Muchomor sromotnikowy

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Muchomor sromotnikowy"

Transkrypt

1 ZATRUCIA GRZYBAMI Zbieranie grzybów w Polsce jest bardzo popularne. Są one cenione ze względu na walory smakowe, ale jednocześnie mogą stać się przyczyną śmiertelnych zatruć pokarmowych. Dlatego teŝ, zanim udamy się na grzybobranie, starajmy się poznać gatunki trujące. W Polsce rośnie wiele gatunków grzybów o róŝnej toksyczności. Większość najbardziej niebezpiecznych grzybów posiada na spodniej stronie kapelusza blaszki (cienkie listewki). NaleŜą do nich wszystkie muchomory, które posiadają: - białe blaszki niezmienne w trakcie wegetacji, - bulwiasto zgrubiałą podstawę trzonu, - zwisający pierścień, przyrośnięty w górnej części trzonu. Wśród wielu gatunków muchomorów zatrucia śmiertelne wywołują zielonkawo zabarwiony muchomor sromotnikowy (zdjęcia poniŝej) i podobne do niego lecz całe białe muchomory jadowity i wiosenny. Muchomor sromotnikowy Jeden średni owocnik muchomora sromotnikowego moŝe spowodować śmierć dorosłego człowieka. Na ogół śmiertelna dawka dla dorosłych wynosi 50 g świeŝego grzyba, natomiast dla dzieci, śmiertelna moŝe być juŝ dawka 5 10 g. W wyniku zatrucia następuje uszkodzenie narządów miąŝszowych, głównie wątroby. Trucizny zawarte w tych muchomorach nie rozpuszczają się w wodzie, dlatego obgotowywanie grzybów nie powoduje zmniejszenia ich właściwości trujących. Nie istnieją równieŝ domowe metody rozpoznawania gatunków trujących (zabarwienie cebuli podczas gotowania, ciemnienie srebrnej łyŝeczki, gorzki smak). Tylko bezbłędne odróŝnienie gatunków jadalnych i trujących chroni przed niebezpiecznymi zatruciami.

2 Często zbieracze grzybów odcinają sam kapelusz, co w przypadku muchomora nie pozwala na odróŝnienie go od podobnie wyglądających gatunków grzybów jadalnych. Muchomor sromotnikowy najczęściej bywa mylony z: zielono zabarwionymi gołąbkami gąskami zielonkami czubajką kanią (róŝne stadia rozwoju owocnika)

3 Muchomory wiosenny i jadowity bywają mylone z owocnikami dziko rosnących pieczarek. Pomyłki zdarzają się najczęściej wtedy, gdy zbieramy bardzo młode pieczarki, u których barwa blaszek nie osiągnęła jeszcze właściwego koloru (jest jasnobeŝowa). róŝne gatunki pieczarek Do grzybów powodujących równieŝ zatrucia śmiertelne wskutek uszkodzenia nadnerczy, nerek i wątroby, naleŝy zasłonak rudy i piestrzenica kasztanowata. Zatrucia tymi grzybami zdarzają się jednak znacznie rzadziej niŝ muchomorami. Zasłonak rudy - owocnik średniej wielkości, cynamonowo-rudy z brunatno- Ŝółtym trzonem jest grzybem śmiertelnie trującym, powodującym zanik nadnerczy. Zatrucie moŝe wystąpić po 2 dniach, ale niekiedy i po 2 tygodniach. Zawiera truciznę, która nie rozpuszcza się w wodzie i dlatego gotowanie nie zmniejsza toksyczności tego grzyba. Piestrzenica kasztanowata grzyb o pofałdowanej brązowej główce osadzonej na bruzdowatym białym trzonie, to równieŝ grzyb trujący. Traci on właściwości trujące podczas suszenia przy duŝym dostępie powietrza. Inną nie mniej waŝną grupę grzybów stanowią gatunki, które zawierzają trucizny atakujące system nerwowy. Do najbardziej znanych naleŝą strzępiaki, lejkówki, czernidlaki, muchomor czerwony oraz muchomor plamisty, mylony z czubajką kanią.

4 Muchomor plamisty - owocnik brązowoŝółty, brązowoszary lub ciemno brązowy, pokryty białymi łatkami. Brzeg owocnika wyraźnie prąŝkowany. Blaszki białe, gęste. W górnej części długiego trzonu przyrośnięty pierścień, dolna część trzonu bulwiasto zgrubiała z jednym lub kilkoma wałeczkami. Objawy zatrucia występują po 2-3 godz. po spoŝyciu. Strzępiak ceglasty - kapelusz u młodych owocników blado - Ŝółty,później - o zabarwieniu łuski dojrzałej cebuli. Brzeg kapelusz popękany i postrzępiony. Blaszki u młodych białawe, u starszych oliwkowo - brązowe. Objawy zatrucia występują po 30 min. po spoŝyciu potrawy grzybowej. Do tej grupy zalicza się równieŝ krowiaka podwiniętego, popularnie zwanego olszówką. Olszówka zawiera truciznę rozpuszczalną w wodzie. Obgotowywanie zmniejsza właściwości trujące tego gatunku, ale nie likwiduje ich zupełnie. Stąd grzyby te u niektórych osób mogą nie wywołać widocznych objawów zatrucia, a występujące zaburzenia w oddychaniu i krąŝeniu niekiedy nie są kojarzone ze spoŝyciem grzyba. Trzecią grupę stanowią grzyby powodujące zatrucia, biegunki i wymioty prowadzące do odwodnienia organizmu oraz duŝe osłabienie - po 3-4 godzinach od spoŝycia. Są to róŝne gołąbki, mleczaje, gąski, maślanki wiązkowa i ceglasta, niektóre czubajki, muchomor cytrynowy, pieczarka Ŝółtawa, wieruszka ciemna, niektóre goździeńce. Wszystkie w/w wymienione grzyby posiadają na spodniej stronie kapelusza blaszki.

5 Najsmaczniejsze grzyby jadalne mają na spodniej stronie kapelusza rurki (przypominające gąbkę), dlatego popularnie nazywamy je rurkowymi. W tej grupie nie spotyka się grzybów śmiertelnie trujących. Borowik szatański (nie spotykany w Polsce od 1932r.) nie jest śmiertelnie trujący, a jedynie u osób sprawdzających smak grzyba w lesie na surowo, moŝe spowodować zaburzenia Ŝołądkowo-jelitowe. Natomiast popularnie nazywany szatanem goryczak Ŝółciowy, nie posiada właściwości trujących, jest jedynie bardzo gorzki i z tego powodu niejadalny. Goryczak Ŝółciowy Borowik szatański Gdyby grzybiarze zechcieli zrezygnować ze zbierania grzybów blaszkowych, mało sobie znanych, wówczas praktycznie wyeliminowanoby zatrucia pokarmowe grzybami, a grzybobranie nigdy nie kończyłoby się tragedią. Zatrucia grzybami moŝesz uniknąć, jeŝeli: Zachowasz rozwagę i będziesz zbierał tylko gatunki dobrze ci znane. Ze ściółki będziesz wyjmował cale owocniki, zwracając równieŝ uwagę na trzon, który zawiera waŝne charakterystyczne cechy umoŝliwiające odróŝnienie gatunków trujących od jadalnych. Przy zbieraniu grzybów obejrzysz dokładnie cały owocnik i ustalisz przynaleŝność gatunkową grzyba, a w przypadku wątpliwych danych okaz wyrzucisz. Nie będziesz zbierał owocników małych, u których nie wykształciły się jeszcze cechy danego gatunku. Będziesz pamiętał, Ŝe większość grzybów trujących to grzyby blaszkowe, a muchomory mają blaszki białe. Nie będziesz zbierał olszówek i innych grzybów szkodliwych dla zdrowia, powodujących zaburzenia Ŝołądkowo- jelitowe. Nie będziesz przechowywał potraw z grzybów nawet w lodówce, pamiętając, Ŝe psują się one łatwo i szybko i powstają w nich substancje trujące. Pamiętajmy, Ŝe wszystkie zatrucia objawiają się bólami głowy, brzucha, nudnościami i biegunką. Konieczna jest wtedy pomoc lekarza, Ŝadna inna nie pomoŝe, gdy stan zdrowia ciągle się pogarsza.

6 W przypadku zatruć grzybami nie istnieje leczenie domowym sposobem! Pamiętajmy, Ŝe przy zatruciach muchomorem sromotnikowym po ustąpieniu zaburzeń Ŝołądkowo jelitowych, występuje faza pozornej poprawy, po której stan chorego gwałtownie się pogarsza (toksyny nieodwracalnie uszkadzają narządy wewnętrzne, szczególnie wątrobę i nerki). KaŜda godzina jest waŝna! Tylko specjalistyczna i szybka pomoc medyczna moŝe choremu uratować Ŝycie! Jeśli masz wątpliwości, czy zebrane gatunki grzybów naleŝą do jadalnych, skorzystaj z porady fachowych pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Nowej Soli, którzy udzielają informacji od poniedziałku do piątku w godzinach pracy, w siedzibie Stacji przy ul. Wojska Polskiego 11 (pokój nr 10 i 11). A najlepiej - zrezygnuj ze zbierania grzybów blaszkowych, wówczas wyeliminujesz niebezpieczeństwo śmiertelnego zatrucia, a grzybobranie stanie się prawdziwą przyjemnością. Opracowała: mgr inŝ. Józefa Meissner -grzyboznawca W informacji wykorzystano m. in. fragmenty treści ulotki informacyjnej opracowanej przez: IRWiK - Ośrodek Poradnictwa Konsumenta PZH. Rok wydania Autor tekstu: dr Maria Klawitter.

Śmiertelnie trujący muchomor sromotnikowy Cechy: pierścień przyrośnięty do trzonu, trzon osadzony w pochwie

Śmiertelnie trujący muchomor sromotnikowy Cechy: pierścień przyrośnięty do trzonu, trzon osadzony w pochwie Muchomor sromotnikowy jest grzybem o zielonkawo oliwkowym zabarwieniu kapelusza, białych blaszkach na jego spodzie i przy dojrzałych okazach długim, wysmukłym trzonie u dołu bulwiasto osadzonym w odstającej

Bardziej szczegółowo

Większość grzybów rurkowych to znakomite grzyby jadalne, takie jak:

Większość grzybów rurkowych to znakomite grzyby jadalne, takie jak: Zatrucia grzybami inż. Dorota Przybylak Oddział Higieny Żywienia, Żywności i Przedmiotów Użytku, 19.08.2002 r. Zbieranie grzybów w Polsce było i jest bardzo popularne. Są one chętnie spożywane ze względu

Bardziej szczegółowo

Poznaj grzyby unikniesz zatrucia

Poznaj grzyby unikniesz zatrucia Poznaj grzyby unikniesz zatrucia W dniach 19-20.09.2017r. pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Czarnkowie zorganizowali grzybobranie, na które zostały zaproszone dzieci z okolicznych

Bardziej szczegółowo

Grzybobranie najmilszą formą wypoczynku, ale tylko dla rozważnych!

Grzybobranie najmilszą formą wypoczynku, ale tylko dla rozważnych! Grzybobranie najmilszą formą wypoczynku, ale tylko dla rozważnych! Podstawowe zasady bezpiecznego grzybobrania: 1. Należy zbierać wyłącznie te grzyby, co do których nie mamy jakichkolwiek wątpliwości,

Bardziej szczegółowo

II Wystawa Grzybów pt: Grzyby znane i nieznane

II Wystawa Grzybów pt: Grzyby znane i nieznane II Wystawa Grzybów pt: Grzyby znane i nieznane Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Częstochowie już po raz drugi zorganizowała wystawę grzybów. Ekspozycja dostępna była dla zwiedzających od 7,8

Bardziej szczegółowo

Poznaj grzyby - unikniesz zatrucia

Poznaj grzyby - unikniesz zatrucia Poznaj grzyby - unikniesz zatrucia JADALNE GOŁĄBEK ZIELONAWY kapelusz: oliwkowozielony, u starszych spękany na poletka, blaszki: biało-kremowe, trzon: prosty, cylindryczny, bez pierścienia, bulwy i pochwy;

Bardziej szczegółowo

Zasady prawidłowego zbierania grzybów

Zasady prawidłowego zbierania grzybów Zasady prawidłowego zbierania grzybów Zanim wybierzemy się do lasu po grzyby, musimy się odpowiednio przygotować. Wcale nie jest obojętne, w jaki sposób zbieramy grzyby i jak przynosimy je z lasu do domu.

Bardziej szczegółowo

Zatrucia grzybami. Lp. Rok Polska -liczba. Lubuskie - zapadalność. Lubuskie liczba zatruć grzybami. Polska - zapadalność

Zatrucia grzybami. Lp. Rok Polska -liczba. Lubuskie - zapadalność. Lubuskie liczba zatruć grzybami. Polska - zapadalność Zatrucia grzybami Stosunkowo wysokie temperatury powietrza oraz znaczna wilgotność podłoŝa sprzyjają obecnie rozwojowi grzybów. Wielka jest róŝnorodność grzybów jadalnych i trujących. Botanicy rozróŝniają

Bardziej szczegółowo

PORADY GRZYBOWE KROK PO KROKU

PORADY GRZYBOWE KROK PO KROKU PORADY GRZYBOWE KROK PO KROKU Wojewódzka Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna ul. Libelta 36 Poznań Porady grzybowe w WSSE w Poznaniu, ul. Libelta 36, pok. nr 113 Grzyboznawcy udzielają porad w ciągu całego

Bardziej szczegółowo

UWAŻAJ NA GRZYBY TRUJĄCE!

UWAŻAJ NA GRZYBY TRUJĄCE! Grzyby Grzybobranie jest jedną z popularniejszych form korzystania z lasu. Oprócz zbierania grzybów, można jednocześnie cieszyd się kojącą zielenią, korzystną aurą oraz świeżym powietrzem, a podejmowany

Bardziej szczegółowo

Zasady prawidłowego zbierania grzybów

Zasady prawidłowego zbierania grzybów Zasady prawidłowego zbierania grzybów Zbieranie grzybów jest doskonałym relaksem, przyjemną formą wysiłku fizycznego, a jak dopisze szczęście, to równieŝ źródłem satysfakcji z udanych zbiorów. Na pierwsze

Bardziej szczegółowo

Jakie są rokowania w zatruciach grzybami?

Jakie są rokowania w zatruciach grzybami? Zatrucia grzybami Stosunkowo wysokie temperatury powietrza oraz wilgotność podłoża sprzyjają rozwojowi grzybów. Wielka jest różnorodność grzybów jadalnych i trujących. Botanicy rozróżniają około 3 tysięcy

Bardziej szczegółowo

Ostra niewydolność wątroby. Irena Jankowska

Ostra niewydolność wątroby. Irena Jankowska Ostra niewydolność wątroby Irena Jankowska Zatrucie grzybami Zatrucia grzybami w Polsce corocznie 500-1000 osób Muchomor sromotnikowy Amanita phalloides ok. 30-60 przypadków śmiertelnych w Polsce najczęstsze

Bardziej szczegółowo

Krystyna Piguła konspekt lekcji przyrody w szkole podstawowej.

Krystyna Piguła konspekt lekcji przyrody w szkole podstawowej. Krystyna Piguła konspekt lekcji przyrody w szkole podstawowej. Temat: Nie tylko rydze i maślaki. Klasa: IV. Czas: 45 minut. Cel ogólny: Wykształcenie umiejętności rozpoznawania grzybów trujących, a także

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA O GRZYBACH

INFORMACJA O GRZYBACH INFORMACJA O GRZYBACH W Polsce zbieranie grzybów jest niezwykle popularne a Lubelszczyzna jest regionem szczególnie w nie bogatym. Dla wielu z nas grzybobranie jest ulubioną formą aktywnego spędzania wolnego

Bardziej szczegółowo

Zasady prawidłowego zbierania grzybów

Zasady prawidłowego zbierania grzybów Zasady prawidłowego zbierania grzybów Atlas oznaczanie, zbiór, użytkowanie Zbieranie grzybów jest doskonałym relaksem, przyjemną formą wysiłku fizycznego, a jak dopisze szczęście, to również źródłem satysfakcji

Bardziej szczegółowo

PLAN METODYCZNY LEKCJI. Temat lekcji: Zasady grzybobrania.

PLAN METODYCZNY LEKCJI. Temat lekcji: Zasady grzybobrania. PLAN METODYCZNY LEKCJI Klasa: V Przedmiot: przyroda Czas trwania lekcji: 45 minut Temat lekcji: Zasady grzybobrania. (temat zgodny z podstawą programową rozporządzenia MEN z dnia 23.12. 2008 r.) TREŚCI

Bardziej szczegółowo

BEZPIECZNE GRZYBOBRANIE. a zatrucia grzybami

BEZPIECZNE GRZYBOBRANIE. a zatrucia grzybami BEZPIECZNE GRZYBOBRANIE a zatrucia grzybami Grzybobranie pozyskiwanie owocników grzybów ze stanowisk naturalnych. W krajach północnosłowiańskich masowo zbiera się wiele gatunków grzybów leśnych dziko rosnących

Bardziej szczegółowo

ZATRUCIA GRZYBAMI. stąd zasada mówiąca o tym, Ŝe aby uniknąć zatrucia nie powinno się zbierać grzybów z blaszkami pod kapeluszem.

ZATRUCIA GRZYBAMI. stąd zasada mówiąca o tym, Ŝe aby uniknąć zatrucia nie powinno się zbierać grzybów z blaszkami pod kapeluszem. ZATRUCIA GRZYBAMI Zatrucia grzybami są przewaŝnie przypadkowe i wynikają najczęściej z nieznajomości gatunków grzybów jadalnych i częstego mylenia z innymi, jadalnymi, grzybami. Prawie wszystkie grzyby,

Bardziej szczegółowo

ZATRUCIA. Edukacja dla bezpieczeństwa PAMIETAJ!! TEKST PODKREŚLONY LUB WYTŁUSZCZONY JEST DO ZAPAMIĘTANIA. Opracował: mgr Mirosław Chorąży

ZATRUCIA. Edukacja dla bezpieczeństwa PAMIETAJ!! TEKST PODKREŚLONY LUB WYTŁUSZCZONY JEST DO ZAPAMIĘTANIA. Opracował: mgr Mirosław Chorąży ZATRUCIA Edukacja dla bezpieczeństwa PAMIETAJ!! TEKST PODKREŚLONY LUB WYTŁUSZCZONY JEST DO ZAPAMIĘTANIA Opracował: mgr Mirosław Chorąży ZATRUCIA TO ZESPÓŁ OBJAWÓW WYWOŁANYCH DZIAŁANIEM TRUCIZNY NA ORGANIZM

Bardziej szczegółowo

Zatrucia grzybami. opracowanie: dr inż. Celina Marciszewska PSSE Kutno

Zatrucia grzybami. opracowanie: dr inż. Celina Marciszewska PSSE Kutno Zatrucia grzybami opracowanie: dr inż. Celina Marciszewska PSSE Kutno "Grzybów było w bród: chłopcy biorą krasnolice, Tyle w pieśniach litewskich sławione lisice, Co są godłem panieństwa, bo czerw ich

Bardziej szczegółowo

Bezpieczne grzybobranie

Bezpieczne grzybobranie Poradnik grzybiarza 1 Jesień tradycyjnie kojarzy się z grzybobraniem. Weekendowe spacery po lesie można urozmaicić poszukiwaniem grzybów. Jednak należy być ostrożnym niektóre gatunki są silnie trujące!

Bardziej szczegółowo

ZASADY PRAWID OWEGO ZBIERANIA GRZYBÓW

ZASADY PRAWID OWEGO ZBIERANIA GRZYBÓW ZASADY PRAWIDOWEGO ZBIERANIA GRZYBÓW 1. Zbieramy wycznie grzyby nam znane. 2. Nie zbieramy grzybów zbyt modych, u których cechy rozpoznawcze nie zostay wyksztacone i istnieje moliwo pomyki. 3. Nie zbieramy

Bardziej szczegółowo

NA GRZYBY.. grzyby rurkowe grzyby blaszkowe grzyby listewkowate -

NA GRZYBY.. grzyby rurkowe grzyby blaszkowe grzyby listewkowate - NA GRZYBY.. Tegoroczny sezon grzybowy zaczyna nabierać tempa. Nasze miasto Szczecinek otoczone jest przez piękne i duże obszary leśne, obfitujące w liczne gatunki grzybów dlatego też, warto im poświęcić

Bardziej szczegółowo

NAJCZĘSTSZE GRZYBOWE POMYŁKI, GRZYBOWE POMYŁKI GRZYBY JADALNE GRZYBY TRUJĄCE/NIEJADALNE

NAJCZĘSTSZE GRZYBOWE POMYŁKI, GRZYBOWE POMYŁKI GRZYBY JADALNE GRZYBY TRUJĄCE/NIEJADALNE NAJCZĘSTSZE GRZYBOWE POMYŁKI, CZYLI GRZYBY JADALNE I PODOBNE DO NICH GRZYBY NIEJADALNE / TRUJĄCE - PORÓWNANIE- GRZYBOWE POMYŁKI GRZYBY TRUJĄCE/NIEJADALNE Muchomor sromotnikowy Muchomor plamisty Lisówka

Bardziej szczegółowo

GRZYBY I ICH BIOTOP. Pod względem sposobu życia grzyby dzieli się na trzy grupy: Rozkładają martwy materiał roślinny lub zwierzęcy, tzw.

GRZYBY I ICH BIOTOP. Pod względem sposobu życia grzyby dzieli się na trzy grupy: Rozkładają martwy materiał roślinny lub zwierzęcy, tzw. GRZYBY I ICH BIOTOP Pod względem sposobu życia grzyby dzieli się na trzy grupy: SYMBIONTY GRZYBY SAPROFITYCZNE GRZYBY PASOŻYTNICZE Współżyją w symbiozie z drzewami, tzw. mikoryza Rozkładają martwy materiał

Bardziej szczegółowo

NAJCZĘŚCIEJ SPOTYKANE GRZYBY NIEJADALNE I TRUJĄCE

NAJCZĘŚCIEJ SPOTYKANE GRZYBY NIEJADALNE I TRUJĄCE NAJCZĘŚCIEJ SPOTYKANE GRZYBY NIEJADALNE I TRUJĄCE Czubajeczka ostrołuskowa Czubajka czerwieniejąca Gąska siarkowa Gołąbek wymiotny Goryczak żółciowy Krowiak podwinięty Lisówka pomarańczowa Maślanka wiązkowa

Bardziej szczegółowo

Ale jesień też ma swoje dobre strony. Bardzo dużo ludzi uwielbia chodzić do lasu na grzyby.

Ale jesień też ma swoje dobre strony. Bardzo dużo ludzi uwielbia chodzić do lasu na grzyby. Strona 1 z 10 1. Przeczytaj opowiadanie. Powoli kończy się lato. Ludzie są trochę smutni. Skończyły się wakacje, urlopy. Skończyły się ciepłe i długie dni. Nie można się już kąpać w morzu albo jeziorach.

Bardziej szczegółowo

Jeśli jesteś początkującym grzybiarzem, zbieraj tylko grzyby rurkowe wśród nich nie ma odmian śmiertelnie trujących.

Jeśli jesteś początkującym grzybiarzem, zbieraj tylko grzyby rurkowe wśród nich nie ma odmian śmiertelnie trujących. WRZESIEŃ to miesiąc, kiedy wytrwali grzybiarze ruszają do lasów i rozpoczynają zbiórkę najwspanialszych okazów, by móc potem ucztować. Nie zbieraj grzybów w miejscach, gdzie znajdują się przetwórnie chemiczne

Bardziej szczegółowo

Halina Hawryluk GRZYBY

Halina Hawryluk GRZYBY Halina Hawryluk GRZYBY Informacje ogólne Królestwo grzybów stanowi najliczniejszą grupę organizmów żywych na ziemi. Ocenia się, że istnieje od 1,5 do 2 milionów gatunków. Obecnie opisanych jest około 100

Bardziej szczegółowo

Scenariusz zajęć zintegrowanych

Scenariusz zajęć zintegrowanych mgr Iwona Rzańska nauczyciel mianowany Szkoła Podstawowa nr 3 w Rogoźnie Scenariusz zajęć zintegrowanych Dzień aktywności klasa II Blok tematyczny: Dbamy o bezpieczeństwo własne i innych. Temat dnia: Poznajemy

Bardziej szczegółowo

Kilka słów na temat trucizn nas otaczających

Kilka słów na temat trucizn nas otaczających Kilka słów na temat trucizn nas otaczających Tlumaczenie Aleksandra Maciejewska Co jadłeś dzisiaj na śniadanie? Czy miałeś miskę owoców lub inne zdrowe jedzenie? Ludzie stają się bardziej świadomi tego,

Bardziej szczegółowo

Uroczysty obrzęd grzybobrania

Uroczysty obrzęd grzybobrania KOMUNIKAT Z BADAŃ ISSN 2353-5822 Nr 143/2018 Uroczysty obrzęd grzybobrania Październik 2018 Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą. Wykorzystanie fragmentów

Bardziej szczegółowo

Dr Krzysztof A. Wojcieszek WSNS Pedagogium w Warszawie Schemat na użytek instruktorów programu wersja minimalna, bez rozszerzeń programu. 09.

Dr Krzysztof A. Wojcieszek WSNS Pedagogium w Warszawie Schemat na użytek instruktorów programu wersja minimalna, bez rozszerzeń programu. 09. Dr Krzysztof A. Wojcieszek WSNS Pedagogium w Warszawie Schemat na użytek instruktorów programu wersja minimalna, bez rozszerzeń programu. 09.2015 Szanujemy się! Wszyscy! Tylko jedna osoba zabiera głos

Bardziej szczegółowo

Wakacje na półmetku. Ponadto, w czasie spotkań prelegenci z PSSE uwraŝliwiali na to, iŝ:

Wakacje na półmetku. Ponadto, w czasie spotkań prelegenci z PSSE uwraŝliwiali na to, iŝ: Wakacje na półmetku Minął pierwszy miesiąc wakacji. Jak kaŝdego roku nad zdrowiem i bezpieczeństwem wypoczywających dzieci i młodzieŝy czuwa równieŝ Powiatowa Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna w Garwolinie

Bardziej szczegółowo

Kto wiele przebywa z dziećmi, odkryje, że żaden nasz czyn nie pozostaje. u nich bez oddźwięku.

Kto wiele przebywa z dziećmi, odkryje, że żaden nasz czyn nie pozostaje. u nich bez oddźwięku. Kto wiele przebywa z dziećmi, odkryje, że żaden nasz czyn nie pozostaje u nich bez oddźwięku. "W KRÓLESTWIE GRZYBÓW WIELKIE GRZYBOBRANIE O grzybach, choć mamy z nimi do czynienia na co dzień, zazwyczaj

Bardziej szczegółowo

SZKARLATYNA PŁONICA NADAL GROŹNY PRZECIWNIK

SZKARLATYNA PŁONICA NADAL GROŹNY PRZECIWNIK SZKARLATYNA PŁONICA NADAL GROŹNY PRZECIWNIK OBJAWY Pierwsze objawy szkarlatyny są bardzo gwałtowne. Pojawia się silny ból gardła, kaszel i wymioty. Towarzyszą jej wysoka gorączka, bóle głowy i znaczne

Bardziej szczegółowo

Uzależnienia. Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji.

Uzależnienia. Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji. Uzależnienia Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji. Termin uzależnienie jest stosowany głównie dla osób, które nadużywają narkotyków, alkoholu i papierosów. Używki Wszystkie używki stanowią

Bardziej szczegółowo

Grzyby. Seriaporad.pl

Grzyby. Seriaporad.pl Grzyby. Seriaporad.pl Autor: Patrick Harding T³umaczenie: Cezar Matkowski ISBN: 978-83-246-2282-5 Tytu³ orygina³u: Mushrooms (Collins GEM) Format: 115x170, stron: 136 Leœny poradnik. Bawi, uczy, zaskakuje

Bardziej szczegółowo

NR 8 WRZESIEŃ-PAŹDZIERNIK

NR 8 WRZESIEŃ-PAŹDZIERNIK NR 8 WRZESIEŃ-PAŹDZIERNIK ZESPÓŁ SZKÓŁ IM. KS.STANISŁAWA BRZÓSKI W ZALESIU Zespół redakcyjny pod kierunkiem p. Wandy Krasuskiej - Izabela Rosińska - Kacper Siwiak - Izabela Smyk - Emilia Osiak - Dominika

Bardziej szczegółowo

Autor scenariusza: Izabela Kusion. Temat lekcji: Narządy zmysłów smak.

Autor scenariusza: Izabela Kusion. Temat lekcji: Narządy zmysłów smak. Autor scenariusza: Izabela Kusion Temat lekcji: Narządy zmysłów smak. Tytuł cyklu: Biologia. Kształcenie w zakresie podstawowym. Część I Funkcjonowanie organizmu człowieka jako zintegrowanej całości. Rozdz.

Bardziej szczegółowo

W duninowskich lasach grzyby są na pewno. Zdjęcia naszych Czytelników

W duninowskich lasach grzyby są na pewno. Zdjęcia naszych Czytelników W duninowskich lasach grzyby są na pewno. Zdjęcia naszych Czytelników Od dziecka lubię zbierać grzyby, jak się pokazują od razu wyruszam do lasu. Te, które dziś zebrałam są z duninowskich lasów ale chyba

Bardziej szczegółowo

DOPALACZE Nowe narkotyki. Czy znasz prawdę o dopalaczach?

DOPALACZE Nowe narkotyki. Czy znasz prawdę o dopalaczach? DOPALACZE Nowe narkotyki. Czy znasz prawdę o dopalaczach? 1. Dopalacze to nic innego jak nowe narkotyki, których użycie stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia. W 2014 r. i w 2015 r. w Polsce

Bardziej szczegółowo

BUDZIK. Cześć! Witamy Was po wakacyjnej przerwie oraz życzymy samych sukcesów w nowym roku szkolnym. Skład redakcji: Wioleta Tomczak Paulina Zych

BUDZIK. Cześć! Witamy Was po wakacyjnej przerwie oraz życzymy samych sukcesów w nowym roku szkolnym. Skład redakcji: Wioleta Tomczak Paulina Zych Październik 2013 BUDZIK Cześć! Witamy Was po wakacyjnej przerwie oraz życzymy samych sukcesów w nowym roku szkolnym. Skład redakcji: Opiekun: Wioleta Tomczak Paulina Zych Anna Bus SPIS TREŚCI Aktualności

Bardziej szczegółowo

P I E R W S Z A P O M O C

P I E R W S Z A P O M O C P I E R W S Z A P O M O C AWIENIE k k 5 k na 1/3 k k ka k na k 5 k k Wykonuj naprzemiennie do obcego utraty Wezwij W k k k k 5 z Wykonuj naprzemiennie do obcego utraty Wezwij KRWOTOK Z NOSA (widoczny krwi

Bardziej szczegółowo

Zatrucia bakteriami z rodzaju Salmonella

Zatrucia bakteriami z rodzaju Salmonella Zatrucia bakteriami z rodzaju Salmonella Drobnoustroje z rodzaju Salmonella są pierwotnymi patogenami wielu zwierząt, tj. ssaków i ptaków zarówno domowych, jak i hodowlanych oraz wolno żyjących. JAKIE

Bardziej szczegółowo

Październik 2015. Plan Pracy "Maluchów" Jesienne Owoce Jesienne Warzywa Skarby Jesieni Las Jesienią

Październik 2015. Plan Pracy Maluchów Jesienne Owoce Jesienne Warzywa Skarby Jesieni Las Jesienią Październik 2015 Plan Pracy "Maluchów" Temat Tygodnia Jesienne Owoce Jesienne Warzywa Skarby Jesieni Las Jesienią Dzień 1 Jesienne owoce Na straganie Żołędzie Wycieczka do lasu Dzień 2 Dzień 3 Małe czerwone

Bardziej szczegółowo

Tlenek węgla potocznie zwany czadem jest gazem silnie trującym, bezbarwnym i bezwonnym, nieco lżejszym od powietrza, co powoduje, że łatwo się z nim

Tlenek węgla potocznie zwany czadem jest gazem silnie trującym, bezbarwnym i bezwonnym, nieco lżejszym od powietrza, co powoduje, że łatwo się z nim Tlenek węgla potocznie zwany czadem jest gazem silnie trującym, bezbarwnym i bezwonnym, nieco lżejszym od powietrza, co powoduje, że łatwo się z nim miesza i w nim rozprzestrzenia. Powstaje w wyniku niepełnego

Bardziej szczegółowo

AIDS. Daj sobie szansę na życie bez HIV, na życie bez AIDS. WSSE Gdańsk, PTOZ Olsztyn

AIDS. Daj sobie szansę na życie bez HIV, na życie bez AIDS. WSSE Gdańsk, PTOZ Olsztyn AIDS AIDS Bez względu na to jak się ubierasz, jakiej słuchasz muzyki, czy masz długie, czy krótkie włosy w dowolnym kolorze, gdzie mieszkasz i z kim się przyjaźnisz, bez względu na to, o czym marzysz i

Bardziej szczegółowo

Elektroodpady zbierasz klimat wspierasz!

Elektroodpady zbierasz klimat wspierasz! Elektroodpady zbierasz klimat wspierasz! W numerze: 2-3 Niebezpieczne substancje 4-5 Zasady postępowania z elektroodpadami 6 Zapraszamy na zbiórkę 7 Ekołamigłówki 8 Ekoznaki 2 Niebezpieczne substancje

Bardziej szczegółowo

Aktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną kodeinę.

Aktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną kodeinę. Aktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną kodeinę. Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach informacji o produkcie Uwaga: Zmiany w odpowiednich punktach

Bardziej szczegółowo

- zaburzeniami ze strony układu pokarmowego: nudności, wymioty, biegunki,

- zaburzeniami ze strony układu pokarmowego: nudności, wymioty, biegunki, Zatrucia Zatrucie jest to ostry stan zaburzeń czynności organizmu spowodowany wchłonięciem substancji toksycznej. Trucizna może dostać się do organizmu człowieka poprzez: - przewód pokarmowy, - drogi oddechowe,

Bardziej szczegółowo

NIGDY NIE SKACZ DO WODY W MIEJSCACH NIEROZPOZNANYCH!!!

NIGDY NIE SKACZ DO WODY W MIEJSCACH NIEROZPOZNANYCH!!! Wakacje to czas zabawy i nowych wrażeń. Korzystając z wakacyjnych przyjemności, nie zapominajmy jednak o bezpieczeństwie własnym i bliskich! Zanim oddasz się wakacyjnej beztrosce, musisz przyswoić sobie

Bardziej szczegółowo

Ważne informacje nie wyrzucać! Agolek. w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u dorosłych. Broszura dla Pacjenta

Ważne informacje nie wyrzucać! Agolek. w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u dorosłych. Broszura dla Pacjenta Ważne informacje nie wyrzucać! Agolek w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u dorosłych Broszura dla Pacjenta 1 Agolek jest lekiem przeciwdepresyjnym, który pomaga leczyć depresję. Aby zoptymalizować

Bardziej szczegółowo

RYCYNA. Ricinus communis. Z notatnika terrorysty...

RYCYNA. Ricinus communis. Z notatnika terrorysty... Z notatnika terrorysty... wielokrotnie stosowana do zabójstw - skuteczna łatwo dostępna: 1-5% znajduje się w nasionach rącznika pospolitego (Ricinus communis, rodzina Euphorbiaceae), z których wytłacza

Bardziej szczegółowo

ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta

ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta

Bardziej szczegółowo

Biegunka u prosiąt i cieląt: jak z nią walczyć?

Biegunka u prosiąt i cieląt: jak z nią walczyć? Biegunka u prosiąt i cieląt: jak z nią walczyć? Autor: Arleta Wojtczak Data: 3 września 2015 1/5 Biegunka jest powszechnym problemem nękającym zarówno hodowców trzody chlewnej, jak i bydła. Choć nie można

Bardziej szczegółowo

H200 Materiały wybuchowe niestabilne. H201 Materiał wybuchowy; zagrożenie wybuchem masowym. H202

H200 Materiały wybuchowe niestabilne. H201 Materiał wybuchowy; zagrożenie wybuchem masowym. H202 http://www.msds-europe.com H200 Materiały wybuchowe niestabilne. H201 Materiał wybuchowy; zagrożenie wybuchem masowym. H202 Materiał wybuchowy, poważne zagrożenie rozrzutem. H203 Materiał wybuchowy; zagrożenie

Bardziej szczegółowo

ń Ż Ń Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia PSSE Brzesko - Barbara Jewiarz

ń Ż Ń Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia PSSE Brzesko - Barbara Jewiarz 5 1 0 2 ia w o I r C d Ś Z O ń zie WN Y D Ż y O ow t W a T i S w Ń Ś E Z C E I BEZP Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia PSSE Brzesko - Barbara Jewiarz 7 kwietnia 2015 r. Światowy Dzień Zdrowia hasło tegorocznej

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Objaśnienie symboli. Występowanie. grzyb jadalny, bardzo smaczny. grzyb jadalny. grzyb niejadalny. grzyb trujący. w lasach liściastych

Spis treści. Objaśnienie symboli. Występowanie. grzyb jadalny, bardzo smaczny. grzyb jadalny. grzyb niejadalny. grzyb trujący. w lasach liściastych Spis treści Wprowadzenie........................... 4 Grzyby kapeluszowe rurkowe.............. 10 Grzyby kapeluszowe blaszkowe............ 44 Grzyby kapeluszowe kolczaste............152 Grzyby główkowe.......................156

Bardziej szczegółowo

Liczba interwencji w związku z tlenkiem węgla na terenie woj. mazowieckiego w latach

Liczba interwencji w związku z tlenkiem węgla na terenie woj. mazowieckiego w latach Liczba interwencji w związku z tlenkiem węgla na terenie woj. mazowieckiego w latach 2010-2016 350 319 308 300 250 200 227 241 185 193 202 257 interwencje 150 138 140 poszkodowani 100 50 0 95 54 5 11 11

Bardziej szczegółowo

1. Zwyczajowe traktowanie owocnika jako synonimu grzyba.

1. Zwyczajowe traktowanie owocnika jako synonimu grzyba. Wydawnictwo Dragon Sp. z o. o. z Bielska Białej wydało ostatnio książkę autorstwa Wiesława Kamińskiego i Jolanty Bąk pt. Ilustrowany Leksykon Grzybów w Polsce. Książka zachęca do kupna piękną okładką i

Bardziej szczegółowo

Zwalczanie alternariozy ziemniaka oraz zarazy w jednym zabiegu!

Zwalczanie alternariozy ziemniaka oraz zarazy w jednym zabiegu! https://www. Zwalczanie alternariozy ziemniaka oraz zarazy w jednym zabiegu! Autor: agrofakt.pl Data: 25 maja 2018 Alternarioza oraz zaraza to najgroźniejsze choroby, pojawiające się co roku w uprawie

Bardziej szczegółowo

Kryteria klasyfikacji substancji i mieszanin - zagroŝenie dla środowiska. Dr Andrzej Kalski Biuro do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych

Kryteria klasyfikacji substancji i mieszanin - zagroŝenie dla środowiska. Dr Andrzej Kalski Biuro do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych Kryteria klasyfikacji substancji i mieszanin - zagroŝenie dla środowiska Dr Andrzej Kalski Biuro do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych Substancje i mieszaniny stwarzające zagroŝenie dla środowiska

Bardziej szczegółowo

Agomelatyna. Broszura dla pacjenta

Agomelatyna. Broszura dla pacjenta Istotne informacje Nie wyrzucaj! Agomelatyna w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u dorosłych Broszura dla pacjenta Informacje dotyczące leku Agomelatyna jest lekiem przeciwdepresyjnym, który pomoże

Bardziej szczegółowo

Powiedz rakowi: NIE!!!

Powiedz rakowi: NIE!!! Powiedz rakowi: NIE!!! Internetowe wydanie gazetki ekologicznej NR 5- wrzesień 2015 W V numerze naszej gazetki poruszymy: Nawyki żywieniowe dzisiejszych nastolatków, czyli domowe pizzerki Kleszcze, czyli

Bardziej szczegółowo

Czeka jak kania dŝdŝu. Dwa grzyby w barszcz. Lepszy rydz niŝ nic.

Czeka jak kania dŝdŝu. Dwa grzyby w barszcz. Lepszy rydz niŝ nic. Czeka jak kania dŝdŝu. Dwa grzyby w barszcz. Gdy grzyby wielkie korzenie mają, wielką zimę zapowiadają. Lepszy rydz niŝ nic. Władysław Wojewoda "Poradnik grzybiarza" Prószyński i S-ka, Warszawa 2003 ISBN

Bardziej szczegółowo

NAJCZĘŚCIEJ SPOTYKANE GRZYBY JADALNE

NAJCZĘŚCIEJ SPOTYKANE GRZYBY JADALNE NAJCZĘŚCIEJ SPOTYKANE GRZYBY JADALNE 1. Borowik szlachetny (prawdziwek). Kapelusz mięsisty wypukły, gładki, suchy, Ø kapelusza 5 10 cm. Skórka nie oddziela się od miąższu, barwa od piaskowej do kasztanowatej,

Bardziej szczegółowo

II MIEJSKI KONKURS MATEMATYCZNO - PRZYRODNICZY SKARBY LASU 29 kwietnia 2010 r.

II MIEJSKI KONKURS MATEMATYCZNO - PRZYRODNICZY SKARBY LASU 29 kwietnia 2010 r. Dąbrowa Górnicza, 29. 04. 2010 r. II MIEJSKI KONKURS MATEMATYCZNO - PRZYRODNICZY SKARBY LASU 29 kwietnia 2010 r. KOD SZKOŁY: A Informacje dla ucznia: 1. Otrzymałeś test składający się z 20 zadań. 2. Odpowiedź

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Neosine, 250 mg/5 ml, syrop Inosinum pranobexum

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Neosine, 250 mg/5 ml, syrop Inosinum pranobexum Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Neosine, 250 mg/5 ml, syrop Inosinum pranobexum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje

Bardziej szczegółowo

Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Poznaniu. Wypoczynek! warto wiedzieć

Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Poznaniu. Wypoczynek! warto wiedzieć Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Poznaniu Wypoczynek! warto wiedzieć Poznań 2012 Wakacje to czas wolny od szkoły i obowiązków, nauki czy pracy. Obozy, kolonie, wycieczki oraz wyjazdy zagraniczne,

Bardziej szczegółowo

ZAGROŻENIA CZEKAJĄCE NA PODRÓŻNYCH W KRAJACH TROPIKALNYCH

ZAGROŻENIA CZEKAJĄCE NA PODRÓŻNYCH W KRAJACH TROPIKALNYCH ZAGROŻENIA CZEKAJĄCE NA PODRÓŻNYCH W KRAJACH TROPIKALNYCH dolegliwości związane ze zmianą stref czasowych biegunka podróżnych choroby przenoszone przez owady choroby wywołane przez pasożyty żyjące w wodzie

Bardziej szczegółowo

Liofilizowany sok z dzikiej róży 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.

Liofilizowany sok z dzikiej róży 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Suplement diety Składniki: Liofilizowany sok z dzikiej róży 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Przechowywanie: W miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Przechowywać

Bardziej szczegółowo

NHK-430-M-26/17 Bochnia, dnia 27 marca 2017r.

NHK-430-M-26/17 Bochnia, dnia 27 marca 2017r. PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W BOCHNI NHK-430-M-26/17 Bochnia, dnia 27 marca 2017r. Sz. Pan Jerzy Błoniarz Wójt Gminy Żegocina 32-731 Żegocina Obszarowa ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia

Bardziej szczegółowo

Miejsca zbiórki przeterminowanych leków Apteka ESCULAP 05-552 Wólka Kosowska, ul. Nadrzeczna 3F lok. 1 Apteka Sp. Jawna 05-506 Magdalenka, ul. Słoneczna 275 Apteka PATICARIUS 05-506 Nowa Wola, ul. Postępu

Bardziej szczegółowo

Źródło: archiwum Terra

Źródło: archiwum Terra Czas na tulipany! Uznawany za najważniejszy symbol Holandii, występuje w niezliczonej ilości odmian, efektownie wygląda, a na dodatek nie wymaga szczególnie trudnej pielęgnacji tulipan. Ta niezwykle popularna

Bardziej szczegółowo

Są grzyby w podpłockich lasach. Dobre strony deszczu [FOTO]

Są grzyby w podpłockich lasach. Dobre strony deszczu [FOTO] Są grzyby w podpłockich lasach. Dobre strony deszczu [FOTO] Tych co mają urlopy i leniuchują nad morzem, w górach czy nad jeziorami raczej pogoda nie rozpieszcza. Chmura za chmurą, deszcz za deszczem i

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ALKOHOLU NA ORGANIZM CZŁOWIEKA

WPŁYW ALKOHOLU NA ORGANIZM CZŁOWIEKA RODZAJE ALKOHOLU alkohol metylowy (znany także pod nazwami spirytus drzewny i karbinol najprostszy, trujący dla człowieka związek organiczny z grupy alkoholi) ; alkohol etylowy (napój alkoholowy); gliceryna

Bardziej szczegółowo

KROKODYL Nowy zabójczy narkotyk

KROKODYL Nowy zabójczy narkotyk Mazowieckie Centrum Profilaktyki UzaleŜnień Mazovian Centre for the Prevention of Addictions www.mcpu.edu.pl KROKODYL Nowy zabójczy narkotyk PIERWSZA OFIARA ŚMIERTELNA KROKODYLA W POLSCE W grudniu 2011

Bardziej szczegółowo

Lipidy (tłuszczowce)

Lipidy (tłuszczowce) Lipidy (tłuszczowce) Miejsce lipidów wśród innych składników chemicznych Lipidy To niejednorodna grupa związków, tak pod względem składu chemicznego, jak i roli, jaką odrywają w organizmach. W ich skład

Bardziej szczegółowo

Instrukcja użycia. Espumisan Kids Rozpuszczalne cienkie listki

Instrukcja użycia. Espumisan Kids Rozpuszczalne cienkie listki Instrukcja użycia Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje. Ten wyrób medyczny jest dostępny bez recepty. Aby jednak uzyskać dobry wynik leczenia, należy przestrzegać

Bardziej szczegółowo

Fundacja RAZEM BEZPIECZNE Alkoholowy Zespół Płodowy (FAS)

Fundacja RAZEM BEZPIECZNE Alkoholowy Zespół Płodowy (FAS) Dla większości kobiet w ciąży ograniczenie spożycia alkoholu jest rzeczą naturalną, jednak nie wszystkie zdają sobie sprawę, że nie ma bezpiecznej jego dawki w tym stanie. Szkodliwy wpływ alkoholu na płód,

Bardziej szczegółowo

TŁUSZCZE. Technologia gastronomiczna. Zespół Szkół Gospodarczych im Spytka Ligęzy w Rzeszowie

TŁUSZCZE. Technologia gastronomiczna. Zespół Szkół Gospodarczych im Spytka Ligęzy w Rzeszowie TŁUSZCZE Technologia gastronomiczna Zespół Szkół Gospodarczych im Spytka Ligęzy w Rzeszowie Materiały przygotowali: mgr inŝ. Krzysztof Matłosz mgr Sabina Walat RZESZÓW 2005 Tłuszcze to estry gliceryny

Bardziej szczegółowo

MOJE SZCZENIĘ MA BIEGUNKĘ! CO ROBIĆ?

MOJE SZCZENIĘ MA BIEGUNKĘ! CO ROBIĆ? MOJE SZCZENIĘ MA BIEGUNKĘ! CO ROBIĆ? Biegunka to nic innego jak oddawanie przez szczenię, z większą niż zazwyczaj częstotliwością, rzadkiego, nieuformowanego kału. Jeżeli dodatkowo podczas biegunki występują

Bardziej szczegółowo

Poznajemy parkmiejski scenariuszwycieczki z dziećmi sześcioletnimi do parku

Poznajemy parkmiejski scenariuszwycieczki z dziećmi sześcioletnimi do parku Grażyna Nawrocka Poznajemy parkmiejski scenariuszwycieczki z dziećmi sześcioletnimi do parku Cele dydaktyczne: -rozróżnianie trzech typów lasu: las iglasty, las liściasty i las mieszany, - poznanie przez

Bardziej szczegółowo

Najważniejsze choroby rzepaku ozimego (BBCH 30-33). Jak je zwalczać?

Najważniejsze choroby rzepaku ozimego (BBCH 30-33). Jak je zwalczać? .pl Najważniejsze choroby rzepaku ozimego (BBCH 30-33). Jak je zwalczać? Autor: mgr inż. Agata Kaczmarek Data: 31 marca 2018 Wczesną wiosną, zaraz po ruszeniu wegetacji, liczne choroby rzepaku ozimego

Bardziej szczegółowo

BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI W SEZONIE LETNIM INFORMACJE DLA KONSUMENTÓW

BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI W SEZONIE LETNIM INFORMACJE DLA KONSUMENTÓW BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI W SEZONIE LETNIM INFORMACJE DLA KONSUMENTÓW Nadchodzi lato, czas wysokich temperatur, wzmożonego ruchu turystycznego oraz sezonowych produktów spożywczych takich jak warzywa, owoce,

Bardziej szczegółowo

KARTA CHARAKTERYSTYKI

KARTA CHARAKTERYSTYKI KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARAT: proszek do czyszczenia Numer referencyjny: 18-0111 Data weryfikacji: 1 IDENTYFIKACJA PREPARATU, IDENTYFIKACJA PRODUCENTA Identyfikacja preparatu: Zastosowanie preparatu:

Bardziej szczegółowo

RYBY I OWOCE MORZA Owoce morza

RYBY I OWOCE MORZA Owoce morza RYBY I OWOCE MORZA Owoce morza Technologia gastronomiczna Zespół Szkół Gospodarczych im Spytka Ligęzy w Rzeszowie Materiały przygotowali: mgr inŝ. Krzysztof Matłosz mgr inŝ. Danuta Ławniczak mgr inŝ. Sabina

Bardziej szczegółowo

(fot. Natalia Stokłosa)

(fot. Natalia Stokłosa) (fot. Natalia Stokłosa) KALENDARZ 2015 STYCZEŃ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Alternaria alternata (Fr.) Keissl. należy do grupy najczęściej izolowanych

Bardziej szczegółowo

IMIĘ:... GRUPA:... DATA:... DZIEŃ TYGODNIA PONIEDZIAŁE K WTOREK ŚRODA CZWARTEK PIĄTEK SOBOTA NIEDZIELA

IMIĘ:... GRUPA:... DATA:... DZIEŃ TYGODNIA PONIEDZIAŁE K WTOREK ŚRODA CZWARTEK PIĄTEK SOBOTA NIEDZIELA NOTATNIK LIDERA OSZCZĘDZANIA I KRASNALA ZŁOTÓWECZKI IMIĘ:... GRUPA:... DATA:... DZIEŃ TYGODNIA PONIEDZIAŁE K WTOREK ŚRODA CZWARTEK PIĄTEK SOBOTA NIEDZIELA 1 KARTA LIDERA OSZCZĘDZANIA W RAMACH DZIAŁAŃ EKOLOGICZNYCH

Bardziej szczegółowo

Światowy Dzień Wody 22 marzec 2011r.

Światowy Dzień Wody 22 marzec 2011r. Światowy Dzień Wody 22 marzec 2011r. Urządzenia wodociągowe w województwie mazowieckim zaopatrywane są z ujęć wód podziemnych, tylko cztery ujęcia wód powierzchniowych są wykorzystywane do zaopatrzenia

Bardziej szczegółowo

Zadanie 5. (0 1 ) Przyrząd, dzięki któremu moŝna obserwować skórę na dłoniach przedstawia rysunek: A. numer 1 B. numer 2 C. numer 3 D.

Zadanie 5. (0 1 ) Przyrząd, dzięki któremu moŝna obserwować skórę na dłoniach przedstawia rysunek: A. numer 1 B. numer 2 C. numer 3 D. Diagnoza kompetencji z biologii absolwenta szkoły podstawowej Przed Tobą test sprawdzający wiedzę i umiejętności z biologii. Na wykonanie zadań masz 45 minut. Czytaj uwaŝnie wszystkie pytania i polecenia,

Bardziej szczegółowo

Molekularne i komórkowe podstawy treningu zdrowotnego u ludzi chorych na cukrzycę

Molekularne i komórkowe podstawy treningu zdrowotnego u ludzi chorych na cukrzycę Molekularne i komórkowe podstawy treningu zdrowotnego u ludzi chorych na cukrzycę Cukrzyca grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynikającą

Bardziej szczegółowo

Konsekwencje zdrowotne zanieczyszczeń mikrobiologicznych i chemicznych wody

Konsekwencje zdrowotne zanieczyszczeń mikrobiologicznych i chemicznych wody Lubuski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny lek. med. Dorota Konaszczuk Konsekwencje zdrowotne zanieczyszczeń mikrobiologicznych i chemicznych wody Bezpieczeństwo zdrowotne wody gwarantuje odpowiednia

Bardziej szczegółowo

Wszystkie prawa zastrzeżone

Wszystkie prawa zastrzeżone Wszystkie prawa zastrzeżone CALIVITA INTERNATIONAL-POLSKA 2006 NIE MA śycia BEZ ENZYMÓW dr Edward Howell ENZYMY TRAWIENNE ENZYMY PRODUKOWANE PRZEZ ŚLINIANKI, śołądek, TRZUSTKĘ I KOMÓRKI JELITA CIENKIEGO,

Bardziej szczegółowo

PRZĘDZIOREK CHMIELOWIEC

PRZĘDZIOREK CHMIELOWIEC PRZĘDZIOREK CHMIELOWIEC Tetranychus urticae Koch 1835 1. Systematyka Królestwo: Typ: Podtyp Gromada: Podgromada Rząd: Rodzina: Rodzaj: Gatunek: Animalia Arthropoda Chelicerata Arachnida Acari Trombidiformes

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UśYTKOWNIKA. VIBOVIT baby, krople doustne (Produkt złoŝony)

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UśYTKOWNIKA. VIBOVIT baby, krople doustne (Produkt złoŝony) ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UśYTKOWNIKA VIBOVIT baby, krople doustne (Produkt złoŝony) NaleŜy przeczytać uwaŝnie całą ulotkę, poniewaŝ zawiera ona informacje waŝne dla pacjenta. Lek ten jest dostępny

Bardziej szczegółowo

PIERWIASTKI ŚLADOWE W RYBACH I PRZETWORACH RYBNYCH OCENA ZAGROśENIA ZDROWIA KONSUMENTÓW

PIERWIASTKI ŚLADOWE W RYBACH I PRZETWORACH RYBNYCH OCENA ZAGROśENIA ZDROWIA KONSUMENTÓW PIERWIASTKI ŚLADOWE W RYBACH I PRZETWORACH RYBNYCH OCENA ZAGROśENIA ZDROWIA KONSUMENTÓW Autor: dr inŝ. Lucyna Polak-Juszczak Zakład Chemii śywności i Środowiska MORSKI INSTYTUT RYBACKI PAŃSTWOWY INSTYTUT

Bardziej szczegółowo