rehabilitacyjno wypoczynkowy, itp.) albo nie podali rodzaju turnusu. 7. W 12 sprawach, tj. 9,9 % ogółem Centrum przekazało w 2009 r. organizatorowi dofinansowanie po upływie terminu, wymaganego przez 8 ust. 3 rozporządzenia w sprawie

5 5 turnusów, pomimo, Ŝe organizator wywiązał się z obowiązku terminowego przekazania oświadczenia. Przepis ten stanowi, Ŝe przekazanie dofinansowania organizatorowi turnusu rehabilitacyjnego następuje w terminie 7 dni od dnia otrzymania oświadczenia organizatora, jednak nie później niŝ na 7 dni przed dniem rozpoczęcia turnusu. W 4 badanych sprawach przekazanie tych środków, miało miejsce po terminie rozpoczęcia turnusu (od 2-3 dni). Zwłokę w przekazaniu organizatorom środków finansowych tłumaczono nieobecnością pracowników Centrum merytorycznie odpowiedzialnych za sporządzenie dyspozycji do przelewu środków. 8. NIK uwzględniła prawidłową realizację zadań Centrum wynikających z następujących ustaleń: wszystkie wnioski zostały złoŝone przez osoby uprawnione, do wniosków dołączono kopie orzeczeń o stopniu niepełnosprawności lub kopie dokumentów równowaŝnych oraz wnioski lekarza o skierowaniu na turnus rehabilitacyjny, w badanych sprawach organizatorzy oraz ośrodki, w których miały odbyć się turnusy, byli uprawnieni do przyjmowania i organizowania osób niepełnosprawnych z określonymi w orzeczeniach lub we wnioskach lekarskich dysfunkcjami lub schorzeniami. 9. Zgodnie z zakresem czynności z dnia 2 stycznia 2009 r. osobą odpowiedzialną za prowadzenie zadań dotyczących turnusów rehabilitacyjnych była Pani M. D. zatrudniona w Centrum. Powstałe nieprawidłowości wskazują takŝe na niedostateczny nadzór Pani Kierownik w zakresie prowadzenia spraw związanych z dofinansowaniem uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Zapewnienie stosowania przez Centrum takiej procedury przyznawania dofinansowania, która będzie zgodna z ustawą o rehabilitacji i z rozporządzeniem w sprawie turnusów. 2. Stosowanie wobec wszystkich wnioskodawców jednolitych zasad przyznawania dofinansowania, o których decyduje Centrum, stosownie do rozporządzenia w sprawie turnusów.

6 6 3. Podjęcie działań organizacyjnych zmierzających do zwiększenia nadzoru nad weryfikacją dokumentacji, składanej przez wnioskodawców i nad ustalaniem wysokości kwot dofinansowania. 4. Podjęcie działań w celu zapewnienia w okresie urlopowym, właściwej organizacji pracy, dla pełnej realizacji zadań Centrum. 5. Zawarcie w powiadomieniach o sposobie rozstrzygnięcia wniosku, pełnego zakresu informacji, wymaganych przez 5 ust. 15 rozporządzenia w sprawie turnusów. 6. Terminowe rozpatrywanie przez Centrum wniosków o dofinansowanie ze środków PFRON uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym i powiadamianie wnioskodawców o rozstrzygnięciu. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Panią Kierownik w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczyn niepodjęcia takich działań. Zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Pani Kierownik prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Delegatury NIK w Bydgoszczy umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK.

7 7