RENOWACJA TRWAŁYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH
|
|
- Mateusz Rogowski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 INSTYTUT TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY Zakład Użytków Zielonych Jerzy BARSZCZEWSKI, Halina JANKOWSKA-HUFLEJT, Michał MENDRA RENOWACJA TRWAŁYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH Falenty 2015 WYDAWNICTWO ITP
2 INSTYTUT TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY Dyrektor: dr hab. Piotr Pasyniuk, prof. nadzw. Wykonano w ramach realizacji Programu wieloletniego Standaryzacja i monitoring przedsięwzięć środowiskowych, techniki rolniczej i rozwiązań infrastrukturalnych na rzecz bezpieczeństwa i zrównoważonego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich (Uchwała Nr 201/2011 Rady Ministrów z dnia 14 października 2011 r. w sprawie ustanowienia programu wieloletniego na lata ) Priorytet 6. Działanie 6.1 Standaryzacja metod gospodarowania przyrodniczo-produkcyjną przestrzenią trwałych użytków zielonych, z uwzględnieniem ochrony bioróżnorodności Recenzenci: mgr inż. Jan Pajdzik, dr inż. Witold Rzepiński Kierownik Działu Wydawnictw: dr hab. Halina Jankowska-Huflejt, prof. nadzw. Opracowanie redakcyjne Iwona Ornoch Skład komputerowy Elżbieta Golubiewska ISSN Copyright by Instytut Technologiczno-Przyrodniczy 2015 Adres Redakcji: Falenty, al. Hrabska 3, Raszyn wydawnictwo@itp.edu.pl; tel , tel./fax Realizacja wydania: Agencja Wydawniczo-Poligraficzna Gimpo
3 3 WPROWADZENIE Odpowiedni skład botaniczny runi warunkuje uzyskanie wysokiej wartości pasz objętościowych z trwałych użytków zielonych (TUZ). Trudności w uzyskaniu wartościowego składu botanicznego (gatunkowego) wynikają z małej stabilności zbiorowisk, szczególnie na siedliskach nadmiernie lub niedostatecznie uwilgotnionych w tym łąk grądowych, zasilanych głównie wodami opadowymi. Proces degradacji tych zbiorowisk postępuje silniej na użytkach zielonych po częściowym lub całkowitym zaniechaniu użytkowania, a także w warunkach braku lub jednostronnego nawożenia wpływającego na pogorszenie stanu środowiska glebowego. W takich warunkach wartościowe trawy pastewne oraz rośliny motylkowate (bobowate) ustępują miejsca mniej wartościowym roślinom łąkowym oraz chwastom. Szacuje się, że ponad 50% TUZ w Polsce jest zdegradowanych, a skutkiem tego są niskie plony, na poziomie około 4,5 t s.m./ha, o niezadowalającej jakości pod względem potrzeb żywieniowych przeżuwaczy (bydła, owiec, koni oraz kóz). Karmienie zwierząt takimi paszami może skutkować zmniejszeniem efektów żywieniowych, pogorszeniem stanu ich zdrowia, a także zwiększeniem kosztów żywienia, spowodowanym wzrostem zużycia pasz treściwych. Odpowiednio utrzymane oraz pielęgnowane TUZ mogą dawać plony na poziomie około 8 10 t s.m./ha o optymalnej wartości pokarmowej oraz dobrej smakowitości. Uzyskanie takich plonów jest możliwe jedynie na łąkach i pastwiskach o odpowiednim składzie botanicznym runi. Jak wcześniej wspomniano, większość TUZ w kraju wymaga renowacji. W zależności od stopnia ich degradacji oraz położenia, można zastosować jeden z trzech podstawowych sposobów odnawiania: metodą nawożenia i racjonalnego użytkowania, metodą podsiewu (tradycyjną lub za pomocą siewników specjalistycznych) oraz metodą ponownej uprawy. PRZYCZYNY DEGRADACJI TRWAŁYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH Zmniejszenie plonowania oraz występowanie w runi chwastów i traw o niskiej wartości gospodarczej są niepokojącymi sygnałami, wskazującymi na zaawansowany proces degradacji. Jest on jedynie następstwem niekorzystnych warunków siedliskowych oraz błędów w pratotechnice. Degradacja TUZ, jak wskazują BARYŁA [2004], JANKOWSKA-HUFLEJT i in. [2006] oraz JANKOWSKA-HUFLEJT [2005; 2012] jest następstwem zmian warunków wzrostu i rozwoju roślin. Należą do nich:
4 4 czynniki edaficzne (degradacja siedliska glebowego): wyjaławianie się gleby ze składników pokarmowych, postępujący wzrost zakwaszenia gleby, podtopienia, zabagnienia, długotrwałe zalewy (szczególnie w okresie wegetacji), przesuszenie w wyniku nadmiernego obniżenia poziomu wód gruntowych, zwłaszcza w glebach organicznych, niszczenie darni przez dzikie zwierzęta (dziki, krety, nornice oraz inne); czynniki klimatyczne: niskie opady i niekorzystny ich rozkład w sezonie wegetacyjnym, wysokie temperatury powietrza oraz silne przesychanie gleby słabo zadarnionej powierzchni, przymrozki późnowiosenne oraz wczesnojesienne; czynniki antropogeniczne: wadliwa regulacja stosunków powietrzno-wodnych, brak konserwacji urządzeń melioracyjnych, brak nawożenia lub jego niski poziom, niedostateczny w warunkach aktualnej zasobności, zbyt wysokie nawożenie lub niewłaściwe sposoby aplikacji nawozów naturalnych (obornika, gnojowicy lub gnojówki) w gospodarstwach o dużej obsadzie bydła, zbyt późny termin zbioru, zbyt niskie koszenie, wieloletnie jednostronne użytkowanie kośne lub pastwiskowe, pozostawienie nieskoszonej runi lub niedojadów, zaniechanie użytkowania. Na pogorszenie się stanu łąk i pastwisk wpływa wiele wzajemnie powiązanych czynników. Pierwszą, podstawową czynnością na TUZ przeznaczonych do odnawiania powinno być zidentyfikowanie oraz wyeliminowanie czynników powodujących degradację danego zbiorowiska. Bez takiego rozeznania nawet najstaranniej przeprowadzona renowacja nie przyniesie oczekiwanego rezultatu. Po ustaleniu i wyeliminowaniu niekorzystnych czynników należy wybrać najwłaściwszą metodę odnawiania. Dość często przyczyną degradacji TUZ jest nieodpowiedni poziom ich nawożenia nawozami naturalnymi, wynikający ze znacznie zróżnicowanego ich składu chemicznego. Duże zróżnicowanie składu chemicznego nawozów naturalnych,
5 5 zwłaszcza w zakresie zawartości azotu, fosforu i potasu (tab. 1), jest spowodowane znacznie zróżnicowanymi sposobami żywienia bydła [BARSZCZEWSKI i in. 2010]. Wskazuje to na potrzebę okresowego badania składu chemicznego tych nawozów, zwłaszcza podczas zmian dawek żywieniowych. W gospodarstwach specjalizujących się w chowie bydła i wykorzystujących duże zasoby nawozów naturalnych dawki tych nawozów często są zbyt wysokie w stosunku do potrzeb runi oraz gleby. Tabela 1. Wyniki analiz chemicznych nawozów naturalnych z 17 OSChR; Rodzaj nawozu Obornik bydlęcy % kg/t sucha masa 26,87 268,7 Gnojowica bydlęca % 8,12 kg/tys. dm 3 81,2 Gnojówka bydlęca % 3,00 kg/tys. dm 3 30,0 Średnia zawartość składników w świeżej masie magnez azot (N) fosfor (P) potas (K) (Mg) 0,37 1,20 3,7 12,0 0,12 0,27 1,2 2,7 0,05 0,30 0,5 3,0 0,07 0,40 0,7 4,0 0,03 0,09 0,3 0,9 0,01 0,02 0,1 0,2 0,11 1,01 1,1 10,1 0,11 0,22 1,1 2,2 0,15 0,42 1,5 4,2 0,06 0,36 0,6 3,6 0,03 0,07 0,3 0,7 0,01 0,03 0,1 0,3 wapń (Ca) 0,33 1,20 3,3 12,0 0,06 0,18 0,6 1,8 0,02 0,05 0,2 0,5 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Okręgowych Stacji Chemiczno-Rolniczych. Fot. 1. Zdegradowany użytek zielony z sitami i darnią uszkodzoną przez dziki, kwalifikujący się do pełnej uprawy (fot. J. Barszczewski)
6 6 Następną przyczyną niekorzystnego wpływu nawozów naturalnych na użytki zielone jest niewłaściwy sposób ich stosowania, tj. zbyt nierównomierne rozrzucenie obornika lub stosowanie zbyt gęstej (nierozcieńczonej) gnojowicy, powodującej zasklepianie i wypadanie runi. Najlepszym sposobem jest stosowanie gnojowicy lub gnojówki z wykorzystaniem specjalnych aplikatorów lub węży wleczonych na powierzchni darni. Również dość często czynnikami niekorzystnie kształtującymi poziom i jakość plonów TUZ jest niska zasobność gleb lub nieodpowiedni ich odczyn, powodujące ograniczone pobieranie przez ruń takich niezbędnych składników jak azot, fosfor, wapń oraz magnez, a nadmierne takich niepożądanych jak cynk lub kadm. Zoptymalizowane sposoby nawożenia uwzględniają wskazane czynniki, kształtujące zarówno ilość plonów, jak i ich jakość. Zasobność gleb organicznych i mineralnych w podstawowe składniki jest znacznie zróżnicowana (tab. 2), co należy uwzględnić w nawożeniu. Optymalny odczyn gleb na TUZ (tab. 3) jest zależny od ich rodzaju (gleby mineralne i organiczne) i wyraźnie zróżnicowany. Tabela 2. Przedziały zawartości fosforu, potasu i magnezu w glebach łąkowych Fosfor (P) Potas (K) Składnik Magnez (Mg) 1) Oznaczone w wyciągu 0,5 M HCl. Źródło: SAPEK, SAPEK [1997]. Zawartość 1), mg/(100 g s.m.) wycena gleba organiczna gleba mineralna niska 17,5 26,2 <8,0 średnia 26,3 35,0 8,0 16,0 wysoka 35,1 52,5 >16,0 niska 26,0 50,0 <20,0 średnia 51,0 75,0 21,0 35,0 wysoka 76,0 100,0 >35,0 niska 21,0 40,0 <12,0 średnia 41,0 80,0 13,0 24,0 wysoka 81,0 120,0 >24,0 Tabela 3. Zalecany odczyn gleb (ph w KCl) w zależności od ich rodzaju oraz występującej roślinności na TUZ Rodzaj gleby Trawy Trawy + motylkowate (bobowate) Gleby mineralne 5,0 5,5 6,0 Gleby organiczne 4,5 5,0 5,0 5,5 Źródło: MORACZEWSKI [1996] zmodyfikowane.
7 7 Duży udział roślin bobowatych w runi wymaga bardziej zasadowego odczynu gleb (wyższe wartości ph), zarówno mineralnych, jak i organicznych. Odczyn gleb należy poprawiać poprzez jesienne wapnowanie, w ilościach zależnych od ph oraz zawartości węgla w glebie. Dawki wapna, w przeliczeniu na CaO [SAPEK 1992], należy stosować rosnąco ze wzrostem zawartości węgla w glebach (tab. 4). W renowacji metodą nawożenia oraz podsiewu, ze względu na ryzyko uszkodzenia starej darni, nie zaleca się stosowania tlenkowej formy wapna, lecz węglanową lub węglanowo-magnezową. W warunkach tzw. pełnej uprawy (ponownej) dopuszcza się stosowanie tlenkowej formy wapna po orce. Tabela 4. Optymalne dawki nawozu wapniowego na trwałe użytki zielone na glebach mineralnych C % Optymalna dawka CaO (t/ha), w warunkach ph KCl <4,5 4,6 5,0 5,1 5,5 5,6 6,0 <1,25 1,00 0,50 0,25 1,26 2,5 1,50 1,00 0,50 0,25 2,6 5,0 2,00 1,50 1,00 0,50 5,1 10,0 1) 3,00 2,50 1) Gleby organiczno-mineralne; gdy ph > 5,0 nie należy ich wapnować. Źródło: SAPEK [1992]. METODY I SPOSOBY ODNAWIANIA TRWAŁYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH W zależności od stopnia degradacji oraz warunków siedliskowych odnawianie trwałych użytków zielonych można przeprowadzić jedną z trzech metod: nawożenia i racjonalnego użytkowania, podsiewu (tradycyjnie lub z użyciem specjalistycznych siewników), ponownej uprawy. NAWOŻENIE I RACJONALNE UŻYTKOWANIE Metodę nawożenia i racjonalnego użytkowania stosuje się gdy: stosunki wodne są właściwie uregulowane; w runi występuje co najmniej 20 30% wartościowych traw i roślin bobowatych; udział uciążliwych chwastów tworzących kępy oraz rozłogi, a także azotoi potasolubnych nie przekracza 10%; TUZ jest położony na terenach falistych, gdzie stosowanie innych metod (takich jak podsiew lub orka) jest utrudnione lub niemożliwe oraz istnieje niebezpieczeństwo erozji gleby.
8 8 Metodę tę stosuje się, gdy mała produktywność runi jest spowodowana głównie niedoborem składników pokarmowych lub ich niewłaściwymi proporcjami. Jeżeli to konieczne, należy uregulować ph gleby. Stosuje się dawkę uderzeniową nawożenia, na poziomie około 300 kg NPK/ha, pobudzającą rozwój traw wysokich. Stosuje się 100% więcej fosforu, 50% więcej potasu oraz około 100% więcej azotu, w zależności od zasobności oraz rodzaju gleby i warunków wilgotnościowych. Na glebach organicznych, zwłaszcza w siedliskach posusznych, należy ograniczyć nawożenie azotem, ponieważ z masy organicznej gleby w procesie postępującej jej mineralizacji uwalniane są duże jego ilości. Przywrócenie odpowiedniego stosunku składników nawozowych, połączone z zabiegami pielęgnacyjnymi, prowadzi do wzrostu plonowania i poprawy składu botanicznego runi. W celu uzyskania szybszego efektu można okresowo zmienić sposób użytkowania. Wypasanie łąki powoduje zwiększenie zadarnienia oraz eliminację chwastów w wyniku ich przygryzania i udeptywania. Zalety metody nawożenia: małe koszty zagospodarowania; możliwość zastosowania w różnych warunkach terenowych i siedliskowych; utrzymanie różnorodności florystycznej zbiorowisk roślinnych, w tym gatunków przyrodniczo cennych. Wady metody nawożenia: powolna sukcesja wartościowych gatunków traw i roślin bobowatych po zastosowanym nawożeniu; efekty plonotwórcze dopiero w drugim lub trzecim roku. PODSIEW Metodę podsiewu stosuje się gdy: odnawiana powierzchnia jest wyrównana; udział wartościowych gatunków traw oraz roślin bobowatych w runi jest niewielki; duży jest udział roślin o małej wartości paszowej; występuje nadmierny, ponad 40% udział chwastów; udział uciążliwych chwastów tworzących kępy oraz rozłogi nie przekracza 20%; darń uległa uszkodzeniu w czasie zimowania lub ucierpiała podczas długotrwałej stagnacji wody.
9 9 a) b) Fot. 2. Wiosenny podsiew agregatem pasmowo gryzującym darń bez stosowania herbicydów (a) i po jesiennym zastosowaniu herbicydu selektywnego niszczącego chwasty dwuliścienne (b) (fot. J. Barszczewski) Fot. 3. Wiosenny podsiew runi łąkowej agregatem pasmowo gryzującym darń, ze znacznym udziałem śmiałka darniowego (fot. J. Barszczewski) Fot. 4. Podsiew agregatem typu Vredo, nacinającym darń redlicami szczelinowymi (fot. J. Barszczewski)
10 10 Fot. 5. Agregat do pielęgnacji darni z resorowaną włóką likwidującą kretowiska wykorzystywany również w podsiewach po nadbudowie siewnika (fot. J. Barszczewski) Fot. 6. Podsiew agregatem Pneumaticstar (fot. J. Barszczewski) Fot. 7. Porównanie skutków pracy agregatów Pneumaticstar oraz pasmowo gryzującego darń w podsiewie łąk (fot. J. Barszczewski) W zależności od sposobu użytkowania przeciętny udział traw wysokich, niskich oraz roślin bobowatych powinien być zróżnicowany (tab. 5). Tabela 5. Zalecany udział (%) traw wysokich, niskich i średnich oraz roślin bobowatych w zależności od sposobu użytkowania Sposób użytkowania Trawy wysokie Trawy niskie i średnie Rośliny bobowate Łąkowy Pastwiskowy Zmienny (kośno-pastwiskowy) do ok. 25 Źródło: JANKOWSKA-HUFLEJT [2014], zmodyfikowane.
11 11 Warunkami udanego podsiewu są: ograniczenie konkurencyjności starej darni sposobami mechanicznymi lub chemicznymi; uwilgotnienie gleby optymalne dla wzrostu młodych siewek roślin; dobór odpowiednich gatunków roślin; utrzymanie optymalnego odczynu gleby lub doprowadzenie do niego; odpowiednie nawożenie z ograniczeniem azotu. Podsiew zdegradowanych zbiorowisk trawiastych polega na wprowadzeniu nasion w darń pierwotną, bez jej całkowitego niszczenia. W pratotechnice rozumie się go jako uzupełnienie lub wzbogacenie składu botanicznego zbiorowisk roślinnych. Przetrwanie nowych gatunków wprowadzonych w starą darń jest utrudnione ze względu na jej dużą konkurencyjność, której osłabienie jest niezmiernie ważne. Najdogodniejszym wiosennym terminem podsiewu w siedliskach posusznych jest pierwsza dekada kwietnia, na glebach torfowo-murszowych druga połowa kwietnia, a na glebach podmokłych pierwsza dekada maja. Optymalnym terminem podsiewu letniego na glebach organicznych jest druga połowa sierpnia, a na mineralnych do połowy września. Istnieją mechaniczne oraz chemiczne możliwości niszczenia starej darni. Przed podsiewem, niezależnie od sposobu, należy zastosować niskie koszenie. Mechaniczne sposoby niszczenia starej darni. W tradycyjnych sposobach powierzchniowej uprawy stosuje się ciężką bronę lub glebogryzarkę. Brony zębowe na glebach lekkich lub średnich stosuje się dwu- lub trzykrotnie wzdłuż, na skos lub w poprzek łąki. Na glebach średnich oraz ciężkich skuteczniejszym sposobem jest dwukrotne zastosowanie brony talerzowej. Przyjmuje się, że przygotowana do podsiewu jest powierzchnia pozbawiona darni w około 50%. Gryzowanie niszczy i rozdrabnia darń, mieszając jej pozostałości z glebą. Na glebach mineralnych należy je stosować co najmniej dwa razy na różnych głębokościach (pierwszy na ok. 7 cm, drugi ok. 10 cm). W warunkach zbyt mało wyrównanej powierzchni należy stosować włókę belkową oraz dwukrotne wałowanie. Na glebach organicznych wystarczające jest jednokrotne gryzowanie, ograniczające nadmierne ich spulchnianie, które przyspiesza mineralizację masy organicznej. Wszystkie zabiegi na glebach organicznych należy wykonać jak najszybciej po sobie, nie dopuszczając do przesuszenia ich wierzchniej warstwy. Istotne znaczenie, warunkujące udany podsiew, ma ugniatanie powierzchniowe ciężkim wałem łąkowym przed siewem nasion oraz po nim. Chemiczne metody niszczenia starej darni. W zależności od rodzaju zachwaszczenia stosuje się chemiczne metody niszczeni starej darni herbicydami selektywnymi lub totalnymi.
12 12 Najskuteczniejszym sposobem ograniczenia zachwaszczenia podczas renowacji metodą podsiewu jest zastosowanie herbicydów. Obecność w runi wartościowych traw oraz duży udział (30 50%) ziół i chwastów, takich jak: brodawnik jesienny, gęsiówka piaskowa, gwiazdnica pospolita, jaskier ostry, jaskier rozłogowy, krwawnik pospolity, mniszek pospolity, ostrożeń polny, pokrzywa zwyczajna, szczaw kędzierzawy, szczaw tępolistny, szczaw zwyczajny, sit rozpierzchły, sit skupiony i inne, wymaga użycia właściwego herbicydu selektywnego, który nie zniszczy wartościowych traw. Po obumarciu chwastów ruń należy skosić i usunąć przed przystąpieniem do podsiewu z zastosowaniem 60 70% normy pełnego wysiewu mieszanki. Gdy brak jest wartościowych traw lub ich udział w runi jest niewielki, duży jest natomiast udział (30 50%) uporczywych chwastów, takich jak: barszcz zwyczajny, pokrzywa zwyczajna, szczaw kędzierzawy, szczaw tępolistny, trybula leśna, sit rozpierzchły, sit skupiony, turzyce zbitokępkowe, lub/oraz chwastów jednoliściennych, takich jak śmiałek darniowy, perz właściwy, kłosówka wełnista, wyczyniec kolankowaty, wiechlina roczna itp., uzasadnione jest użycie herbicydu totalnego. Powoduje on całkowitą eliminację gatunków starej darni i stwarza doskonałe warunki dla rozwoju siewek, bez konieczności jej przeorywania. Po usunięciu obumarłych roślin stosuje się 100% normy wysiewu zalecanej przy pełnej uprawie. Skuteczność działania herbicydu, zarówno selektywnego, jak i totalnego, zależy od: wykonania zabiegu we właściwym terminie (okres intensywnego wzrostu chwastów); warunków atmosferycznych podczas wykonywania zabiegu oraz kilka godzin po nim (okres bez opadów); staranności wykonania oprysku; sprawności opryskiwacza, jego właściwego ustawienia oraz kalibracji; odpowiedniego stężenia substancji czynnej. W celu całkowitego zniszczenia starej darni lub zmniejszenia jej konkurencyjności względem siewek stosuje się herbicydy z glifosatem jako substancją aktywną: Roundup Max 2 i Roundup Active 360. Herbicydy te zwalczają szerokie spektrum chwastów, zarówno jednorocznych, jak i wieloletnich jedno- i dwuliściennych. Stosuje się je na rośliny będące w fazie intensywnego wzrostu. Dawki zależą od gatunków chwastów występujących w runi oraz wymaganego stopnia zniszczenia darni. Celem całkowitego jej zniszczenia, w zależności od jej stanu, Roundup Max 2 stosuje się w dawce 1,5 3,0 l/ha, a Active l/ha poza okresem kwitnienia chwastów. Uporczywe chwasty dwuliścienne takie jak: jaskier rozłogowy, jaskier ostry, mniszek pospolity, ostrożeń polny, pokrzywę zwyczajną oraz sity można skutecz-
13 13 nie usunąć stosując herbicydy selektywne. Wskazane chwasty skutecznie zwalcza np. Fernando Forte 300 EC w dawce 2,0 l/ha. Szczaw kędzierzawy oraz tępolistny zwalcza skutecznie Starane 250 EC 0,8 l/ha. Na gwiazdnicę pospolitą można stosować Fernando Forte 300 EC, Glyfos 360 SL, Helosate plus 450 SL i inne, zwracając uwagę czy zawierają substancję czynną dopuszczoną do stosowania (rejestr lub wyszukiwarka środków ochrony roślin na stronie Internetowej MRiRW). W zwalczaniu sitów rozpierzchłego i skupionego, stosuje się ww. herbicydy, gdy rośliny odrosną powyżej 10 cm po jesiennym lub wczesnowiosennym wykoszeniu. Po zastosowaniu herbicydów należy przestrzegać okresów karencji (od 10 do 20 dni), zwłaszcza w wypasie zwierząt. Wysiew nasion. Siew nasion można wykonać ręcznie lub z wykorzystaniem siewników zbożowych po podwieszeniu redlic. Używając siewnika do podsiewu roślinami bobowatymi, należy zastosować balast (trociny lub piasek zmieszany z nasionami), celem równomiernego wysiewu oraz nie przekroczenia przyjętej jego normy. Następnie konieczne jest wałowanie gładkim wałem w celu dociśnięcia nasion do podłoża i uzyskania lepszego podsiąku wody do górnej warstwy gleby. Podsiew bezpośredni. W nowoczesnych sposobach podsiewu nasiona wprowadza się bezpośrednio do gleby. Do tego celu wykorzystuje się specjalistyczne siewniki. Wyróżnia się dwa główne ich typy: agregaty rotacyjne pasmowo gryzujące oraz szczelinowe nacinające darń. W siewnikach szczelinowych znajdują się redlice nacinające (krojem talerzowym lub nożem) starą darń i w miejscu nacięcia (szczeliny) wprowadzające nasiona. W agregatach rotacyjnych pasmowo gryzujących starą darń (około 50%) nasiona wprowadza się do gleby jednocześnie z pasmowym gryzowaniem darni za pomocą mikrogryzarek. Skuteczność podsiewu tymi agregatami zależy od warunków wilgotnościowych oraz rodzaju gleby. W warunkach gleb torfowo-murszowych, ze względu na znaczną ich plastyczność i często niedostateczne nacięcia szczelin, zdecydowanie skuteczniejsza jest metoda rotacyjna (pasmowo gryzująca). Korzyści wynikające z zastosowania siewu bezpośredniego w darń: zmniejszenie czasochłonności i energochłonności prac; koszty zabiegu mniejsze niż podsiewu tradycyjnego; dobre umieszczenie nasion w glebie; równoczesna poprawa jakości i ilości plonu; lepsze wykorzystanie opadów oraz ich retencji w glebie; możliwość zagospodarowania terenów o małej miąższości gleby oraz narażonych na erozję. Niezależnie od sposobu podsiewu kluczowym czynnikiem zapewniającym sukces jest odpowiednia wilgotność gleby, umożliwiająca szybki wzrost młodych siewek.
14 14 Zalety podsiewów: Wady podsiewów: znacznie niższe koszty niż metody całkowitego niszczenia starej darni i ponownego kach wystąpienia okresów po- ograniczone wschody w warun- obsiewu; susznych po wykonanych podsiewach; możliwość uzyskania korzystnego składu gatunkowego runi o dużej różnorodności zawodność podsiewów w warunkach dużego udziału w darni ro- florystycznej; utrzymanie w runi pewnej ilości wartościowych gatunków przystosowanych do zdominować podsianą ruń. ślin dwuliściennych mogących istniejących warunków siedliskowych; ograniczenie mineralizacji oraz erozji gleb. W gospodarstwach nastawionych na intensywny chów bydła coraz częściej zwraca się uwagę na zawartość w runi białka oraz cukrów rozpuszczalnych. Skutkuje to koniecznością podsiewu TUZ będących również w dobrej kulturze rolnej. Udział roślin bobowatych w mieszankach stosowanych do takich podsiewów wynosi nawet 30% (koniczyna biała, łąkowa i szwedzka lub komonica zwyczajna, w zależności od siedliska i sposobu użytkowania), spośród traw stosuje się najczęściej takie wartościowe gatunki jak: życica trwała, wielokwiatowa, mieszańcowa, (odmiany diploidalne i tetraploidalne), Festulolium, kostrzewę łąkową, rajgras wyniosły. Pielęgnacja runi po podsiewie. Bez względu na sposób wykonania podsiewu, prace pielęgnacyjne ograniczają się głównie do właściwego nawożenia (z ograniczeniem lub zaniechaniem stosowania azotu) oraz przyspieszonego koszenia, zarówno runi łąkowej, jak i pastwiskowej. Na pastwiskach, ze względu na możliwe niszczenie nowo wprowadzonych gatunków, zarówno poprzez ich wydeptywanie, jak i wyrywanie przez bydło w trakcie pobierania paszy, wskazane jest dwukrotne koszenie przed przystąpieniem do wypasu. Tabela 6. Porównanie kosztów różnych metod renowacji runi łąkowej Technologia renowacji Koszty, % Podsiew siewnikiem specjalnym Podsiew po glebogryzarce Nowy zasiew po orce Źródło: opracowanie własne na podstawie BARYŁA, SAWICKI [1997]. PEŁNA UPRAWA Odnawianie metodą pełnej uprawy stosuje się po radykalnej zmianie stosunków wodnych lub gruntownym porządkowaniu terenu użytku zielonego oraz gdy w runi licznie występują gatunki tworzące kępy (turzyce, sity, śmiałek darniowy).
15 15 Odnawianie tą metodą rozpoczyna się od zniszczenia starej darni. Można wykonać to w sposób mechaniczny bądź chemiczny, poprzez stosowanie herbicydów totalnych, lub połączyć te metody. W metodzie pełnej uprawy stosuje się specjalne pługi o odkładnicy śrubowej, odwracające wyoraną skibę o 180. Dzięki temu stara roślinność zostaje przykryta warstwą gleby, co przeciwdziała ponownemu wzrostowi i prowadzi do jej całkowitego zniszczenia. Głębokość orek jest ustalana w zależności od pokrywy roślinnej oraz stopnia nierówności terenu. Orki na glebach mineralnych przeprowadza się jesienią, a na organicznych wiosną, w celu uniknięcia nadmiernej mineralizacji (dostarcza ona dodatkowego azotu, a zjawisko to określa się mianem renty darniowej ). Następnie stosuje się inne zabiegi uzupełniające (talerzowanie, bronowanie oraz wałowanie), często połączone z naważeniem, mające przygotować glebę do wysiewu. Po wysianiu nasion mieszanki (100% normy + ewentualnie roślina ochronna, którą może być życica wielokwiatowa lub westerwoldzka) stosuje się wał łąkowy, w celu zapewnienia lepszego podsiąku wody oraz dociśnięcia nasion do gleby. W celu pobudzenia krzewienia się traw oraz zmniejszenia udziału w nowej runi chwastów dwuliściennych stosuje się koszenie pielęgnacyjne. W przypadku inwazyjnego pojawienia się chwastów dwuliściennych dopuszcza się oprysk herbicydem selektywnym. Głównymi wadami renowacji runi metodą pełnej uprawy są: duża praco- oraz energiochłonność; uruchamianie dużego ładunku głównie azotu, w wyniku rozkładu zgromadzonej masy organicznej (nadziemnej i podziemnej); masowe wypadanie siewek w razie wystąpienia suszy. Fot. 8. Wschody rośliny ochronnej oraz mieszanki traw i bobowatych na trwałym użytku zielonym odnowionym metodą pełnej uprawy (fot. J. Barszczewski)
16 16 Wynik renowacji runi metodą pełnej uprawy zależy od właściwego przygotowania gleby, dobrania odpowiednich do siedliska gatunków roślin łąkowych oraz termin siewu. Efekty zagospodarowania TUZ metodą pełnej uprawy zależą od: dokładności wykonania zabiegów uprawowych; odczynu gleby i nawożenia; terminu siewu (uwzględniającego uwilgotnienie gleby); sposobu siewu (rzutowy, rzędowy, w roślinę ochronną); zabiegów pielęgnacyjnych runi, polegających na koszeniu odchwaszczającym oraz odpowiednim nawożeniu azotem (30 40 kg N/ha). PRZYDATNOŚĆ GATUNKÓW DO ZRÓŻNICOWANYCH WARUNKÓW GLEBOWYCH I PODSIEWÓW O powodzeniu zabiegu podsiewu w dużej mierze decyduje dobór odpowiednich gatunków i odmian traw. Należy stosować gatunki oraz odmiany o szybkim tempie początkowego wzrostu i rozwoju oraz dużej konkurencyjności wobec starej darni. Szczególnie pożądane są cechy takie jak: odporność na niedobór światła w początkowym etapie rozwoju i wzrostu, zdolność szybkiego ukorzeniania się w starej darni oraz odporność na choroby i szkodniki. W celu polepszenia jakości runi poprzez zwiększenie w niej zawartości cukrów rozpuszczalnych zwiększa się udział odmian tetraploidalnych w mieszankach łąkowych i pastwiskowych. Tabela 7. Wymagania glebowo-wodne niektórych gatunków traw Gatunek Kostrzewa łąkowa Tymotka łąkowa Kupkówka pospolita Stokłosa bezostna Rajgras wyniosły Życica trwała i wielokwiatowa Wyczyniec łąkowy Kostrzewa czerwona Źródło: DOMAŃSKI [2003] zmodyfikowane. Wymagania zwięzłe i średnio zwięzłe gleby mineralne dostatecznie wilgotne w mniejszym stopniu przydatne na gleby organiczne dość suche i uboższe gleby mineralne; kupkówka w ograniczonym stopniu przydatna na gleby organiczne gleby mineralne średnio wilgotne do suchych gleby organiczne i zalewane łąki na glebach mineralnych gleby mniej żyzne, średnio wilgotne do suchych
17 17 Tabela 8. Lista gatunków przydatnych do podsiewu użytków zielonych Gatunki gleba organiczna Łąki gleba mineralna gleba organiczna Pastwiska gleba mineralna Użytki górskie Kostrzewa łąkowa xx xx xx xx xx Tymotka łąkowa xx xx xx x xx Kupkówka pospolita xxx xx xxx xx xxx Życica trwała x xx xxx xx Kostrzewa trzcinowata xx xx Rajgras wyniosły xxx xxx Stokłosa bezostna x (x) (x) Mozga trzcinowata x Wyczyniec łąkowy (x) Kostrzewa czerwona (x) Koniczyna biała x x x Koniczyna łąkowa x x Koniczyna białoróżowa x x x stopień przydatności gatunku do podsiewu. Źródło: na podstawie GRZYB [1988]. ZASADY UKŁADANIA MIESZANEK Układanie mieszanki powinno być poprzedzone określeniem warunków siedliskowych oraz planowanego użytkowania i poziomu produkcji biomasy. Poniżej przedstawiono kolejne czynności. Ustalenie listy gatunków traw i bobowatych wchodzących w skład mieszanki w zależności od rodzaju użytku zwykle ok. 6 gatunków traw + 2 gatunki bobowatych. Ustalając listę gatunków oraz stopień pokrycia terenu wybieramy 1 2 gatunki przewodnie, najbardziej typowe dla danych warunków siedliskowych i kierunku użytkowania. Ustalenie procentowego udziału poszczególnych gatunków umieszczonych na liście (zbilansowane do 100%). Nasion gatunków o szybkim tempie rozwoju lub dużych zdolnościach konkurencyjnych, np. mozgi trzcinowatej, życicy wielokwiatowej, powinno być z zasady w mieszance mniej, aby uniknąć przygłuszania innych gatunków. Określenie ilości wysiewu nasion poszczególnych gatunków z wykorzystaniem danych zawartych w tabeli 9.: Ilość wysiewu = ilość wysiewu (z tab. 9) x udział procentowy w mieszance, kg/ha 100
18 18 Tabela 9. Normy wysiewu nasion traw i bobowatych Gatunek Parametry materiału siewnego 1) czystość zdolność kiełkowania wartość użytkowa Trawy wysokie Grupa konkurencyjna 2) Normy wysiewu kg/ha A B C Mozga trzcinowata III Wyczyniec łąkowy II Kostrzewa trzcinowa III Kostrzewa łąkowa II Tymotka łąkowa III Kupkówka pospolita I 21 Rajgras wyniosły I 49 Stokłosa bezostna II Trawy średnio wysokie i niskie Życica wielokwiatowa I 30 Mietlica olbrzymia III Wiechlina błotna III Wiechlina łąkowa III Życica trwała I 31 Kostrzewa czerwona III Rośliny bobowate Koniczyna łąkowa I 21 Koniczyna biała III Koniczyna białoróżowa III Komonica zwyczajna III Komonica błotna II Lucerna nerkowata II ) Według PN-78/R Polska Norma: Materiał siewny. Nasiona roślin rolniczych. 2) Według KLAPPA [1971] za MORACZEWSKIM [1996]. Do sporządzonych mieszanek nasion traw i roślin bobowatych zaleca się dodawać ok. 3 5 kg/ha nasion życicy wielokwiatowej, a do mieszanek łąkowych niekiedy i życicy trwałej. Trawa ta charakteryzująca się dużą siłą konkurencyjną i szybkimi wschodami po wysiewie odgrywa rolę rośliny ochronnej. Zapobiega m.in. nadmiernemu rozwojowi chwastów na nowo zasiewanych łąkach. Życica wielokwiatowa jest gatunkiem krótkotrwałym i po spełnieniu funkcji rośliny ochronnej, zwykle podczas intensywnego użytkowania, ustępuje ze zbiorowiska roślinnego. Dodatek jej nasion nie jest polecany do obsiewu łąk i pastwisk na glebach organicznych.
19 19 PODSUMOWANIE Jak wynika z badań, ponad 50% trwałych użytków zielonych w Polsce jest zdegradowanych, a przyczyny takiego stanu to: niewłaściwe sposoby użytkowania, brak zabiegów pratotechnicznych, niewłaściwe nawożenie, zarówno mineralnymi, jak i naturalnymi formami nawozów, niedobory wody lub zaniechanie użytkowania. Zjawisko to przejawia się zwykle niskimi plonami oraz ich gorszą wartością użytkową. Przystępując do renowacji TUZ należy rozpoznać przyczynę ich degradacji oraz poprawić dotychczasowy stan w tym zakresie. W zależności od stopnia degradacji stosujemy odpowiednio skuteczną metodę poprawy. Metoda racjonalnego nawożenia i użytkowania ma zastosowanie, gdy w runi występują wartościowe gatunki traw oraz roślin bobowatych w ilości ok %, a udział uporczywych chwastów nie przekracza 10%. Metodę podsiewu stosujemy, gdy powierzchnia UZ jest wyrównana, w runi przeważają mało wartościowe rośliny, a udział chwastów wynosi ok. 40%, w tym uporczywych ok. 20%, lub gdy darń uległa uszkodzeniu. W zależności od ilości i rodzaju chwastów stosuje się zróżnicowane sposoby postępowania, niszcząc je w sposób mechaniczny lub z wykorzystaniem herbicydów totalnych albo selektywnych. Przed podsiewem można stosować herbicydy selektywne w celu usunięcia uporczywych chwastów dwuliściennych. Nowoczesne agregaty do podsiewu bezpośredniego różnią się wydajnością roboczą, sposobem przygotowania gleby oraz wysiewu nasion. Są to niskonakładowe metody renowacji. Perspektywa uzyskania wysokich plonów dobrej jakości przy niewielkich nakładach finansowych powinna być wystarczającym powodem do odnawiania zdegradowanych trwałych użytków zielonych metodą podsiewu. Metoda odnawiania przez ponowną pełną uprawę jest najbardziej radykalna oraz dość kosztowna. Stosuje się ją po zmianie stosunków wodnych lub dużej deniwelacji terenu oraz gdy w runi przeważają gatunki tworzące kępy. Po zniszczeniu starej darni, przeoraniu oraz zabiegach doprawiających glebę, takich jak włókowanie i bronowanie, dokonuje się zasiewu. Zarówno po podsiewie, jak i pełnej uprawie konieczne jest wałowanie odnawianej powierzchni. Powodzenie obu tych metod w dużej mierze zależy od terminu wykonania zabiegu, uwilgotnienia gleby oraz doboru odpowiednich gatunków i odmian traw pastewnych i roślin bobowatych. WYKORZYSTANA LITERATURA BARSZCZEWSKI J. 2014a. Trwałe użytki zielone w kraju, ich wykorzystanie oraz metody poprawy. Gospodarz. Nr 4(106) s. 9. BARSZCZEWSKI J. 2014b. Stan i wykorzystanie trwałych użytków zielonych oraz metody ich poprawy. Wiadomości Rolnicze. Nr 5(295) s
20 20 BARSZCZEWSKI J., KILISZCZYK A., SAKOWSKI T., METERA E Rozproszenie związków azotu i fosforu z produkcji zwierzęcej. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 10. Z. 3 (31) s BARSZCZEWSKI J., WRÓBEL B., JANKOWSKA HUFLEJT H Efekty gospodarcze podsiewu łąki trwałej koniczyną łąkową. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 11. Z. 3 (35) s BARYŁA R Podsiew jako metoda renowacji runi trawiastej. Łąkarstwo w Polsce. Z. 4 s BARYŁA R Zakładanie i odnawianie użytków zielonych. W: Łąkarstwo. (red. nauk. M. Rogalski) Poznań: Wydaw. KURPISZ ISBN s BARYŁA R., KULIK M Podsiew jako sposób poprawy runi łąk i pastwisk w aspekcie komponowania mieszanek. Łąkarstwo w Polsce. Nr 15 s BARYŁA R., SAWICKI J Poprawa składu gatunkowego runi łąk i pastwisk metodą podsiewu bezpośredniego w stara darń. Instrukcja wdrożeniowa. Nr 6. AR Lublin ss. 14. BARYŁA R., SAWICKI J., GRZEGORCZYK S Podsiew jako metoda renowacji zdegradowanych runi użytków zielonych (synteza wyników badań). Mat. Sem. Ogólnopol. Konferencji Łąkarskiej. Warszawa s DOMAŃSKI P. J Analiza zmienności plonowania wybranych gatunków i odmian traw. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin. T. 225 S GOLIŃSKI P Nowoczesne sposoby podsiewu użytków zielonych. Łąkarstwo w Polsce. Z. 1 s GRABOWSKI K Renowacja łąk trwałych różnymi sposobami. Acta Academiae Agriculturae ac Technicae Olstenensis. Agricultura. 53 (Supp. B) s GRABOWSKI K Sposoby odnawiania zdegradowanych użytków zielonych. Hodowca Bydła. Nr 3 s GRZYB S Mieszanki na łąki i pastwiska trwałe. Materiały Instruktażowe. Nr 53. Falenty. Wydaw. IMUZ ss. 36. GRZEGORCZYK S., Czynniki warunkujące podsiew użytków zielonych siedlisko. Łąkarstwo w Polsce. Nr 1s JANKOWSKA-HUFLEJT H Czynniki trwałości i produkcyjności użytków zielonych. Wieś Jutra. Nr 6 s JANKOWSKA-HUFLEJT H Rolno-środowiskowe znaczenie trwałych użytków zielonych. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 1 (55) s JANKOWSKA-HUFLEJT H Podsiew łąk i pastwisk. Agrotechnika. Nr 5 s JANKOWSKA-HUFLEJT H Czynniki wpływające na trwałość i produkcyjność użytków zielonych. Poradnik Gospodarski. Nr 6 s JANKOWSKA-HUFLEJT H Odnawianie zdegradowanych łąk i pastwisk, z uwzględnieniem gospodarstw ekologicznych. W: Poradnik rolnika ekologicznego. Monografia. Red. K. Węglarzy. Wyd. 2. uzupełnione i rozszerzone. ZD IZ PIB Grodziec Śląski Sp. z o.o. s JANKOWSKA-HUFLEJT H., WRÓBEL B., GUTKOWSKA A., BURS W Czynniki kształtujące trwałość użytków zielonych. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie. Nr 4 s KOZŁOWSKI S., Czynniki warunkujące podsiew użytków zielonych roślina. Łąkarstwo w Polsce. Nr 1 s MENDRA M., BARSZCZEWSKI J Zastosowanie podsiewów w renowacji użytków zielonych. Hodowca Bydła. Nr 3 s MORACZEWSKI R Łąki i pastwiska w gospodarstwie rolnym. Warszawa. Wydaw. Fundacja Rozwój SGGW. ISBN ss SAPEK A., SAPEK B Metody analizy chemicznej gleb organicznych. Materiały Instruktażowe. Nr 115. Falenty. Wydaw. IMUZ. ISBN ss. 80. SAPEK B Zasady oceny potrzeb wapnowania i wyznaczania dawek nawozów wapniowych na trwałe użytki zielone na glebach mineralnych. Materiały Instruktażowe. Nr 101. Falenty. Wydaw. IMUZ. ss. 12. Wykaz stron www:
Metody renowacji trwałych użytków zielonych Podstawową paszą stosowaną w żywieniu przeżuwaczy są pasze objętościowe. Powinny one stanowić min.
Metody renowacji trwałych użytków zielonych Podstawową paszą stosowaną w żywieniu przeżuwaczy są pasze objętościowe. Powinny one stanowić min. 60% udział dawki pokarmowej dla bydła. Mogą to być zakonserwowane
Bardziej szczegółowoFunkcje trwałych użytków zielonych
Jerzy Barszczewski, Barbara Wróbel, Stanisław Twardy Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach www.itp.edu.pl Centralna Biblioteka Rolnicza, 30.09. 2015 r. Funkcje TUZ Udział TUZ w strukturze UR
Bardziej szczegółowoMieszanki traw pastewnych:
Trawy Pastewne Mieszanki traw pastewnych: Nasze mieszanki powstały poprzez dobór najlepszych gatunków traw i nasion motylkowych. Wykorzystywane są dla potrzeb gospodarstw rolnych, prowadzących intensywną
Bardziej szczegółowoKOLEKCJA MIESZANEK TRAW w 2013 i 2014 roku. Pole Doświadczalno-Wdrożeniowe w Pożogu II
KOLEKCJA MIESZANEK TRAW w 2013 i 2014 roku. Pole Doświadczalno-Wdrożeniowe w Pożogu II 1. COUNTRY Energy 2020 późna z koniczyną - mieszanka o wysokiej koncentracji energii, do wieloletniego intensywnego
Bardziej szczegółowoRENOWACJA TRWAŁYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH
WARMIŃSKO-MAZURSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO Z SIEDZIBĄ W OLSZTYNIE RENOWACJA TRWAŁYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH Olsztyn, 2018 r. WARMIŃSKO-MAZURSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO z siedzibą w Olsztynie Sylwia
Bardziej szczegółowoRenowacja trwałych użytków zielonych
WARMIŃSKO-MAZURSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO Z SIEDZIBĄ W OLSZTYNIE Renowacja trwałych użytków zielonych Olsztyn, 2017 r. WARMIŃSKO-MAZURSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO z siedzibą w Olsztynie Marcin
Bardziej szczegółowoTRAWY, KTÓRE DAJĄ WIĘCEJ MLEKA
MIESZANKI TRAW OST TRAWY, KTÓRE DAJĄ WIĘCEJ MLEKA wysokie plony o świetnych parametrach jakościowych Mieszanki OST produkowane są przez holenderską firmę Barenbrug światowego lidera na rynku traw. Tworzące
Bardziej szczegółowoWiosenne nawożenie użytków zielonych
Wiosenne nawożenie użytków zielonych Najważniejszą czynnością na użytkach zielonych w okresie wiosny jest nawożenie. Dostatek wody pozimowej w tym okresie powoduje, że ruń (trawy, motylkowe i zioła) intensywnie
Bardziej szczegółowoWiosenne nawożenie użytków zielonych
Wiosenne nawożenie użytków zielonych Najważniejszą czynnością na użytkach zielonych w okresie wiosny jest nawożenie. Dostatek wody poziomowej w tym okresie powoduje, że ruń (trawy, motylkowe i zioła) intensywnie
Bardziej szczegółowoTrwałe użytki zielone: jak ocenić jakośc trawy?
.pl https://www..pl Trwałe użytki zielone: jak ocenić jakośc trawy? Autor: dr hab. inż. Rafał Bodarski Data: 13 kwietnia 2018 W niektórych gospodarstwach utrzymujących bydło, ze względu na warunki klimatyczno-siedliskowe,
Bardziej szczegółowoKOLEKCJA TRAW I ROŚLIN BOBOWATYCH w 2016 r. Pole DW w Pożogu II
KOLEKCJA TRAW I ROŚLIN BOBOWATYCH w 2016 r. Pole DW w Pożogu II Kostrzewa czerwona - Gatunek wieloletni zaliczany do traw niskich. Charakteryzuje się silnym systemem korzeniowym oraz niskimi wymaganiami
Bardziej szczegółowoNawożenie łąk pomaga zmaksymalizować ich wydajność!
.pl https://www..pl Nawożenie łąk pomaga zmaksymalizować ich wydajność! Autor: Karol Bogacz Data: 31 maja 2017 Nawożenie łąk pozwala na maksymalizację uzyskanego plonu masy oraz lepszą jakość koszonych
Bardziej szczegółowoStan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw.
Stan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw. 6. Konferencja Naukowa "WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE" Falenty, 27 28 listopada 2013
Bardziej szczegółowoPielęgnacja plantacji
PRODUKCJA ROŚLINNA CZĘŚĆ III TECHNOLOGIE PRODUKCJI ROŚLINNEJ Podręcznik dla uczniów szkół kształcących w zawodzie technik rolnik Praca zbiorowa pod redakcją prof. Witolda Grzebisza WYDANIE I HORTPRESS
Bardziej szczegółowo3. Technologia uprawy pszenicy ozimej Produkcja i plony Odmiany pszenicy Zmianowanie Termin siewu
SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ I ZBOŻA... 11 1. Biologia zbóż... 11 1.1. Pochodzenie i udomowienie zbóż... 11 1.1.1. Pszenica... 13 1.1.2. Jęczmień... 14 1.1.3. Żyto... 15 1.1.4. Owies... 15 1.1.5. Pszenżyto...
Bardziej szczegółowoSystemy produkcji ekologicznej
WYKŁDY Systemy produkcji ekologicznej 1. Zarys historyczny. Nowe tendencje i kierunki rozwoju rolnictwa ekologicznego. Podstawy prawne rolnictwa ekologicznego. 2. Ogólne zasady funkcjonowania rolnictwa
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE PRODUKCJA ROŚLINNA Technikum Rolnicze
WYMAGANIA EDUKACYJNE PRODUKCJA ROŚLINNA Technikum Rolnicze Klasa IV Opracowała: Ewelina Krystowczyk DZIAŁ: TRWAŁE UŻYTKI ROLNE korzysta z różnych źródeł wiedzy rolniczej zna: cechy wyróżniające TUZ, czynniki
Bardziej szczegółowoTechnologie produkcji roślinnej praca zbiorowa. Rok wydania 1999 Liczba stron 437. Okładka ISBN Spis treści
Tytuł Technologie produkcji roślinnej Autor praca zbiorowa Wydawca PWRiL Rok wydania 1999 Liczba stron 437 Wymiary 235x165 Okładka miękka ISBN 83-09-01629 Spis treści 1. Wprowadzenie do technologii produkcji
Bardziej szczegółowoZawartość składników pokarmowych w roślinach
Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie
Bardziej szczegółowoAlternatywne kierunki użytkowania roślin motylkowatych drobnonasiennych
Rośliny motylkowate : Dostarczają paszy o wysokiej zawartości białka i innych składników pokarmowych Podnoszą żyzność gleby dzięki wiązaniu N z atmosfery (Rhisobium) i uruchamianiu trudno rozpuszczalnych
Bardziej szczegółowoWięcej białka, większy zysk
Więcej białka, większy zysk Wiemy, co w trawach piszczy NARESZCZIE! Dzięki wieloletniej pracy Działu Badań i Rozwoju Barenbrug hodowcy bydła i producenci mleka otrzymują rewolucyjne mieszanki do produkcji
Bardziej szczegółowoZakładanie nowych użytków zielonych krok po kroku
.pl https://www..pl Zakładanie nowych użytków zielonych krok po kroku Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 20 marca 2017 Łąki i pastwiska, jak i inne użytki zielone, co kilka lat wymagają renowacji.
Bardziej szczegółowo(Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu Art. 17 ust. 3)
Załącznik nr 9 Minimalne wymogi dotyczące nawozów i środków ochrony roślin 1. Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone - Wymóg 4 - dotyczy 8.2.10.5.1.4.1.2. Minimum requirements for fertilisers and pesticides
Bardziej szczegółowoRośliny motylkowate stosowane na użytki zielone. Dr Barbara Borawska-Jarmułowicz
Rośliny motylkowate stosowane na użytki zielone Dr Barbara Borawska-Jarmułowicz Systematyka botaniczna rośliny motylkowate drobnonasienne Rodzina motylkowate (bobowate) Fabaceae Lindl. (Papilionaceae Hall.,
Bardziej szczegółowoProf. dr hab.. Jerzy Szukała UP Poznań, Katedra Agronomii Mgr Radosław Kazuś HR Smolice, Oddział Przebędowo Kalkulacje
Prof. dr hab.. Jerzy Szukała UP Poznań, Katedra Agronomii e-mail: jszukala@up.poznan.pl Mgr Radosław Kazuś HR Smolice, Oddział Przebędowo Kalkulacje opłacalności uprawy roślin strączkowych Prezentowane
Bardziej szczegółowoNawożenie zbóż jarych i trwałych użytków zielonych azotem!
https://www. Nawożenie zbóż jarych i trwałych użytków zielonych azotem! Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk Data: 13 kwietnia 2018 Zwiększający się ciągle poziom intensywności uprawy zbóż prowadzi do stabilizacji
Bardziej szczegółowoNauczycielski plan dydaktyczny Przedmiot: produkcja roślinna KL 4TR
Nauczycielski plan dydaktyczny Przedmiot: produkcja na KL 4TR Marlena Żywicka - Czaja Moduł dział L.p zakres treści Osiągnięcia ucznia Poziom Poziom podstawowy ponadpodstawowy I.Rośliny Lekcja -znać PSO
Bardziej szczegółowoYou created this PDF from an application that is not licensed to print to novapdf printer (http://www.novapdf.com)
2011-04-11 Sposoby zakładania trawnika przez zasiew z rolki - darniowanie Porównanie metod zakładania trawnika + Zalety 1. Większa możliwość wyboru gatunków dla konkretnego miejsca 2. Tańszy sposób od
Bardziej szczegółowoMieszanki poplonowe traw idealne na pasze objętościowe!
https://www. Mieszanki poplonowe traw idealne na pasze objętościowe! Autor: Małgorzata Srebro Data: 11 lipca 2018 Sporym problemem w obecnym sezonie wegetacyjnym jest niedobór pasz objętościowych. Dobrym
Bardziej szczegółowoJak właściwie dobrać trawy?
.pl https://www..pl Jak właściwie dobrać trawy? Autor: Arleta Wojtczak Data: 29 lutego 2016 Skupić się jedynie na nawożeniu trawy, a może kupić gotową mieszankę? Jeśli inwestycja w nową trawę, to jak wybrać
Bardziej szczegółowoSzkody wyrządzane przez zwierzęta łowne na użytkach zielonych oraz problemy z ich szacowaniem
KATEDRA ŁĄKARSTWA I URZĄDZANIA TERENÓW ZIELENI UWM pl. Łódzki 1, 10-727 Olsztyn Szkody wyrządzane przez zwierzęta łowne na użytkach zielonych oraz problemy z ich szacowaniem prof. dr hab. Kazimierz Grabowski
Bardziej szczegółowoWysokość zmniejszeń płatności rolnośrodowiskowych dokonywanych w ramach pakietów lub wariantów
Załącznik nr 7 Wysokość zmniejszeń płatności rolnośrodowiskowych dokonywanych w ramach pakietów lub wariantów Rodzaj uchybienia 1 2 I. Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone Wariant 1.1. Zrównoważony system
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE /zawód technik rolnik /
PRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE /zawód technik rolnik / Gospodarstwo rolne planuje uprawę buraka cukrowego odmiany Gryf. Materiał siewny stanowią nasiona genetycznie jednonasienne otoczkowane. Pod uprawę
Bardziej szczegółowoJęczmień jary browarny zrób go dobrze!
.pl https://www..pl Jęczmień jary browarny zrób go dobrze! Autor: Małgorzata Srebro Data: 26 lutego 2018 Jęczmień jary browarny to jedna z najchętniej wybieranych przez rolników uprawa w Polsce. Najważniejszym
Bardziej szczegółowo1. Wiadomo ci wst pne 2. Klimatyczne czynniki siedliska 3. Glebowe czynniki siedliska
Spis treści 1. Wiadomości wstępne 1.1. Zadania i zakres przedmiotu 1.2. Znaczenie gospodarcze produkcji roślinnej 2. Klimatyczne czynniki siedliska 2.1. Atmosfera i siedlisko roślin 2.2. Czynniki meteorologiczne
Bardziej szczegółowoNawożenie sadów i plantacji jagodowych. Jacek Filipczak Instytut Ogrodnictwa
Nawożenie sadów i plantacji jagodowych Jacek Filipczak Instytut Ogrodnictwa 9 grudzień 2016 Kryteria diagnostyczne Analiza gleby. Analiza liści. Wizualna ocena roślin. Analiza gleby Oznaczenie odczynu
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2019 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej Oznaczenie kwalifikacji: R.16 Numer
Bardziej szczegółowoJęczmień jary. Wymagania klimatyczno-glebowe
Jęczmień jary W Polsce uprawia się ponad 1 mln 200 tys. ha jęczmienia, a powierzchnia uprawy nieznacznie, ale stale wzrasta. Ponad 1 mln ha zajmuje uprawa formy jarej. Wynika to ze stosunkowo niskiej mrozoodporności
Bardziej szczegółowoZasobność gleby. gleba lekka szt./ % /810,64 0/0 107/15 332/47 268/38 0/0 16/29 0/0 3/19 0/0 13/81 0/0. szt./ %
OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań makro- i mikroelementów przedstawiono w tabelach zasobności gleby ( Zestawienie zasobności gleby na terenie gminy Kuźnia Raciborska i w Zestawieniu
Bardziej szczegółowoOchrona siedlisk w ramach działań przyrodniczych
Ochrona siedlisk w ramach działań przyrodniczych 4-5 listopada 2010 r. Leszno MRiRW, Departament Płatności Bezpośrednich Wydział Środowiska i Działań Rolnośrodowiskowych Zakres prezentacji Ogólne informacje
Bardziej szczegółowoNawożenie warzyw w uprawie polowej. Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice
Nawożenie warzyw w uprawie polowej Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice Roślinom do prawidłowego wzrostu i rozwoju niezbędne są pierwiastki chemiczne pobrane z gleby i powietrza, nazywane
Bardziej szczegółowoKARTA INFORMACYJNA INFORMACJE OGÓLNE. Nazwa handlowa: siarkomax agro. nawóz WE siarkowo-wapniowy dwuwodny siarczan wapnia CaSO 4 2 H 2O.
KARTA INFORMACYJNA INFORMACJE OGÓLNE Nazwa handlowa: Produkt: Dostępne formy: Przeznaczenie: Rośliny: Szczególnie polecany: Dokumenty potwierdzające jakość: siarkomax agro nawóz WE siarkowo-wapniowy dwuwodny
Bardziej szczegółowoPrawdziwy rozwój człowieka, zwierzęcia i roślin zależy od gleby Hipokrates
Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Rzeszowie Prawdziwy rozwój człowieka, zwierzęcia i roślin zależy od gleby Hipokrates Organizacja Stacji Obecnie funkcjonuje Krajowa Stacja w Warszawie podległa Ministrowi
Bardziej szczegółowoWarunki przyznawania płatności, wymogi i sankcje za ich nieprzestrzeganie dla poszczególnych pakietów Programu rolnośrodowiskowego :
Warunki przyznawania płatności, wymogi i sankcje za ich nieprzestrzeganie dla poszczególnych pakietów Programu rolnośrodowiskowego : 1) Warunki szczegółowe przyznania płatności rolnośrodowiskowej w ramach
Bardziej szczegółowoZ TRAWNIKI SPIS SPECYFIKACJI
Z-04.01.00 Trawnik z siewu 1 Z-04.00.00 TRAWNIKI SPIS SPECYFIKACJI Z-04.01.00 TRAWNIK Z SIEWU 2 Z-04.01.00 Trawnik z siewu 2 SPIS TREŚCI: 1. WSTĘP... 3 1.1. Przedmiot SST... 3 1.2. Zakres stosowania SST...
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJE TECHNICZNE ST
99 SPECYFIKACJE TECHNICZNE ZIELEŃ 100 1. WSTĘP Przedmiot Specyfikacji Technicznej Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (ST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych
Bardziej szczegółowoniezbędny składnik pokarmowy zbóż
POTAS niezbędny składnik pokarmowy zbóż kształtujący wielkość i jakość plonu ziarna Dostępność glebowych zasobów potasu dla roślin zbożowych Gleby zawierają duże zasoby potasu (K), nawet do 50 t/ha w warstwie
Bardziej szczegółowoEKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH
EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH Dr hab Irena Burzyńska Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Laboratorium Badawcze Chemii Środowiska e-mail iburzynska@itepedupl 1 WSTĘP Sposób użytkowania
Bardziej szczegółowoLANDAME [SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT - ZIELEŃ PLAC ZABAW PRZY SP NR 38 W POZNANIU] CPV : 45112000-5 4512710-5.
2012 Aneta Mikołajczyk INWESTOR: Szkoła Podstawowa nr 38, ul. Brandtaettera 6 61 659 Poznań PROJEKTANT: mgr inż. arch. kraj. Aneta Mikołajczyk CPV : 45112000-5 4512710-5 [SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA
Bardziej szczegółowoJadwiga Dębska Próchniak Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli
Plan rolno-środowiskowy. Jadwiga Dębska Próchniak Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli Plan rolno-środowiskowy Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 sierpnia 2004 roku,
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 13 listopada 2013 r. Poz. 1312 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 4 listopada 2013 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 13 listopada 2013 r. Poz. 1312 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 4 listopada 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
Bardziej szczegółowoAktualne problemy nawożenia roślin w kontekście ograniczenia skażenia wód. Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG - PIB w Puławach
Aktualne problemy nawożenia roślin w kontekście ograniczenia skażenia wód Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG - PIB w Puławach Plan prezentacji Podstawy żywienia roślin Potrzeby pokarmowe
Bardziej szczegółowoWapnowanie gleby po żniwach - wybierz dobry nawóz!
.pl https://www..pl Wapnowanie gleby po żniwach - wybierz dobry nawóz! Autor: Małgorzata Srebro Data: 5 czerwca 2018 Okres pożniwny to idealny czas na wapnowanie gleby. Na efektywność tego zabiegu, oprócz
Bardziej szczegółowoPAWEŁ JAKUBOWSKI PRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE R16 BOBIK
PAWEŁ JAKUBOWSKI PRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE R16 BOBIK Gospodarstwo rolne planuje uprawę bobiku z przeznaczeniem na a. Powierzchnia wynosi 3 ha. Bobik będzie uprawiany na polu o klasie bonitacyjnej
Bardziej szczegółowoSzkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8
Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka Program szkolenia Blok 8. Określanie
Bardziej szczegółowoI: WARUNKI PRODUKCJI RO
SPIS TREŚCI Część I: WARUNKI PRODUKCJI ROŚLINNEJ Rozdział 1. Uwarunkowania produkcyjne XXI wieku 1.1. Potrzeby i ograniczenia technologii produkcji roślinnej 1.1.1. Nowe kierunki produkcji rolnej 1.1.2.
Bardziej szczegółowoZakres i założenia zasad dobrych praktyk rolniczych TUZ
Zakres i założenia zasad dobrych praktyk rolniczych TUZ dr hab. Jerzy Barszczewski prof. nadzw. ITP w Falentach Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach www.itp.edu.pl Seminarium 14 grudnia 2017
Bardziej szczegółowoZalecenia nawozowe dla roślin uprawy polowej i trwałych użytków zielonych
dr Tamara Jadczyszyn dr Jan Kowalczyk dr hab. Wojciech Lipiński 1 Zalecenia nawozowe dla roślin uprawy polowej i trwałych użytków zielonych Materiały szkoleniowe Nr 95 Puławy 2010 2 INSTYTUT UPRAWY NAWOŻENIA
Bardziej szczegółowoNawożenie wgłębne: czy warto na nie postawić?
https://www. Nawożenie wgłębne: czy warto na nie postawić? Autor: Anita Musialska Data: 14 stycznia 2016 Nawożenie wgłębne ma zastosowanie przede wszystkim w uprawie bezorkowej. Najlepsze rezultaty uzyskamy
Bardziej szczegółowoBez fosforu w kukurydzy ani rusz!
.pl https://www..pl Bez fosforu w kukurydzy ani rusz! Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk Data: 18 kwietnia 2018 Kukurydza posiada jedne z największych potrzeb pokarmowych ze wszystkich zbóż. Największe zapotrzebowanie
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOT ZLECENIA. Odebrano z terenu powiatu Raciborskiego próbki gleby i wykonano w Gminie Kornowac:
PRZEDMIOT ZLECENIA Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Kornowac o powierzchni 598,25ha.
Bardziej szczegółowoRolniku, pamiętaj o analizie gleby!
.pl https://www..pl Rolniku, pamiętaj o analizie gleby! Autor: Anita Musialska Data: 6 września 2016 Czas tuż po żniwach, to dobry moment na sprawdzenie gleby, szczególnie jeżeli w planach mamy nawożenie
Bardziej szczegółowoPotrzeby pokarmowe 138 161 184 207 230
Nawożenie kukurydzy Kukurydza jest rośliną mającą wysokie potrzeby pokarmowe. Najintensywniej pobiera ona azot i potas, ale w porównaniu z innymi roślinami potrzebuje także dużo wapnia i magnezu. Tempo
Bardziej szczegółowoZasobność gleby. gleba lekka szt./ % /2185,0 0/0 0/0 0/0 1063/100 0/0 824/923,6 0/0 0/0 3/0 821/100 0/0. szt./ %
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE PIETROWICE WIELKIE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych
Bardziej szczegółowoPotas niezbędny składnik pokarmowy zapewniający wysoki plon i dobrą jakość buraka cukrowego
Potas niezbędny składnik pokarmowy zapewniający wysoki plon i dobrą jakość buraka cukrowego Potas jest niezbędnym składnikiem do wytworzenia wysokiego plonu, w tym głównie cukru (sacharozy). Składnik ten
Bardziej szczegółowozasięg 1) dotkliwość 2) trwałość 3) NIEZGODNOŚCI DOTYCZĄCE STOSOWANIA NAWOZÓW NARUSZENIA DOTYCZĄCE STOSOWANIA NAWOZÓW
Załącznik nr 2 Minimalne wymogi dotyczące stosowania nawozów i środków ochrony roślin, wraz z liczbą punktów jaką przypisuje się każdej stwierdzonej niezgodności oraz wysokością zmniejszeń, a także inne
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOT ZLECENIA :
PRZEDMIOT ZLECENIA : Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Racibórz o powierzchni
Bardziej szczegółowoProgram rolnośrodowiskowoklimatyczny. Edukacyjnie w ramach projektu,,pola tętniące życiem. Piotr Dębowski
Program rolnośrodowiskowoklimatyczny Edukacyjnie w ramach projektu,,pola tętniące życiem Piotr Dębowski Serock, 18-19 kwiecień 2015 Spotkanie szkoleniowe w ramach projektu edukacyjnego,,pola Tętniące Życiem
Bardziej szczegółowoa. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 700 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 10 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzanowice z powierzchni 1670,94 ha. Odebrano z terenu
Bardziej szczegółowoO/100 g gleby na rok, czyli około 60 kg K 2
POTAS niezbędny składnik pokarmowy rzepaku kształtujący wielkość i jakość plonu Potas w glebach Całkowita zawartość potasu w glebach wynosi od 0,1 do 3 % i z reguły jest tym niższa, im gleba jest lżejsza.
Bardziej szczegółowowymaga średniej długości dnia poniżej 14 godzin. W Europie Środkowej odmiany wczesne są zaliczane do odmian obojętnych pod względem długości dnia.
wymaga średniej długości dnia poniżej 14 godzin. W Europie Środkowej odmiany wczesne są zaliczane do odmian obojętnych pod względem długości dnia. typową dla roślin dnia krótkiego. Kwiaty fioletowe Dojrzewa
Bardziej szczegółowowapnowania regeneracyjnego gleb w Polsce
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia Ocena zapotrzebowania na środki wapnujące oraz kosztów wapnowania regeneracyjnego gleb
Bardziej szczegółowoSTAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych badań
Bardziej szczegółowoa. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 899 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 12 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzyżanowice z powierzchni 1577ha. odebrano z terenu
Bardziej szczegółowoROUNDUP MAX 2 1KG. Numer katalogowy Kod EAN 7061 ROUNDUP MAX 2 1KG. Środek chwastobójczy
Dane aktualne na dzień: 09-10-2019 04:35 Link do produktu: https://www.fermowo.pl/roundup-max-1kg-p-1201.html ROUNDUP MAX 2 1KG Cena brutto Cena netto Dostępność 54,95 zł 50,88 zł Zapytaj o dostępność
Bardziej szczegółowoZnasz potrzeby swoich roślin? Na wiosnę zmobilizuj je do szybszego wzrostu!
https://www. Znasz potrzeby swoich roślin? Na wiosnę zmobilizuj je do szybszego wzrostu! Autor: materiały firmowe Data: 19 marca 2019 Najważniejszy i najskuteczniejszy czynnik regulowania wielkości i jakości
Bardziej szczegółowoDOBRE PRAKTYKI ROLNICZE NA OBSZARACH SZCZEGÓLNIE NARAŻONYCH NA AZOTANY POCHODZENIA ROLNICZEGO, TZW. OSN
DOBRE PRAKTYKI ROLNICZE NA OBSZARACH SZCZEGÓLNIE NARAŻONYCH NA AZOTANY POCHODZENIA ROLNICZEGO, TZW. OSN Zasady możliwości ubiegania się o płatności w ramach niektórych działań PROW 2007-2013 i PROW 2014-2020
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA. gleba lekka szt./ % 455/2200 0/0 119/26 53/12 280/61 3/1
OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań odczynu gleby i zawartości makroelementów w próbkach gleby przedstawiono w tabelach zasobności gleby ( Zestawienie zasobności gleby na obszarze
Bardziej szczegółowoIDHA. Płynne nawozy doglebowe. B Mn. Specjalistyczne nawozy płynne. Wieloskładnikowe z mikroelementami w formie chelatów
Płynne nawozy doglebowe Mg B Mn ADOB SB-2 ADOB Ma ADOB OR Fe ADOB PO ADOB O Cu Zn Ca Mo Specjalistyczne nawozy płynne Wieloskładnikowe z mikroelementami w formie chelatów Przeznaczone do rzędowej aplikacji
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA
OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań odczynu gleby i zawartości makroelementów w próbkach gleby przedstawiono w tabelach zasobności gleby: Zestawienie zasobności gleby na obszarze
Bardziej szczegółowoOgólna uprawa warzyw - pod red. M. Knaflewskiego
Ogólna uprawa warzyw - pod red. M. Knaflewskiego Spis treści PRZEDMOWA... 11 1. WIADOMOŚCI WPROWADZAJĄCE... 13 1.1. Definicja warzywnictwa... 13 1.2. Produkcja warzyw w Polsce, w Europie i na świecie...
Bardziej szczegółowoWięcej białka, większy zysk
Więcej białka, większy zysk Wiemy, co w trawach piszczy Passion for Grass GRoyal Barenbrug Group to globalnie działająca na rynku nasion spółka z siedzibą w Holandii. Do dziś Barenbrug Group pozostaje
Bardziej szczegółowoZWYKŁA DOBRA PRAKTYKA ROLNICZA IRENA DUER
ZWYKŁA DOBRA PRAKTYKA ROLNICZA IRENA DUER Zakres prezentacji Definicja ZDPR Podstawy prawne ZDPR Jaki jest cel upowszechniania ZDPR Kto ma obowiązek przestrzegać ZDPR Zakres ZDPR Kto kontroluje ZDPR Definicja
Bardziej szczegółowoPłynne nawozy doglebowe
Płynne nawozy doglebowe Mg ADO -2 ADO MA Zn ADO OR Cu ADO PO ADO O Ca Mn Mo Fe pecjalistyczne nawozy płynne Wieloskładnikowe z mikroelementami w formie chelatów Przeznaczone do rzędowej aplikacji podczas
Bardziej szczegółowozawód: technik rolnik przykładowe rozwiązanie zadania
Przykładowe rozwiązanie zadania praktycznego z informatora TYTUŁ Projekt nawożenia NPK pszenicy ozimej odmiany Pegassos opracowany na podstawie dokumentacji gospodarstwa rolnego Dane do projektu: Warunki
Bardziej szczegółowoNOWOŚĆ KOMPLEKSOWA OCHRONA PRZED CHWASTAMI ZWALCZA UCIĄŻLIWYCH CHWASTÓW. Wygodny w stosowaniu, zwalcza szerokie spektrum chwastów. Elastyczny w użyciu
NOWOŚĆ KOMPLEKSOWA OCHRONA PRZED AMI ZWALCZA 20 UCIĄŻLIWYCH ÓW PSZENICA OZIMA OBSZARY TRAWIASTE 2,0-3,0 l /ha 2,5-3,5 l /ha Wygodny w stosowaniu, zwalcza szerokie spektrum chwastów Elastyczny w użyciu
Bardziej szczegółowoRośliny odporne i zdrowe już na starcie
https://www. Rośliny odporne i zdrowe już na starcie Autor: materiały firmowe Data: 22 sierpnia 2018 Zmiany zachodzące w rolnictwie zobowiązują producentów nawozów do wprowadzania nowych produktów, by
Bardziej szczegółowoSkutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji
Zmiany klimatyczne a rolnictwo w Polsce ocena zagrożeń i sposoby adaptacji Warszawa, 30.09.2009 r. Skutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji Katarzyna Mizak Instytut Uprawy Nawożenia
Bardziej szczegółowoa. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 956 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 14 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Pietrowice Wielkie z powierzchni 2018 ha. Odebrano z
Bardziej szczegółowoOdchwaszczanie plantacji ziemniaka: chwasty jednoliścienne
.pl https://www..pl Odchwaszczanie plantacji ziemniaka: chwasty jednoliścienne Autor: mgr inż. Joanna Sobczak Data: 17 maja 2016 Na plantacjach ziemniaka spotkać możemy kilka gatunków chwastów jednoliściennych,
Bardziej szczegółowoRzepak ozimy prawidłowe prowadzenie plantacji jesienią
Rzepak ozimy prawidłowe prowadzenie plantacji jesienią Rzepak ozimy to roślina wymagająca profesjonalnego podejścia od momentu siewu do zbioru. Okres wegetacyjny trwa ok. 11 miesięcy (czasami nawet 12
Bardziej szczegółowo4. ROBOTY AGROTECHNICZNE REKULTYWACJA I RENOWACJA GRUNTÓW NA OBSZARZE WYKONANYCH ROBÓT ZIEMNYCH
SPECYFIKACJA TECHNICZNA 4. ROBOTY AGROTECHNICZNE REKULTYWACJA I RENOWACJA GRUNTÓW NA OBSZARZE WYKONANYCH ROBÓT ZIEMNYCH 45 SPIS TREŚCI REKULTYWACJA I RENOWACJA GRUNTÓW... 45 NA OBSZARZE WYKONANYCH ROBÓT
Bardziej szczegółowoO czym pamiętać przed siewem marchwi?
O czym pamiętać przed siewem marchwi? Kwiecień i maj to optymalny termin siewu marchwi. Z reguły w pierwszej kolejności wysiewane są odmiany przeznaczone do przetwórstwa i świeżorynkowe, a następnie odmiany
Bardziej szczegółowoNawożenie borówka amerykańska
Nawożenie borówka amerykańska Borówka amerykańska Jeśli borykasz się z problemem nawożenia borówki jak i jagody kamczackiej napisz do nas. Przygotujemy odpowiednie zalecenia nawozowe na dowolny okres roku
Bardziej szczegółowoZboża rzekome. Gryka
Zboża rzekome Grupę roślin rolniczych określanych jako zboża rzekome tworzą gatunki uprawne, które botanicznie nie są spokrewnione ze zbożami. Są to gatunki należące do klasy roślin dwuliściennych, jednak
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE RUDNIK. Zasobność gleby
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE RUDNIK Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych badań
Bardziej szczegółowoTabela 65. Groch siewny badane odmiany w 2017 roku.
GROCH SIEWNY W Krajowym rejestrze odmian grochu siewnego znajdują się odmiany przeznaczone do uprawy na nasiona jadalne lub paszowe na glebach klas bonitacyjnych I-IV a. Wszystkie aktualnie zarejestrowane
Bardziej szczegółowoARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2010
Zawód: technik rolnik Symbol cyfrowy zawodu: 321[05] Numer zadania: 1 Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu 321[05]-01-102 Czas trwania egzaminu: 180 minut ARKUSZ
Bardziej szczegółowoGlifocyd 360 SL R-81/2012. Data wydania zezwolenia: R51/53
Glifocyd 360 SL Nazwa handlowa produktu: Nazwa posiadacza zezwolenia: Glifocyd 360 SL Zakłady Chemiczne 'Organika-Sarzyna' S.A. ul. Chemików, 37-310 Nowa Sarzyna Podmiot odpowiedzialny za końcowe pakowanie
Bardziej szczegółowoUciążliwe chwasty w uprawie kukurydzy
https://www. Uciążliwe chwasty w uprawie kukurydzy Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk Data: 30 maja 2018 Corocznie wszyscy rolnicy uprawiający kukurydzę walczą z roślinami niepożądanymi. Jak skutecznie zwalczać
Bardziej szczegółowo