Rynek Złota 2013 Raport

Transkrypt

1 Rynek Złota 2013 Raport

2 Rok 2013 na rynku złota Kluczowym wydarzeniem w minionym roku było przesunięcie się rynku złota z Zachodu na Wschód. Inwestorzy z Ameryki Północnej i Europy redukowali inwestycje w funduszach, natomiast w Azji dynamicznie rósł konsumpcyjny na złoto w postaci fizycznej. Rok 2013 na rynku złota był najsłabszym w tym stuleciu, cena tego kruszcu spadła o 28,3 proc. Na początku stycznia na London Gold Market Fixing notowania złota rozpoczęły się od ceny 1.693,75 USD za uncję. Była to też najwyższa cena złota w ubiegłym roku, natomiast na koniec grudnia złoto kosztowało 1.204,50 USD. Średnia cena złota w ubiegłym roku wyniosła 1.411,23 USD. Pomimo kontynuacji luzowania ilościowego w Stanach Zjednoczonych nie doszło do wzrostu inflacji. Nie podrożała też ropa. Konflikt w Syrii nie miał dużego wpływu na rynki towarowe i finansowe. Na giełdach papierów wartościowych panowała hossa, co powodowało, że duże kapitały były kierowane na zakup akcji. Miało to niekorzystny wpływ na inne rynki, w tym rynek złota. Jan Mazurek Ekspert Mennicy Wrocławskiej Zapaść systemu bankowego na Cyprze i pogłoski o zamiarze sprzedaży rezerw złota spowodowały w kwietniu gwałtowny spadek jego notowań - o blisko 200 USD za uncję. Później trend spadkowy lecz o mniejszym nasileniu był kontynuowany do 28 czerwca. Wówczas notowania złota na londyńskim fixingu wyniosły 1.192,00 USD był to najniższy poziom ceny w ubiegłym roku. Późniejsze tygodnie przyniosły pewne odreagowanie. W sierpniu cena złota wzrosła na krótko powyżej USD. Był to efekt eskalacji wojny domowej w Syrii oraz wzrostu ryzyka interwencji militarnej Stanów Zjednoczonych. W grudniu amerykański Fed podjął decyzję o obniżeniu skali skupu aktywów z 85 mld USD do 75 mld USD miesięcznie. Miało to negatywny wpływ na cenę złota, która 23 grudnia znalazła się na poziomie z końca czerwca. W ubiegłym roku spadały inwestycje w fundusze złota notowane na giełdach (ang. Exchange Traded Funds, ETF ). Jednocześnie rósł popyt konsumpcyjny kupowano coraz więcej złotej biżuterii, monet i sztabek w krajach azjatyckich. W konsekwencji pod tym względem ubiegły rok okazał się rekordowy, o czym świadczy wzrost o 28 procent popytu na sztabki i monety w roku 2013, w porównaniu do roku 2012 (Dane Światowej Rady Złota). Największe źródła popytu konsumpcyjnego na złoto znajdują się Chinach i Indiach udział obu tych krajów w światowym popycie w tej kategorii wyniósł

3 60 proc. Dla porównania udział Europy stanowił 10 proc. W Chinach wraz z dynamicznym wzrostem gospodarki bogaci się społeczeństwo. Stąd coraz więcej oszczędności trafiało na rynek metali szlachetnych, traktowanych jako bezpieczna lokata. Już w okresie trzech kwartałów ubiegłego roku inwestycje mieszkańców Chin w złote sztabki i monety były o 44 proc. wyższe niż w całym 2012 roku. Skutkiem wzrostu zamożności się mieszkańców Chin był też duży popyt na wyroby jubilerskie, szczególnie w pierwszym półroczu. Drugą potęgą na konsumpcyjnym rynku złota są Indie. Jednak rządowe ograniczenia w imporcie złota spowodowały spadek zakupów złota na potrzeby przemysłu jubilerskiego. W ubiegłym roku na rynku złota pojawili się nowi gracze. W Zjednoczonych Emiratach Arabskich dynamicznie wzrastał popyt na wyroby jubilerskie. W Turcji natomiast dynamicznie wzrosły zakupy złota inwestycyjnego. W 2013 roku złoto kupowały tylko kraje rozwijające się. Liderem była Turcja, której bank centralny kupił 146,8 ton złota. Rosja powiększyła rezerwy o 77 ton, Kazachstan o 28 tony, Korea i Azerbejdżan po 20 ton. Kraje rozwinięte wstrzymały się ze sprzedażą złota, tylko Niemcy upłynniły 3,5 tony. W ubiegłym roku Bundesbank podjął decyzję o sprowadzeniu do kraju części zagranicznych rezerw złota. W Niemczech znajduje się 30% rezerw. Do kraju będzie sprowadzone część rezerw złota z USA i całość depozytu z Francji, tak aby w 2020 roku posiadać w kraju połowę rezerw.

4 Co widać i czego nie widać w raporcie WGC? W ubiegłym tygodniu World Gold Council (WGC) opublikowała raport podsumowujący to, co działo się na rynku złota w 2013 r. Jest to najpopularniejsze i najbardziej kompleksowe opracowanie, które w formie statystycznej prezentuje najważniejsze elementy tego rynku. Przyglądając się zawartym w nich danych, warto jednak pamiętać o towarzyszących takim zestawieniom ograniczeniach. Raport WGC dostarcza najważniejszych informacji dotyczących takich wielkości, jak popyt i podaż z podziałem na kategorie. Po stronie popytowej są to: biżuteria, inwestycje, przemysł, banki centralne, a po stronie podażowej mamy podział głównie na wydobycie oraz recykling. Grzegorz Jaeger RynekZlota24.pl Należy jednak pamiętać, że takie zestawienia będą na tyle kompleksowe, na ile pozwoli na to dostępność danych. Często jednak dotarcie do informacji dotyczących istotnych elementów rynku złota niej jest możliwe. Dodatkowo, ze strony niektórych ekspertów pojawiają się zarzuty o świadome niedoszacowanie niektórych wielkości, a zwłaszcza popytu. Przyjrzyjmy się jednak najpierw temu, co widać w najnowszym raporcie WGC. Co widać Biżuteria W 2013 r. odnotowany został największy od 1997 r. przyrost rocznego popytu na biżuterię. Na całym świecie zakupiono 2209 ton złotej biżuterii. Jest to największy wynik od początku kryzysu finansowego w 2008 r. Popyt na biżuterię zwiększył się w Chinach z 519 do 669 ton (wzrost o 29 procent), oraz z 552 do 613 ton w Indiach (wzrost o 11 procent). Rok 2013 przyniósł rosnące zainteresowanie złotą biżuterią. Największy wzrost popytu w tym sektorze przypadł na pierwszą połowę roku. Ze względu na spadek cen, wartość rocznego popytu na biżuterię była niższa niż w rekordowym pod tym względem 2012 r. Jednak, dzięki rekordowej ilości zakupionej biżuterii, jej wartość była tylko o 2 procent niższa niż wartość popytu w 2012 r. W 2013 r. można było zauważyć przesuwanie się preferencji w kierunku biżuterii

5 wysokokaratowej. Z upływem czasu ta tendencja stawała się coraz bardziej wyraźna, szczególnie w sytuacji niedoboru monet i sztabek inwestycyjnych, jaki wystąpił na skutek zwiększonego popytu w drugim i trzecim kwartale. W czwartym kwartale popyt wyhamował, co mogłoby być spowodowane wcześniejszymi zakupami. Klienci zdążyli zaspokoić swoje potrzeby inwestycyjne, dlatego w czwartym kwartale nie odczuwali już tak dużej potrzeby na zwiększanie swojego stanu posiadania. Dodatkowo, presję nagłych zakupów w celu wykorzystania niskich cen zdjęło z nich oczekiwanie stabilizacji ceny. Złoto inwestycyjne Najważniejszym aspektem inwestycji w złoto był kontrast pomiędzy funduszami ETF, które zasilały rynek w złoto wskutek wycofania się z nich znacznej części inwestorów (-880,8 ton), a popytem na sztabki i monety, który osiągnął najwyższy wynik od momentu pierwszej publikacji WGC w 1992 r. (1654 tony). W porównaniu z poprzednim rokiem zanotowany został wzrost popytu na sztabki i monety o 28 procent. Odpływ złota z ETFów zdecydował jednak, że łączny popyt na złoto inwestycyjne był o 50 procent mniejszy niż w 2012 r. Szczególnie wyraźny był wzrost zainteresowania złotem inwestycyjnym w Chinach i Indiach, gdzie zakupy zwiększyły się odpowiednio o 38 i 16 procent. Zakupy złota inwestycyjnego zwiększyły się również w Stanach Zjednoczonych. Popyt zwiększył się tam o 29 procent i wyniósł 68 ton. Natomiast aż o 113 procent zwiększył się popyt na sztabki i monety inwestycyjne w Turcji, gdzie wyniósł on 102 tony. Do popytu inwestycyjnego WGC wlicza także inwestycje poza rynkiem giełdowym (OTC investment) oraz zwiększenia zapasów. WGC tłumaczy, że obejmują one mniej przejrzyste elementy rynku inwestycyjnego, a także każdą zmianę zapasów, która nie została jeszcze zidentyfikowana oraz resztę niesklasyfikowanego nigdzie indziej popytu. Ta kategoria obejmuje więc wszystko, czego nie dało się ująć w pozostałych kategoriach po to, by całkowita podaż równała się z całkowitym popytem. W 2013 r. do tej kategorii WGC zaliczył 595,4 tony złota. Banki centralne Banki centralne zakupiły netto 368,6 ton złota. Co prawda ich zakupy zmniejszyły się o 32 procent względem 2012 r., ale już od 12 kwartałów kontynuują one trend zwiększania poziomu rezerw. Wśród największych nabywców WGC wymienia Rosję (77 ton), Kazachstan (28 ton), Azerbejdżan (20 ton) i Koreę (20 ton). Po stronie sprzedających był tylko niemiecki Bundesbank, który sprzedał 3,5 tony złota w celu emisji nowych monet. Przemysł Popyt przemysłu na złoto wyniósł w 2013 r. 404,8 tony i był na zbliżonym poziomie do roku poprzedniego (407,5 tony). Na taki wynik wypływ miały głównie dwa czynniki. Z jednej strony poprawa nastroju konsumentów, spowodowana wzrostem gospodarczym i stabilnością, pobudziła łańcuch dostaw, generując spory wzrost sprzedaży wyrobów gotowych. Z drugiej strony wzrost popytu tłumiły dalsze spadki zapotrzebowania na złoto w elektronice. Biżuteria Przemysł Inwestycje - monety i sztabki - ETFy Banki centralne Całkowity popyt średnia z 5 lat zmiana r/r 1 896,1 407, , ,0 279,1 544, , ,5 404,8 773, ,1-880,8 368, , ,3 427, ,5 1292,8 117,7 282, ,3 17 % -1 % -51 % 28 % % - 15%

6 Podaż Całkowita podaż wyniosła 4340 tony, o 2 procent mniej niż w 2012 r. Mimo umiarkowanego wzrostu globalnej produkcji złota, mniejsza podaż wynika z wciąż malejącej ilości złota pochodzącego z recyklingu. Podaż złota z recyklingu zmniejszyła się już szósty rok z rzędu i jest na najniższym od 2008 r. poziomie. W 2013 r. z recyklingu uzyskano na świecie 1371,4 tony złota. Roczna produkcja kopalni złota zwiększyła się z 2824,4 tony do 2968,5 tony (o 5 procent). Więcej złota wydobyto w drugiej połowie roku. Prawie 20 procent tego wzrostu było możliwe dzięki nowym kopalniom w Kanadzie (Detour Lake i Canadian Malartic). Do wzrostu przyczynił się tez powrót do normalnych poziomów wydobycia w kopalni Grasberg w Indonezji, gdzie w ostatnich latach prace były utrudnione. Chiny, które są światowym liderem wydobycia, zwiększyły swój wkład dzięki wzrostowi wydajności branży hutniczej. Mniejszą podaż odnotowano w RPA, chociaż tempo spadku było mniejsze niż w 2012 r. Ze względu na niższą jakość rud mniej złota wydobyto również w Stanach Zjednoczonych. Podaż Wydobycie Recykling Całkowita podaż Popyt Biżuteria Przemysł Monety i sztabki ETFy Banki centralne OTC i zwiększenia zapasów Całkowity popyt ton 2968,5 1371,4 4339,9 ton 2197,9 404,8 1654,1-880,8 368,6 595,4 4339,9 Czego nie widać? Jeśli chodzi o mankamenty raportu WGC, są to m.in.: niedoszacowanie chińskiego popytu WGC podaje, że popyt konsumpcyjny w Chinach wyniósł w 2013 r ton. Popyt konsumpcyjny, czyli łączny popyt na biżuterię oraz monety i sztabki. W raporcie WGC mamy jeszcze pozycję OTC (zakupy na rynku pozagiełdowym) oraz zwiększenia zapasów, w której popyt szacuje się na 595,4 tony. WGC widzi w tej kategorii również popyt ze strony Chin, dlatego wg WGC chiński popyt znajdowałby się gdzieś w przedziale ton. Tymczasem ilość fizycznych odbiorów złota na Shanghai Gold Exchange, która skupia na sobie praktycznie cały chiński rynek złota, osiągnęły w 2013 r ton. traktowanie odpływów z ETFów jako zmniejszenie ilości popytu Zmniejszenie stanu posiadania funduszy ETF wpływa wg WGC na zmniejszenie ilości popytu. Jeżeli zarządzający funduszami sprzedają posiadane złoto, to zwiększają podaż, a nie zmniejszają popyt. Ma to więc

7 ogromny wpływ na sumę całkowitego popytu i podaży. Gdyby zaklasyfikować ten element jako zwiększenie podaży, bo tym w istocie jest, to zwiększyłaby się ona o 880,8 ton, czyli wyniosłaby 5220,7 ton. Tyle samo musiałaby wynieść również podaż. oficjalne wielkości rezerw złota Nie ma chyba osoby interesującej się rynkiem złota, która wierzyłaby, że Ludowy Bank Chin od 2009 r. nie kupił ani grama złota, a to mówią nam oficjalne dane. Przeglądając oficjalne wielkości rezerw banków centralnych należy pamiętać, że nie wszystkie banki centralne chcą się chwalić swoim stanem posiadania. Są też pewnie takie banki, które nie chciałyby się przyznawać, że ubyło im złota. kategoria OTC i zmniejszenie zapasów WGC próbuje uchwycić to, co nieuchwytne. Posługuje się do tego kategorią inwestycji pozagiełdowych i zmniejszenia zapasów. W zależności od tego, jaka różnica między podażą i popytem wynika z pozostałych kategorii, tyle będzie wynosić suma inwestycji pozagiełdowych i zmniejszenia zapasów.

8 Złoto tylko dla zuchwałych, czyli rynek najcenniejszego z kruszców w 2013 roku Poprzedni rok na długo zapadnie w pamięci wielu osobom interesującym się rynkiem złota. Rekordowe spadki, kryzys zaufania, rozgrywki amerykańskiego Banku Centralnego i tysiące pojawiających się pytań o sens inwestowania w złoto to tylko część wydarzeń, których opisanie zajęłoby z pewnością kilka poważnych tomów. Cofnijmy się w czasie o kilka miesięcy. Wielu analityków pod koniec 2012 i na początku 2013 roku prognozowało, że zbliżające się dwanaście miesięcy przyniesie dalsze spadki wartości złota. Rzeczywiście powodów do optymizmu w krótkim terminie było niewiele. Ale chyba nikt nie spodziewał się, że kurs spadnie do dawno nie widzianych i na owe czasy mało prawdopodobnych poziomów. Szymon Matuszyński RynekZlota24.pl A jednak. Złoto przebiło poziom już nie 1500, ale 1200 dolarów za uncję. Ci, którym brakowało nerwów i cierpliwości, a kruszec traktowali w niespecjalnie długoterminowej perspektywie, łapali się za głowy, jak niegdyś posiadacze funduszy inwestycyjnych. I pewnie nie byłoby w tym nic złego, bo korekta niewątpliwie przyjść musiała. Jednak ostatnie dwanaście miesięcy, jak chyba nigdy wcześniej, znacznie podważyło zaufanie do złota, które coraz częściej stawało się obiektem zainteresowania spekulantów. FED - Fundusz Eskalacji Długu Amerykański Bank Centralny był w ostatnim czasie najczęściej przywoływaną instytucją w odniesieniu do złota. Właściwie przez cały rok oczekiwaliśmy kolejnych komentarzy na temat początku końca programu QE3, który rzeczywiście miał niewątpliwy wpływ na sytuację nie tylko w amerykańskiej gospodarce, ale także na Wall Street oraz na rynku złota. Niestety w niektórych momentach kolejne medialne doniesienia przestawały być traktowane poważnie, bo kiedy wydawało się, że sytuacja poprawiła się już w zadowalającym stopniu, płynący przekaz z FED mówił, że nie ma mowy o ograniczeniu programu QE3 w najbliższym czasie. Czasem na te doniesienia nerwowo reagowała giełda, a złoto dalej konsekwentnie traciło na wartości.

9 Jednak odnosząc się do sprawy zupełnie poważnie, to ta sytuacja pokazuje jak ogromną siłę rażenia mają słowa wypowiadane przez amerykańskich przedstawicieli Banku Centralnego, oraz jak potężną w globalnej skali Fed jest instytucją. Jedno słowo, nawet niekoniecznie znajdujące potwierdzenie w rzeczywistości, może zatrząść światowymi rynkami w mgnieniu oka. Cypryjski psikus Jak się jednak w ciągu 2013 roku okazało, zatrząść rynkami może nie tylko amerykański Fed, ale i Bank Centralny...Cypru. Co prawda nie z takim samym impetem, jednak kontrolowana plotka o rzekomej wyprzedaży rezerw złota przez ten pogrążony w kryzysie śródziemnomorski kraj, również nie pozostała bez wpływu na cenę złota. Mało kto dziś pamięta, że pierwszy raz o sprzedaży cypryjskiego złota wspomniała...komisja Europejska, która stwierdziła, że Cypr będzie musiał pozbyć się posiadanych rezerw złota, które przeznaczyć będzie musiał na pakiet ratunkowy. Decyzja o sprzedaży złota może być podjęta jedynie przez władze Centralnego Banku Cypru. Taka rzecz nie była ani nie jest dyskutowana oświadczyła jednak rzeczniczka banku, ucinając tym samym plotki i spekulacje. Ale jak to zwykle w podobnych sytuacjach bywa, zamiast czynów i faktów, wystarczyły domysły i niepotwierdzone informacje. Wartość złota spadła, a nikt słowa przepraszam inwestorom nie powiedział. Co więc myśleć ma teraz przeciętny Kowalski, który złoto kupuje traktując je jako inwestycję długoterminową, żeby kiedyś je sprzedać po wyższej cenie i zrobić? Jeśli przeanalizuje to, co działo się ze złotem w 2013 roku i poczyta internetowe fora, może rzeczywiście mieć wątpliwości, czy zakup złotych monet i jednej sztabki w lipcu 2013 roku był dobrym pomysłem. Otóż był. I to w najlepszym z możliwych momentów. Zeszły rok był dla części drobniejszych konsumentów okresem swego rodzaju testu osobowości. Przede wszystkim w odniesieniu do nastrojów panujących na tym rynku, oraz spadającej ceny złota. Sprawy nie ułatwiały medialne doniesienia, które nacisk w komunikacji kładły na dramatyczne spadki wartości i brak opłacalności wydobycia złota. Nie chodzi o przedstawianie innego obrazu rzeczywistości, niż tego, z którym mieliśmy do czynienia. Spadki rzeczywiście były, a przy poziomach poniżej 1200 dolarów za uncję niektórym kopalniom naprawdę nie opłacało się już wydobywać złota (również z powodów rosnących kosztów wydobycia, o czym już nie wszystkie media raczyły przypominać). W całym procesie dość rzadko odnoszono się niestety do niskich poziomów ceny złota w kontekście szansy, jaką są one dla wszystkich traktujących złoto jako inwestycję długoterminową. I wcale nie chodzi o naganianie na kupowanie złotych sztabek, monet, certyfikatów i złotej biżuterii za wszystkie posiadane oszczędności. A o racjonalne i stabilne budowanie swojego portfela inwestycyjno-oszczędnościowego. Złoto, mimo złej prasy i blednące nieco w oczach niektórych analityków, nie straciło swojej wartości jako uniwersalnego pieniądza. Wciąż pozostaje stabilnym sposobem gromadzenia kapitału, będąc o wiele lepszą alternatywą dla trzymania pieniędzy w skarpecie. To, czy przyniesie nam w przyszłości realne zyski, zależy przede wszystkim od dwóch rzeczy: tego, po jakiej cenie sprzedamy w przyszłości posiadane sztabki czy monety, ale także od tego, za jaką cenę je wcześniej kupimy. W teorii takie proste i oczywiste. A jednak emocje i opinia publiczna bardzo często powodują, że dokonujemy transakcji w najmniej odpowiednich momentach.w 2013 r. można było zauważyć przesuwanie się preferencji w kierunku biżuterii

10