Stanowisko. z dnia 4 czerwca 2014 r.

Transkrypt

1 Stanowisko Zrzeszenia Prezydentów, Burmistrzów i Wójtów Województwa Lubuskiego z dnia 4 czerwca 2014 r. w sprawie: wprowadzenia zwolnienia przedmiotowego w podatku od nieruchomości dla mienia gminnego Działając na podstawie 19 ust. 1 pkt n) w zw. z 6 pkt 4 ) Statutu Zrzeszenia Prezydentów, Burmistrzów i Wójtów Województwa Lubuskiego wnosimy o podjęcie działań zmierzających do wprowadzenia zmiany w ustawie z dnia 12 stycznia 1991r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010r., Nr 95, poz. 613 z późn. zm.) w zakresie opodatkowania nieruchomości stanowiących mienie gminne we wszystkich jednostkach samorządu gminnego w kraju. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 12 stycznia 1991r. o podatkach i opłatach lokalnych podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie: a) wynika z umowy zawartej z właścicielem, Agencją Nieruchomości Rolnych lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości, b) jest bez tytułu prawnego, z zastrzeżeniem ust. 2. W związku z powyższą regulacją od lat w Polsce utrzymuje się budząca zdziwienie sytuacja, w której gminne jednostki samorządu terytorialnego muszą dokonywać samoopodatkowania podatkiem od nieruchomości. Zrzeszenie jest oczywiście świadome, że nie jest to sytuacja nietypowa, wszak samoopodatkowanie jest znanym mechanizmem stosowanym w prawie podatkowym. Prawdziwy problem polega jednak na tym, że to wójtowie/burmistrzowie/prezydenci są organami podatkowymi, a przychody z tytułu podatku od nieruchomości stanowią przychody właściwych gmin. Skutkiem opisanej regulacji jest więc jeden z największych absurdów polskiego prawa podatkowego gminy za własne spółki i jednostki organizacyjne naliczają podatek od nieruchomości, a następnie wyposażają te podmioty w środki, które następnie wpłacają na gminne konto czyli gminy same sobie płacą podatek. I ten podatek stanowi ich dochód. Członkowie Zrzeszenia zapewne podobnie, jak przedstawiciele innych gmin w pełni odczuwają przykre konsekwencje wiążące się z ciągłym funkcjonowaniem wskazanej we wstępie regulacji w jej 1

2 obecnym brzmieniu. Problem nie jest nowy w podobnym temacie podejmowane było stanowisko Śląskiego Związku Gmin i Powiatów z dnia 25 października 2013 r. (które Zrzeszenie w pełni popiera), którego podstawowe założenia przedstawiamy niżej: Wprowadzenie wyłączenia ustawowego w żaden sposób nie wpłynie na stan finansów Państwa oraz poszczególnych gmin, jednocześnie zracjonalizuje istniejące rozwiązania prawnopodatkowe obowiązujące gminy. Wyłączenie ustawowe gmin spowodowałoby nieujmowanie jego skutków w sprawozdaniu Rb-PDP i nie byłoby wliczane do potencjału dochodowego gminy. Nie spowodowałoby to wzrostu wskaźnika G, a w konsekwencji - w przypadku gmin, których wskaźnik G jest niższy od 92% wskaźnika Gg - spadku kwoty podstawowej części wyrównawczej subwencji ogólnej, jak też nie wpływałoby to na obniżenie punktacji przy ubieganiu się gminy o środki pomocowe. Jednocześnie istnieje kategoria przedmiotów opodatkowania stanowiących mienie komunalne w postaci budynków, budowli i gruntów, będących we władaniu komunalnych jednostek organizacyjnych, działających w formie zakładów i jednostek budżetowych oraz instytucji kultury, która nie spełnia kryterium o charakterze przedmiotowym kwalifikującym do zwolnienia, o którym stanowić może gmina na podstawie wskazanego wyżej art. 7 ust. 3 u.p.o.l. (stosowna uchwała Rady Gminy). Zwolnienie przedmiotowe określone w uchwale podatkowej gminy w sposób wyżej wskazany nie nadaje bowiem wyłącznie cech przedmiotowych, lecz wiąże określoną kategorię podmiotów z przedmiotem, który wynika z samej istoty podatku od nieruchomości. Zdaniem gmin, kategoria mienia komunalnego (budynki, budowle i grunty) służąca realizacji zadań gminy i będąca we władaniu gminnych zakładów i jednostek budżetowych, instytucji kultury winna korzystać ze zwolnienia podatkowego w podatku od nieruchomości. Skoro udzielenie takiego zwolnienia na podstawie aktualnego brzmienia art. 7 u.p.o.l, przekracza zakres kompetencji organu uchwałodawczego gminy, możliwym rozwiązaniem jest wprowadzenie tego zwolnienia do treści art. 7 u.p.o.l., stanowiącego dopuszczalną dla ustawodawcy (z mocy art. 217 Konstytucji RP) możliwość określenia w ustawie kategorii podmiotów zwolnionych od podatku. Realizacja zasady powszechności opodatkowania wobec tej kategorii nieruchomości oznacza bowiem w praktyce, że kwoty na zapłacenie podatku przez te podmioty trzeba zaplanować w ich planach finansowych, po to, by wróciły one do budżetu w postaci podatku. Jedynym beneficjentem całej tej operacji, która per saldo nie wywołuje żadnych skutków budżetowych, są jedynie banki zapewniające przepływ środków publicznych. Podobne stanowisko zostało podjęte w dniu 14 czerwca 2011r. przez samo Zrzeszenie Prezydentów, Burmistrzów i Wójtów Województwa Lubuskiego, z tym tylko, że nacisk położony został przede wszystkim na kwestię opodatkowania gminnych dróg wewnętrznych, niemniej problem opisany został szeroko: 2

3 Ujmując rzecz inaczej, jeżeli nieruchomość stanowi własność gminy i nie jest w posiadaniu innego podmiotu, który podlega opodatkowaniu na zasadzie określonej w art. 3 ust. 4 u.p.o.l. to nieruchomość taka jako własność jednostki samorządu terytorialnego nie podlega opodatkowaniu i wchodzi w skład zasobu nieruchomości w badanym przypadku gminnego zasobu nieruchomości. W tym zatem konkretnym przypadku nie jest zasadne utożsamianie sformułowanie "gminne" z podmiotem podatkowym, a to z tej przyczyny, że gmina w odniesieniu do nieruchomości stanowiących jej własność nie jest podatnikiem/podmiotem obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości. Rozwiązanie to jest logiczną konsekwencją przysługującego Gminie prawa własności. Nie do pogodzenia bowiem z porządkiem prawnym byłoby przyjęcie poglądu, że właściciel jakim jest Gmina podlega obowiązkowi podatkowemu, w zakresie podatku, którego jest beneficjentem. Przyjęcie zasadności takiego stanowiska przesądzałoby o konieczności opodatkowanie nieruchomości wchodzących w skład gminnego zasobu nieruchomości, a wiec opodatkowania "samej siebie" jako właściciela nieruchomości. Przytoczone stanowiska znajdują się na stronach internetowych: Śląskiego Związku Gmin i Powiatów pod adresem oraz Zrzeszenia, Prezydentów, Burmistrzów i Wójtów Województwa Lubuskiego pod adresem Członkowie Zrzeszenia zdecydowali się podjąć niniejsze stanowisko z uwagi na bardzo sprzyjające okoliczności legislacyjne. Aktualnie procedowany jest bowiem projekt zmiany ustawy o samorządzie gminnym i innych ustaw, przygotowany przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (przedłożony Radzie Ministrów w dniu 24 kwietnia 2014r., druk KRM ). Rzeczony projekt zakłada oprócz zmian w ustawie o samorządzie gminnym w zakresie łączenia gmin i ułatwień funkcjonowania wprowadzenie szeregu drobnych zmian do wielu ustaw, w tym do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. W związku z tym nie będzie problematyczne wprowadzenie zapisów zwalniających gminy z płaconego samym sobie podatku od nieruchomości. W tym zakresie popieramy i wskazujemy przygotowaną propozycję legislacyjną zawartą w przywoływanym wcześniej stanowisku Śląskiego Związku Gmin i Powiatów: W ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: 1) po art. 3 dodaje się art. 3a o treści: Art. 3a. Obowiązek podatkowy, o którym mowa w art. 3, nie dotyczy gmin.", 2) w art. 7 ust. 1 po pkt. 14 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 15 o treści: 15) budynki, budowle i grunty komunalne będące we władaniu gminnych jednostek organizacyjnych: działających w formie jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, instytucji 3

4 kultury, za wyjątkiem części oddanych w najem, dzierżawę lub inną formę posiadania zależnego celem prowadzenia działalności gospodarczej.". Art. 2. W ustawie z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 645) wprowadza się następujące zmiany: 1) po art. 2 dodaje się art. 2a o treści: Art. 2a. Obowiązek podatkowy, o którym mowa w art. 2, nie dotyczy gmin. Mając na względzie przywołaną wyżej argumentację, wnosi się o dokonanie modyfikacji w aktualnym projekcie ustawy. Rzeczona zmiana nie będzie wymagała znacznych nakładów pracy, ani tym bardziej nakładów finansowych. Sama zmiana nie wpłynie również negatywnie na budżet Państwa będzie ona miała wyłącznie pozytywny wpływ na budżety jednostek samorządu terytorialnego, nie zmieni się bowiem faktyczna ilość fizycznego pieniądza, a dojdzie do oszczędności związanych z procedurami wymiaru i poboru podatku. Nowa Sól, dnia 04 czerwca 2014 r. 4

5 Otrzymują: 1. Prezes Rady Ministrów 2. Marszałek Sejmu 3. Marszałek Senatu 4. Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP prof. Olgierd Dziekoński 5. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji 6. Ministerstwo Finansów 7. Ministerstwo Środowiska 8. Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego 9. Sejmowa Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej 10. Senacka Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej 11. Sejmowa Komisja Finansów Publicznych 12. Marszałek Województwa Lubuskiego 13. Wojewoda Lubuski 14. Sejmik Województwa Lubuskiego 15. Związek Gmin Wiejskich RP 16. Związek Miast Polskich 17. Związek Powiatów Polskich 18. Unia Metropolii Polskich 19. Unia Miasteczek Polskich 20. Regionalne Organizacje Samorządowe 21. Helena Hatka Senator RP 22. Stanisław Iwan Senator RP 23. Robert Dowhan Senator RP 24. Bożenna Bukiewicz Poseł RP 25. Stefan Niesiołowski Poseł RP 26. Krystyna Sibińska Poseł RP 27. Witold Pahl Poseł RP 28. Bożena Sławiak Poseł RP 29. Waldemar Sługocki Poseł RP 30. Józef Zych Poseł RP 31. Bogusław Wontor Poseł RP 32. Elżbieta Rafalska Poseł RP 33. Jerzy Materna Poseł RP 34. Marek Ast Poseł RP 35. Maciej Mroczek Poseł RP 36. Wspólnota 37. Gazeta Wyborcza 38. Gazeta Prawna 39. Rzeczpospolita 40. TVP Gorzów 41. Radio Zachód 42. portalsamorzadowy.pl 43. wartowiedziec.org 5